پایان نامه امکان سنجی انتقال پایتخت در ایران

word 8 MB 30990 220
1392 کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری
قیمت قبل:۷۳,۱۰۰ تومان
قیمت با تخفیف: ۲۴,۸۵۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد(MA)

    گرایش:برنامه ریزی منطقه ای

    چکیده پایان نامه:

    مطالعاتی که در این پژوهش صورت گرفت بر مبنا مسئله مشکلات و معضلات تهران که برخی انتقال پایتخت" را راه حل برون رفت از وضعیت فعلی کلانشهر تهران مطرح نموده بودند مورد بررسی قرار گرفت که با توجه به سابقه طولانی مطرح شدن این طرح از سال 1368 و نگرش های متفاوتی که به این امر مهم در سال های اخیر بود.این پژوهش با هدف شناسایی تبعات انتقال پایتخت در مقیاس ملی به نگارش درآمده است و باروش کیفی و استفاده از منابع کتابخانه ای و جمع آوری اطلاعات به سوالات اولیه تحقیق پاسخ داده شد که بررسی تجارب دیگر کشور در امر انتقال پایتخت را نمیتوان با کشورایران مقایسه نمود چرا که در اکثر کشورها علت اصلی این امر مشکلات شهری پایتخت اولیه نبودهاست و همچنین نظام سیاسی،اقتصادی و اجتماعی و نظام برنامه ریزی از جمله مواردی است که ابتدامورد بررسی قرار گیرد که طرحی همچون انتقال پایتخت در چه نوع نظام برنامه ریزی انجام میپذیرد. متاسفانه طی سالیان اخیر مطرح شدن انتقال پایتخت در ایران فقط با نگرش رهایی ازمشکلات تهران مورد بررسی قرار گرفته و تاثیر را در برنامه ریزی فضایی کشور مورد غفلت واقع شده است ،در این پژوهش طرح انتقال پایتخت مردود محسوب شده و طرح های جایگزینی جهت تمرکز زدایی و ایجاد زیرساخت های دولت الکترونیکی تفویض اختیار به استان ها،ایجاد قطب های اقتصادی درسایر نقاط کشور ارائه گردید.

    پایتخت ،مهاجرت ،تمرکز ،انتقال کلیدواژه: کلانشهر

    فصل اول

    کلیات تحقیق

    1-1-مقدمه :

    در اوایل دهه 30، 75درصد جمعیت کشور روستانشین و 25درصد شهرنشین بوده اند؛ ولی از سال 85 تاکنون این آمار بر عکس شده و در حال حاضر 75درصد جمعیت شهرنشین و 25درصد روستانشین شده اند و این روند باعث شده تعادل جمعیتی بین کلان شهرهایی چون اصفهان، شیراز، تهران و .... بر هم خورده و تمرکز فعالیت های صنعتی، خدماتی و دانشگاهی از بین برود.و این کلان شهرها بخصوص پایتخت را گریبان گیر مشکلات عدیده ای نموده است.علت اصلی آن در مهاجر پذیری کلانشهرها می باشد.و تهران با جذابیت های فراوانی که دارد از جمله: 35 درصد مراکز آموزش عالی در کشور و 50درصد فعالیت های آموزشی کل کشور و... که در کنار بیشترین میزان حمل و نقل عمومی و ساخت و ساز در تهران در جریان است.

    یکی از طرح هایی که برای حل معضلات تهران پیشنهاد شده است انتقال پایتخت می باشد که جوانب مختلف این طرح در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد.

     

    1-2- بیان مساله تحقیق :

    چشم انداز کنونی شهر تهران مبین توسعه فضای ناهمگون و توزیع نامتعادل جمعیت و فعالیت های اقتصادی است که در پی تمرکز بیش از حد فعالیت های صنعتی، خدماتی و اداری متصور شده است. این تراکم از یکسو تهران را به کانون برتر سیاسی، اقتصادی تبدیل کرده و از جنبه های دیگر آسیب های مبتلابهی را در مسیر توسعه آن قرار داده است. در متن رویا رویی با این ناهنجاری ها دو تفکر و راهبرد کلی وجود دارد:

    1 ‏. اصلاح گرایی و ترمیم

    2 ‏. جابه جایی و تمرکززدایی

    ‏از میان این اندیشه ها بنا بر باور بسیاری، برترین گزینه و رهیافت انتقال مراکز اداری، سیاسی و اقتصادی به سایر نواحی جغرافیایی کشور است. ازاین رو علی رغم وجود محدودیت های موجود این سؤال مطرح می شود که تحقق این راهبرد چگونه و تا چه میزانی ضروری است؟

    1-3- اهمیت موضوع تحقیق و  دلایل انتخاب آن :

    بحث جدی مربوط به انتقال پایتخت در سال 1364 مصادف با دویستمین سال مرکزیت یافتن تهران مطرح شد و درسال 1367 نیز توسط مشاور شهرساز به دستور وزارت مسکن و شهرسازی کارهای مطالعاتی صورت پذیرفت اما در تمام طول این سالها مشکلات ومعضلات آینده پیشرو پایتخت فقط مورد بحث کارشناسان و مسئولین بود و اقدام جدی صورت نگرفت.

    انتقال پایتخت راه حلی است که مسئولین پیشنهاد نموده اند ولی اجرای این طرح برای ایران نیازمند زمان طولانی و هزینه های اجرایی بسیار بالا وانجام مطالعه و برنامه ریزی مدونی است

    به طور یقین انتقال پایتخت در شرایط امروز ایران،کاری بسیار حساس و مهم می یاشد که بدون پشتوانه کار مطالعاتی قوی دچار چالش خواهد شد.

    1-4- هدفهای تحقیق :

    هدف اصلی :

               بررسی میزان تحقق  پذیری انتقال پایتخت

    اهداف فرعی:

    شناسایی اثرات انتقال پایتخت در حل معضلات شهری تهران

    شناسایی طرح های جایگزین انتقال پایتخت

     

    1-5-  سوالات:

    پژوهش علمی بر پایه و مبنای سوالاتی که در ذهن پژوهشگر مطرح می شود، شکل می گیرد. در این پژوهش نیز برآنیم تا به سوالاتی نظیر:

    هدف از انتقال پایتخت چیست؟

     طرح انتقال پایتخت از چه میزان قابلیت اجرایی لازم برخوردار است؟

    چگونه میتوان بدون انتقال پایتخت بر مشکلات تهران فائق آمد؟

    1-6- چهارچوب نظری  و پیشینه  تحقیق :

    در گذشته ، امنیت ، عامل اصلی انتخاب و یا انتقال پایتخت بوده است اما امروزه با توجه به پیشرفت فنون به ویژه در عرصه‌های امنیتی و تغییر شیوه های جنگی و همچنین اهمیت یافتن گردش اطلاعات و ارتباطات در این عرصه ، عامل مذکور کم رنگ شده است و در مقابل مرکزیت ثقل اقتصادی اهمیت یافته است.

    امروزه اگر پایتختی انتخاب می شود و یا انتقال می یابد عمدتاً به دلایل غیرامنیتی است. تمرکززدایی ، حل مشکلات موجود در یک پایتخت ، تسلط مناسب بر اقتصاد کشور و یا انتخاب رأس مناسب برای هرم سلسله مراتب شهری است. تجارب عملی انتقال  پایتخت کشورهای آلمان ،پاکستان و برزیل و مباحث نظری مطروحه در ایران در قرن حاضر همگی شاهد این مدعاست که انتقال پایتخت هیچ یک ازاین کشور ها به دلایل نظامی نبوده است.

    نحوه و روند انتقال پایتخت و دلایل این امر در کشور های مذکور بطور مفصل در فصل2 بیان میشود

     

    1-7- روش تحقیق :

     

    روش تحقیق این پژوهش  کیفی است. «تحقیق کیفی در نقطه ی تمرکز خود چند روشی و متضمن رهیافت تفسیری-طبیعی گرایانه به موضوع مورد مطالعه است. این به معنای آن است که پژوهش گران کیفی اشیا را در محیط های طبیعی خود مطالعه کرده و تلاش می کنند پدیده ها را بر حسب معنایی که افراد به آنها می بخشند معنادار کرده و تفسیر نمایند. تحقیق کیفی مستلزم کاربرد و گردآوری طیفی از مواد تجربی- مطالعه موردی، تجربه شخصی، درون نگری، داستان زندگی، مصاحبه، متون مشاهده های تاریخی و تصویری- است که لحظه ها و معانی عادی و چالش برانگیز در زندگی افراد را تشریح می کند.» (محمد پور، 1389: 94 به نقل از :دنزن و لینکلن، 1994: 2؛ کراسول، 1998: 15) اگرچه در مورد تحقیق کیفی تعاریف متعددی ارائه شده است.  «روش تحقیق کیفی بر خلاف عنوان آن یک روش واحد و منسجم نیست. بر همین اساس؛ تعاریف متعددی از این روش ارائه شده است.» (محمد پور، 1389: 94)  

    1-8- روش پژو هش یا روش گرد آوری اطلاعات:

    به دلیل گسترده بودن موضوع بحث و از طرفی فقدان اطلاعات در برخی از حوزه های مورد نیاز پژوهش، جمع آوری اطلاعات مورد نیاز به روش های مختلف صورت گرفته در پژوهش حاضر طیف نسبتاً وسیعی از کتب و مقالات فارسی و غیر فارسی جهت استخراج نکات مورد نظر، مطالعه و بررسی شده است. از طرف دیگر به منظور تکمیل و پر نمودن خلأهای اطلاعاتی به فراخور از اسناد، قوانین و گزارشات مرتبط با موضوع بهره گرفته شده است. در مواردی هم که دسترسی به منابع یادشده امکان پذیر نبوده از لوح های فشرده و پایگاه های اینترنتی مرجع و معتبر استفاده گردیده است.

    1-9- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات:

    روش تجزیه و تحلیل علی می باشد در واقع اطلاعات جمع آوری شده و نظریه های افراد در قالب طرح های فرادست و تجربیات گذشته بر پایه اصول برنامه ریزی و مبانی نظری گردآوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد

     

    فصل دوم

     مفاهیم پایه و چارچوب نظری

    2-1- پایتخت و نقش ­آفرینی آن در جغرافیای سیاسی

    2-1-1- مفهوم پایتخت

     

    پایتَخت یا مرکز کشور، شهر اصلی یک کشور یا یک محدوده حکومتی است که غالبا از سایر شهرها بزرگ‌تر بوده و وزارت کشور و سایر نهادهای مهم حکومتی در آن واقع است.

    نهاد های اصلی حکومتی همچون وزارتخانه‌ها و ادارات مرکزی معمولاً در پایتخت قرار دارند. پایتخت محل استقرار حکومت است و این مسئله بطور قانونی و معمولاً در قانون اساسی کشورها وضع شده است. در کشورهای پادشاهی، شاهان و دربار ایشان معمولاً در پایتخت سکونت دارند. ریشه واژه پایتخت نیز با همین امر مربوط است یعنی «پای تختگاه شاه»، یعنی در زمان‌های قدیم محل سکونت یک شاه اصلی‌ترین شاخص یک شهر برای پایتخت شدن بود.

    در قدیم نام‌های دیگری نیز در معنی پایتخت بکار می‌رفت همچون دارالخلافه و دارالسلطنه و آستانه.

    منظور از آستانه، محل ورود به دربار پادشاه بود که محل این ورودی دربار رفته رفته معنای خود شهر سکونت شاه یعنی پایتخت را بخود گرفت.

    آستانه در زمان عثمانی لقب و مترادف شهر استانبول بود و همین واژه فارسی هنوز در زبان‌های آسیای میانه در معنی پایتخت بکار می‌رود.چنانچه دولت جدید قزاقستان پایتخت تازه‌ساز خود را به آستانه یعنی پایتخت نام نهاده است.

    پایتخت به عنوان کانون سیاسی کشور، مرکز جاذبه و نفوذ یک فضای جغرافیایی است که دربردارندۀ عوامل سیاسی، فرهنگی، تاریخی، اقتصادی، اداری، فنی و ارتباطی است (حافظ­نیا، 1381: 282). پایتخت معمولا دارای بیشترین تعداد جمعیت و بزرگترین مراکز اقتصادی و فرهنگی است (بهفروز، 1380: 197) و مهمتر از همه، مرکز اقتدار سیاسی کشور به شمار می­رود و معمولا محل استقرار سران سه قوه (مجریه، مقننه، قضائیه)، اعضای آنها، کلیه وزارتخانه­ها، ادارات حکومتی و سفارتخانه­های خارجی است (میرحیدر، 1381: 138) در واقع، این مکان مرکزیت جغرافیایی، هندسی، و یا کارکردی یک فضای جغرافیایی است که از یک سو نیروهای انگیزشی مستقر در آن، عناصر و عوامل انسانی و کالبدی فضا و جریانات و شبکه­ها را به سوی خود جذب می­کنند و از طرف دیگر نقطۀ مرکزی برای پخش پدیده­ها، فرمانها و اعمال ارادۀ سیاسی در اقصی نقاط فضای مربوطه به شمار می­رود (حافظ­نیا، 1381: 282). پایتخت­ها به عنوان محل­هایی سمبلیک در خدمت ایدئولوژی ملی نیز هستند، بنابراین، آنها به عنوان بازتابی از دیدگاه کلان ملی نسبت به مسئله شهرنشینی، عامل اصلی سازمان­یابی در زمینۀ رشد و توسعۀ اقتصادی ملی، و بالاخره به لحاظ تاریخی نیز به عنوان پلی بین فرهنگ محلی و «جامعه ذهنی» حکومت ملت پایه عمل می­کنند (Campbell,2003:2).

    در کل، پایتخت با کارکرد و هویت سیاسی- اداری و نیز کارکردهای اقتصادی- تجاری – فرهنگی، مهمترین عنصر در ساختار سیاسی فضا محسوب می­شود. این واحد فضایی سیاسی صرف­نظر از فلسفه وجودی، ماهیت و کارکردهای سیاسی- اداری و نیز اقتصادی- تجاری—فرهنگی آن، با توجه به این که کانون اقتدار و حاکمیت سیاسی حکومت و نیز تکیه گاه اصلی آن به حساب می­آید و نسبت به سایر عناصر سازمان سیاسی فضا از موقعیت ترجیهی برخوردار است، مورد توجه خاص جغرافیای سیاسی است. در این راستا، این واحد فضایی- سیاسی دارای اختیارات ویژه­ای در ورای اختیارات سایر واحدها و عناصر تقسیمات کشوری است که آن را نسبت به دیگران متمایز می­سازد. بنابراین، پایتخت­ها به عنوان یکی ازعناصر کالبدی حکومت­ها در تکوین، تثبیت و استمرار آنها نقش مهمی بر عهده دارند که این نقش­آفرینی بیشتر در قالب کارکردها و نقش­های سیاسی و اقتصادی پایتخت­ها تجلی می­یابد.

     

     

     

    2-1-2- انواع پایتخت ­ها

    در مورد انواع پایتخت­ها، طبقه­بندی­های زیادی ارائه شده است. از یک طرف، با طیفی از پایتخت­های کلاسیک مانند لندن و پاریس روبرو هستیم که همواره با معماری نمایشی خود و نیز استیلای کامل آن بر سلسله مراتب شهودی در کشور مربوطه، مرکز حکومت­های ملی قدرتمند و نیز مراکز قدرت­های استعماری سابق بوده­اند. از طرفی دیگر، دسته­ای از پایتخت ­های نامتجانس نیز وجود دارند که هم پایتخت­های مسلط و مقتدر (مانند مونته ویدئو یا جاکارتا) در کشورهای ضعیف، و هم به نسبت خیلی کم، پایتخت­هایی (مانند اوتاوا و کانبرا) که دارای نقش اجرایی و اداری در کشورهای قدرتمند هستند، جزو این پایتخت­ها به شمار می­روند. همچنین، پایتخت­های ترکیبی از عناصر و عوامل متضادی نیز وجود دارند که از جایگاه ویژه­ای در بطن تاریخ و توسعۀ ملت­هایشان برخوردارند، مانند برلین و واشینگتن.

    در زمینۀ طبقه­بندی پایتخت­ها، اسکات کمبل در یک مقاله با عنوان «اهمیت ثابت پایتخت ملی در عصر جهانی» دست کم 15 معیار برای طبقه­بندی پایتخت­ها ارائه داده است. به اعتقاد وی، یکی از این شاخص­ها مقیاس است: یعنی آمار مربوط به نفوس پایتخت (برن با جمعیت نسبتا کم در برابر مکزیکوسیتی با جمعیت انبوه)؛ آمار نفوس کشوری (پکن در برابر دوبلین)؛ و نیز وسعت جغرافیایی کشور (اوتاوا در برابر سنگاپور). به لحاظ شاخص­های سیاسی نیز، در زمینه نوع حکومت ملی (استکهلم دموکراتیک در برابر ریاض امپریالیستی و بیونگیانگ کومینیستی)؛ و ساختار حکومت ملی (پاریس در فرانسه شدیدا متمرکز در برابر برن در سوئد غیر متمرکز). به لحاظ تاریخی، دوره­ای که شهر به عنوان پایتخت انتخاب می­شود (لندن به عنوان یک پایتخت امپریالیستی تاریخی در برابر برازیلیا به عنوان یک پایتخت مدرن)؛ و به طور نسبی، پایتخت­های ابتدایی (لندن و پاریس) در برابر پایتخت­های جابجا شده (بن، کانبرا، برازیلیا، نیودهلی و آنکارا) و پایتخت­های سابق (کانیستانتینوپل، پترزبورگ، کلکته، فیلادلفیا، ریودوژانیرو و در حال حاضر بن). در ضمن پایتخت­ها را می­توان با توجه به چهرۀ اقتصادی آنها نیز شناسایی کرد: از نظر ثروت و دارایی کشور (لندن، توکیو و اشینگتن ثروتمند در برابر موگادیشو، ماپوتو و داکای فقیر)؛ پایتخت به عنوان شهر مسلط بر اقتصاد کشور (موتیویدئو، پاریس، لندن، کوپنهاگ مکزیکویستی و بانکوک) در برابر پایتخت به عنوان دومین شهر کشور (اوتاوا، بن، کانبرا، آنکارا، برن، پروتوریا، بزریل)؛ و همچنین، پایه اقتصادی شهر پایتخت (جریان سرمایه و اطلاعات جهانی در لندن و توکیو) در برابر اشتغال حکومتی (در اوتاوا و کانبرا). البته، جغرافیا نیز می­تواند به عنوان یکی از شاخص­های مهم در طبقه­بندی پایتخت­ها بکار رود: مانند پایتخت­های تقسیم شده (آمستردام و هوگو در هلند؛ پروتوریا و کیپ تاون در آفریقای جنوبی؛ لاپاز و سورس در بولیوی) در مقابل پایتخت­های واحد؛ یا پایتخت­هایی که (رم و مادرید) در مرکز ثقل جغرافیای کشور قرار دارند در برابر پایتخت­هایی که از ییک موقعیت جغرافیایی پیرامونی برخوردارند (برلین، مسکو و واشینگتن)؛ و به صورت خیلی مهم، پایتخت­هایی که در نزدیکی کانون اصلی جمعیت و را­های عمده ارتباطی قرار دارند (لندن، واشینگتن، پکن و توکیو) در برابر پایتخت­هایی که از چنین موقعیتی برخوردار نیستند (برازیلیا و کانبرا). و در نهایت از دیدگاه فرهنگی: پایتخت­های کشورهای چند زبانه (اوتاوا، برن، نیودهلی و مسکو در اتحاد جماهیر شوروی سابق) در برابر کشورهای تک زبانه (پاریس)؛ و بطور نسبی، پایتخت­ها به عنوان مراکز مذهبی تاریخی (مانند رم) در برابر شهرهای سکولار (واشینگتن، اوتاوا و بن) (Campbell, 2003: 6-7).

    البته، با توجه به این که، هر شهری ویژگی­های خاص خود را داراست، عوامل زیادی هستند که تجزیه و تحلیل آماری مفید درباره شهرها را غیرممکن می­سازند. در واقع، چون پایتخت­ها نیز مانند شهرهای دیگر دستخوش تغییرات بیشماری هستند، عبارت «شهر پایتخت» شاید خود عملکرد استاندارد و تعریف شده­ای ارائه دهد، اگرچه نمی­توان عملکرد مشابهی را برای واژه حکومت درنظر گرفت. بنابراین، کار طبقه ­بندی همه پایتخت­ها به سختی طبقه­بندی کردن کشورها و ملت­هایی است که این پایتخت­ها بر آنها حکم می­رانند. با وجود همه تفاوت­ها، سه عامل اصلی وجود دارد که توسعه پایتخت­ها را متفاوت می­کند؛ این سه عامل عبارتند از: اندازه و ساختار حکومت ملی، اقتصادهای محلی و ملی و برنامه­ریزی زمانی تشکیل پایتخت براساس ساخت سیاسی و توسعه اقتصادی حکومت ملت پایه. به ویژه شهرهایی که از همان ابتدای تثبیت و تحکیم حکومت ملت پایه و صنعتی شدن فرایند شهری، پایتخت بوده و از توسعه اقتصادی ملی بهره­مند گشته­اند. در مقابل شهرهایی که در مراحل بعدی توسعه سیاسی و اقتصادی کشور پایتخت شده­اند، جزو پایتخت­های جدید به حساب می­آیند. البته، این زمان­بندی نسبی است. سوال اصلی این است که در کدام مرحله از توسعه اقتصادی کشور، شهرهای پایتختی شکل گرفتند؟ به نظر می­آید که یک پایتخت قدیمی با کارکرد امپریالیستی از یک کشور متمرکز (مانند لندن و پاریس) در مقایسه با پایتخت نوپای یک حکومت فدرالی (مانند اوتاوا، کانبرا، بن)، شهر اقتصادی قدرتمندی به شمار آید. همچنین، پایتخت­های حکومت­های ملت پایه نوین (مانند آلمان و ایتالیا) نسبت به پایتخت­های حکومت­های ملت پایه قدیمی­تر (مانند فرانسه و انگلستان)، در سلسله مراتب شهری کشور خود از اقتدار و قدرت کمتری برخوردار هستند.

    شایان ذکر است که هر برنامه­ریزی زمان نمی­تواند تبدیل شهر پایتخت به یک شهر اقتصادی قدرتمند را تضمین نماید. در این راستا، هر چند که واشنگتن دی. سی از همان روزهای نخست صنعتی شدن (سال 1800) در ایالات متحده هنوز نتوانسته است به یک مرکز تجاری یا صنعتی قدرتمندی تبدیل شود، جریان فوق گویای این است که ساختار سیاسی- اقتصادی ملی نیز، لازم است که با فلسفه شهر پایتخت قدرتمند در انطباق باشد. البته، پایتخت­های نوپا نیز هنوز می­توانند به عنوان مراکز اقتصادی قدرتمندی به ایفای نقش بپردازند. به طوری که، پایتخت­های نوپای مستعمرات اروپایی به نقش­های دوره قبل از استقلال خود به عنوان مراکز بازرگانی ادامه می­دهند تا مناطق داخلی کشور را به بازارهای امپریالیستی پیوند دهند. همچنین، هدف این پایتخت­ها این است که در کشور خود از نظر اقتصادی جزو شهرهای ارشد و اصلی و قدرتمند محسوب شوند. این ویژگی از کارکردهای معمول پایتخت­های آمریکای جنوبی از قبیل کارکاس می­باشد (Violich, 1975).

    اما، در مورد برلین، طبقه­بندی این شهر به دلیل تعریف مبهم برنامه­ریزی زمانی آن به عنوان پایتختی که دارای تاریخ ناپیوسته شهری است، کمی پیچیده است. این شهر (در مقایسه با لندن یا پاریس) با وجود جایگاه باشکوه اولیه براندنبورگ و پروس، به عنوان یک پایتخت نوپا درنظر گرفته می­شود. به دلیل این که این شهر تنها شهری است که در سال 1971 به عنوان پایتخت یک حکومت ملت پایه یکپارچه انتخاب شد. بنابراین، با چالش­های تثبیت اقتدار سیاسی- اقتصادی خود مواجه گردید و این در حالی بود که آلمان راه خود را به سمت ایجاد یک شبکه غیرمتجانس از شهرهای بازرگانی و تجاری می­پیمود. با این وجود، برلین در اوایل قرن بیستم، به عنوان بزرگترین شهر و مرکز اقتصادی کشور آلمان ظاهر شد. علی رغم نوپا شدن و تجزیه جغرافیایی شمال شرقی آن، نقش پایتختی این شهر تنها در سال 1945 منتفی شده است. با بازگشت نقش پایتختی برلین در سال 1999، این شهر در دهه اول قرن بیست و یکم، جزء نوپاترین شهرهای پایتختی محسوب می­شود. به طوری که می­توان طبقه­بندی جدیدی را برای آن درنظر گرفت و به آن نام پایتخت «از نو متولد شده» را داد.

    Abstract:

     

    The study was based on the issue of the problems and challenges that Tehran, the capital of some of the " solution to the current state of the Metropolitan Tehran has raised were investigated that with regard to the long history of the project since 1989, and a different approach to this important in recent years.
    The study, with the aim of the capital in the aftermath of the national scale to and familiar with the quality and the use of the resources of the library and collecting information to answer the questions of the preliminary investigation was the experiences of other countries in the capital, cannot be compared with Why that in most countries.
    This is the main cause of urban problems initial capital, as well as the political, economic and social and planning system including is that the plan as the capital in what kind of planning system do. Unfortunately, in recent years, the capital in Iran only with a view to rid Tehran, and the impact on the country's spatial planning neglect.

    keyword : capital, immigration, the focus of Metropolitan

  • فهرست:

     

    1-1-مقدمه : 17

    1-2- بیان مساله تحقیق : 17

    1-3- اهمیت موضوع تحقیق و  دلایل انتخاب آن : 18

    1-4- هدفهای تحقیق : 18

    1-5-  سوالات و فرضیه های تحقیق ( بیان روابط بین متغیرهای مورد مطالعه ) : 19

    1-8- روش تحقیق  ( تاریخی ، توصیفی،و غیره) 20

    1-9- روش پژو هش یا روش گرد آوری اطلاعات ( کتابخانه ای ،مصاحبه ، پرسش نامه ،....): 20

    1-10- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات: 21

    2-1- پایتخت و نقشآفرینی آن در جغرافیای سیاسی.. 23

    2-1-1- مفهوم پایتخت... 23

    2-1-2- انواع پایتختها 26

    2-1-2-1- پایتختهای  چندکاره: 29

    2-1-2-2- پایتختهای سیاسی: 29

    و

     

    2-1-2-3- پایتختهای امپریالی سابق: 30

    2-1-2-3- پایتختهای ایالتی: 30

    2-1-2-4- پایتختهای برتر: 30

    2-1-2-5- پایتختهای منظومهای.. 39

    2-1-2- نقشهای شهر پایتخت... 41

    2-1-2- 1- نقش سیاسی شهر پایتخت... 42

    2-1-2- 1- نقش اقتصادی شهر پایتخت... 43

    2-1-3- نقش و کارکرد پایتخت در جغرافیای سیاسی.. 45

    2-2- نقش متحول شهر پایتخت در گذشته، حال و آینده 52

    2-3- تجربیات انتقال پایتخت در جهان و ایران. 55

    2-3-1- تجربیات انتقال پایتخت در ایران. 55

    2-3-2- تجربیات انتقال پایتخت در جهان. 59

    2-3-2-1- آلمان. 61

    2-3-2-2- استرالیا 65

    2-3-2-3- برزیل.. 71

    2-3-2-4- پاکستان. 77

    2-3-2-5- ترکیه. 84

    ز

     

    2-3-2-6- ژاپن.. 87

    2-3-2-7-  قزاقستان. 94

    2-3-2-8- مالزی.. 99

    2-3-2-9- تانزانیا 103

    2-3-2-10- ساحل عاج.. 105

    -3-5 بررسی تجارب انتقال پایتخت در جهان. 108

    -2-3تمرکز و عدم تمرکز (تئوری ها و تجربیات جهانی) 110

    -3-3اثرات فضایی نظام متمرکز و غیر متمرکز. 113

    -4-3تمرکز و عدم تمرکز با تکیه بر ابعاد مدیریتی: 114

    -1-4-3نظام مدیریتی متمرکز. 115

    -2-4-3 نظام مدیریتی غیر متمرکز. 116

    -6-3تمرکز زدایی در ایران(سیاست ها و اقدامات) 120

    -1-4مقدمه: 136

    -2-4نام تهران. 137

    -3-4تاریخ تهران. 138

    -4-4چگونگی شکل گیری کلانشهر تهران. 140

    -1-4-4شکل گیری کالبدی کلانشهر تهران. 140

    ح

     

    -2-4-4شاخص جمعیتی.. 143

    4-4-3- شاخص واکنش فعالیت و جمعیت در منطقه. 146

    4-5- بلایای طبیعی.. 148

    4-5-1- جغرافیا  تهران. 148

    4-5-2- لرزه خیزی.. 151

    4-6- اقلیم. 154

    4-6-1- آلودگی های (آسیب ها) زیست محیطی شهر تهران. 157

    4-7- مناطق شهری.. 159

    4-7-1- محله های شهر. 160

    4-7-2-نمای شهر. 160

    4-8- تحولات گذشته و وضع موجود ساختار کالبدی مجموعه: 161

    4-8-1- تحولات استخوان بندی ساختار کالبدی مجموعه. 162

    4-4-2-  استخوان بندی ساختار کالبدی مجموعه در وضع موجود: 167

    4-3- تحولات گذشته وچشم انداز آینده جمعیت مجموعه شهری تهران. 168

    4-4- ویژگی های سفرهای ورودی و خروجی به تهران. 170

    4-4-1- منظور و وسیله سفر. 170

    4-5- بررسی نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 90 استان تهران. 174

    ط

     

    4-5-1- نسبت جنسیتی.. 175

    4-5-2- رشد جمعیت... 175

    4-5-3- شاخص جمعیت در سه گروه سنی.. 176

    4-5-4- مهاجرپذیری پایتخت... 176

    4-5-5- تراکم جمعیت تهران. 177

    4-5-6- ضریب نفوذ اینترنت... 179

    4-7- بررسی آسیب پذیری تهران در مقابل زلزله. 182

    4-7-1- پیشنهادات در زمینه تغییر و اصلاح شکل شهر تهران، جهت کاهش آسیب پذیری شهر در مقابل خطرات ناشی از زلزله. 183

    4-7-1-1- تهران شهری تک مرکزی.. 183

    4-7-1-2-  تغییر شکل شهر تهران از شهر تک مرکزی.. 185

    4-7-1-3-  ساخت کالبد شهر تهران. 186

    4-8- بررسی نظرات و پیشنهادات مسئولین پیرامون طرح انتقال پایتخت... 188

    4-9- بررسی نظرات و پیشنهادات پژهشگران پیرامون طرح انتقال پایتخت... 194

    5-10- بررسی هزینه های  انتقال پایتخت... 199

    5-1- جمع بندی فصول گذشته. 201

    5-2- بررسی فرضیه های اولیه تحقیق.. 209

    ی

     

    5-2- 1- فرضیه اول: 209

    5-2- 1-1-بررسی  فرضیه اول: 209

    5-2- 2- فرضیه دوم: 211

    5-2- 2- 1- بررسی فرضیه دوم: 211

    5-2- 3- فرضیه سوم: 213

    5-2- 3-1- بررسی  فرضیه سوم: 213

    5-3- نتیجه گیری.. 216

    5-4- ارائه پیشنهادات... 220

    منابع و ماخذ: 224

     

    منبع:

    وزارت راه و شهرسازی،دفتر معماری و شهرسازی ،طرح تعادل بخشی شهر تهران،1388

    وزارت راه و شهرسازی،مرکز مطالعات و تحقیقات معماری و شهرسازی ایران،طرح مجموعه شهری تهران ،بخش یکم،مطالعات جمعیتی،1379

    وزارت راه و شهرسازی،مرکز مطالعات و تحقیقات معماری و شهرسازی ایران،طرح مجموعه شهری تهران ،بخش هفتم،مطالعات کالبدی،1379

    وزارت راه و شهرسازی،مرکز مطالعات و تحقیقات معماری و شهرسازی ایران،طرح مجموعه شهری تهران ،مطالعات ترافیکی،1379

    حافظ نیا محمد رضا،جغرافیای سیاسی ایران ،تهران،انتشارات سمت،چاپ پنجم،1391

    احمدی پور زهرا و قلی زاده علی، مبانی جغرافیایی –سیاسی مکان گزینی پایتخت ها در ایران، مشهد،انتشارات پاپلی،1390

    دلینگر ویلیام و فی ماریان،ترجمه پرویزراد پیمان،از حکومت متمرکز تا حکومت غیر متمرکز،فصلنامه علمی کاربردی مدیریت دولتی،شماره 47،بهار 1379

    مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ، گزارش ملاحظاتی پیرامون انتقال برخی از دستگاه های دولتی از شهر تهران ،1390

    مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ،گزارش امکان سنجی جابجایی و انتقال مراکز سیاسی اداری و اقتصادی پایتخت به خارج تهران(بررسی مقدماتی ابعاد موضوع)،1389

    10-میرحیدر دره ،مبانی جغرافیای سیاسی،تهران،انتشارات سمت،1381

    11-اطلس کامل شهر تهران، (چاپ چهارم بدون تغییرات)، تهران: گیتاشناسی، آذر ۱۳۷۱. صفحه 13

     

    11- روزنامه دنیای اقتصاد، شماره 2512 به تاریخ 1/9/90، صفحه 8 

     

    Aktaran,Hamid saidi selen,Ankaranun Baskent Olusu, Ankara:Ataturk Konferanslari,TT Yayinlari. 1964

    Foglesong ,Richard E, Planning the Capitalist City, Princeton:Prineceton University Press.1986

    Gershevitch, Ilya,"Zoroaster's Own Contribution", Journal of Near Eastern Studies 23 (1): 12–38,1964

                       /post/7-

    www. tabnak.ir-

    http://hamedan-paytakhte-tarikh.persianblog.ir/post/74-

    -www.dolat.ir

    -www.qudsonline.ir

    - www.haraznews.com

    - www.ghanoononline.ir

    - Khaneas.mihanblog.com

    www.citymayors.com

     http://www.tehran.ir/Default.aspx?tabid=117 


موضوع پایان نامه امکان سنجی انتقال پایتخت در ایران, نمونه پایان نامه امکان سنجی انتقال پایتخت در ایران, جستجوی پایان نامه امکان سنجی انتقال پایتخت در ایران, فایل Word پایان نامه امکان سنجی انتقال پایتخت در ایران, دانلود پایان نامه امکان سنجی انتقال پایتخت در ایران, فایل PDF پایان نامه امکان سنجی انتقال پایتخت در ایران, تحقیق در مورد پایان نامه امکان سنجی انتقال پایتخت در ایران, مقاله در مورد پایان نامه امکان سنجی انتقال پایتخت در ایران, پروژه در مورد پایان نامه امکان سنجی انتقال پایتخت در ایران, پروپوزال در مورد پایان نامه امکان سنجی انتقال پایتخت در ایران, تز دکترا در مورد پایان نامه امکان سنجی انتقال پایتخت در ایران, تحقیقات دانشجویی درباره پایان نامه امکان سنجی انتقال پایتخت در ایران, مقالات دانشجویی درباره پایان نامه امکان سنجی انتقال پایتخت در ایران, پروژه درباره پایان نامه امکان سنجی انتقال پایتخت در ایران, گزارش سمینار در مورد پایان نامه امکان سنجی انتقال پایتخت در ایران, پروژه دانشجویی در مورد پایان نامه امکان سنجی انتقال پایتخت در ایران, تحقیق دانش آموزی در مورد پایان نامه امکان سنجی انتقال پایتخت در ایران, مقاله دانش آموزی در مورد پایان نامه امکان سنجی انتقال پایتخت در ایران, رساله دکترا در مورد پایان نامه امکان سنجی انتقال پایتخت در ایران

چکیده: در کشور ما فرصت‌های گردشگری فراوانی وجود دارد که تاکنون کمتر به آنها پرداخته شده است. مدیریت کلان در صنعت گردشگری باید فرصت‌ها را شناسایی کرده و آنها را در طرح جامع گردشگری کشور بگنجاند و زمینه سرمایه‌گذاری را در آنها مهیا کند. ایران در میان 200 کشور جذب کننده گردشگر در جهان رتبه 56 و از نظر درآمد ارزی رتبه 69 را دارد. گردشگری فرهنگی به‌نوعی آشکار و پنهان در حراست از ...

پایان­نامه تحصیلی جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد رشته: جغرافیای طبیعی گرایش: اقلیم شناسی چکیده سیل یکی از پدیده های موجود در طبیعت بوده که از دیرباز، بشر شاهد وقوع آن می باشد. در ایران نیز بدلیل وسعت زیاد، اقالیم متعدد و تراکم زمانی و مکانی بارش ها در اکثر حوضه های آبخیز، همه ساله شاهد سیلابهای عظیمی در اکثر مناطق کشور می باشیم. شهر رشت نیز از این پدیده طبیعی مستثنی نبوده و در چند ...

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد" M .A " رشته جغرافیای سیاسی چکیده : هدف از پژوهش حاضر بررسی ساختار جمعیتی و قومیتی در اسلامشهر و نقش آن در امنیت منطقه با تأکید بر همگرایی اقوام است . این پژوهش که با روش مروری ) اسنادی – کتابخانه ای ( انجام شده است درصدد است با بررسی ساختار جمعیتی و قومیتی در اسلامشهر به نقش این مهم در امنیت منطقه بپردازد. اسلامشهر به دلیل مجاورت با ...

برای دریافت مدرک کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری چکیده: میزان چگونگی توزیع خدمات شهری می تواند نقش مؤثری در جابه جایی فضایی جمعیت و تغییرات جمعیتی در مناطق شهری داشته باشد و از آنجا که یکی از معیارهای توسعه پایدار شهری توجه به توزیع متوازن جمعیت است. لذا توزیع خدمات شهری به گونه ای باشد که عدالت فضایی را برقرار نماید. در این پژوهش به صورت موردی مناطق شهر اصفهان در ...

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد مدیریت مناطق خشک و بیابانی به نام خدا 1-1 مقدمه : کشور ایران بر روی کمربند خشک جغرافیایی جهان واقع گردیده،بطوریکه بخش قابل توجهی از مساحت کشور را کویرها و اراضی بیابانی در بر می‌گیرند. وجود محدودیت‌های اقلیمی و ادافیکی، ساختارهای اکولوژیکی را در این مناطق بسیار آسیب‌پذیر نموده بنحوی که هرگونه فشار ناشی از تحولات نامتعارف طبیعی و یا ...

پایان­نامه تحصیلی جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد(M.A) رشته: جغرافیا / گرایش برنامه ریزی توریسم چکیده این پژوهش در باره بررسی عوامل موثر بر روند تغییرات کمی و کیفی صنعت گردشگری در شهر لاهیجان می باشد.گردشگری شهری به شکلی از صنعت گردشگری گفته می شود که با مباحثی همچون گذران اوقات فراغت وگشت و گذار شهروندان در داخل شهر و حوزه نفوذ آن ارتباط دارد. امکانات اقامتی و پذیرایی یکی از اجزاء ...

فصل اول:   مطالعات پايه   فرهنگ و هويت   مقدمه : پيشرفتهاي اجتماعي و سياستهاي علمي تکنولوژي  بشر ارتباطات فرهنگي مردمان گوناگون را در  سراسر دنيا آسان نم

پایان نامه دوره کارشناسی ارشد در رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری چکیده توسعه فیزیکی و رشد شهر های ایران تا چند دهه­ی پیش، هماهنگ و متناسب با نیازهای جامعه شهری بود. با بروز تحولات جدید، شهرها به سرعت تغییرات و دگرگونی هایی را پذیرا شدند. این دگرگونی­ها به شکل رشد سریع جمعیت و گسترش فیزیکی شتاب آمیز شهرها، و به صورت نامتعادل و ناهماهنگ بوده است. مهمترین مساله­ای که در برابر توسعه ...

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته رفاه اجتماعی چکیده مقدمه : کانون اصلاح و تربیت مکانی برای اصلاح و بازپروری کودکان و نوجوان بزهکار است. به منظور اجرای موفقیت آمیز برنامه های بازپروری ، لازم است کارشناسان از تجارب این افراد مطلع شوند . این مطالعه با هدف تبیین تجارب و دیدگاه های مددجویان از اقامت در کانون اصلاح و تربیت استان تهران انجام گردید . روش : پژوهش کیفی حاضر از روش تحلیل ...

پایان­نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد«M.A.» گرایش: برنامه‌ریزی شهری چکیده یکی از معیارهای توسعه ی پایدار شهری توجه به توزیع متوازن جمعیت و میزان و چگونگی توزیع خدمات شهری می باشد که می تواند نقش موثری در جا به جایی فضای جمعیت و تغییرات جمعیتی مناطق شهری داشته باشد . لذا توزیع خدمات شهری باید به گونه ای باشد که عدالت فضایی را برقرار نماید . در این پژوهش به صورت موردی ( مناطق ...

ثبت سفارش