پایان نامه حجم پولشویی در اقتصاد ایران

فصل اول

کلیات

1 - 1 مقدمه

برنامه­ ریزی ­های اقتصادی، نیازمند آگاهی از عملکرد عمومی اقتصاد کشور است. اما در اغلب کشورها، بخشی از فعالیت­های اقتصادی در معرض دید سیاست­گذاران اقتصادی قرار نمی­گیرد. بنابراین، یکی از دغدغه­های اصلی سیاست­گذاران اقتصادی کشورهای مختلف، روبه­رو بودن با فعالیت­هایی است که به دلایل مختلف از دید ناظران رسمی دور ­مانده و عملکرد اقتصاد را با اخلال مواجه می­کنند، که یکی از این فعالیت­ها پولشویی[1] است (عرب­مازار یزدی و خودکاری، 1386).

پولشویی عبارت است از تلاش برای تغییر شکل عواید حاصل از فعالیت‌های مجرمانه با هدف پنهان­سازی اصل وجوه نقد یا مقدار، منشأ و مالکیت آن به منظور گریز از شناسایی و پیگرد فعالیت‌های مجرمانه یا شواهد فعالیت‌های غیرقانونی. پولشویی فرآیندی سه مرحله‌ای است: مرحله نخست مستلزم قطع هرگونه ارتباط مستقیم بین جرم و عوایدی است که از آن حاصل شده است، مرحله دوم عبارت است از مخفی کردن رد مال برای فرار از پیگرد قانونی و مرحله سوم عبارت است از بازگرداندن مجدد عواید حاصل از جرم به مجرم، به گونه‌ای که منشأ، نحوه کسب و محل جغرافیایی آن، قابل ردیابی نباشد.

عملیات پولشویی به علت پیچیدگی و گستردگی آثار و تبعات منفی اقتصادی و اجتماعی، از کانال­های زیادی می­تواند بر پیکره­ی اجتماع تأثیر سوء گذاشته و نظام اقتصادی را متزلزل سازد. این پدیده می­تواند حاکمیت قانون را تضعیف، امنیت، سرمایه­گذاری­های داخلی و خارجی را کاهش، و با افزایش هزینه­های جامعه و دولت برای مقابله با آن، باعث کاهش سرمایه­گذاری دولت در حوزه­های مختلف آموزشی و بهداشت شده و از این طریق جامعه را از منافع ناشی از این نوع سرمایه­گذاری­ها محروم نماید. این پدیده می­تواند از طریق انتقال قدرت خرید از قربانیان به مجرمان بر سطح مصرف جامعه نیز تآثیرگذار باشد. زمانی که منابع مالی از قربانیان به مجرمان منتقل می­شود نحوه­ی صرف پول­ها با حالتی که قبلا داشت متفاوت می­شود. عمل پولشویی موجب خرید دارایی­های بخش حقیقی، جواهرات، اشیا هنری و لوکس می­شود تا اینکه پول­ها موجب جلب توجه ناظران مالی نشوند (بارتلت[2]، 2002). در حالیکه قربانیان این پول­ها را صرف خرید لوازم مصرفی خود و پس­انداز برای روزهای نیاز خود می­کنند (واکر[3]، 1995). در نتیجه صنایع تولیدکننده لوازم ضروری جامعه با یک کاهش تقاضا در اثر پولشویی مواجه شده و همچنین صنایع تولیدکننده کالاهای لوکس و قیمتی با یک افزایش تقاضا روبه­رو می­شوند. تأثیر این کاهش و افزایش در تقاضای کالای لوکس و ضروری اعوجاج مصرف را در پی داشته و موجب تخصیص ناکارای منابع شده و رفاه کل را کاهش می­دهد .کلیه­ی این آثار نیازمند بررسی دقیق و موشکافانه است. زیرا شناسایی ابعاد مختلف این پدیده و بررسی موشکافانه آثار آن می تواند به مقابله مؤثرتر با این پدیده کمک نماید. در این راستا پایان­نامه حاضر به دنبال بررسی تأثیر پولشویی بر مصرف در اقتصاد ایران طی سال­های 89-1358 می­باشد.

1 - 2 ضرورت انجام تحقیق

در جریان فرآیند پولشویی عواید ناشی از فعالیت‌های مجرمانه در مسیرهای قانونی قرار می‌گیرد و به ظاهر تطهیر و پاک می‌شود؛ فرآیندی که آثار جبران‌ناپذیری را بر پیکره‌ی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه بر جای می‌گذارد. برآوردهای انجام گرفته از محدوده و میزان پولشویی در سطح جهان نشان می­دهد حجم پولشویی از تولید ناخالص داخلی بسیاری از کشورهای جهان نیز بیشتر است (سالانه 5 درصد تولید ناخالص داخلی جهان) (فروردا[4]، 2012)، از این­رو به آسانی می­توان پذیرفت که چنانچه وجوه حاصل از فعالیت­های مجرمانه بتواند به یک نظام مالی از طریق اقدامات آگاهانه یا ناآگاهانه وارد شود آن نظام به همکاری با فعالیت­های سازمان­های تبهکاری کشانده می­شود که در عین حال شهرت و اعتبار آن کشور را زیر سؤال می­برد. پولشویی آثار زیان­بار اقتصادی، اجتماعی و سیاسی قابل­توجهی را برای جوامع به همراه دارد که از آن جمله می­توان به بی­ثباتی بازارهای مالی، بی­اعتمادی مردم به نظام مالی، تغییرات جبری و ناخواسته در تقاضای پول، تغییر شدید در نرخ ارز و نرخ بهره، تضعیف بخش خصوصی قانونی و کاهش درآمد دولت­ها اشاره کرد که همین امر انجام پژوهش و تدوین قوانین جامع برای مبارزه با پولشویی را به ضرورتی انکار ناپذیر مبدل کرده است.

1 - 3 دوره زمانی مطالعه

دوره زمانی مورد مطالعه از سال 1358 تا 1389 می­باشد.

1 - 4 سؤالات تحقیق

پایان نامه حاضر به دنبال یافتن پاسخ به سؤالات زیر است:

1. حجم پولشویی در اقتصاد ایران چه میزان است؟

2. آیا مصرف در اقتصاد ایران تحت تأثیر پولشویی قرار دارد؟

1 - 5 محدودیت­های تحقیق

پولشویی یک متغیر پنهان، با علل و آثار متعدد است، ماهیت مکنون این پدیده، مطالعه آن را با دشواری­های زیادی مواجه می­کند. از جمله این مشکلات عدم وجود منابع علمی مورد استفاده، همچنین نبود اطلاعات مورد نیاز برای تخمین حجم این پدیده است.

1 - 6 روش تحقیق

در این پژوهش به منظور بررسی ایستایی سری زمانی موجود در مدل از تست ریشه واحد استفاده می‌شود.

پس از بررسی ایستایی متغیرها، حداکثر تعداد وقفه‌ها، توسط پژوهشگر و براساس تعداد مشاهدات تعیین می‌گردد. در مرحله­ی بعد با استفاده از بسته­ی آماری آموس گرافیک[5] و روش شاخص­های چندگانه - علل چندگانه به تخمین حجم پولشویی و تآثیر آن بر مصرف در اقتصاد ایران پرداخته شده است. در مدل شاخص­های چندگانه - علل چندگانه، که شکل خاصی از مدل­سازی معادلات ساختاری[6] است، این امکان را فراهم می­آورد که برای برآورد متغیر پنهان با داده­های سری زمانی، همزمان از چند علت و چند شاخص برای الگوسازی استفاده شود.

در این روش عوامل به وجود آورنده حجم پولشویی و شاخص­هایی که با استفاده از آن می­توان این نوع اقتصاد را اندازه­گیری کرد، توسط یک مدل اقتصادسنجی به هم ارتباط داده می­شوند. این نوع مدل­ها تلویحأ بیان کننده ساختار ماتریس کواریانس تجربی (بر پایه داده­ای) است که با ماتریس کواریانسی که مدل انتخاب شده پس از تخمین پارامترها نتیجه می­دهد مقایسه می­شود، و اطلاعاتی را درباره روابط میان متغیرهای مشاهده شده و متغیر پنهان به وسیله حداقل کردن اختلاف میان ماتریس کواریانس نمونه[7] و ماتریس پیش­گویی شده[8] به وسیله مدل ارائه می­دهد. اگر این دو ماتریس نسبت به هم پایدار باشند، آنگاه مدل معادلات ساختاری می­تواند به عنوان یک توصیف احتمالی برای روابط میان متغیرهای آزمون شده در نظر گرفته شود.

1 - 7 چگونگی جمع­آوری داده ها و اطلاعات

در پژوهش حاضر، داده­های آماری از گزارش­های اقتصادی بانک مرکزی و سالنامه­های آماری کشور جمع­آوری شده است.

1 - 8 جمع­بندی

پولشویی عبارت است از تلاش برای تغییر شکل عواید حاصل از فعالیت‌های مجرمانه با هدف پنهان­سازی اصل وجوه نقد یا مقدار، منشأ و مالکیت آن به منظور گریز از شناسایی و پیگرد فعالیت‌های مجرمانه یا شواهد فعالیت‌های غیرقانونی. این فعالیت مضر اقتصادی از یکسو وضعیت اقتصادی و سیاسی کشورها را به شدت تحت تأثیر قرار ­می­دهد و از سوی دیگر صلح و امنیت بین­المللی را تهدید می­کند. در قرن بیست و یکم گسترش جهانی­شدن و ارتباط بازارهای مالی و سرمایه، حوزه و گسترش عملکرد این پدیده پیچیده را افزایش داده است. پولشویی دارای آثار منفی بر ارکان مختلف اقتصاد یک جامعه است، بنابراین شناسایی ابعاد مختلف این پدیده به منظور مقابله مؤثر با آن، امری کاملأ ضروری است، اما علی­رغم اهمیت این موضوع، نه­تنها در ایران، بلکه در سایر کشورها نیز ادبیات موجود در این حوزه بسیار محدود بوده و مباحث به صورت کلی و نظری مطرح شده است. لذا در پایان نامه حاضر، این موضوع یعنی تخمین حجم پولشویی و تأثیر آن بر مصرف در اقتصاد ایران، مورد بررسی قرار گرفته است.

فصل دوم

مبانی نظری و مطالعات پیشین

2 - 1 مقدمه

مدیریت اقتصادی در دنیای پیچیده‌ی فناوری‌های نوین و در بحبوحه‌ی ظهور و رشد پدیده‌ی جهانی­شدن در بعد اقتصادی، اهمیتی خاص دارد؛ مدیریتی با ثبات و پایدار و برخوردار از قوانین قوام‌یافته که عمده‌ترین وظیفه‌ی آن حاکمیت حکیمانه بر ساختار اقتصادی و نظام‌های مبادله‌ای و صیانت از حریم و حدود و ثغور مرزهای اقتصادی است. در این بین، آنچه بر سلامت و صلابت مدیریت اقتصادی صحه می‌گذارد و بر آن تأکید می‌ورزد، راه‌ها و شیوه‌هایی است که از یک سو، سلامت و پویایی اقتصاد را تضمین کرده و از سوی دیگر، از بروز رفتارهای بیمارگونه و در نهایت شکل‌گیری و حاکمیت اقتصاد زیرزمینی[1] پیشگیری می‌کند.‌

اقتصاد زیرزمینی یا اقتصاد سایه‌ای[2]، یکی از مهم‌ترین چالش‌های فراروی اقتصادهای ملی تشکیل‌دهنده‌ی اقتصاد جهانی است. منظور از اقتصاد زیرزمینی مجموعه‌ای از فعالیت‌هایی است که در چارچوب اقتصاد رسمی تعریف و گنجانده نمی‌شود و بدین ترتیب از ‌چشم حساب‌های ملی و نیز نظام مالیاتی کشور پنهان می‌ماند. بخش مهمی از اقتصاد زیرزمینی یا اقتصاد سایه‌ای در چارچوب فعالیت‌های نامشروع، غیرقانونی، قاچاق، عملیات بازار کبود[3] (سوء‌استفاده از نام‌های تجاری)، کارهای مجرمانه مثل دزدی، کلاهبرداری و ارتشا، فعالیت‌های مربوط به کشت، تولید، خرید و فروش و ترانزیت مواد مخدر و فعالیت‌هایی از این دست قابل شناسایی است که به آن اقتصاد سیاه[4] می‌گویند.

شناسایی شیوه‌ها و ابزارهای راه‌یابی منابع به دست آمده از فعالیت‌های اقتصاد زیرزمینی به اقتصاد رسمی، بررسی ماهیت نفوذ و حوزه‌های تأثیرگذاری و در نهایت راهبردها و راهکارهای جلوگیری از دستیابی مجرمان به عواید حاصل از فعالیت‌های مجرمانه، در حوزه مطالعاتی پولشویی می‌گنجد.

در نگاه نخست، ممکن است پولشویی جرمی بدون قربانی در نظر آید و هیچ‌یک از حالت‌های ناخوشایند مانند احساس ناامنی یا ترس که در نتیجه‌ی جرایم دیگر مانند قتل، سرقت پدید می‌آید، درباره آن احساس نشود، اما با توجه کافی، مشاهده می‌شود که پولشویی عارضه‌ای ثانویه و متناظر با یک جرم منشأ مانند قاچاق، سرقت و دیگر فعالیت‌های تبهکاری است. بنابراین مشخص می‌شود که عاملی مانند ناآگاهی از علل و ماهیت پولشویی ممکن است آن را به معضلی نامرئی در نزد برخی جوامع و به صورت ناشناخته و بی‌پاسخ نگاه داشته باشد (فرهاد و میرزاوند، 1387).

پولشویی فرآیندی سه مرحله‌ای است: مرحله نخست مستلزم قطع هرگونه ارتباط مستقیم بین جرم و عوایدی است که از آن حاصل شده است، مرحله دوم عبارت است از مخفی کردن رد مال برای فرار از پیگرد قانونی و مرحله سوم عبارت است از بازگرداندن مجدد عواید حاصل از جرم به مجرم، به گونه‌ای که منشأ، نحوه کسب و محل جغرافیایی آن، قابل ردیابی نباشد. پولشویی در تمام عرصه‌ها، آثار زیانباری بر پیکره جامعه وارد می‌سازد. لذا در این فصل، ضمن بیان مفاهیم کلی پولشویی و روند تاریخی آن، فرآیند این پدیده در سه مرحله جایگذاری، لایه‌چینی و یکپارچه­سازی، بررسی می‌شود. سپس فراگیری آن در مرزهای داخلی و بین‌المللی، روش­های پولشویی و وجود پولشویی در بخش املاک و مستغلات مدنظر قرار می‌گیرد. آثار پولشویی و به طور اخص تأثیر پولشویی بر مصرف، مبارزه بین­المللی علیه پولشویی، و قوانین مبارزه با پولشویی در ایران از بخش­های دیگری است که در این فصل به بحث گذاشته می‌شود. بیان مطالعات صورت گرفته در این زمینه، نیز از دیگر مقوله‌هایی است که خوانندگان در این فصل با آن آشنا می‌شوند و در نهایت خلاصه‌ و نتیجه‌گیری از دیگر مباحث مطرح شده در این فصل است.

2 - 2 مفاهیم کلی جرم پولشویی

واژه پولشویی برای توصیف فرآیندی به کار می‌رود که در آن عواید حاصل از فعالیت‌های مجرمانه و غیرقانونی در مجاری قانونی قرار می‌گیرد و طی روندی، تطهیر و پاک می‌شود. به عبارت دیگر، پولشویی، فرآیندی است که در آن شکل، مبدأ، مشخصات، افراد ذی‌نفع و منشأ وجوه کثیف تغییر می‌کند و به گونه‌ای تصور می‌شود که این وجوه و عواید از منابع قانونی سرچشمه گرفته است. پولشویی عبارت است از تلاش برای تغییر شکل عواید حاصل از فعالیت‌های مجرمانه با هدف پنهان­سازی اصل وجوه نقد یا مقدار، منشأ و مالکیت آن به منظور گریز از شناسایی و پیگرد فعالیت‌های مجرمانه یا شواهد فعالیت‌های غیرقانونی. به بیان ساده‌تر، پولشویی سبب می‌شود وجوه به دست آمده از منابع غیرقانونی، در مصارف قانونی به کار گرفته شود (رهبر و میرزاوند، 1387).

به منظور تخمین حجم پولشویی و بیان اثرات این پدیده، عاقلانه به نظر می­رسد که در ابتدا به بیان تعریف دقیقی از موضوع پرداخته شود.

استعاره پول کثیف و درآمد غیرقانونی، به منظور تبدیل شدن به پول سفید و پاک، هنوز هم به اندازه کافی در تعاریف پولشویی مورد استفاده قرار می­گیرد. اما تعریف واژه پولشویی مبهم­تر از آن است که انتظار می­رود. به نظر می­رسد که کارشناسان، اقتصاددانان، سیاستمداران و سازمان­های بین­المللی تعاریف و دیدگاه­های متفاوتی از پولشویی دارند. به منظور ارائه یک تعریف جامع از واژه پولشویی، تعاریف مختلف ارائه شده از آن در این بخش مطرح می­شود.

بر اساس تعریف سازمان بین‌المللی پلیس کیفری[5] پولشویی، عبارت است از هر نوع عمل یا اقدام برای مخفی کردن یا تغییر هویت عواید نامشروع، به طوری که وانمود شود این عواید از منابع و فعالیت‌های قانونی سرچشمه گرفته است (همان).

در ماده یک دستور العمل جامعه‌ی اروپایی[6] مصوب مارس 1990، پدیده پولشویی این‌گونه تعریف شده است: تبدیل یا انتقال[7] هر نوع دارایی، به منظور پنهان کردن رد منبع غیرقانونی آن، با علم به اینکه از فعالیت‌های مجرمانه به دست آمده، یا کمک به شخصی که مرتکب چنین جرمی شده است، برای گریز از پیامدهای قانونی رفتار وی.

در بخش دیگر از همین ماده، پولشویی شامل این موارد می‌شود: اختفا[8] یا تغییر مکان، منشأ، مقصد، رفتار، حقوق مرتبط یا مالکیت واقعی دارایی با علم به اینکه از فعالیت‌های مجرمانه، به دست آمده باشد.

این تعریف در واقع برگرفته از تعریف ارائه شده پیمان نامه وین[9] مصوب 19 دسامبر 1988 است[10]، با این تفاوت که در پیمان وین، تنها عواید به دست آمده از جرایم سازمان­یافته، به ویژه قاچاق موادمخدر، گنجانده شده است.

تعریف پولشویی در نشست ماه اوت 1990 پیمان شورای اروپا در استراسبورگ[11] تکمیل شد و در بند یک ماده شش آن، موارد مربوط به تحصیل، تملک یا استفاده از دارایی‌های به دست آمده از منابع غیرقانونی و هرگونه مشارکت یا مباشرت، برنامه‌ریزی یا کوشش برای ارتکاب یا کمک، ترغیب، تسهیل و پنهان کردن هرگونه جرم مرتبط با پولشویی نیز به تعریف دستورالعمل جامعه‌ی اروپایی افزوده شد.

از مهم‌ترین دلایل افزودن موارد یاد شده به تعریف پولشویی، زدودن کاستی‌های موجود در تعریف پیمان وین، با هدف جلوگیری از استخدام وکیل یا متخصصان مالی توسط مجرمان برای مقاصد پولشویی بود. گروه کاری اقدام مالی[12] برای مبارزه با پولشویی در گزارشی فرآیند عمل و یا رفتار پولشویی را اینگونه تشریح کرده است:

1. تحصیل، تملک، نگهداری، تصرف یا استفاده از عواید حاصل از جرم با علم به اینکه به طور مستقیم یا غیرمستقیم در نتیجه ارتکاب جرم به دست آمده باشد.

2. تبدیل، مبادله یا انتقال عواید حاصل از جرم به منظور پنهان­کردن منشأ غیرقانونی آن با علم به اینکه به طور مستقیم یا غیرمستقیم ناشی از ارتکاب جرم باشد یا کمک به مرتکب به نحوی که مشمول آثار و تبعات قانونی ارتکاب جرم نشود.

3. اختفا، پوشش یا کتمان ماهیت واقعی، منشأ، منبع، مکان، جابه‌جایی یا مالکیت عواید حاصل از جرم که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در نتیجه ارتکاب جرم به دست آمده باشد (گروه کاری اقدام مالی، 2006).

در قوانین هلند[13] نیز بیان می­شود پولشو کسی است که مدعی حق از شی در دسترس است، با علم به اینکه این شی به طور مستقیم یا غیرمستقیم از جرایم حاصل شده است (آنگر[14]، 2006).

اتحادیه اروپا[15] در سال (2001)، بیان می­کند هنگامی که رفتاری به شرح زیر است پولشویی صورت گرفته است:

منابع و مأخذ

منابع فارسی

باقرزاده، احد. جرایم اقتصادی و پولشویی. تهران. انتشارات مجد، چ1. 1382.

تذهیبی، فریده. پیامدهای پولشویی و راهبردهای کنترلی با رویکرد به اسناد بین­المللی، مجموعه سخنرانی­ها و مقالات همایش بین­المللی مبارزه با پولشویی. تهران؛ نشر وفاق، چاپ 1. 1381.

خواجوی، ملیحه؛ ایراهیم، رضایی، و حسن خداویسی، برآورد پول‌های کثیف و بررسی پیامدهای آن در اقتصاد ایران: رهیافت آزمون کرانه‌ها. فصلنامه اقتصاد مقداری، دوره 7، شماره4. 1389.

رهبر، فرهاد و میرزاوند، فضل­الله، پولشویی و روش­های مقابله با آن، انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ اول، صص 26 – 1. 1387.

شهری، محمد. تطهیر پول در اسناد بین­المللی و لایحه پولشویی. مجله تخصصی الهیات و حقوق، شماره6. 1384.

صادقی، بهروز؛ احمد، گوگردچیان، و نجفعلی، شهبازی، تحلیل تجربی آثار پولشویی بر رشد اقتصادی، مخارج دولت و نابرابری درآمدی در ایران. پژوهش­های راهبردی نظم و امنیت اجتماعی. چاپ اول، شماره اول. 1391.

عرب مازار یزدی، علی و لیلا خودکاری. برآورد حجم پول‌های کثیف در ایران. پژوهشنامه اقتصادی، شماره27. 1386

غلامی، علی و محمدعلی، پروبخش. مبارزه با پولشویی در قوانین ایران و اسناد بین­المللی. فصلنامه علمی- تخصصی مقالات اقتصاد اسلامی، سال چهارم، شماره اول. 1390.

نصراللهی، زهرا، محمدرضا، فرزانگان، و سمانه، طالعی اردکانی، بررسی روند تحولات اقتصاد سایه­ای در ایران (مقایسه نرم­افزارهای آموس گرافیک و لیزرل)، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی، شماره دوم. 1391.

کیانی‌زاده، حسین و مرتضی، بکی حسکویی، بررسی زمینه‌های پولشویی و تاثیرات آن بر رشد اقتصادی در ایران، نشریه پژوهشی دانشگاه امام صادق(ع)، شماره 27. 1384.

کیانی­زاده، حسین و حسین قضاوی، بررسی پیامدهای پولشویی و آثار آن بر امنیت اقتصادی ایران، ماهنامه بررسی مسائل و سیاست­های اقتصادی. 1387.

قاسمی، وحید. مدل سازی معادله ساختاری در پژوهش­های اجتماعی با کاربرد Amose Graphic. تهران: جامعه شناسان. 1389.

منابع لاتین

Araujo, R. and Moreira, T. (2005). An intertemporal model of dirty money, Journal of Money Laundering and Control, Vol. 8 No. 3, pp. 260-2.

Araujo, Azevedo (2006), The Effect of Money Lundering and Terrorism on capital accumulation and consumption.

Amedeo Argentiero, Michele Bagella and Francesco Busato (2008). Money Laundering in a two sector model: using theory for measurement.

Alldridge, P. (2002). The Moral Limits of the Crime of Money Laundering. Buffalo Criminal Law Review, Vol. 5, p.279-319.

Baker, R.W. (1999). The Biggest Loophole in the Free Market System. Washington Quarterly, Vol. 22(4), p.29-46.

Bagella, M., F. Busato and A. Argentiero (2009). Money Laundering in a Micro-founded Dynamic Model: Simulations for the US and the EU-15 Economies, Review of Law and Economics, Vol. 5, p. 879-902.

Bartlett, B.L. (2002). The Negative Effects of Money Laundering on Economic Development. Platypus Magazine, Vol. 77, p.18-23.

Belastingdienst-FIOD/ECD (2008). Witwassen en Vastgoed. Over methoden om criminele gelden wit te wassen via vastgoed (Money laundering and real estate. On methods to launder criminal money using real estate). Coördinatiepunt Witwassen.

Boorman, J. and S. Ingves (2001). Financial System Abuse, Financial Crime and MoneyLaundering, IMF Background Paper.

Bunt, H. van de, T. van Koningsveld, M. Kroeze, B. van der Vorm, J. Wezeman, C. van Wingerde and A. Zonneberg (2007) .Misbruik van Buitenlandse Rechtspersonen. Een verkennend onderzoek naar de aard, omvang en ernst van misbruik van buitenlandse rechtspersonen in Nederland (Abuse of foreign legal entities. An exploratory investigation into the nature, extent and gravity of abuse of foreign legal entities), Rotterdam: Erasmus Universiteit Rotterdam.

Camdessus, M. (1998). Money Laundering: The Importance of International Countermeasures. Plenary Meeting of the FATF, Paris, 10 February 1998

Castle, A. (1999). Asia Pacific Money Laundering Flows and Trends Canada: International Center for Criminal law Reform and CriminalJustic Policy. Working paper Number 2.

Chaikin, D.A. (1992). Money Laundering as a Supranational Crime. In principles and procedures for a new Transnational crime low.

Chaikin, D. (2008). Commercial corruption and money laundering: a preliminary analysis. Journal of Financial Crime, Vol. 15, No. 3, pp. 269-281.

Ehrlich, I. (1996), Crime, punishment and the market of offenses, The Journal of EconomicPerspectives, Vol. 10 No. 1, pp. 43-67.

Eichholtz, P. (2006). Een AFM voor de Vastgoedmarkt (A Supervising Authority for the Real Estate Sector), Justitiële verkenningen, Vol. 32(2), p. 67–75

Farzanegan. M.R. (2009) Illegal Trade in the Iranian economy: evidence fromstructural equation model; European Journal of Political Economy, 25(4): 489-507

FATF (2002). Basic Facts about Money Laundering, Financial Action Task Force/Grouped’action Financière

FATF (2006). Money Laundering and Terrorist Financing through the Real Estate Sector.Financial Action Task Force/Groupe d'action Financière

Financieel Expertise Centrum (FEC) (2008) Reportage Project Vastgoed (Report Project Real Estate), Amsterdam: Financieel Expertise Centrum.

Ferwerda, joras (2012), The Multidisciplinary Economics of Money Laundering.

Ferwerda, J. (2009). The Economics of Crime and Money Laundering: Does Anti-Money Laundering Policy Reduce Crime?, Review of Law and Economics, Vol. 5 Financieel Expertise Centrum (FEC) (2008) Reportage Project Vastgoed (Report Project Real Estate), Amsterdam: Financieel Expertise Centrum.

Goredma, C. (2000). Money Laundering in East and Southern Africa: A Preliminary Overview of the Treat. Paper read at the Fourth Meeting of the Task Force of Senior Officials of the Eastern and Southern AfricanAnti Money Laundering Group (ESAAMLG). Swaziland.

Giriraj, Arvind (2008). MONEY LAUNDERING: AN INSIGHT INTO THE MODUS OPERANDI WITH CASE STUDIES.

Gray-Farquharson, Naderah (2004), the observed Effects Of Money Laundering For Jamaica.

Houston, J. F. (1990). Estimating the size and implications of the underground economy. Working Paper, p. 23.

IMF (2001), Caribbean Offshore Financial Centres: Past, Present, and Possibilities for the Future, prepared by Suss, Esther C./Williams, Oral H./ Mendis, Chandima, IWF Working Paper, Washington D.C.

Keh, D.I. (1998). Drug Money in a Changing World: Economic Reform and CriminalFinance,UNODC,http://www.unodc.org/pdf/technical_series_1996-01-01_2.pdf.

Linn, C. (2005), How terrorists exploit gaps in US anti-money laundering laws to secrete plunder, Journal of Money Laundering Control, Vol. 8 No. 3, pp. 200-14.

Mackrell, N. (1997). Economic Consequences of Money Laundering, in: A. Graycar and P.Brabosky (eds), Money Laundering in the 21st Century: Risks and Countermeasures, Australian Institute of Criminology, Research and Public Policy Series, Canberra.

Masciandaro, D. (1999). Money Laundering: The Economics of Regulation, European Journal of Law and Economics, Vol. 7, p. 225-240.

McDowell, J. (2001) The Consequences of Money Laundering and Financial Crime, Economic Perspectives, Electronic Journal of the US Department of State, Vol. 6(2), p.6-8.

Meloen, J., R. Landman, H. de Miranda, J. van Eekelen and S. van Soest (2003) Buit en Besteding, Een empirisch onderzoek naar de omvang, de kenmerken en de besteding van misdaadgeld, Den Haag: Reed Business Information.

Morais, H.V. (2002). ‘The War Against Money Laundering, Terrorism, and the Financing of Terrorism’. Lawasia Journal 2002: pp. 1-32.

2002). Money Laundering: Apractical prespective. Singapore:Price Waterhouse Coopers.

Nelen, H. (2008) Real Estate and Serious Forms of Crime, International Journal of SocialEconomics, Vol. 35(10), p. 751–761.

Nelen, H., B. ter Luun and A. de Bruin (2007). De Omgeving van de Rijksgebouwendienst;Integriteitsrisico’s bij de Koop en Huur van Vastgoed (The environment of the Government Buildings Agency; integrity risks when buying and renting real estate), Maastricht University and Vrije Universiteit Amsterdam.

OECD (2006). Report on Tax Fraud and Money Laundering Vulnerabilities Involving the Real Estate Sector, Centre for Tax Policy and Administration, Paris: OECD[153] Parlementaire Enquêtecommissie Opsporingsmethoden (Parliamentary InquiryCommittee on Investigation Methods) (PEO) (1995) Inzake Opsporing (On investigating), Den Haag, Sdu, http://www.burojansen.nl/traa/

Quirk, P.J. (1996). 'Macroeconomic Implications of Money Laundering'. IMF Working Paper, International Monetary Fund, No. 96/66.

Quirk, P. J. (1997). ‘Money Laundering: Muddying the Macroeconomy’.Finance & Development, March 1997.

ReymondJ. Mechalowski (1985). Order , law, and crime , an Introduction to criminology. NewYork: Mc Graw- Hill college.

Schneider, F. (2010). “Money Laundering and Financial Means of Organized Crime: Some Preliminary Empirical Findings”. Economics of Security Working Paper 26,Berlin: Economics of Securit

Schneider, F. (2005). Shadow Economies Around the World: What Do We Really know?. European Journal of Political Economy, 21(3): 598-642.

Schneider, F. (2002). ‘Money Supply for Terrorism, The hidden financial flowsof Islamic terrorist organizations: Some preliminary results from an economicperspective’. Paper prepared for the workshop ‘The Economic Consequences ofGlobal Terrorism’, organized by DIW Berlin, June 14-15 2002.

Schneider, F. (2000). Money Laundering: Some Preliminary Empirical     Findings. Paper presented at the conference Tackling MoneyLaundering, Austria.

Schneider, FAnd Enste, (2000). Shadow economie:s sizes, causes and consequences the jornal of economic literature. Vol. 38. No. 1.

Stessens, G. (2000), Money Laundering: A New International LawEnforcement Model,Cambridge University Press, New York, NY.

Tanzi, V. (1996). 'Money Laundering and the International Financial System' .IMF Working Paper, International Monetary Fund, No. 96/55.

Tanzi, V. (1997) Macroeconomic Implications of Money Laundering, in: E.U. Savona,Responding to Money Laundering, International Perspectives, Amsterdam:Harwood Academic Publishers.

Unger, B. (2006) The Amounts and Effects of Money Laundering, Dutch Ministry of Finance report, with the collaboration of G. Rawlings, M. Siegel, J. Ferwerda, W. deKruijf, E.M. Busuioc and K. Wokke.

Unger, B. (2007) The Scale and Impacts of Money Laundering, Edward Elgar, Cheltenham,UK.

Unger, B. and J. Ferwerda (2009) Regulating Money Laundering and Tax Havens: The Roleof Blacklisting, in: Sabitha, A., Combating Money Laundering – TransnationalPerspectives, Chapter 5, Corporate Law series of Amicus Books, Icfai UniversityPress.

Walker, J. (1995) Estimates of the Extent of Money Laundering in and throughout Australia, report for the Australian Financial Intelligence Unit AUSTRAC,Queanbeyan: John Walker Consulting Services.

Walker, J. (1999). „How Big is Global Money Laundering?’. Journal of Money Laundering Control, Vol. 3, No. 1.

Walker, J. (2002). ‘Just How Big is Global Money Laundering?’ . Sydney: Australian Institute of Criminology Seminar.

Zdanowicz, J.S. (2001) Money Launderers wash Billions throu International Trade,Miami Herald, May 11, 2009.

Zizza, R. & G. Gobbi. (2007). Does the Underground Economy Hold Back Financial Deepening? Evidence from the Italian Credit Market. CEP Discussion Papers dp0789, Centre for Economic Performance, LSE.