پایان نامه کنترل اجتماعی در آموزه های قرآن کریم

word 1 MB 30069 379
1393 دکترا علوم اجتماعی و جامعه شناسی
قیمت قبل:۱۰۵,۵۰۰ تومان
قیمت با تخفیف: ۲۹,۸۵۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • رساله برای دریافت درجه دکتری رشته جامعه‌شناسی (گرایش نظری فرهنگی)

    چکیده

    این تحقیق در صدد است گزاره های اسلامی را در قالب مفاهیم جامعه شناسی عرضه کند و به یک جمع بندی نهایی در قالبِ دیدگاهی منتسب به آموزه های قرآن، در باره کنترل اجتماعی برسد. سؤال اصلی پژوهش این است که «دیدگاه اجتماعی قابل انتساب به آموزه های قرآن درباره کنترل کجروی چیست». این پژوهش با روش کیفی گراندد تئوری(نظریه زمینه ای) با مراجعه به همه آیات قرآن و کدگذاری و تحلیل آیات مرتبط، انجام گرفته است. بر اساس این پژوهش، قرآن کریم، راهبردهای کنترل کجروی را از مرحله هنجارگذاری آغاز می کند و سپس «نظارتِ» صحیح و کامل بر اجرای آن را مد نظر قرار داده است. این نظارت به دو شکل نظارت مستقیم خداوند با ابزارهای مختلف به عنوان حاکم، بر کنش های انسان و لزوم نظارت انسانها بر کنش های یکدیگر، انجام می‌گیرد. ازدیدگاه قرآن کریم، علاوه بر جعل هنجارهای مناسب و قابل دفاع، یکی از شروط اساسی برای کارآمد شدن این نظارت، «مقبولیت ناظران و حاکمان و قدرت آنان بر تنبیه کجروان» است. با توجه به اینکه یکی از ابزار کنترل کنش های کجروانه انسان، تنبیه و مجازات است، قرآن کریم با تعیین مجازات های مختلف دنیوی و ماورای طبیعی برای کجروان، سعی در کنترل کنش های کجروانه آنان دارد. سایر راهکارهای ارائه شده از دیدگاه قرآن در این باره، عبارتند از: «نظارت خانواده بر کنش های اعضای آن»، ‌«انتخاب کارگزاران و مدیران کاردان و شایسته»، «حمایت اجتماعی و حمایت از قربانی کجروی». همچنین قرآن برای بازگرداندن کجرو از کجروی، استفاده از راهکارهای «جامعه پذیری مجدد»، «کنترل ارزشی»، «کنترل عاطفی» و مجازات اقتصادی را پیشنهاد می‌کند. و در نهایت برای کسانی که با  این روش ها قابل اصلاح نیستند، مجازات فیزیکی(تنبیه بدنی) را به عنوان آخرین مرحله، به کار می گیرد. استخراج آموزه­های قرآن در این باره، می­تواند زمینه را برای  تدوین نظریه کنترل کجروی از دیدگاه اسلامی فراهم سازد و کمک مؤثری به مسئولان نظام اسلامی برای کنترل کنش های کجروانه اعضای جامعه و نیز مقابله با نابهنجاری های اجتماعی باشد.

     واژه­های کلیدی: کجروی، کنترل اجتماعی، قرآن، نظارت اجتماعی، نظارت خداوند، مجازات، مجازات فیزیکی، قربانی کجروی، نظریه زمینه ای، هنجارگذاری، خانواده، حمایت اجتماعی.

        جوامع برای تضمین همنوایی اعضای خود با هنجارها و مقابله با کجروی،  مجموعه‌ای از منابع مادی و نمادین و قواعد و اصول معین و دارای ضمانت اجرا در اختیار دارند. دانشمندان علوم اجتماعی نیز فرایند کنترل کجروی را در پرتو فهم علمی این پدیده و شناسایی و پیش‏بینی راهکارهای مناسب و کارآمدِ مقابله با آن، می دانند. همجنین بخش مهمی از رسالت دین اسلام، توجه به پدیده کجروی و زدودن آن از صحنه جوامع انسانی است؛ بنا بر این، ضرورت دارد که اندیشمندان مسلمان با استفاده از منابع وحیانی(آیات و روایات اهل بیت (علیهم السلام) ) به ارائه نظام مند این دیدگاهها و در نهایت به نظریه‌پردازی دینی در حوزه علوم اجتماعی همت گمارند.

         این تحقیق سعی کرده است تا با شناخت گستره مفاهیمِ مرتبط با کنترل کجروی در مباحث علوم اجتماعی، با استفاده از روش تحقیق «گراندد تئوری» (نظریه زمینه ای)، پرسش های مرتبط با موضوع را بر آیات قرآن کریم عرضه کند و با مطالعه تمام قرآن، مجموعه‌ای نسبتاً جامع‌الاطراف از آموزه های قرآنی را درباره کنترل کجروی فراهم آورد. با توجه به محدودیت پایان نامه به لحاظ حجم و زمان ارائه، در این مرحله فقط «متن قرآن»(نص و ظهور معتبر آیات)، مورد بررسی و کد گذاری قرار گرفت. در موارد استناد به ظهور آیات، به منظور مستقر شدن ظهور اولیه، به برخی از روایات ذیل آیات و دیدگاه تعداد محدودی از مفسران نیز مراجعه شده است. برای تکمیل این دیدگاه و انتساب آن به اسلام در مراحل بعدی با مراجعه به کتابهای تفسیری، روایی، تاریخی، اخلاقی و فقهیِ اسلامی و تکمیل کدهای اخذ شده، می توان به نظریه کنترل اجتماعی کجروی از دیدگاه اسلام، دست یافت.

             هرچند در باره تقدم و تأخر راهکارها در قرآن، تصریح نشده است، اما به لحاظ منطقی و ذاتی می توان ترتیبی برای این راهکارها در نظر گرفت. این راهکارها از مرحله هنجارگذاری و نظارت کارآمد، شروع می شوند و تا مرحله مجازات فیزیکی(تنبیه بدنی) ادامه پیدا می کنند.

    این رساله در پنج فصل تنظیم و ارائه شده است: فصل اول به کلیات بحث، اختصاص دارد؛ فصل دوم به چارچوب مفهومی می پردازد؛ در فصل سوم روش تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل چهارم، یافته های تحقیق مطرح شده اند و در نهایت فصل پنجم به جمع بندی و نتیجه گیری اختصاص یافته است.

    بیان مساله (مشکل چیست؟)

    اندیشمندان علوم اجتماعی، انسان را نیازمند زندگی اجتماعی می دانند. بر همین اساس او را موجودی اجتماعی می دانند؛ هرچند گروهی این ویژگی را غریزی و ذاتی، و گروهی دیگر آن را اکتسابی می‌دانند. اما زندگی در جمع، شرایط و محدودیتهای خاص خود را دارد. از یک سو، جامعه برای آنکه بتواند انتظام خود را حفظ کند، و به حیات خویش ادامه دهد، ناگزیر است پیوسته افراد جدید را با خود همساز ساخته و برای زندگی گروهی آماده کند. وضعیتی که همنوا شدن افراد با ارزشها و هنجارهای اجتماعی، نتیجه آن است. تحقق این همنوایی نیز در پرتو ملتزم بودن افراد به الگوها و هنجارهای رفتاری ممکن می‌شود. بخش عمده ای از این مهم در قالب یادگیری این الگوها و هنجارها و تعهد درونی افراد بدانها تحقق می‌یابد.

    از سوی دیگر، شخص احساس می‌کند که مجبور است تا در کنار منافع و مزایایی که از زندگی اجتماعی به دست می‌آورد، پذیرای «هزینه»هایی باشد که این زندگی بر او تحمیل می‌کند؛ مثلا، نیاز به احساس امنیت یا تعلق به گروه، یا نیاز به محبت ورزیدن به دیگری و برخوردار از محبت دیگران بودن، وی را ناگزیر می‌سازد تا از منافع و علائق شخصی خود چشم بپوشد و گاه رفتارهایی را برخلاف آن منافع انجام دهد. در بسیاری از موارد هم به سبب حساسیت در برابر تشویقها و تنبیه هایی که دیگران نسبت به او اِعمال می‌کنند، خود را نیازمند آن می‌یابد تا انتظارات آنان را هر چه بیشتر و بهتر دریابد. در عین حال برای فزونی بخشیدن به منافع خود در جامعه و دوری از ضررهای احتمالی، علاقه مند می‌شود تا قدرت پیش بینی خود را در برابر واکنشهای احتمالی آنان افزایش دهد. از همین روست که افراد برای محفوظ ماندنِ این قدرت پیش بینی، ضرورت وجود الگوهای ثابت و پایدارِ رفتار در مناسبات اجتماعی را به شکلی جدی احساس می‌کنند؛ و خود و دیگران را هم به ملتزم ماندن به این الگوها مجبور می‌یابند. این بدان سبب است که وجود الگوهای ثابت رفتار، زمینه ساز ثبات انتظارات اجتماعی از هر نقش و همچنین نوع و کیفیت واکنش در برابر انواع کنشهاست.

     بدین شکل می‌توان دید که انسان ها، در عمل، معمولاً نقشهای خود را مطابق با چارچوبها و الگوهای مورد بحث و همچنین با توجه به انتظاراتی ایفا می‌کنند که دیگر اعضای اجتماع از آنان دارند؛ و بدین وسیله، از یک سو نظم اجتماعی را سامان داده، و جامعه را ممکن می‌نمایند؛ و از سوی دیگر رفتارهای خویش را در بستر کنش متقابل با یکدیگر، پیش بینی پذیر می‌سازند.

    در عین حال در اجتماعهای انسانی، زمینه و مجال ناهمنوایی همواره به اندازه زمینه همنوایی با هنجارها و ارزشها فراهم است؛ به گونه ای که دو مفهوم همنوایی و کجروی، عمدتاً در کنار یکدیگر مطرح شده، و غالباً در جمع با یکدیگر معنا می‌یابد. بدین ترتیب، زندگی کردنِ انسانها در کنار یکدیگر و نیاز آنان به کنش متقابل در یک محیط، همچنین تضادهاىِ میانِ منافع فردى را فعلیت مى‌بخشد. افزون بر این، هنجارها و مقررات اجتماعى، افراد را مقیّد و محدود مى‌سازد و از آزادى آنان براى دسترسى به آن منافع مى‌کاهد. در نتیجه، چندان دور از انتظار نیست که افراد یا گروه هایى براى عملى ساختنِ تمایلات شخصى یا گروهى، منافع شخصىِ دیگران یا مصالح جمعى جامعه را زیر پا بگذارند و هنجارهاى اجتماعى را نقض کنند. بنا بر این، نمى‌توان انکار کرد که همان قدر که اعضاى جامعه از هنجارها پیروى مى‌کنند، به همان میزان هم سرپیچى از قواعد اجتماعى وجود دارد و این واقعیت، همه جا یکسان است. هرچند بیشتر مردم، بسیارى اوقات با هنجارهاى اجتماعى همنوایند، اما اندیشمندان اجتماعى همواره تأکید دارند که تصویر واقعى و کامل از یک جامعه انسانى، هم در برگیرنده همنوایى با مقررات رفتار اجتماعى و هم نمایشگر شکلهاى مختلفِ هنجارشکنى است.

    یک کنش، با این استدلال «کجروى» قلمداد مى‌شود که مى‌توان آن را نوعى مخالفت با هنجارهاى «یک جمع» به حساب آورد. مفهومى که به تعبیر کلى مى‌توان آن را «هنجارشکنى»، در معناى عام کلمه، نامید. به همین سبب اندیشمندان هر جامعه به دنبال راهی برای کنترل کجروی در جوامع خود هستند؛ تا آنجا که از دیدگاه آنان، مقصود و مطلوب نهایی از تمامى مباحثى که پیرامون کنش های نابهنجار و مخالف با اصول و موازین شکل گرفته است، کنترل کجروی است. اینکه بدانیم کجروى چیست، کجرو کیست، و به چه دلیل مرتکب کجروى شده و مى‌شود، همه بدان سبب است که ابزارى مناسب و کارآمد را به شیوه اى متناسب و مؤثر، براى مقابله با وقوع این پدیده در جوامع انسانى به کار بگیریم؛ هر چه علل کجروى و جوانبِ ابعاد آن بهتر شناخته شود، امکان پیش بینى دقیق تر موارد و ابعاد وقوع این پدیده در جامعه و در نتیجه، امکان برنامه ریزى مناسب در جهت مقابله با آن و گاه  درمان کجروى آسان تر خواهد بود. در هر حال، این نکته به تازگى و در خلال دهه های أخیر، اهمیت و جلوه خاص خود را یافته است. آن هم بدین سبب که در این دوره، جامعه شناسان کانون توجه خویش را از مطالعه و بررسى پدیده «کجروى» و «کجروان»، به فرآیندهاى کنترل اجتماعى و مباحث پیرامون آن معطوف ساخته اند. به همین سبب، این اندیشمندان، سیاستهاى اجتماعىِ برخورد با جرم و کجروى را در سطوح مختلف سیاستگذارى و ایجاد نهادها و ابزارها و راه حلهاى اجرایى آن، مورد بررسی قرار داده اند.

    در جامعه اسلامی ایران نیز شیوع تأمل‏برانگیز کنش های کجروانه در گونه­های متفاوت، عواطف مردم را جریحه‏دار کرده و موضوعِ صیانت از کیان دینی جامعه و ارزش­های حاکم بر آن را به یک «مسئله اجتماعی» و اولویتی فوری و فوتی تبدیل کرده است. از طرف دیگر، به لحاظ نظری، تا کنون نظریه کنترل اجتماعی کجروی بر اساس نگاه جامع به منابع اسلامی (آیات و روایات) ارائه نشده است. علاوه بر این، برای مقایسه نظریه اسلامی با نظریه­هایِ ارائه شده درباره کنترل کجروی در علوم اجتماعی و تعیین موارد انطباق و هم­خوانی این نظریه­ها  با دیدگاه اسلامی، به استخراج آموزه­های دینی و ارائه آن در قالب نظریه­ای منسجم، نیاز است.

    بنابراین، در فرایند مقابله با پدیده‌های کجروانه، نیازی جدی به راه‌حلهای اسلامی و حضور کاربردی این راه‌حلها احساس می‌شود. زیرا می دانیم: یکی از رسالتهای دین مبین اسلام، هدایت فردی و جمعی انسانها به سرمنزل سعادت دنیوی و اخروی است؛ و دور نگاه داشتن افراد و اجتماعات بشری از کجروی ها یکی از این رسالتها است. همچنین اسلام، ضمن احترام گذاشتن به دستاوردهای علمی بشری که بر اساس تجربه و عقلانیت، حاصل شده است، معارف حاصل از وحی را به عنوان مهم ترین معارف خود به دو منبع قبلی افزوده است. پس، بی‌تردید، اسلام، نگاهی عمیق و عالمانه به کجروی ها و علل آنها دارد؛ و راه‌حلهایی کاربردی برای پیشگیری و کنترل آنها ارائه کرده است. راه‌حلهایی که در گذشته، انسانهای جوامعی مانند اعراب جاهلی را از جهل، کشتار، غارت و کشتن فرزندان دختر و ... نجات داده اند؛ و به عقیده ما در زمان حاضر نیز از کارآمدی‌های لازم و حتی نوآوری‌های شایان توجهی برخوردارند. بنا بر این، استخراج این راه حل ها و ارائه آن با بیانی منسجم و نشان دادن کارآمدی آن در مقایسه با سایر دیدگاهها، می تواند بالاترین دلیل بر این ادعا باشد. موضوعی که نگارنده در این تحقیق به دنبال اثبات آن می باشد.

    هر چند این دیدگاهها و روش ها در متون اسلامی به وفور یافت می شوند و در برخی از آثار علمای اخلاق می توان مواردی از آن را یافت، ولی استخراج همه جانبه و منسجم آنها و ارائه آن به صورت یک دیدگاه استدلالی و قابل دفاع، تاکنون انجام نشده است؛ و همین امر ما را با یک مسأله نظری و متعاقباً با یک مسأله اجتماعی، مواجه ساخته است. استخراج همه جانبه این دیدگاهها و روش ها و ارائه آن، سبب می‌شود، دست اندرکاران اجرایی کشور با شناخت این موارد، در مقام اجرا از آنها استفاده کنند؛ علاوه بر این، آگاهی دست اندرکاران دینی این حوزه از همخوانی و عدم تنافی دست آوردهای علوم انسانی با دیدگاه اسلامی، سبب می شود اهتمام بیشتری به حمایت از اجرای راهکارهای ارائه شده در علوم اجتماعی داشته باشند. از آنجا که تحقیق در تمام متون اسلامی نیازمند پژوهشی جامع و گسترده می باشد، در این پژوهش به اقتضای پایان نامه بودن آن، به استخراج این راهکارها از دیدگاه قرآن بسنده شده است. بنابراین، مساله نظری تحقیقِ حاضر «شناخت راهکارهای کنترل کجروی از دیدگاه آموزه های قرآن» است.

    1-2- ضرورت انجام تحقیق

    همان طور که در بیان مسأله آمد، شیوع تأمل‏برانگیز رفتارهای کجروانه در گونه­های متفاوت، عواطف جامعه اسلامی ایران را جریحه‏دار کرده و موضوعِ صیانت از کیان دینی جامعه و ارزش­های حاکم بر آن را به یک «مسئله اجتماعی» و اولویتی فوری و فوتی تبدیل کرده است. از طرف دیگر، به لحاظ نظری، نظریه کنترل اجتماعی کجروی بر اساس نگاه جامع به منابع اسلامی (آیات و روایات) ارائه نشده است. علاوه بر این، برای مقایسه نظریه اسلامی با نظریه­هایِ ارائه شده درباره کنترل کجروی و تعیین موارد انطباق و هم­خوانی این نظریه­ها با دیدگاه اسلامی، به استخراج آموزه­های دینی و ارائه آن در قالب نظریه­ای منسجم نیاز است. به بیان دیگر، هر چند در متون اسلامی، آموزشها و راه حل هایی مؤثر برای حل مسأله یاد شده وجود دارد، ولی متأسفانه استخراج همه جانبه و منسجم آنها و ارائه آن به صورت یک دیدگاه استدلالی و قابل دفاع، تاکنون انجام نشده است. و همین امر ما را با یک مسأله نظری و متعاقباً با یک مسأله اجتماعی، مواجه ساخته است. و آن را به یک ضرورت پژوهشی تبدیل کرده است. (به عبارت خلاصه: 1. مسأله ای وجود دارد؛ 2. حل این مسأله منوط به پژوهش است؛ 3. در این باره، پژوهشی صورت نگرفته است؛ 4. پس انجام یافتن این پژوهش ضروری است).

    1-3- اهداف

    هدف اصلی این تحقیق، «استخراج و تنظیم آموزه‌های قرآن درباره راهکارهای کنترل کجروی» است. همچنین در کنار هدف اصلی، اهداف کلان دیگر نیز در نظر گرفته شده است:

    1. زمینه‌سازی برای تدوین نظریه کنترل اجتماعی اسلامی؛

    2. ارائه راهکارهای عملی کنترل جرم و کجروی به مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران.

    1-4-پرسش های تحقیق

    این اثر، محصولِ یک پژوهش میان رشته ای در دو حوزه علوم اسلامی و اجتماعی است. این پژوهش کوشیده است پاسخهای قرآن کریم را به پرسشهایی در باره راهکارهای کنترل کجروی پیدا کند و به زبان جامعه شناسی عرضه کند. این پرسشها به شرح زیرند:

      الف. پرسش اصلی: پرسش اصلی تحقیق، عبارت است از: « دیدگاه اجتماعی قابل انتساب به آموزه های قرآن درباره راهکارهای کنترل کجروی چیست؟»

    ب. پرسش های فرعی: پرسش­های فرعی تحقیق نیز عبارت است از:

    1. انواع کنترل اجتماعی و راهکارهای اجرایی آنها از دیدگاه آموزه های قرآن، کدام است؟

    2. دیدگاه آموزه های قرآن درباره مجازات و تنبیه کجروان، چیست؟

    1-5- مفروضات پژوهش

    تحقیق حاضر از منظری نظری است و از حیثی اکتشافی و بر اساس تقسیمی دیگر، اسنادی است.

    1. مهم ترین مفروض در این پژوهش اسنادی، اکتشافی، نظری، این است که در متون اسلامی، گزاره های فراوانی در باره راههای کنترل کجروی ها در سطح فردی و سازمان اجتماعی وجود دارد که با مراجعه روشمند به این متون، قابل استخراج و ارائه است.

     2. مفروض دیگر آن است که: گزاره های یاد شده در باطن خود از یک نظم نظری منسجم برخوردارند که در صورت نائل آمدن پژوهشگر به آن، به خوبی قابل دفاع خواهد بود.

    یاد آوری می شود، پژوهش حاضر در صدد آزمون فرضیه ای نیست تا فرضیات مورد نظر را در آغاز راه معرفی کند.

    1-6 – روش تحقیق  

    با توجه به نوع مباحث که در دو حوزه متفاوت علوم اجتماعی و علوم اسلامی ریشه دارند، روشهای این تحقیق در مباحث علوم اجتماعی و علوم اسلامی متفاوت خواهد بود. روش ما در این تحقیق در چارچوب روش های کیفی خواهد بود؛ و از آن میان به روش رویش نظریه توجه خواهیم داشت. در این روش می توان دو گام اصلی را از هم تفکیک کرد:

     1. گام تعیین موضوع و جمع آوری داده ها. 2. گام تنظیم داده ها و استخراج یافته ها.

           در مرحله ابتدایی تحقیق، در پژوهش حاضر، در صدد آن بودیم که خداوند(گوینده قرآن) و پیامبر و امامان معصوم به منزله مشاهده شوندگان و مصاحبه شوندگان، در نظر گرفته شوند که با آنان در باره راهکارهای کنترل کجروی گفتگو خواهد شد. در گام جمع آوری داده ها نیز در صدد آن بودیم که به روش فقها و مفسرین عمل کنیم و قول و فعل و تقریر معصومان را مورد برسی قرار دهیم و از این طریق، داده ها، فراهم آیند؛ اما  با توجه به گستردگی مباحث مطرح شده در این موضوع و اختصاص آیات زیادی از قرآن کریم به آن، در این تحقیق، فقط به آموزه های قرآن کریم در باره کنترل کجروی پرداخته شده است. به این شکل که هر یک از آیات قران به منزله یک مصاحبه تلقی شد و پس از عرضه پرسش های تحقیق به مجموع قرآن، آیات مرتبط با موضوع به منظور بدست آوردن پاسخی مناسب، انتخاب شدند. در جمع آوری داده ها از روش مفسران استفاده شد و بدین منظور از نص آیات و ظهور مستقر و مورد تأیید برخی مفسران استفاده شده است.

           و در گام تنظیم داده ها و استخراج یافته ها، تکنیک های بسط یافته در روش رویش نظریه به کار گرفته شده است و به عنوان یک نوآوری در گام اخیر، به اقتضائات «فرایندی بودن امر» توجه شد. در فصل سوم به تفصیل به روش تحقیق این پژوهش و مراحل اجرایی آن و اعتبار سنجی داده ها، اشاره خواهد شد.

    1-7- مشکلات پژوهش  

    یکی از مشکلات این تحقیق، بین رشته ای بودن موضوع پژوهش (کنترل اجتماعی کجروی) و ارتباط آن از یک طرف به مباحث جامعه شناسی، روانشناسی و حقوق و از طرف دیگر به مباحث قرآنی و نیاز به استخراج گزاره های قرآنی در این باره؛ مشکل دیگر، انتخاب روش تحقیق مناسب و قابل قبول برای عالمان علوم انسانی و همچنین عالمان دینی و مفسران قرآن، بود؛ زیرا از یک طرف برای اینکه موضوعی جامعه شناختی تلقی شود، باید روشِ تحقیقِ انتخاب شده از روش های تحقیقِ مرسوم و قابل قبول این رشته باشد و از طرف دیگر برای اینکه مطلبی به قرآن نسبت داده شود باید روش های مقبولِ فهم متن قرآن و روش های تفسیری مقبول مد نظر قرار گیرد. مشکل دیگر نیز در جمع آوری داده ها و چگونگی نظام دادن به آنها بود. کد گذاری بیش از 1500 آیه و تجزیه و تحلیل کردن آنها، نیازمند برنامه نرم افزاری مناسب برای تسریع در تحقیق بود. مشکل دیگر، اعتبار سنجی نتایج تحقیق بود که بر اساس روش انتخاب شده، هم از نظر جامعه شناسان و هم عالمان دینی باید مقبولیت مورد نظر را داشته باشد.

             برای رفع مشکل کد گذاری داده و تسریع در انواع کد گذاری از نرم افزار« ماکس کیودا» استفاده شد. روش تحقیقِ مناسب برای پژوهش نیز با راهنمایی استاد راهنما، روش «گراندد تئوری» تشخیص داده شد. و در مرحله جمع آوری داده ها، آیات مرتبط با استفاده از ترجمه های قرآن از آقایان ناصر مکارم شیرازی(دام عزه) و محمد مهدی فولادوند(ره)، انتخاب شدند. در مرحله کد گذاری اولیه، از متن این دو ترجمه، استفاده شد؛ برای اعتبار داده ها و تأیید برداشت ها از این دو ترجمه و اصلاح  موارد احتمالی، در نهایت به ترجمه های قرآن از آقایان سیدجلال الدین مجتبوی(ره)، سید علی موسوی گرمارودی(دام عزه) و محمد علی رضایی اصفهانی(دام عزه) و همکاران و برخی تفاسیر، مراجعه شد. بدین شکل که کد گذاری اولیه بر اساس نص آیات، انجام گرفت و در مواردی که به ظهور آیات، استناد شده بود، سعی شد برای استقرار ظهورِ برداشت شده، در مواردی به تفسیر المیزان، مجمع البیان و تفسیر نمونه، و تفسیر تک جلدی مهر، مراجعه شود. علاوه بر این، با توجه به نوع روش تحقیق که در آن، تمام آیات مرتبط با یک موضوع کنار هم قرار می گیرند، با استفاده از مجموع  آیات مرتبط با موضوع، سعی شد، ظهور مستقر با توجه به معانی سایر آیات مرتبط، بدست آورده شود. همچنین برخی از قسمت های تحقیق در اختیار کارشناسان قرار گرفت و از نظرات و پیشنهادات آنان نیز استفاده شد. در فصل روش تحقیق این موارد به تفصیل توضیح داده خواهد شد.                

    1-8- پیشینه

     همان طور که گفته شد در این موضوع خاص و با این نگرش از دیدگاه قرآن (با توجه به تمام آیات قرآن)، تحقیقی صورت نگرفته است. هر چند آثاری هم خانواده با این موضوع را می توان به عنوان پیشینه این تحقیق به شرح زیر، معرفی کرد:

    1.  کتاب «همنشینی و کجروی»: (نگاهی به دیدگاههای اسلامی و یافته های اجتماعی) نوشته علی سلیمی، محمود ابوترابی و محمد داوری(1388): این کتاب برآن است که با تکیه بر دیدگاههای موجود در قرآن کریم و احادیث اهل‏بیت علیهم‏السلام، الگوی نظری اجتماعی‏ را درباره آثاری که همنشینان و همنشینی‏ها می‏توانند در سوق دادن افراد به جرم و کجروی داشته باشند، و راهکارهای کنترلی آن، ارائه دهد. برای رسیدن بدین هدف، مسائلی را که ساترلند و ادامه‏دهندگان راه او در این ‏باره طرح کرده‏اند، در قالب پرسشهایی بر قرآن، متون حدیثی و آثار محققانی که این منابع را تفسیر نموده‏اند، عرضه کرده ‏است. همچنین کوشیده‏ است تا پاسخها را با جستجویی عمیق به دست آورد. و در نهایت، موارد همخوانی این نظریه با دیدگاه اسلامی و موارد اختصاصی دیدگاه اسلامی، مشخص شده است.

    2. کتاب «جامعه شناسی کجروی» نوشته علی سلیمی و محمد داوری(1385): این کتاب به مباحث جامعه شناختی در باره کجروی می پردازد؛ این تحقیق نظریه های مربوط به تبیین کجروی و کنترل اجتماعی و راهکارهای کنترل اجتماعی را از دیدگاه علوم اجتماعی به تفصیل بیان کرده است.

    3. کتاب مفاهیم اجتماعی در قرآن مجید نوشته محمد باقر آخوندی و علی نقی ایازی(1389) در سه جلد:  این کتاب بر اساس تفسیر راهنما، مفاهیم اجتماعی در قرآن را استخراج و ذیل هر یک از آیات قرار داده است. در کد گذاری اولیه به ویژه مباحث مربوط به امر به معروف و نهی از منکر و نیز مباحث مربوط به خانواده از کدگذاری های این اثر، استفاده شده است.

     4. پایان نامه« تحلیل محتوای آیات قرآن و روایات معصومین علیهم‏السلام ناظر به محورهای تبیینهای گزینش عقلانی» نوشته ابراهیم عباس پور(1390). در این پژوهش با استفاده از آیات و روایات، تحلیلهای اسلامی درباره مقوله‌های کنترلی را در سه عنوان اصلی پیشگیری موقعیتی، مجازات و طرد، مطرح کرده است. در باره پیشگیری موقعیتی نیز محورهای زیر را از دیدگاه آیات و روایات مد نظر قرار داده است: الف. راهکارهای بزهکارمحور( نظارت فراگیر؛ شناساندن خطرات و تحریم مقدمات جرم؛ نظارت عمومی؛ به‌کارگیری کنترلهای درونی موقعیتی؛ ب. راهکارهای بزهدیده‌محور(آموزش بزهدیدگان؛ شناساندن مجرمان و شیوه‌های عملکرد آنان؛ فرهنگ‌سازی رفتارهای پرهیزگرانه؛ کاهش آسیب‌پذیری آماجها)؛ ج. راهکارهای موقعیت‌محور( کنترل مکانهای مناسب برای ارتکاب کجروی؛  از بین بردن آلات و اسباب جرم).

  • فهرست:

     

     

    مقدمه. 1

    فصل اول. 2

    کلیات... 2

    1-1- بیان مساله (مشکل چیست؟) 3

    1-2- ضرورت انجام تحقیق.. 6

    1-3- اهداف... 6

    1-4-پرسش های تحقیق.. 6

    1-5- مفروضات پژوهش... 7

    1-6 – روش تحقیق.. 7

    1-7- مشکلات پژوهش... 8

    1-8- پیشینه. 9

    فصل دوم. 13

    چارچوب مفهومی.. 13

    2-1- رفتار. 15

    2-2- نیاز. 15

    2-2-1- انواع نیازهاى انسانى.. 16

    2-2-2- نیازهای معنوی.. 17

    2-2-3- تأثیر  نیازها بر انتخاب کجروی.. 17

    2-3- انگیزه 20

    2-3-1- نیازها، انگیزه های رفتار. 20

    2-4- کنش  و کنش اجتماعی.. 21

    2-5- تعامل اجتماعی.. 22

    2-6- هنجار. 23

    2-6-1- نیاز اشخاص به هنجار. 24

    2-6-2- الزام آوری هنجارها 26

    2-7- جامعه پذیرى.. 28

    2-7-1- جامعه پذیرى نارسا 29

    2-7-2- جامعه پذیرى هاى متعدد. 30

    2-8-کجروى.. 32

    2-8-1- کجروى، «کنش اجتماعى» 32

    2-8-2- کجروى، «شکستن هنجار» 33

    2-9- کنترل اجتماعی.. 34

    2-9-1- تأثیر نیازها بر کنترل اجتماعی.. 34

    2-9-2- شیوه ها و ابزار اِعمال کنترل اجتماعى.. 34

    2-9-3- شیوههای اِعمال کنترل اجتماعى.. 35

    2-9-4- انواع کنترل اجتماعی.. 35

    2-9-4-1- کنترل رسمى.. 35

    2-9-4-2- کنترل غیر رسمى.. 36

    2-9-4-3- کنترل بیرونى.. 36

    2-9-4-4- کنترل فیزیکی (تنبیه بدنی) 36

    2-9-4-5- کنترل اقتصادى.. 37

    2-9-4-6- کنترل درونى.. 37

    2-9-4-7- کنترل ارزشى.. 38

    2-9-4-8- کنترل عاطفى.. 39

    2-9-4-9- کنترل ماوراى طبیعى.. 40

    2-10- تصمیم گیری.. 41

    2-11- پیش گیرى.. 42

    2-12- یکپارچه نگری به دیدگاههای تبیین کننده کجروی.. 42

    2-12-1- تبیین کجروی در سطح خرد. 43

    2-12-2- تبیین کجروی در سطح کلان. 44

    2-12-2-1- تبیین های ساختی.. 44

    2-12-2-2- تبیینهاى خرده فرهنگى.. 45

    2-12-2-3- تبیینهاى تضاد. 46

    2-12-3- تبیین کجروی در سطح میانه(تبیینهاى روان شناختى اجتماعى) 47

    2-12-4- جمع بندی: 48

    فصل سوم. 51

    روش تحقیق.. 51

    3-1- انطباق مزایای روش کیفی با این پژوهش... 53

    3-2- روش گراندد تئوری(رویش نظریه) 53

    3-2-1-گام های تحقیق در روش رویش نظریه. 54

    3-2-1-1-  نمونه گیری نظری.. 55

    3-2-1-2- تکنیک جمع آوری داده‌ها 56

    3-2-1-3- تحلیل داده ها 57

    3-2-1-3-1- مقوله‌بندی و کدگذاری متن (دادهها) 57

    3-2-1-3-1-1- کدگذاری باز. 57

    3-2-1-3-1-2-  کدگذاری محوری.. 58

    3-2-1-3-1-3-  کدگذاری انتخابی.. 58

    3-2-1-3-1-4 - اعتبار کدگذاریها و مفاهیم و مقولههای استخراج شده 59

    3-2-1-3-2- یادداشتها 60

    3-2-1-3-2-1- یادداشتهای کدگذاری.. 60

    3-2-1-3-2-2- یادداشتهای نظری: 60

    3-2-1-3-2-3- یادداشتهای عملیاتی: 60

    3-2-1-3-3- نگارش یافتهها و تحلیل نهایی: 61

    3-4- کاربرد روش «رویش نظریه» در عمل.. 61

    فصل چهارم. 66

    یافته‌های تحقیق.. 66

    4-1- مفاهیم و مصادیق کجروی در قرآن. 70

    4-2- حکیمانه بودن هنجارها 78

    4-2-1- کدگذاری اولیه. 78

    4-2-2- کد گذاری محوری.. 82

    4-2-2-1- مقترن بودن هنجارها 82

    4-2-2-2- انعطاف در هنجار گذاری و اجرای هنجار. 84

    4-2-2-3- قابل فهم بودن هنجارها 86

    4-3- نظارت خداوند بر کنش های انسان. 88

    4-3-1- کدگذاری اولیه. 88

    4-3-2- کد گذاری محوری.. 95

    4-3-2-1- اهمیت نظارت خداوند. 96

    4-3-2-2- در منظر خداوند بودن کنشهای انسان. 99

    4-3-2-3-  آشکار شدن کنشهای انسان در قیامت... 100

    4-3-2-4-  در منظر شاهدان الهی بودن کنش های انسان. 100

    4-3-2-5- فرایند اثرگذاری نظارت خداوند بر کنترل کجروی.. 101

    4-3-2-5-1- میل به مقبولیت و عملکرد درست... 101

    4-3-2-6-2- یقین کردن به مجازات... 102

    4-4- نظارت همگانی بر کنش های اشخاص( امر به معروف و نهی از منکر) 104

    4-4-1- کدگذاری اولیه. 104

    4-4-2- کد گذاری محوری.. 125

    4-4-2-1- نظارت همگانی.. 127

    4-5- مقبولیت حاکمان و ناظران. 128

    4-5-1- کدگذاری اولیه. 128

    4-5-2- کد گذاری محوری.. 140

    4-5-2-1 مقبولیت ناظران و حاکمان. 141

    4-6- تنبیه کجروان. 142

    4-6-1- کدگذاری اولیه: 142

    4-6-2-کد گذاری محوری.. 151

    4-6-2-1- تنبیه کجروان. 152

    4-7- نشان دادن قدرت ناظران و حاکمان بر مجازات... 153

    4-7-1-کد گذاری اولیه. 153

    4-7-1-1- عبرت گرفتن از مجازات اقوام گذشته. 153

    4-8- همنشین نشدن با کجروان. 155

    4-8-1-کد گذاری اولیه. 155

    4-8-2-کد گذاری محوری.. 170

    4-8-2-1- همنشینی.. 171

    4-9- انتخاب کارگزاران شایسته و کاردان. 173

    4-9-1-کد گذاری اولیه. 173

    4-9-2-کد گذاری محوری.. 202

    4-9-2-1- ویژگیهای کارگزار و وظایف او. 204

    4-10- حمایت اجتماعی.. 205

    4-10-1- کد گذاری اولیه. 205

    4-10-2-کد گذاری محوری.. 210

    4-10-2-1- حمایت عمومی.. 211

    4-10-2-2- حمایت از قربانی کجروی.. 211

    4-11- بازگرداندن کجرو از کجروی (جامعه پذیری مجدد) 213

    4-11-1-کد گذاری اولیه. 213

    4-11-2-کد گذاری محوری.. 232

    4-11-2-1- باز گشت از کجروی.. 233

    4-12- مقبولیت دعوت کننده گان به بازگشت از کجروی.. 235

    4-12-1- کدگذاری اولیه. 235

    4-12-2- کد گذاری محوری.. 238

    4-21-2-1- مدیون خدا و پیامبر بودن. 239

    4-12-2-2-محبت خداوند و پیامبر(ص) به انسانها 242

    4-12-2-3- مورد اعتماد بودن پیامبر(ص) 244

    4-13- پاسخ به بهانه جویی کجروان در ادامه دادن کجروی.. 245

    4-13-1-کد گذاری اولیه. 245

    4-13-2-کد گذاری محوری.. 255

    4-13-2-2- پاسخ به بهانه جویی کجروان. 256

    4-14-کنترل ارزشی.. 257

    4-14-1- کد گذاری اولیه. 257

    4-14-2- کد گذاری محوری.. 260

    4-14-2-1- کنترل ارزشی.. 260

    4-15- کنترل عاطفی.. 262

    4-15-1-کد گذاری اولیه. 262

    4-15-2- کد گذاری محوری.. 264

    4-15-2-1- محرومیت از دوستی خداوند و مؤمنان. 264

    4-16- کنترل اقتصادی.. 266

    4-16-1-کد گذاری اولیه. 266

    4-16-2-کد گذاری محوری.. 268

    4-16-2-1- انجام فعالیتهای عام المنفعه. 268

    4-16-2-2- الزام به پرداخت جریمه  و نابود کردن ابزار کجروی.. 269

    4-17- مجازات فیزیکی (تنبیه بدنی) 270

    4-17-1- کدگذاری اولیه. 270

    4-17-2- کدگذاری محوری.. 278

    4-17-2- 1- سلب حیات: 278

    4-17-2- 2-تنبیه بدنی: 280

    4-17-2- 3- سلب آزادی: 281

    فصل پنجم. 284

    بحث و نتیجه‌گیری.. 284

    5-1-انواع کنترل اجتماعی و راهکارهای اجرایی آن. 286

    5-2- دیدگاه قرآن در باره مجازات و تنبیه کجروان. 289

    فهرست منابع. 298

    کاربرد روش «رویش نظریه» در عمل (نمونه سوره بقره) 302

    مرحله اول و دوم. 303

    مرحله سوم. 307

    مرحله چهارم. 310

    مرحله پنجم. 313

    مرحله ششم. 316

    مرحله هفتم. 318

    مرحله هشتم. 323

    مرحله نهم. 360

    مرحله دهم. 365

    مرحله یازدهم. 368

    منبع:

     

    فهرست منابع

    1.    قرآن کریم ترجمه ناصر مکارم شیرازی (نسخه کامپیوتری نور).

    2.    قرآن کریم ترجمه محمد مهدی فولادوند(1384) و (نسخه کامپیوتری نور).

    3.    قرآن کریم ترجمه سید جلال الدین مجتبوی (نسخه کامپیوتری نور).

    4.    قرآن کریم ترجمه سید علی موسوی گرمارودی(نسخه کامپیوتری نور).

    5.    قرآن کریم ترجمه رضایی اصفهانی و همکاران(نسخه کامپیوتری نور).

    6.    نهج البلاغه (صبحی صالح)

    7.    اتزیونى، آمیتاى(1373)، «کنترل سازمانى»، در ورسلى، پیتر، جامعه شناسى مدرن، ترجمه حسن پویان، 2 ج،  چ 1، تهران، انتشارات چاپخش.

    8.    اتکینسون، ریتال و ریچارد هیلگارد (1378)، زمینۀ روان‌شناسی، ترجمۀ علی‌نقی براهنی، تهران، رشد.

    9.    آخوندی، محمدباقر و ایازی سید علی نقی(1389) مفاهیم اجتماعی در قرآن مجید ج1، ج 2 و ج3 ، قم: بوستان کتاب قم.

    10.آخوندی، محمدباقر، طبقه بندی مفاهیم اجتماعی در قرآن (منتشر نشده).

    11.ارونسون، الیوت(1389)، روان‌شناسی اجتماعی، ترجمه حسین شکرکن، چ6، تهران، رشد.

    12. استراوس، آنسلم و جولیت کربین(1390)، مبانی پژوهش کیفی(فنون و مراحل تولید نظریه زمینه ای)، ترجمه ابراهیم افشار، تهران، نشر نی. 

    13.استراس،آنسلم وکوربین،جولیت(1385)، اصول روش تحقیق کیفی(نظریه مبنایی؛ رویه ها وشیوه ها)، ترجمه رحمت الله رحمت پور، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی. 

    14.آذربایجانی و همکاران (1390)، روان‌شناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی، چ4، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

    15.آرون، ریمون(1377)، مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه شناسی، چ4، ترجمه باقر پرهام، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.

    16.آگ برن، ویلیام اف. و مى‌یر اف. نیمکوف(1356)، زمینه جامعه شناسى، اقتباس ا. ج. آریان پور، چ 10، تهران، کتابهاى جیبى (با همکارى انتشارات فرانکلین).

    17.براندن، ناتانیل (1371)،‌ تهران، شرکت سهامی انتشار.

    18.بودن، ریمون(1384)، مطالعاتی در آثار جامعه شناسان کلاسیک2، ترجمه باقر پرهام، چ اول، تهران، نشرمرکز.

    19. بودون، ریمون و فرانسیس بوریکاد(1377)، «جرم»،  بصیرت (فصلنامه علمى، تحقیقى، اجتماعى دانشگاه آزاد اسلامى واحد نراق)، س 7، ش 15 و16.

    20.چلبى، مسعود(1375)، جامعه شناسى نظم، تشریح و تحلیل نظرى نظم اجتماعى، چ 1، تهران، نشر نى.

    21.حرعاملی، محمد بن حسن (1414)، وسائل الشیعه، ج28، قم، مؤسسه آل‌البیت لاحیاء التراث.

    22.دفلور، ملوین ال. و سایرین(1371)، مبانی جامعه شناسی، اقتباس حمید خضر نجات، تهران، نشر مؤلف.

    23.ذکائی، م، س، (1381)، نظریه و پژوهش در روش های کیفی، فصلنامه علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، ش 17.

    24.رابرتسون، یان(1374)، درآمدی بر جامعه، ترجمه حسین بهروان، چ2، مشهد، آستان قدس رضوی. 

    25.رشه، گی(1367)، کنش اجتماعی، مقدمه ای بر جامعه شناسی عمومی، ج1، ترجمه هما زنجانی زاده، چ1، مشهد، انتشارات دانشگاه فردوسی.

    26.رضایی اصفهانی، محمد علی(1391)، تفسیر قرآن مجید(مهر جوان)(یک جلدی)، چ2، قم، نسیم حیات.

    27.رفیع پور، فرامرز(1378)، آنومى یا آشفتگى اجتماعى: پژوهشى در زمینه پتانسیل آنومى در شهر تهران، چ 1، تهران، سروش.

    28.رفیع پور، فرامرز(1382)، تکنیکهای خاص تحقیق در علوم اجتماعی، تهران، انتشار.

    29.رنجبر، مهناز(1389)، آشنایی با روش گراندد تئوری، وبلاک شخصی نویسنده به نام sociology .

    30. روسک و وارن، 1350، روسک، ژوزف و رولند وارن; مقدمه اى بر جامعه شناسى; ترجمه بهروز نبوى و احمد کریمى; چ 1; تهران: نشریه مؤسسه عالى حسابدارى، 1350.

    31.ریتزر، جرج(1374)، نظریه جامعه شناسى در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثى، چ 1، تهران، انتشارات علمى.

    32.ساروخانی، باقر(1377)، دائره المعارف علوم اجتماعی، تهران، دانشگاه تهران.

    33.ساروخانى، باقر(1377); روشهاى تحقیق در علوم اجتماعى، ج 2: بینشها و فنون، چ 1، تهران، پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى.

    34.سالاری فر، محمد رضا و  محمد صادق شجاعی و سید مهدی موسوی و محمد دولت خواه(1389)، بهداشت روانی با نگرش به منابع اسلامی، قم،پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سمت.

    35.سلیمی، علی و محمد داوری (1391)، جامعه شناسی کجروی، قم،پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

    36.شکیبا پور، عنایت الله(1363)، دایره المعارف روانشناسی و روانکاوی، تهران، انتشارات فروغی.

    37.شولتز، دوان و سیدنی الن شولتز (1385)، نظریه‌های شخصیت، ترجمه یحیی سیدمحمدی، چ9، تهران، مؤسسۀ نشر ویرایش.

    38.شیخاوندى، داور(1360)، جامعه شناسى انحرافات (آسیب شناسى جامعوى)، چ 3،گناباد، نشر مرندیز.

    39.صادقی اردستانی، احمد (1360)، زندان در اسلام، قم، نشر محمد.

    40.صبورى، 1374، صبورى کاشانى، منوچهر(1374)، جامعه شناسى سازمانها، چ 1، تهران، شب تاب.

    41.صدیق اورعی، غلامرضا (1382)، بررسی ساختار نظام اجتماعی در اسلام، تهران، اداره کل پژوهش‌های سیما.

    42.صدیق اورعی، غلامرضا (1390)، بررسی جامعه‌شناختی شیوه تصمیم‌گیری و دلایل پس‌انداز مردم مشهد، رساله دکترای جامعه‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد.

    43.صدیق اورعی، غلامرضا(1382)، بررسی ساختار نظام اجتماعی در اسلام، تهران، اداره کل پژوهش های سیما.

    44.صدیق اورعی، غلامرضا، (1374) جامعه شناسی مسائل اجتماعی جوانان، چ1، مشهد، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

    45.صدیق سروستانى، رحمت الله(1374)، آسیب شناسى اجتماعى، جزوه درسى دوره کارشناسى، تهران، دانشکده علوم اجتماعى دانشگاه تهران.

    46.صدیق‌سروستانی، رحمت‌الله (1383)، آسیب‌شناسی اجتماعی: جامعه‌شناسی انحرافات اجتماعی، چ 1؛ تهران، آن.

    47.طباطبایی، محمد حسین(1374)، المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، ج 2، 4 و 7، قم، دفتر نشر اسلامی.

    48.طبسی، نجم‌الدین (1382)، حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام، ترجمۀ سیدمحمدعلی احمدی ابهری و همکاران، قم، بوستان کتاب.

    49.عظیمى، 1357، عظیمى، سیروس(1357)، مباحث اساسى در روان شناسى «رفتارشناسى»، تهران، انتشارات دهخدا.

    50.علاقه بند، علی(1366)، جامعه شناسی آموزش و پرورش، چ3، تهران، کتابخانه فروردین.

    51.علی احمدی، علیرضا و سعید نهایی(1386)، توصیفی جامع از روش‌های تحقیق، (پارادایم‌ها، استراتژی‌ها، طرح‌ها ورویکرد‌های کمی، کیفی و ترکیبی)، تهران، چاپ دوم، تولید دانش.

    52.فلیک، اووه(1388)، درآمدی برتحقیق کیفی، ترجمه هادی جلیلی، تهران، نشرنی.

    53.فیست، جس و جی فیست گریگوری (1386)، نظریه‌های شخصیت، ترجمۀ یحیی سیدمحمدی، تهران، نشر روان.

    54.قائم مقامى، فرهت; نظام گسیختگى و انحرافات اجتماعى(1355)، تهران، مؤسسه انتشارات روشنفکر.

    55.قرشی، سید علی اکبر(1371)، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الإسلامیه .

    56.کوزر، لیویس (1370)، زندگی و اندیشه بزرگان جامعه شناسی، چ3، تهران، انتشارات علمی

    57.کوئن، بروس(1372)، مبانی جامعه شناسی، ترجمه و اقتباس غلامعباس توسلی و رضا فاضل، چ1، تهران، سمت.

    58.کریمى، یوسف(1373)، روان شناسى اجتماعى، تهران، مؤسسه انتشارات بعثت.

    59.کنیک، 1353: کنیک، ساموئل(1353)، جامعه شناسى، ترجمه مشفق همدانى، چ 6، تهران، مؤسسه انتشارات امیر کبیر.

    60.کى نیا، مهدى(1370)، مبانى جرم شناسى، ج 1، چ 3، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.

    61.گنجی، حمزه و مهدی گنجی (1391)، نظریه‌های شخصیت، تهران، ساوالان.

    62.گیدنز، آنتونى(1378)، جامعه شناسى، ترجمه منوچهر صبورى، چ 5، تهران، نشر نى.

    63.لیتل، دانیل(1373)، تبیین در علوم اجتماعى، ترجمه عبدالکریم سروش، تهران، مؤسسه فرهنگى صراط.

    64.مازلو، ابراهام. اچ. (1367)، انگیزش و شخصیت، مشهد، معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی.

    65.محسنى تبریزى، علیرضا(1373)، جامعه شناسى انحرافات، جزوه درسى دوره کارشناسى، تهران، دانشکده علوم اجتماعى دانشگاه .

    66.مصطفوی، حسن (1360)‏، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب‏.

    67.مکارم شیرازى، ناصر و همکاران(1374)، تفسیر نمونه، ج2، ج 7 ، ج 9 ، ج 17، ج 18، ج 24 و ج 27، تهران، دارالکتب الاسلامیه.

    68.منتظری، حسینعلی (1408)، دراسات فی ولایه الفقیه و فقه الدوله الاسلامیه، ج2، قم، المرکز العالمی للدراسات الاسلامیه.

    69.مندراس، هانری و ژرژ گورویچ(1356)، مبانی جامعه شناسی، چ4، تهران، مؤسسه سیمرغ.

    70.منصوریان، محمد کریم(1381)، روش‌های پژوهش کیفی و کمی در علوم اجتماعی، شیراز، نوید شیراز.

    71.موریش، ایور(1373)، درآمدى به جامعه شناسى تعلیم و تربیت، ترجمه غلامعلى سرمد، تهران، مرکز نشر دانشگاهى.

    72.نجفى ابرندآبادى، على حسین(1378)، جامعه شناسى جنایى (ب): جزوه درسى کارشناسى ارشد حقوق کیفرى و جرم شناسى، تهیه و تنظیم: محمدى و موسى زاده عباسى، تهران، دانشکده علوم انسانى دانشگاه تربیت مدرس.

    73.نیک گهر، عبدالحسین(1369)، مبانی جامعه شناسی، تهران: نشر رایزن. 

    74.وایت، رابرت و فیونا هینز(1383)، جرم و جرم شناسى: متن درسى نظریه هاى جرم و کجروى (ترجمه تطبیقى ویراست نخست و دوم)، ترجمه على سلیمى با همکارى محسن کارخانه و فرید مخاطب قمى، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1383.

    75.وبر، ماکس (1374)، اقتصاد و جامعه: مفاهیم اساسی جامعه‌شناسی، جامعه‌شناسی اقتصادی، جامعه‌شناسی سیاسی، ترجمه عباس منوچهری، مهرداد ترابی‌نژاد، مصطفی عمادزاده، تهران، مولی.

    76.ورسلى، پیتر( 1373)، جامعه شناسی مدرن، ترجمه حسن پویان، 2ج، تهران، چاپخش.

    77.ورسلى، پیتر( 1378)، نظم اجتماعی در نظریه های جامعه شناسی، ترجمه سعید معیدفر، مجموعه علوم اجتماعی(4)، چ1، تهران، تبیان.

    78. هجل، لارى ال. و دانیل جى. زیگلر(1379)، نظریه هاى شخصیت: مفروضه هاى اساسى، پژوهش و کاربرد، ترجمه على عسکرى، ساوه: دانشگاه آزاد اسلامى.

    79.هلاکویى، فرهنگ(1356)، جامعه امروز، ج 1، تهران، ]بى نا].

     


موضوع پایان نامه کنترل اجتماعی در آموزه های قرآن کریم, نمونه پایان نامه کنترل اجتماعی در آموزه های قرآن کریم, جستجوی پایان نامه کنترل اجتماعی در آموزه های قرآن کریم, فایل Word پایان نامه کنترل اجتماعی در آموزه های قرآن کریم, دانلود پایان نامه کنترل اجتماعی در آموزه های قرآن کریم, فایل PDF پایان نامه کنترل اجتماعی در آموزه های قرآن کریم, تحقیق در مورد پایان نامه کنترل اجتماعی در آموزه های قرآن کریم, مقاله در مورد پایان نامه کنترل اجتماعی در آموزه های قرآن کریم, پروژه در مورد پایان نامه کنترل اجتماعی در آموزه های قرآن کریم, پروپوزال در مورد پایان نامه کنترل اجتماعی در آموزه های قرآن کریم, تز دکترا در مورد پایان نامه کنترل اجتماعی در آموزه های قرآن کریم, تحقیقات دانشجویی درباره پایان نامه کنترل اجتماعی در آموزه های قرآن کریم, مقالات دانشجویی درباره پایان نامه کنترل اجتماعی در آموزه های قرآن کریم, پروژه درباره پایان نامه کنترل اجتماعی در آموزه های قرآن کریم, گزارش سمینار در مورد پایان نامه کنترل اجتماعی در آموزه های قرآن کریم, پروژه دانشجویی در مورد پایان نامه کنترل اجتماعی در آموزه های قرآن کریم, تحقیق دانش آموزی در مورد پایان نامه کنترل اجتماعی در آموزه های قرآن کریم, مقاله دانش آموزی در مورد پایان نامه کنترل اجتماعی در آموزه های قرآن کریم, رساله دکترا در مورد پایان نامه کنترل اجتماعی در آموزه های قرآن کریم

پايان نامه مقطع کارشناسي ارشد رشته حقوق جزا و جرم شناسي    مقدمه: اجراي عدالت کيفري موضوعي است که از ابتداي خلقت ذهن انسان ها را به خود مشغول کرده است و در طول تاريخ حقوق کيفري با

پایان­نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته جغرافیا و برنامه­ریزی شهری فصل اول : کلیات تحقیق 1- 1- طرح مسئله گسترش شهرنشینی و رابطه آن با آسیب­های اجتماعی و اقتصادی از مشخصه­های اصلی الگوی توسعه شهری کشور در چند دهه اخیر است و رشد و توسعه شتابان و توزیع نامتعادل در دوره جدید، یکی از عوامل اصلی بروز آسیب­های اجتماعی به شمار می رود. چنانچه رشد شتابان شهرنشینی و توسعه کلان ...

 بررسي نقش خانواده به عنوان عامل و مانع بزهکاري نوجوانان با تکيه بر نظم در خانواده -مقدمه و طرح مسأله بزهکاري پديده اي اجتماعي و داراي بستر اجتماعي است هر چند که عوامل زيستي ، رواني، جغرافيا

پایان نامه جهت اخذ مدرک کارشناسی ارشد برنامه ریزی رفاه اجتماعی چکیده: سرمایه اجتماعی از مهمترین مفاهیم روبه رشد در علوم اجتماعی است و دامنه کاربرد آن در سایر علوم روبه افزایش است. این مفهوم بیانگر حلقه مفقوده در توسعه بشمار می رود و مانند سایر سرمایه ها مولد بوده و بستر مناسبی برای بهره برداری از سرمایه های اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی است.در دهه های اخیر ،مفهوم کیفیت زندگی برای ...

پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد رشته علوم اجتماعی - گرایش جامعه شناسی چکیده: هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر علل اجتماعی گرایش جوانان 35-18 سال بندرعباس به مصرف مشروبات الکلی در سال 1393 میباشد.نمونه مورد مطالعه 400 نفر از جوانان این شهر است که با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند.گرداوری داده ها برخی براساس پرسشنامه های استاندارد شده و برخی محقق ساخته، ...

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته رفاه اجتماعی چکیده مقدمه : کانون اصلاح و تربیت مکانی برای اصلاح و بازپروری کودکان و نوجوان بزهکار است. به منظور اجرای موفقیت آمیز برنامه های بازپروری ، لازم است کارشناسان از تجارب این افراد مطلع شوند . این مطالعه با هدف تبیین تجارب و دیدگاه های مددجویان از اقامت در کانون اصلاح و تربیت استان تهران انجام گردید . روش : پژوهش کیفی حاضر از روش تحلیل ...

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد ) M.A ( گرایش:روانشناسی بالینی چکیده هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان­ های فراشناختی فردی در افزایش عزت نفس و کاهش پرخاشگری نوجوانان بزه کار بود. بدین منظور، 40 نفر از نوجوانان بزه کار مراکز اصلاح و تربیت شهر تهران با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی نظامدار در دو گروه تصادفی (گروه درمان فراشناختی و گروهِ کنترل) با حجم مساوی (20 نفر) ...

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A) گروه علوم اجتمایی گرایش: پژوهشگری چکیده: فراتحلیل حاضر، کوششی است برای تحلیل مجدد مجموعه ای از این پژوهشهای آسیب شناختی در زمینه عوامل موثر بر نزاع دسته جمعی، در تحقیق حاضر برای فراتحلیل تحقیقات انجام گرفته ابتدا اندازه اثر بر حسب رویکرد تحلیل و آماره مورد استفاده تعیین شدند،سپس برای تعیین میزان رابطه بین متغیرهای مستقل تحقیق با ...

رساله دکترا در رشته‌ی روانشناسی تربیتی چکیده نقش ابعاد دلبستگی در راهکارهای انطباقی و غیرانطباقی تنظیم هیجان با واسطه‌گری ظرفیت شناختی سرکوب افکار ناخواسته، خودکارآمدی اجتماعی و خودافشاسازی هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش ابعاد دلبستگی (شامل اضطراب و اجتناب دلبستگی) در راهکارهای مختلف تنظیم هیجان (شامل راهکارهای انطباقی، راهکارهای غیرانطباقی مبتنی بر بیش‌فعال‌سازی سیستم دلبستگی و ...

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A.) گرایش: عمومی رابطه خود کنترلی وعملکرد خانواده با سازگاری اجتماعی بین دانش آموزان دبیرستانی شهرستان آباده چکیده مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه عملکرد خانواده با سازگاری اجتماعی دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان آباده انجام گرفت.این مطالعه مقطعی –همبستگی بر روی350 نفر دانش آموز انجام گرفت. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه خود کنترلی ...

ثبت سفارش