پایان نامه دین و بحران محیط زیست بررسی تطبیقی دیدگاه سید حسین نصر و لین وایت با تأکید بر مقاله کلاسیک وایت

word 3 MB 32762 149
1392 کارشناسی ارشد فلسفه و اخلاق
قیمت قبل:۶۴,۴۰۰ تومان
قیمت با تخفیف: ۲۴,۶۰۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • پایان نامه دوره کارشناسی ارشد در رشته دین­شناسی

    چکیده:

    رابطه دین و محیط زیست از روابط بحث­انگیز در دوران مدرن است. دو ادعا در خصوص این رابطه مطرح است؛ یکی نقش مثبت دین و دیگری نقش مخرب و منفی آن. برخی مانند لین وایت با اشاره به باب نخست از سفر پیدایش، ریشه­ها­ی بحران محیط زیست را برآمده از آموزه­ی یهودی- مسیحی قلمداد نموده­اند و بر همین اساس دیدگاه وایت، در زمره دیدگاه­های منفی به محیط زیست مطرح می­شود. سیدحسین نصر از جمله کسانی است که ریشه­های بحران محیط زیست را در بحران معنوی انسان و فاصله از دین می­داند و بر همین اساس دیدگاه نصر در زمره دیدگاه­ مثبت به دین قلمداد می­شود. بررسی­ها حاکی از این است که به رغم اینکه هر دو نظریه موافقانی دارد اما نقش مثبت دین در حفظ محیط زیست با توجه به تحلیل نظر نصر، رجحان دارد.

     

    این پژوهش، با روش کیفی- توصیفی به بررسی و مقایسه دیدگاه­های سیدحسین نصر و لین وایت در باب ریشه­های بحران محیط زیست می­پردازد. در این پژوهش که متشکل از چهار فصل است، در فصل اول کلیات تحقیق مطرح شده است. فصل دوم به مبانی نظری و مفاهیم مهم پژوهش و همچنین پیشینه پژوهش اختصاص یافته است. فصل سوم با معرفی لین وایت و سیدحسین نصر و مهم­ترین آثار آن دو آغاز شده است و سپس ترجمه مقاله وایت با عنوان ریشه­های تاریخی بحران زیست­ محیطی ما به همراه تحلیل مفهومی دیدگاه­های او مطرح شده است. در ادامه با توجه به گستردگی آثار سیدحسین نصر، دیدگاه­های او در خصوص ریشه­های بحران محیط زیست براساس دو کتاب دین و نظم طبیعت و نیز انسان و طبیعت مطرح شده است. در نهایت دیدگاه­های آن دو به­طور تطبیقی بررسی شده و به شباهت­ها و تفاوت­های دیدگاه­های نصر و وایت اشاره شده است. در فصل چهارم و نهایی، جمع­بندی و و راه­کارهای مقتضی آمده است.

     

    واژگان کلیدی: دین، محیط زیست، بحران محیط زیست، لین وایت، سید حسین نصر، ریشه­ های تاریخی بحران زیست­محیطی ما، دین و نظم طبیعت، انسان و طبیعت: بحران معنوی انسان متجدد.

     

     

    تخریب محیط طبیعی به معنای شکست در ایفای نقش انسانیت است، این کار به معنای انجام جنایتی واقعی علیه جهان خلقت است چرا که: تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالأَرْضُ وَمَن فِیهِنَّ وَإِن مِّن شَیْءٍ إِلاَّ یُسَبِّحُ بِحَمْدَهِ وَلَکِن لاَّ تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُمْ إِنَّهُ کَانَ حَلِیمًا غَفُوراً (الاسراء: 44).

    «آسمان­های هفت­گانه و زمین و همه آنچه در آنهاست تسبیح خداوند را می­گویند و هیچ چیز در عالم نیست جز اینکه به تسبیح خدای تعالی مشغول است ولیکن شما تسبیح آنها را درنمى‏یابید. همانا او بردبار و آمرزنده است.»

     

    1-1- مقدمه

    تحولات و روندهای اجتماعی معاصر- فرایند توسعه، گسترش شهر­نشینی و صنعتی شدن- جهان پیرامون ما را دگرگون ساخته است. بر اساس تخمین­های علمی (پویمن، 1384: 16)، بیش از صد هزار سال است که انسان روی زمین زندگی می­کند. با این حال، در طول کمتر از 200 سال گذشته، انسان­ها توانسته­اند سراسر فضای زیست را به گونه­ای جدی تغییر دهند. این تغییرات، پیامدهای زیست محیطی نگران کننده­ای در پی داشته­اند، به گونه­ای که «امروزه ما در وضعیتِ بحرانی بی­سابقه­ای به سر می­بریم. مردم اعصار دیگر، به یقین همان قدر دچار قحطی گسترده، آشفتگی اجتماعی و جنگ ویرانگر بوده­اند که ما هستیم. لیکن تنها در روزگار ماست که بقای آدمی و نیز جانداران دیگر، در معرض تهدید قرار گرفته است. مسمومیت آب و هوا، ویرانی جنگل­ها که وجودشان نقش حیاتی دارد، تخریب جبران­ناپذیر خاک و شبح جنگ هسته­ای و شمار زیاد مسائلِ اکولوژیکی، جهان را تهدید می­کنند.» (وولف، 1386: 33). همچنین، مسائلی نظیر تغییرات جهانی آب و هوا، متأثر از  فعالیت­ها و دستاوردهای انسانی می­باشد. از این رو، فعالیت­های بشر تأثیرات مخربی بر اتمسفر زمین داشته است. بر این اساس، ضرورت اقدام جهانی برای پاسخ به مسائل زیست محیطی اجتناب ناپذیر می­باشد (به نقل از سینگر، 48:1388).

     

    از حدود دو سه دهه پیش است که توجه به نقش دین در موضوع محیط زیست اهمیت یافته است. این توجه با درنظرگیری قدمت دین در طول تاریخ و نیز آموزه­های مندرج در متن دین و تأثیر آن در زندگی انسان بوده است. در میان پژوهش­ها و تحقیقات صورت گرفته در مورد نقش دین، ارجاعات فراوانی به مقاله­ی لین وایت به چشم می­خورد. مقاله­ای که به بررسی ریشه­های تاریخی بحران محیط‌‌زیست پرداخته است. لین وایت، تعامل و رابطه انسان با طبیعت را بسته به نگرش و جهان­بینی انسان می‌دانست. به باور او این نگرش و جهان­بینی، برآمده از فرهنگ و دین است. او با بررسیِ اجمالیِ سبک زندگی انسان در طول دوران­ها – به­خصوص دوران وسطا و رنسانس– و نیز عوامل شکل­دهنده­ی بحران، رابطه­ی انسان با طبیعت را مخرب ارزیابی نمود. از آنجا که باور انسان­ها شکل­دهنده­ی رفتار آنها با محیط زیستشان است، ریشه این تخریب را در باور به آموزه­ی یهودی – مسیحی قلمداد نمود. این باور که خداوند همه خلقت را تنها برای اهداف انسانی آفریده و انسان که به صورت خدا آفریده شده است بر سایر موجودات برتری دارد و می­تواند به مقتضای غایات خود طبیعت را به استثمار کشد. وایت، بحران موجود را یک مسأله دینی می­داند بنابراین راه­حل وضعیت موجود را هم دینی می­داند؛ یعنی این دین است که می­تواند محیط زیست را از بحران نجات دهد. روی­آوری به دینی جدید و یا بازیابی دین قدیم راه­حلی است که وایت ارائه می­نماید ((White, 1967: 1206.

    سیدحسین نصر، از جمله صاحب­نظران برجسته در خصوص نقش دین در بحران محیط زیست و از نخستین افرادی است که به مسأله محیط زیست از زاویه­ای نو نگریسته است. ارجاعات به نصر در دائرۀالمعارف دین و طبیعت به ویراستاری تیلور و نیز توجه به پیام­های زیست­محیطی وی، نشانگر اهمیت دیدگاه­های او در خصوص دین و بحران محیط زیست است. دیدگاه نصر در خصوص بحران فعلی بر این است که تا وقتی به ریشه­ها و مبانی نیندیشیم کاری از پیش نمی­رود. بنابراین او نیز همچون وایت نگرش انسان را در مواجهه با طبیعت مهم می­داند. نصر هم، به بررسی عوامل ظاهریِ شکل­دهنده بحران پرداخته است با این تفاوت که براساس نتیجه تحقیقات او، بحران محیط زیست ریشه در بحران معنوی انسان دارد (Nasr, 2007). بحران معنوی نیز در اثر فقدان مابعدالطبیعه (علم قدسی یا علم به امر قدسی)[1] و به تبع آن تخریب انسجام رابطه انسان و طبیعت، در غرب رخ داد. در حالیکه چنین دانشی در مشرق زمین به حیات خود ادامه داده است؛ بنابراین بر ضرورت روی­آوری به سنت­های شرقی تصریح می­ورزد.

    در پژوهش پیش‌رو دیدگاه­های نصر و وایت انتخاب شده است زیرا که دیدگاه وایت به دیدگاهی کلاسیک و جهانی تبدیل شده است؛ یعنی به­عنوان منبعی برای بحث از مقوله دین و بحران محیط زیست. دیدگاه نصر نیز که اندکی پیش از وایت، مطرح شده است، اگرچه نسبت به دیدگاه وایت، از شهرت کمتری برخوردار است، اما در کتاب­ها و کنفرانس­های جهانی در خصوص دین و بحران محیط زیست مطرح شده است. هر دو دیدگاه، توجه به ریشه­های بحران را در حل آن ضروری می­دانند و از این رو به بررسی ریشه­ها و مبانی بحران محیط زیست پرداخته­اند.

     

    [1]. مراد از امر قدسی، هر چیزی است که نشان از حق تعالی داشته باشد و او را متجلی سازد و به نوعی با آن مرتبط شود. در نتیجه علم قدسی، علم به حق است.

     

    Abstract:

     

    Relationship between religion and the environment is one of controversial relations in the modern era. in this regard two claims is raised, One of them is the positive role of religion and the other one is it's destructive and negative role. Some scholars like Lynn White on the base of the first chapter of Genesis, sees that the roots of environmental crisis rised up from the Jewish-Christian teachings, so his viewpoint is one of the negative perspectives. Seyyed Hossein Nasr is one of those who believes that the environmental crisis comes from man's spiritual crisis and religious aversion. So Nasr's viewpoint is one of those positive ones. Investigations show that both of these theories have followers, but the positive role of religion is preffered.

     

    This research examins and compares Nasr and White 's viewpoints about the roots of environmental crisis. This research is composed of four chapters. In the first chapter the general issues posed. The second chapter is written on the theoritical basis and key terms of research and literature review of it. The third chapter begins with introducing Lynn White and Seyyed Hossein Nasr as well as introducing their most important works. Then a Persian translation of White's article »The Historical Roots of our  Ecological Crisis «is offered, conceptually analyzing his attitudes. since Nasr has many works on this issue, The study has been restricted to his views about roots of ecological crisis based on just two books, Religion and The Order of Nature and Man and Nature: Spiritual Crisis of The Modern Man. Finally, their viewpoints are compared and their diffrences and similarities are mentioned. The forth chapter is for conclusion and appropriate suggestion.

     

    Keywords: Religion, Environment, Environmental Crisis, Lynn White, Seyyed Hossein Nasr, »The Historical Roots of our  Ecological Crisis«, Religion and The Order of Nature and Man and Nature: Spiritual Crisis of Modern Man.

  • فهرست:

    فصل اول: کلیات تحقیق

     

    1-1- مقدمه.. 1

    1-2- طرح مسأله.. 6

    1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق.. 9

    1-4- پرسش‌های تحقیق.. 11

    الف) پرسش اصلی.. 11

    ب) پرسش‌های فرعی.. 11

    1-5- فرضیه تحقیق.. 12

    1-6- روش پژوهش.... 12

    1-6-1- تعریف نظری. 12

    1-6-2- روش تحقیق و جمع‌آوری داده‌ها 12

    1-6-3- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 13

    1-7- اهداف تحقیق.. 14

     

    فصل دوم: مبانی نظری و چارچوب مفهومی تحقیق

     

    2-1- مقدمه.. 17

    2-2- پیشینه تحقیق.. 18

    2-2-1- پیشینه داخلی.. 18

    2-2-2- پیشینه خارجی.. 23

    2-2-3- جمع‌بندی و نقد مطالعات پیشین. 29

    2-3- مبانی نظری.. 31

    2-3-1- مقدمه. 31

    2-3-2- تعریف مفاهیم.. 32

    2-3-2-1- محیط زیست... 32

    2-3-2-2- طبیعت... 33

    2-3-2-3- اکوسیستم.. 34

    2-3-2-4- بحران. 35

    2-3-2-5- بحران محیط زیست... 36

    2-3-3- محیط زیست و دین. 37

    2-3-3-1- الاهیات زیست محیطی.. 39

    2-3-3-2- اهمیت الاهیات زیست محیطی.. 41

    2-3-4- محیط زیست، علم و تکنولوژی. 41

    2-3-5- محیط زیست و اخلاق (اخلاق زیست محیطی) 47

    2-3-5-1- نظریات انسان‌محورانه.. 50

    2-3-5-2- دیدگاه زیست (حیات) محورانه.. 51

    2-3-5-3- دیدگاه زیست‌بوم محوری.. 52

    2-3-6- دیدگاه‌های مطرح در مطالعات محیط زیست.. 53

    2-3-6-1- اکولوژی.. 53

    2-3-6-2- عدالت زیست محیطی.. 54

    2-3-6-3- هنر محیطی.. 55

    2-3-6-4- جامعه‌شناسیِ محیط زیست... 57

     

    فصل سوم: بررسی و تطبیق دیدگاه‌های لین وایت و سیدحسین نصر

     

    3-1- مقدمه.. 61

    3-2- دیدگاه لین وایت... 63

    3-2-1- زندگینامه و خاستگاه فکری لین وایت.. 63

    3-2-1-1- مهمترین آثار لین وایت.. 66

    3-2-2- ترجمه مقاله وایت.. 67

    3-2-2-1- زمینه‌های تاریخی بحران زیست محیطی ما 67

    3-2-3- تحلیل محتوای مقاله. 85

    3-2-3-1- مقدمه.. 85

    3-2-3-2- ادعای اصلی.. 94

    3-2-3-3- برهان و مستندات.. 102

    3-2-3-4- نتیجه‌گیری از دیدگاه وایت... 103

    3-3- دیدگاه سیدحسین نصر. 108

    3-3-1- زندگینامه و خاستگاه فکری نصر 109

    3-3-2- دیدگاه نصر در مورد رابطه دین و محیط زیست.. 114

    3-3-2-1- بررسی و تحلیل کتاب‌های انسان و طبیعت و دین و نظم طبیعت... 114

    3-3-2-2- مدعای اصلی نصر. 118

    3-3-2-3- برهان و مستندات نصر. 122

    3-3-2-4- نتیجه‌گیری.. 132

    3-4- نقد و بررسی و تطبیق کلی دیدگاه‌های نصر و وایت... 135

     

    فصل چهارم: نتیجه‌گیری

     

    4-1- جمع‌بندی.. 160

    4-2- پیشنهادها و راهکارها 170

    فهرست منابع. 174

    پیوست... 182

     

    منبع:

    ب) منابع انگلیسی

     

    Attfield, Robin, "biocentrism" in book of  Callicott, Baird & Frodeman, Robert, Encyclopedia of environmental ethics and philosophy, Macmillan Reference USA, a part of Gale, cengage Learning, 2009.

    Beauchamp, Tom. L, The Nature of Applied Ethics in book of Fery R. G., Heath Wellman Christopher, A Companion to Applied Ethics, BlackWell press, 2003.

    Butkus, Russell A. & Kolmes, Steven A, Environmental Science and Theology in Dialogue, Orbis Books, 2011.

    Carter, Bob and Charles, Nickie, Nature, Society and Environment Crisis, Blackwell press, 2010.

    Chittick, William C, Science of the Cosmos, Science of the Soul, Oneworld Publications, 2007.

    Doble, Patrick J, "Stewards of the Earth's Resources: A Christian Response to Ecology", Christian Century, (October 12): 906-09, 1977.

    Eghbal, Muzaffar, "The Islamic perspective on the environmental crisis: Seyyed Hossein Nasr in conversation with Muzaffar Iqbal", Academic journal article from Islam & Science, Vol. 5, No. 1, 2007.

    Ferre, Frederick, Philosophy of Technology, Englrwood Cliff, NJ: Prentice-Hall, 1988.

    Figueroa, Robert Melchior, "Environmental Justice", in book of Callicott, Baird & Frodeman, Robert, Encyclopedia of environmental ethics and philosophy, Macmillan Reference USA, a part of Gale, cengage Learning, 2009.

    Foltz , Richard C, Worldviews, Religion, and the Environment: A Global Anthology, Thomson/Wadsworth, 2003.

     ____________, "Seyyed Hossein Nasr" in: Taylor, B. (eds), Encyclopedia of Religion and Nature, 2 volumes, New York: Continuum, 2005 .

    Foss. Jeffrey E, Beyond Environmentalism: a philosophy of nature, John Wiley & Sons, Inc., New Jersey: Hoboken, 2009.

    Fricker, A., "The ethics of enough, Futures", Vol. 34, No. 5, (June): 34: 427-433, 2002.

    Geard, Stephen, The Dominion of Man – a Tasmanian Perspective, http://sdgeard.customer.netspace.net.au/dom.html, 2009.

    Geister, Norman, Philosophy of Religion, Michigan: Zondervan Corporation Grand Rapids, 1997.

    Gottlieb, Roger, The Oxford Hand booke of Religion and Ecology, Oxford University Press, 2006.

    Hatcher, T, Environmental ethics as an alternative for evaluation theory in for-profit business contexts, Evaluation and Program Planning, 2004.

    Jamieson, Dale, Ethics and the Environment: An Introduction, University Press Cambridge, 2008.

    Jamison, Andrew, The making of Green Knowledge: Environmental Politics and Cultural Transformation,Cambridge: Cambridge university Press, 2001.

    Keller, David R, Environmental ethics: the big questions, Blackwell, 2010.

    Marsh George, Perkins, Man and Nature, ed. David Lowenthal, Cambridge, MA: The Belknap Press, 1965.

    McGinn, Thomas, Ecology and Ethics in Philosophy for a New Generation (ed) A.K.Bierman and James A. Gould, New York: Macmillan, 1977.

    McHarg, Ian L, Design with nature, Garden City, N.Y., Published for the American Museum of Natural History [by] the Natural History Press, 1969.

    Minteer, Ben A. & Corley, E A. & Manning, R E, "Environmental ethics beyond principle? The case for a pragmatic contextualism", Journal of Agricultural and Environmental Ethics, 17: 131- 156, 2004.

    ____________, "An Appraisal of the Critique of Anthropocentrism and Three Lesser Known Themes in Lynn White’s “The Historical Roots of our Ecologic Crisis”", Organization Environment, June Vol. 18 No. 2: 163-176, 2005.

    Nasr, Seyyed Hossein, "The problem" in book of Foltz Richard Worldviews, Religion, and the Environment: A Global Anthology, Thomson/Wadsworth, 2003.

    ____________, "Religion and the Environmental crisis features in the essential Seyyed Hossein Nasr", World Wisdom, Inc, 2007.

    O’neill, Onora, Autonomy and Trust in Bioethics, Cambridge Cambridge University Press, 2002.

    Oughton, D, "Protection of the environment from ionizing radiation: Ethical issues", Journal of Environmental Radioactivity, 66: 3–18, 2003.

    Pascual, Cielito, "Religion and science join forces on the environmental crisis", Share international magazine, (May), 1999.

    Rolston, Holmes, "Environmental Ethics: Some Challenges for Christians", Annual of the Society of Christian Ethics: 163–186, 1993.

    Rshm, S.M.K., Care for Creation: Human Activity and the Environment, Libreria Editrice Vaticana, Vatican City, 2000.

    Ryle, Gilbert, The concept of Mind, London and New York: Hutchinson s university Library, 1949.

    Schuon. F, , Spiritual Perspectives and Human Facts: A New Translation with Selected Letters, transleted to english by Mark Perry Et al., world wisdom, Inc, 2007.

    Schwencke, Anne Marieke, Seyyed Hossein Nasr Traditionalism, Islamic Esotericism & Environmental Ethics, BA Thesis Religious Studies/ World’s Religion Institute of Religious Studies/ Leiden University, 2009.

    Siders Lisa,"ecotheolohy" in book of Callicott, Baird & Frodeman, Robert, Encyclopedia of environmental ethics and philosophy, Macmillan Reference USA, a part of Gale, cengage Learning, 2009.

    Talebi Darabi, Bagher, "Don’t Break the Wings of Angels, (Religious Worldviews and Environmental Crisis: Islamic Perspective)", Dialogue; 3(1): 153- 167, 2001.

    Taylor, Bron, The Encyclopedia of Religion and Nature, London & New York: Continuum International, 2005.

    Toynbee, Arnold & Ikeda, Daisaku, Choose Life: A Dialogue (Echoes and Reflections: The Selected Works of Daisaku Ikeda), London: I.B.Tauris and Co Ltd., 2007.

    Wee, cecilia, "Descartes, Rene", in book of Callicott, Baird & Frodeman, Robert, Encyclopedia of environmental ethics and philosophy, Macmillan Reference USA, a part of Gale, cengage Learning, 2009.

    White, Lynn Townsend, "Continuing the Conversation" in Western Man and Environmental Ethics. Edited by Ian Barbour Reading, MA: Addison Wesley Publishing Company, 1973.

    ____________, "The Historical Roots of Our Ecological Crisis", Science, Vol. 155, No. 3767, (March 10): 1203–1207, 1967.

    Williams, phill, Crisis Manangment: Confrontation and Diplomacy in the Nuclear Age, London: Martin Roberston, 1979.

    Wright, Richard T, "Responsibility for the Ecological Crisis", BioScience, Vol. 20, No. 15 (Aug. 1): 851-853, University of California Press

     

     

    الف) منابع فارسی

    قرآن کریم.

    اردکانی،  محمدرضا، اکولوژی، 1391، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

    اصغری لفمجانی، صادق، مبانی حفظ محیط زیست در اسلام، پایان­نامه کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی- محیط زیست، دانشکده منابع طبیعیِ دانشگاه تربیت مدرس، 1376.

    پارسونز، گلن، زیباشناسی و طبیعت، ترجمه زهرا قیاسی، 1389، تهران: رشد آموزش.

    پارکر، سیبل، دائره المعارف محیط زیست، مترجمان: سعید اسکندری و دیگران، 1382، تهران: کتاب فرزانه، جلد1.

    پویمن، لوئی، اخلاق زیست­محیطی، ترجمه­ی محسن ثلاثی، 1382، تهران: توسعه، ج1 و 2.

    تاجیک، محمدرضا، مدیریت بحران: نقدی بر شیوه­های تحلیل و تدبیر بحران در ایران، 1379، تهران: فرهنگ گفتمان.

    جوادی آملی، عبدالله، اسلام و محیط زیست، تحقیق و تنظیم عباس رحیمیان محقق، 1386، قم: اسراء.

    ، مفاتیح الحیاۀ، تحقیق و تنظیم: محمدحسین فلاح­زاده، یدالله مقدسی، سیدکمال­الدین عمادی، محمود لطیفی و جعفر آریانی، 1391، قم: اسراء.

    جهانبگلو، رامین، در جستجوی امر قدسی: گفتگوی رامین جهانبگلو با سیدحسین نصر، ترجمه سیدمصطفی شهرآیینی، 1387، تهران: نشر نی.

    حاج ابراهیمی، طاهره، «عرفان یهودی و مکتب گنوسی»، فلسفه و کلام-  هفت آسمان،   بهار 1382 - شماره 17: 177-204، 1382.

    حسینی، حسین، «بحران چیست و چگونه تعریف می­شود؟»، علوم سیاسی: امنیت- پاییز و زمستان، شماره 1 و 2: 7-52، 1385.

    دین پرست، منوچهر، سیدحسین نصر، دلباخته معنویت،1383، تهران: کویر.

    ، گفتگو با سیدحسین نصر: «انسان سنتی، انسان مدرن و بحران محیط زیست»، فلسفه، کلام و عرفان : ماهنامه پژوهشی اطلاعات حکمت و معرفت، خرداد- شماره 27: 8-9، 1387.

    رضایی، علی­اکبر و بختیاری، مریم، مدیریت بحران، 1389، تهران: یادآوران.

    زاهدی، محمدجواد، «نقش دین: گفت وگوی توین بی و ایکه دا»، فصلنامه هفت آسمان، پاییز، شماره 7: 21-44، 1379.

    سازمان محیط زیست، دل‌ در ه‍وای‌ پ‍اک‌: ب‍رگ‍زی‍ده‌ه‍ای‍ی‌ از م‍ق‍الات‌ م‍ح‍ق‍ق‌ ف‍رزان‍ه‌ م‍رح‍وم‌ اس‍ت‍اد دک‍ت‍ر ت‍ق‍ی‌ اب‍ت‍ک‍ار اول‍ی‍ن‌ رئ‍ی‍س‌ س‍ازم‍ان‌ ح‍ف‍اظت‌ م‍ح‍ی‍ط زی‍س‍ت‌ پ‍س‌ از ان‍ق‍لاب‌ اس‍لام‍ی، ‌ته‍ران‌: دای‍ره‌ س‍ب‍ز، 1380.

    سویزی، پل، سرمایه­داری و محیط­ زیست، ترجمه بروز ثابت، 1387، تهران: نشر دیگر.

    سینگر، پیتر، یک جهان، اخلاق جهانی شدن، ترجمه محمد آزاده، 1388، تهران: نشر نی.

    شوماخر، ارنست فردریک، کوچک زیباست: اقتصاد با ابعاد انسانی، ترجمه­ی علی رامین، 1389، تهران: سروش.

    طباطبائی، محمدحسین، تفسیر المیزان، مترجم سیدمحمدباقر موسوی، 1384، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی، ج 1 و 16.

    عابدی سروستانی، احمد؛ شاه ولی، و محقق داماد، «ماهیت و دیدگاههای اخلاق زیست محیطی با تأکید بر دیدگاه اسلامی»، نشریه علمی- پژوهشیِ اخلاق در علوم و فناوری، بهار و تابستان - شماره 1 و 2: 59-72، 1386.

    قلعه، رضا، «هنر جدید: هنرهای مرتبط با محیط؛ ابهام زدایی و تحدید»،  فرهنگ و هنر- تندیس،  هجدهم فروردین- شماره 146: 26-27، 1388.  

    کتاب مقدس (ترجمه قدیم)، انتشارات ایلام، 2009.

    کرون، جیمز، جامعه­شناسی مسائل اجتماعی: چگونه مسائل اجتماعی را حل کنیم؟، ترجمه مهرداد نوابخش و فاطمه کرمی، 1391، تهران، نشرجامعه شناسان.

    کیس، الکساندر، مقدمه­ای بر حقوق بین­الملل محیط­زیست، ترجمه محمدحسن حبیبی، 1379، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، جلد 1.

    گنون، رنه، بحران دنیای متجدد، ترجمه­ی حسن عزیزی، 1387، تهران: انتشارات حکمت.

    گیلپین، داون آر و سیلا، مدیریت بحران در جهانی پیچیده، مترجمان: علی­محمد احمدوند، رضامراد صحرایی، 1390، سمنان: مؤسسه آموزش عالی ایوان­کی.

    محقق داماد، سیدمصطفی، «اخلاق زیستی تعاملی میان فلسفه و الاهیات»، ماهنامه پژوهشی  اطلاعات حکمت و معرفت، مرداد، شماره 6: 154-156، 1385.

    ، «درخت آیه خداست»، فلسفه، کلام و عرفان: خردنامه همشهری،  تیر- شماره 4: 30-31، 1385.

    معین، محمد، فرهنگ فارسی، 1388، تهران: امیرکبیر، جلد 2.

    نصر، سید حسین، «انسان و طبیعت؛ بحران معنوی انسان متجدد»، ترجمه احمد جلیلی، نقد و نظر، تابستان و پاییز، شماره 15: 204-213، 1377.

    ، «دین و بحران زیست محیطی: دیدگاه­های آیین هندو و اسلام» ترجمه­ی محسن مدیرشانه­چی، فلسفه، کلام و عرفان: مجله نقد و نظر، زمستان و بهار - شماره 17 و 18: 107 – 88، 1378. 

    ، اسلام و تنگناهای انسان متجدد، ترجمه انشاءالله رحمتی، 1383، تهران: دفتر پژوهش و نشر سهروردی.

    ، انسان و طبیعت: بحران معنوی انسان متجدد، ترجمه عبدالرحیم گواهی، 1379، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

    ، در جست­و­جوی امر قدسی (گفتگوی رامین جهانبگلو با سیدحسین نصر)، ترجمه سیدمصطفی شهرآیینی، 1385، تهران: نشر نی.

    ، در غربت غربی: زندگی­نامه خودنوشت دکتر سیدحسین نصر، ترجمه امیر نصری، امیر مازیار، 1383، تهران: رسا.

    ، دین و نظم طبیعت، ترجمه انشاءالله رحمتی، چاپ سوم، 1389، تهران: نشر نی.

    ، معرفت و معنویت، ترجمه­ی انشاءالله رحمتی، چاپ سوم، 1385، تهران: دفتر پژوهش و نشر سهرودی.

    نکوئی­سامانی، مهدی، دین و جهانی شدن، چاپ چهارم، 1387، قم: مؤسسه بوستان کتاب.

    نلسون، مایکل پی، «اخلاق زیست­محیطی»، ترجمه­ی زهرا واعظی­نژاد، فلسفه، کلام و عرفان: فصلنامه اخلاق، زمستان و بهار- شماره 2 و 3: 74-60، 1384 و 1385. 

    نوری، جعفر، فرهنگ جامع محیط زیست، 1372، تهران، انتشارات سازمان چاپ.

    وولف، دیوید. ام، روان­شناسی دین، 1386، تهران: انتشارات رشد. 

    هیک، جان، اسطوره تجسد خدا، ترجمه عبدالرحیم سلیمانی اردستانی و محمدحسن محمدی­مظفر، 1386، قم: دانشگاه ادیان و مذاهب.


موضوع پایان نامه دین و بحران محیط زیست بررسی تطبیقی دیدگاه سید حسین نصر و لین وایت با تأکید بر مقاله کلاسیک وایت, نمونه پایان نامه دین و بحران محیط زیست بررسی تطبیقی دیدگاه سید حسین نصر و لین وایت با تأکید بر مقاله کلاسیک وایت, جستجوی پایان نامه دین و بحران محیط زیست بررسی تطبیقی دیدگاه سید حسین نصر و لین وایت با تأکید بر مقاله کلاسیک وایت, فایل Word پایان نامه دین و بحران محیط زیست بررسی تطبیقی دیدگاه سید حسین نصر و لین وایت با تأکید بر مقاله کلاسیک وایت, دانلود پایان نامه دین و بحران محیط زیست بررسی تطبیقی دیدگاه سید حسین نصر و لین وایت با تأکید بر مقاله کلاسیک وایت, فایل PDF پایان نامه دین و بحران محیط زیست بررسی تطبیقی دیدگاه سید حسین نصر و لین وایت با تأکید بر مقاله کلاسیک وایت, تحقیق در مورد پایان نامه دین و بحران محیط زیست بررسی تطبیقی دیدگاه سید حسین نصر و لین وایت با تأکید بر مقاله کلاسیک وایت, مقاله در مورد پایان نامه دین و بحران محیط زیست بررسی تطبیقی دیدگاه سید حسین نصر و لین وایت با تأکید بر مقاله کلاسیک وایت, پروژه در مورد پایان نامه دین و بحران محیط زیست بررسی تطبیقی دیدگاه سید حسین نصر و لین وایت با تأکید بر مقاله کلاسیک وایت, پروپوزال در مورد پایان نامه دین و بحران محیط زیست بررسی تطبیقی دیدگاه سید حسین نصر و لین وایت با تأکید بر مقاله کلاسیک وایت, تز دکترا در مورد پایان نامه دین و بحران محیط زیست بررسی تطبیقی دیدگاه سید حسین نصر و لین وایت با تأکید بر مقاله کلاسیک وایت, تحقیقات دانشجویی درباره پایان نامه دین و بحران محیط زیست بررسی تطبیقی دیدگاه سید حسین نصر و لین وایت با تأکید بر مقاله کلاسیک وایت, مقالات دانشجویی درباره پایان نامه دین و بحران محیط زیست بررسی تطبیقی دیدگاه سید حسین نصر و لین وایت با تأکید بر مقاله کلاسیک وایت, پروژه درباره پایان نامه دین و بحران محیط زیست بررسی تطبیقی دیدگاه سید حسین نصر و لین وایت با تأکید بر مقاله کلاسیک وایت, گزارش سمینار در مورد پایان نامه دین و بحران محیط زیست بررسی تطبیقی دیدگاه سید حسین نصر و لین وایت با تأکید بر مقاله کلاسیک وایت, پروژه دانشجویی در مورد پایان نامه دین و بحران محیط زیست بررسی تطبیقی دیدگاه سید حسین نصر و لین وایت با تأکید بر مقاله کلاسیک وایت, تحقیق دانش آموزی در مورد پایان نامه دین و بحران محیط زیست بررسی تطبیقی دیدگاه سید حسین نصر و لین وایت با تأکید بر مقاله کلاسیک وایت, مقاله دانش آموزی در مورد پایان نامه دین و بحران محیط زیست بررسی تطبیقی دیدگاه سید حسین نصر و لین وایت با تأکید بر مقاله کلاسیک وایت, رساله دکترا در مورد پایان نامه دین و بحران محیط زیست بررسی تطبیقی دیدگاه سید حسین نصر و لین وایت با تأکید بر مقاله کلاسیک وایت

پايان نامه براي دريافت درجه کارشناسي ارشد گروه صنايع دستي مهر 1392 چکيده: اسطوره روايتگر رويدادي است که بشريت از طريق تمسک به آن به رفع بيگانگي از پديده هاي طبيعي پيرامون خود مي پردازد. ا

پايان­نامه تحصيلي جهت اخذ درجه کارشناسي ارشد رشته مهندسي معماري اسفند ماه 1392   1-­ فصل اول (طرح تحقيق) بيان مساله رابطه ي انسان با طبيعت موضوعي جذاب و مورد توجه در ام

پایان نامه جهت دریافت درجه دکتری در رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری چکیده: موضوع ایمنی شهر ها در برابر مخاطرات طبیعی یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی شهری است و یکی از موضوعاتی که بیشتر شهرهای بزرگ جهان با آن دست به گریبان هستند، موضوع حوادث طبیعی است. با توجه به ماهیت غیرمترقبه بودن غالب حوادث طبیعی و لزوم اتخاذ سریع و صحیح تصمیم‌ها و اجرای عملیات، مبانی نظری و بنیادی، دانشی را ...

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A) گرایش: تحقیق ارتباطات اجتماعی چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): فیمینیسم یکی از پدیده‏های معرفتی و اجتماعی عصر جدید است که با زمینه‏های تاریخی ویژه شکل گرفته، در سیر تکاملی خود در مغرب زمین و کشورهای اسلامی تاثیر بسیار داشته و عکس العمل‏های نظری و عملی متفاوتی را موجب شده است. مطالعه این پدیده ...

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد "M.A" گرایش :علوم ارتباطات اجتماعی چکیده: دیپلماسی عمومی به دلیل افزایش نقش بازیگران متعدد در تعاملات بین المللی نسبت به دیپلماسی کلاسیک و سنتی جایگاه ویژه ای در نظام بین الملل یافته است . توسعه فنآوری نوین اطلاعات ابزار دیپلماسی کلاسیک را که بر مبنای قدرت سخت بود تغییر داده و گستره جدیدی بنام سیاست هوشمند که از عناصر فرهنگی ،رسانه ای ، ...

پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد )M.Sc( رشته: جغرافیای طبیعی – اقلیم شناسی کاربردی چکیده شهر گنبد کاووس به دلیل واقع شدن در یک موقعیت جغرافیایی خاص، شرایط توپوگرافی و سامانه های اقلیمی موثر بر منطقه از اقلیم نسبتا سردی برخوردار است. به طوری که دمای هوا در سردترین ماه سال به ٩.٢درجه سانتیگراد می رسد و بیشترین ضریب تغیرات به میزان ٩.۵٩ را داراست و گرمترین ماه سال نیز از ٣٦ ...

پايان نامه کارشناسي ارشد فلسفه تعليم و تربيت ارديبهشت 94 چکيده:      هدف از اين پژوهش بررسي اهميت و جايگاه  چالش برانگيز و  مغفول  تربيت معنوي  و سپس

پايان­نامه تحصيلي جهت اخذ درجه کارشناسي ارشد رشته معماري داخلي ماه و سال بهمن0 139 چکيده خانه، اولين و مهم ترين فضايي است که آدمي احساس تعلق به مکان را در آن تجربه مي کند. خانه مأمن ت

پايان نامه (يا رساله) براي دريافت درجه کارشناسي ارشد. در رشته معماري گرايش معماري بهمن 93 چکيده :      از آنجايي که ايجاد فضاهاي چند منظوره و چند عملکردي در 

پايان نامه کارشناسي ارشد دانشکده هنر و معماري گروه : فرش(رنگرزي) مهرماه 1393 چکيده:   امروزه در جهان پيشرفته و صنعتي حاضر با استفاده از روش هاي نوين تلاش بر اين است که محصولات تول

ثبت سفارش