پایان نامه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه

word 350 KB 31486 87
مشخص نشده مشخص نشده حقوق و فقه
قیمت قبل:۶۲,۸۰۰ تومان
قیمت با تخفیف: ۲۳,۵۰۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • چکیده

         ربا  در اصطلاح شرعی عبارت است از  زیادی که در معاملات و معاوضات با شرایط خاص حاصل می شود . ربا بر دو قسم است : الف : ربای معاملی ب : ربای قرضی . موضوع ربا در فقه اسلام ، صرف نظر از مباحث نظری ، پیامدهای عملی دارد که جامعه ما ، امروزه سخت به این مسأله مبتلا گردیده است . لذا می طلبد که پیرامون آن بحث و تحقیق  صورت گیرد ، تا شبهات و ابهامات آن بر طرف شود .

         از آن جایی دو کتاب جواهر و مفتاح دو اثر ارزشمند و کامل و جامع فقه شیعه می باشند و فقهای ما پس از ایشان در مباحث فقهی خویش بطور گسترده از این دو منبع استفاده کرده و در ارائه آراء فقهی خود توجه خاصی به  نظرات فقهی این دو فقیه داشته اند ، برای بررسی مسأله ربا ، این دو کتاب برگزیده شد . در این تحقیق با روش توصیفی -تحلیلی به بحث و بررسی و تطبیق آراء دو عالم بزرگ شیعه صاحب مفتاح الکرامه و صاحب جواهر الکلام پیرامون تعریف ربا  و اقسام آن ، شرایط  تحقق ربا ، حیله های ربا و استثنائات آن  پرداخته شده ، و چنین نتیجه گرفته شده است که ایشان در این دو کتاب در مسائل اصلی و کلی مربوط به ربا ، از جمله این که برای تحقق ربای معاملی دو شرط همجنس بودن و مکیل یا موزون بودن عوضین ، لازم است و ربا در کل معاملات و معاوضات می تواند اثبات شود و همچنین در باره ی مسائل ربای قرضی ، بدون هیچ اختلاف نظری ، با هم وحدت نظر دارند . امّا  در برخی مسائل، از جمله ، به کار گیری بیع محاباتی برای فرار از ربا ، بیع اشیاء معدود به صورت نقد و نسیه ؛ و عدم ربا بین جدّ و فرزند با هم اختلاف نظر دارند .

    کلید واژه ها :

    ربا ، مکیل، موزون، معدود، معاوضه .

    مقدمه

          حرمت ربا بوسیله کتاب خدا و سنت یعنى کلمات معصومین (علیهم السلام ) و اجماع مسلمین ثابت شده است، بلکه بعید نیست که از ضروریات دین باشد، و در کتاب عزیز و اخبار بسیارى برحرمت آن به شدّت تأکید شده است . تا جایى که از امام صادق علیه السلام خبر صحیح وارد شده که فرمودند: «گناه یک درهم ربا ، از گناه هفتاد بار زنا با محارم مثل مادر و خواهر و... بزرگتر است » .[1]

            ربا و ربا خوارى در دین مبین اسلام از جمله گناهان کبیره است که هیچ گناهى بدتر و هلاک‌کننده‌تر از آن نیست، و مسلمین به شدت از آن نهى شده اند و مجازات هاى سنگینى نیز براى این کار در نظر گرفته شده است . شاید یکى از علل این مسأله ، ضربات شدیدى است که ربا بر پیکره اقتصادى جامعه وارد مى کند و از آنجا که طبق نص صریح قرآن کریم مسلمانان نباید تحت سیطره هیچ قوم و ملتى قرار گیرند ، اسلام با نهى عمل زشت ربا ، قصد شکوفایى اقتصادى مسلمین را دارد.

    اما با این حال  به علت مشکلات شدید اقتصادى و معیشتى مردم  و سود بالایى که ربا براى رباخواران دارد ، نزول خوارى همچنان در سطح اجتماع در ابعاد مختلف وجود دارد.

    پس بر هر یک از اهل دین و ایمان لازم و واجب است که در معاملات خود بطور کامل احتیاط نمایند ، تا اینکه مبادا- نعوذ باللّه- مرتکب این صفت خبیثه  که باعث هلاکت دنیا و آخرت است ، بشوند . و به تجربه ، اثبات شده که هر رباخوارى سرانجام به فقر مبتلا مى‌شود .

        شکّى نیست که پرهیز از ربا متوقف بر دانستن مسائل رباست ، پس برای ارباب معامله لازم و ضروری است که مسائل تجارت را کسب نمایند . خصوصاً مسائل ربا را چنان که حقّ مطلب است ، یاد بگیرند ، تا ازآن مصون بمانند.

       در این تحقیق تلاش شده که ربا و مسائل آن  از دیدگاه دو فقیه بزرگ شیعه سیّد محمّد جواد حسینی عاملی در کتاب مفتاح الکرامه فی شرح قواعدالعلامه و محمّدحسن نجفی در کتاب جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام مورد بررسی و مطالعه دقیق قرار گرفته ، سپس آراء این دو فقیه بزرگوار با هم تطبیق داده شده است .  تحقیق در پنج فصل تدوین شده است . در فصل اول کلیات تحقیق، فصل دوم ربای معاملی، فصل سوم ربای قرضی، و فصل چهارم حیله های ربا و فصل پنجم استثنائات ربا پرداخته شده است .

     از بررسی و تطبیق آراء صاحب مفتاح الکرامه و صاحب جواهر الکلام ، این نتیجه بدست آمد که این دو فقیه بزرگوار ، در اکثر مسائل ربا با هم وحدت نظر دارند ؛ امّا در بحث بیع اشیاء معدود و حیله های ربا و استثنائات ربا ، در برخی موارد جزیی با هم اختلاف نظر دارند .

     

    فصل اول  :

     

     

    کلیات تحقیق

     

    و

     

    مفاهیم

     

    1-1. بیان مسأله

     حرمت ربا از مسائل مهمّ در فقه اسلام است و بازتاب گسترده‌اى در آیات و روایات دارد .  بسیارى از

    فقهاى بزرگ هنگامى که وارد این مبحث شده‌اند ، تنها به بیان دلایل سه‌گانه ( قرآن و حدیث و اجماع ) بسنده کرده‌اند . در حالى که بدون ‌شک ، تحریم ربا با دلیل عقل نیز قابل اثبات است ، بنابراین ادلۀ اربعه (قرآن ، سنّت ، اجماع و دلیل عقل) بر تحریم رباخوارى و اهمیّت این گناه بزرگ گواهى مى‌دهد و حدّ اقل هفت آیۀ قرآن به وضوح تحریم ربا را ثابت مى‌کند.

         ربا در اصطلاح شرع ، معامله‌ی دو همجنس همراه با زیادی در یکی از آن دو است ، که در زمان شارع و یا در عرف، با کیل و وزن تقدیر می‌شوند . خواه این زیادی حقیقی باشد یا زیادی حکمی . یا وام گرفتن یکی از آنها همراه با زیادی است . هر چند با کیل و وزن اندازه‌گیری نشوند ، در صورتی که زیادی دهنده حربی نباشد . و همچنین طرفین ، پدر و فرزندش یا  زوج و زوجه اش نباشد .  

       ربا بر دو قسم است :

        1- ربای معاملی( معاوضی ) :  ضابطه ی آن همجنس بودن است و اینکه هر دو مکیل یا موزون باشند .  برای تحقق ربای معاملی ، دو شرط لازم است :

        الف- همجنس بودن معوضین یعنی ثمن و مثمن باید از یک جنس باشند . ب- هردو عوض باید مکیل یا     

     موزون باشند ، به عبارتی هر دو باید با پیمانه یا وزن کردن اندازه گیری شوند .

        2- ربای قرضی : ضابطه اش این است که بر قرض گیرنده زیادی عینی یا وصفی شرط شده باشد ، خواه ، کیلی یا وزنی باشد یا نه . پس ربای قرضی اعم از موضوع ربای معاملی است و آن خود همچنین دو قسم است :

        الف- ربا به اعتبار زیادی عینی که همان ربای مفضل است . مانند یک درهم به دو درهم .

        ب- ربا به اعتبار زیادی حکمی : مانند دادن درهم نقد به درهم مهلت دار و آن ربای نسیه است .

         برای فرار از ربا راه ها و حیله های مختلفی مطرح گردیده که  فقهاء با  هم  اختلاف نظر دارند که برخی مانند  امام خمینی این حیله ها را قبول ندارند و برخی دیگر تعدادی از این حیله ها را جایز و مابقی را ممنوع می دانند .

       چند دسته از افراد ، از ربا استثناء شده اند یعنی با وجود شرایط تحقق ربا ، اما بین آنها ربا اثبات نمی شود . که عبارتند از : الف- بین پدر و فرزند ب- بین زن و شوهر ج- بین مسلمان و کافر (در صورتی که مسلمان زیادی بگیرد د- بین مولی و عبد .

     

     

    1-2. اهمیت و ضرورت تحقیق

           با عنایت به این که مناسبات اقتصادی و داد و ستدهای مردم براساس احکام و قوانین  شرع مقدس اسلام است و با التفات به ارتباط موضوع  پایان نامه با حوزهای مختلف اقتصادی ، و این که تاکنون کاری در زمینه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه صورت نگرفته است ، لذا تحقیق  در این زمینه لازم ضروری به نظر می رسد . 

     

    1-3. پیشینه تاریخی موضوع تحقیق

          با توجه به مطالعات و بررسی های انجام شده می توان دریافت که در زمینه تطبیق آراء این دو فقیه در باره ی ربا تحقیقی صورت نگرفته است اما در باره موضوع ربا کتب ، تألیفات و مقالات فراوانی در زمینه موضوع ربا نوشته شده است ، لذا در ذیل به ذکر چند بسنده می شود :

    1- « الرَبا فقهیاً و اقتصادیاً ، تألیف محمدتقی جواهری » : در این کتاب به بحث و بررسی مسأله ربا از دیدگاه فقهی و اقتصادی پرداخته شده ، و مؤلف معتقد است که ربای قرضی عبارت است از این که کسی مالی از دیگری بگیرد و مقدار معینی اضافه بدهد . که این نوع ربا درعصرجاهلیت مرسوم بود . و اگر طرف در پرداخت تأخیر می کرد ، مقدار دیگری برآن افزوده می شد .

    2- «کتاب پیشینه تاریخی ربا در قرآن و سنت ، انواع ربا و فرار از ربا توسط بخش فرهنگى جامعه مدرسین حوزه علمیه قم » : به بررسی تاریخچه ربا از منظر قرآن کریم و سنت و انواع ربا و راه ها وحیله های فرار از ربا پرداخته اند .

    3- « مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه » مؤلف‌این کتاب علامه سید محمد جواد بن محمد حسینى شقرائى عاملى نجفى( م 1226 ق)می باشد.

       دراین کتاب تمام اقوال و نظریات فقهاى عظام ، اجماع اصحاب و حتى موارد مشهورترین آنان با دقتى کم‌نظیر و روشى بدیع گردآورى شده است .

        با توجه به این که کتاب در اواخر عمر مؤلف تألیف شده است و بنابراین چکیده و خلاصه افکار علمى بلند و فقهى این فقیه بزرگوار بوده و همین‌طور حلقه واسطه افکار بلند اساتید بزرگوارش همچون سید محمد مهدى طباطبایى مشهور به بحر العلوم و شیخ جعفر کاشف الغطاء و شاگردانى هم ‌چون شیخ محمد حسن نجفى، صاحب جواهر الکلام و شیخ حسن بن جعفر کاشف الغطاء مى‌باشد.

       این کتاب  در 23جلد نگارش یافته است . ایشان در جلد14 (چاپ جدید) فصل سوم مسأله ربا را تشریح کرده اند . و در باره ربا  می گوید : کلمات و عبارات فقهاء نشان می دهد که ربا از لحاظ لغوی به معنای زیادی است . اما درمورد معنای شرعی و دینی آن اختلاف شده است . علت آن هم ثابت شدن حقیقت شرعی یا حقیقت متشرعه است .

     4- « کنز العرفان  فی فقه القرآن اثر مقداد بن عبدا... حلی » : ایشان درصفحه517 به بیان و تشریح موضوع ربا می پردازند و اظهار می دارند : « بنا بر اجماع علماء ربا در شش چیز که رسول اکرم (ص) بر آنها تصریح کرده است ، وجود دارد و آنها عبارتند از : طلا ، نقره ، گندم ، جو، خرما و نمک . فقهاى اهل سنّت در آن عواملى که مؤثّر در دیگر موارد شش‌گانه مى‌باشد ، اختلاف نموده‌اند » .

      5- کتابی تحت عنوان « یک دوره فقه کامل فارسى توسط علامه محمد تقى مجلسی » نوشته شده ، ایشان گفته است که میان  پدر و فرزند ، و میان  مولی و عبد ، و میان زوج و زوجه و میان مسلمان و کافر حربی اگر مسلمان زیادی را بگیرد ، ربا نیست . و قول اقرب آنست که ربا ثابت است میان مسلمان و ذمى .

       6- پایان نامه ای با عنوان « نقد و تحلیل حیل ربا بر پایه آراء فقهای امامیه »توسط رضا عباس پور، نگارش یافته که در بخش نتیجه گیری چنین می گوید  : حیله به کار بستن راه هایی است که اگر چه ظواهر قانون درآن رعایت شده است ، ولی چه بسا با روح آن مخالف است . در نتیجه حیله های شرعی ربا آن است که شخص برای فرار از حرمت ربا بکوشد ، تا از طریق بعضی از عقود و معاملات ، که  ظاهری شرعی دارند . به هدف اصلی خود که دریافت سود است برسد . به دلیل وجود روایات دال بر حرمت ربا ، اصل بر عدم جواز حیله های شرعی ربا است .

      7- کتاب « بررسی طرق فرار از ربا ، اثر آیت ا... ناصر مکارم شیرازی » است که در صفحه14 به بحث و بررسی  حیله های فرار از ربا از منظر ادله اربعه و آراء فقهای اسلام و دلیل ناسازگاری روایات فرار از ربا با فلسفه حرمت ربا پرداخته شده است . ومعتقد است که : «حیله عبارت است ازحفظ ظاهر قوانین شرع ، اگرچه روح قانون موجود نباشد».

       8- کتاب « ربا و بانکدار ی اسلامی تألیف آیت ا... مکارم شیرازی » به توضیح و تبیین ادله حرمت ربا و

    فلسفه تحریم آن و همچنین اقسام پرداخته است .

       در خصوص تحریم ربا می فرمایند : « تحریم ربا ازمسائل مهمّ اسلامى است و بازتاب گسترده‌اى در آیات و روایات دارد . بسیارى از فقهاى بزرگ هنگامى که وارد این مبحث شده‌اند . تنها به دلایل سه‌گانه بسنده کرده ‌اند در حالى که تحریم ربا را بدون ‌شک ، مى‌توان با دلیل عقل اثبات کرد » .

       9- کتاب « انیس التّجار اثر ملا محمد مهدی نراقی » است که در فصل دهم کتاب طی سی مسأله به تعریف ربا و شرایط تحقق آن و این که در معامله چه اجناس و  کالاهایی ربا  وجود دارد ، اقدام  کرده  است و گفته

    است : « بر هر یک از اهل دین و ایمان لازم و واجب است که در معاملات خود احتیاط تمام به عمل بیاورند تا اینکه مبادا مرتکب این صفت خبیثه  که باعث هلاکت در دنیا و آخرت است ، بشوند » .

    10-کتاب جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام تألیف‌ شیخ الفقهاء و امام المحققین، محمد حسن بن شیخ باقر بن شیخ عبد الرحیم نجفى می باشد .

        از مشهورترین و با ارزش‌ترین آثار فقهى قرن سیزدهم  مى‌باشد . این کتاب از نظر وسعت تتبع و جمع‌آورى و احاطه به اقوال و دلایل نظریات فقهى علما بر تمام کتاب‌هاى فقهى برترى دارد . هم‌چنین از نظر توجه و روى آوردن اهل علم و بزرگان از فقهاى شیعه کمتر کتابى مانند جواهر الکلام توفیق داشته است . علت این توفیق بى‌نظیر وسعت تتبع و احاطه بر اقوال فقهاى عظام و مناقشات آنان با دقتى کم‌نظیر و تحقیقى بى‌همتا بوده است .

        ایشان در جلد 23 مسأله ربا را مورد بررسی قرار داده ، و در باره حرمت ربا چنین می گوید : ربا هم در کتاب و هم در سنت پیامبر (ص) و نیز اجماع مؤمنین (شیعه) و بلکه اجماع مسلمین حرام است ، بلکه بعید نیست که این قضیه از ضروریات دین باشد . و کسی که آن را حلال بشمارد در زمره کفار به شمارآید.

     

    Subject :  

    The comparative study of usury in books : "Javaherolkalam and Meftaholkeramah"

    Abstract :

    The " usury  " issue Islam religion, without consideration oF theoretical matters , viewing

     its cosequences a series of  investigations are need to clarify its content and doubts  abou it .

    Therefor , in current study , studies have been dealt to it with  regard  to  two  great shiat religious men owning  works  of " Meftaholkeramah "  and  " Javaherolkalam "  which are about usury  and its  kinds , its conditions , usury  deceptions and exceptionals .

    The result  are as so that  viewing  these  two  books contents  about  usury  the conditions for  usury   certainty  are  that   they  be  homogeneous  and  measurable and   usury  in  all transactions  can  be  proved  and this  under the  condition  of  having  consensus .

    But  in some statements like sale for scaping from  usury  , the  sale in cash or borrow form , and not existing usury  between parent and child have shade of opinion.

    Key Words :

    usury, measurablility , weighable , countable , alterable , borrow .

    By : mohammad vali siefi

  • فهرست:

    ندارد.
     

    منبع:

    -قرآن کریم .

      2-ابن ادریس ، محمد بن منصور بن احمد ، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى، ج2 ،1410 ه‍ ق ، قم ، دفتر

       انتشارات اسلامى.

      3- ابن زهره ، حمزه بن على حسینى ، غنیه النزوع إلى علمی الأصول و الفروع ، 1417 ه‍ ق ، قم ، مؤسسه   

        امام صادق علیه السلام.

    4-ابن منظور ، ابو الفضل، جمال الدین ، محمد بن مکرم، لسان العرب ، ج‌3، 1414 ه‍ ق ، بیروت  ، دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع .

       5- اردبیلى ، احمد بن محمد‌ ، مجمع الفائده و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان‌ ،1403 ه‍ ق‌ ، قم ، دفتر

        انتشارات اسلامى.

    6 -اسکافى، ابن جنید، محمد بن احمد کاتب بغدادى ، مجموعه فتاوى ابن جنید، قم، 1416 ه‍ ق ، دفتر

      انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.

      7-اصفهانی ، حسین بن محمد راغب ، مفردات الفاظ القرآن ،1412ه ق ، بیروت ، دارالعلم.

    8- امام خمینی ، سید روح ا.. ، تحریرالوسیله ، ج2، 1425ه ق ، قم ، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی .

    9-امام خمینى، سیدروح اللّه موسو ،توضیح المسائل(محشّى)،ج2،1424ه‍ ق ، قم، دفتر انتشارات اسلامى .

    10-امام خمینى، سید روح اللّه موسوى، استفتاءات ، ج2، 1422 ه‍ ق ، قم دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم .

    11-بحرانى ، آل عصفور ، یوسف بن احمد بن ابراهیم ، الحدائق الناضره فی أحکام العتره الطاهره ج19 ، 1405 ه‍ ق ، قم ، دفتر انتشارات اسلامى .

    12-بخش فرهنگى جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، پیشینه تاریخى ربا، ربادر قرآن و سنت ،1381ه ش،قم.

    13-بروجردى، آقاحسین طباطبایى، جامع أحادیث الشیعه ج23 ، 1429ه ق، تهران ، انتشارات فرهنگ سبز.

    14-جمعى از پژوهشگران زیر نظر شاهرودى، سید محمود هاشمى، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج3، 1426 ه‍ ق ، قم ، مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامى .

    15-جواهری ، محمدتقی ، الربا فقهیاً و اقتصادیاً ، 1405ه ق ، قم ، بی نا.

    16-حسینی عاملی، سیدمحمد جواد ، مفتاح الکرامه فی شرح قواعدالعلامه ج14 ، 1419ه ق ، قم ، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم.

    17- حلّى ، علامه ، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى ‌، مختلف الشیعه فی أحکام الشریعه ‌ ، 1413 ه‍ ق‌ ، قم ، دفتر انتشارات اسلامى.

    18-حلّى، علامه ، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى، قواعد الأحکام فی معرفه الحلال و الحرام ج‌2، 1413 ه‍ ق ، قم ، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه .

    19-حلّى ، علامه ، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى ، تذکره الفقهاء ج 13، 1414 ه‍ ق ، قم ، مؤسسه آل البیت علیهم السلام.

    20- حلّى، فخر المحققین، محمد بن حسن بن یوسف، إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، ج‌1، 1387 ه‍ ق ، قم ، مؤسسه اسماعیلیان.

    21- حلی ، مقداد بن عبدا...، کنزالعرفان فی فقه القرآن ، ترجمه : بخشایشی عبدارحیم عقیقی ، قم ، انتشارات مرتضوی.

    22- حلّى ( محقق) ، نجم الدین ، جعفر بن حسن ، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام ج2 ، 1408 ه‍ ق ، قم ، مؤسسه اسماعیلیان .

    23-راوندى، قطب الدین، سعید بن عبداللّه، فقه القرآن ج‌2، 1405 ه‍ ق ، قم، انتشارات کتابخانه آیه الله مرعشى نجفى .

    24- سیدمرتضى، على بن حسین موسوى‌،الانتصارفی انفرادات الإمامیه ،1415ه‍ ق‌،قم،دفتر انتشارات اسلامى.

    25- صدوق ، محمدبن علی بن بابویه ، من لا یحضره الفقیه ، ترجمه ج4 ، غفاری علی اکبرو صدر بلاغی ،1409 ه ق ، تهران ، نشر صدوق .

    26- طریحى، فخر الدین، مجمع البحرین ، ج 1، 1416 ه‍ ق ، تهران، کتابفروشى مرتضوى.

    27-طوسى ، ابو جعفر ، محمد بن حسن ، الخلاف ج3 ،1407 ه‍ ق ، قم ، دفتر انتشارات اسلامى.

    28-طوسى، ابو جعفر، محمدبن حسن، النهایه فی مجرد الفقه والفتاوى،1400ه‍ ق،بیروت، دار الکتاب العربی.

    29-عاملى ، حرّ، محمد بن حسن‌ ، وسائل الشیعه إلى تحصیل مسائل الشریعه ‌ ج 18، 1409 ه‍ ق‌ ، قم ، مؤسسه آل البیت علیهم السلام‌ .

    30- عاملى( شهید اول) ، محمد بن مکى ، الدروس الشرعیه فی فقه الإمامیه ج ‌3 ، 1417ه‍ ق ، قم ، دفترانتشارات اسلامى .

    31- عاملی( شهیداول) ، محمدبن مکی ، اللمعه الدمشقیه فی فقه الامامیه ،1410ه ق ، بیروت .

    32- عاملی (شهید ثانی) ، زین الدین بن علی ، مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام ،1413ه ق ، قم ، مؤسسه المعارف الاسلامیه .

    33- عاملى ، کرکى( محقق ثانى) ، على بن حسین ، جامع المقاصد فی شرح القواعد‌ ج 4 ، 1414 ه‍ ق‌ ، قم ، مؤسسه آل البیت(ع) .

    34- عباس پور، رضا ، نقد و تحلیل حیل ربا بر پایه آراء فقهای امامیه ، 1386، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه امام صادق(ع) .

    35- عمانى،حسن بن على بن ابى عقیل حذّاء،حیاه ابن أبی عقیل و فقهه،1413ه‍ ق، قم ،  مرکز معجم فقهى.

    36- صدوق ، محمّد بن على بن بابویه ، علل الشرائع ، 1386ه ق ، قم ، کتابفروشى داورى .

    37-طهرانی ، الذریعه ، ج 21 ،1408ه ق،بیروت ، مؤسسه آل البیت (ع) .

    38- فیومى، احمد بن محمد مقرى، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، بی تا ،  قم ، منشورات دار الرضی.

    39-قرشى، سید على اکبر ، قاموس قرآن ج‌7 ،1412 ه ق ، تهران ، دار الکتب الإسلامیه .

    40- کلینى ، ابو جعفر محمد بن یعقوب‌ ، الکافی ج 5 و10 ، 1407 ه‍ ق‌ ، تهران ، دار الکتب الإسلامیه ‌.

    41- مجلسى ، محمد تقى ، یک دوره فقه کامل فارسى ، 1400ه‍ ق ، تهران ، انتشارات فراهانى .

    42- مطهرى، مرتضی ، سلسله یادداشت هاى ج4 ،1382 ه ش، تهران ، انتشارات صدرا .

    43- مفید ، محمّد بن محمد بن نعمان عکبرى ، المقنعه ،1413 ه‍ ق ، قم ، کنگره جهانى هزاره شیخ مفید.

    44- مکارم شیرازی ، ناصر ، بررسی طرق فرار ا ز ربا ، بی تا ، قم ، بی نا .

    45- مکارم شیرازی ، ناصر ، ربا و بانکدار ی اسلامی ، بی تا ، قم ، بی نا.

    46- نجفی ، محمد بن حسن ، جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام ج 23 ، 1404 ه ق ، بیروت ، دارحیاءالتراث العربی .

    47- نراقی ، ملا محمدمهدی ، انیس التجار ، 1425  ه ق  ، قم ، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم .

    48- نورى ، محدث ، میرزا حسین ، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل ج  13 ، 1408ه ق ، بیروت ، مؤسسه آل البیت علیهم السلام .

    49- واسطى ، زبیدى ، حنفى ، محب الدین ، سید محمد مرتضى حسینى ، تاج العروس من جواهر القاموس ج19 ، 1414 ه‍ ق ، دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع .


موضوع پایان نامه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه , نمونه پایان نامه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه , جستجوی پایان نامه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه , فایل Word پایان نامه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه , دانلود پایان نامه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه , فایل PDF پایان نامه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه , تحقیق در مورد پایان نامه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه , مقاله در مورد پایان نامه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه , پروژه در مورد پایان نامه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه , پروپوزال در مورد پایان نامه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه , تز دکترا در مورد پایان نامه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه , تحقیقات دانشجویی درباره پایان نامه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه , مقالات دانشجویی درباره پایان نامه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه , پروژه درباره پایان نامه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه , گزارش سمینار در مورد پایان نامه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه , پروژه دانشجویی در مورد پایان نامه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه , تحقیق دانش آموزی در مورد پایان نامه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه , مقاله دانش آموزی در مورد پایان نامه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه , رساله دکترا در مورد پایان نامه تطبیق آراء صاحب جواهر الکلام و صاحب مفتاح الکرامه

چکیده پیشرفت دانش پزشکی موجب گردیده که تقریبا می توان گفت موضوعی به نام ناباروری وجود نداشته و یا بسیار نادر و مهجور شود . روشهای نوین تلقیح مصنوعی به میمنت دانش بشری این مشکل خانواده ها را حل کرده و کمتر کسی است که از وجود فرزند محروم بوده باشد . لقاح مصنوعی از ثمرات دانش پزشکی است و شیوه ای درمانی برای ناباروری زوج و زوجه به شمار می آید ، اما این عمل به دلیل اینکه حقوق و ...

گروه علوم قرآن و حدیث پایان نامه کارشناسی ارشد چکیده هدف پژوهش حاضر، بررسی همجنس گرایی از نگاه دین و روانشناسی است تا نقطه نظرات دینی و آراء اندیشمندان در روانشناسی را نقد و بررسی کند. بدین منظور منابع دست اول ادیان توحیدی و غیر توحیدی، همچنین منابع بروز روانشناسی از جمله کتاب ها، مقالات و سایت های مربوط به مباحث روانشناسی جنسی- تربیتی به دقت جستجو گردید. و یافته ها به روش ...

چكيده: مسأله بروز خسارات و نحوه جبران آن از ديرباز بشريت را به فكر اين انداخت تا نسبت به ايجاد منبع تامين كننده خسارات به خصوص در موارديكه با تنگدستي و ناتواني يا مجهول بودن و عدم دسترسي به عامل و

پايان نامه مقطع کارشناسي ارشد رشته زبان و ادبيات عرب سال 1385 موجز الرساله  (چکيده) : قرآن کريم به زبان عربي مبين نازل شد، تا اينکه معجزه آشکار براي جهانيان باشد، بر قومي که خود

پيشينه­ي تحقيق: با نگاهي کوتاه به تاريخچه­ي فرهنگ نويسي در زبان فارسي، مي­بينيم که تا روزگار معاصر، فرهنگ­ها جنبه‌ي عام داشته؛ يعني به يک مقوله يا صنف، دسته و رشته­ي خاصّي

پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشدM .Sc رشته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی چکیده اهمیت مسائل و موضوعات گوناگون روستاییان و سکونتگاه های روستایی ازجمله مسئله جابجایی روستاها برای کشور پهناوری چون ایران با تنوع ویژگی های طبیعی (اقلیم ، توپوگرافی ) و تفاوتهای اجتماعی ، فرهنگی و قومی همراه با تعداد زیاد سکونتگاههای روستایی کم جمعیت و پراکنده بسیار مهم است . سکونتگاههای روستایی به ...

پایان نامه برای دریافت درجۀ کارشناسی ارشد رشته: زبان و ادبیات فارسی چکیده: موسیقی ترکیب اصوات به صورت گوش نواز است . قدمت موسیقی ایران با پیدایش نژاد آریایی گره خورده است کلمات دلنشین و آهنگین به تدریج صورت شعر و ترانه پیدا کرده و به ابداع نغمه و موسیقی منجر شده است. موسیقی و ادبیات به عنوان دو فصل جدا نشدنی از دیرباز مورد توجه خاص قرار گرفته اند با نگاهی به ادبیات کلاسیک ایران ...

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مذاهب فقهی چکیده زن با عناوین متعدد مانند زوجه، دختر، خواهر و ... وارث قرار می گیرد. مذاهب اسلامی دو نظام عمده برای تقسیم ارث بیان داشته اند که تفاوت های چشمگیری در عناوین وارثان و از جمله زنان ایجاد می کند. بیشترین عنوانی که در مذاهب اسلامی مورد بحث قرار گرفته، ارث زوجه می باشد. این نوشتار بر آن است با مقایسه ای توصیفی و استنادی، همه عناوین مربوط ...

پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد در رشته حسابداری چکیده هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه بین عدم تقارن اطلاعاتی با هزینه حقوق صاحبان سهام است. نمونه­ی آماری این پژوهش شامل 118 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه­ی زمانی 1385 تا 1391 (دوره­ی 6 ساله) بوده است. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. آزمون فرضیه­ها بر مبنای رگرسیون چند متغیر و آزمون اف لیمر ...

پايان نامه مقطع کارداني رشته کامپيوتر سال 1389 چکيده :         پروژه ي ما تحت عنوان (( ربات مسير ياب هفت سنسور )) که در سه فصل تهيه شده است ، فصل اول مستن

ثبت سفارش