فهرست:
فصل اول: طرح تحقیق و پیشینه پژوهش
1-1-بیان مسأله ، ضرورت و اهمیت موضوع .......................................................................... 2
1-2-ضرورت و اهمیت تحقیق............................................................................................... 3
1-3-اهداف تحقیق................................................................................................................ 5
1-4-سؤالات تحقیق.............................................................................................................. 6
1-5-فرضیه ها...................................................................................................................... 7
1-6-روش تحقیق................................................................................................................. 7
1-7-محدوده تحقیق.............................................................................................................. 8
1-8-پیشینه تحقیق................................................................................................................. 8
1-9-مشکلات ومحدودیت های تحقیق.................................................................................. 16
فصل دوم: مبانی نظری
مقدمه................................................................................................................................... 18
2-1-چگونگی گردش عمومی جو و تشکیل سیستم های جوی................................................. 22
2-2-اصل چرخندگی............................................................................................................ 27
2-3-انرژی جنبشی............................................................................................................... 30
2-5-مفهوم مونسون.............................................................................................................. 30
2-6-بارش مونسونی............................................................................................................. 32
2-7-ویژگی های بادهای مونسونی......................................................................................... 33
نقش بعضی از سیستمها در مونسونهای تابستانی و زمستانی در مقابل یکدیگر............................. 35
چهارچوب نظری تشکیل مونسونها......................................................................................... 36
2-10-مکانیزم تشکیل مونسون............................................................................................... 38
2-11-اختلاف گرمایشی عامل محرک مونسونها....................................................................... 40
2-12-تأثیر کم فشار مونسونی بر آب و هوای ایران................................................................. 41
فصل سوم: ویژگی های جغرافیایی منطقه مورد مطالعه
3-1-موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه............................................................................ 44
3-2-ناهمواری ها و توپوگرافی.............................................................................................. 46
3-2-1-واحد کوه های ایران مرکزی....................................................................................... 47
3-2-1-1-واحد رشته مرکزی................................................................................................ 48
3-2-1-2-واحد کرمان.......................................................................................................... 48
3-2-1-3-واحد سنندج – سیرجان........................................................................................ 48
3-2-1-4-واحد کوههای پراکنده حوضه دشت کویر................................................................ 48
3-2-2-واحد دشت ها و چاله های داخلی............................................................................. 48
3-2-2-1-واحدهای دشت پراکنده......................................................................................... 48
3-2-2-2-واحد دشت لوت.................................................................................................. 48
3-2-2-1-1-رشته شمالی..................................................................................................... 49
3-2-2-1-2-رشته شمال شرقی............................................................................................. 49
3-2-2-1-3-رشته حاشیه غربی............................................................................................. 49
3-2-3-واحد شرقی ایران..................................................................................................... 50
3-2-3-1-سیمای ظاهری زمین درواحد شرقی ایران................................................................ 51
3-2-3-2-ناهمواریهای خراسان مرکزی و جنوبی.................................................................... 51
3-2-3-3-ناهمواریهای سیستان و بلوچستان........................................................................... 55
3-2-4-واحد جنوب شرقی................................................................................................... 55
3-2-5-واحد شمال شرقی.................................................................................................... 56
3-3-واحد های زمین شناسی و ساختمانی محدوده مورد مطالعه............................................... 57
3-3-1-زون ایران مرکزی...................................................................................................... 58
3-3-2-زون شرق و جنوب شرقی ایران................................................................................. 58
3-3-2-1-زون نهبندان-خاش................................................................................................ 59
3-3-2-2-بلوک لوت........................................................................................................... 59
3-3-3-زون مکران............................................................................................................... 59
3-3-4-زون سسندج- سیرجان.............................................................................................. 60
3-4-بررسی ویژگی های اقلیمی محدوده مورد مطالعه............................................................. 61
3-4-1-توده های هوای مؤثر در آب و هوای ایران.................................................................. 62
3-4-1-1-دوره گرم............................................................................................................. 63
3-4-1-2-دوره سرد............................................................................................................. 63
3-5-ویژگی های حرارتی..................................................................................................... 67
3-5-1-ناحیه جنوب............................................................................................................. 67
3-5-2-ناحیه مرکزی............................................................................................................ 67
3-6-منابع آب در سطح استان های محدوده مورد مطالعه.......................................................... 69
3-6-1-استان سیستان و بلوچستان......................................................................................... 70
3-6-1-1-آب های سطحی................................................................................................... 70
3-6-1-2-آب های زیرزمینی................................................................................................ 70
3-6-2-استان هرمزگان.......................................................................................................... 71
3-6-2-1-آب های سطحی................................................................................................... 71
3-6-2-2-زیرزمینی.............................................................................................................. 72
3-6-3-استان یزد................................................................................................................. 72
3-6-3-1-منابع آب سطحی.................................................................................................. 72
3-6-3-2-منابع آب زیرزمینی................................................................................................ 73
3-6-4-استان کرمان.............................................................................................................. 74
3-6-4-1-آب های سطحی................................................................................................... 74
3-6-4-2-آب های زیرزمینی................................................................................................ 75
3-6-4-2-1-سفره های آزاد.................................................................................................. 75
3-6-4-2-2-سفره های تحت فشار....................................................................................... 75
3-6-5-استان سمنان............................................................................................................. 75
3-6-5-1-آب های سطحی................................................................................................... 76
الف-رودهای دائمی.............................................................................................................. 76
ب-رودهای فصلی و اتفاقی.................................................................................................. 76
پ-دریاچه مسیله.................................................................................................................. 76
3-6-5-2-آب های زیرزمینی................................................................................................ 76
الف-چاه های عمیق و نیمه عمیق........................................................................................... 77
ب-قنات ها......................................................................................................................... 77
پ-چشمه ها........................................................................................................................ 77
3-6-6-استان تهران.............................................................................................................. 78
3-6-6-1-آب های سطحی................................................................................................... 78
الف-رودخانه کرج................................................................................................................ 78
ب-جاجرود......................................................................................................................... 78
ج-طالقان رود...................................................................................................................... 79
3-6-6-2-آب های زیرزمینی................................................................................................ 79
3-6-6-2-2-چشمه ها......................................................................................................... 79
3-6-6-2-3-قنات ها........................................................................................................... 79
3-6-7-استان قم.................................................................................................................. 80
3-6-7-1-آب های سطحی(رودها و دریاچه های فصلی)........................................................ 80
3-6-7-2-آب های زیرزمینی................................................................................................ 80
3-7-وضعیت پوشش گیاهی محدوده مورد مطالعه................................................................... 81
3-7-1-استان سیستان و بلوچستان......................................................................................... 81
3-7-1-1-جنگل های استان.................................................................................................. 82
3-7-1-1-1-جنگل های نیمه گرمسیری................................................................................. 82
3-7-1-1-2-جنگل های گرمسیری........................................................................................ 82
3-7-1-1-3-جنگل های ماندابی............................................................................................ 82
3-7-1-2-وضعیت مراتع استان............................................................................................. 83
3-7-2-استان هرمزگان.......................................................................................................... 83
3-7-2-1-مراتع................................................................................................................... 83
3-7-3-استان یزد................................................................................................................. 84
3-7-4-استان کرمان.............................................................................................................. 85
3-7-4-1-پوشش درختی نیمه خشک.................................................................................... 85
3-7-4-2-پوشش درختچه ای و بوته ای پایکوه ها.................................................................. 86
3-7-4-3-پوشش درختی و گیاهی دشت های گرمسیری......................................................... 86
3-7-5-استان سمنان............................................................................................................. 86
3-7-5-1-جنگل ها.............................................................................................................. 87
1-جنگل های پهن برگ........................................................................................................ 87
2-جنگل های سوزنی برگ.................................................................................................... 87
3-جنگل های کویری و بیابانی............................................................................................... 87
3-7-5-2-مراتع................................................................................................................... 88
3-7-5-2-1-مراتع ییلاقی..................................................................................................... 88
3-7-5-2-2-مراتع قشلاقی................................................................................................... 88
3-7-6-استان تهران.............................................................................................................. 89
3-7-6-1-جنگل های استان.................................................................................................. 89
3-7-6-1-1-جنگل های طبیعی............................................................................................. 89
3-7-6-1-2-جنگل های دست کاشت................................................................................... 89
3-7-6-2-مراتع استان.......................................................................................................... 89
3-7-7-استان قم.................................................................................................................. 90
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق
مقدمه................................................................................................................................... 93
4-1-مشخصات ایستگاه های سینوپتیک.................................................................................. 95
4-2-روزهای با بارش و میزان بارش در سطح ایستگاه ها......................................................... 97
4-3-تعداد روزهای همراه با بارش در ایستگاه های مورد مطالعه............................................... 99
4-4-میزان کل بارش در ایستگاه های مورد مطالعه.................................................................. 100
4-5-تعداد روزهای همراه با بارش و میزان بارش در استگاه ها به تفکیک هر ماه....................... 101
4-6-تعداد روزهای همراه با بارش و میزان بارش در ایستگاه ها در ماه(می)............................. 104
4-7-تعداد روزهای همراه با بارش و میزان بارش در ایستگاه ها در ماه(ژوئن).......................... 106
4-8-تعداد روزهای همراه با بارش و میزان بارش در ایستگاه ها در ماه(جولای)........................ 108
4-9-تعداد روزهای همراه با بارش و میزان بارش در ایستگاه ها در ماه(آگوست)...................... 110
4-10-تعداد روزهای همراه با بارش و میزان بارش در ایستگاه ها در ماه(سپتامبر)...................... 111
4-11-تعداد روزها و میزان بارش کمتر از یک میلیمتر در ایستگاه ها........................................ 112
4-11-1-تراز 500 هکتوپاسکال............................................................................................ 116
4-11-2-تراز 850 هکتوپاسکال............................................................................................ 116
4-11-3-سطح زمین............................................................................................................ 116
4-11-4-رطوبت(نم ویژه).................................................................................................... 117
4-12-تعداد روزها و میزان بارش بین 5-1 میلیکتر در ایستگاه ها............................................. 117
4-12-1-تراز 500 هکتوپاسکال............................................................................................ 121
4-12-2-تراز 850 هکتوپاسکال............................................................................................ 121
4-12-3-سطح زمین............................................................................................................ 121
4-12-4-رطوبت(نم ویژه).................................................................................................... 122
4-13-تعداد روزها و میزان بارش بین 10-5 میلیمتر در ایستگاه ها........................................... 122
4-13-1-تراز 500 هکتوپاسکال............................................................................................ 127
4-13-2- تراز 850 هکتوپاسکال........................................................................................... 127
4-13-3-سطح زمین............................................................................................................ 127
4-13-4-رطوبت(نم ویژه).................................................................................................... 128
4-14-تعداد روزها و میزان بارش بین 15-10 میلیمتر در ایستگاه ها......................................... 128
4-14-1-تراز 500 هکتوپاسکال............................................................................................ 132
4-14-2- تراز850 هکتوپاسکال............................................................................................ 132
4-14-3-سطح زمین............................................................................................................ 132
4-14-4-رطوبت (نم ویژه).................................................................................................. 133
4-15-تعداد روزها و میزان بارش بین 20-15 میلیمتر در ایستگاه ها......................................... 133
4-15-1-تراز 500 هکتوپاسکال............................................................................................ 137
4-15-2-تراز 850 هکتوپاسکال............................................................................................ 137
4-15-3-سطح زمین............................................................................................................ 137
4-15-4-رطوبت(نم ویژه).................................................................................................... 138
4-16-تعداد روزها و میزان بارش بین 25-20 میلیمتردر ایستگاه ها.......................................... 138
4-16-1-تراز 500 هکتوپاسکال............................................................................................ 142
4-16-2-تراز 850 هکتوپاسکال............................................................................................ 142
4-16-3-سطح زمین............................................................................................................ 142
4-16-4-رطوبت(نم ویژه).................................................................................................... 143
4-17-تعداد روزها و میزان بارش بین 30-25 میلیمتر در ایستگاه ها......................................... 143
4-17-1-تراز 500 هکتوپاسکال............................................................................................ 147
4-17-2-تراز 850 هکتوپاسکال............................................................................................ 147
4-17-3-سطح زمین............................................................................................................ 147
4-17-4-رطوبت(نم ویژه).................................................................................................... 148
4-18-تعداد روزها و میزان بارش بیش از 30 میلیمتردر ایستگاه ها........................................... 148
4-18-1-تراز 500 هکتوپاسکال............................................................................................ 152
4-18-2-تراز 850 هکتوپاسکال............................................................................................ 152
4-18-3-سطح زمین............................................................................................................ 153
4-18-4-رطوبت(نم ویژه).................................................................................................... 153
فصل پنجم: آزمون فرضیات و نتیجه گیری
5-1-نتیجه گیری................................................................................................................. 156
5-2 پیشنهادات................................................................................................................... 159
منابع................................................................................................................................... 160
.
منبع:
-راسل د.تامپسون ، فرایندها و سیستم های جوی:ترجمه حسینمراد محمدی ، انتشارات دانشگاه تهران ، پاییز 1382(چاپ اول)
2-علیجانی، بهلول ، آب و هوای ایران ، انتشارات دانشگاه پیام نور ، 1384
3-علیجانی، بهلول ، اقلیم شناسی سینوپتیک ، انتشارات دانشگاه تهران ، 1381
4-نجار سلیقه ، محمد ، اندرکنش دینامیکی سیستم های فشار عرض های میانی و عرض های پایینی در ایران ، رشد آموزش جغرافیا ، شماره 57 ، وزارت آموزش و پرورش ، بهار 1380
5-علایی طالقانی ، محمود ، ژئومورفولوژی ایران ، نشر قومس ، 1384
6-درویش زاده و محمدی ، زمین شناسی ایران ، انتشارات دانشگاه پیام نور ، 1376
7-عارف زاده ، محمد امین و....استان شناسی خراسان رضوی ، وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ، چاپ اول ، 1390.
8-سلجوقی نژاد ، احمد و....، جغرافیای استان کرمان ، وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ، چاپ دهم 1388.
9-کاظمی ، نعیمه السادات و...، استان شناسی سمنان ، وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ، چاپ اول 1390.
10-کلانتری خاندانی ، حسین و....، جغرافیای استان هرمزگان ، وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ، چاپ یازدهم 1389.
11-جلالی فر ، ماشا اله و....، استان شناسی کرمان ، وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ، چاپ اول 1390.
12-ملکی ، ابواقاسم و ....، جغرافیای استان قم ، وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ، چاپ دهم 1388.
13-میر ، علیرضا ، میر لشکری ، لیلا ،استان شناسی سیستان و بلوچستان ، وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ، چاپ اول 1390.
14-پیری، محمد و.....، استان شناسی تهران ، وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ، چاپ اول 1389.
15-ربیعی ، محسن و....، استان شناسی اصفهان ، وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ، چاپ دوم 1390.
16-رضائیان ، علی و ....، استان شناسی یزد ، وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ، چاپ اول1390.
17-کرامتی ، مسلم و ....، جغرافیای استان بوشهر ، وزارت آموزش و پرورش سازمان پزوهش و برنامه ریزی آموزشی ، چاپ یازدهم 1389.
18-صداقت زاده ، زهره و ...، استان شناسی فارس ، وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ، چاپ دوم 1390.
19-مداری ، ابراهیم و ....، جغرافیای استان خوزستان ، وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ، چاپ یازدهم 1389.
20-برزگران ، حسینعلی و .....، جغرافیای استان خراسان جنوبی ، وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهش وبرنامه ریزی آموزشی ، چاپ ششم 1389.
21-یزدان پناه رستمی ، علی ، پاییز 1385 ، پیش بینی بارش های متأثر از مونسون: مطالعه موردی منطقه جنوب شرق ایران ، دانشگاه صنعتی امیر کبیر ، دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست ، پایان نامه کارشناسی ارشد.
22-لشگری ، حسن ، بهار 1375 ، الگوی سینوپتیکی بارش های شدید جنوب غرب ایران ، دانشگاه تربیت مدرس ، دانشکده علوم انسانی ، رساله دکتری آب و هوا شناسی.
23-نجار سلیقه ، محمد ، بهار 1385 ، مکانیزم های بارش در جنوب شرق کشور ، دانشگاه سیستان و بلوچستان ، پژوهش های جغرافیایی.
24-نجار سلیقه ، محمد ، 1375 ، الگوهای سینوپتیکی بارش های تابستانه جنوب شرق ایران ،
Refrences:
1-Krishna, K., Soman, M.K., and Rupa, K.K., 2004, Seasonal Forecasting of Indian Summer Minsoon Rainfall: A Review Indian Institute of Tropical Meteorology.
2-Kiji, H., Yutaka A., Tetsuzo Y., jiro I., 1982, Characteristics of Precipitation during the Monsoon season in high-mountain areas of the Nepal Himalaya: Hydrological Aspects of Alpian and High Mountain Areas(Proceedings of the Exeter Symposium, July1982. IAHS Publ.no.138.
3-Nazemosadat, M.J., 1998, Persian Gulf sea surface temperature as a drought diagnostic for southern parts of Iran: Drought News Network, 10, 12-14.
4-Chia, Ch., J David N., 2002, Mechanisms Limiting the Northward Extent of the Northern Summer Monsoons over North America, Asia, and Africa: JOURNAL OF CLIMATE.
5-li, J., and Zeng, Q., 2003, A New Monsoon Index and the Geographical Distribution of the Global Monsoon: ADVANCES IN ATMOSPHERIC SCIENCES, VOL. 20, NO. 2,2003, PP.299-302.
6-Karamouz, M., and B., Zahraie, 2004, Seasonal Streamflow Forecasting using sniw Budget and Enso Climate Signals: Application In salt River Basin in Arizona, ASCE J. OF Hydrologic Engineering, 9(6).
7-Chie, I., Yochanan, K., Mark, A., Cane and Victor H., 2007, Indian sumer Monsoon rainfall and its Link with ENSO and Indian Ocean Climate indices: INTERNATIONAL JOURNAL OF CLIMATOLOGY, INT. J. CLIMATOL.27:179-187(2007).
.