پایان نامه آیرونی و بررسی نقش آن در شکل گیری ادبیات نمایشی ایران - عنوان پایان نامه عملی بن بست اعتماد

فهرست:

مقدمه .................................................................................................... 11

فصل  اول: کلیات

1- 1 - طرح مساله و پرسشهای اصلی ............................................................ 13

1 - 2 - اهداف پژوهش ....................................................................................... 17

1- 3– پرسشهای کلیدی پژوهش .................................................................... 18

1 - 4 - فرضیه های پژوهش ...........................................................................  19

1 - 5 - روش تحقیق ........................................................................................... 20

1 - 6 - سوابق و پیشینه پژوهش .................................................................... 21

فصل دوم: آیرونی، تعاریف و پیشینه

الف) آیرونی(تعاریف و عناصر) ............................................................ 23

2- 1-  مفهوم آیرونی ..........................................................................................  24

2-2- تاریخچه آیرونی .......................................................................................... 26

2- 3- عناصر ساختاری آیرونی .......................................................................... 31

2 - 4 - انواع آیرونی

2 - 4 - 1 - آیرونی کلامی ................................................................... 37

2 - 4 - 2 - آیرونی سقراطی ............................................................... 38

2 - 4 - 3 - آیرونی رادیکال ................................................................. 38

2 - 4 - 4 -آیرونی غیر شخصی .......................................................... 39

2 - 4 - 5 - آیرونی ساختاری  ............................................................ 39

2 - 4 - 6 - آیرونی رمانتیک ................................................................ 41

2 - 4 -7 - آیرونی موقعیت .................................................................. 43

2 - 4 - 8 - آیرونی خودکاهی ............................................................. 44

2 - 4 - 9 - آیرونی نقش ساده لوح ..................................................  45

2 - 4 - 10 - آیرونی خودزنی ............................................................  45

2 - 4 - 11 - آیرونی ناهمخوانی ساده .............................................. 45

2 - 4 - 12 - آیرونی عمومی نمایش ................................................ 46

2 –3– 13 – آیرونی  نمایشی ............................................................ 46

2 - 4 - 14 - آیرونی تقدیر (سرنوشت) ............................................ 47

2 - 4 - 15 - آیرونی حادثه ................................................................. 48

2 - 4 - 16 - آیرونی کلی (عام، فلسفی) .......................................... 48

2 - 4 - 17 - انواع آیرونی از نظر ناکس ........................................... 50

2 –5– آیرونی و  تئاتر و تشخیص آیرونی ...................................................... 51

2 - 6 - نظریات پیرامون آیرونی

2 - 6 - 1 - متیو آرنولد،تی. اس. الیوت ............................................ 53

2 - 6 - 2 - ریچاردز ................................................................................ 54

2 - 6 - 3 - پیروان نقد نو ....................................................................  55

2 - 6 - 4 - کیرکه گور .........................................................................  59

2 - 6 -5 - نورتروپ فرای .....................................................................  65

2 - 6 - 6 - دی. سی. ماک .................................................................... 68

2 - 6 - 7 – فروید ................................................................................... 70

2 - 6 -8 – باختین ................................................................................. 71

2 - 6 - 9 - پست مدرنیسم  ................................................................ 71

2-7- پیشینه آیرونی در ادبیات کلاسیک ایران ............................................. 73

2 - 7 - 1 - آیرونی در شاهنامه .......................................................... 74

2 - 7 - 2 - آیرونی در آثار عبید زاکانی ........................................... 77

2 - 7 - 3 - آیرونی در مثنوی مولوی ................................................ 78

ب) ادبیات نمایشی، نمایش ایرانی

2-8 -  ادبیات  نمایشی ........................................................................................ 82

9-  نمایش درایران ......................................................................................... 83

10– پیدایش تئاتر معاصر درایران  ............................................................ 90

ج) آیرونی در نمایشهای ایرانی

2 - 11 - آیرونی در خیمه شب بازی ................................................. 94

2 - 12 -  آیرونی در شعبده بازی ....................................................... 95

2- 13 -  آیرونی در دلقک بازی (مسخره بازی) ............................  96

2 - 14 - آیرونی در نمایشهای شبیه مضحک (تقلید).................... 97

2 - 15 -آیرونی در لال  بازی ............................................................ 101

2 - 16 -  آیرونی در بقال بازی ......................................................... 101

2 - 17 -  آیرونی درکچلک  بازی .................................................... 103

2 - 18 - آیرونی در سیاه بازی ........................................................  105

2 - 19 -  آیرونی در نقالی ................................................................. 110

2 - 20 - آیرونی در تعزیه و تعزیه مضحک ................................... 111

فصل سوم: بررسی  انواع آیرونی در آثار نمایشنامه نویسان متقدم ایران ... 116

الف) زندگینامه و معرفی آثارمیرزافتحعلی آخوندزاده

3 - 1 – خلاصه ای از شرایط سیاسی اجتماعی برهه زمانی نگارش نمایشنامه های متقدم .................................................................................................................... 118

3 - 2 - زندگینامه میرزا فتحعلی آخوند زاده ............................................ 127

3 - 3 - دیدگاه آخوند زاده نسبت به آیرونی ............................................. 130

3-4- آیرونیهای موجود در نمایشنامه های میرزا فتحعلی آخوندزاده

3-4-1-  حکایت وزیر خان لنکران یا سراب .................................. 135

3-4-2- حکایت خرس قولدورباسان یا دزدافکن ........................... 138

3-4-3- حکایت مرد خسیس یا حاجی قره ................................... 142

3-4-4- حکایت وکلای مرافعه تبریز ............................................... 143

3-4-5- حکایت موسیو ژوردان حکیم نباتات ................................ 145

3-4-6- حکایت ملا ابراهیم خلیل کیمیاگر .................................. 149

ب)زندگینامه و معرفی آثار میرزا آقا  تبریزی

3 - 5 - زندگینامه میرزا آقا تبریزی ............................................................. 151

3–6- دیدگاه میرزا آقا تبریزی به آیرونی ..................................................... 155

3 - 7 - آیرونیهای موجود در نمایشنامه های میرزا آقا تبریزی

3-7-1- حکایت سرگذشت اشرف خان حاکم عربستان ............. 157

3-7-2- حکومت زمان خان ................................................................ 158

3-7-3- حکایت کربلا رفتن شاه قلی میرزا ................................... 160

3-7-4- حکایت عاشق شدن آقاهاشم خلخالی ............................. 162

نتیجه گیری

نقش  آیرونی در شکل گیری ادبیات نمایشی در ایران ............................. 164

منابع و مآخذ ....................................................................................................... 169

بخش  عملی: نمایشنامه بن بست اعتماد .................................................... 173

منبع:

* آخوندزاده، میرزا فتحعلی(1356). تمثیلات،  محمد جعفر قرچه داغی، تهران، انتشارات خوارزمی،  چاپ اول.

* آدمیت ، فریدون(1349).  اندیشه های فتحعلی آخوند زاده،  تهران. 

* آرسی، زینر(1388).  زروان یا معمای زردشتی گری، تیمورقادری، تهران، نشر مهتاب.

* آرنولد،  متیو(1354).  سهراب و رستم منوچهر امیری،  شیراز،  انتشارات دانشگاه پهلوی، چاپ اول.

* آرین پور، یحیی(1350). از صبا تا نیما، تهران،  شرکت سهامی انتشارات جیبی.

* آژند، ‌یعقوب(1385). نمایش در دوره صفوی،  تهران، فرهنگستان  هنر.

* آقا عباسی، یدالله(1391). دانشنامه نمایش ایرانی (جستارهایی در فرهنگ و بوطیقای نمایش ایرانی)، تهران، نشر قطره.

* ‌ارسطو(1337). بوطیقا (فن شعر)، فتح الله مجتبایی،  تهران.

* امجد، حمید(1378).  تئاتر قرن سیزدهم نخستین نمایشنامه های ایرانی به عنوان آغاز گر دوران ادبی جدید، تهران، نیلا.

* انوشه، حسن (1381). دانشنامه  ادب فارسی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،‌چاپ دوم.

* ایگلتون، تری(1392). ‌  نظریه  ادبی، عباس مخبر، تهران،‌ نشر مرکز،  چاپ هفتم.

* بارت، رولان(1378).  درجه صفر نوشتار، شیرین دخت دقیقیان، تهران، نشر هرمس.

* بکتاش، مایل، غفاری، فرخ(1350). تئاتر ایرانی،  شیراز،  جشن هنر شیراز.

* بیات،  حسین (1379). طنزهای سیاه،  تهران،  نشر تاخ.

* بیضایی، بهرام(1379). نمایش در ایران، تهران، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.

* پاینده، حسین(1385).  نقد ادبی و دموکراسی، تهران، نیلوفر.

*  تبریزی، میرزا آقا(1335).  چهار تئاتر، م. ب. مومنی،  تبریز،  انتشارات نیل،  نشر ابن  سینا،  چاپ اول.

* ترخینی،  فایز(1385).  انواع ادب و مکتبهای ادبی،  حسین خانی کلقای، تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی.

* جنتی عطایی، ایرج(1333).  بنیاد نمایش در ایران،  تهران،  صفی علیشاه.

* جوادی، حسن(1384). تاریخ طنز در ادبیات فارسی، تهران، کاروان.

* جهازی، ناهید(1390).  ادبیات نمایشی در ایران از 1299 تا 1320،  تهران، نشر افراز.

* حاج بابایی، محمد رضا(1386).  ادبیات نمایشی در عصر قاجار، تهران،  نشر خوارزمی.

* حلبی، علی اصغر(1365).  مقدمه ای بر طنز و شوخ طبعی در ایران،  تهران، پیک ترجمه و نشر.

* حییم، سلیمان(1384).  فرهنگ معاصر، تهران، فرهنگ معاصر،  چاپ سیزدهم.

* خجسته کیا(1375). قهرمانان بادپای درقصه ها و نمایشهای  ایرانی، تهران، نشر مرکز.

* خلج، منصور(1381).  نمایشنامه نویسان ایران از آخوند زاده تا بیضایی، تهران، نشر اختران.

* داد، سیما(1371).   فرهنگ نقد ادبی، تهران،  مروارید.

* دبلیو داوسون (1370).   نمایشنامه و ویژگی های نمایشی،  داوود دانشور،  محمود هندیانی،  ولی الله دهقانپور ومنصور ابراهیمی، تهران، انتشارات نمایش،  چاپ اول.

* راوندی، مرتضی(1354). تاریخ اجتماعی ایران، جلد دهم،  ذیل مدخل اندیشه های آخوندزاده، تهران،‌انتشارات امیر کبیر.

* رضایی، عربعلی(1382).  واژگان توصیفی ادبیات، تهران،  فرهنگ معاصر.

* رضوانی، مجید، شیروانلو،  فیروز(1357).  خاستگاه اجتماعی هنرها،  تهران،فرهنگسرای نیاوران.

* رورتی، ریچارد(1385). پیشامد، بازی،  همبستگی،  پیام یزدانجو، تهران،  نشر مرکز.

* شمیسا، سیروس(1383).  کلیات سبک شناسی،  تهران،  نشر میترا.

* شمیسا، سیروس(1368).  نگاهی تازه به بدیع، تهران، فردوس.

* شهریاری،  خسرو(1365). نمایش، فرهنگ واژه ها، اصطلاح و سبکهای نمایشی، جلد اول، تهران،  امیر کبیر.

* صدر، رویا(1381).  بیست سال با طنز، تهران،  نشر هرمس.

* طالبوف،  عبدالرحیم(1346).  احمد،  تهران،  شرکت سهامی انتشارات جیبی.

* عابدینی، حسن(1391).   سیر تحول ادبیات داستانی و نمایشی (1320 تا 1332) در چارچوب طرح تطور مضامین داستانی گروه ادبیات معاصر،  تهران،  فرهنگستان زبان و ادب فارسی.

* عظیمی، حسن، دولت آبادی، غلامحسین (1393).  از لاله زار تا شانزه لیزه، تهران،  نشر افراز.

* غلامی کلشیمی، باقر، مولایی، معصومه، روحانی، سیده زهرا(1390).  گوهر ادب فارسی: شامل نظم فارسی،  نثر فارسی،  آرایه های ادبی،  سبک شناسی و  ... ، تهران، نشر ساکو.

* غریب پور، بهروز(1390).  تئاتر در ایران، تهران،  دفتر پژوهشهای فرهنگی،  چاپ دوم.

* فرای، نورتروپ(1377). کالبد شکافی نقد،  صالح حسینی،  تهران، نیلوفر، چاپ اول.

* کی یرکگور، سورن (1391).  مفهوم آیرونی،  صالح نجفی، تهران،  نشر مینوی فرد.

* محجوب، محمد جعفر( 1382). ادبیات عامیانه ایران، تهران، نشر  چشمه.

* محمود، محمود(1361).  تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس، جلد 1 و 5،  تهران، چاپ اقبال.

* مصطفوی، خشایار (1391). زایش درام ایرانی (گفتمان روشنفکری در عصر قاجار و رویکرد میرزا آقا تبریزی در تلفیق نمایش ایرانی و تئاتر غربی)،  تهران،  نشر افراز.

* مقدادی، بهرام(1378).  فرهنگ واژگان نقد ادبی، تهران، نشر فکر روز.

* موسوی، عبدالجواد(1384).  کتاب طنز=1 The book of Irony، تهران، انتشارات سوره مهر.

* موسوی گرمارودی، علی(1380).  دگرخند،  تهران،  موسسه مطالعات تاریخ معاصر.

* موکه، داگلاس کالین (1389). آیرونی، حسن افشار، تهران، نشر مرکز.

* مومنی، باقر(1351). ادبیات مشروطه،  مقالات میرزا فتحعلی آخوند زاده،  تهران، نشر آوا.

* میرصادقی، جمال، میر صادقی، میمنت(1377). واژه نامه هنر داستان نویسی،تهران، کتاب مهناز.

* نوربخش، حسین(1347).  کریم شیره ای دلقک مشهور دربار ناصرالدین شاه،  تهران، سنایی.

* واعظ کاشفی سبز واری، حسین، محجوب، محمد جعفر(1350).  فتوت نامه سلطانی، تهران،  بنیاد فرهنگ ایران.

* همایی، جلال الدین(1361). فنون بلاغت ادبی، تهران،‌نشر توس.

مقالات و پایان نامه ها:

* آیرونی در ساختار مثنوی مولوی بر مبنای نظریه نقد نو،  پایان نامه کارشناسی ارشد زهرا بهره مند،  استاد راهنما دکتر سیروس شمیسا،  استاد مشاور دکتر حسین پاینده،  دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی دانشگاه علامه طباطبایی،  1388.

* آیرونی و بازتاب آن در گزیده ای از نمایشنامه های معاصر ایرانی،  پایان نامه کارشناسی ارشد راضیه احمدی سعدی،  استاد راهنما دکتر فرهاد ناظرزاده کرمانی،  دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس،  1380.

*  بقال بازی یک تقلید ازدوران فئودالی،  قطب الدین صادقی،  بولتن سومین جشنواره  نمایهای سنتی، 1370 .

* بینش و نمایش کنایی،  نورالله نصرتی،  پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد سینما،  دانشگاه هنر،  1373.

*  تقلید،  نمایش موثر و مردم پسند،  ابراهیم نجفی برزگر،   ویژه نامه هشتمین جشنواره نمایش  های سنتی آیینی،  تهران،  مرکز هنرهای نمایش آذر ۷۵،  ۱۳۷۵.

* A glossary of literary terms, A.H.Abrams, longman publivation. new york,1970.

* Compass of irony,D.C.Muecke, methuen, new york-london,1980.

*Dictionary of word literary term, SHiply.

* The concise oxford dictionary of literary terms, Baldick.