پایان نامه دستگاه و شبکه های ATM

چکیده

تقریبا در تمامی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه ، دستگاه های خودپرداز بانکی وجود دارد و از این دستگاه ها به عنوان ابزاری بسیار مناسب استفاده می شود. از مزایای این دستگاه ها صرفه جویی در زمان است که در هر زمان و مکانی می توان از آنها استفاده نمود. البته این بستگی به نحوه مدیریت سیستمهای بانکی و شرافت کاری نیز دارد.

در این تحقیق سعی شده که هم از نظر فنی و هم از نظر ظاهری به بررسی و تحلیل کلی سیستمهای ATM پرداخته خواهد شد.

در ابتدا به با ارائه مقدمه ای کوتاه در مورد ATM به ارائه تاریخچه ای از این دستگاه ها خواهیم پرداخت.

در فصل اول به بررسی و شرح انواع دستگاه های خودپرداز خواهیم پرداخت.

در فصل دوم به بررسی نحوه کار این دستگاه ها خواهیم پرداخت

در فصل سوم و چهارم به بررسی پروتکهای شبکه های بی سیم مخابراتی ATM پرداخته می شود

در فصل پنجم مزایا و معایب دساگاه های ATM مورد بررسی قرار می گیرد

در فصل ششم در مورد افزایش امنیت این دستگاه ها صحبت خواهد شد

در فصل هفتم به بررسی انواع کارتهای دستگاه های ATM پرداخته خواهد شد

در فصل هشتم و نهم پروتکلهای مسیر یابی در دستگاه های ATM بررسی خواهند شد

در پایان نیز پس از ارائه نتیجه گیری و پیشنهادات ، منابع و مواخذ ارائه خواهند شد.

مقدمه

تاریخچه دستگاه های ATM

این روزها تقریبا ۴۰سال از خدمت‌گزاری اولین دستگاه خودپرداز (ATM) به بشر می‌گذرد. دستگاهی كه به طور مسلم در آغاز نه ریخت و قواره‌ای اینچنین داشته و نه مكانیسمی امروزی. اما بی شك مهمترین انگیزه اختراع چنین ابزاری كاهش رودرویی با كارمند باجه‌نشین بوده است.

سهولت دستیابی به پول نقد آن هم بدون ارائه هر گونه مشخصات فردی و یا سوال و جواب اضافی نیز شاید بهانه دیگری از این دست بوده. (اگر چه امروزه به ویژه در كشور ما خرابی و كارایی اندك این دستگاه گاهی اوقات مشتری را مجبور می سازد كه دوباره راهی باجه‌های شلوغ شود.)

بد نیست بدانیم كه انگیزه اولیه اختراع چنین دستگاهی كه بتوان به طور مستقیم از آن پول نقد دریافت كرد در حمام به مخترع آن الهام شد.جان شفرد بارون John Shepherd-Barron) ۸۲)ساله انگلیسی نزدیك به چهل سال پیش در سال ۱۹۶۷ موفق شد اولین دستگاه خودپرداز (ATM) را اختراع كند. او كه در زیر دوش حمام بیشتر به ساخت دستگاهی فكر می‌كرد كه بتوان شكلات‌های كاكائویی را مستقیما از آن تحویل گرفت سرانجام فكر خود را به این معطوف داشت كه كاش بتوان دستگاهی ساخت كه آدمی پول خود را در انگلستان و یا سراسر دنیا از آن بیرون كشد.بارون با ساخت این دستگاه خیلی زود توانست نظر مدیر عامل بانك انگلیسی Barclays را به خود جلب كند و بلافاصله قرارداد ساخت و نصب اولین مدل‌های این خودپرداز را برای شعب بانك مذكور منعقد سازد.به این ترتیب اولین خودپرداز جهان در شعبه بانك انگلیسی Barclays در خیابان Enfield واقع در شمال شهر لندن نصب شد. آن زمان شفرد بارون مشغول كار در شركت چاپ DelaRue بود. اولین كسی كه از این دستگاه پول نقد بیرون كشید از كاركنان یك شبكه تلویزیونی بود. وی Reg Varney نام داشت.

● طرز كار اولین خودپردازها

برای كار با دستگاه‌های خودپرداز، كارت پلاستیكی به شیوه امروزی وجود نداشت در عوض در استفاده از ماشین خودپرداز ساخت شفرد بارون باید از یك برگ چك كه با كربن ۱۴ (نوعی ماده اشباع شده با مواد ملایم رادیواكتیو) آغشه شده بود، بهره می‌گرفت.دستگاه پس از شناسایی برگه چك عدد رمز مربوطه را تطبیق می‌داد. بارون اگرچه تماس دست با این چك‌ها را خالی از نگرانی‌های بهداشتی نمی‌دانست اما معتقد بود كه یك فرد حداقل باید ۱۳۶هزار از این چك‌ها را بخورد تا تاثیری بر سلامتش داشته باشد.

این ماشین در هر بار (تراكنش) حداكثر ۱۰ پوند پول نقد می‌پرداخت. در آغاز فعالیت این خودپردازها خالی از اشكال نبود و با اعمال خرابكاری‌هایی نیز مواجه شد و حتی نمونه‌های بعدی كه در شهر زوریخ سوئیس كار گذاشته شد مشتریان را سردر گم می‌ساخت.عمده ابزار كلیدی در استفاده از این دستگاه‌ها رمز عددی آن است. بارون كه روزی تلاش می‌كرد یك كد ۶ رقمی را (به یاد عدد شش رقمی پرسنلی خود در زمان خدمت نظام) در این دستگاه‌ها طبقه‌بندی كند زمانی كه موفق نشد بیش از ۴ رقم آن را به خاطر بیاورد در كنار همسرش كارولین در سر میز شام بالاخره به یك عدد ۴ رقمی رضایت داد.

● غفلت از اولین‌ها

اغلب مردمی كه هر روزه از كنار شعبه بانك BARCLAYS در خیابان ENFIELD لندن گذر می‌كنند توجهی به این مكان ندارند. اگرچه یك پلاكارد در بیست و پنجمین سالگرد این بهره‌برداری در آن محل نصب شد اما كمتر كسی به آن توجه می‌كند.امروزه در سراسر جهان بیش از ۶/۱میلیون دستگاه خودپرداز وجود دارد.شفرد بارون می‌گوید زمانی از اختراع خود به وجد آمده و اهمیت جهانی آن را دریافته است كه بعدها به همراه همسر خود در سفری به كشور تایلند كشاورزی را مشاهده می‌كند كه از گاری خود پیاده شده و از دستگاه (ATM) خودپرداز پول نقد دریافت می‌كند.

او می‌گوید: تازه آن زمان متوجه شدم كه چگونه دنیا را با این اختراع تغییر داده‌ام.آنچنان كه بارون پیش‌بینی كرده بود كم‌كم استفاده از این دستگاه‌ها كاهش یافته و استفاده از تلفن همراه (موبایل) برای نقل و انتقالات پول وسیله‌ای متداول‌تر شده است.او می‌گوید: نقل و انتقال پول هزینه‌بر است و این كار طی حداكثر ۵ سال آینده در انگلیس منسوخ خواهد شد.

خود پرداز که گاه زودپرداز، عابر بانک و آنی بانک هم نامیده شده دستگاهی الکترونیکی است که به مشتریان بانک این امکان را می‌دهد تا در هر زمان دلخواه به‌وسیلهٔ قراردادن کارت خاصی در دستگاه و وارد کردن یک گذرواژه از حساب خود پول دریافت کرده یا تراز حساب بانکی خود را وارسی کنند بدون اینکه نیاز به شمارشگر انسانی باشد. بسیاری از خودپردازها نیز به امکان واریز پول یا چک، جابجایی پول میان حساب‌های بانکی و حتی خرید تمبر را برای مشتریان فراهم می‌کنند.

● خودپرداز در زبانهای دیگر

برای خودپرداز در زبانهای گوناگون واژه‌های گوناگونی بکار می‌رود که برخی از آنها در زیر می‌آید:

۱) انگلیسی امریکا: (Automated Teller Machine (ATM (معنی: بانکدار خودکار)

۲) در شرق امریکا: MAC machine یا (MAC (Money Access Center (معنی: مرکز دسترسی به پول)

۳) انگلیسی کانادا: (Automated Banking Machine (ABM (معنی: دستگاه خودکار بانکی)

۴) در برخی زبانهای اروپایی Bancomat یا Bankomat (دستگاه خودکار بانک)

۵) در اسپانیایی Cajero Automلtico (دستگاه خودکار نقد کردن)

▪ ۶) در انگلستان Cashpoint (نقدگاه)

۷) آلمانی Geldautomat (معنی: دستگاه خودکارِ پول)

۸) در نروژ Minibank (معنی: بانک کوچک)

۹) در هلند Pin Automaat (معنی: دستگاه خودکار پول کشیدن)

۱۰) در سوئیس Postomat (معنی: دستگاه خودکار بانکی به نام سوئیس پست).

● تولید کنندگان خودپرداز

تنها تولید کننده خودپرداز در خاورمیانه شرکت ایرانی هاتف می‌‌باشد. این شرکت هم اکنون خودپردازهای خود را به سوئیچ شتاب (شبکه تراکنش الکترونیکی بانکی) ایران وصل کرده است. به گفته بانک مرکزی ایزان ۳ تا ۴ شرکت در ایران به تولید خودپرداز مشغولند. شرکت دماوند و خدمات انفورماتیک نیز از آن دسته هستند.

تولیدکنندگان جهانی مشهور این دستگاه عبارت‌اند از:

۱) ان‌ارسی

۲) دیبولد

۳) وینکور-نیکسدورف

۴) فوجیتسو

بازاریابی و نصب ATM

یک خود پرداز که از آن به عنوان آنی بانک یا عابر بانک نیز نام برده می شود دستگاهی الکترونیکی است که به مشتریان بانکها امکان دریافت پول از حساب یا بررسی گردش حسابشان را در هر زمان بصورت اتوماتیک و بدون نیاز به تحویلدار را ممکن می سازد.

قابلیتهای و مزایای استفاده از خود پردازها

1.       استفاده از خود پردازها موجب ایجاد تجارتهای جدید می گردد.

2.       استفاده از خود پردازها ریسک ناشی از چکهای برگشتی را کاهش می دهد.

3.       استفاده از خود پردازها دارنده آن را از حمل فیزیکی پول بی نیاز می گرداند

4.       استفاده از خود پردازها امکان ایجاد صرفه جویی در هزینه های چاپ اسکناس را به دنبال خواهد داشت زیرا استفاده از پول کاغذی را کاهش می دهد.

فصل اول: ATM چیست

ATM چیست؟

مخفف Asynchronous Transfer Mode؛ حالت انتقال ناهمزمان، نوعي تكنولوژي است كه قابليت انتقال بلادرنگ دارد، صدا، تصوير و ترافيك رله قابي رادر شبكه هاي كامپيوتري فراهم مي كند. واحد اصلي انتقال در اين روش بسته اي ۵۳ بايتي با طول ثابت است كه از ۵بايت جهت اعمال كنترلي واز ۴۸بايت باقيمانده براي انتقال داده استفاده مي شود. لايه اي كه با عنوان ميانجي بين لايه هاي سطح بالا و پايين عمل كرده وانواع مختلف داده (از جمله صدا، تصوير و قاب داده ها) را به داده هاي۴۸ بايتي موردنياز ATM تبديل مي كند، ATM Adaptation Layer يا AAL ناميده مي شود.

   اين پروتکول يک تکنولوژی جديدی است که تحولی از پژوهش های آزمايشگاهی گرفته تا مسائل بازرگانی و تجاری، ايجاد کرده است و سازگاری با فيبر نوری و همچنين با CAT 5 دارد و قابليت ارتقاء دادن به سرعتهای بالاتر نيز می باشد و در آينده بيشتر در دسترس مهندسان خواهد بود و قيمت آن نيز بيشتر از پيش نزول خواهد کرد.

فصل دوم: ATM چگونه کار می کند

ATM ها ( دستگاههاي خودپرداز )چگونه کار می کنند؟

شما نیاز به مقداری پول دارید بنابراین به سمت یک دستگاه خود پرداز یا ATM می روید ، کارت را وارد ذستگاه کارت خوان می کنید ، دستورات نمایش در آمده را اجرا می کنید و پس از چند دقیقه در حالی که پول و رسید را از دستگاه تحویل گرفته اید از آنجا دور می شوید. این دستگاهها هم اکنون در سوپرمارکت ها ، فروشگاهها زنجیره ای و دفاتر مسافرتی موجود هستند. برای شما عجیب نیست که چگونه سرمایه حساب شما در بانک چگونه در دستگاه خودپرداز قابل برداشت است؟

دستگاه های خود پرداز سریع هستند و به راحتی می توان پول را از حساب خودتان دریافت کنید.

در این مقاله ما به بررسی چگونگی کار دستگاه خودپرداز برای دسترسی به پول شما از طریق اتصال به شبکه پرداخته ایم.

منابع و مواخذ

          الف) وب سایتهای اینترنتی

http://www.bmi.ir

http://iranbank.blogfa.com

http://www.pna.co.ir/services-atm-fa.html

          ب) مجلات

                   مجله اقتصاد ، شماره 18 و 19

                   ماهنامه کامپیوتر نیوز – شماره 43

          ج)کتاب ها

امنیت در شبکه های بی سیم – نوشته دکتر امینیان