پایان نامه مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا و عادی شهر تهران

word 472 KB 29999 114
1393 کارشناسی ارشد علوم تربیتی
قیمت قبل:۶۳,۹۰۰ تومان
قیمت با تخفیف: ۲۴,۳۰۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مشاوره خانواده

    چکیده:

    هدف: پژوهش حاضر باهدف مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در دو گروه از مادران کودکان عادی و کم‌شنوا شهر تهران به روش کمی- کیفی انجام شد.

    روش: در قسمت کمی، به روش نمونه‌گیری در دسترس، نمونه‌ی متشکل از 100 نفر از مادران دارای کودکان کم‌شنوا مراجعه‌کننده به بیمارستان‌های امیراعلم و لقمان و مرکز توان‌بخشی پژواک و 100 نفر از مادران کودکان عادی مراجعه‌کننده به مهدکودک­ها و خانه خلاقیت­های شهر تهران در سال 92 انتخاب شدند. مقیاس تاب‌آوری کانر و دیوید سون و شاخص بی‌ثباتی ازدواج، پرسش‌نامه بهزیستی روان‌شناختی ریف، پرسش‌نامه‌های مورداستفاده در پژوهش حاضر بودند. سپس از روش‌های آمار توصیفی مانند محاسبه میانگین، انحراف معیار و نیز آزمون t-test دو گروه مستقل جهت تحلیل داده‌ها استفاده شد. جهت دستیابی به داده‌های دقیق‌تر، در بخش کیفی نیز از 14 نفر مصاحبه به عمل آمد. این تعداد برحسب اشباع پاسخ‌ها به دست آمد. جداول فراوانی، کدگذاری باز و محوری رسم شد. درنهایت یافته‌های کمی و کیفی باهم مقایسه شدند.

    یافته: در بخش کمی، نتایج حاکی از آن بود که مادران دارای کودکان کم‌شنوا تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی کمتری نسبت به مادران کودکان عادی داشته‌اند و ازلحاظ متغیر بی‌ثباتی ازدواج بین دو گروه تفاوتی وجود نداشت. در بخش کیفی نیز یافته‌ها همسو با بخش کمی بود، به طوری که تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی مادران کودکان کم شنوا کمتر از مادران کودکان عادی بود و در متغیر بی­ثباتی ازدواج تفاوتی بین دو گروه وجود نداشت.

    نتیجه‌گیری: با توجه به پایین بودن بهزیستی روان‌شناختی و تاب‌آوری در مادران کودکان کم‌شنوا نسبت به مادران کودکان عادی می‌توان نتیجه گرفت که احتمالاً وجود کودک کم‌شنوا به‌عنوان عاملی آسیب‌زننده به این متغیرها عمل کند. ازاین‌روی، آموزش مهارت­های مرتبط در خصوص تاب­آوری و بهزیستی­ روان­شناختی برای مادران کودکان کم­شنوا پیشنهاد می­شود.

    کلید واژگان: بهزیستی روان‌شناختی، تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج، مادر، کودکان کم‌شنوا.

    مقدمه

    در زندگی خانوادگی، گاهی کودکان موجب رنجش و ناسازگاری و نارضایتی والدین می‌شوند و زمانی عامل رضایتمندی هستند. وجود کودک کم‌توان در خانواده غالباً تجربه­‌ای ناراحت‌کننده است. یکی از مهم‌ترین علت‌های ناتوانی کودکان، کم شنوایی است که برای بسیاری از والدین، احساسی شبیه داغ‌دیدگی به همراه دارد (موللی و نعمتی[1]،2010). خانواده‌های دارای کودکان کم‌شنوا با چالش‌های متفاوتی روبه‌رو می‌شوند و در این‌ بین، مادران به علت نقش مراقب مسئولیت بیشتری در قبال این کودکان دارند. درنتیجه با مشکلات مربوط به سلامت روان و بهزیستی روان‌شناختی بیشتری مواجه می‌شوند. اینکه والدین و بخصوص مادران چه طور با این تجربه مختل‌کننده مواجه می‌شوند و آن را کنترل می‌کنند تا حد زیادی به تاب‌آوری والدین و بخصوص مادر بستگی دارد و در این بین ممکن است والدین نتوانند با شرایط پیش رو سازگار شوند و احتمال وقوع طلاق بالا رود.

    یکی از عواملی که می‌تواند عملکرد روانی خانواده را در قالب تفکر، خلق و رفتار بهبود دهد و توان مقابله با مشکلات را افزایش دهد، تاب‌آوری[2] است (میکائیلی، گنجی و طالبی جویباری، 1391). به اعتقاد روبینز[3] (2008) در طی یک دهه اخیر و با گسترش مباحث مربوط به روان‌شناسی مثبت[4] تمایل به جنبه‌های مثبت سلامت روان همراه با ابعاد منفی آن در حال افزایش است. تاب‌آوری یکی از سازه‌های اصلی این رویکرد می‌باشد که جایگاه ویژه‌ای در حوزه روان‌شناسی خانواده و بهداشت روان دارد.

     تاب‌آوری، به توانایی فرد در برقراری تعادل زیستی – روانی در شرایط خطرناک گفته می‌شود (کانر و دیوید سون[5]، 2003). کامپفر[6] (2002) باور داشت که تاب‌آوری، بازگشت به تعادل اولیه یا رسیدن به تعادل سطح بالاتر در سختی‌ها است و ازاین‌رو موجب سازگاری موفق در زندگی می‌شود. سازگاری مثبت بازندگی، هم به‌عنوان پیامد تاب‌آوری و هم به‌عنوان پیش‌آیند آن، می‌تواند محسوب شود. وی این موضوع را ناشی از پیچیدگی تعریف این سازه و نگاه فرآیندی به تاب‌آوری می‌داند. تاب‌آوری به فرآیند پویایی انطباق مثبت با تجربه‌های تلخ و ناگوار اطلاق می‌شود (لاتار و چیچتی[7]، 2000) که مقاومت در برابر استرس[8] (گارمزی[9]، 1985) یا رشد پس ضربه‌ای[10] (سنول-دوراک و آیواسیک[11]، 2010) نیز نامیده شده‌اند که در امتداد یک پیوستار با درجات متفاوت از مقاومت در برابر آسیب روانی قرار می‌گیرد (اینگرام و پرایس[12]،2001). بنا به تعریفی از اولسون، بوند، برنز، برودیک و سایر[13] (2003) تاب‌آوری به انطباق موفقی گفته می‌شود که در مصائب و استرس‌های ناتوان ساز آشکار می‌شود. این تعریف بیانگر این است که تاب‌آوری مستلزم تعامل پیچیده بین عوامل خطرساز و محافظت‌کننده است.

    یکی دیگر از متغیرها که می‌تواند به شکل منفی تحت تأثیر کودکان کم‌شنوا قرار گیرد، ثبات ازدواج والدین است. میزان بالای طلاق در ایران و افزایش درصد زنانی که خواستار طلاق‌اند، نشانگر افزایش اختلافات زناشویی است. ازنظر لارسون و هولمن[14] (1994)، ثبات زناشویی سه جزء اساسی «شور و اشتیاق[15]»، «صمیمیت[16]» و «تعهد[17]» را شامل می‌شود. درواقع بی‌ثباتی ازدواج[18] زمانی مطرح است که یکی از زوجین یا هردوی آن‌ها درباره طلاق یا جدایی می‌اندیشند و یا اعمالی را انجام می‌دهند که به پایان رساندن ازدواج، گرایش دارد (بوث و ادوراز[19]، 1985؛ براون، سنچز، نوک و رایت[20]، 2006؛ هاه لگ و ریچتر[21]،2010).

     به‌طورکلی مفهوم بی‌ثباتی ازدواج به‌عنوان قطب منفی از یک پیوستاری که تداوم و پیوستگی ازدواج را نشان می‌دهد، دیده می‌شود. اگر یک ازدواج باثبات و پایدار نیروهای زیادی دارد که هر یک از زوجین را ملزم به باهم بودن می‌کند، یک ازدواج ناپایدار و بی‌ثبات نیروهای زیادی دارد که هر یک از زوجین را در جهت جدا شدن از هم سوق می‌دهد (بوث، جانسون[22] و ادوارز، 1983). از سوی دیگر، پژوهش‌ها نشان دادند که ناسازگاری زناشویی با بهزیستی روان‌شناختی رابطه منفی دارد (کرمی، زکی یی و خدادادی، 1391).

    ریف و سینگر[23] (1989) معتقدند که، بهزیستی روان‌شناختی[24] چیزی فراتر از فقدان بیماری است و به آنچه فرد برای بهزیستی به آن نیاز دارد اشاره دارد. ریف دریافت که محققان درباره معیارهایی از قبیل دیدگاه مثبت نسبت به خود، توانایی ایجاد بافت‌هایی منطبق با وضعیت روانی خود، روابط گرم و قابل‌اعتماد با دیگران، احساس هدفمندی و جهت مندی، رشد پیوسته‌ی توانایی‌های بالقوه‌ی فردی و خودمختاری اتفاق‌نظر دارند. بهزیستی روان‌شناختی را می‌توان واکنش‌های عاطفی و شناختی به ادراک ویژگی‌ها و توانمندی‌های شخصی، پیشرفت بسنده، تعامل کارآمد و مؤثر با جهان، پیوند و رابطه مطلوب با جمع و اجتماع و پیشرفت مثبت در طول زمان تعریف کرد. این حالت می‌تواند مؤلفه‌هایی مانند رضایت از زندگی، انرژی و خلق مثبت را نیز در برگیرد (کارادماس[25]، 2007).

    بیان مسئله:

    ازجمله متغیرهایی که باعث افزایش سلامت روان و بهزیستی روان‌شناختی این مادران می‌شود، تاب‌آوری است که به افراد در مواجهه و سازگاری در موقعیت‌های پرتنش کمک می‌کند و آن‌ها را در مقابل اختلالات روان‌شناختی حفظ می‌کند. با توجه به تعریف تاب‌آوری والدین دارای کودکان کم‌توان ذهنی هرچقدر تاب­آور­تر باشند، توان عملکرد مثبت در شرایط ناگوارشان بالاترمی رود و در برابر رنج ناشی از نگهداری فرزندانشان مقاوم‌تر خواهند بود و کیفیت زندگی‌شان هم بالاتر خواهد رفت (حق رنجبر، کاکاوند، برجعلی و برماس، 1390).

    هیمان[26] (2002) در پژوهشی مربوط به تاب­آوری و چیره شدن بر مشکلات و انتظارات آینده در خانواده‌هایی با کودکان ناتوانی یادگیری و معلولیت جسمانی، نتیجه گرفت که والدین این کودکان نیاز به الگوهای سازگاری و حمایتی دارند؛ زیرا پدر و مادرها مجبور به ایجاد تغییراتی در زندگی خود می‌شوند و در زندگی اجتماعی خود نیز سطوح بالایی از سرخوردگی و نارضایتی و تلاش زیادی برای حفظ زندگی عادی و قبلی خود می‌کنند.

    طبق پژوهش حق رنجبر و همکاران (1390)، با عنوان تاب‌آوری و کیفیت زندگی مادران دارای کودکان کم‌توان ذهنی، یافته‌ها حاکی از آن بود که بین تاب‌آوری و تمام مؤلفه‌های کیفیت زندگی همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. میکائیلی و همکاران (1391) در پژوهشی با عنوان مقایسه تاب‌آوری، رضایت زناشویی و سلامت روان در والدین با کودکان دارای ناتوانی یادگیری و عادی به این نتیجه رسیدند که بین دو گروه والدین، ازنظر رضایت از زندگی، تاب‌آوری و سلامت روان تفاوت معنی‌داری وجود دارد اما متأسفانه پژوهشی در مورد تاب‌آوری بر روی مادران کودکان کم‌شنوا، به‌طور جداگانه انجام‌نشده است. بیات[27] (2007) هم در بررسی شواهد تاب‌آوری در خانواده‌های کودکان اوتیسم وجود چند عامل از تاب‌آوری را در خانواده‌ها، شناسایی کرد، ازجمله: ارتباطات خانواده و نزدیکی افراد خانواده، معنادار کردن مثبت معلولیت و معنویت و رشد شخصی. نتایج نشان داد که شناسایی خاص فرآیندهای تاب‌آوری، مثل معنی سازی مثبت ناتوانی، بسیج منابع و یکپارچه شدن به‌عنوان یک خانواده می‌تواند باعث لذت بیشتر از زندگی شود.

    تولد و حضور کودک ناتوان در خانواده با تأثیرگذاری بر کمیت روابط زناشویی و ایجاد دگرگونی در شرایط معمول خانوادگی و چگونگی تعامل اعضای خانواده می‌تواند موجب آشفتگی و افزایش میزان استرس در والدین شود و درنتیجه به عملکرد خانواده و رضایت زناشویی آسیب می‌رساند (دیسون[28]، 1997؛ هینترمیر[29]، 2006؛ اسچفر، ویکراما و کیت[30]، 1998). نمی‌توان از این نکته غافل شد که نارضایتی و اختلاف زناشویی والدین بر سازگاری و رشد عاطفی کودکان اثر منفی می‌گذارد و هیجان‌های مثبت و منفی ناشی از کیفیت روابط زناشویی به روابط والد-کودک نیز منتقل می‌شود (ال- شیخ و هارگر[31]، 2001؛ هیل[32]، 2013).

     مطالعه رماین و براون[33] (2010) نشان می‌دهد که والدین کودکان کم‌شنوا سازگاری زناشویی کمتری نسبت به والدین کودکان عادی دارند. هنگلر، واتسون، ولان و مالن [34] (1990) حتی به این نتیجه رسیدند که میزان رضایت زناشویی این والدین با میزان شنوایی فرزندشان مربوط است. قراشی، سرندی، فرید (1391) در پژوهشی به این نتیجه رسیدند که رضایتمندی زناشویی والدین کودکان کم‌شنوا نسبت به والدین کودکان عادی پایین‌تر است.

    وجود کودک معلول، تأثیر منفی بر خانواده می‌گذارد. شواهد نشان می‌دهد که والدین کودکان ناتوان از سلامت جسمی و روانی ضعیف‌تری برخوردار هستند. اکثر این والدین دچار کمردرد، سردرد، میگرن، زخم روده، اضطراب، خشم، احساس گناه، اندوه، انزوای اجتماعی، محرومیت از خواب و افسردگی هستند (گرنکیوویست و کیرک پاتریک[35]، 2004؛ مورفی، کریستین، کاپلین و یانگ[36]، 2007). نتایج پژوهش یزد خواستی و یار محمدیان (1388) نیز نشان داد که میانگین افسردگی مادران کودکان ناشنوا بیشتر از مادران کودکان شنواست. مادران کودکان کم‌شنوا علاوه بر تحمل فشارهای مرتبط بازندگی عادی، فشار حاصل از وجود کودک کم‌شنوا را نیز تحمل می‌کنند.

     موللی و نعمتی (2010) گزارش دادند که مشکلاتی مانند اختلال در ارتباطات گفتاری، مشکلات آموزشی و تحصیلی، هزینه‌های سنگین توان‌بخشی شنوایی و سمعک باعث نگرانی و استرس والدین می‌شود. وی می‌افزاید نگرانی از آینده شغلی، تحصیلی و اجتماعی کودک، طولانی بودن برنامه توان‌بخشی و مشکلات موجود در جامعه، مثل نگاه کنجکاوانه و ترحم‌آمیز دیگران، به‌نوبه خود باعث افزایش فشار روانی والدین شده و سلامت روان و بهزیستی روان‌شناختی آن‌ها را تحت تأثیر قرارمی دهد. فلک افلاکی و کلانتر کوشه[37] (2013) در پژوهشی به این نتیجه رسیدند که مادران کودکان کاشت حلزون نسبت به مادران کودکان عادی افسردگی و استرس و نگرانی بیشتری دارند.

    بررسی‌های نریمانی، آقامحمدیان و رجبی (1386) نشان دادند که مادران کم‌شنوا و مادران کودکان استثنایی، در مقایسه با مادران کودکان عادی، سطح سلامت عمومی و روانی کمتر و اضطراب، افسردگی و پرخاشگری بیشتری نشان دادند. میتچل و هاوسر-کرام[38] (2008) دریافتند که مادران نوجوانان مبتلابه ناتوانی‌های رشدی، بهزیستی روان‌شناختی کمتر و افسردگی بیشتری از خود نشان می‌دهند. در تحقیقی که توسط قاسم پور (1391) انجام شد، مشخص شد که میزان بهزیستی روان‌شناختی و مؤلفه‌های آن در مادران کودکان ناشنوا به‌طور معناداری پایین‌تر از مادران کودکان عادی است.

    اغلب پژوهش‌های انجام‌شده کودکان استثنایی را به‌صورت کلی مدنظر قراردادند و کودکان ناشنوا در پژوهش‌های اندکی به‌طور جداگانه موردمطالعه قرارگرفته‌اند. این در حالی است که 15 تا 26 درصد جمعیت جهان دارای نقص شنوایی هستند، بوبیکو و همکاران[39] (2007) گزارش دادند که از هر 1000 نفر، 7 نفر دارای کم شنوایی شدید تا عمیق هستند که معمولاً کم شنوایی در آن‌ها قبل از شکل‌گیری زبان اتفاق افتاده است. حدوداً یک کودک در 2700 کودک با نقص شنوایی متولد می‌شود و شیوع این اختلال در سال اول زندگی افزایش می‌یابد و به حدود یک نفر در 1000 نفر می‌رسد (هیندلی[40]،2005)

    ازآنجایی‌که وجود کودک کم‌شنوا، علاوه بر تأثیر بر میزان استرس و فشار به خانواده و والدین، می‌تواند باعث اختلافات زناشویی و جدایی شود (کویتنر و همکاران[41]،2010) و با توجه به اینکه آمار طلاق در ایران و خارج از کشور رو به افزایش است، بطوریکه تا سال 1389، 137200 نفر در ایران طلاق گرفته‌اند که نسبت به مشابه سال قبل 9 درصد افزایش داشته است (سایت ثبت‌احوال کشور،1392)، بررسی مسائل مرتبط با طلاق می‌تواند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد. از سوی دیگر، بنا بر تحقیقات میکائیلی منیع (1387) و قاسم پور (1391) بهزیستی روان‌شناختی مادران کودکان کم‌شنوا کمتر از مادران عادی است.

    اکنون این سؤال مطرح می‌شود که آیا وجود کودک کم‌شنوا می‌تواند در بی‌ثباتی ازدواج، تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی والدین تأثیر و نقشی داشته باشد؟ بر این اساس، مقایسه مؤلفه‌هایی همچون بی­ثباتی ازدواج، تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی مادران در دو گروه از مادران دارای کودکان عادی و فرزند کم‌شنوا در تحقیق حاضر انجام خواهد گردید.

     

    [1] Movallali, G., & Nemati, S

    [2] Resilience

    [3] Robbins, B. D

    [4] Positive psychology

    [5]Conner, K. M., & David son, J. R

    [6] Kumpfer, K. L

    [7] Luthar, S. S., & cicchetti, D

    [8] Stress resistance

    [9] Garmezy, N

    [10] Post-traumatic growth

    [11] Senol-Durak, E., & Ayvasik, H. B

    [12] Ingram, R. E., & Price, J. M

    [13]Olsson, C. A., Bond, L., Burns, J. M., Brodrich, D. A., & sawyer, S. M

    [14] Larson, J. H., & Holman, T. B

    [15] passion

    [16] intimacy

    [17] commitment

    [18] Marital instability

    [19] Booth, A., & Edwards, J. N

    [20] Brown, S.L., Sanchez, L. A., Nock, S. L., & Wright, J. D

    [21] Hahlweg, K., & Richter, D

    [22] Johnson, K. L

    [23] Ryff, C. D., & Singer, B

    [24]Psychological Well-being

    [25] Karademas, E. C

    [26] Heiman, T

    [27] Bayat, M

    [28] Dyson, L. L

    [29] Hintermair, M

    [30] Schafer, R. B., Wickrama, K., & Keith, P. M

    [31] El- sheikh, M., & Harger, J

    [32] Hill, H. D

    [33] Remin, M. D., Brown, P. M

    [34] Henggeler, S. W., Watson, S. M., Walen, J. P., Malone, C. M

    [35] Granqvist, P., & Kirkpatrick, L. A 

    [36]Murphy, N., Christian, B., Coplin, D., & Young, P

    [37] Falakaflaki, S., & Kalantarkusheh, S. M

    [38]Mitchell, D. B.,&  Hauser-Cram, P 

    [39] Bubbico, L

    [40] Hindley, P. A

    [41] Quittner, A. L

     

    Resiliency, Marital instability and Psychological Well-being among Mothers with Hearing loss Children and Normally

     

    Abstract:

    Objective: comparison of Resiliency, Marital instability and Psychological Well-being among Mothers with Hearing loss Children and Normally.In quantitative section, a sample of 100 mothers with Hearing loss children and 100 mothers with normal children. The tools for achieving objective of research includes: Conner & Davidson Resiliency scale, marital instability index and Ryff's Psychological Well-being. In Qualitative section two groups include 7 mothers in each one (hearing loss children and normal children mothers) were interviewed. AS descriptive statistical methods in this research calculation of mean, standard deviation and inferential statistics (t-test) were used. The research result shown that psychological Well-being and resiliency in group include hearing loss children mothers is less than another group includes normal children mothers. Moreover there are n’t any difference for marital instability parameter between two groups of mothers.

    Key Words: Psychological Well-being, Resiliency, Marital instability, the Mother, Hearing loss Children 

  • فهرست:

    فهرست مطالب:

     

    فصل اول: کلیات پژوهش.... 1

    مقدمه. 2

    بیان مسئله: 4

    اهمیت و ضرورت پژوهش: 7

    اهداف پژوهش.... 8

    هدف کلی: 8

    پرسش‌های تحقیق: 8

    پرسش اصلی: 8

    پرسش‌های ویژه: 8

    تعریف مفاهیم تحقیق: 9

    الف) تعریف نظری: 9

    ب) تعریف عملیاتی: 9

    فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش.... 11

    بخش اول: تاب‌آوری.. 12

    تاریخچه مفهوم تاب‌آوری: 12

    تعریف تاب‌آوری: 12

    ویژگی افراد تاب آور: 15

    1- منبع کنترل درونی.. 15

    2- عزت‌نفس.... 16

    3- امید. 16

    4- خوش‌بینی.. 16

    5- داشتن چشم‌انداز و نگاه رو به آینده 17

    6- معنویت... 17

    7- طنز و شوخ‌طبعی.. 17

    8- همدلی و علاقه اجتماعی.. 17

    9- خودکارآمدی.. 17

    سبک‌های مقابله: 18

    انواع سبک‌های مقابله و مادران کودکان ناتوان.. 20

    تاب‌آوری و سبک‌های مقابله. 21

    بخش دوم: بی‌ثباتی ازدواج یا احتمال وقوع طلاق.. 22

    مفهوم بی‌ثباتی ازدواج. 22

    عوامل مؤثر بر ثبات ازدواج یا بی‌ثباتی ازدواج. 23

    فرآیند تحول و تکوین خانواده در طول زمان و ارتباط آن با تغییرات رضایت زناشویی.. 24

    پیامدهای اختلافات زناشویی والدین در کودکان: 25

    هم خانگی پیش از ازدواج و انحلال ازدواج: یک بررسی از ازدواج‌های اخیر. 27

    کار غیراستاندارد و بی‌ثباتی ازدواج: شواهدی از بررسی طولی شهروندان جوانان.. 27

    بخش سوم: بهزیستی روان‌شناختی.. 28

    مفهوم بهزیستی روان‌شناختی.. 28

    بخش چهارم: مادران کودکان کم‌شنوا 32

    تعریف مفهوم کم‌شنوا و ناشنوا 32

    شیوع کم شنوایی.. 33

    خانواده‌های کودکان کم‌شنوا و مشکلات آن‌ها 33

    سازگاری خانواده با کمشنوایی کودک... 35

    ناهماهنگی بین والدین در خانواده 37

    تأثیر بر برادران و خواهران.. 37

    پدران کودکان کم‌شنوا 37

    میزان درک دیگران و مشکلات اجتماعی خانواده‌های کودکان کم‌شنوا 38

    پرورش یک فرزند کم‌شنوا می‌تواند تجربه‌ای مثبت باشد. 39

    مادران کودکان کم‌شنوا و واکنش‌های روانی آنها: 39

    مادران کودکان کم‌شنوا و تاب‌آوری.. 40

    مادران کودکان کم‌شنوا و بهزیستی روان‌شناختی.. 41

    مادران کودکان کم‌شنوا و رضایت زناشویی.. 43

    خاتمه: 44

    فصل سوم: روش‌شناسی... 46

    روش تحقیق: 48

    الف) روش کمی پژوهش: 48

    ب) روش کیفی پژوهش: 48

    جامعه آماری: 49

    نمونه و روش نمونه‌گیری و حجم نمونه: 49

    ابزارهای پژوهش: 49

    مقیاس تاب‌آوری کانر و دیوید سون (CD-RTSC): 49

    مقیاس بی‌ثباتی ازدواج (MII): 49

    پرسشنامه‌ی بهزیستی روان‌شناختی ریف: 50

    ابزار کیفی: 50

    روش اجرای پژوهش: 51

    روش کمی: 51

    روش کیفی: 51

    روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها: 51

    روش کمی: 51

    روش کیفی: 51

    فصل چهارم: تجزیه‌وتحلیل داده‌ها. 52

    الف) بخش کمی پژوهش: 53

    یافته‌های جمعیت شناختی: 53

    تحلیل توصیفی از یافته‌های تحقیق.. 58

    تحلیل آماری سؤالات تحقیق.. 59

    همگنی واریانس‌ها 59

    سؤال ویژه اول: 60

    سؤال ویژه دوم: 60

    سؤال ویژه سوم: 61

    ب) بخش کیفی: 61

    مقایسه داده‌های جدول‌های کیفی: 71

    فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری... 75

    بحث و نتیجه‌گیری: 76

    پرسش ویژه اول: 77

    پرسش ویژه دوم: 79

    پرسش ویژه سوم: 79

    محدودیت‌های پژوهش: 82

    مشکلات پژوهش: 82

    پیشنهادها 82

    پیشنهادهای کاربردی.. 83

    پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آتی.. 83

    منابع:

    منابع فارسی: 85

    Refrences: 87

    الف: پرسش نامه بی ثباتی ازدواج. 95

    پرسش نامه تاب آوری: 96

    پرسش نامه بهزیستی روانشناختی: 97

    سؤالات محقق ساخته: 103

     

     

     

     

     

     

     

     

     

    فهرست جداول:

     

    جدول 1-2، عوامل تأثیرگذار برتاب آوری 13

    جدول 2-2، تحقیقات انجام‌شده در مورد تاب‌آوری در ایران خارج از کشور 18

    جدول 3 – 2، تحقیقات انجام‌شده در مورد بی‌ثباتی ازدواج در ایران و خارج از کشور 27

    جدول 4-2، تحقیقات انجام‌شده در مورد بهزیستی روان‌شناختی در ایران و خارج از کشور 31

    جدول 4-1، توزیع فراوانی نمونه موردمطالعه به تفکیک درآمد 53

    جدول 4-2، توزیع فراوانی نمونه موردمطالعه به تفکیک تحصیلات 54

    جدول 4-3، توزیع فراوانی نمونه موردمطالعه به تفکیک سن 55

    جدول 4-4، توزیع فراوانی نمونه موردمطالعه به تفکیک تعداد فرزندان 56

    جدول 4-5، توزیع فراوانی نمونه موردمطالعه به تفکیک وضعیت اشتغال 57

    جدول 4-6، یافته‌های توصیفی خرده ‌مقیاس‌های تحقیق در گروه مادران عادی 58

    جدول 4-7، یافته‌های توصیفی خرده ‌مقیاس‌های تحقیق در گروه مادران کم‌شنوا 58

    جدول 4-8، آزمون کولموگروف اسمیرنوف تک نمونه‌ای 59

    جدول 4-9، آزمون F لوین برای بررسی همگنی واریانس‌ها در گروه‌ها 59

    جدول 4-10. مقایسه میانگین‌های دو گروه در تاب‌آوری 60

    جدول 4-11. مقایسه میانگین‌های دو گروه در بی‌ثباتی ازدواج 60

    جدول 4-12. مقایسه میانگین‌های دو گروه در بهزیستی روانشناختی 61

    جدول 4-13، تاب‌آوری در مادران کودکان کم‌شنوا 62

    جدول 4-14، تاب‌آوری در مادران کودکان عادی 63

    جدول 4-15، بی‌ثباتی ازدواج در مادران کودکان کم‌شنوا 64

    جدول 4-16، بی‌ثباتی ازدواج در مادران کودکان عادی 65

    جدول 4-17، بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا 65

    جدول 4-18، بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان عادی 69

    جدول 4-19، مقایسه داده‌های کیفی در مورد تاب‌آوری در دو گروه مادران 71

    جدول 4-20، مقایسه داده‌های کیفی در مورد بی‌ثباتی ازدواج دو گروه از مادران 72

    جدول 4-21، مقایسه داده‌های کیفی در مورد بهزیستی روان‌شناختی در دو گروه مادران 73

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

    نمودارها:

    نمودار 4-1. توزیع فراوانی نمونه موردمطالعه به تفکیک درآمد 54

    نمودار 4-2. توزیع فراوانی نمونه موردمطالعه به تفکیک تحصیلات 55

    نمودار 4-3. توزیع فراوانی نمونه موردمطالعه به تفکیک سن 56

    نمودار 4-4. توزیع فراوانی نمونه موردمطالعه به تفکیک تعداد فرزندان 57

    نمودار 4-5. توزیع فراوانی نمونه موردمطالعه به تفکیک وضعیت اشتغال 58

    منبع:

    منابع فارسی:

     

    احمدی، خدابخش، شیخ، مهدی و سرابتدی، حسن. (1391). نقش دلبستگی به خدا در تاب‌آوری و سلامت روان والدین کودکان عقب‌مانده ذهنی آموزش پذیر. پژوهش در سلامت روان‌شناختی، 6، 1، 9-1.

    اکبری، زهرا. وفایی، طیبه و خسروی، صدر اله. (1389). بررسی رابطه بین سبک‌های دلبستگی و میزان تاب‌آوری همسران جانبازان. طب جانباز،3،10، 17-12.

    آقا یوسفی، علی‌رضا و شریف، نسیم. (1389). بررسی همبستگی بین بهزیستی روانی و حس انسجام در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی - واحد تهران مرکز. پژوهنده، 15، 6، 279-273.

    بشارت، محمدعلی. (1387). رابطه نارسایی هیجانی با اضطراب، افسردگی و درماندگی روان‌شناختی و بهزیستی روان‌شناختی. پژوهش‌های نوین روانشناسی (روان‌شناسی دانشگاه تبریز)، 3، 10، 40-17.

    بشارت، محمدعلی. صالحی، مریم. شاه‌محمدی، خدیجه. نادعلی، حسین و زبردست، عذرا. (1387). رابطه تاب‌آوری و سخت­کوشی با موفقیت ورزشی و سلامت روانی در ورزشکاران. روانشناسی معاصر،3، 2، 49-38.

    بشارت، محمد و عباس پوردوپلانی، طاهره. (1389). رابطه راهبردهای فراشناختی و خلاقیت با تاب‌آوری در دانشجویان. روان‌شناسی اجتماعی (یافته‌های نو در روان‌شناسی)، 5، 14، 124-111.

    بهادری خسروشاهی، جعفر و هاشمی نصرت‌آباد، تورج. (1390). رابطه امیدواری و تاب‌آوری با بهزیستی روان‌شناختی در دانشجویان. اندیشه و رفتار (روان‌شناسی کاربردی)، 6، 22،50 -41.

    به پژوه، احمد و رمضانی، فریدون. (1384). بررسی رضایت زناشویی والدین کودکان کم‌توان ذهنی و کودکان عادی. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز،22، 4(پیاپی 45)، 81 -72.

    ثنایی، باقر. (1378). مثلث سازی و مثلث‌های پاتولوژیک در مشاوره خانواده. مجموعه مقالات همایش سراسر مشاوره، تهران: سازمان بهزیستی.

    جعفری، اصغر. ثنایی ذاکر، باقر. پاشاشریفی، حسن و کرمی، ابوالفضل. (1389). مقایسه اثربخشی رویکردهای ارتباطی ستیر و تجربی ویته کر در کاهش وقوع طلاق در زوج‌های متعارض در آستانه طلاق. فصلنامه تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، 9،34،47-25.

    جعفری، عیسی. اسکندری، حسین. سهرابی، فرامرز و دلاور، علی. (1388). اثربخشی آموزش مهارت‌های مقابله‌ای مبتنی بر مدل مارلات در پیشگیری از عود و افزایش تاب‌آوری در افراد وابسته به مواد. فراسوی مدیریت، 1، 3، 87 -77.

    جنا آبادی، حسین و ناستی زایی، ناصر. (1389). رضایت زناشویی والدین کودکان کم‌توان ذهنی. طلوع بهداشت، 9، 2-3، 44-33.

    جوکار، بهرام. (1386). نقش واسطه‌ای تاب‌آوری در رابطه بین هوش هیجانی و هوش عمومی با رضایت از زندگی. روان‌شناسی معاصر، 2(2)،12-3.

    حسینی بیرجندی، سید مهدی. (1380). مشاوره در آستانه ازدواج. تهران: انتشارات آوای نور.

    حق رنجبر، فرخ. کاکاوند، علیرضا. برجعلی، احمد و برماس، حامد. (1390). تاب‌آوری و کیفیت زندگی مادران دارای فرزندان کم‌توان ذهنی. سلامت و روان­شناسی، 1،1، 189-179.

    حمید، نجمه. کیخسروانی مولود. بابامیری، محمد و دهقانی، مصطفی. (1391). بررسی رابطه سلامت روان و هوش معنوی با تاب‌آوری در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه. جنتا شاپیر، 3،2(پیاپی 7)، 338-331.

    خباز، محمود. رضاپور میر صالح، یاسر. عبدی، کیانوش و صافی، محمدهادی. (1390). بررسی مقایسه‌ای نقش ابعاد جهت‌گیری مذهبی و ابعاد شخصیت در پیش‌بینی سبک‌های مقابله مادران کودکان با و بدون ناتوانی ذهنی. توان‌بخشی، 12،2، 47-41.

    دهخدا، علی اکبر. (1373). لغت­نامه دهخدا. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

    سانتراک، جان دبلیو. (بی تا). آیا من باید ازدواج کنم؟ (ترجمه‌ی مهرداد فیروز بخت، 1384). تهران: انتشارات رسا.

    سایت ثبت‌احوال کشور، 1392 و 1393www.sabteahval.ir                                                                           

    سیف نراقی، مریم و نادری، عزت‌الله. (1387). روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی. تهران: انتشارات ارسباران.

    شریفی، مرضیه. کارسولی، سلیمان و بشلیده، کیومرث. (1390). اثربخشی بازآموزی اسنادی در کاهش فرسودگی زناشویی و احتمال وقوع طلاق در زوجین متقاضی طلاق. مشاوره و روان‌درمانی خانواده، 1، 2، 225 -212.

    عسکریان، سمیه. اصغری ابراهیم آباد، محمد جواد، حسن زاده، محمد حسن. (1392). تاثیر آموزش مهارت­های مقابله دینی بر تاب­آوری، انطباق پذیری و مدیریت فشاررانی همسران جانباز. مجله طب جانباز، 6، 21، 68-60.

    علی‌اکبری دهکردی، مهناز. کاکو جویباری، علی‌اصغر. محتشمی، طیبه و یکتاخواه، سرور. (1390). میزان استرس در مادران کودکان هنجار، کم‌شنوا و سایر کودکان استثنایی. شنوایی‌شناسی،20، 1(پیاپی 35)، 136 -129.

    علیزاده، حمید. (1392). تاب‌آوری روان‌شناختی (بهزیستی روانی و اختلال‌های رفتاری). تهران: ارسباران.

    علی مردانی، صدیقه. فاتحی زاده، مریم السادات. جلالی، محمود و باغبان، ایران. (1389). مقایسه فرآیند داوری خانوادگی و مشاوره در کاهش میل به طلاق زوج‌های متقاضی طلاق شهر اصفهان. فصلنامه تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، 9، 33، 85 – 67.

    قاسم پور، عبدالله. اکبری، ابراهیم. تقی پور، مریم. عظیمی، زینب و رفاقت، ابراهیم. (1391). مقایسه بهزیستی روانی و سبک‌های مقابله­ای در مادران کودکان ناشنوا و عادی. مجله شنوایی‌شناسی، 21، 4، 52-59.

    قراشی، کریم. سرندی، پرویز و فرید، ابوالفضل. (1392). مقایسه میزان استرس و رضایتمندی زناشویی در والدین کودکان کم‌شنوا و عادی. مجله شنوایی‌شناسی،22، 1، 18- 24.

    کاوه، منیژه. علیزاده، حمید. دلاور، علی و اسکندری، حسین. (1390). تدوین برنامه افزایش تاب‌آوری در برابر استرس و تأثیر آموزش آن بر مؤلفه‌های کیفیت زندگی والدین دارای کودک کم‌توان ذهنی خفیف. فصلنامه ایرانی کودکان استثنایی،11، 2، 119-140.

    کشاورزی ارشدی، فرناز و آزموده، معصومه. (1388). مقایسه‌ی بهزیستی روانی در والدین کودکان استثنایی با والدین کودکان عادی و تبیین آن برحسب مدل 5 عاملی شخصیت. فصلنامه اندیشه و رفتار،3، 12، 28-19.

    گلدنبرگ، ایرنه و گلدنبرگ، هربرت. (بی تا). خانواده‌درمانی. (ترجمه‌ی حمیدرضا حسین شاهی برواتی، سیامک نقش‌بندی و الهام ارجمند، 1388). تهران: نشر توتیا.

    محمدی، مسعود. جزایری، علیرضا. رفیعی، امیرحسین. جوکار، بهرام و پور شهباز، عباس. (1385). بررسی عوامل تاب آور در افراد در معرض خطر سو مصرف مواد مخدر. پژوهش‌های نوین روان‌شناختی (روان‌شناسی دانشگاه تبریز)، 1، 3-2، 224- 203.

    مهدی خان، زهرا. (1382). والدین خودخواه، فرزندان رهاشده. تهران: انتشارات پیکان.

    معتمدین، مختار. سهرابی، فریبا. فتحی آذر، اسکندر و ملکی، صادق. (1387). مقایسه بهداشت روانی، رضایت زناشویی و ابراز وجود والدین دانش آموزان کم‌توان ذهنی و عادی در استان آذربایجان غربی. فصلنامه دانش و پژوهش در روان‌شناسی، 10، 35 و 36، 152- 123.

    میلانی فر، بهروز. (1386). روان‌شناسی کودکان و نوجوانان استثنایی. تهران: انتشارات قومس.

    میکائیلی منیع، فرزانه. (1387). مقایسه‌ی بهزیستی روان‌شناختی مادران با و بدون دانش آموزان ابتدایی کم‌توان ذهنی: اثر سبک‌های مقابله‌ای، پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 8، 1، 68-53.

    میکائیلی، نیلوفر و گنجی، مسعود. طالبی جویباری، مسعود. (1391). مقایسه تاب‌آوری، رضایت زناشویی و سلامت روان در والدین با کودکان دارای ناتوانی یادگیری و عادی. فصلنامه ناتوانی‌های یادگیری، 2، 1، 120-137.

    نامجویان شیرازی، فیروزه و کشاورز، رقیه. (1392). بررسی مقایسه‌ای میزان شدت فشار روانی و رضایت زناشویی بین مادران کودکان عقب‌مانده ذهنی تربیت‌پذیر و مادران کودکان عادی. فصلنامه علمی- پژوهشی زن و جامعه، 4، 4، 145-129.

    نریمانی، محمد. آقا محمدیان، حمیدرضا و رجبی، سوران. (1386). مقایسه سلامت روانی مادران کودکان استثنایی با سلامت روانی مادران کودکان عادی، فصلنامه‌ی اصول بهداشت روانی، 9، 34، 24-15.

    نریمانی، محمد و عباسی، مسلم. (1388). بررسی ارتباط بین سرسختی روان‌شناختی و خود تاب‌آوری با فرسودگی شغلی. مدیریت بهره‌وری (فراسوی مدیریت)، 2، 8، 92-75.

    نصیر، مرضیه. (1389). رابطه راهبردهای مقابله با استرس و تاب‌آوری با خوش‌بینی در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهرستان دزفول. روانشناسی اجتماعی (یافته‌های نو روان‌شناسی)، 5، 16،70 -57.

    نظری، علی‌محمد. (1386). مبانی زوج‌درمانی و خانواده‌درمانی، چاپ اول، تهران: نشر علم.

    نظری، علی‌محمد. صاحبدل، حسین و اسدی، مسعود. (1389). بررسی ارتباط بین سبک‌های دلبستگی و میزان بی‌ثباتی ازدواج در زنان و مردان متأهل، مجله زن و مطالعات خانواده، 2، 8، 125- 115.

    یاری پور، ع. (1379). بررسی تأثیر طرح مداخلات مشاوره خانواده بر میزان ثبت طلاق در محاکم دادگستری شهر قم. پایان‌نامه چاپ‌نشده کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی رودهن.

    یزد خواستی، فریبا و یار محمدیان، احمد. (1388). مقایسه رابطه افسردگی مادران و هوش هیجانی دختران نوجوان شنوا و ناشنوای شهر اصفهان. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 8، 1، 80-75.

    واحدی، شهرام. غنی زاده، سمیه. (1388). الگوی تحلیل مسیر روابط بین انگیزش درونی مذهبی، نماز، بهزیستی معنوی و کیفیت از زندگی با بهزیستی روان‌شناختی دانشجویان. فصلنامه پژوهش در سلامت روان‌شناختی. 3، 2، 42-27.

     

    Refrences:

     

    Ablow, J. C., Measelle, J. R., Cowan, P. A., & Cowan, C. P. (2009). Linking marital conflict and children’s adjustment: The role of young children’s perceptions. Journal of Family Psychology, 23(4), 485.

    Ahlert, I. A., & Greeff, A. P. (2012). Resilience factors associated with adaptation in families with deaf and hard of hearing children. American annals of the deaf, 157(4), 391-404.

    Alriksson-Schmidt, A. I., Wallander, J., & Biasini, F. (2007). Quality of life and resilience in adolescents with a mobility disability. Journal of pediatric psychology, 32(3), 370-379.

    Alvord, M. K., & Grados, J. J. (2005). Enhancing Resilience in Children: A Proactive Approach. Professional psychology: research and practice, 36(3), 238.

    Aram, D., Most, T., & Mayafit, H. (2006). Contributions of mother–child storybook telling and joint writing to literacy development in kindergartners with hearing loss. Language, speech, and hearing services in schools, 37(3), 209-223.

    Arehart-Treichel, J. (2005). Resilience shown in youth protects against adult stress. Psychiatric News, 40(17), 14-14.

    Baker, B. L., Blacher, J., & Olsson, M. B. (2005). Preschool children with and without developmental delay: behaviour problems, parents’ optimism and well‐being. Journal of Intellectual Disability Research, 49(8), 575-590.

    Bandura, A. (1990). Some reflections on reflections. Psychological inquiry, 1(1), 101-105.

    Bandura, A. (1994). Self‐efficacy: Wiley Online Library.

    Bayat, M. (2007). Evidence of resilience in families of children with autism. Journal of Intellectual Disability Research, 51(9), 702-714.

    Block, J. (2002). Personality as an affect-processing system: Toward an integrative theory: Psychology Press.

    Bogar, C. B., & Hulse‐Killacky, D. (2006). Resiliency determinants and resiliency processes among female adult survivors of childhood sexual abuse. Journal of Counseling & Development, 84(3), 318-327.

    Bonanno, G. A. (2008). Loss, trauma, and human resilience: Have we underestimated the human capacity to thrive after extremely aversive events?

    Booth, A., & Edwards, J. N. (1985). Age at marriage and marital instability. Journal of Marriage and the Family, 67-75.

    Booth, A., Johnson, D., & Edwards, J. N. (1983). Measuring marital instability. Journal of Marriage and the Family.

    Brand, H. J., & Coetzer, M. A. (1994). Parental response to their child's hearing impairment. Psychological reports, 75(3), 1363-1368.

    Brooks, R. B. (1994). Children at risk: fostering resilience and hope. American journal of orthopsychiatry, 64(4), 545.

    Brown, S. L., Sanchez, L. A., Nock, S. L., & Wright, J. D. (2006). Links between premarital cohabitation and subsequent marital quality, stability, and divorce: A comparison of covenant versus standard marriages. Social Science Research, 35(2), 454-470.

    Bubbico, L., Rosano, A., & Spagnolo, A. (2007). Prevalence of prelingual deafness in Italy. Acta otorhinolaryngologica italica, 27(1), 17.

    Cherlin, A. (2009). Marriage, divorce, remarriage: Harvard University Press.

    Connor, K. M., & Davidson, J. R. (2003). Development of a new resilience scale: The Connor‐Davidson resilience scale (CD‐RISC). Depression and anxiety, 18(2), 76-82.

    Cooper, C. E., McLanahan, S. S., Meadows, S. O., & Brooks‐Gunn, J. (2009). Family structure transitions and maternal parenting stress. Journal of Marriage and Family, 71(3), 558-574.

    Correa, V. I., Bonilla, Z. E., & Reyes-MacPherson, M. E. (2011). Support networks of single Puerto Rican mothers of children with disabilities. Journal of Child and Family Studies, 20(1), 66-77.

    Dalzell, J., Nelson, H., Haigh, C., Williams, A., & Monti, P. (2007). Involving families who have deaf children using a Family Needs Survey: a multi‐agency perspective. Child: care, health and development, 33(5), 576-585.

    Dempsey, I., Keen, D., Pennell, D., O’Reilly, J., & Neilands, J. (2009). Parent stress, parenting competence and family-centered support to young children with an intellectual or developmental disability. Research in Developmental Disabilities, 30(3), 558-566.

    DesGeorges, J. (2003). Family perceptions of early hearing, detection, and intervention systems: Listening to and learning from families. Mental retardation and developmental disabilities research reviews, 9(2), 89-93.

    Diener, E. (2006). Guidelines for national indicators of subjective well-being and ill-being. Applied Research in Quality of Life, 1(2), 151-157.

    Diener, E., Oishi, S., & Lucas, R. E. (2003). Personality, culture, and subjective well-being: Emotional and cognitive evaluations of life. Annual review of psychology, 54(1), 403-425.

    Dockray, S., & Steptoe, A. (2010). Positive affect and psychobiological processes. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 35(1), 69-75.

    Duvall, E. R. M., & Miller, B. C. (1985). Marriage and family development.

    Dyson, L. L. (1997). Fathers and mothers of school-age children with developmental disabilities: Parental stress, family functioning, and social support. American Journal on Mental Retardation, 102(3), 267-279.

    El-Sheikh, M., & Harger, J. (2001). Appraisals of marital conflict and children's adjustment, health, and physiological reactivity. Developmental Psychology, 37(6), 875.

    Endler, N. S. (1996). Handbook of coping: Theory, research, applications (Vol. 195): John Wiley & Sons Inc.

    Falakaflaki, S., & Kalantarkousheh, S. M. Depression, Anxiety, and Stress among Mothers of Healthy Children and Mothers of Children with Cochlear Implants.

    Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping: Springer Publishing Company LLC.

    Friborg, O., Hjemdal, O., Rosenvinge, J. H., & Martinussen, M. (2003). A new rating scale for adult resilience: What are the central protective resources behind healthy adjustment? International journal of methods in psychiatric research, 12(2), 65-76.

    Garmezy, N. (1985). Stress-resistant children: The search for protective factors. Recent research in developmental psychopathology, 4, 213-233.

    Goldthorpe, J. E. (1987). Family life in Western societies: A historical sociology of family relationships in Britain and North America: Cambridge University Press Cambridge.

    Granqvist, P., & Kirkpatrick, L. A. (2004). RESEARCH:" Religious Conversion and Perceived Childhood Attachment: A Meta-Analysis". The International Journal for the Psychology of Religion, 14(4), 223-250.

    Greeff, A. P., & Loubser, K. (2008). Spirituality as a resiliency quality in Xhosa-speaking families in South Africa. Journal of Religion and Health, 47(3), 288-301.

    Gregory, S. (1995). Deaf young people and their families: Developing understanding: Cambridge University Press.

    Griffith, D. (2007). A New Year’s resolution for your emotional health.

    Grøholt, E.-K., Stigum, H., Nordhagen, R., & Köhler, L. (2003). Is parental sense of coherence associated with child health? The European Journal of Public Health, 13(3), 195-201.

    Hahlweg, K., & Richter, D. (2010). Prevention of marital instability and distress. Results of an 11-year longitudinal follow-up study. Behaviour research and therapy, 48(5), 377-383.

    Hatzmann, J., Maurice-Stam, H., Heymans, H., & Grootenhuis, M. A. (2009). A predictive model of Health Related Quality of life of parents of chronically ill children: the importance of care-dependency of their child and their support system. Health Qual Life Outcomes, 7(7), 72-79.

    Hauser, R. M., Springer, K. W., & Pudrovska, T. (2005). Temporal structures of psychological well-being: continuity or change. Paper presented at the Meetings of the Gerontological Society of America, Orlando, Florida.

    Heiman, T. (2002). Parents of children with disabilities: Resilience, coping, and future expectations. Journal of Developmental and Physical Disabilities, 14(2), 159-171.

    Henggeler, S. W., Watson, S. M., Whelan, J. P., & Malone, C. M. (1990). The adaptation of hearing parents of hearing-impaired youths. American annals of the deaf, 135(3), 211-216.

    Hill, H. D., Morris, P., Gennetian, L. A., Wolf, S., & Tubbs, C. (2013). The Consequences of Income Instability for Children's Well‐Being. Child Development Perspectives, 7(2), 85-90.

    Hindley, P. A. (2005). Mental health problems in deaf children. Current Paediatrics, 15(2), 114-119.

    Hintermair, M. (2006). Parental resources, parental stress, and socioemotional development of deaf and hard of hearing children. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 11(4), 493-513.

    Horton, T. V., & Wallander, J. L. (2001). Hope and social support as resilience factors against psychological distress of mothers who care for children with chronic physical conditions. Rehabilitation psychology, 46(4), 382.

    Howe, D. (2006). Disabled children, parent–child interaction and attachment. Child & Family Social Work, 11(2), 95-106.

    Jackson, D., Firtko, A., & Edenborough, M. (2007). Personal resilience as a strategy for surviving and thriving in the face of workplace adversity: a literature review. Journal of advanced nursing, 60(1), 1-9.

    Jackson, C. W., Wegner, J. R., & Turnbull, A. P. (2010). Family quality of life following early identification of deafness. Language, speech, and hearing services in schools, 41(2), 194-205.

    Johnson, K. L. (1998). Measuring the spirit and spiritual attributes of resiliency. Department of Health   Promotion and Education, University of Utah.

    Jones, E. G. (1996). Deaf and hearing mothers' interactions with normally hearing infants and toddlers. Journal of pediatric nursing, 11(1), 45-51.

    Kalantarkousheh, S., & Navarbafi, F. (2012). Reliability and Exploratory Factor Analysis of Psychological Well-being in a Persian Sample. Science Series Data Report, 4(1).

    Kalil, A., Ziol‐Guest, K. M., & Levin Epstein, J. (2010). Nonstandard work and marital instability: Evidence from the National Longitudinal Survey of Youth. Journal of Marriage and Family, 72(5), 1289-1300.

    Kaplan, H. B. (2002). Toward an understanding of resilience Resilience and development (pp. 17-83): Springer.

    Karademas, E. C. (2007). Positive and negative aspects of well-being: Common and specific predictors. Personality and Individual Differences, 43(2), 277-287.

    Kayser, K. (1993). When love dies: The process of marital disaffection: Guilford Press.

    Keyes, C. L. (2002). The mental health continuum: From languishing to flourishing in life. Journal of Health and Social Behavior, 207-222.

    Kling, K. C., Seltzer, M. M., & Ryff, C. D. (1997). Distinctive late-life challenges: implications for coping and well-being. Psychology and Aging, 12(2), 288.

    Knutson, J. F., Johnson, C. R., & Sullivan, P. M. (2004). Disciplinary choices of mothers of deaf children and mothers of normally hearing children. Child abuse & neglect, 28(9), 925-937.

    Kruger, L., & Prinsloo, H. (2008). The appraisal and enhancement of resilience modalities in middle adolescents within the school context. South African Journal of Education, 28(2), 241-259.

    Kumpfer, K. L. (2002). Factors and processes contributing to resilience Resilience and development (pp. 179-224): Springer.

    Kurtzer‐White, E., & Luterman, D. (2003). Families and children with hearing loss: Grief and coping. Mental retardation and developmental disabilities research reviews, 9(4), 232-235.

    Larson, J. H., & Holman, T. B. (1994). Premarital predictors of marital quality and stability. Family Relations, 228-237.

    Lazarus, R. S. (1993). Coping theory and research: Past, present, and future. Fifty years of the research and theory of RS Lazarus: An analysis of historical and perennial issues, 366-388.

    Lewis, C. A., Maltby, J., & Day, L. (2005). Religious orientation, religious coping and happiness among UK adults. Personality and Individual Differences, 38(5), 1193-1202.

    Linley, P. A., & Joseph, S. (2004). Positive psychology in practice: Wiley Online Library.

    Luthar, S. S., & Cicchetti, D. (2000). The construct of resilience: Implications for interventions and social policies. Development and psychopathology, 12(4), 857-885.

    Magnuson, M., & Hergils, L. (1999). The parents' view on hearing screening in newborns: Feelings, thoughts and opinions on otoacoustic emissions screening. Scandinavian audiology, 28(1), 47-56.

    Manning, W. D., & Cohen, J. A. (2012). Premarital cohabitation and marital dissolution: An examination of recent marriages. Journal of Marriage and Family, 74(2), 377-387.

    Mason, A., & Mason, M. (2007). Psychologic impact of deafness on the child and adolescent. Primary Care: Clinics in Office Practice, 34(2), 407-426.

    Masten, A. S. (2005). Ordinary magic: Resilience processes in development. Annual Progress in Child Psychiatry and Child Development 2002, 115.

    Masten, A. S., Best, K. M., & Garmezy, N. (1990). Resilience and development: Contributions from the study of children who overcome adversity. Development and psychopathology, 2(04), 425-444.

    Meinzen-Derr, J., Lim, L. H., Choo, D. I., Buyniski, S., & Wiley, S. (2008). Pediatric hearing impairment caregiver experience: impact of duration of hearing loss on parental stress. International journal of pediatric otorhinolaryngology, 72(11), 1693-1703.

    Mitchell, D. B., & Hauser-Cram, P. (2008). The well-being of mothers of adolescents with developmental disabilities in relation to medical care utilization and satisfaction with health care. Research in Developmental Disabilities, 29(2), 97-112.

    Most, T., & Zaidman-Zait, A. (2001). The needs of parents of children with cochlear implants. Volta Review, 103(2).

    Movallali, G., & Nemati, S. (2010). Difficulties in parenting hearing-impaired children. Audiology, 18(1).

    Murphy, N., Christian, B., Caplin, D., & Young, P. (2007). The health of caregivers for children with disabilities: caregiver perspectives. Child: care, health and development, 33(2), 180-187.

    Musick, K., & Meier, A. (2010). Are both parents always better than one? Parental conflict and young adult well-being. Social Science Research, 39(5), 814-830.

    Myers, D. G., & Diener, E. (1995). Who is happy? Psychological science, 6(1), 10-19.

    Neff, P. E. (2010). Fathering an ADHD Child: An Examination of Paternal Well‐being and Social Support*. Sociological inquiry, 80(4), 531-553.

    Noone, S. J., & Hastings, R. P. (2009). Building psychological resilience in support staff caring for people with intellectual disabilities Pilot evaluation of an acceptance-based intervention. Journal of Intellectual Disabilities, 13(1), 43-53.

    Northern, J. L., & Downs, M. P. (2002). Hearing in children: Lippincott Williams & Wilkins.

    Olsson, C. A., Bond, L., Burns, J. M., Vella-Brodrick, D. A., & Sawyer, S. M. (2003). Adolescent resilience: A concept analysis. Journal of adolescence, 26(1), 1-11.

    Pargament, K. I. (2002). The bitter and the sweet: An evaluation of the costs and benefits of religiousness. Psychological inquiry, 13(3), 168-181.

    Pargament, K. I., Smith, B. W., Koenig, H. G., & Perez, L. (1998). Patterns of positive and negative religious coping with major life stressors. Journal for the scientific study of religion, 710-724.

    Paster, A., Brandwein, D., & Walsh, J. (2009). A comparison of coping strategies used by parents of children with disabilities and parents of children without disabilities. Research in Developmental Disabilities, 30(6), 1337-1342.

    Peleg, O. (2008). The relation between differentiation of self and marital satisfaction: what can be learned from married people over the course of life? The american Journal of family therapy, 36(5), 388-401.

    Perkins, D. F., & Jones, K. R. (2004). Risk behaviors and resiliency within physically abused adolescents. Child abuse & neglect, 28(5), 547-563.

    Plessow-Wolfson, S., & Epstein, F. (2005). The experience of story reading: deaf children and hearing mothers' interactions at story time. American annals of the deaf, 150(4), 369-378.

    Pottie, C. G., & Ingram, K. M. (2008). Daily stress, coping, and well-being in parents of children with autism: a multilevel modeling approach. Journal of Family Psychology, 22(6), 855.

    Quittner, A. L., Barker, D. H., Cruz, I., Snell, C., Grimley, M. E., Botteri, M., et al. (2010). Parenting stress among parents of deaf and hearing children: associations with language delays and behavior problems. Parenting: Science and Practice, 10(2), 136-155.

    Remine, M. D., & Brown, P. M. (2010). Comparison of the prevalence of mental health problems in deaf and hearing children and adolescents in Australia. Australian and New Zealand Journal of Psychiatry, 44(4), 351-357.

    Rieffe, C., & Terwogt, M. M. (2006). Anger communication in deaf children. Cognition and emotion, 20(8), 1261-1273.

     Robbins, B. D. (2008). What is the good life? Positive psychology and the renaissance of humanistic psychology. The Humanistic Psychologist, 36(2), 96-112.

    Rutter, M. (1979). Protective factors in children's responses to stress and disadvantage. Annals of the Academy of Medicine, Singapore, 8(3), 324.

    Rutter, M. (1985). Resilience in the face of adversity. British journal of psychiatry, 147(1), 598-611.

    Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of personality and social psychology, 57(6), 1069.

    Ryff, C. D., & Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of personality and social psychology, 69(4), 719.

    Ryff, C. D., Love, G. D., Essex, M. J., & Singer, B. (1998). Resilience in adulthood and later life Handbook of aging and mental health (pp. 69-96): Springer.

    Ryff, C. D., & Singer, B. (1998). The contours of positive human health. Psychological inquiry, 9(1), 1-28.

    Samson, A., Siam, H., & Lavigne, R. (2007). Psychosocial adaptation to chronic illness: description and illustration of an integrated task-based model. Interventions, 127, 16-28.

    Schafer, R. B., Wickrama, K., & Keith, P. M. (1998). Stress in Marital Interaction and Change in Depression A Longitudinal Analysis. Journal of Family Issues, 19(5), 578-594.

    Schlesinger, B. (1983). Lasting and functioning marriages in the 1980's. Canadian Journal of Community Mental Health (Revue canadienne de santé mentale communautaire), 2(2), 45-56.

    Seligman, M. E. Learned optimism, 1991. AA Knopf, New York.

    Seligman, M. E., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction (Vol. 55): American Psychological Association.

    Senol-Durak, E., & Ayvasik, H. B. (2010). Factors associated with posttraumatic growth among myocardial infarction patients: Perceived social support, perception of the event and coping. Journal of clinical psychology in medical settings, 17(2), 150-158.

    Shaw, A., Joseph, S., & Linley, P. A. (2005). Religion, spirituality, and posttraumatic growth: A systematic review. Mental Health, Religion & Culture, 8(1), 1-11.

    Snyder, C. R. (2000). The past and possible futures of hope. Journal of Social and Clinical Psychology, 19(1), 11-28.

    Steensma, H., Heijer, M. D., & Stallen, V. (2006). Research note: effects of resilience training on the reduction of stress and depression among Dutch workers. International quarterly of community health education, 27(2), 145-159.

    Steinberg, A. G., Davila, J. R., Collazo, J., Loew, R. C., & Fischgrund, J. E. (1997). " A Little Sign and a Lot of Love...": Attitudes, Perceptions, and Beliefs of Hispanic Families with Deaf Children. Qualitative Health Research, 7(2), 202-222.

    Steinhardt, M., & Dolbier, C. (2008). Evaluation of a resilience intervention to enhance coping strategies and protective factors and decrease symptomatology. Journal of American College Health, 56(4), 445-453.

    Strohschein, L. (2005). Parental divorce and child mental health trajectories. Journal of Marriage and Family, 67(5), 1286-1300.

    Swanepoel, D., & Almec, N. (2008). Maternal views on infant hearing loss and early intervention in a South African community. International journal of audiology, 47(S1), S44-S48.

    Sween, M. (2011). Marital conflict, negative temperament and problem behaviors of children: A test of stability and variability across time.

    Tix, A. P., & Frazier, P. A. (1998). The use of religious coping during stressful life events: main effects, moderation, and mediation. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 66(2), 411.

    Tov, W., & Diener, E. (2008). The well-being of nations: Linking together trust, cooperation, and democracy. Cooperation: The political psychology of effective human interaction, 323-342.

    Tugade, M. M., & Fredrickson, B. L. (2007). Regulation of positive emotions: Emotion regulation strategies that promote resilience. Journal of Happiness Studies, 8(3), 311-333.

    Vaccari, C., & Marschark, M. (1997). Communication between Parents and Deaf Children: Implications for Social‐emotional Development. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 38(7), 793-801.

    Van Eldik, T., Treffers, P. D., Veerman, J. W., & Verhulst, F. C. (2004). Mental health problems of deaf Dutch children as indicated by parents' responses to the child behavior checklist. American annals of the deaf, 148(5), 390-395.

    Waite, L. J., Luo, Y., & Lewin, A. C. (2009). Marital happiness and marital stability: Consequences for psychological well-being. Social Science Research, 38(1), 201-212.

    Waller, W., & Hill, R. (1951). The family: a dynamic interpretation.

    Walsh, F. (2006). Strengthening family resilience: Guilford Press.

    Weisel, A., Most, T., & Michael, R. (2007). Mothers' stress and expectations as a function of time since child's cochlear implantation. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 12(1), 55-64.

    White, B., Driver, S., & Warren, A. M. (2010). Resilience and indicators of adjustment during rehabilitation from a spinal cord injury. Rehabilitation psychology, 55(1), 23.

    Young, A. (2003). Parenting and Deaf Children: A Psycho-Social Literature-Based Framework: National Deaf Children's Society.

    Zaidman-Zait, A. (2008). Everyday problems and stress faced by parents of children with cochlear implants. Rehabilitation psychology, 53(2), 139.

    Zika, S., & Chamberlain, K. (1987). Relation of hassles and personality to subjective well-being. Journal of personality and social psychology, 53(1), 155.

    Ziv, A., & Gadish, O. (1990). Humor and giftedness. Journal for the Education of the Gifted, 13(4), 332-345.


موضوع پایان نامه مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا و عادی شهر تهران, نمونه پایان نامه مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا و عادی شهر تهران, جستجوی پایان نامه مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا و عادی شهر تهران, فایل Word پایان نامه مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا و عادی شهر تهران, دانلود پایان نامه مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا و عادی شهر تهران, فایل PDF پایان نامه مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا و عادی شهر تهران, تحقیق در مورد پایان نامه مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا و عادی شهر تهران, مقاله در مورد پایان نامه مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا و عادی شهر تهران, پروژه در مورد پایان نامه مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا و عادی شهر تهران, پروپوزال در مورد پایان نامه مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا و عادی شهر تهران, تز دکترا در مورد پایان نامه مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا و عادی شهر تهران, تحقیقات دانشجویی درباره پایان نامه مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا و عادی شهر تهران, مقالات دانشجویی درباره پایان نامه مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا و عادی شهر تهران, پروژه درباره پایان نامه مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا و عادی شهر تهران, گزارش سمینار در مورد پایان نامه مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا و عادی شهر تهران, پروژه دانشجویی در مورد پایان نامه مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا و عادی شهر تهران, تحقیق دانش آموزی در مورد پایان نامه مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا و عادی شهر تهران, مقاله دانش آموزی در مورد پایان نامه مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا و عادی شهر تهران, رساله دکترا در مورد پایان نامه مقایسه تاب‌آوری، بی‌ثباتی ازدواج و بهزیستی روان‌شناختی در مادران کودکان کم‌شنوا و عادی شهر تهران

پایان نامه تحصیلی در مقطع کارشناسی ارشد رشته علوم اجتماعی چکیده: از جمله موضوعات مهم در حوزه­ی زنان و خانواده، وضعیت و جایگاه اشتغال زنان و تمهیدات سیاستی، قانونی و برنامه­ای اندیشیده شده برای آن، جهت تحقق وضعیت مطلوب نظام سیاست­گذاری است. بی­شک محتوا و چگونگی پرداختن نظام سیاست­گذاری به این موضوع، یکی از عوامل تأثیرگذار در تعیین وضعیت و جایگاهی مطلوب برای آن به شمار می­رود. ...

پایان نامه کارشناسی ارشدرشته: M.A)) رشته : روانشناسی گرایش: بالینی چکیده چکیده : هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین ناسازگاری زناشویی با مشکلات رفتاری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بود . روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری شاما دانش آموزان پسر ارجاع داده شده از طرف مشاور تحصیلی دبیرستان های شهرستان رفسنجان در سال تحصیلی 92 – 1391 به مرکز مشاوره آموزش و پرورش که تعداد 200 ...

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی عمومی چکیده این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش تاب­آوری روانی بر کیفیت زندگی و امید به زندگی مادران کودکان ناشنوای شهرستان رشت صورت گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مادران دارای کودکان ناشنوای می­باشندکه در این پژوهش30 نفر از مادران که فرزندان آن­ها در سال 13931392 در مجتمع آموزشی باغچه­بان رشت مشغول به تحصیل ...

چکیده رضایت زناشویی، حاصل خشنودی و سازگاری زن و شوهر در ابعاد مختلف زندگی مشترک است و استحکام بنیان خانواده و سلامت والدین را تضمین می کند. رضایت زناشویی والدین در حفظ تعادل زندگی و جو عاطفی خانواده نقش حیاتی دارد و عامل مؤثری برای مقابله با فشارهای روانی و داشتن عملکرد مناسب در زندگی است. در زندگی خانوادگی، گاهی کودکان اسباب رنجش، بی حوصلگی، ناسازگاری و نارضایتی والدین و زمانی ...

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M. A) گرایش: رواشناسی بالینی چکیده پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر رواندرمانی حمایتی گروهی بر امید به زندگی و سازگاری روانشناختی مادران کودکان سرطانی صورت گرفت. طرح پژوهش حاضر شبه -آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون به همراه گروه گواه بوده است. جامعه آماری شامل کلیه مادران دارای کودکان سرطانی مراجعه کننده به بیمارستان فوق تخصصی کودکان ...

پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته­ی روان­شناسی (M.A) گرایش: بالینی چکیده: هدف این پژوهش مقایسه سلامت روان و سازگاری زناشویی مادران کودکان اتیسم و مادران کودکان عادی 5 تا 12 سال شهر بندرعباس بوده است. این پژوهش در زمره­ی پژوهش های همبستگی و از نوع علی- مقایسه­ای بود. در این پژوهش جامعه آماری شامل کلیه مادران کودکان مبتلا به اختلال اتیسم و مادران کودکان عادی 5 تا 12 سال سطح شهر ...

پايان نامه براي دريافت درجه کارشناسي ارشد “M. A.” رشته علوم تربيتي گرايش برنامه ريزي درسي تابستان93 چکيده هدف کلي از انجام اين پژوهش بررسي تأثير کلاس هاي آموزش خانواده برروي د

پايان نامه براي دريافت درجه کارشناسي ارشد “M. A.” رشته علوم تربيتي گرايش برنامه ريزي درسي سال 93 Effectiveness of family education on maternal educational perspective  

پايان نامه ي کارشناسي ارشد رشته ي مديريت اجرايي   مهر ماه 1391 چکيده: موضوع مسوؤليت اجتماعي شرکت ها در اقتصاد مدرن و در مباحث مديريتي، يکي از برجسته ترين مسائلي است که در 20 سال گذشت

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A.) گرایش: عمومی چکیده هدف از این پژوهش پیش بینی سلامت روان و تاب آوری فرزندان بر اساس رضایت زناشویی و سبک‌های دلبستگی مادران بود. روش پژوهش حاضر توصیفی همبستگی از نوع پیش بینی بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان 10 تا 12 ساله دبستان های شهر شیراز که در سال تحصیلی 93-92 مشغول به تحصیل هستند و مادرانشان، تشکیل داده اند. در ...

ثبت سفارش