فهرست:
فهرست مطالب
عنوان صفحه چکیده.............................................................................................................................................................1
فصل یکم:مقدمه پژوهش
مقدمه.............................................................................................................................................................3.
1-1- بیان مساله ...........................................................................................................................................4.
1-2-اهمیت وضرورت انجام تحقیق..............................................................................................................6
1-3-اهداف پژوهش .....................................................................................................................................8
1-3-1- هدف اصلی ...............................................................................................................................8
1-3-2- اهداف فرعی .............................................................................................................................8
1-4- فرضیه های تحقیق .............................................................................................................................8.
1-5- تعریف متغیر ها ...................................................................................................................................9
1-5-1- تعاریف مفهومی...........................................................................................................................9
1 -5-2- تعاریف عملیاتی ....................................................................................................................9
فصل دوم: پیشینه پژوهش
2-1- چارچوب نظری و پیشینه تحقیق.......................................................................................................11
2-1-1- نظریه کارکرد گرایی...................................................................................................................11
2-1-2- نظریه فمینیستی..........................................................................................................................11
2-1-3- نظریه سیستمی مینوچین............................................................................................................13
2-1-4- نظریه مازلو................................................................................................................................13
2-2- خانواده...............................................................................................................................................15
2-3- ارائه الگویی مطلوب از خانواده..........................................................................................................14
2-4- ویژگی های سنت ازدواج...................................................................................................................14
2-4-1- تقدس سنت ازدواج................................................................................................................15
2-4-2- انتخاب آگاهانه......................................................................................................................16
2-4-3-همسان همسری.......................................................................................................................17
2-5- ویژگی های ساختاری نهاد خانواده................................................................................................18
2-5-1- سرپرستی مرد.............................................................................................................18
2-5-2-آگاهی پذیرش نقش ها..........................................................................................................19
2-5-3- نقش عاطفی همسران............................................................................................................20
2-5-3-1- نقش عاطفی زن........................................................................................................20
2-5-3-2- نقش عاطفی شوهر....................................................................................................21
الف-نیکو سخن گفتن...............................................................................................................21
ب-احترام..................................................................................................................................21
2 -5 -4- نقش جنسی همسران........................................................................................................22
2-5-4-1-نقش جنسی زن...............................................................................................................22
2-5-4-2- نقش جنسی شوهر.......................................................................................................22
-25-5- نقش پدری و مادری...................................................................................................................23
2-6- وظایف والدین در قالب فرزندان.....................................................................................................23
2-6-1- اظهار محبت................................................................................................................23
2-6-2- حمایت.......................................................................................................................24
2-6-2-1- نقش فرزندی.................................................................................................................24
2-6-2-2- نقش خویشاوندی...........................................................................................................25
2-7- ویژگی های کارکردی نهاد خانواده..................................................................................................25
2-2-1- مشروعیت بخشی به فرزندان.....................................................................................................25
2-7-2- جلوگیری از انحرافات اجتماعی................................................................................................26
2-8- راهکارهای تحقق خانواده مطلوب.....................................................................................................27
2-8-1- تقویت ایمان.............................................................................................................................27
2-8-1-1- معنا بخشیدن به زندگی و ایجاد حس رضایت.................................................................27
2-8-1-2- تقویت اخلاق و کنترل درونی...............................................................................27
2-8-2- فرزند آوری...............................................................................................................................28
2-8- 3- حصر روابط جنسی در چارچوب زناشویی..............................................................................29
2-8-4- تقویت روحیه غیرت ورزی.......................................................................................................29
2-9- وظایف و نقش زوجین در رضایت زناشویی....................................................................................33
2-10- رضایت زوجین از نگاه آیات و روایات...........................................................................................31
2-10-1- تکریم زن.......................................................................................................................31
2-10-2-کمک کردن به زن...........................................................................................................32
2-10-3-اظهار محبت به زن.........................................................................................................33
2-10-4-خوش رویی با زن..........................................................................................................34
2-10-5- پند و موعظه دادن..........................................................................................................34
2-10-6- تشکر و سپاسگذاری مرد.........................................................................................35
2-10-7- بدرقه و استقبال مرد..............................................................................................36
2-10-8- سرپرستی مرد- اطاعات زن......................................................................................36
2-10-9-ایجاد لذت برای یکدیگر................................................................................................38
2-10-10-حل تعارضات زناشویی..........................................................................................40
2-10-11-بیان زیبا برای همسر...............................................................................................41
2-10-12- صبر بر آزار و اذیت همسر.......................................................................................41
2-11- عوامل مخدوش کننده رضایت زناشویی..................................................................................42
2- 11- 1- سخت گیری..........................................................................................................42
2-11-2- ترش رویی...............................................................................................................42
2-11-3-نا سزا گویی.............................................................................................................42
2-11-4- چشم و هم چشمی...................................................................................................43
2-11-5- لجاجت..................................................................................................................43
2-12- دین.....................................................................................................................................43
2-12-1- مفهوم دین................................................................................................................49
2-12-2-دین در لغت..................................................................................................................44
2-12-3- نیاز همیشگی به دین............................................................................................................45
2-13- هدف دین...........................................................................................................................46
2-13-1-هدایت تشریعی............................................................................................................46
2-13-2-تعلیم و تربیت مردم.....................................................................................................47
–قضاوت....................................................................................................................48
2-13-5—حکومت.................................................................................................................48
2-14- دین از منظر نظریه پردازان غربی....................................................................................................49
2-14-1- دین از دیدگاه کنت ول اسمیت......................................................................................52
2-15-دین و مولفه های آن در اسلام.....................................................................................................53
2-16- دین از منظر نظریه پردازان ایرانی.................................................................................................55
2-16-1- علامه طباطبایی..............................................................................................................55
2-16-2- استاد مطهری................................................................................................................56
2-17- بیشینه خارجی.......................................................................................................................59
2-18- بیشینه داخلی........................................................................................................................62
فصل سوم- روش پزوهش
3-1- روش ها...............................................................................................................................65
3-2- جامعه اماری، روش نمونه گیری و حجم نمونه...............................................................................65
3-3- متغیر های مورد بررسی...........................................................................................................65
3-4- ابرار پزوهش و روش گرد آوری.............................................................................................65
3-5- روش ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها..................................................................................66
فصل چهارم- یافته های پژوهش
4-1-آمار توصیفی..........................................................................................................................68
4--2آمار استنباطی................................................................................................................................70
فصل پنجم- بحث و نتیجه گیری
5-1- بحث و تفسیر نتایج..................................................................................................................74
5-2- نتیجه گیری..............................................................................................................................76
5-3- محدودیت های پژوهش..............................................................................................................76
5-4- پیشنهادات..........................................................................................................................................76
5-4-1-پیشنهادات پژوهشی........................................................................................................................76
5-4-2-پیشنهادات کاربردی........................................................................................................................77
الف) منابع فارسی
ب) منابع انگلیسی
ج) پیوست ها
چکیده انگلیسی
منبع:
فهرست منابع
مقالات فارسی:
1-احمدی، خدابخش و همکاران ( 1379)، ( بررسی شخصیت در جهت گیری مذهبی دانشجویان )، مجله روانشناسی، شماره 185، ص 204.
2-احمدی، خدابخش و دیگران « بررسی وضعیت ازدواج و سازگاری زناشویی در بین کارکنان سپاه ،(1384)، طب نظامی، ش 7، ص 141-152.
3-ترکاشوند، جواد و دیگران (1392)، تعامل رفتاری همسران از نگاه اسلام و روان شناسی، ماهنامه علمی – ترویجی معرفت، سال 22، شماره 90.
4-حق دوست ، علی اکبر و دیگران « بررسی دیدگاه دانشجویان علوم پزشکی پیرامون عوامل موثر در ازدواج »(1374)، اندیشه ورفتار، ش3، ص20-29.
5-جان بزرگی، مسعود(1388)، «ساخت اعتبار یابی آزمون پایبندی مذهبی بر اساس گزاره های قرآن و نهج البلاغه» ، فصل نامه علمی تخصص پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، سال سوم، ش5.
6-خدایاری فرد، محمد و دیگران، « رابطه نگرش مذهبی با رضایت مندی زناشویی در دانشجویان متأهل»/(1386)، خانواده پژوهی، سال سوم، ش 10، ص 611 – 620.
7-روحانی ، عباس و داوود معنوی پور (1387)، « رابطه عمل به باور های دینی با شادکامی و رضایت زناشویی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد مبارکه» ، دانش و پژوهش در روانشناسی ،ش35و36،ص189-206.
8-سیمز، جفری، (2004)« معنا و غایت دین در گفت و گو با کنت ول اسمیت»، ترجمه پریوا عروج نیا، کیان، ش 33، ص 4-14.
9-صیاد پور ، زهره (1383)« بررسی رضایت از ازدواج در دانشجویان» روانشناسان ایرانی ، سال اول ،ش2، ص145-157.
10-غباری بناب ، باقر، (1380)« مطالعاتی در قلمرو مشترک دین و روان شناسی»، فصل نامه علمی تخصص پژوهشگاه حوزه و دانشگاه سال هفتم، شماره نهم..
11-مقدم، سعید ( 1391) « خانواده آرمانی در اندیشه امام سجاد (ع)» ماهنامه معرفت، سال بیست و یکم، شماره دهم، ص 14-26.
12-میر احمدی زاده ، علیرضا وهمکاران«رضامندی زناشویی وتعیین عوامل تاثیر گذار بر آن در شیراز
.»(1382) ،اندیشه و رفتار، سال هشتم ش4، ص 63-56.
کتاب های فارسی:
1-انصاریان، حسین(1380)، نظام خانواده در اسلام، ج هجدهم، قم، ام ابیها.
2-بستان، حسین(1385)، اسلام و جامعه شناسی خانواده، ج دوم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
3-بستان، حسین(1388)، اسلام و جامعه شناسی خانواده، ج چهارم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
4-بستان، حسین(1390)، خانواده در اسلام، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
5-پسندیده، عباس(1389)، تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث، ج دوم، قم، دارالحدیث.
6-پناهی، علی احمد(1390)، همسرداری، قم، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها.
7-جوادی آملی،عبدالله،(1390) زن در آیینه جلال و جمال، ج پنجم، قم، اسرا.
8-حسین زاده،علی(1390)،همسران سازگار راهکار های سازگاری،ج یازدهم، قم، موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره).
9-حکیمی، محمد و دیگران(1382)، کتاب زن، تهران، بهار.
10-خوانساری، ج م (1366)، شرح غرر الحکم و درر الحکم آمدی، ترجمه : سیدجلال الدین حسینی ارموسی، تهران، دانشگاه تهران.
11-دشتی،محمد(1379)ترجمه نهج البلاغه، ج ششم، قم، مشرقین
12-راغب اصفهانی، حسین بن محمد(1363)، المفردات، بی جا، دفتر نشر کتاب.
13-رشیدپور، مجید(1388)، عوامل استحکام خانواده، ج سوم، تهران، انجمن اولیاء و مربیان.
14- روبن، دیوید، رایلی اسکات و جرج اریک جانسون(1381) دانستنی های زناشویی، ترجمه : کیومرث دانشور، ج ششم، تهران، کوشش.
15- ریدلی، جین (1385)، تفاوت های جنسی زن و مرد ، ترجمه بهزاد رحمتی، تهران، توانا.
16- ساپینگتون، اندرو(1379)، بهداشت روانی، ترجمه : حمیدرضا حسین شاهی برواتی، تهران، روان.
17-ساروخانی، باقر(1380)، جامعه شناسی خانواده، تهران، سروش.
18-سالاری فر، محمدرضا(1385)، درآمدی بر نظام خانواده در اسلام، ج دوم، قم، هاجر.
19-سالاری فر، محمدرضا(1388)، خانواده در نگرش اسلام و روان شناسی، ج پنجم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
20- سالاری فر، محمد رضا و دیگران،(1390) « مبانی نظری مقیاس های دینی» در : گزیده مقالات همایش مبانی نظری و روان سنجی مقیاس های دینی، ج دوم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
21- شعرباف، آقامحمدیان و همکاران(1382)، بررسی عوامل موثر در تحکیم خانواده و رضایت زناشویی، چکیده مقالات همایش تقویت نظام خانواده و آسیب شناسی آن، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
22- شولتز،دوان پی، شولتز، سیدنی الن(1392)، نظریه های شخصیت ،ترجمه: یحیی سید محمدی ،تهران، ویرایش.
23- شیروانی، علی (1386)، ترجمه صحیفه کامله سجادیه، ج ششم، قم، دارالفکر.
24- صابری یزدی، علیرضا(1375)، الحکم الزهراء، ترجمه محمدرضا انصاری محلاتی، ج دوم، قم، سازمان تبلیغات اسلامی.
25- صدوق، محمد بن علی (1413ق) ،من لا یحضره الفقیه، قم، ترجمه جامعه مدرسین
26-طباطبایی، سیدمحمدحسین(1362)، شیعه در اسلام، قم، تبلیغات اسلامی.
27- طباطبایی، سیدمحمدحسین(1374)، تفسیرالمیزان، ترجمه : سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
28- فتح معماری ، کامبیز(1389) فمینیسم راه یا بیراهه؟،کرمانشاه ، انتشارات باغ ابریشم.
29- فیض کاشانی، ملاحسن(1417ق)، المحجه الابیضاء فی تهذیب الاحیا، ترجمه وتصحیح علی اکبر غفاری، قم، جامعه مدرسین.
30- کلاین برگ، اتو(1368)، روان شناسی اجتماعی، ترجمه علی محمد کاروان، ج دوم، تهران، اندیشه.
31- کیلسر، نورمن ال(1375)، فلسفه دین، ترجمه حمیدرضا آیت اللهی، تهران، حکمت.
32- گروهی از نویسندگان(1390) جنسیت از منظر دین و روانشناسی (مجموعه مقالات)، قم، موسسه آموزشی پژوهشی امام (ره).
33- گری، جان(1376) ، مردان مریخی زنان ونوسی،تهران ،همشهری.
34-لطف آبادی حسین (1381)،روانشناسی رشد،نوجوانی،جوانی وبزرگسالی،ج چهارم،تهران،سمت.
35-محمدی ری شهری، محمد(1389)، تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث، قم، دارالحدیث.
36- مصباح، علی و دیگران(1374)، روان شناسی رشد با نگرش به منابع اسلامی، تهران، سمت .
37-مصباح، محمدتقی(1380)، اخلاق در قرآن، ج چهارم، قم، موسسه آموزشی و پرورشی امام خمینی(ره).
38- مطهری، مرتضی(1375)، مجموعه آثار، ج 3، صدرا.
39- مظاهری، حسین(1374)، اخلاق در خانه، قم، اخلاق.
40-معین الاسلام، مریم، طیبی، ناهید(1380)، روان شناسی زن در نهج البلاغه، قم، عطر سعادت.
41- موریش، ایور(1373)، درآمدی بر جامعه شناسی تعلیم و تربیت، ترجمه : غلامعلی سرمد، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
42- نصری، عبداله(1379)، انتظار بشر از دین، تهران، موسسه فرهنگی دانش و اندیشه.
43-نظری، محمد(1388)، مبانی زوج درمانی و خانواده درمانی، ج دوم، تهران، معلم.
44- مینو چین، سالوادور(1390)، خانواده درمانی، ترجمه باقرثنایی، ج هشتم، تهران، امیرکبیر.
45- نوری، میرزا حسین (1408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، موسسه آل بیت لاحیا التراث.
46-هومن، حیدر علی (1385) تحلیل داده های چند متغیری در پژوهش رفتاری،تهران، پیک فرهنگ.
47-هی لی، جی (1388)، روان درمانی خانواده، ترجمه باقر ثنایی، ج یازدهم، تهران، امیرکبیر.
پایان نامه های فارسی:
1-بنی اسدی، ح،(1370) «بررسی و مقایسه عوامل موثر اجتماعی، فردی و شخصیتی زوج های سازگار شهر کرمان، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس.
2-حیدری، مجتبی(1382)، « بررسی رابطه جهت گیری مذهبی و رضایت از زندگی زناشویی »، پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
3-جدیری، جعفر(1387) ، «بررسی رابطه رضامندی زناشویی بر اساس معیار های دینی با ثبات هیجانی» ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، روانشناسی ، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام (ره).
4-خدایاری فرد و همکاران(1385)،« طرح اماده سازی و هنجاریابی مقیاس سنجش دینداری در جامعه دانشجویان کشور»، دانشگاه تهران، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی.
5-خطیب، سیدمهدی(1390)، «رابطه بین سبک زندگی مذهبی بر سلامت روانی با توجه به مولفه های شخصیتی»، پایاننامه کارشناسی ارشد، روان شناسی، موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره).
6-سلیمانیان، علی اکبر(1379)، « بررسی تأثیرات تفکرات غیرمنطقی بر نارضایتی زناشویی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه علامه طباطبایی.
7-مصلحی، جواد (1391)، رابطه همانندی / تضاد ( ویژگی های شخصیتی ( درون گرایی /برون گرایی ) و رضایت زناشویی با توجه به پایبندی مذهبی زوجین، پایان نامه کارشناسی ارشد، روان شناسی، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
8-موسوی، رقیه سادات(1374)، بررسی و مقایسه عوامل موثر بر رضایت مندی زناشویی در سه گروه پزشکان، کارمندان، کارگران شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، مشاوره و راهنمایی، تهران، دانشگاه تربیت معلم.
9-میلانی فر، ب (1375)، بررسی رابطه رضایت زناشویی و سلامت روان پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد رودهن.
10-نجفی، حسین(1389)، «بررسی رابطه جهت گیری مذهبی با رضایت زناشویی و صمیمیت زناشویی معلمان دبیرستان»، پایان نامه کارشناسی ارشد ، مشاوره خانواده ، تهران دانشگاه تهران
کتاب های عربی:
1-تمیمی آماری، عبدالواحدبن محمد(1366)، غررالحکم و درر الکلم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
2-حر عاملی ، محمدبن حسن(1409ق) ،وسائل الشیعه، قم،موسسه آل بیت(ع).
3-شعیری، محمدبن حیدر(1363)جامع الاخبار،قم، شریف رضی.
4-کلینی، محمد بن یعقوب (1365)، الکانی، ج پنجم، تهران، دارالکتاب الاسلامیه.
5-مجلسی، محمدباقر(1404 ق)، بحارالانوار، بیروت، موسسه الوفاء.
6-نوری، میرزا حسین(1408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، موسسه آل بیت(ع).
کتاب های انگلیسی:
1-Brabdery, T.N. & Fin Cham, F.D. & Beach S.R, (2000) , Research on the nature and determinants of marital satisfaction : A decade in review Journal of Marriage and family , V62, P.967.
Ellis, A. (1968). Rational – emotive therapy applied to relation ship therapy .journal of Rational – emotive therapy, pp. 67-76.
Costa, P.T.,Terracciano,A.,R.Mccrae(2001), Gender Differences in Personality trais Across Cultur:Robust and Surprising findings” ,journal of personality and social psychology, 81(2), p. 222-231.
Gruner, L, (1985), The correlation of private, religious devotional practices and marital adjustment. Journal of cooperative family studies, V16, N1, p, 54.
Horney,k.( 1987). Final lectures. New York: Norton.
Kendall, Diana(1999), Sociology in our Times, Belmont , CA, wads worth company.p.426.
Kim Y.M.& others(2004), Spirituality and affect a Function of changes in religious affiliation. Personality and Individual Differences, V 37(4).
Mahoney, A. & others, (1999), Marriage and the spiritual realm : The role of proximal and distal religious constructs in marital functioning. Journal of Family psychology, V13(3), P.332.
Mullins, L.C., et al , (2001), Marital adjustment and religiosity : A comparison of those under age 65 with those age and older. Journal of social science Research, V2, issue 1, p.68.
Mcnulty, K. &others, (2004), perceived uncertainty, spiritual well-Being, and psychosocial Adaptation in Individuals with Multiple Sclerosis. Rehabilitation psychology, V 49(2), P.91-9.
Walsh, F, spirituality hn family thrapy, Guilford press, 2009.
.
سایت فارسی:
1-مصباح، محمدتقی، « دین »(1392)، در سایت سراج، http://seraj