پایان نامه تاثیر شوک های نفتی بر رشد اقتصادی در کشور های نفت خیز منا

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A )

رشته: اقتصاد

گرایش : اقتصاد انرژی

پاییز 1393

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده):

منابع طبیعی از جمله نفت یکی از مهم ترین منابع ثروت ملی در جهان محسوب می شود. تصور اینگونه است که درآمد های فراوان حاصل از منابع طبیعی برای یک کشور ایجاد ثروت می کند و پیشرفت اقتصادی، تسریع سرمایه گذاری و کاهش فقر را به دنبال خواهد داشت اما همواره مشاهدات تجربی نشان داده است که اثر مخرب وابستگی دولت ها به درآمد منابع طبیعی از جمله نفت همواره وجودداشته بطوریکه در سال های متمادی نفت بعنوان یکی از عواملی که می تواند با تامین ارز برای کشور های  جهان سوم مفید و مثمرثمر باشد شناخته می شده است و می توانسته برای کشورهایی که از وجود انحصاری و طبیعی آن بهره مند هستند، به عنوان یک اهرم مثبت در جهت رشد و توسعه اقتصادی عمل کند اما هرگز این چنین نشده است. بر این اساس در این تحقیق به بررسی اثر شوکهای قیمت نفت بر رشد اقتصادی در تعدادی از کشورهای MENA برای دوره زمانی 2012-1996 پرداخته شده است. روش مورد استفاده در این تحقیق روش داده های تابلویی و نرم افزار مورد استفاده نیز Eviews7  بوده است. نتایج تخمین بیانگر این موضوع است که از بین شاخصهای حکمرانی خوب، کنترل فساد و حاکمیت قانون دارای اثر مثبت و معنادار بر تولید ناخالص داخلی هستند و بی ثباتی سیاسی و حق اظهار نظر و پاسخگویی( به علت پایین بودن درجه دموکراسی در این کشورها ) دارای اثر منفی بر تولید ناخالص داخلی می باشند. آزادی تجاری نیز در این کشورها دارای اثر مثبت و معنادار بر تولید ناخالص داخلی است ولی اندازه دولت اثر معناداری بر آن ندارد. قیمت نفت در حالت عادی دارای اثر مثبت و جمعیت دارای اثر منفی بر رشد اقتصادی است. اثر شوک قیمتی نفت دارای اثر منفی بر رشد اقتصادی در این کشورهاست. لذا بنابر نتایج تحقیق فرضیه این تحقیق رد می شود و اثر شوکهای نفتی بر رشد اقتصادی در این کشورها در این دوره زمانی مثبت نمی باشد.

کلمات کلیدی: شوک های نفتی، رشد اقتصادی، کشورهای منا.

فصل اول:

کلیات تحقیق

1-1مقدمه

منابع طبیعی از جمله نفت یکی از مهم ترین منابع ثروت ملی در جهان محسوب می شود.تصور اینگونه است که درآمد های فراوان حاصل از منابع طبیعی برای یک کشور ایجاد ثروت می کند و پیشرفت اقتصادی می­کند ، تسریع سرمایه گذاری و کاهش فقر را به دنبال خواهد داشت اما همواره مشاهدات تجربی نشان داده است که اثر مخرب وابستگی دولت ها به درآمد منابع طبیعی از جمله نفت همواره وجودداشته بطوریکه در سال های متمادی نفت بعنوان یکی از عواملی که می تواند با تامین ارز برای کشور های  جهان سوم مفید و مثمرثمر باشد شناخته می شده است و می توانسته برای کشورهایی که از وجود انحصاری و طبیعی آن بهره مند هستند ، به عنوان یک اهرم مثبت در جهت رشد و توسعه ی اقتصادی عمل کند اما هرگز این چنین نشده است.بانک جهانی استفاده از شو کها و درآمد های نفتی به نحوی که آسیب های اقتصادی را به حداقل و توسعه اقتصادی را به حداکثر برساند به عنوان بزرگترین چالش کشور های در حال توسعه صادرکننده ی نفت خام بر شمرده است.

نوسانات قیمت نفت یکی از عوامل اصلی بسیاری از بحرانهای اقتصادی در میان کشورهای وارد کننده و صادر کننده نفت است. به همین جهت، بررسی اثر تکانه های قیمت نفت بر اقتصاد کشورهای صادرکننده نفت که در آن، درآمد حاصل از صدرو نفت به عنوان موتور محرکه‌ی اقتصاد شناخته می شود، ضروری است. برای کشورهای صادرکننده نفت، درآمدهای حاصل از فروش نفت، منبع بسیار مهمی از درآمدهای مالی و ارزی دولتها را تشکیل می دهد. وابستگی این درآمدها به قیمت نفت در بازار جهانی نفت به بروز عدم تعادل و حتی بحران منجر می شود مگر آن که سیاست های صحیحی در مواجهه با این نوسانات از سوی دولت‌ها اتخاذ شود. اولین تکانه ی نفتی در اکتبر سال 1973 به دنبال حمله ی سوریه و مصر به اسرائیل رخ داد که منجر به کمبود عرضه ی نفت و رشد قیمت ها در طول یک سال از 4 به 12دلار شد. اقتصاد کشورهای صنعتی، به عنوان واردکنندگان نفت به شدت تحت تاثیر قرار گرفت و ارمغان این تکانه برای آنان چیزی جز تورم رکودی نبود. این امر سبب شد که سیاست گزاران این کشورها، برنامه ریزی بلند مدت و جامعی را برای مقابه با این بحران ها آغاز کنند. از آنجا که بیش ترین مطالعات انجام شده در این زمینه، حوزه‌ی کشورهای وارد کننده نفت را شامل میشود، این مطالعه اثر تکانه‌های قیمت نفت بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب عضو منا (صادر کننده نفت) را بررسی می کند. بدنبال اختلالات بازارهای جهانی نفت در دهه 1970 و به تبع آن نوسانات چرخه‌های تجاری، توضیحات تئوریکی در مورد رابطه تغیرات قیمت نفت و نوسانات ناشی از آن در سطح کلی فعالیت های اقتصادی (مطالعه فلیپس 1978، پیرس و انزلز 1974، گوردن 1975، مورک و هال[1] 1980،) ارائه شد (مورک و همکاران[2] 1989،) اولین بررسی تجربی نیز درباره این موضوع و توسط داربی[3] (1982) انجام شد وی در مطالعه ی خود رابطه ی معنی داری میان تغییرات قیمت نفت و درآمد حقیقی کشورهای توسعه یافته پیدا نکرد. اما همیلتون [4](1983)، درصد رشد قیمت های اسمی نفت را به عنوان شاخص نوسانات قیمتی نفت در نظر گرفت و با استفاده از آن نشان داد که تغییر در قیمت نفت علت تغییر در تولید ناخالص داخلی و بیکاری است و افزایش قیمت نفت باعث کاهش شدید تولید ناخالص داخلی در آمریکا می شود. بدنبال کاهش قیمت نفت در سال 1986 و عدم افزایش فعالیت‌های اقتصادی مطابق با آنچه که مطالعات پیشین بیان می کردند، تاثیر نا‌متقارن شوک های قیمتی مثبت (رشد افزایشی قیمت) و منفی (رشد کاهشی قیمت) نشان می دهد که افزایش قیمت نفت نتایج مطالعه همیلتون را بدنبال دارد، اما کاهش قیمت نفت در مقایسه با افزایش آن اثر کمتری بر تولید دارد. پیندایک [5](1991) در طی یک بررسی تحقیقاتی مربوط به نااطمینانی و سرمایه گذاری، نشان داد که نوسانات و نااطمینانی قیمت نفت در رکود 1980 و 1982 اقتصاد آمریکا نقش داشته است . لی و همکاران [6](1995) بیان کردند که افزایش قیمت نفت، به مقیاس نوسانات قیمت نفت (نااطمینانی قیمتی) بستگی دارد لذا لازم است حتی در بحث تصریح نا متقارن شوک ها نیز، نوسانات قیمت نفت در نظر گرفته شوند بر همین اساس لی و همکاران تصریح جدیدی از شوک های منفی و مثبت نفت را بر اساس قیمت های واقعی نفت به صورت نرمالیزه شده با استفاده از مدل ناهمسان واریانس شرطی اراءه کردند و سپس با استفاده از یک مدل VAR و تصریح های حدید، تاثیر نامتقارن شوک های نرمالیزه[7] شده نفتی را بر فعالیت های اقتصادی نشان دادند. روتمبرگ و وودفرود[8] (1996) نیز در طی مطالعه ای نشان می دهند که نوسانات قیمت نفت با فرض درجه‌ای نسبتاً کم از رقابت ناقص، کاهش تولید و دستمزهای واقعی را در اقتصاد آمریکا به دنبال دارد. بطوری که یک درصد افزایش(کاهش) در قیمت نفت بعد از 5 الی 7 فصل 25 درصد کاهش(افزایش) تولید، بعد از 5 یا 6 ماه 1درصد کاهش(افزایش) در دستمزهای را منجر می شود. فیدربر[9] (1996)، از انحراف معیار ماهیانه قیمت نفت به عنوان شاخص نوسانات قیمت نفت استفاده کرده است. وی در مطالعه خود نشان داد که افزایش قیمت نفت همواره با نوسانات و تلاطم های بزرگ همراه بوده است و تاثیر این نوسانات بر فعالیت های اقتصادی ایالات متحده نسبت به تاثیر متغیرهای پولی و حتی خود قیمت نفت به مراتب قوی‌تر و بزرگ‌تر است ، بطوری که نوسانات قیمت نفت بیش از هر متغیر دیگری نوسان فعالیت های تولیدی بخش صنعت را توضیح می دهند. در نهایت وی نشان داد که نوسانات قیمت نفت بعد از یک سال تاثیر منفی بر رشد اقتصادی ایالات متحده دارند. در همان سال هوکر (1996) ، در مطالعه خود به این نتیجه می‌رسد که قبل از اولین شوک نفتی(1973)، 10 درصد افزایش قیمت نفت بعد از 3یا 4فصل در آمریکا 6درصد کاهش رشد اقتصادی را بدنبال داشته است اما پس از اولین شوک نفتی (1973) قیمت‌های نفت، علت گرنجری بعضی از متغیرها مانند میزان بیکاری، تولید ناخالص واقعی داخلی و اشتغال نیست، همچنین بدلیل اثر ناچیز کاهش قیمت نفت در دهه 1980 نسبت به اثر قابل توجه افزایش قیمت نفت در دهه 1973 بر اقتصاد کلان آمریکا، تاثیر شوک‌های نفتی بر اقتصاد نامتقارن است. همیلتون (1996) در پاسخ به هوکر (1996)، در مقاله خود بیان کرد؛ برای اطلاع از تاثیر شوک‌های قیمتی نفت بر مصرف و سرمایه‌گذاری، باید قیمت جاری نفت با قیمت یک سال قبل (4فصل گذشته) مقایسه شود. وی در این مطالعه نیز، ارتباط مستقیم بین شوک‌های مثبت نفتی و فعالیت‌های اقتصادی را نشان داد. البته هوکر و همیلتون هر دو در مطالعات خود نشان دادند که تغییرات و نوسانات قیمت نفت نسبت به خود قیمت نفت در توضیح متغیرهای کلان اقتصادی نقش بیشتری دارند. همیلتون (2003) در مطالعه جدید خود با استفاده از مدل VAR که عامل اصلی تورم در تجارت جهانی، شوک‌های مثبت نفتی است و افزایش قیمتی که بعد از یک دوره ثبات قیمت نفت رخ می‌دهد نسبت به افزایشی که بعد از یک دوره کاهش قیمت نفت صورت می‌پذیرد اثر بیشتری بر اقتصاد دارد. گوآ و کلیسن[10] (2005) با بکارگیری واریانس فصلی قیمت‌های معاملات آتی نفت در بورس NYMEX به عنوان شاخص نوسانات قیمت نفت، نشان داد که نوسانات قیمت نفت تاثیر منفی بر سرمایه‌گذاری ثابت، مصرف، اشتغال و تاثیر مثبت بر نرخ بیکاری در اقتصاد آمریکا دارد.  رفیق و همکاران (2009)، با استفاده از نوسانات مشاهده شده در قیمت نفت و روش VAR نشان داده اند که نوسانات قیمت نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی کشور تایلند تاثیر معنی داری دارد بطوری که این نوسانات بر بیکاری تاثیر مثبت و بر سرمایه گذاری تاثیر منفی دارد. علمی و جهادی (2011) با استفاده از مدل VAR نشان دادند که کشورهای عضو OPEC در کوتاه مدت و بلند مدت به شدت به نفت وابسته هستند و صرفا در کوتاه مدت دلیل اصلی نوسانات اقتصادی کشورهای OCED نوسانات قیمت نفت  هستند. آنها در آخر پیشنهاد می کنند کشورهای عضو OPECاز تجارب کشورهای OECD همچون نروژ که صادر کننده نفت نیز محسوب می شوند، برای کاهش وابستگی به نفت استفاده کنند. الهادی اروری و همکاران (2011) با استفاده از مدل VAR-GARCHانتقال نوسانات را بین بازارهای جهانی نفت و بورس اوراق بهادار کشورهای  GCCبررسی کردند، آنها نشان دادند رابطه ی دو طرفه ای بین نوسانات قیمتی در بازارهای جهانی نفت و بازدهی بورس در کشورهای GCCوجود دارد و در اغلب موارد، نوسانات از بازارهای جهانی به بازارهای بورس انتقال می یابد. رحمان و سرلیتز (2012) با استفاده از مدلهای VARMA, GARCH, BEKK نشان دادند که فرآیند شرطی واریانس- کوواریانس بین رشد تولید و تغییرات واقعی نفت به صورت غیر قطری و نا متقارن معنی دار است همچنین افزایش نااطمینانی قیمت نفت باعث رشد پاییین فعالیت های اقتصادی در کانادا می شود. چن و هسو[11](2012) با استفاده از داده های پانل مربوط به 84 کشور جهان نشان دادند که نوسانات قیمت نفت باعث کاهش تجارت بین الملل می شود. جوهر علی احمد و همکاران (2012)، با تجزیه نوسانات قیمت نفت به دو جز نوسانات ثابت و نوسانات زودگذر(انتقالی) بوسیله ی مدل CGARCH، نشان دادند که شوک های قیمتی نفت تاثیر نامتقارن بر نوسانات زودگذر قیمت نفت دارند و در ادامه با استفاده از روش VAR نشان دادند که نوسانات زودگذر تاثیر منفی بر تولید صنایع آمریکا دارد همچنین این نوسانات باعث افزایش سطح عمومی قیمت ها و قیمت کالاهای غیر انرژی می شود

-2. اهداف تحقیق

در این تحقیق هدف بررسی تاثیر شوک های نفتی بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب نفت خیز منا  می­باشد.

1-3.ضرورت و اهمیت موضوع تحقیق

اولین تکانه ی نفتی در اکتبر سال 1973 به دنبال حمله ی سوریه و مصر به اسرائیل رخ داد که منجر به کمبود عرضه ی نفت و رشد قیمت ها در طول یک سال از 4 به 12دلار شد. اقتصاد کشورهای صنعتی، به عنوان واردکنندگان نفت به شدت تحت تاثیر قرار گرفت و ارمغان این تکانه برای آنان چیزی جز تورم رکودی نبود. این امر سبب شد که سیاست گزاران این کشورها، برنامه ریزی بلند مدت و جامعی را برای مقابه با این بحران ها آغاز کنند.انقلاب ایران در سال 1979 و بروز بحران در روابط میان ایران و عراق و جنگ بین دو کشور، به افزایش قیمت نفت منجر شد. علاوه بر جنگ بین ایران و عراق، اشغال سفارت آمریکا در ایران و نیز اعمال تحریم هایی توسط آمریکا علیه ایران به کاهش شدید عرضه ی نفت منجر شد که نتیجه آن، افزایش قیمت نفت تا 40دلار در هر بشکه بود. حاصل این تکانه همانند تکانه قبلی، چیزی جز تورم رکودی برای اقتصادهای صنعتی نبود. اما در اواخر سال 1985 و 1986 به دلیل کاهش شدید تقاضای نفت ، بهای متوسط نفت در بازارهای جهانی کاهش یافت، به نظر می رسد که این کاهش تقاضا، در پی موفقیت نسبی برنامه ی کشورهای پیشرفته در جهت کاهش وابستگی به نفت صورت گرفت. کشورهای صادرکننده ی نفت برای گریز از افت شدیدتر قیمت نفت و نیز به دلیل نیاز شدید به ارز خارجی، عرضه‌ی نفت خود را افزایش دادند. این رقابت میان تولید کنندگان نفت تا آنجا ادامه یافت که بهای آن روند کاهشی در پیش گرفت. به عبارتی، سیاست کنترل قیمت ها  توسط اوپک[12] که از طریق ایجاد سهمیه بندی اعضاء آن اعمال می شد، با شکست مواجه شد. در 1990 به دلیل وقوع جنگ خلیج فارس و حمله ی عراق به کویت و در پی آن قطع تولید نفت کویت، باز هم افزایش بهای نفت، اثرات رکودی بر اقتصاد جهان به جا گذاشت.(شفیعی،1387) .از سال 2002 قیمت نفت به واسطه‌ی بروز مشکلات در ونزوئلا و افت شدید تولید نفت در این کشور و پس از آن حمله‌ی آمریکا به عراق در مارس2003 روند صعودی یافت.ناآرامی های نیجریه و تشدید تنش‌ها بر سر پرونده ی هسته ای ایران، بار دیگر به افزایش قیمت نفت دامن زد و در ابتدای سال 2006 به رقمی معادل 68 دلار به ازای هر بشکه رسید. گرچه در سال 2007 بازار نفت شاهد نوساناتی بوده اما هم چنان روند صعودی را حفظ کرد و برای نخستین بار بازار نفت قیمت 100دلاری را تجربه کرد. به دلیل ناآرامی های نیجریه و پاکستان، این روند افزایشی در سال 2008 ادامه یافت و بهای نفت به 147دلار در هر بشکه رسید. اما شدت گرفتن بحران مالی جهانی و به دنبال آن کاهش تقاضای نفت که نتیجه‌ی رکود بود منجر به افت قیمت نفت شد[13] (کولونی و مانرا، 2008). همیلتون[14] (1983) ، رابطه‌ی قیمت نفت و اقتصاد کلان آمریکا را در دوره‌ی زمانی 1949:2 تا 1972:4 بررسی کرده است. روش به کار رفته در این مطالعه، آزمون علیت گرنجر است که با 4 دوره وقفه آزمون شد. نتایج حاصل از آزمون علیت نشان داد که تغییر قیمت نفت علت نوسانات تولید ناخالص داخلی در آمریکا است.مورک[15] (1997) ، در مطالعه‌ای، به بررسی علی اثر قیمت نفت بر تولید ناخالص داخلی آمریکا طی دوره‌ی 1988:3 – 1949:2 پرداخت. متغیرهای به کار رفته در الگو شامل؛ قیمت واقعی نفت، نرخ تورم کالاهای وارداتی، دستمزد، بیکاری، شاخص ضمنی تولید ناخالص ملی، بهره‌ی اسناد خزانه‌ی سه ماهه هستند. مورک نتیجه گرفت که افزایش و کاهش قیمت نفت، به ترتیب اثر منفی و مثبت بر رشد تولید ناخالص داخلی آمریکا دارد. البته اندازه‌ی این اثر به هنگام افزایش قیمت بزرگ‌تر از اندازه اثر در زمان کاهش قیمت است.موری[16] (1993) در مطالعه ای تحت عنوان "قیمت نفت و فعالیت های اقتصادی:آیا ارتباط آنها متقارن است؟" ، میزان اثرات افزایش و کاهش بهای نفت خام را بر متغیر‌های کلان اقتصادی  آمریکا، با بهره گیری از داده های فصلی طی دوره‌ای 1990-1952 اندازه میگیرد. روش به کار گرفته در این بررسی، آزمون علیت گرنجر است. موری فرضیه خود، مبنی بر این که افزایش بهای نفت خام در مقایسه با کاهش آن اثر بیشتری بر مصرف ملی، سرمایه گذاری ملی، مخارج دولتی، صادرات، واردات، نرخ بهره، شاخص قیمت و تورم در آمریکا را آزمون و تایید کرده است.جیمینز-رودریگوئز و سانچز[17] (2004) در مطالعه ای تحت عنوان "تکانه‌های قیمت نفت و رشد تولید ناخالص داخلی واقعی"، به بررسی این رابطه در چند کشور عضو OECD شامل، آمریکا، کانادا، فرانسه، آلمان، انگلستان، ایتالیا، نروژ و ژاپن طی دوره ی 2001:4 -1972:3 پرداختند. الگوی به کار رفته در این مطالعه، الگوی خودرگسیون برداری چند متغیر(VAR)  و با استفاده از هر دو مدل خطی و غیر خطی است. داده های تحقیق به صورت فصلی و شامل GDP واقعی، نرخ ارز موثر، قیمت واقعی نفت، دستمزد واقعی، تورم و نرخ بهره ی کوتاه مدت و بلند مدت بوده است. به جز نرخ بهره، سایر متغیرها با وقفه وارد الگو شدند. برای محاسبه‌ی تکانه‌های قیمت نفت از تعریف معمول استفاده شده است. نتایج مطالعه دال بر عدم وجود رابطه‌ی معنا‌دار قیمت نفت بر فعالیت اقتصادی این کشورها است. همچنین، اثر افزایش قیمت نفت بر تولید ناخالص داخلی، بزرگتر از اثر کاهش قیمت نفت است، که این امر در مورد بیشتر اقتصادهای مورد بررسی این تحقیق صادق است.

Abstract

The natural resources, including oil are one of the most important national wealth in the world. Abundant earnings from natural resources make money for a country and contribute to development, increasing investment and alleviating poverty of countries. But the potential harmful effects that were seen in the aftermath were attributable to governments’ dependency on natural resources revenues, including oil resources. In several years, oil was recognized as foreign exchange required for developing countries, the countries which enjoyed the exclusive right of it, towards the economic growth and development but unfortunately it was failed. This paper examines the impact of oil shocks on economic growth of selected MENA oil-rich countries during 1996-2012.Themethod used in this research is panel data and Eviews7 software. The results of the study shows that among the indexes of proper governance, control of corruption and rule of law have  significant and positive effect on GDP(gross domestic product) and political instability and the right of voice and accountability (due to the low democracy in these countries) have negative effect on GDP.Open economy has positive and significant effect on GDP in these countries but the size of the countries does have no significant effect on them. Oil price normally has positive effect on the economic growth, while increasing population has negative effect on countries ‘economy. Oil price shocks have negative effect on the growth of economy in the countries. On the basis of results, the hypothesis of research is rejected and oil price shocks have no positive effect on the growth of economy of countries.

Key terms: oil shocks, economic growth, and MENA countries.

مآخذ و منابع فارسی:

ابونوری عباسعلی محمدی تیمور جهانگرد فاطمه .1391 .بررسی اثر حجم ذخایر نفتی بر رشد اقتصادی از دیدگاه نفرین منابع .کشورهای نفتی اوپک و غیر اوپک .دانشکده اقتصاد و حسابداری دانشگاه تهران مرکز .پایان نامه کارشناسی ارشد

ارسلان، علی(1380)، تاثیر قیمت نفت بر متغیرهای کلان ایران طی 1379- 1342، پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران.

امامی، کریم و مهدی ادیب پور، (1390)، بررسی اثرات نا متقارن شوک های نفتی بر تولید، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال سوم، شماره 4، صفحات: 26-1.

بهبودی، داود؛ محمدعلی متفکر آزاد و علی رضازاده(1388)، اثرات بی ثباتی قیمت نفت بر تولید ناخالص داخلی در ایران، فصل نامه‌ی مطالعات اقتصاد انرژی، سال ششم، شماره 20، صص 33-1.

پاسبان، فاطمه (1383)، تاثیر نوسانات قیمت نفت بر تولید بخش کشاورزی ایران (بیماری هلندی)، پژوهش نامه‌ی اقتصادی، سال چهام، شماره 12، صص 117-136.

تمیزی، راضیه(1381) رابطه‌ی میان تغییرات قیمت نفت و رشد اقتصادی در ایران طی دوره‌ی 1378-1350، پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران.

جهادی، محبوبه و زهرا علمی(1390)، تکانه‌های قیمت نفت و رشد اقتصادی (شواهدی از کشورهای عضو اپک)، پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال اول، شماره دوم، صص 12-40.

رمضانیان.محمدرحیم،رمضانپور.اسماعیل،پوربخش.سید حامد(1390)"رویکردهای جدید در پیش بینی با استفاده از شبکه های عصبی-فازی:قیمت نفت"3 (21):149-169

ستاری فر،محمد(1374)،"درامدی بر سرمایه و توسعه"،تهران،انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی

سرزعیم،علی(1386)،"بررسی اثرات تکانه های قیمت نفت بر متغیر های اقتصادی در یک مدل var "،مطالعات اقتصاد انرژی(12):27-51

شفیعی، سعیده (1387) بررسی مقایسه ای آثار افزایش قیمت نفت خام بر رشد اقتصادی و تورم کشورهای OECD، موسسه مطالعات دین و اقتصاد.

صمدی، سعید، یحیی آبادی، ابوالفضل و نوشین معلمی، (1388)، تحلیل تأثیر شوکهای قیمتی نفت بر متغیرهای اقتصاد کلان در ایران، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، سال هفدهم، شماره 52، صفحات: 26-5

طیب نیا، علی و فاطمه قاسمی (1385)، نقش تکانه های نفتی در چرخه های تجاری در ایران، پژوهشنامه اقتصادی، شماره 23، صص80-49.

طیب نیا، علی و فاطمه قاسمی(1385)، نقش تکانه‌های نفتی در چرخه‌های تجاری اقتصاد ایران، پژوهش نامه بازرگانی، سال ششم، شماره 23، صص 49-80.

طیبی.سید کمیل، خوش­اخلاق.رحمان، فراهانی.مریم(1390)،"برآورد نااطمینانی در قیمت نفت سنگین ایران و سبد اوپک: کاربرد معادلات دیفرانسیل تصادفی"، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی ، 31: 1-25.

فلاحی، فیروز و عبدالرحیم هاشمی دیزجی (1389)، رابطه علیت بین GDP و مصرف انرژی در ایران با استفاده از مدل‌های مارکف سوئیچینگ، فصل نامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال هفتم، شماره 26، صص 131-152.

کشاورزیان، مریم(1387)، اثر نوسانات قیمت نفت بر رشد اقتصادی برخی کشورهای OECD، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران.

کمیجانی، اکبر و ویدا ورهرامی، (1391)، برآوردی از نقش عوامل موثر بر کسری بودجه در ایران، فصلنامه راهبرد، سال بیست و یکم، شماره 64، صفحات: 27-42. طیبی.سید کمیل، خوش­اخلاق.رحمان، فراهانی.مریم(1390)،"برآورد نااطمینانی در قیمت نفت سنگین ایران و سبد اوپک: کاربرد معادلات دیفرانسیل تصادفی"، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی ، 31: 1-25.

گجراتی، ترجمه ابریشمی، اقتصاد سنجی1383، ص 1143 به نقل از محمدی و محمدزاده موسی کندی 1388)

مباشرپور.علی رضا(1384)، "نوسانات قیمت نفت و اثرات آن بر برخی از متغیرهای عمده اقتصاد کلان ایران: روش VAR". پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده اقتصاد.

مبانی اقتصاد سنجی جلد دوم تالیف دامودار گجراتی ترجمه حمید ابریشمی انتشارات دانشگاه تهران چاپ هشتم ص 1141

محمدزاده، پرویز و بهبودی، داود و فشاری، مجید و ممی پور، سیاب، (1390)، "تخمین تابع تقاضای خارجی کل گردشگری ایران(رهیافت TVP) " ، فصلنامه پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی، سال اول، شماره اول، صص 133-107.

مهرآرا، محسن و کامران نیکی اسکویی(1385)، تکانه های نفتی و اثرات پویای آن بر متغیرهای کلان اقتصادی، پژوهش‌نامه‌ی بازرگانی، شماره 40، صص 32-63.

مهرآرا، محسن و مجتبی حائری، (1387)، بررسی تطبیقی نوسانات اقتصادی در کشورهای صادرکننده نفت، مطالعات انرژی، شماره 17، صص 29-1.

یاوری، کاظم و بهزاد سلمانی، (1384)، رشد اقتصادی در کشورهای دارای منابع طبیعی: کشورهای صادرکننده نفت، پژوهشنامه بازرگانی، شماره 37، صص :24-1.

این متن ترجمه گزارش کشورها (شماره 76) از سری انتشارات صندوق بین المللی پول در سال 2010 میلادی تحت عنوان:

”Islamic Republic of Iran: Selected Issues Paper“میباشد

عضو هیئت علمی و معاون پژوهشی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی ج.ا.ا  . World Bank, 2006a; Karbassi, et.al, 2007; Zamani, 2007.

منابع لاتین:

Alotaibi, B., (2006), “Oil Price Fluctuations and the Gulf Cooperation Council (GCC) Countries, 1960-2004”, Southern Illinois University Carbondale.

Baba.Y, Engle.R.F, Kraft.D.F,Kroner.K.F(1991). "MultivariateSimultaneous Generalized ARCH", University of California and SanDiego: Department of Economics, Discussion Paper.

Balke, N. S., P. A. Brown, and M. K. Yucel (2002),"Oil Shock and theU.S Economy Where Does the Asymmetry Originate?", The EnergyJournal, Vol. 23, No. 3, pp. 53

Balke, N., S.Brown, and M.Yucel., (2009), “Oil Price Shocks and U.S Economic Activity: An International Perspective”, “The Energy Journal”, Vol. 23, PP.27-52

Bernanke, B.S., Getler, M., Watson, M., 1997. Systematic monetary policy and the effectsof oil price shocks. Brookings Papers on Economic Activity 1 (1), 91–142.

Berument, H. and N. B. Ceylan., (2005), “The impact of oil price shocks on the economic growth of the selected MENA countries”,”Conference Paper, ERF 12th Annual Conference: Reform – Made

Cologni, A. and M.Manera., (2008), “Oil Prices, Inflation andInterest Rates in a Structural Cointegrated VAR Model for G7 Countries”, Energy Policy, Vol. 30, PP. 856-88

Cologni, Alessandro,Manera, Matteo, 2008. Oil prices, inflation and interest rates in a structural coin targeted VAR model for the G-7 countries. Energy Econ. 30 (3), 856–888.

Cologni, M. & Manera, M. (2009), The Asymmetric Effects of Oil Shocks on Output Growth: a Markov-Switching Analysis for the G-7 Countries, Economic Modelling, Vol. 26, Pp. 1-29

Corden, M. and J. P. Neary., (1982), “Booming Sector and Deindustrialization in Small Open Economy”, Economic Journal, Vol. 92, PP. 825-848

Darby, M.R. (1982), the Price of Oil and World Inflation and Recession, American Economic Review, Vol. 72, Pp. 738–751

Dawson, J., 2004. The effect of oil prices on exchange rates: a case study of the Dominican Republic. The Park Place Economist 14 (1), 23–30.

Farzanegan, M. and G. Markwardt., (2007), “The Effect of Oil Price Shocks on Iranian Economy”, “Energy Economics”, Vol. 31, PP.134-151.

Farzanegan.M.R.,Markwardt.G.(2009),“The Effect of Oil Price Shocks on the Economy”,Energy Economics, Vol. 31, P.134-151.

Greene,W.H.(2008).Econometric analysis-sixth edition.New Jersey,Upper Saddle River:person International.

Gronwald, M. (2006), Oil Shocks and Real GDP Growth in Germany: Looking for a Needle in a Haystack, Working Paper, University of Hamburg, Department of Economics.

Gylfason, T., (2001), “Natural Resources, Education and Economic Development”, European Economic Review, Vol. 45 PP. 847-859.

Hamilton .J. (1983), ''Oil and The MacroeconomySince World 2'', Journal of Political Economy, Vol91: 143-179

Hamilton, J. (1983). Oil and the macroeconomy since World War II. The Journal of Political Economy. 91(2): 228–248.

Hamilton, J., (1983), “Oil and the Macroeconomy since World War ii ", “Journal of Political Economy”, Vol. 91, PP. 228-248.

Hamilton, J., (2003), “What Is Oil Shock?”, Journal of Econometics, Vol. 113, PP. 363-398

Hamilton, James. D. (2002), "What is an oil shock?" NBER WorkingPaper, 7755, June.

Hooker, M.A. (1996), What Happened to the Oil Price-Macroeconomy relationship?, Journal of Monetary Economics, Vol. 38, Pp. 195–213

http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930323000769#sthash.D06V1Ap9.dpuf

Jimenez, R. and Sanchez, M., (2004), “Oil Price Shocks and Real GDP Growth, empirical evidence for some OECD countries”, Working Paper Series, EUROPEAN CENTRAL BANK, NO. 362.

Lardic, S., Mignon, V., 2006. The impact of oil prices on GDP in European countries: anempirical investigation based on asymmetric cointegration. Energy Policy 34 (18),3910–3915.

Lee, K., Shawn, N. and Ratti, R. (1995), “Oil Shocks and Macroeconomy: The Role of Price Variability”, Energy Journal, Vol. 16, PP. 39-56.

Lutz, Christian, Meyer, Bernd, 2009. Economic impacts of higher oil and gas prices: therole of international trade for Germany. Energy Econ. 31 (6), 882–887.

Mork, J. F., (1994), “Oil and Macroeconomy When Price Goes Upand Down; An Extension of Hamilton Results”, Journal of Political Economic, Vol. 94.

Mork, K.A. (1989), Oil Shocks and the Macroeconomy When Prices Go Up and Down: an Extension of Hamilton’s Results, Journal of Political Economy, Vol. 97, Pp. 740–744.

Mory, J. F., (1993),” Oil Price and Economic Activity, Is the Relation Symmetric?”, “Energy Journal”, Vol. 104, PP.129-150.

Olomola, P. and A. Adejumo., (2006), “Oil Price Shock and Macroeconomic Activities in Nigeria”, “International Research Journal of Finance and Economics”,

Rahman.S.Serletis. A, (2012) ''Oil PricUncertainty and the Canada Economy: Evidence from a VARMA, GARCH-in-Mean, Asymmetric BEKK model'',Energy EconomicsVol34(2): 603-610.

Rotemberg, J.J. & Woodford, M. (1996), Imperfect Competition and the Effects of Energy Price Increases on Economic Activity, Journal of Money, Credit and Banking, Vol. 28, Pp. 549–577.

to last, Egypt, 19-21 December 2005