پایان نامه آیین های حنابندان در بندرعبّاس

word 17 MB 30610 123
1393 کارشناسی ارشد هنر
قیمت قبل:۶۵,۰۰۰ تومان
قیمت با تخفیف: ۲۹,۸۵۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • پایان نامه کارشناسی ارشد رشته هنر اسلامی گرایش نگارگری

    چکیده

    توجه بیشتر به مقوله شناخت و معرفی آیین­های حنابندان می‏تواند هم در حفظ هویت و اصالت و هم در حفظ سنت و فرهنگی که پدید‏آورنده این آیین­ها بوده‏اند تأثیر به‏سزایی داشته‏ باشد. این تحقیق با روش توصیفی - تحلیلی با روش کتابخانه­ای – میدانی و هدف توسعه­ای و با عنوان "آیین­های حنابندان در بندرعباس"، سعی دارد به شناسایی و معرفی آیین­های حنابندان که پیوند دین، هنر و ادبیات است، به عنوان یکی از انواع آیین­های اصیل ایرانی بپردازد.

    در پی بیان مختصر تاریخچه کاربرد حنا در جهان و ایران و کشت و تجارت این گیاه در بندرعبّاس به عنوان عنصر اصلی آیین­های حنابندان، به علت و پیشینه برگزاری این آیین­های مذهبی و نیمه­مذهبی پرداخته، همچنین به­طور خاص تفکرات رایج درباره حنا و حنابندان شامل مفاهیم اعتقادی، زیبایی، سلامتی و کارکرد آیین­های سنتی حنابندان در ایام محرم، اعیاد قربان و فطر، و بارداری و زایمان و ازدواج در شهربندرعبّاس از گذشته تا امروز بررسی می­شود، و روند برگزاری این آیین­ها توصیف شده و در ادامه به معرفی نقوش سنتی رایج در دهه­های گذشته و نقوش هندی رایج امروزی و تکنیک­های حناریزی پرداخته­می­شود.

    فرقه­های متعدد سنّی و شیعه و قومیت­های مختلف بلوچ ، عرب­ و فارس و لر و غیره در این شهر در کنار هم هم­زیستی مسالمت­آمیز دارند. آیین­های حنابندان در بین اهالی این شهر، با وجود تاثیر فرهنگ غربی و آسیب­های ناشی از تغییر تفکرات و شیوه­های سنتی زندگی، با وجود صدمات بسیار تا حدودی پابرجامانده است.

    هدف پژوهش، معرفی، بررسی و شناخت کارکردهای آیینی و فرهنگی حنابندان و عوامل انسانی در این آیین­ها و نقوش و تکنیک­های رایج حناریزی در شهر بندرعبّاس است. بدین منظور نقوش حنا، شیوه­های اجرا و دلالت­های اعتقادی، فرهنگی و اجتماعی این گونه آیین­ها در زندگی مردم بندرعبّاس بررسی می­شود.

    نتایج بدست آمده از پژوهش‏های کتابخانه­ای و میدانی که روند مراسم­های حنابندان و نمونه‏های نقوش رایج بررسی شده، حاکی از آن است که آیین­های حنابندان در بندرعبّاس هم از عقاید و تفکرات دوران باستان و هم از اعتقادات مذهبی تاثیر گرفته­اند.

     

    کلید واژه: حنا ، حنابندان ، بندرعبّاس ، الگوی حنا ، حناری

    فصل اول

    کلیات

    1-1-مقدمه

    در حال حاضر بسیاری از رسم‌ها و سنت‌های دیرپا و در واقع هویت­های ملّی ایرانیان به خاطر بی‌توجهی مردم و شوق "پیشرفت" و "امروزی شدن" یا "نوین شدگی" در حال فراموشی و نابودی است. اکنون که این هویت­های ملّی خود به خود و ناخواسته در حال تضعیف هستند، حفظ هویت بسیار الزامی است.

    «جلوه­های هویت هنری ما تا حدّی زیاد و گسترده است که اگر امروزه قدری به خود آییم و به ریشه­های اصیل خود باز گردیم و در جستجوی خویشتن خویش باشیم، مسلما می­توانیم در آینده­ای نه چندان دور، هویت اصیل و بومی خود را غرورآفرینانه بازیابیم.» (رادفر1388، 38)

    هنوز آن‌قدرها از سن و سال‎مان نگذشته که انگشت‌ها و دست‌های حنا‎‎گذاشته مادربزرگ و ریش‌های حنایی‌رنگ پدربزرگ‌ها را فراموش کنیم؛ هرچند حالا دیگر به سر نوزاد تازه به دنیا آمده حنا نمی‌گذارند؛ اما هنوز هم در شب حنابندان عروسی عروس و داماد کف دست همدیگر حنا می‌گذارند، و هنوز هم وقتی کسی نه راه پیش داشته باشد و نه راه پس، می‌گوییم دستش را توی حنا گذاشته‌اند.

    «حنا ماده رنگی خرمایی یا نارنجی حاصل از برگ­های پودر شده گیاه حنا»،(حدادعادل1389، 248) و یکی از قدیمی‌ترین مواد رنگی دنیا است، و در دوره دوم عصر حجر از آن برای نقاشی­کشیدن روی دیوار غارها استفاده­می‌شد؛ اما بیشترین کاربرد آن آرایشی و بهداشتی بوده­است. بزرگان دین اسلام این گیاه را برای درمان بیماری­ها بسیار توصیه کرده­اند[1]، و در قرون وسطی، اطبای‎ایرانی ‎و عرب‎ از تأثیرات ‎دارویی‎ حنا ‎‎زیاد ­بهره­ برده‌اند[2].

    در بخش ابتدایی کتاب Henna’s secret history، نویسنده به وجه شباهت کلمه حنا در زبان­های مختلف پرداخته و چنین بیان می‏کند: باورها بر این است که نام Hinna بوسیله ایرانیان عربی زبان به "لاوسونیا اینرمی[3]" داده شده‏است. به نظر، نام هیروگلیف مصری باستان  henna،و یا Henu است و بسیاری چیزها شباهت‏های این دو را نشان­می‏دهد. به نظر می‏رسد ریشه کلمه ایرانی- عربی hinna ، HNN به معنی لطافت و نرمی باشد. [...]، به عقیده پرفسور ادبیات عرب، سمر عطار از دانشگاه هاروارد ریشه درست این است: H(A)N(A)A با وقف حنجره­ای در پایان یعنی HNA . Hannaa’، Tahni’a ، Tahni’ah: به معنای رنگ کردن با حنا است.” [...]، دکتر الخفیفی از دانشگاه اوتاه آمریکا، [...]، هم بیان­کرد که حنا به معنی سرخ رنگ­کردن ­است [...].Hinna ، همان نام "حنا" در فارسی است، [...] و احتمالاً ایرانیان نام حنا را از نام مصری Henu گرفته­باشند. (Miczak2001,1-23)

    «حنا گیاهی وابسته به خانواده «لیتراسه آ[4]» است، که با نام علمی"لاوسونیا اینرمیس" خوانده می­شود. بلندی درختچه حنا از 5/1 تا5/2 متر می­رسد، و برگ­هایی مانند برگ­های درخت انار و گل­هایی سفید، خوشبو و خوشه­ای دارد.  این درخت می­تواند بیست­سال بار دهد.»(عباسی دمشهری 1386، 134)

    مطالب بسیاری درباره نخستین خاستگاه درخت حنا گفته شده است، و مراجع دینی بسیاری برای حنا در سراسر جهان وجود دارد، در واقع، هر جایی که یک دوره آب و هوای گرم و خشک و تاریخچه­ای از پرستش الهه حنا رواج داشته، کاربرد گیاه حنا مشاهده شده­است. این کاربرد گسترده، تشخیص یک تاریخ و یا کشور مبدأ را برای کاربرد ابتدایی حنا مشکل می­سازد. (McQueen 2013, 6)

    حنا بومی مدیترانه­شرقی است، جایی که توسط بانوان عصر برنز یا زودتر استفاده شده­است. منطقه رشد آن از سواحل اقیانوس­ اطلس در شمال غرب آفریقا، در سراسر ساحل دریای مدیترانه، آفریقا، عربستان، مصر، مناطق بدون سرمازده­گی خاورمیانه، و جنوب آسیا به سوی مالزی گسترش ­یافته. (Cartwright-Jones 2003a,9)  گیاه حنا در آب و هوای گرم رشد ­می­کند، مناطقی که در آن درجه حرارت هرگز به زیر نقطه انجماد نمی­رسد، از جمله در بخش جنوبی ایران  این گیاه وجود دارد.(Cartwright-Jones 2009b, 9) حنا در بارندگی اندک، در خشکسالی طولانی، و درجه حرارت روز تا 45سانتی گراد زنده می­ماند،Cartwright-Jones 2009a,6)) و در 50میلی­متر از بارش باران هر سال ماندگار است، و بیشترین غلظت رنگ را در سخت­ترین شرایط تولید می­کند. (Cartwright-Jones 2003a, 9)  

    سایر کاربردهای حنا عبارتند­از جشن ختنه، دوران بارداری، تولد، اعیاد (بالاخص پایان ماه رمضان)، حنابندان عروسی، برای خوش­شانسی و حفاظت از چشم بد و جن، همراهی زن و زیبایی، درمان بیماری­ها و غیره. در گذشته همه رویدادها را با حنا را جشن می­گرفتند. همچنین برخی از مراسم­های شفابخش وجود دارد، مانند آیین زار در شمال آفریقا، که شامل استفاده از حنا نیز می­شود. آیین مشترک حنابندان در هند و در جهان اسلام دیده می­شود. اهداف تزئینات سنتی حنا از فرهنگی به فرهنگ دیگر متفاوت­است. بسته به فرهنگ مردان نیز ممکن­است مانند زنان، معمولا برای اهداف نمادین از حنا استفاده کنند.(S.V.Henna,5-7) حنابندان مشهورترین آیینی است که در بر پایی آن حنا نقش کلیدی دارد.

    حنا در طول قرن­ها توسط انواع بسیاری از مردم استفاده می­شده، با هر معرفی جدید از مکان و زمان، متناسب با نیازهای مردم آداب و رسوم را دگرگون کرده­است. آیین­های حنابندان یک سنت شفاهی است، که از یک نسل به نسل دیگر منتقل­می­شود، و خود را با زندگی­مردم و نیازهای فرهنگی آنان تطبیق می­دهند.

    امروزه در شهرهای بزرگ ایران حنا بسیار کم برای آرایش به­کار­می‌رود، و شاید تنها به آیین "حنابندان" عروسی‌ در برخی مناطق محدود شده­باشد. حال آن­که در بیرون از ایران حنابندی یکی از شیوه‌های روز و مطرح در آرایش بانوان است.

     در ایران و دیگر کشورهای اسلامی آیین­های حنابندان در مراسم­های اعیاد قربان، فطر و ... ، جشن­های عروسی، بارداری و زایمان و شب عاشورا برگزار می­شده، که امروزه تا حد ­زیادی فراموش شده­است؛ این مساله نیاز به تحقیق و پژوهش درباره این­گونه آیین­ها را روشن و واضح می­سازد.

    روش پژوهش کتابخانه­ای- میدانی (داده­های کیفی) است؛ و برای بررسی آثار و تحقیقات درباره آیین­های حنابندان و تاریخ آیین حنابندان و...، همچنین تدوین چارچوب نظری تحقیق، کتاب­های مربوط به آیین­های حنابندان، مانند گزارش سفرنامه نویسان مانند دلاواله، تاوارنیه، شاردن و ... در سفرنامه­هایشان و کتاب­های مرتبط با آداب و رسوم و ... ، مقالات و کتب مرتبط با تاریخ آیین حنابندان و مقالات افرادی که آیین­های حنابندان را در کشورهای دیگر مورد بررسی قرارداده­اند، و همچنین کتاب­هایی با موضوع تحلیل انسان­شناسی هنر، مطالعه شده­است.

    در مراحل بعدی برای گردآوری داده­های میدانی، نویسنده در مراسم­های آیین­های حنابندان در شهر بندرعبّاس حضور پیدا کرده، همچنین با اهالی بندرعبّاس بالاخص حناریزان درباره نقوش حنا، نام نقوش و نحوه حناریزی، رسم و آیین­ها و اعتقادات مربوط به آنها؛ و با یکی ازکشاورزان حنا درباره کشت و تجارت گیاه حنا؛ و متخصصان درباره آیین­های حنابندان مانند آقای دکتر علی رضایی (رئیس حوزه هنری استان هرمزگان) و آقای هادی عرب (دبیر انجمن شبیه­خوانی و تعزیه استان هرمزگان) مصاحبه شده، و آگاهی و اطلاعات لازم به نویسنده داده­شده است؛ و همچنین فیلم­ مستندی درباره آیین­حنابندان عروسی از طرف صدا و سیمای استان هرمزگان  در اختیار نویسنده قرار گرفته­است.

    در این رساله به­طور مختصر به تاریخ حنا و حنابندان، و نیز به معرفی آیین­های حنابندان در بندرعبّاس و بررسی اعتقادات و فرهنگ­ها درباره این­گونه آیین­ها و نقوش رایج پرداخته شده است.

    در مقدمه فصل اول به بررسی مختصری از ریشه­شناسی واژه حنا، توصیف ظاهری گیاه حنا و مناطق کاشت این گیاه پرداخته شده­است. در فصل دوم در مبانی نظری به مفاهیم آیین و آیین دینی از نگاه کاترین بل، اریک رودنبولر، میرچاد الیاده، امیل دورکیم و ... پرداخته شده است. سپس نظریات بوآس درباره فرهنگ، سبک و نقوش هنری و ... از خلاصه کتاب مردم شناسی هنر وی بیان شده است. در فصل سوم، ابتدا در بخش اول به معرفی شهر بندرعبّاس و ویژگی­های فرهنگی اهالی آن و سپس به کشت و تجارت حنا در این شهرستان پرداخته، و بخش دوم نیز سیر تاریخ حنا و حنابندان در کل تاریخ و جهان اسلام و سپس در ایران بررسی شده­است. در فصل چهارم، در بخش اول به معرفی و توصیف آیین­های حنابندان در بندرعبّاس و اعتقادات مربوط به آن پرداخته شده، و در بخش دوم ابتدا شغل حناریزی معرفی، و سپس نقوش و تکنیک­های حناریزی مورد استفاده از گذشته تا کنون بررسی­شده­؛ و فصل پنجم به جمع­بندی، خلاصه مطالب، نتیجه­گیری و پیشنهادات اختصاص داده شده است.

    1-2- بیان مساله

    عدم شناخت و آگاهی از چیستی آیین­های سنتی، همواره یکی از معضلات موجود بر سر راه حفظ این آیین­های ارزشمند بوده‏است. در مورد آیین حنابندان نیز  این مورد صدق می­کند. به نظر می‏رسد توجه بیشتر به مقوله شناخت این­گونه آیین­ها می‏تواند هم در حفظ هویت و اصالت ایرانی و هم در حفظ سنت و فرهنگ خاصی که پدید‏آورنده این آیین­ها بوده‏اند، تأثیر به‏سزایی داشته‏ باشد. این تحقیق کیفی و توصیفی با عنوان «آیین­های حنابندان در بندرعباس»، سعی داشته به شناخت آیین­های حنابندان که پیوند اعتقادات و باورها، هنر و ادبیات و ... است، به عنوان یکی از انواع این آیین­ها بپردازد. در این راستا، پس از معرفی حنا و تاریخچه استفاده از آن به عنوان عنصر اصلی آیین­های حنابندان و بررسی علت و پیشینه وجود این آیین­های مذهبی و نیمه مذهبی، بطور خاص به معرفی تفکرات رایج درباره حنا و مفاهیم زیبایی و سلامتی و کارکرد آیین­های سنتی حنابندان در اعیاد قربان، فطر، و تولد نوزادان، ازدواج و ایام محرم و معرفی نقوش و تکنیک­های کاربردی در حناریزی در شهربندرعبّاس از گذشته تا امروز پرداخته­می­شود.

    انتخاب موردی شهر بندرعبّاس به دلیل وجود فرق متعدد سنّی و شیعه و قومیت­های مختلف بلوچ ، عرب­ و فارس و... است. این­گونه آیین­ها در بین مردم این ناحیه، با وجود آسیب­های ناشی از تغییر تفکرات و شیوه­های سنتی زندگی که دامن­گیر بسیاری از سنن اصیل گشته، همچنان پابرجامانده است.

    هدف، بررسی و شناخت دلالت­ها و کارکردهای آیین­های حنابندان در شهر بندرعبّاس است، پژوهش‏های کتابخانه‏ای انجام‏گرفته در این تحقیق، نشان از حضور حنا و فرهنگ رایج حنابندان، در طول قرن‏های گذشته است، و طرح‏های حنا بر دست‏و‏پای شخصیت‏ها در نقاشی‏های ایرانی و اشعار سروده شده فارسی و گزارش سفرنامه نویسان در قرون گذشته شاهد محکمی بر این مدعا است؛ و به نظر می­رسد، استفاده از حنا علاوه بر ایران در میان ملل دیگر نیز از گذشته‏های دور رواج داشته‏است، و شواهد حاکی از برگزاری آیین­های حنابندان در تمدن­های دیگر نیز وجود دارد.

    نتایج حاصل از پژوهش‏های میدانی که بررسی روند مراسم­های حنابندان و تصویربرداری از نمونه‏های نقوش رایج است، نشان از تاثیرگیری این رسوم هم از آیین­­های دوران باستان و هم آیین­های مذهبی شیعه، و ریشه­گیری این نقوش از نقش­های آیینی قبل از اسلام است. در چند دهه اخیر، استفاده از نقوش گل و گیاه معروف به نقوش هندی رایج شده، و نقوش اصیل گذشته رو به فراموشی می­رود. این امر اهمیت پرداختن به شناخت و ثبت طرح­های سنتی ایرانی را بیشتر روشن می­سازد.

    بدین منظور نقوش حنا، شیوه­های اجرا و دلالت­های فرهنگی آنها در زندگی مردم منطقه بررسی می­شود،  "کارترایت جونز"[5] مشابه این تحقیق را به روش میدانی در محدوده جغرافیایی کشورهای عربی و ... انجام داده­اند، و محقق طبق روش ایشان تحقیق حاضر را در حوزه جغرافیایی شهر بندرعباس انجام می­دهد.

    1-3- پیشینه تحقیق

    عبّاسی دمشهری در مقاله "حنا در استان هرمزگان"(1386)، ابتدا گیاه حنا را معرفی، و به تاریخچه مختصری از گیاه حنا و کاربرد آن در طول تاریخ با مراجعه به گزارشات ثبت شده در کتب قدیمی درباره کشت و تجارت حنا در هرمزگان پرداخته، و نشان داده است که استان هرمزگان یکی از مراکز اصلی کاشت و تجارت حنا در طول تاریخ بوده­است؛ وی به نام­های مختلف باغ­های کاشت حنا و قیمت حنا در گذشته و همچنین انواع حنا و نحوه کاشت و برداشت این گیاه در استان هرمزگان پرداخته­است.

    سپس در معرفی کوتاهی از آیین­ حنابندان عروسی به ریشه­شناسی این آیین در عقاید اهالی استان هرمزگان به حنابندان حضرت قاسم در ماه محرم اشاره می­کند، پس از آن به توصیف مختصری از آیین حنابندان عروسی می­پردازد.

    در مقاله عبّاس دمشخری هیچ اشاره­ای به دلالت­های فرهنگی و حتی نقوش رایج نشده است.در این مقاله به برخی از اصلاحات رایج در آیین­های حنابندان در استان هرمزگان و همچنین به آوازهایی که در مراسم­های حنابندان در ازدواج خوانده می­شود، اشاره می­کند، که راهنمایی مناسبی برای محقق است، البته تحقیق ایشان درباره اصطلاحات، آیین­ها و نحوه برگزاری آنها بسیار ناقص است.

    چند منبع در این تحقیق مربوط به کارترایت جونز است،که ایشان محقق درباره حنا و آیین­های حنابندان در کشور­های مختلف می­باشند، که البته تحقیقات ایشان در ایران به تکنیک­ها و نقوش رایج و گزارش مختصری از سفرنامه نویسان در گذشته محدود شده­است. 

    کارترایت جونز در مقاله The Techniques of Persian Henna (2009),  ابتدا به معرفی گیاه حنا، رشد و کاربرد گیاه در ایران و سپس و نحوه رنگ دادن خمیر حنا به پوست، ناخن و ... بیان می­کند. سپس تُن مایه­های رنگی متفاوت حنا در جدولی نمایش داده، و درباره این تن­مایه­ها و شرایط رنگ حنا بر روی پوست به هرکدام از رنگ­ها در جدول ذکر شده را توضیح می­دهد. پس از آن اشاراتی به حنا و آیین­حنابندان در ادبیات فارسی و گزارشات سفرنامه نویسان می­کند، و همچنین با آوردن چند نمونه از نقاشی ایرانی از دوره صفویه تا قاجار به معرفی نقوش رایج حنا در این می­پردازد،که در روند پیش­برد تحقیق حاضر  به محقق بسیار کمک می­کند.

    این نویسنده همچنین  در مقاله The Patterns Of Persian Henna  ابتدا با تاریخ مختصری از کاربرد حنا در ایران با اشاره به مدارک و شواهدی که از حنا در ایران پراکنده است، مانند تندیس­های به­جا­مانده از دوران ایران باستان، و توصیفات شعرا و سفرنامه نویسان نشان می­دهد، که هنر بدن حنا به عنوان یک فرم هنری و اجتماعی در میان زنان در ایران انجام می­شده، سپس در چندین نمونه از نقاشی ایرانی در دوره­های مختلف به معرفی نقوش حنا بر روی بدن زنان و گاهی نیز مردان می­پردازد، و آنها با نقوش فرش­ها و گلیم­ها و یا طلسم­ها و نقوش تذهیب و غیره تطبیق داده و از لحاظ فرمی آنها را بررسی و نقوش اصیل ایرانی را شناسایی می­کند. نقوش حنا در نگاره­های به جامانده هم در یافتن نقوش سنتی به محقق کمک می­کند، و هم تاییدی است بر سنتی بودن نقوشی که امروزه به صورت محدودی مورد استفاده قرار می­گیرد، و در معرض فراموشی است.

    میکزاک[6] در کتاب Henna's Secret History (2001) به بررسی واژه حنا و تاریخ و افسانه­های عامیانه درباره حنا و آیین­های حنابندان پرداخته است، که در بخش واژه شناسی و تاریخ به نویسنده کمک کرده است.

    کارترایت جونز در مقاله The Functions of Childbirth and Postpartum Henna Traditions  به عملکردهای سنتی حنا، اعمال­های انجام شده و جنبه­های زیستی، اجتماعی و متافیزیکی زایمان و پس از زایمان را در کشورهایی مانند هند و ... اشاره می­کند؛ ایشان به­طورکلی در این مقاله دلایل کاربرد حنا بر بدن زنان باردار و زائو را بررسی می­کند. محقق طبق روند ایشان جنبه­های اجتماعی و بهداشتی و سلامت باروری و زایمان را در ارتباط با حنا در بندرعبّاس بررسی می­کند.

    این نویسنده در مقاله Menstruation and Henna: Pollution and Purification ابتدا به نقش حنا در سنت اسلامی با توجه به خون باروری اشاره می­کند، و بیان می­کند که در متون مقدس اسلامی مجموعه­ای از اعتقادات در مورد جن، قاعدگی و حنا وجود دارد، و اعتقادات درباره خون­باروری و حنا از شروع اسلام نبوده­است. در ادامه به معرفی گیاه حنا، نحوه حناریزی، خواص درمانی آن، بیان اعتقادات درباره حنا و چشم زخم، دفع جن و الگوهای مربوط به آن، کاربرد گیاه حنا در قبل و بعد از اسلام و ... می­پردازد. این مقاله به دلیل موضوعات متفاوت آن در روند پژوهش به محقق کمک می­کند.

    ایشان همچنین در مقاله  (2003 ), Henna traditions for the end of  Ramadan "Id al-Fitr به معرفی ماه مبارک رمضان و عید فطر  و سنت­های حنا و حنابندان  در پایان ماه رمضان پرداخته است. در مقاله  Id al-Adha: The Ecological and Nutritional Impact of the Muslim Feast of Sacrifice, and the Significance of Henna in this Sacrifice به تاریخچه قربانی دادن، و اهمیت حنا در مناسبات قربانی کردن پرداخته­اند. و در مقاله Henna’s Significance in Amazigh Id, Circumcision and "Night of the Henna" Celebrations به معرفی عید قربان و اهداف قربانی کردن، و همچنین اعمال در این عید به خصوص آیین حنابندان و اهداف آن پرداخته­اند.

     کارترایت جونز ، چند نمونه از آیین­های حنابندان را در کشورهای عربی و ... بررسی کردند، و به ارتباط بین این آیین­های حنابندان و دلالت­های فرهنگی آنها در زندگی مردم منطقه­ای مشخص(هند و .. و تمدنهای عربی) پرداخته­است،  بدین منظور ایشان شیوه­های اجرا و دلالت­های فرهنگی و نیز نقوشی رایج در منطقه­ای مشخص، مورد بررسی قرار داده­اند، و به این نتیجه رسیدند که این­گونه آیین­ها همواره در پس اعتقادات و تفکرات و رفتارهای اجتماعی و فرهنگی شکل گرفته­است.  که البته کارترایت جونز این تحقیقات را در ایران و به خصوص در موردآیین­های حنابندان ایام محرم انجام نداده­اند. تحقیق حاضر نیز، طبق روشی که ایشان برای بررسی آیین­های حنابندان استفاده کرده­اند، به بررسی آیین­های حنابندان در اعیاد قربان و فطر ،تولد نوزادان، ازدواج و ایام محرم، در شهربندرعبّاس می­پردازد.

    1-4- مفاهیم و اصطلاحات کلیدی

    فرهنگ: فرهنگ مجموعه ای به هم پیوسته از دانش ها، آگاهی ها، باورها، ارزش ها، هنجارها  و مهارت های لازم و ضروری برای زندگی اعضای جامعه است.

    آیین: به معنای روش، رسم، ادب و آن چه که مرسوم، متداول و معمول است. (معین1363، واژه­آیین)

    هنر: هنر علم و معرفت و دانش و فضل و فضیلت و کمال، کیاست، فراست، زیرکی؛ این کلمه در واقع به معنی آن درجه از کمال آدمی است که هشیاری و فراست و دانش را در بر دارد و نمود آن صاحب هنر را برتر از دیگران می­نماید.

    حنا: حنا از زمان‏های بسیار دور به عنوان یک نوع رنگ شناخته شده است و یکی از قدیمی‏ترین ترکیبات آرایشی و بهداشتی در جهان به شمار می‏رود.

    حناساب: سنگی که روی آن حنا را می­سایند. و در بندرعبّاس به آسیاب­های سنگی حنا هاش می­گویند.

    Abstract:

    Hana-Bandan customs in Bandar Abbas

    Focusing more on the recognition and introduction of Hana-Bandan customs can be highly effective in preserving the identity and originality and also the tradition and culture brought about by these customs. The study utilised descriptive-analytical method, and by considering developmental goal under the title of “Hana-Bandan customs in Bandar Abbas” it attempts to identify and introduce this customs, which is linked to religion, art and literature, as one among other original Iranian traditions.

    Initially, after expressing briefly common thoughts on Henna and Hana-Bandan in different cultures, the study focuses on the cause and the background of this semi-religious tradition and also it considers specifically common thoughts and functions of traditional customs of Hana-Bandan in Bandar Abbas from past to present, and delineates how it is preformed.

    Bandar Abbas is selected as the case study because that in this city various Shia and sunni sects and different ethnicities such as baloch, Arab, Persian, lur, etc. co-exist peacefully. Also, among its citizenry the Hana bandan customs are somewhat preserved in spite of the effects of Western culture and serious harms and damages caused by changes in traditional ways of thinking and lifestyle.

    The objectives of the study are to recognise and introduce ritual and cultural functions of Hana bandan and human factors involved in it in Bandar Abbas. For this purpose, the performance procedures and religious, cultural and social implications, which lie in the customs of Hana-Bandan, are studied in the lives’ of Bandar Abbas citizens.

    Results, acquired from the library and field studies which considered the procedure of Hana-Bandan ceremony and common sample designs, indicate that the customs of Hana-Bandan in Bandar Abbas are affected both by beliefs and thoughts of the ancient times and religious beliefs.

    Keywords: henna, Hana bandan, BandarAbbas, Henna pattern, Hanariz

  • فهرست:

    فصل اول: کلیات تحقیق.........................................................................1

    1-1-مقدمه........................................................................................................................................1

    1-2- بیان مساله........................................................................................................................................... 4

    1-3- پیشینه تحقیق...................................................................................................................................... 5

    1-4- مفاهیم و اصطلاحات کلیدی.............................................................................................................. 7

    1-5- اهمیت و ضرورت انجام پژوهش........................................................................................................ 8

    1-6- سوالات پژوهش................................................................................................................................ 8

    1-7- فرضیه­های پژوهش............................................................................................................................ 8

    1-8- اهداف پژوهش................................................................................................................................. 9

    1-9- کاربرد نتایج و کاربران پژوهش......................................................................................................... 9

        1- 10- محدودیّت­های پژوهش.................................................................................................................. 9

    فصل دوم: مبانی نظری...........................................................................................10

       2-1- فرهنگ.......................................................................................................................................................... 10

    1-2-1-تغییر فرهنگ و سبک­های هنری........................................................................................ 10

       2-2 - مفهوم و کارکرد آیین.................................................................................................................................. 12

       2-3-آیین دینی....................................................................................................................................................... 16

       2-4- آیینی کردن................................................................................................................................................... 18

       2-5-هنر و جامعه.................................................................................................................................................... 18

       2-6-هنر و نوآوری................................................................................................................................................. 19

       2-7-سبک.............................................................................................................................................................. 20

                    2-7-1-مهارت فنی.................................................................................................................................... 21

                    2-7-2-نظم................................................................................................................................................ 22

                    2-7-3-عناصر نقش­ها................................................................................................................................ 22

         2-8-نمایش و معنای نمادین................................................................................................................................. 24

          2-9-معنا و تفسیر................................................................................................................................................. 26

         2-10-جذابیت احساسی در مضمون جلوه­های هنری.......................................................................................... 26

    فصل سوم: معرفی بندرعبّاس و تاریخ حنا ................................................................29

       3-1- معرفی شهر بندرعباس.................................................................................................................................... 29

    3-1-1-موقعیت جغرافیایی..................................................................................................................... 29

    3-1-2-نام‌ و تاریخ شهر بندرعبّاس......................................................................................................... 30

    ....................................................................................................................................... 32

    3-1-4-ویژگی­های فرهنگی................................................................................................................... 33

    3-1-5-مذهب و زبان.............................................................................................................................. 34

    3-1-6-آب و هوا.................................................................................................................................... 35

    3 -1-7- پیشینه تاریخی حنا در بندرعبّاس و پیرامون آن.......................................................................... 36

          1-کشت حنا در بندرعبّاس.................................................................................................... 37

        تجارت حنا در بندرعبّاس............................................................................................40......

    3 -2- تاریخ حنا و حنابندان....................................................................................................................................... 41

    سیر تاریخ حنا در جهان.............................................................................................................. 41

    حنا در اسلام................................................................................................................................ 44

    3-2-3- حنا و حنابندان درایران.............................................................................................................. . 46

    فصل چهارم: آیین­های حنابندان در بندرعبّاس...........................................................54

    4-1- آیین­های مذهبی....................................................................................................................................54

              4-1-1- حنابندان در شب عاشورا..........................................................................................................54

    4-1-1-1-محرم در استان هرمزگان....................................................................................... 54

    4-1-1-2-تعزیه حضرت قاسم............................................................................................... 54

    4-1-1-3-حنابندان در تعزیه حضرت قاسم........................................................................... 55

            4-1-2-حنابندان در اعیاد.................................................................................................................................. 59

    واژه عید................................................................................................................. 59

    همراهی قربانی کردن و حنا در تاریخ.................................................................. 59

    عید قربان در میان مسلمانان.................................................................................... 61

    حنابندان عید قربان در بندرعبّاس..................................................... 62

    4-1-2-4- عید فطر................................................................................................................. 64

    حنابندان عید فطر در بندرعبّاس....................................................... 65

    4-2- آیین­های نیمه مذهبی........................................................................................................................................ 66

    4-2-1-حنابندان عروسی......................................................................................................................... 66

    حنابندان ازدواج در بندرعبّاس.............................................................................. 68

              4-2-2-حنا، باروری و زایمان......................................................................................................................... 75

    کاربرد حنا در جنبه­های بهداشت و سلامت باروری............................................ 75

    عملکرد سنت­های حنا هنگام وضع حمل و پس از زایمان................................... 75

    حنا، سلامت باروری و زایمان در بندرعبّاس.................................. 79

    4-3- تکنیک­ها و الگوهای حناریزی................................................................................... 81

           4-3-1- تکنیک­ها و الگوهای حناریزی در بندرعبّاس..................................................... 83

                        4-3-1-1- نقوش......................................................................................... 84

                                     4-3-1-1-1- نقوش سنتی بندری..................................................... 84

                                     4-3-1-1-2-نقوش هندی............................................................... 87

                                     4-3-1-1-3-اصول زیبایی شناسی در نقوش حنا بندرعبّاسی................ 90

                      4-3-1-2- تکنیک........................................................................................ 91

                                    4-3-1-2-1- تکنیک­های تیرگی لکه رنگ حنا.................................. 91

                                    4-3-1-2-2- تکنیک­های حناریزی................................................... 94

    فصل پنجم: نتیجه­گیری..............................................................................................96

        5-1 – خلاصه پژوهش و نتیجه­گیری.................................................................................................................... 96

       5-2-پیشنهادات.................................................................................................................................................. ..101

    منابع...........................................................................................................................................................102

    چکیده انگلیسی......................................................................................................................................  109

     

    منبع:

    کتاب­ها

    ابوریحان بیرونی،  محمد بن احمد(1370)، الصیدنه فی الطب، تصحیح دکتر عباس زریاب، مرکز نشر دانشگاهی تهران

    آذرنوش، آذرتاش(1316)، فرهنگ معاصر عربی – فارسی، نشر نی ، چاپ دوازدهم 1389

    البعلبکی، روحی(1385)، فرهنگ عربی – فارسی الموارد، ترجمه: محمد مقدس، انتشارات امیر کبیر

    بوآس،فرانتس(1391)، مردم شناسی هنر(هنر ابتدایی)، ترجمه جلال­الدین رفیع­فر، سازمان چاپ و انتشارات اوقاف

    پاکباز، رویین(1378)، دایره المعارف هنر ( نقاشی، پیکره­تراشی، گرافیک)، تهران، فرهنگ معاصر

    تاورنیه، ژان باتیست(1382)، سفرنامه تاورنیه، حمید ارباب شیرانی. نشر نیلوفر.

    جل، آلفرد(1390)، هنر و عاملیت، ترجمه احمد صبوری، آثار هنری متن

    حداد عادل،غلامعلی(1389)، دانشنامه جهان اسلام، جلد 14، واژه حنا،صفحه 248 - 250

    دلاواله، پیترو (1384)، سفرنامه پیترو دلاواله،جلد1، شجاع الدین شفا. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی 

    رائین، اسماعیل(1355)، دریانوردی ایرانیان، تهران: جاویدان

    شاردن، ژان (1372)، سفرنامه شاردن، جلد2. اقبال یغمایی. تهران: توس.

    شجاعی، حیدر( 1389)، دانشنامه اماکن مذهبی، فرهنگی و تاریخی ایران، تهران

    قیّم، عبداانبی(1384)، فرهنگ معاصر عربی – فارسی،تهران: فرهنگ معاصر،

    کتاک، کنرادفیلیپ(1386)،  انسان­شناسی(کشف تفاوت­های انسانی)، محسن ثلاثی، تهران: علمی

    گلشن، جلال (1384)، یزد دیروز : آداب، سنن و رخدادهای 1384-1304 ه.ش، یزد: صحیفه خرد.

    معین، محمد(1363)، فرهنگ فارسی، امیرکبیر، ،تهران

    مکارم شیرازی، ناصر(1373)، تفسیر نمونه، جلد 5، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ سی و یکم

    نشریات و مقالات

    اطلاعات تاریخی جغرافی اقتصادی استان هرمزگان(1385)، دریا (روزنامه منطقه جنوب کشور)،کد خبر: 1255

    آداب و رسوم بندرعبّاس مردمانی خونگرم(1390)، روزنامه اطلاعات، فرهنگ مردم، سال هجدهم، شماره 4043

    حسن­نیا، محمد(1389)، بندرعبّاس کانون تجارت، کتاب ماه، تاریخ و جغرافیا، شماره 151

    حسینی، محمد(بی­تا)،  وضع اقتصادی یزد در دوره‏ی ناصرالدین شاه. اقتصاد ایران، 175-137.

    رادفر، ابوالقاسم(1388)، بازتاب هویت ایرانی در آثار هنری و مواریث فرهنگی، پژوهشنامه زبان و ادبیات فارسی، شماره 1

    رامیار، اصغر. کلانتری، نجم­الدین(1384)، اثر اکسیدانی حنا و همولیز ناشی از آن در یک بیماری با کمبود آنزیم گلوکز 6- فسفات دهیدروژناز، مجله بیماری­های کودکان ایران، دوره 15، شماره 4

    شادلو، شیوا. چیت­سازیان، امیر حسین(1390)، جستاری بر سفال گامبرون، فصلنامه علمی-پژوهشی نگره، شماره 20

    شیخ­آبادی، علی (1387). حسین­علی قضایی بزرگترین تعزیه­سرای جنوب، نشریه تئاتر، شماره 42 و 43

    طبسی، محسن و رازانی، اسد(1386)، هنر سنتی و مناسبات نسلی، جوانان و مناسبات نسلی، شماره اول، صفحه 141 – 158

    عامری سیاهویی، حمیدرضا. رستم گورانی، ابراهیم. بیرانوندزاده، مریم(1389)، سکونتگاه­های غیر رسمی، امنیت و توسعه پایدار شهری(مطالعه موردی شهر بندرعبّاس)، علوم اجتماعی، مطالعات امنیت اجتماعی، شماره 24، صفحه 37 – 60

    عباسی دمشهری، رحمت الله ( 1386 )، حنا در هرمزگان، فرهنگ مردم ایران، شماره 11

    فاضلی، نعمت‌الله(بی­تا)، درآمدی بر جامعه شناسی هنر و ادبیات

    فیاض، ابرهیم و رحمانی، جبار( 1386). مناسک عزاداری و وجدان جمعی در تشیع ایرانی، مجله دین و ارتباطات،  شماره 32 ، صفحه 101- 119

    ·      گیویان،عبدالله( 1385)، آیین، آیینی سازی و  فرهنگ عامه پسند دینی: تأملی در برخی بازنمایی های بصری دینی و شیوه های جدید مداحی، مطالعات فرهنگی و ارتباطات،  شماره 5

    ملک­پور، مسعود(1389)، بندرعبّاس در گذشته­ای نه چندان دور، روزنامه شرق، سال پنجم، شماره 1061

    ناصری لیراوی، زینب. حاجیان­پور، حمید(1390)، "پایان اشغال بندرعبّاس توسط پرتقال و نقش آن در شکوفایی این بندر در دوره صفوی"، تاریخ در آینه پژوهش، سال هشتم، صفحه 133 – 156

    نگاهی به تحریفات حادثه عاشورا(قصه لیلا مادر علی اکبر و عروسی قاسم)(1392). روزنامه عصر نی­ریز، یک­شنبه 12 آبان­ماه 1392، شماره 526

    نوروز در روایات اسلامی(1388)،عیدانه (ویژه نامه نوروز88)، صدا و سیما

    نوحگر، احمد. حسین­زاده، محمدمهدی. اسماعیلی، رضا و افشار، راحله(1390). بررسی تاثیر وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانوار بر شاخص­های کالبدی محله­ی نایبند شمالی و جنوبی در شهر بندرعبّاس، فصلنامه علمی- پژوهشی نگرش­های نو در جغرافیای انسانی، سال سوم ،شماره چهارم

    نوحه­گر،احمد. ریاحی چلوانی، فاطمه. اکبری سامانی، ناهید(1390)، سطح­بندی ریسک منابع آب آشامیدنی روستاهای دشت سرخون بندرعبّاس، فصلنامه علمی-پژوهشی نگرش­های نو در جغرافیای انسانی – سال چهارم، شماره اول

    نیک­خواه، سهراب(1391)، سلطان بندرهای ایران(گذری بر خط ساحلی ایران از خوزستان تا سیستان و بلوچستان )، هفته نامه تعطیلات نو، شماره : 114

     

    منابع لاتین

    AlQasaimi, Sultan bin Muhammad (1999)Power Struggles and Trade in the Gulf: 1620-1820, University of Exeter Press, 1999 - Europe - 218 pages, Produced by University of Exerter Press

    Arzoumanian, Lena(2003), tech talk (What Is Hemolysis?)

    Bell, Catherine (1992), Ritual Theory, Ritual practice, Newyork, Oxford: Oxford University press

    Cartwright Jones , Catherine ( 2003a ), Menstruation and Henna: Pollution and Purification(Henna’s role in Muslim Traditions Regarding Reproductive Blood), Kent State University

    Cartwright-Jones ,Catherine (2009b), The Patterns of Persian Henna

    Cartwright-Jones . Catherine ,(2003b ), Henna traditions for the end of Ramadan"Id al-Fitr", Kent State University, The Henna Page

    Cartwright-Jones,  Catherine (2003c), Regale Unguentum: Parthian Royal Ointment, Kent State University

    Cartwright-Jones, Catherine (2000), The Neolithic and Bronze Age Origins of Henna: Anath, the Virgin Warrior Goddess: Victory, Henna and Grain, Kent State University

    Cartwright-Jones, Catherine (2002a), The Functions of Childbirth and Postpartum Henna Traditions, Published by Henna Page Publications, Printed in the United States of America

    Cartwright-Jones, Catherine(2005), Henna for Hair. ), in henna page (access date: 2/7/1393)

    Cartwright-Jones,Catherine ( 2009a), The Techniques of Persian Henna

    Cartwright-Jones. Catherine (2002 b), Henna’s Significance in Amazigh Id, Circumcision and "Night of the Henna" Celebrations, ..

    Cartwright-Jones. Catherine( 2004b), Henna and Glucose-6-phosphate dehydrogenase deficiency, Kent State University

    Cartwright-Jones. Catherine(2004a), Id al-Adha and Henna(The Feast of Sacrifice or The Great Feast), in henna page

    De Moor, Johannes C(1971), The seasonal pattern in the Ugaritic myth of Balu, according to the version of Ilimilku, (Alter Orient und Altes Testament). Kevelaer: Butzon & Bercker

    Dumper, Michael. Stanley, Bruce E. (2007), Cities of the Middle East and North Africa: A Historical Encyclopedia, edited by Michael Dumper, Bruce E. Stanley

    Eid al-Fitr( 2013), Travel, Hotels, Trip, Tour, Holidays, Vacation, Atraveltrip.com (access date: 2013/08/11)

    BANDAR-E ʿABBĀS(Ī),Encyclopaedia Iranica, Originally Published: 15 December, 1988, Last Updated: 15December, 1988 (access date: 2/7/1393)

    Geertz, Clifford (1973), Interpretation of Cultures: Selected Essays. New York

    Gimbutas, Marija(2001), The Language of the Goddess:Unearthing the Hidden Symbols of Western Civilization, Thames & Hudson

    Le Strange, Guy (1905),The Lands of the Eastern Caliphate, published in the united states of America by Cambridge University press, new york

    McQueen, Jessica ( 2013), Historical information and uses of henna, www.hennacaravan.com/facts.html , (access date: 15/5/1393)

    Miczak, Marie Anakee( 2001), Henna's Secret History: The History, Mystery and Folklore of Henna. Writers Club Press.

    Monger George peter (2004 ), Marriage Customs of the World(From Henna to Honeymoons),  Santa Barbara, California  -Denver, Colorado- Oxford, England

    ritual, Encyclopædia Britannica, www.britannica.com, (access date: 7/7/1393)

    S.V.Henna(?), Grolier Multimedia Encyclopedia, www.mtoni.com/mrembo/henna.pdf, (access date: 11/12/1392)

    Sayre, Henry M(2010), The Humanities culture, continuity & chang, book 1:the Ancient world and the classical past, Publisher: Pearson College Div

    Watson, Todd (2013), "Indonesia prepares for Idul Fitri",(access date: 7 /08/ 2013)

    Westermarck, Edward(1926),"Ritual and Belief in Morocco" , Vols 1 & 2 , Macmillan and Company, Limited, London

    سایت­های اینترنتی

    www.vajehyab.com

    آغاز برداشت حنا در هرمزگان(1390)، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، کد خبر 9008-13132 ، دسترسی در ۱۵/5/1393 ، khabarfarsi.com

    انواری، روزیتا (1388)، معرفی کتاب ننه کلثوم، سایت انسان­شناسی و فرهنگ، دسترسی در 10/3/1393 ،http://anthropology.ir/node/778

    ایزدی جیران، اصغر(1388)، نظریه های انسان شناسی هنر (2): فرانتس بوآس(بخش اول)، انسان شناسی و فرهنگ، دسترسی در 17/6/1393، www.anthropology.ir

    بزی. زهرا(1391)، بلوچ‌ها با حنابندان به استقبال عید قربان می‌روند، گزارش فارس از مراسم عید قربان در سیستان‌وبلوچستان، خبرگزاری فارس، دسترسی در 24/4/1393 ،  www.farsnews.com

    بهمنی، محمدمهدی (1386)، بهشت در کف دست، همشهری آنلاین، کد مطلب:42004، دسترسی در 30/4/1393 ، www.hamshahrionline.it

    تاریخچه شهرداری بندرعباس، سایت رسمی شهرداری بندرعبّاس، دسترسی در 7/7/1393، www.bacity.ir

    حسین نژاد، هادی (1389)، گفتگو با ناصر فکوهی : ایدئولوژیزه کردن جامعه و تغییر فرهنگی، انسان شناسی و فرهنگ، دسترسی در 17/6/1393، www.anthropology.ir

    خواص درمانی گیاه حنا(1393)، دارو بانک، دسترسی در 29/1/1393، www.daroobank.com

    شرط بقای یک آیین چیست؟(1392)، خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، کد خبر 92091812526، دسترسی در 15/6/1393 ، www.isna.ir

    شیخ آبادی، علی(1393)، حسینعلی قضایی بزرگترین تعزیه سرای جنوب، دسترسی پنج شنبه ۵/4/ ۱۳۹۳، www.vista.ir   

    صالحی، محمد­حسین (بی­تا)، خواص سدر و حنا، www.makeup24.ir، دسترسی در 17/5/93           

    صداقتی،محمد(1392)، ماه محرم در استان هرمزگان، دسترسی در  15/2/139، www.kanoonha.net

    صفری­نژاد، محمدرضا(جراح بیماریهای کلیه و مجاری ادراری) (1393)، افزایش پرولاکتین خون، 7سیب، دسترسی در تاریخ 4/2/93، www.7sib.ir

    طرح‌های حنا در نگارگری ایرانی (1390)، دسترسی در 23/12/1392، www.shahrbaraz.wordpress.com

    عنایتی ،الهام (1390) ، علائم کمبود استروژن و پروژسترون،  آزمایشگاه دکتر عصاریان، دسترسی در تاریخ 4/2/93، www.labradez.com

    غزنویان، منیژه(1393)، نقدی بر کتاب مردم‌شناسی هنر(هنر ابتدایی)، دسترسی در 22/6/1392، www.hamije.com

    فدایی، علی(1389)، مفهوم آیین، دسترسی در 15/6/1393، www.ertebat.com

    گرامی،سمیه( 1393)، نقش و نگار حنا در جزیره قشم، خبرگذاری جمهوری اسلامی ایران، دسترسی در 21/2/1393، www.irna.ir

    گیویان، عبدالله(1387)، مقدمه­ای بر ارتباطات آیینی، دسترسی در 15/6/1393، www.aftabir.com

    لوفر، برتولد(بی­تا)، حنا، برگردان مهرداد وحدتی دانشمند، لغت نامه دهخدا ذیل مدخل حنا، دسترسی در 29/4/93، www.loghatnaameh.org

    مجللی، اسماعیل (1392)، آیین ونمایش­های آیینی و سنتی ، دسترسی در 15/6/1393، www.mojalali.com

    مجیدی خامنه ، فریده(1389)، آئین­های گذر از ماه شعبان به ماه رمضان، انسان­شناسی و فرهنگ، دسترسی در 15/6/1393 ، www.anthropology.ir

    معجزه ای درباره "مادر شدن" که نمی دانید(1392)، پایگاه خبری سلامت(دکتر من)، کد خبر: 1875، به‌روز شده در: ۰۴ مهر ۱۳۹۳، دسترسی در 4/7/1393، www.doctoreman.ir

    واژه­شناسی(بی­تا)، واژه بیولوژیکی، دسترسی در 22/3/1393 ،  www.hrw.org

     

     

     

     

    منابع شفاهی:

    خطیبی زاده، سکینه (1393). 74 ساله، محله سورو در بندرعبّاس، حناریز

    خَنشا، زیبا(1392 – 93). 34 ساله: محله سورو بندرعبّاس، حناریز

    رضایی، علی (1392). رئیس حوزه هنری استان هرمزگان

    عرب، هادی(1392). دبیر انجمن تعزیه­خوانی استان هرمزگان

    محبوبی، غلام(1392). 65 ساله ، محله شمیلی­ها، مسئول هیئت امنا مسجد محله شمیلی­ها

    محمدی نژاد، فاطمه نساء(1392 – 93). 62ساله، محله سورو بندرعبّاس، حناریز

    محمودی، حاج علی(1393). 53 ساله، منطقه قلعه قاضی، کشاورز حنا

    فیلم:

    عروسی- مراسم ساخت(1390). روایت زندگی

    منابع تصاویر

    اطلاعات تاریخی جغرافی اقتصادی استان هرمزگان(1385). دریا (روزنامه منطقه جنوب کشور) ،کد خبر: 1255

    بندرعباس قدیم (بندر جرون) (بی­تا)، ندای ساحل، وب سایت خبری تحلیلی شهرستان بندرعبّاس، دسترسی در 1/6/1393

    پوردریایی، منا (بی­تا)، حنابندان در استان هرمزگان، دسترسی در 16/5/93 ، www.irantk.biz

    حاجی­پور، امیر(1392). معرفی استان هرمزگان، دسترسی در 30 /5/1393، www.hajipour.persianblog.ir

    سفر نوروزی به هرمزگان(1392)، سلامت نیوز، کد خبر: 107955، دسترسی در 1/7/1393، www.salamatnews.com

    صداقتی،محمد( 1392)، ماه محرم در استان هرمزگان، دسترسی در  15/2/139، www.kanoonha.net/about-us/archive_news

    عروسی- مراسم ساخت(1390)، روایت زندگی

    قاسمی، عبدالعزیز (1391)، مزرعه حنا، دسترسی در 26/5/1393، www.negahmedia.ir

    محرم در استان هرمزگان (بی­تا)، مراسم مذهبی، تاریخ دسترسی 3/2/1393، www.seeiran.ir

    Cartwright Jones , Catherine ( 2003a ), Menstruation and Henna: Pollution and Purification(Henna’s role in Muslim Traditions Regarding Reproductive Blood), Kent State University

    Cartwright-Jones ,Catherine  (2009b), The Patterns of Persian Henna

    Cartwright-Jones, Catherine (2003d), map of henne stain

    Cartwright-Jones. Catherine , (2009a), The Techniques of Persian Henna

    Cartwright-Jones. Catherine ,(2004a), Id al-Adha and Henna(The Feast of Sacrifice or The Great Feast), in henna page  

    Cartwright-Jones. Catherine, (2002b), Henna’s Significance in Amazigh Id, Circumcision and "Night of the Henna" Celebrations, ..

    Cartwright-Jones. Catherine,( 2002a), The Functions of Childbirth and Postpartum Henna Traditions, Published by Henna Page Publications, Printed in the United States of America

    Gimbutas , Marija (2001), langugae of goddess

    Hana Bandan Iranian Henna Bridal Party, 2013, access date: 2/4/1393

    McQueen, Jessica ( 2013), Historical information and uses of henna, www.hennacaravan.com/facts.html , (access date: 15/5/1393)

    Metropolitan Museum of art, The Collection Online, woman applying henna,  www.metmuseum.org/collection,( access date: 12/4/1393

کلمات کلیدی: حنابندان

موضوع پایان نامه آیین های حنابندان در بندرعبّاس, نمونه پایان نامه آیین های حنابندان در بندرعبّاس, جستجوی پایان نامه آیین های حنابندان در بندرعبّاس, فایل Word پایان نامه آیین های حنابندان در بندرعبّاس, دانلود پایان نامه آیین های حنابندان در بندرعبّاس, فایل PDF پایان نامه آیین های حنابندان در بندرعبّاس, تحقیق در مورد پایان نامه آیین های حنابندان در بندرعبّاس, مقاله در مورد پایان نامه آیین های حنابندان در بندرعبّاس, پروژه در مورد پایان نامه آیین های حنابندان در بندرعبّاس, پروپوزال در مورد پایان نامه آیین های حنابندان در بندرعبّاس, تز دکترا در مورد پایان نامه آیین های حنابندان در بندرعبّاس, تحقیقات دانشجویی درباره پایان نامه آیین های حنابندان در بندرعبّاس, مقالات دانشجویی درباره پایان نامه آیین های حنابندان در بندرعبّاس, پروژه درباره پایان نامه آیین های حنابندان در بندرعبّاس, گزارش سمینار در مورد پایان نامه آیین های حنابندان در بندرعبّاس, پروژه دانشجویی در مورد پایان نامه آیین های حنابندان در بندرعبّاس, تحقیق دانش آموزی در مورد پایان نامه آیین های حنابندان در بندرعبّاس, مقاله دانش آموزی در مورد پایان نامه آیین های حنابندان در بندرعبّاس, رساله دکترا در مورد پایان نامه آیین های حنابندان در بندرعبّاس
اطلاعاتی برای نمایش یافت نشد
ثبت سفارش