پایان نامه سبکهای عشق ورزی و ویژگیهای شخصیت با کیفیت زندگی

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A ) 

سبکهای عشق ورزی و ویژگیهای شخصیت با کیفیت زندگی

چکیده:

        تحقیق حاضر به بررسی رابطه ساده و چندگانه بین سبکهای عشق ورزی و ویژگیهای شخصیت با کیفیت زندگی می پردازد. از این رو هدف پژوهش حاضر نیز بررسی رابطه سبکهای عشق ورزی و ویژگیهای شخصیت با کیفیت زندگی زوجین ناسازگار شهر رفسنجان بود. نمونه آماری این پژوهش تعداد 61 نفر از زوجین ناسازگار شهر رفسنجان بودند که به روش هدفمند انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از 1- پرسشنامه ویژگیهای شخصیتی نئو 2- پرسشنامه سبکهای عشق ورزی استرانبرگ و 3- پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت. روش تحقیق از نوع همبستگی بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده، نتایج نشان داد بین سبکهای عشق ورزی و ویژگیهای شخصیت با کیفیت زندگی زوجین ناسازگار شهر رفسنجان همبستگی مثبت و رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیون نشان داد که بین سبکهای عشق ورزی و ویژگیهای شخصیت با کیفیت زندگی رابطه چندگانه وجود دارد. بگونه ای که نتایج آزمون رگرسیون نشان داد سبکهای عشق ورزی 40 درصد و ویژگیهای شخصیتی 31 درصد بر کیفیت زندگی تاثیر دارند. همچنین نتایج حاصل از بررسی آزمون رگرسیون نشان داد این دو متغیر با یکدیگر 32 درصد از تغییرات کیفیت زندگی زوجین ناسازگار شهر رفسنجان  را توضیح می دهند. بنابراین با کمک سبکهای عشق ورزی و ویژگیهای شخصیت می توان کیفیت زندگی زوجین را پیش بینی و اقدامات لازم را بعمل آورد.

کلید واژه: سبکهای عشق ورزی، ویژگیهای شخصیت، کیفیت زندگی، زوجین ناسازگار.

1-1-    مقدمه:

ازدواج یکی از مهمترین تصمیم گیری های هر فرد در زندگیش می باشد. زیرا افراد بر اساس نحوه نگرش و طرح واره های ذهنی خود تصمیم به زندگی مشترک می گیرند. یکی از این نگرشها در کنار هم بودن و لذت بردن از یکدیگر است. کیفیت زندگی از جمله شاخصه هایی که زندگی ها را لذت بخش و معنادار می سازد؛. زیرا همانگونه که کیفیت زندگی را " دریافت های شخصی فرد از جایگاه زندگیش با توجه به فرهنگ و نظام ارزشی که در آن زندگی می کند که متاثر از اهداف، انتظارات و استانداردهای مورد نظر فرد است"  تعریف می کنند؛ ( باسخا، عاقلی کهنه شهری و مسائلی، 1387) می توان چنین استنباط کرد هر زوجی یک تصوری را از زندگیش دارد که سبب می شود آنان مطابق با اهداف، انتظارات و استانداردهای مورد نظر خود دوام زندگیشان را تضمین نمایند.

 از سویی سطح کیفیت زندگی نیز با توجه به ساختارهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جوامع مختلف متفاوت می باشد بگونه ای که شرایط ساختاری مذکور ممکن است در یک جامعه سبب دوام و در جامعه ای دیگر سبب از هم پاشیدگی زندگی مشترک بین زوجین شود. زیرا عوامل مختلفی متناسب با بوم اجتماعی و فرهنگی جوامع مختلف اثر گذار بر کیفیت زندگی خانواده ها می باشند. در نظر گرفتن همه عوامل مختلف در تحقیقات کاربردی و بنیادی کاری بس سنگین و تا حد زیادی ممکن است به نتیجه گیری هم نینجامد. از این حیث در تحقیق حاضر متناسب با بررسی های قبلی که در این زمینه صورت گرفته است؛ از بین عوامل اثرگذار بر کیفیت زندگی زوجین ناسازگار، سبکهای عشق ورزی و ویژگیهای شخصیت به عنوان عواملی که می توانند پویایی و کیفیت زندگی افراد را تعیین نمایند مد نظر قرار داده شده اند. از این حیث شناخت سبکهای عشق ورزی و ویژگیهای شخصیتی افراد و اثر گذاری این دو شاخص در کیفیت زندگی افراد، این امکان را فراهم می آورد تا افراد با شناخت و آگاهی، مسایل را با علایق و صلاحیت های خود تطبیق داده و از نظر روحی و روانی محیط زندگی خود را ایمن سازند و در آن محیط، توانایی ها و مهارتهای خویش را بکار گیرند و استعدادهای واقعی خود را به منصه ظهور برسانند (نصری و خورشید، 1391). بنابراین توجه به ویژگی های شخصیتی افراد و سبکهای عشق ورزی که سبب احساس نزدیکی دو نفر به یکدیگر می شوند؛ از اهمیت بسزایی در بررسی کیفیت زندگی برخوردار هستند. زیرا روی هم رفته، شواهد موجود نشان می دهد ویژگی های شخصیت و سبکهای عشق ورزی، پیش بینی کننده های تجربی موثری برای تعیین کیفیت زندگی هستند و وجود رابطه بین ویژگیهای شخصیتی و سبکهای عشق ورزی با کیفیت زندگی در تحقیقات مقطعی مورد تایید قرار گرفته است  (یوسفی و همکاران، 1390 و حمید و زمستانی، 1392). بر اساس تجربه های روزمره و با استناد به منابع مکتوب مشخص شده که ویژگیها و صفات خاص شخصیتی و سبکهای عشق ورزی نقش برجسته و مسلطی در منظومه روانی و بهداشتی و بهزیستی ما داشته و همچنین بدین لحاظ که سبکهای عشق ورزی و ویژگیهای شخصیتی می توانند به درستی پیش بینی کننده کیفیت زندگی ما باشند چرا که غالب اوقات تعیین کننده و هدایت کننده رفتارهای ما محسوب می شوند. فلذا با توجه به تاثیر ویژگیهای شخصیتی و سبکهای عشق ورزی در پیش بینی کیفیت زندگی از یک سو و از سویی با عنایت به اینکه، تاکنون تحقیقی در خصوص موضوع تحقیق حاضر صورت نگرفته است؛ تحقیق حاضر بررسی رابطه بین سبکهای عشق روزی و ویژگیهای شخصیت با کیفیت زندگی زوجین ناسازگار را هدف تحقیق خود قرار داده است.

1-2. بیان مسأله:   

تعمق درباره چگونگی کسب یک زندگی مطلوب یا یک زندگی با کیفیت خوب به اندازه ای قدمت بشر است. به قول سقراط: " انسان باید بیشترین ارزش را برای خوب زندگی کردن قائل باشد نه فقط برای زندگی کردن " (احمدی رکن آبادی، 1393). مقوله کیفیت زندگی به این دلیل اهمیت دارد که در صورت نادیده گرفتن می تواند منجر به ناامیدی، بی انگیزه شدن و کاهش فعالیتهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و بهداشتی شده و در ابعاد عمیق تر بر توسعه اجتماعی اقتصادی کشور تاثیر بگذارد همچنین کیفیت پائین زندگی سبب افسردگی، انزوای اجتماعی، کاهش انجام فعالیتهای روزمره زندگی، وابستگی و افزایش بار اقتصادی و ... می شود (احمدی رکن آبادی، 1393).

         عوامل متعددی از جمله عوامل جسمانی، روانی، اجتماعی، خانوادگی، اقتصادی، تفریحی و معنوی بر کیفیت زندگی تاثیر گذار هستند زیرا کیفیت زندگی ساختاری ذهنی و پویا است که به مقایسه وضعیت زندگی گذشته یا حوادث اخیر در همه جوانب مثبت و منفی می پردازد ( گرنت و ریورا، 1998 به نقل از موحد و حسین زاده، 1390). از دید گرنت و ریورا (1998) ماهیت ذهنی بودن کیفیت زندگی به ادراک افراد درباره وضعیت زندگیشان به جای گزارشات دیگران می پردازد و بر اساس تعریف فرانس و پوورس از کیفیت زندگی، خشنودی و یا عدم خشنودی از حیطه های از زندگی که برای فرد اهمیت دارد، نشأت می گیرد (موحد و حسین زاده، 1390). بنابراین، زوجین ناسازگار با توجه به مشکلات مشابهی که دارند، ممکن است نحوه ادراک و نظراتشان در خصوص زندگی زناشویی شان متفاوت باشد و آن را بصورت های مختلف گزارش دهند. بگونه ای اگر زوجین ناسازگار جدا از اختلافات و ناسازگاریهایی که دارند؛ برداشت شان از سطح کیفیت زندگی شان رضایت بخش باشد، سعی خواهند کرد زندگی خود را حفظ نمایند در غیر اینصورت ممکن است تمایلی به ادامه زندگی نداشته باشند زیرا با توجه به اینکه زندگی زناشویی زوجین با یک تعهد اجتماعی بین دو طرف شروع می شود؛ احساس رضایت زوجین از کیفیت زندگی شان آنان را به همگرایی و عدم رضایت سبب بروز اختلاف، منازعه و حتی متارکه در بین آنان خواهد شد (یوسفی و همکاران، 1390). تحقیقات نشان داده سطح کیفیت زندگی مردم ایران در بین 194 رتبه 150 را داراست. این نتیجه نشان دهند سطح پائین کیفیت زندگی مردم ایران است (جواهری و حسین زاده، 1391). از این منظر می توان برآورد کرد زوجینی که دارای مشکلات زناشویی و خانوادگی هستند، نسبتاً سطح کیفیت زندگیشان پائین تر از دیگر اقشار جامعه است.

سامارکو (2001) کیفیت زندگی را یک احساس خوب بودن ناشی از رضایت یا عدم رضایت از جنبه های مختلف زندگی که برای شخص مهم هستند، می داند. کیفیت زندگی بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی دارای چهار بعد جسمی، روان، اجتماعی و محیطی است (نجات، منتظری، هلاکوئی، محمد و مجد زاده، 1386). فلذا مطالعه کیفیت زندگی و عوامل تاثیر گذار بر آن  می تواند اطلاعات اساسی را در اختیار ما قرار دهد که در هنگام ارزیابی مداخلات حوزه سلامت و اجتماع مورد استناد قرار گیرند. در این بین سبکهای عشق ورزی جایگاه برجسته ای را در مطالعه عوامل موثر بر کیفیت زندگی به خود اختصاص داده است (یوسفی و همکاران، 1390). زیرا افراد با داشتن سبکهای عشقی متفاوت، ممکن است دست به انتخابهایی بزنند که سطح کیفیت زندگیشان منحصر بفرد باشد. با توجه به اینکه برخی یافته های تحقیقی نشان داده که عشق پیامدهایی برای سلامت و بهزیستی دارد (ایش و استفانو، 2005 به نقل از رفیعی نیا و اصغری، 1386) و هنگامی هم که از نهاد خانواده صحبت به میان می آید بلافاصله در ذهن صمیمیت، عشق و علاقه تداعی می شود وجود ثبات، استحکام و برقراری نظم در این نهاد منوط به داشتن روابط گرم اعضای خانواده با یکدیگر است. اما آنچه از بین برنده این فضاست تضاد، کشمکش و درگیری است که تصویر آرام خانه و امنیت را در هم می شکند (نادری، حیدری و حسین زاده، 1388). بنابراین سبکهای عشق ورزی سبب بهزیستی بهتر خانواده ها است.

استرانبرگ (1998) سه مولفه را برای عشق در نظر می گیرد: صمیمیت، هوس و تعهد. از نظر هندریک و هندریک (1986) سبک های عشق ورزی اشاره به این امر دارد که چگونه افراد عشق را تعریف می کنند یا عشق ورزی می کنند. افراد برای عشق ورزیدن نسبت به همسر خود از یک سبک و روش خاصی استفاده می کنند و این سبک متاثر از ارتباط متقابل و مداوم بین زن و شوهر و تعبیری است که از محیط زندگی خود دارند (صادقی، احمدی، بهرامی، اعتمادی و پورسید، 1392). از سویی ویژگیهای شخصیتی نیز از عوامل موثر بر کیفیت زندگی است (حمید و زمستانی، 1392). آلپورت ( 1936) شخصیت را سازمان پویای درون شخص می داند که از نظام های روانی جسمانی تشکیل یافته است، این نظام ها، الگوهای شاخص رفتار، افکار و احساسات شخص را ایجاد می کند (عبدی، باباپور و صادری، 1387). در واقع شخصیت مجموعه ای از الگوهای پایدار فرد در ادراک، شناخت و روابط بین فردی است. از منظر روان شناسی واژه شخصیت، تمامیت فرد و تمامیت عادت ها و کنش های روانی او را نشان می دهد و مجموعه ای از ویژگیها و صفات آدمی است که الگوهای نسبتاً پایدار پاسخ وی به موقعیت ها را تبیین می کند (فرهودی و حریری، 1391). مک کارا و کاستا (1992) ویژگیهای شخصیت را بر اساس الگوی پنج عاملی شخصیت تبیین می کنند. از این رو بر اساس الگوی شخصیت، انسان به وسیله پنج عامل بزرگ تفسیر می شود که عبارتند از: روانژندی، برونگرایی، انعطاف پذیری، دلپذیر بودن و مسئولیت پذیری (کوپر، 1998). باید دانست نقش ویژگیهای شخصیتی و سبکهای عشق ورزی بر رفتار و شناخت، گاه مستقیم و بی واسطه است و گاه با اثرگذاری بر عوامل واسطه ای موجب بروز پیامدهای رفتاری و شناختی می شود بگونه ای که با بررسی سبکهای عشق ورزی و ویژگیهای شخصیتی می تواند دست به طبقه بندی زد. از این رو، توجه به ویژگیهای شخصیتی و سبکهای عشق ورزی در تحقیقات ضروری و با اهمیت می باشد. فلذا در مطالعه حاضر سعی می شود عوامل مذکور در خصوص اثرگذاری بر کیفیت زندگی مورد بررسی قرار داده شوند زیرا بدیهی است عدم شناساندن و تشریح عوامل موثر بر کیفیت زندگی زوجین، باعت می شود آن جنبه هایی که سبب بهزیستی و بهداشت روانی زندگی و خانواده ها می شوند، مورد غفلت واقع شده و پیامدهای منفی متوجه نظام خانواده که رکن اساسی یک جامعه است، بشود.

در مورد نقش سبکهای عشق ورزی و ویژگیهای شخصیت در پیش بینی کیفیت زندگی بصورت متمرکز، تصویر روشنی وجود ندارد زیر تابحال تحقیقی که رابطه سبکهای عشق ورزی و ویژگیهای شخصیت را با کیفیت زندگی مورد بررسی قرار داده باشد انجام نشده است. در عین حال بر اساس اطلاعاتی که در سطح عمومی تر وجود دارد، می توان در مورد شرایط آنها به ارزیابی تقریبی پرداخت. از این رو تحقیق حاضر با عنایت به اینکه سبکهای عشق ورزی و ویژگیهای شخصیت می توانند بر کیفیت زندگی افراد اثر بگذارند، این سئوال اساسی را در پژوهش حاضر مورد بررسی قرار خواهد داد، چه نوع رابطه ای بین سبکهای عشق ورزی و ویژگیهای شخصیت با کیفیت زندگی زوجین ناسازگار شهر رفسنجان وجود دارد؟  بعبارتی این سئوال در ذهن پژوهشگر ایجاد گردیده که ویژگیهای شخصیتی و سبکهای عشق ورزی قادر به پیش بینی کیفیت زندگی زوجین ناسازگار می باشند؟ فلذا تحقیق حاضر در نهایت سعی دارد با شفاف سازی و تبیین میزان اثرگذاری این متغیرها در کیفیت زندگی، زمینه هایی را که سبب بهزیستی بیشتر زندگی ها می شوند را روشن سازد زیرا توجه به سلامت روانی و بهزیستی خانواده می تواند نور امید، شادابی و سرزندگی را دل خانواده ها زنده کند و تاثیر بسزایی را در نحوه کارکرد و فعالیت خانواده ها داشته و به نوبه خود موجبات سلامتی نسل ها را فراهم نماید.

Abstract

The Present study investigated the simple and multiple relationsheep between lovemaking styles and personality features with the quality of life. Thus the purpose of this study is the investigation into the relationsheep between lovemaking styles and personality features with the life quality of rafsanjan's incompatible spouses. The statistic sample of this study were 61 Rafsangan's incompatible spouses which were seleced in a targeted way. The means of study are: 1- Neo's personality features questionnaire, 2- strunberg's lovemaking styles questionnaire, and 3- the life quality questionnaire of world Health organization. The method of study is interconnection. It was used spss software for analyzing data and The results showed that there is a meaningful relationship and a positive inter connection between the love making styles  and the personality features with the life quality. The regressive results showed that there is a multiple relation – sheep between lovemaking styles and personality features with the life quality. In the manner that the results of regressive examination also. Showed that the lovemaking styles have a fourty percent effect on the life quality and the influence of personality features on the life quality is 31 percent. The results of regressive examination also showed that these two variables explain 32 percent of the changings of life quality of rafsanjan's incompatible spouses. Therefore, we can predict the life quality of spouses by the lovemaking styles and the personality features and we can tae the necessary steps to remove this difficulty.

Keywords: lovemaking styles, Personality features , life quality, incompatible spouses.