پایان نامه جنسیت و شهروندی در تهران مطالعه¬ی جامعه¬شناختی تفاوت¬های جنسیتی در حق به شهر

word 11 MB 30095 228
1393 دکترا علوم اجتماعی و جامعه شناسی
قیمت قبل:۷۴,۳۰۰ تومان
قیمت با تخفیف: ۲۴,۸۵۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • پایان­ نامه­  دوره­ ی دکتری در رشته­ ی جامعه­ شناسی مسائل اجتماعی ایران

    چکیده

    حق به شهر لوفور شامل دو مولفه­ی اختصاص دادن شهر به خود یا استفاده از شهر و مشارکت در شهر است و با ارائه­ی نقد مارکسیستی از نابرابری شهری، این مساله را مطرح می­کند که فضای شهری در راستای تحقق خواسته­های نظام سرمایه­داری، طبقه­ی حاکم و بدون توجه به نیازهای طبقات فرودست ساخته شده است. در این پژوهش، با توجه به اهمیتی که فرد و ادراک او از فضا و کنش­های فضایی در نظریه­ی لوفور دارد و با تکیه بر مفهوم فضای ادراک شده که به ادراک کنشگران اجتماعی نسبت به امر شهری اشاره می­کند، نسبت به سنجش میزان تحقق حق به شهر اقدام شده است. از طرفی، شهر، هم در موجودیت فیزیکی و هم در موجودیت اجتماعی تعلق کمتری به زنان دارد و کمتر مناسب مشارکت زنان در فراگردهای جاری در آن شناخته شده است. این مساله به کاهش تحرک زنان در شهر، انحصار فضاها به مردان، نادیده گرفته شدن جسم زنانه در طراحی شهری و... انجامیده است که سبب عدم بهره­مندی زنان از حق به شهر به اندازه­ی مردان شده است.  این نوشتار با استفاده از چهارچوب نظری ارائه شده توسط هانری لوفور و عملیاتی کردن ایده­ی حق به شهر او، تلاش می­کند در کنار به آزمون گذاشتن نظریه در بستر شهروندی تهران، تفاوت­های جنسیتی موجود را نیز در بهره­مندی از ادراک حق به شهر آشکار کند و نشان دهد که فرایندهای زندگی روزمره­ی زنان در شهر به دلیل بهره­مند نشدن آنان از حقوق خود دچار اختلال شده است. جمعیت مورد مطالعه 879 نفر از زنان و مردان ساکن شهر تهران هستند که با استفاده از تکنیک نمونه­گیری خوشه­ای چندمرحله­ای انتخاب شده­اند. پس از گردآوری داده­ها با روش پیمایش، در ابتدا ارتباط مفهوم حق به شهر با شش متغیر تبیین­کننده­ی آن یعنی، سرزندگی، کنترل فضا، سهم فضایی، تولید فضا، ساماندهی شهری و تصمیم­گیری در شهر با استفاده از رگرسیون چندمتغیره سنجیده شده و سپس تفاوت­های اساسی حق به شهر میان پاسخگویان زن و پاسخگویان مرد با استفاده از رگرسیون لجستیک و تحلیل خوشه در نرم­افزار اس­پی­اس­اس نسخه 16 استخراج شده و با استفاده از چهارچوب نظریه­ی حق به شهر لوفور تحلیل شده است. برای سنجش تفاوت­های طبقاتی در بهره­مندی از حق به شهر از سنجش همبستگی برآوردهای این مفهوم با شاخص­های درآمدی و محل زندگی استفاده شد. و برای طبقه­بندی مناطق تهران در خوشه­های مشارکتی براساس سازه­ی مفهومی ارائه شده توسط آرنستاین، از تحلیل خوشه استفاده شده است. از روش کیفی (19 مصاحبه) نیز برای وارسی یافته­های کمی استفاده شده، ضمن این که سازوکارهای جنسیتی ادراک از مولفه­های حق به شهر مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می­دهد که نظریه­ی حق به شهر و مفهوم­پردازی آن از مولفه­های تاثیرگذار بر ادارک بهره­مندی از حق به شهر در شهر تهران قابل کاربست است و براساس ادعای آن، حق به شهر ماهیتی طبقاتی دارد. اگرچه لوفور در مورد ارتباط میان فضا و بدن در محدوده­ی سنت پدرسالاری مانده است، در این پژوهش معناداری مفهوم جنسیت در بهره­مندی از حق به شهر در تهران، به لحاظ آماری و چه با استفاده از شاخص­های کیفی نشان داده شد.

     

    واژگان کلیدی: اختصاص­دهی، جنسیت، حق، شهر، طبقه، فضا، مشارکت.    

    - مقدمه

    شهر مجموعه­ای از فضاهاست. فضاهایی که یکی از وجوه تمایز محیط شهری با محیط غیرشهری (روستایی، طبیعی، دست نخورده و واژگان دیگری که می­توان در مقابل شهر قرار داد) است. فضا مفهومی ادراکی[1] است. ادراک از فضا را نمی­توان به عنوان عنصری یکپارچه در نظر گرفت که در تمامی افراد یکسان است. یک فضای واحد می­تواند بسته به سن، جنسیت، قومیت، طبقه­ی اجتماعی و متغیرهای دیگر فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و جمعیت­­شناختی به اشکال متفاوتی ادراک شود.

    برای نمونه، تصوری که یک کودک از بیلبورد تبلیغاتی یک شرکت تولید شکلات دارد، تصویری از یک حسرت است، برای یک زن مستخدم که چهار فرزند کوچک دارد و برای پیرزنی که مبتلا به بیماری دیابت است نیز یک حسرت است اما این «حسرت» تنها عنوانی یکسان دارد و ماهیت آن در ادراک افراد نام­برده یکسان نیست. زیرا هر احساس یا شناختی از خاستگاه­های متفاوتی برمی­خیزد. یک بیلبورد تبلیغاتی می­تواند برای کسی که شیرینی­گریز است حس نامتبوعی ایجاد کند و برای یک طرفدار حقوق حیوانات احساس انزجار[2] و فردی که گرایش­های ضد سرمایه­داری دارد احتمالا بیش از آن که مجذوب بیلبورد شود به چهره­­ی سرمایه­­داری و چرخه­ی سودی که پشت نصب این بیلبورد نهفته است توجه می­­کند. تفاوت نگرش این افراد ناشی از ماهیت تمایزات اجتماعی – فرهنگی است. اگر یک بیلبورد ساده­ی شهری بتواند تصوراتی این چنین متمایز را در ذهن بینندگان ایجاد کند، باید انتظار داشت تصور ادراک­شده­­ی[3] افراد از رابطه­ای که در شهر با «چیزها» و «فضاها» برقرار می­کنند و احساسی که از این رابطه در آنان ایجاد می­شود نیز بسته به ­زمینه­ی اجتماعی و فردی متفاوت باشد.

    چنان­­چه پیش ­فرض وجود رابطه میان فضاهای شهری و نگرش­­های افراد را پذیرا شویم به این نتیجه­گیری خواهیم رسید که روابط اجتماعی افراد نیز از فضاهای شهری تاثیر می­گیرد. زیرا پیوند میان شناخت­ها و احساسات با منش­ها و کنش­ها از دیدگاه جامعه­شناختی امری بدیهی است. با توجه به اهمیت جنسیت به مثابه­­ی یک عامل تعیین­کننده­ی بنیادین در شیوه­­های جامعه­پذیری افراد،‌ پیش­بینی می­­شود که نگرش­های مردان و زنان نیز نسبت به مولفه­های فضایی متمایز باشد و به تبع آن کنش­ها و منش­های فضایی به شکل متفاوتی در دو جنسیت بروز یابد.

    برای نمونه، یک کوچه­ی تاریک در یک مرد ورزشکار که با ساک ورزشی به سمت باشگاه می­رود همان ادراکی را تولید نمی­کند که در یک دختر پانزده ساله که از کلاس به خانه برمی­گردد. انتظار زن جوان برای تاکسی در کنار یک اتوبان نیز همان تجربه­­ای نیست که یک مرد با آن مواجه می­شود. اما عنصر متمایزکننده­­ی این ادراک­ها چیست؟ آن­چه که دختر پانزده ساله را از کوچه­ی تاریک می­ترساند یا احساس زنی که کنار اتوبان منتظر تاکسی ایستاده است، یعنی «احساس ناامنی» ناشی از تنظیمات فضایی، نه ناشی از جنس[4] این افراد بلکه تابعی از مولفه­های فضایی و موقعیت این افراد در اجتماعی است که به آن تعلق دارند. فرض ما بر این است که احساس ناامنی برای زن شهرنشین تجربه­ای زیسته است. اما آیا شهر به خودی خود این ترس را ایجاد می­کند؟ به نظر می­­رسد که چنین نباشد. همین زن، زمانی که همراه با فرد دیگری (به خصوص اگر همراه او مرد باشد) در همان نقطه­­ی اتوبان ایستاده باشد، احساس ناامنی در او به شدت کاهش می­یابد. پس مکان شهری به خودی خود نمی­تواند عامل تولید احساس ناامنی در کنشگران باشد. یک زن به تنهایی در مرکز شهر قدم می­زند بدون این که احساس ناامنی داشته باشد. شاید علت حضور و تجمع مردم در مرکز شهر است. اما آیا مردمی که در اتوبان سوار بر اتومبیل­های خود می­گذرند فرقی با این افراد دارند؟ آن­چه میان مرکز شهر و اتوبان تمایز ایجاد می­کند نحوه­ی تنظیم مولفه­های فضایی است. حضور مردم چه در اتوبان­ها و چه در مرکز شهر عنصری ثابت است. چیزی که در اتوبان ایجاد تمایز می­کند نوع طراحی فضا است که افراد پیاده را به درون اتومبیل­هایشان منتقل کرده است. فضای اتوبان، با حذف پیاده­روها قدرت قدم زدن را از افراد سلب می­کند. فرد خود را به عنوان عنصری مزاحم در فضایی که قرار نیست کسی در آن راه برود تصور می­کند. اما این احساس برحسب جنسیت اشکال متفاوتی به خود می­گیرد. ادراک زنان از این نوع هنجارشکنی جزئی چیزی متفاوت از ادراک مردان است. برای یک زن، یک کوچه­ی خلوت در میانه­ی روز، یک خیابان تاریک، کنار اتوبان، درون یک تاکسی که سرنشینان دیگرش همه مرد هستند، صندلی جلوی همان تاکسی، پل­های عابرپیاده، کوچه­های بن­بست، پارک­های خلوت،‌ زیر پل­های بزرگ، محله­هایی که برچسب ناامنی خورده­­اند یا به هر دلیلی بدنام هستند، حومه­ های خلوت شهری،‌ پیاده­­روهای کم­­عرض، خیابان­­هایی که محل کسب­ و­کار مردان هستند[5]، سرویس­­های بهداشتی عمومی، اتوبوس­­های حمل و نقل عمومی خلوت (به خصوص در ابتدا و انتهای روز)، حتا خانه­­ی خود فرد زمانی که در آن تنهاست، اتومبیل­­های شخصی غیرتاکسی که در حمل و نقل عمومی مشغول به کار هستند، همه تصور ناامنی را تداعی می­کنند.

    این احساس ناامنی می­تواند ریشه در تجربیات مستقیم خود فرد، تجربیات غیر مستقیم فرد (نزدیکان او)،‌ حافظه­­ی جمعی شهروندان از این فضاها و تا حد زیادی شکل فضاهای شهری داشته باشد. فردی که یک بار در یک کوچه ­ی تاریک مورد حمله قرار گرفته باشد، احتمال کمی می­­رود که هنگام عبور مجدد از مکان­­های مشابه احساس امنیت داشته باشد. اگر دوست یا خواهر او نیز تجربه­­ی مشابهی را برای او بازگو کرده باشد، باز تصور او از فضایی که در ذهن او ایجاد شده است می­­تواند به تولید احساس ناامنی در فضاهای مشابه فضاهای تصورشده­­ی قبلی بیانجامد. تجربیاتی که شهروندان یک شهر از خشونت در فضاهای مختلف شهری دارند می­­تواند در حافظه­­ی جمعی ثبت شده و آن را نسبت به فضاهای مشابه احساس کند. اگر شهری در زمانی نزدیک تجربه­ی ناگواری، مانند ربوده شدن افراد در اتوبان، را داشته باشد، نمی­توان انتظار داشت که شهروندان آن از حضور در اتوبان­ها احساس امنیت کافی داشته باشند. حافظه­­ی جمعی در شهر می ­تواند عنصری تعیین­ کننده در نحوه­­ی نگرش شهروندان به فضاها و روابط شهری باشد. اما می­­توان تصور کرد که همین شهروندان اگر می­­توانستند در اتوبان­هایی قدم بزنند که محل­هایی مخصوص عبور عابران پیاده داشت که از طریق موانع یا چنان­چه در برخی خیابان­­ها مرسوم است، کانال­­های بزرگ آب از محل عبور اتومبیل­ها جدا می­­شد، شاید احساس بهتری از قدم زدن در اتوبان­­ها حاصل می­شد (رهبری، 1393).

    بحث ناامنی شهری که در چند بند گذشته به آن پرداخته شد تنها یک نمونه از تاثیر فضاهای شهری بر ادراک شهروندان است که چنان­چه شرح آن رفت، بسته به جنسیت متفاوت است. مجموعه­ی این برداشت­های احساسی و شناختی تولید شده در شهروندان به یک ادراک عمومی از حقوق شهروندی می­انجامد که تمرکز ما در این پژوهش مطالعه­ی ابعاد و عوامل تاثیرگذار بر آن و ارتباط آن با مفهوم جنسیت است. بدیهی است که هم زنان و هم مردان از مولفه­های فضایی تاثیر می­پذیرند. از این رو به جای تمرکز بر ادراک زنان، مفهوم جنسیت را به عنوان عاملی تعیین­کننده در ادراک از فضاهای شهری در نظر گرفتیم تا علاوه بر بررسی وضعیت ادراک زنان از حق به شهر، به مطالعه­ی تفاوت­های جنسیتی نیز بپردازیم.  بدین منظور این نوشتار به شرح زیر به شش فصل تقسیم­بندی شده است:

    فصل یکم: کلیات

    در این فصل به بیان مساله، اهمیت و ضرورت پژوهش، پرسش­ها، اهداف و فرضیه­های پژوهش و هم چنین مشکلات و محدودیت­های پژوهش پرداخته شده است.

    فصل دوم: پیشینه­ی پژوهش

    در این فصل پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. این فصل به دو بخش پژوهش­های داخلی (ادبیات تولید شده توسط محققان داخل ایران) و پژوهش­های خارجی (ادبیات بین­المللی) تقسیم­بندی شده است ضمن این که جایگاه پژوهش حاضر در ادبیات مربوطه مشخص می­شود.

    فصل سوم: مبانی نظری

    در این فصل مرور نظریه­های استفاده شده در پژوهش و چهارچوب­های نظری و مفهومی این پژوهش به تفصیل معرفی شده و نحوه­ی استفاده از مفاهیم و مدل­های کلیدی در پژوهش به بحث گذاشته شده است.

    فصل چهارم: روش­ پژوهش

    فصل روش­ پژوهش به معرفی روش­ها و تکنیک­های انتخاب شده برای انجام پژوهش اختصاص­یافته و نشان می­دهد که در تولید هر بخش­ از داده­های مورد نیاز، از چه رویکردهای روش­شناختی بهره گرفته شده است. ضمن این که مواردی چون جامعه آماری، نمونه­گیری، بررسی ابزار تحقیق با انجام آزمون­های اعتبار و روایی نیز در این فصل مدنظر گرفته است.

    فصل پنجم: یافته­ها

    فصل یافته­ها به گزارش یافته­های تحقیق می­پردازد که در سه بخش یافته­های کمی (گزارش یافته­های حاصل از پیمایش)، یافته­های کیفی (گزارش یافته­های حاصل از روش­های کیفی از جمله مصاحبه و مشاهده عمیق) و یافته­های مشاهده­ای به بحث گذاشته شده است.

    فصل ششم: نتیجه­گیری

    در این فصل که مهم­ترین بخش پژوهش محسوب می­گردد به پرسش­های اصلی و فرعی پژوهش که در بخش کلیات مطرح شده­اند پاسخ داده می­شود و یافته­های پژوهش به بحث گذاشته می­شود. این فصل شامل برخی پیشنهادها نیز خواهد بود. پژوهش حاضر از نوع بنیادی و توسعه­ای است و انتظار می­رود بخش نتیجه­گیری آن ضمن گسترش مرزهای مفهومی و نظری جامعه­شناسی شهر و فضا، به ایجاد ایده­های جدید نظری نیز بینجامد. بنابراین آن­چه در بخش پیشنهادها مطرح می­گردد (با توجه به کاربردی نبودن تحقیق) بیش از آن که شامل برنامه­ها­­ی عملی باشد، در راستای راهبردهای نظری است.

    بخش ضمایم و منابع دو بخش انتهایی نوشتار حاضر را تشکیل می­دهند.

     

    1-2- بیان مسأله

    شهر به عنصری غالب در زندگی انسان امروزی بدل شده است. گزارش جمعیتی سازمان ملل متحد در سال 2014 نشان می­دهد که در حال حاضر در سطح جهان، جمعیت شهرنشین از جمعیت روستانشین بیشتر است. در سال 1950، 30 درصد از جمعیت جهان در شهرها زندگی می­کردند. در سال 2014، این جمعیت به 54 درصد افزایش یافت و انتظار می­رود که در سال 2050، 66 درصد جمعیت جهان ساکن شهرها باشند (سازمان ملل متحد[6]، 2014). در ایران نیز مانند شاخص­های جهانی، درصد شهر‌نشینی در‌حال افزایش است و شاهد افزایش 24‌ درصدی شهرنشینی در 35 سال گذشته هستیم که این روند ممکن است همچنان ادامه داشته باشد. درصد شهرنشینی از 47‌ درصد در سال 1355 به  71.4 درصد در سال 1390 رسیده است. شاخص شهرنشینی ایران نسبت به میانگین جهانی بسیار بالاست و در حال حاضر، حدود سه چهارم جمعیت کشور در مناطق شهری زندگی می­­کنند (مشفق و حسینی، 1391). در ایران شهر تهران به عنوان مادر شهر اصلی با اختصاص یک چهارم جمعیت شهری کشور و شهرهای مشهد، تبریز، اصفهان و شیراز نیز به عنوان شهرهای بزرگ با هجوم گسترده مهاجرین، افزایش شدید جمعیت، توسعه حاشیه‌نشینی، رشد فزاینده اشتغال کاذب و بروز انواع مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی روبرو می‌باشند (کاظمی­پور، 1385). این مسائل در کنار روندهای رو به رشد نرخ شهرنشینی در جهان و ایران، نشان­دهنده­ی اهمیت مطالعات شهری در جهان امروزی است.

    جامعه­شناسی شهر و فضا یکی از زیرشاخه­های رشته­ی جامعه­شناسی است که در دهه­ی اخیر بیش از پیش مورد توجه اندیشمندان این رشته قرار گرفته است. این شاخه از جامعه­شناسی به گمان اندیشمندان این حوزه، مدت­ها از نوعی بحران نظری و موضوعی رنج برده است؛ این بحران تا حدی ناشی از ماهیت متغیر امر شهری در طول سده­ی بیستم و خیزش مطالعات میان­رشته­ای در ارتباط با شهر است (می و همکاران[7]، 2005: 343). تنوع موجود در مفهوم شهر و در موجودیت واقعی شهر در عرصه­های مختلف اجتماعی سبب شده است که اختلاف نظرهای بسیاری در مورد چیستی امر شهری و تبیین­های موجود از مسائل شهری و فضایی وجود داشته باشد.

    وجود بحران نظریه جای خالی مطالعات عمده­ی شهری را در این رشته نشان می­دهد. مطالعه­ی حاضر می­تواند تلاشی آگاهانه در جهت عملیاتی کردن یک نظریه­ی توانمند­ و پیش کشیدن یک موضوع قابل بحث و قدیمی در این حوزه محسوب شود. در واقع هانری لوفور، که عموما به عنوان یک فیلسوف مارکسیست و گاه جامعه­شناس شهر و فضا شناخته شده است، با تحلیل زندگی روزمره در فضای شهری و به خصوص با معرفی مفهوم «حق به شهر» چهارچوب نظری مناسبی برای مطالعه­ی حقوق شهروندی ارائه داده است. نظریه­ی لوفور به دلیل گستره­ی مفاهیمی که در آن وجود دارد، در رشته­های مختلف از جمله مطالعات برنامه­ریزی شهری و طراحی شهری و گاه حتی در مباحث علوم سیاسی به خوبی مورد استفاده قرار گرفته است.[8] این در حالی است که، به اعتقاد نگارنده مباحث لوفور پیرامون فضا و شهر، ظرفیت این را دارد که در رشته­ی جامعه­شناسی مورد استفاده قرار گیرد و با استفاده از رویکردهای روش­شناختی این رشته عملیاتی شود.

    مفهوم حق به شهر لوفور، که شامل دو مولفه­ی اصلی اختصاص دادن[9] شهر به خود (یا استفاده از شهر) و مشارکت[10] در شهر مطرح می­شود، با ارائه­ی نقد مارکسیستی از نابرابری شهری، این مساله را مطرح می­کند که فضای شهری اساسا در راستای تحقق خواسته­های نظام سرمایه­داری، طبقه­ی حاکم و بدون توجه به نیازهای طبقات فرودست ساخته شده است. البته منظور لوفور از وجود چنین نابرابری یک فرایند خودآگاهانه­ در ساختن شهر نیست، بلکه او معتقد است که عدم توجه به نیازهای مصرفی اقشار شهری و مشارکت نکردن تمام قشرها در ساخته شدن شهر به ایجاد نابرابری در شهر و در نتیجه تحقق پیدا نکردن حق اولیه­ی برخی شهروندان نسبت به شهر انجامیده است.

    تحلیل لوفور از سلطه و سازوکارهای طبقاتی در شهر در سطح کلان باقی نمی­ماند. او با معرفی مفهوم پراکسیس[11] و تولید فضا[12] رویکردی را اتخاذ می­کند که بیشتر به مارکسیسم انسان­گرایانه و مارکس جوان نزدیک است که با رویکردی انسان­گرایانه، از خودبیگانگی را برجسته­ترین مشکل در دنیای سرمایه­داری می­پندارد (شیلدز[13]، 1999: 17).

    بنابراین با توجه به اهمیتی که فرد و ادراک او از فضا و کنش­های فضایی در نظریه­ی لوفور دارد، می­توان با تکیه بر مفهوم فضای ادراک شده[14] که به احساس کنشگران اجتماعی نسبت به امر شهری اشاره می­کند، نسبت به سنجش میزان تحقق حق به شهر اقدام کرد.

    زنان به مثابه­ی قشری (و در ادبیات مارکسیستی طبقه­ای) متمایز از مردان، دارای نیازها و نقش­ها، هنجارها و مسائل مخصوص به خود هستند. تفاوت­های اجتماعی موجود، صرف نظر از منشا و علت پیدایش پدیده­ای واقعی در زندگی روزمره است. مولفه­های دوگانه­ی حق به شهر از مفاهیمی هستند که اخیرا در جغرافیای فمینیستی و ادبیات زنان و فضا مورد توجه زیادی قرار گرفته است.

    یک بحث بنیادی در این حوزه که در مطالعات فمینیستی مطرح شده است این است که تقسیم­کار سنتی که مشاغل خانگی را مناسب زنان و مشاغل بیرون از خانه را مناسب مردان تصور می­کند، در کنار هنجارهای فرهنگی دیگر، جنسیت را به عنوان یک متغیر تعیین­کننده در طبقه­بندی امر شهری وارد کرده است طوری که شهر، هم در موجودیت فیزیکی و هم در موجودیت اجتماعی تعلق کمتری به زنان دارد و کمتر مناسب مشارکت زنان در فراگردهای جاری در آن شناخته شده است. این مساله به کاهش تحرک زنان در شهر، انحصار فضاها به مردان، نادیده گرفته شدن جسم زنانه در طراحی شهری و ... انجامیده است. این رویکرد با تغییرات اجتماعی گسترده در ایران و وارد شدن زنان به عرصه­­ی فعالیت­های عمومی تا حدودی تغییر شکل داده است.

     

    [1] Perceptive

    [2] لسیتین مورد استفاده در این شکلات­ها روی حیوانات آزمایشگاهی امتحان می­شود.

    [3] Perceived

    [4] Sex

    [5] برای نمونه خیابان هایی که محل تجمع اصنافی مانند فروشندگان قطعات یدکی و خدمات تعمیرات خودرو هستند.

    [6] United Nations

    [7] May et al.

    [8] بیشتر این مطالعات جنبه­ی نظری دارند و به تلفیق مفاهیم لوفور با مفاهیم دیگر دست می­زنند.

    [9] Appropriation

    [10] Participation

    [11] Praxis

    [12] Production of space

    [13] Shields

    [14] Perceived  

    Abstract

     

    Lefebvre's right to the city has two dimensions: participation and appropriation of the city. It provides a Marxist critic of the urban inequalities by suggesting that urban space has been constructed to be compatible with the require,ents of the capitalist rather than the proletariat class. In this paper, the right to the city is evaluated. The urban has not been fully appropriated by women both in its physical and social dimension. Women are also less participant in urban procedures. These have limited women's movement, attributed the space to male order and ignored women's physicality in urban design and have lead to a lesser realization of right to the city. This research, by applying Lefebvre's theory of right to the city, has tested the conceptualization offered by Lefebvre in the context of Iranian capital city; also, it has tried to illustrate the gender differences of perceptions of right to the city and to show that women's daily everyday life has been affected by the consequences of not having their rights. To do this a survey is conducted among 879 male and female inhabitants of Tehran, chosen by multi-level cluster sampling technique. After gathering the data, multi-variate regression analysis has been conducted to test if the six independant variables drawn from Lefebvre's theory (urban vitality, control, physical share, production of space, city organization and decision making) can explain the changes of the dependent variable (right to the city). Logistic regression is used to evaluate the gender differences in the chance of realization of right to the city. Cluster analysis has been applied to classify the respondents in Arnestein's ladder of participation and another cluster analysis has been used to classify Tehran's municipalities in three clusters of right to the city. Pearson correlation is also used to investigate the relationship between class (defined by income and living location) and the right to the city. 19 interviews are used to complete the data. All statistical analysis are conducted on SPSS version 16. Results show that the idea of right to the city is applicable in Tehran. Right to the city is correlated to class. Despite Lefebvre's indifference to the concept of gender, the qualitative and quantitative findings show that gender is a defining factor in the perception of right to the city. Women's situation is not catogorizable as one of the three classes identified in Marxist theory (as well as Lefebvre's theory); because female inhabitants have different access to relations, instruments and spaces of production from male counterparts. Despite all the spatial and structural limitations, women are actively engaged in production of space and in putting away the objective and subjective boundaries.

     

    Ketwords: Appropriation, city, class, gender, participation, right, space.

     

  • فهرست:

     

    فهرست مطالب

    عنوان .............................................................................................................................. صفحه

    فصل اول: کلیات

    1-1- مقدمه........................................................................................................................................................            

    2

    1-2- بیان مساله..................................................................................................................................................

    6

    1-3- پرسش­های پژوهش...................................................................................................................................

    11

    1-4- نوع و حدود پژوهش.................................................................................................................................

    13

    1-5- اهداف پژوهش.........................................................................................................................................

    13

    1-6- ضرورت پژوهش.......................................................................................................................................

    14

    فصل دوم: پیشینه پژوهش

     

    2-1- پیشینه پژوهش...........................................................................................................................................

    18

    2-1-1- پیشینه داخلی پژوهش ...........................................................................................................................

    18

    2-1-2- پیشینه خارجی پژوهش .........................................................................................................................

    27

    2-1-3- جمع­بندی.............................................................................................................................................

    32

    فصل سوم: مبانی نظری

     

    3-1- چهارچوب نظری......................................................................................................................................

    36

    3-1-1- حق به شهر: هانری لوفور ......................................................................................................................

    36

    3-1-2- جغرافیای فمینیست و فمینیسم سوسیالیست.............................................................................................

    43

    3-1-3- اقتصاد سیاسی شهر و مصرف: مانوئل کاستلز..........................................................................................

    45

    3-1-4- نردبان مشارکت: شری آرنستاین............................................................................................................

    47

    3-2- معرفی متغیرهای اصلی...............................................................................................................................

    49

    3-2-1- فضای ادراک شده................................................................................................................................

    49

    3-2-2- حق به شهر ...........................................................................................................................................

    51

    3-2-2-1- اختصاص­دهی شهر به خود................................................................................................................

    51

    3-2-2-1-1- سرزندگی ...................................................................................................................................

    52

    3-2-2-1-1-1- احساس امنیت: ناامنی ناشی از فضا............................................................................................

    53

    3-2-2-1-1-2- امکان تفریح و ماجراجویی.......................................................................................................

    57

    3-2-2-1-1-3- ارتباطات شهری.......................................................................................................................

    59

    3-2-2-1-2- کنترل و مالکیت...........................................................................................................................

    61

    3-2-2-1-3- سهم فیزیکی ...............................................................................................................................

    64

    3-2-2-2- مشارکت در شهر..............................................................................................................................

    65

    3-2-2-2-1- تصمیم­گیری................................................................................................................................

    66

    3-2-2-2-2- تولید فضا ....................................................................................................................................

    67

    3-2-2-2-3- سازماندهی و طراحی شهری.........................................................................................................

    68

    3-3- مدل نظری تحقیق......................................................................................................................................

    70

    3-4- جمع­بندی و نتایج مورد انتظار ...................................................................................................................

    72

    فصل چهارم: روش­شناسی پژوهش

     

    4-1- روش­شناسی پژوهش.................................................................................................................................

    75

    4-2- نوع و سطح متغیرهای اصلی.......................................................................................................................

    77

    4-2-1- متغیر وابسته...........................................................................................................................................

    77

    4-2-2- متغیرهای مستقل....................................................................................................................................

    78

    4-3- جمعیت آماری و نمونه­گیری...................................................................................................................

    83

    4-4- ساخت پرسشنامه و پیش­آزمون .................................................................................................................

    84

    4-5- روش تجزیه و تحلیل داده­ها ......................................................................................................................

    88

    -5- روش تجزیه و تحلیل داده­های کمی ............................................................................................................

    88

    -5- روش تجزیه و تحلیل داده­های کیفی ...........................................................................................................

    89

    فصل پنجم: یافته­ها

     

    5-1- مقدمه­ای بر میدان تحقیق: کلان شهر تهران.................................................................................................

    92

    5-1-1- خلاصه­ای از تاریخچه­ی تهران...............................................................................................................

    92

    5-1-2- تاریخچه­ی طبقاتی شدن فضای شهر تهران.............................................................................................

    94

    5-1-3- تهران در دوران معاصر..........................................................................................................................

    97

    5-1-4- شاخص نخست شهری تهران ................................................................................................................

    99

    5-2- یافته­های کمی ..........................................................................................................................................

    101

    5-2-1- یافته­های توصیفی..................................................................................................................................

    102

    5-2-1-1- ویژگی­های جمعیت­شناختی و توزیع متغیرهای اصلی در جمعیت نمونه ..............................................

    102

    5-2-2- یافته­های تحلیلی....................................................................................................................................

    107

    5-2-2-1- آزمون نظریه­ی حق به شهر................................................................................................................

    107

    5-2-2-2- تحلیل رگرسیون چندمتغیره...............................................................................................................

    110

    5-2-2-3- جنسیت و حق به شهر .......................................................................................................................

    114

    5-2-2-4- بخت زنان در حق به شهر .................................................................................................................

    114

    5-2-2-5- تحلیل رگرسیون لجستیک................................................................................................................

    115

    5-2-2-6- شهروندان تهرانی در نردبان مشارکت آرنستاین .................................................................................

    119

    5-2-2-7- تحلیل خوشه: مشارکت زنان ............................................................................................................

    120

    5-2-2-8- طبقه و حق به شهر ............................................................................................................................

    124

    5-3- یافته­های کیفی .........................................................................................................................................

    129

    5-3-1- نتایج مصاحبه با شهروندان تهرانی .........................................................................................................

    129

    5-3-1-1- حق به شهر و تفاوت­های جنسیتی......................................................................................................

    129

    5-3-1-2- تفاوت­های جنسیتی در عوامل موثر بر اختصاص­دهی شهر به خود......................................................

    133

    5-3-1-2-1- سرزندگی شهری .........................................................................................................................

    133

    5-3-1-2-1-1- امنیت ......................................................................................................................................

    133

    5-3-1-2-1-2- ارتباطات شهری ......................................................................................................................

    135

    5-3-1-2-1-3- تفریح در شهر .........................................................................................................................

    137

    5-3-1-2-2- کنترل و مالکیت فضا ...................................................................................................................

    139

    5-3-1-2-3- سهم فیزیکی ...............................................................................................................................

    140

    5-3-1-3- تفاوت­های جنسیتی در عوامل تاثیرگذار بر مشارکت شهری .............................................................

    141

    5-3-1-3-1- سازماندهی شهری .......................................................................................................................

    142

    5-3-1-3-2- تصمیم­گیری ...............................................................................................................................

    143

    5-4- یافته­های مشاهده­ای شهر تهران .................................................................................................................

    144

    5-4-1- شهر مردانه و سازوکارهای زنانه مدیریت فضا........................................................................................

    144

    5-5- جمع­بندی .................................................................................................................................................

    154

    فصل ششم: نتیجه­گیری

     

    6-1- بحث........................................................................................................................................................

    157

    6-2- وارسی نظریه­ی حق به شهر در تهران .........................................................................................................

    160

    6-3- طبقه و حق به شهر: شهر در خدمت سرمایه ................................................................................................

    165

    6-4- جنسیت و حق به شهر ................................................................................................................................

    168

    6-5- نردبان آرنستاین و سطح مشارکت زنان .....................................................................................................

    171

    6-7- جمع­بندی .................................................................................................................................................

    176

    6-8- پیشنهادات.................................................................................................................................................

    180

    6-9- دشواری­ها و محدودیت­های پژوهش.........................................................................................................

    183

    منابع

    187

    پیوست­ها

    207

    منبع:

    منابع فارسی

    اعزازی، شهلا (1381). موقعیت زنان در مجلات تخصصی جامعه­شناسی، فصلنامه­ی پژوهش زنان، شماره­ی 4، صص 111-86.

    الیاسی، محمدحسین، رادان، احمدرضا (1386). رابطه منزلت اجتماعی پلیس با میزان احساس امنیت شهروندان تهرانی، فصلنامه امنیت، دوره 5، شماره­ی 4، ویژه­نامه افکار عمومی و امنیت، صص 75-53.

    الیوت، آنتونی؛ ترنر،‌ برایان (1390). برداشت­هایی در نظریه­ی اجتماعی معاصر، ترجمه­ی فرهنگ ارشاد،‌ تهران: جامعه­شناسان، چاپ اول.

    اورتنر، شری (1385). آیا نسبت زن به مرد مانند نسبت طبیعت به فرهنگ است؟، در کتاب فمینیسم و دیدگاه­ها، تنظیم از شهلا اعزازی، 1385، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.

    اوژه، مارک؛ کولن، ژان­پل (1388) انسان­شناسی، ترجمه­ی ناصر فکوهی، تهران: نشر نی.

    ایراندوست، کیومرث؛ بوچانی، محمد حسین؛ تولایی، روح­الله (1392) تحلیل دگرگونی الگوی مهاجرت داخلی کشور با تاکید بر مهاجرت­های شهری، فصلنامه مطالعات شهری، شماره­ی ششم، بهار، صص 118-105.

    بابایی­فرد، اسدلله (1389) توسعه­ی فرهنگی و توسعه­ی اجتماعی در ایران، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال دهم، شماره­ی 37، صص 56-7.

    بیسلی، کریس (1385) چیستی فمینیسم: درآمدی بر نظریه­ی فمینیستی، ترجمه­ی محمدرضا زمردی، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.

    پاک­نهاد جبروتی، مریم (1379) فرادستی و فرودستی در زبان، مجموعه مقالات پنجمین کنفرانس زبان­شناسی، به کوشش محمد دبیرمقدم و ابراهیم کاظمی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی، صص 121-103.

    پناهی، حمید؛ اکبریان، مهدی؛ جاوید، نورمحمد؛ ناصری­نژاد، علی (1389) افزایش احساس امنیت شهروندان شهرری با اجرای طرح مبارزه با اراذل و اوباش، مطالعات امنیت اجتماعی، شماره 22، صص 204-187.

    پلتو، پرتی (1375) روش تحقیق در انسان­شناسی، ترجمه­ی محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.

    پیراهری، نیره (1391) مطالعه­ی مشارکت­های اجتماعی رسمی و غیررسمی زنان شهر تهران، اولین همایش زنان و زندگی شهری، شهرداری تهران، محل برگزاری: دانشگاه تهران: 30 آبان و 1 آذر 1391.

    تاجران، عزیزالله؛ کلاکى، حسن (1388) بررسى تاثیر عملکرد پلیس بر احساس امنیت شهروندان تهرانى، فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامى، سال 4، شماره­ی 4.

    تانکیس، فرن (1390) فضا، شهر و نظریۀ اجتماعی، ترجمۀ حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

    جانعلی­زاده، حیدر (1386) تحلیلی بر جایگاه­های زنان در نهادهای علمی و نخبه، فصلنامه پژوهش زنان، دوره­ی 5، شماره­ی 1، صص 199-173.

    جانعلی­زاده، حیدر؛ مقیمی، اعظم؛ امینی، مجید (1387) تبیین جامعه­شناختی جایگاه حرفه­ای زنان دانشگاهی، مجله­ی پژوهش زنان، دوره­ی 6، شماره­ی 2، صص 77-48.

    جواهری، فاطمه؛ داریاپور، زهرا (1387) مشکلات شغلی زنان عضو هیات علمی دانشگاه، مجله­ی پژوهش زنان، دوره­ی 6، شماره­ی 2، صص 106-79.

    حبیبی، سید محسن (1386) از شار تا شهر، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

    حبیب­پور، کرم؛ صفری، رضا (1388) راهنمای جامع کاربرد spss در تحقیقات پیمایشی، تهران: متفکران.

    حسامیان، فرخ؛ اعتماد، گیتی؛ حائری، محمدرضا (1388) شهرنشینی در ایران، تهران: موسسه­ی انتشارات آگاه.

    خالی، حسین؛ نفر، نائله (1393) بررسی کارکرد فضاهای شهری در حیات اجتماعی شهروندان تهران (مطالعه­ی موردی خیابان انقلاب حد فاصل چهارراه ولی عصر تا میدان انقلاب و خیابان شهرداری حد فاصل میدان تجریش تا میدان قدس)، در کتاب شهر، فضا و زندگی روزمره، تدوین: محمود شارع­پور، تهران: انتشارات تیسا.

    دوسوتو، هرناندو (1385) راز سرمایه، ترجمه­ی فریدون تفضلی، تهران: نشر نی.

    دیلینی، تیم (1387) نظریه­های کلاسیک جامعه­شناسی، تهران: نشر نی.

    ذکایی، محمدسعید (1393) جوان،شهر و زندگی روزمره، تهران: انتشارات تیسا.

    رضوانی، حسن (1391) حقوق شهروندی زنان در مقابله با آسیب­های زندگی شهری، اولین همایش زنان و زندگی شهری، شهرداری تهران، محل برگزاری: دانشگاه تهران: 30 آبان و 1 آذر 1391.

    رفعت­جاه، مریم (1387) تاثیر موقعیت شغلی بر سبک زندگی زنان شاغل (مطالعه­ای در زنان شاغل در وزارت بازرگانی)، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دوره­ی 4، شماره­ی 11، صفحات 139-160.

    ________ (1393) طراحی فضاهای شهری و اوقات فراغت، در کتاب شهر، فضا و زندگی روزمره، تدوین محمود شارع­پور، تهران: انتشارات تیسا.

    رفعت­جاه، مریم، شارع­پور، محمود، رهبری، لادن (1393) امنیت و جنسیت در فضاهای شهری: مطالعه کیفی حق زنان به شهر، مطالعات امنیت اجتماعی، شماره سی و هفتم، بهار، صفحات 147-129.

    رمضانی، علی (1390) معنای حق در نگاه اندیشمندان اسلامی، معرفت حقوقی، سال اول، شماره دوم، زمستان، صفحات 89 111.

    رهبری، لادن (1391)  احساس امنیّت در فضاهای شهری و حق زنان به شهر: پژوهش اکتشافی در شرق تهران، اولین همایش زنان و زندگی شهری، شهرداری تهران، محل برگزاری: دانشگاه تهران: 30 آبان و 1 آذر 1391.

    رهبری، لادن؛ شارع­پور، محمود (1393) تفاوت­های جنسیتی در بهره­مندی از حق به شهر در تهران، تهران: انتشارات تیسا.

    __________________ (1393ب) جنسیت و حق به شهر: آزمون نظریه­ی لوفور در تهران، مجله­ی جامعه­شناسی ایران، دوره­ی چهاردهم، شماره­ی 1، صص 141-116.

    ریتزر، جورج (1383) نظریه­ی جامعه­شناسی در دوران معاصر، ترجمه­ی محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.

    ریحانی، ناهید (1388) الگوی یکپارچه مصرف نمادین، مجله تدبیر، شماره­ی ، 209، صص 48-43.

    زارع، اکرم (1393) طراحی شهری همسو یا در تقابل با ایجاد امنیت در فرد (نمونه­ی موردی شهر دزفول)، نهمین سمپوزیوم پیشرفت­های علوم و تکنولوژی، همایش ملی معماری، شهرسازی و توسعه­ی پایدار، موسسه آموزش عالی خاوران مشهد.

    زرافشانی، کیومرث؛ خالدی، خوشقدم؛ غنیان، منصور (1388) تبیین جایگاه مشارکت زنان روستایی در برنامه­های آموزشی – ترویجی براساس نردبان مشارکت شری آرنستین، پژوهش زنان،‌ دوره­ی 7، شماره­ی 3، پاییز، صص 128-107.

    زمردی، محمدرضا (1385) پیشگفتار مترجم، در چیستی فمینیسم، نوشته­ی کریس بیسلی، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.

    زنجانی­زاده، هما (1380) زنان و امنیت شهری، مجله تخصصی زبان و ادبیات دانشکده ادبیات و علوم انسانی، مشهد پاییز و زمستان، شماره 34.

    زبردست، اسفندیار؛ حاجی­پور، خلیل (1388) تبیین فرایند شکل­گیری، تکوین و دگرگونی مناطق کلان شهر، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، پاییز، شماره­ی 69، صص 122-105.

    زیاری، کرامت­اله، واحدیان، لیلا، پرنون، زیبا (1391) تحلیلی بر بحران زیست محیطی و توزیع مکانی فضای سبز شهر تهران، مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، دوره­ی 4، شماره­ی 14، صفحات 114-101.

    ساندرز، پیتر (1392) نظریه­ی اجتماعی و مساله­ی شهری، ترجمه­ی محمود شارع­پور، تهران: انتشارات تیسا.

    سرشماری نفوس و مسکن (1385) سرشماری عمومی نفوس و مسکن: نتایج کلی شهر تهران، تهران: معاونت برنامه­ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری: مرکز آمار ایران.

    سرشماری نفوس و مسکن (1390) سرشماری عمومی نفوس و مسکن ایران، تهران، معاونت برنامه­ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری: مرکز آمار ایران.

    سلطانی، علی؛ ایزدی، حسن؛ مزینی، سمانه (1388) نقش ویژگی های کالبدی شهر در روابط اجتماعی و احساس امنیت شهروندان، فصلنامه دانش انتظامی، بهار، دوره 11، شماره 1.

    شارع­پور، محمود (1389) جامعه­شناسی شهری، تهران: انتشارات سمت.

    شارع­پور، محمود، رهبری، لادن (1392) جنسیت و تعلق فضایی: تاثیر معماری مدرن بر حذف فضاهای خصوصی، مقاله ارائه شده در کنفرانس زن، معماری و شهر، موسسه بین المللی مطالعات راهبردی معماری ایران، اسفند 1392.

    شارع­پور، محمود (1389) جامعه­شناسی شهری، نشرسمت، تهران، چاپ سوم.

    شرفی، مرجان؛ برک­پور، ناصر (1389) گونه­شناسی تکنیک­های شهروندان در برنامه­ریزی شهری بر مبنای سطوح مختلف مشارکت، نامه­ی معماری و شهرسازی، شماره­ی 4، بهار و تابستان 89، صفحه­ی 101-77.

    شکوهی، مهشید (1391) طراحی شبکه دسترسی و تأمین امنیت زنان در شبکه فضاهای عمومی شهر، اولین همایش زنان و زندگی شهری، شهرداری تهران، محل برگزاری: دانشگاه تهران: 30 آبان و 1 آذر 1391.

    شیلدز، راب (1390) آنری لفور، ترجمه­ی فرهنگ ارشاد، در برداشت­هایی در نظریه­ی اجتماعی معاصر، تدوین آنتونی الیوت و برایان ترنر، تهران: انتشارات جامعه­شناسان.

    طرح جامع تهران (1385) طرح راهبردی ساختاری توسعه­ی شهر تهران، تهران: نهاد مدیریت و برنامه­ریزی طرح­های توسعه­ی شهری تهران.

    طوسی، سیدمجتبی، ساعی، محمد حسین (1390) احساس ناامنی اجتماعی شهروندان تهرانی با تمرکز بر انتشار اخبار حوادث خشونت­بار یک سال اخیر، فصلنامه مطالعات فرهنگ ارتباطات، شماره 48، صص 128-83.

    عبدللهی، محمد (1387) زنان در عرصه­ی عمومی: عوامل، موانع و راهبردهای مشارکت مدنی زنان در ایران، تهران: جامعه­شناسان، شهرداری تهران: دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی.

    عسگری، محمود (1382) رهیافت­های شناخت­شناسی امنیت، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال ششم، شماره دوم، صص 403-383.

    عظیمی، ناصر (1381) پویش شهرنشینی و مبانی نظام شهری، مشهد: انتشارات نیکا.

    علی­اکبری، اسماعیل (1383) توسعه­ی شهری و آسیب­های اجتماعی در ایران، پژوهش­های جغرافیایی، شماره 47، صص 69-49.

    علی اکبری، اسماعیل و امینی، مهدی (1390) کیفیت زندگی شهری در ایران. فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 36، صص 148-121.

    علی­نژاد، بتول (1384) بررسی مبانی شناختی مقوله­ی جنس در زبان فارسی، نشریه­ی دانشکده­ی ادبیات دانشگاه باهنر کرمان، دوره­ی جدید، شماره­ی 17، صص 104-84.

    عمیدی، علی؛ پاشا، عین­الله (1388) روش­های نمونه­گیری (1)، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.

    غفاری، غلامرضا و امیدی، رضا (1388)، کیفیت زندگی شاخص توسعه اجتماعی، تهران: نشر شیرازه.

    فالکس، کیث (1390) شهروندی، ترجمه­ی محمد تقی دلفروز، تهران: انتشارات کویر.

    فکوهی، ناصر (1383)  انسان شناسی شهری، تهران: نشر نی.

    ________ (1384) سازوکار تبعیض مثبت به مثابه­ی ابزار محرومیت­زدایی با نگاهی به موقعیت زنان در ایران، پژوهش زنان، دوره­ی 3، شماره­ی 3، صص 141-115.

    ________ (1384ب) تاریخ اندیشه و نظریه­های انسان­شناسی، تهران: نشر نی.

    قرائی، فریبا (1391) شناسایی عوامل کیفیت محیط با تکیه بر ویژگیهای کالبدی و زیبایی شناختی و تأثیر آن بر حضور زنان در فضاهای عمومی شهر، اولین همایش زنان و زندگی شهری، شهرداری تهران، محل برگزاری: دانشگاه تهران: 30 آبان و 1 آذر 1391.

    کاظمی، مهروش (1388) رویکردی تحلیلی به مقوله جنسیت و تأثیر آن در کیفیت فضا، هویت شهر، دوره­ی 4، شماره­ی 3، صفحات 47-58.

    کاظمی، عباس (1392) پرسه­زنی و زندگی روزمره ایرانی، تهران: انتشارات فرهنگ جاوید.

    کاظمی­پور، شهلا (1385) روند توسعه کلان‌شهرها در ایران و آثار و پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ‌آن، طرح پژوهی به سفارش: مؤسسه ی مطالعات و پژوهشهای جمعیتی آسیا و اقیانوسیه.

    کراسلی، نیک (1390) موریس مرلوپونتی، در برداشت­هایی در نظریه­ی اجتماعی معاصر، تدوین آنتونی الیوت و برایان ترنر، ترجمه­ی فرهنگ ارشاد، تهران: انتشارات جامعه­شناسان.

    کریمی، اصغر (1365) بررسی اجمالی نظریه‏های گوناگون در مورد شکل کلی مسکن‏های سنتی و بومی، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره اول، مشهد

    گوتدینر، مارک؛ باد، لسلی، (1390) مفاهیم اساسی در مطالعات شهری، ترجمه­ی عبدالرضا ادهمی، تهران، بهمن برنا، چاپ اول

    گیدیون، زیگفرید (1386) فضا، زمان و معماری، ترجمه­ی منوچهر مزینی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

    محمدی، محمدعلی، شیانی، ملیحه، روشن‌فکر، پیام (1389) ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻫﻮﻳﺖ ﺷﻬﺮوﻧﺪی در ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان، فصلنامه‌ی رفاه اجتماعی، سال دهم، شماره 38، صص 88-65.

    محمدی­اصل، عباس (1390) جنسیت و جغرافیا، تهران: نشر گل آذین (چاپ اول).

    مدنی­پور، علی (1387) طراحی فضای شهری: نگرشی بر فرایندی اجتماعی و مکانی، ترجمه فرهاد مرتضایی، تهران: شرکت پردازش و برنامه­ریزی شهری.

    ________ (1381)، تهران؛ ظهور یک کلانشهر، ترجمه از دکتر حمید زرآزوند، تهران: شرکت پردازش و برنامه­ریزی شهری.

    مشفق، محمود، حسینی، قربان (1391) آینده‌پژوهی تغییرات جمعیتی ایران طی دوره 1390 تا 1420، معرفت فرهنگی اجتماعی، سال چهارم، شماره اول، زمستان، صص 42-21.

    منصورفر، کریم (1385) روش­های پیشرفته آماری همراه با برنامه­های کامپیوتری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

    منعام، محمدرضا؛ ضرابیان، فرناز (1391) تاثیر طراحی فضاهای سبز حاشیه بزرگ راه های درون شهری در ایجاد احساس امنیت نمونه موردی: بزرگ راه شهید همت، تهران، آمایش محیط، دوره 5، شماره 16، صفحات 16-1.

    موسوی، نجف؛ حکمت­نیا، حسن؛ درینی، حمیدرضا (1378) شهرنشینی و امنیت، بررسی میزان و عوامل مؤثر بر احساس امنیت شهروندان: مطالعه­ی موردی شهر مراغه، پیک نور، سال هفتم، شماره­ی­ سوم.

    موسوی، یعقوب (1381) پدیده کاهش همبستگی اجتماعی در کلان­شهرها، مجله مدرس، دوره­ی 6، شماره­ی 4، 132-113.

    مومنی، منصور، قیومی، علی (1389) تحللیل داده­های آماری با استفاده از نرم­افزار spss، تهران: انتشارات کتاب نو.

    مهدوی، سیدمحمدصادق؛ لطیفی، روح­انگیز (1388) بررسی جامعه­شناختی ارتقاء علمی زنان هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز و شناخت موانع و مشکلات آن­ها، پژوهش­نامه علوم اجتماعی، سال سوم، شماره سوم، صص 22-7.

    میرسعیدی، عاطفه سادات (1391) فارسی کنونی به عنوان یک زبان جنسیت­گرا، دو فصلنامه­ی علمی-پژوهشی زبان­پژوهشی دانشگاه الزهرا، سال سوم، شماره­ی ششم، بهار و تابستان، صص 222-201.

    نرسیسیانس، امیلیا (1383) مردم­شناسی جنسیت. تهران: افکار: سازمان میراث فرهنگی کشور، پژوهشکده مردم­شناسی.

    نویدنیا، منیژه (1382) درآمدی بر امنیت اجتماعی. فصلنامه مطالعات راهبردی، سال ششم، شماره اول. صص 76-55.

    نویدنیا، منیژه (1385) تحلیل رابطه امنیت اجتماعی و هویت ایرانی، مجله جامعه­شناسی، شماره­ی هفتم، پاییز، صص 156-131.

    ________ (1387) تحلیل رابطه وضعیت رفاهی و امنیت اجتماعی؛ تحقیقی در شهر تهران، فصلنامه امنیت و نظم، دوره­ی یکم، شماره­ی 1، صص 114-99.

    هادیان، اکرم؛ دانشپور، عبدلهادی (1389) نوسازی بافت­های فرسوده شهری و مشارکت شهروندی، اولین همایش نوسازی و بهسازی بافت­های فرسوده شهری، مشهد، 20 و 21 آذر 1389.

    هاروی، دیوید؛ مری­فیلد؛ اندی (1391) حق به شهر: ریشه های شهری بحران­های مالی، ترجمه­ی خسرو کلانتری، تهران: انتشارات مهرویستا.

    یونگ، کارل گوستاو (1392) انسان و سمبل­هایش، تهران: نشر جامی.

     

    منابع غیرفارسی

    Abaza, Mona (2014) Post January Revolution Cairo: Urban Wars and the Reshaping of Public Space, Theory, Culture & Society, September 2014 issue: 1-20.

    Aitken, S. (2001) Geographies of Young People: The Morally Contested Spaces of Identity, London and New York: Routledge 

    Alatas, Syed Farid (2003) Academic Dependency and the Global Division of Labour in the Social Sciences, Current Sociology, November 2003, Vol. 51(6): 599–613.

    Andrews, Howard (1976) Working Papers on Married Women’s Activity Rates, Toronto: Centre for Urban and Community Studies, University of Toronto

    Ardener, Sirley (2000) The Partition of Space, in Jane Rendell, Barbara Penner and Iain Borden, eds., Gender Space Architecture: An Interdisciplinary Introduction, Routledge: New York and London.

    Arnstein, S. R. (1969) A Ladder of Citizen Participation, Journal of the American Planning Association, 35(4): 216-24

    Bennett, Judith M. (2005) Medieval Women in Modern Perspective, A Pamphlet for Teachers, reprinted in Women’s History in Global Perspective, vol. 2, Bonnie Smith, ed., pp. 139-186

    Bianchi, Suzanne M., (1999) Feminization and Juvenilization of Poverty: Trends, Relative Risks, Causes, and Consequences, Annual Review of Sociology 25, pp. 307-333.

    Bhan, Gautam (2009), “This Is No Longer the City I Once Knew”. Evictions, the Urban Poor and the Right to the City in Millennial Delhi, Environment and Urbanization 21(1), 127-142.

    Blum, V., Nast, H. (1996) Where’s the Difference? The Heterosexualization of Alterity in Henri Lefebvre and Jacques Lacan, Environment and Planning: Society and Space, 14 (4), 559–80.

    Bondi, L. and Domosh, M. (1998) On the Contours of Public Space: A Tale of Three Women, Antipode, 30(3), pp. 270-289.

    Bondi, Liz; Rose, Damaris (2003) Constructing Gender, Constructing the Urban: A Review of Anglo-American Feminist Urban Geography, Gender, Place and Culture, 10(3): 229-245.

    Burnett, Pat (1973) Social Change, the Status of Women and Models of City form and Development, Antipode, 5 (3): 57-62

    Castells, M. (1980) The Economic Crisis and American Society, Princeton: Princeton University Press.

    Cochran, William G. (1977) Sampling Techniques, New York: John Wiley and Sons.

    Coleman, Nataniel (2013) Utopian Prospect of Henri Lefebvre, Space and Culture, 16 (3): 349-363.

    Cronin, Ann; Oakley-Brown, Liz (2010) Urban Spaces: Gender, Genre, Mediation, Feminist Review, 96: 1-5.

    De Certeau, Michel, (1984) The Practice of Everyday Life, Berkeley, University of California Press.

    Eisenstein, Z. (1979) Developing a Theory of Capitalist Patriarchy and Socialist Feminism, in Eisenstein, Z. Ed. Capitalist Patriarchy and the Case for Socialist Feminism, New York and London: Monthly Review Press.

    Elden, Stuart (2004) Understanding Henri Lefebvre: Theory and the Possible, New York and London: Continuum. 

    Enayat, Hamid (1982) Modern Islamic Political Thought, Austin: University of Texas Press.

    Escobar, Arturo (2001) Culture Sits in Places: Reflections on Globalism and Subaltern Strategies of Localization, Political Geography 20: 139-174.

    Etzkowitz, H., Kemelgor, K., Neuschatz, M., Uzzi, B., Alonzo, J. (1994) the Paradox of Critical Mass for Women in Science, Journal of Science, V. 266: 51-54

    Everitt, John (1974) Liberation or Restriction?, The Job as an Influence on Urban Environmental Perception and Behavior, Antipode, 6 (2): pp. 20-5.

    Fenster, T. (2005) Identity Issues and Local Governance: Women's Everyday Life in the City, Social Identities, 11:1, pp. 23-39.

    Fishman, Devorah-Kalekin (2013) Sociology of Everyday Life, Current Sociology September 2013 vol. 61 no. 5-6 714-732.

    Friedan, Betty (1963) The Feminine Mystique, New York: Dell.

    Goonewardena, K., Kipfer, S., Milgrom, R., Schmid, K., (2008) Space, Difference, Everyday Life (Reading Henri Lefebvre), New York and London: Routledge

    Gibson-Graham, J.K. (1996) The End of Capitalism as We Knew It, London: University of Minesota Press.

    Greed C. H. (1994) Women and Planning Creating Gender Realities, Routledge, London and New York.

    Haar, Charles (1981) Foreword, In Suzanne Keller (ed.), Building for Women, Lexington, Massachusetts: Lexington Books.

    Hackworth Jason (2000) The Neoliberal City: Governance, Ideology and Development in American Urbanism Ithaca, NY:  Cornell University Press.

    Hanson, Susan and Perry Hanson (1976) The DailyActivity Patterns of Working Women and Men: Are They Different? Paper presented to the Annual Meeting of the Association of American Geographers, Milwaukee.

    Harvey, D. (2008) The Right to the City, New Left Review, V. 53: pp. 23–40.

    Hayford, Alison (1974) The Geography of Women: An Historical Introduction, Antipode, 6 (2): pp. 1-19.

    Helms, Joey (1974) Old Women in America: The Need for Social Justice, Antipode, 6 (2): pp. 26-33.

    James, Sarah W. (2013) Rights to the Diverse City: Challenges to Indigenous Participation in Urban Planning and Heritage Preservation in Sydney, Australia, Space and Culture, 16 (3): 274-287.

    Jarvis, Helen, Kantor, Paula, and Cloke, Jonathan (2009) Cities and Gender, New York: Routledge.

    Karl, Terry L. (2007) Oil Led Development: Social, Political and Economic Consequences, CDDRL working Paper, Number 80.

    Kaschak, Ellyn, Tiefer, Leonore (2013) A New View of Women's Sexual Problems, New York: Routledge.

    Kern, L. (2005) In Place and At Home in the City: Connecting Privilege, Safety and Belonging for Women in Toronto, Gender, Place & Culture: A Journal of Feminist Geography, 12 (3): pp. 357-377.

    Khosla, Prabha (2005) Gendered Cities: Built and Physical Environments, National Network on Environment and Women's Health, Toronrto: women's call to action.

    Kofman, E. Lebas,  E. (1996) Writing on Cities, Oxford: Blackwell publisher.

    Kuhn, Annette and Wolpe, Ann Marie (1978) Feminism and materialism, In, Annette Kuhn and Ann Marie Wolpe (eds.), Feminism and Materialism Women and modes of Production, London: Routledge and Kegan Paul, pp. 1-10.

    Kwan, Mei-Po (2001) Quantitative Methods and Feminist Geographic Research, In Pamela Moss (ed.) Feminist Geography in Practice: Research and Methods, Oxford: Blackwell.

    Larimore, Ann (1978) Humanizing the Writing of Cultural Geography Textbooks, Journal of Geography, 77: pp. 183-5.

    Latour, P. and Combes, F. (1991) Conversation avec Henri Lefebvre, Paris: Messidor.

    Lefebvre, Henri (1988) Towards a Leftist Cultural Politics, Translated by D. Reifman, in C. Grossberg and L. Nelson eds., Marxism and the Interpretation of Culture, New York: University of Illinois Press.

    Lefebvre, Henri (1991) The Production of Space, translated by David Nicholson Smith, Blackwell: Oxford and Cambridge.

    Lefebvre, Henri (1996) The Urban Revolution, translated by Robert Bononno, New York: University of Minnesota press.

    Lefebvre, Henri (2003) from the Social Pact to the Contract of Citizenship, In S. Elden, E. Lebas, & E. Kofman (Eds.), Henri Lefebvre: Key Writings, pp. 238–254, New York: Continuum.

    Lefebvre, H., Elden, S., Moore, G., (2004) Rhythmanalysis: Space, Time and Everyday Life, London and New York: Continuum.

    Leontidou, Lila (2010) Urban Social Movements in ‘Weak’ Civil Societies: The Right to the City and Cosmopolitan Activism in Southern Europe, Urban Studies, 47 (6): 1179-1203.

    Loyd, Bonnie (1975) Women’s Place, Man’s Place, Landscape, 20 (1): pp. 10-13.

    Madanipour, A. (2003) Public and Private Spaces of the City, London: Routledge.

    MacKenzie Suzanne (1984) A Socialist Feminist Perspective on Gender and environment, Antipode, 16 (3): pp. 3-10.

    Madden, J. (1977) A spatial theory of sex discrimination, Journal of Regional Science, 17 (3): pp. 369-80.

    Massey, D. (1994) Space, Place and Gender, Cambridge: Polity Press.

    May, T., Perry, B., Le Gales,, P., Sassen, S., Savage, M. (2005) The Future of Urban Sociology, Sociology, V. 39, pp. 343-370.

    Michelson, William (1973) The Place of Time in the Longitudinal Evaluation of Spatial Structure by Women, Research Paper 61, Toronto: Centre for Urban and Community Studies, University of Toronto

    Mignolo, Walter (2000) Local Histories, Global Designs: Coloniality, Subaltern Knowledge, and Border Thinking. Princeton: Princeton University Press.

    Mitchell, Don (2003) the Right to the City; Social Justice and the Fight for the Public Space, London and New York: Gilford press.

    Montgomery, Charles (2013) Happy City: Transforming Our Lives through Urban Design, London: Penguin Books.

    Mossop, E. (2001) Public Space: Civilising the City, in E. Mossop and P. Walton (eds), City Spaces: Art and Design, St Leonards Sydney, Fine Art Publishing Pty Ltd.

    Mouffe, Chantal (2005) On the Political, Abingdon and New York: Routledge.

    Pain, R. (1991) Space, Sexual Violence and Social Control, Progress in Human Geography 15, no. 4: pp. 415-431.

    Palm, Risa and Allan Pred (1974) A Time-geographic Perspective on Problems of Inequality for Women, Working Paper 236, Berkeley: University of California, Institute of Urban and Regional Development

    Payne, G., Williams, M. (2005) Generalization in Qualitative Research, Sociology 39 (2): 295-314.

    Pearce, Diana (1978) The Feminization of Poverty: Women, Work, and Welfare, Urban and Social Change Review, 11: 28–36.

    Purcell M (2002) Excavating Lefebvre: The Right to the City and its Urban Politics of the Inhabitant, GeoJournal, 58: 99–108.

    Purcell, M. (2003) Citizenship and the Right to the Global City: Reimagining the Capitalist World Order, International Journal of Urban and Regional Research 27 (3): 564–590.

    Purcell, M. (2013) Possible Worlds: Henry Lefebvre and the Right to the City, Journal of Urban Affairs, 36(1): 141-154.

    Rahbari, Ladan & Sharepour, Mahmoud (2013) Gender and Right to the City in Tehran, Article presented at the World Conference of Integration of Knowledge by worldconferences.net, Langkawi, Malaysia, November 2013, E-ISBN: 978-967-11768-2-5.

    Read, Cressida Jervis (2012) A Place in the City: Narratives of ‘Emplacement’ in a Delhi Resettlement Neighborhood, Ethnography, March 2012 vol. 13 no. 1 87-101.

    Rahbari, Ladan (2014) Challenges of a Global Sociology: Centers and Peripheries in the Geo-politics of Sociological Theory, XVIII world congress of sociology: Facing and Unequal World, Challenges of a Global Sociology, Yokohama, 13-19 July.

    Rahbari, Ladan; Sharepour, Mahmoud (2013) Gender and Right to the City in Tehran, Proceeding of the World Conference on Integration of Knowledge, WCIK 2013, 25-26 November, 2013, Langkawi, Malaysia. (e-ISBN 978-967-11768-2-5).

    Rismanchian, Omid; Bell, Simon; Mokhtarzade, Safoora (2012) Identifying Accessibility Problems in Deteriorated Urban Reas: A Case Study of Tehran, Iran, Proceedings of the Eighth International Space Syntax Symposium: Santiago de Chile.

    Saunders, P. (1989) Social Theory and the Urban Question, Routledge: London and New York.

    Secor, A. (2004) There Is an Istanbul That Belongs to Me: Citizenship, Space and Identity in the City, Annals of the Association of American Geographers 94, no. 2: pp. 352-368

    Sinha, Vineeta (2000) Moving Beyond Critique: Practicing the Social Sciences in the Context of Globalization, Postmodernity and Post-coloniality, South East Asian Journal of Social Science, V28 (1): 67-104

    Shields, R. (1999) Lefebvre, Love, and Struggle: Spatial Dialectics, London and New York: Routledge.

    Shields, Rob (2013) Lefebvre and the Right to the Open City?, Space and Culture, 16 (3): 345-348.

    Simpson, Paul (2011) Street Performance and the City: Public Space, Sociality, and Intervening in the Everyday, Space and Culture, November 2011; vol. 14, 4: pp. 415-430.

    Tivers, Jacqueline (1977) Constraints on Spatial Activity Patterns: Women with Young Children, Occasional Paper 6, London: Department of Geography, King College

    Tivers, Jacqueline (1978) How the Other Half Lives: The Geographical Study of Women, Area 10 (4): pp. 302-6.

    United Nations (2014) World Urbanization Prospects, Department of Economic and Social Affairs Report. 

    Valentine, Gill (1989) The Geography of Women's Fear, Area 21(4) 385-390.

    Valentine, Gill (1990) Women’s Fear and the Design of Public Space, Built Environment, 16: pp. 288-303.

    Valentine, G. (1998) Food and the Production of the Civilized Street, In N. R. Fyfe (Ed.), Images of the Street: Planning Identity and Control in Public Space, pp. 192-204. London: Routledge.

    Van Cleave, Rachel (2013) Luogo e Spazio, Place and Space: Gender Law and Democracy in Italy, Law Review, University of Baltimore, 42(2): 329-331.

    Varna, Georgiana M. (2011) Assessing the Publicness of Public Places: Towards a New Model, PhD thesis, University of Glasgow, Department of Urban Studies.

    Warr, M. (1985) Fear of Rape among Urban Women, Journal of Social Problems, 32 (3): 238-250.

    Wekerle, Gerda, Rebecca Peterson and David Morley (1980) Introduction, In, Gerda Wekerle, Rebecca Peterson & David Morley (eds.), New Space for Women, Boulder, Colorado: Westview, pp. 1-34.

    West-Pavlov, Russel (2013) Contextures: Inscriptions of Urban Space in Inner-City Berlin, Space and Culture 16 (3): 323-344.

    White, J. (1998) Plan it Safe: A Guide for Making Public Spaces Safer for Women, Ashcroft, Safe Women Project.

    Williams, M. (2000) Interpretivism and Generalization, Sociology 34(2): 209–224.

    Whyte, William H., (1980) The Social Life of Small Urban Spaces, New York, Project for Public Spaces.

     

    منابع الکترونیکی

    اطلس تهران (تاریخ مراجعه 7 آذر ماه 1393) نسبت جنسی در تهران، برگرفته از آدرس الکترونیکی اطلس تهران:   http://atlas.tehran.ir/Default.aspx?tabid=160

    اطلس تهران (تاریخ مراجعه 30 آذر ماه 1393) مختصری از جغرافیای تاریخی تهران، برگرفته از آدرس الکترونیکی اطلس تهران:   http://atlas.tehran.ir/Default.aspx?tabid=165

    پارسینه (تاریخ مراجعه 16 دی 1393)  قطع شبانه درختان خیابان ولیعصر، برگرفته از آدرس الکترونیکی: http://www.parsine.com/fa/news/133605 

    تابناک (تاریخ مراجعه 20 دی 1393) مشکلی به نام حمل سلاح سرد، برگرفته از آدرس الکترونیکی: http://www.tabnak.ir/fa/news/257851

    حاجی­حسنی، مرجان (تاریخ مراجعه 20 دی 1393) زنان سرپرست خانوار در زیر زمین، برگرفته از آدرس الکترونیکی: http://mardomsalari.com/template1/News.aspx?NID=171517

    خبرگزاری ایسنا (تاریخ مراجعه 5 دی 1391) ورود و اسکان در تهران باید با مجوز باشد/بگذارید تهران نفس بکشد، برگرفته از سایت ایسنا به آدرس الکترونیک: http://www.isna.ir/fa/news/93061005986

    خسروشاهی، پرویز (تاریخ مراجعه 17 آذر 1393) بازگشت مهاجران به تهران، 1386، برگرفته از آدرس الکترونیکی: http://www.donya-e-eqtesad.com/news/719972 /

    دودانگه، زهره (تاریخ مراجعه 10 دی 1393) تلقی زنان از دوگانه­ی خشونت-امنیت در شهر، برگرفته از آدرس الکترونیکی: http://anthropology.ir/node/20919

    رجانیوز (تاریخ مراجعه 16 دی 1393) اعتراض اهالی قیطریه به فاصله کم پل صدر با برخی واحدهای مسکونی، برگرفته از آدرس الکترونیکی: http://rajanews.com/detail.asp?id=154366

    رهبری، لادن (تاریخ مراجعه 3 آذر 1393)  ادراک جنسیتی از فضاهای شهری و احساس ناامنی، برگرفته از آدرس الکترونیکی:  http://www.anthropology.ir/node/25776

    رهبری، لادن (تاریخ مراجعه 15 دی 1393) اولویت­های امنیتی و تجربه­ی تلخ مزاحمت­های خیابانی، برگرفته از آدرس الکترونیکی: http://anthropology.ir/node/23543

    سیارپور، فاطمه (تاریخ مراجعه 16 آذر 1393) و از دشواری‌های این شهر، وضعیت حمل و نقل عمومی آن است، برگرفته از آدرس الکترونیکی: http://anthropology.ir/node/22949

    سیارپور، فاطمه (تاریخ مراجعه 16 آذر 1393)  تهران هویت ندارد، برگرفته از آدرس الکترونیکی: http://anthropology.ir/node/22301

    شفاف (تاریخ مراجعه 19 دی 1393) فقر در ایران زنانه می­شود، برگرفته از ادرس الکترونیکی: http://www.shafaf.ir/fa/news/250741

    شهرداری تهران (تاریخ مراجعه 13 آذر 1393) تاریخچه­ی تهران، برگرفته از آدرس الکترونیکی شهرداری تهران: http://www.tehran.ir/Default.aspx?tabid=120

    صدوقیان­زاده، مینوش (تاریخ مراجعه 13 آذر 1393) توزیع مکانی هویت‌های «فضایی/جنسیتی» در شهر تهران، برگرفته از آدرس الکترونیکی: http://anthropology.ir/node/24133

    فرهنگ معین (تاریخ مراجعه 3 آذر 1393) معنی واژه حق، برگرفته از آدرس الکترونیکی: http://www.vajehyab.com/moein/

    فکوهی، ناصر (تاریخ مراجعه 16 دی 1393) تهران شهر شب نیست، برگرفته از آدرس الکترونیکی: http://anthropology.ir/node/20887

    معاومت مالی و اقتصاد شهری شهرداری تهران (تاریخ مراجعه 10 خرداد 1393) برگرفته از آدرس الکترونیکی: http://fad.tehran.ir/

    مهر (تاریخ مراجعه 16 دی 1393) قتل عام درختان 70 ساله­ی باغ پسیان، برگرفته از آدرس الکترونیکی:

    http://fararu.com/fa/news/219419/

    مهرخانه (تاریخ مراجعه 3 آذر 1393) این گزاره که فضاها هنوز مردانه است، گزاره غلطی است/ حضور گسترده‌ زنان در فضاهای پیشامدرن، برگرفته از آدرس الکترونیکی: http://mehrkhane.com/fa/news/10370

    مهرخانه (تاریخ مراجعه 21 دی 1393) اعتیاد همسر و سرپرستی فرزندان؛ از دلایل دستفروشی زنان در مترو، برگرفته از آدرس اکترونیکی: http://mehrkhane.com/fa/news/4567

    Burawoy, Micheal (Retrieved 19 Jan. 2015) Epilogue: Traveling Theory, from University of Berkley website: http://burawoy.berkeley.edu/Books/Bourdieu.SA/Epilogue.pdf

    Cook, Paul (Retrieved 19 Jan. 2015) Multiple Regression in SPSS, from University of Colorado Denver, Center for Nursing Research Website: http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:gp1t7ctA-bYJ:www.ucdenver.edu/academics/colleges/nursing/Documents/PDF/MultipleRegressionHowTo.pdf+&cd=3&hl=en&ct=clnk&gl=ir

    Dallal, Gerard (Retrieved 29 Dec. 2014) How to Read the Output from Simple Linear Regression Analyses, from: http://www.jerrydallal.com/lhsp/slrout.htm

    Stanfor University Website (Retrieved 29 Dec. 2014) What Changes in Regression When You Change the Input, from: http://web.stanford.edu/~mrosenfe/soc_meth_proj3/soc_180B_regression_whatchanges.htm

    Strathclyde University website (Retrieved 28 Dec. 2014) Goodness of Fit Measures, from: http://www.strath.ac.uk/aer/materials/5furtherquantitativeresearchdesignandanalysis/unit6/goodnessoffitmeasures/

    University of Texas website (Retrieved 28 Dec. 2014) Research and Statistical Support, From:http://www.unt.edu/rss/class/Jon/SPSS_SC/Module9/M9_LogReg/SPSS_M9_LogReg.htm

    World Bank Organization (Retrieved 18 Jan. 2015) Proportion of Seats Held by Women in National Parliaments, from: http://data.worldbank.org/indicator/SG.GEN.PARL.ZS?page=2


موضوع پایان نامه جنسیت و شهروندی در تهران مطالعه¬ی جامعه¬شناختی تفاوت¬های جنسیتی در حق به شهر , نمونه پایان نامه جنسیت و شهروندی در تهران مطالعه¬ی جامعه¬شناختی تفاوت¬های جنسیتی در حق به شهر , جستجوی پایان نامه جنسیت و شهروندی در تهران مطالعه¬ی جامعه¬شناختی تفاوت¬های جنسیتی در حق به شهر , فایل Word پایان نامه جنسیت و شهروندی در تهران مطالعه¬ی جامعه¬شناختی تفاوت¬های جنسیتی در حق به شهر , دانلود پایان نامه جنسیت و شهروندی در تهران مطالعه¬ی جامعه¬شناختی تفاوت¬های جنسیتی در حق به شهر , فایل PDF پایان نامه جنسیت و شهروندی در تهران مطالعه¬ی جامعه¬شناختی تفاوت¬های جنسیتی در حق به شهر , تحقیق در مورد پایان نامه جنسیت و شهروندی در تهران مطالعه¬ی جامعه¬شناختی تفاوت¬های جنسیتی در حق به شهر , مقاله در مورد پایان نامه جنسیت و شهروندی در تهران مطالعه¬ی جامعه¬شناختی تفاوت¬های جنسیتی در حق به شهر , پروژه در مورد پایان نامه جنسیت و شهروندی در تهران مطالعه¬ی جامعه¬شناختی تفاوت¬های جنسیتی در حق به شهر , پروپوزال در مورد پایان نامه جنسیت و شهروندی در تهران مطالعه¬ی جامعه¬شناختی تفاوت¬های جنسیتی در حق به شهر , تز دکترا در مورد پایان نامه جنسیت و شهروندی در تهران مطالعه¬ی جامعه¬شناختی تفاوت¬های جنسیتی در حق به شهر , تحقیقات دانشجویی درباره پایان نامه جنسیت و شهروندی در تهران مطالعه¬ی جامعه¬شناختی تفاوت¬های جنسیتی در حق به شهر , مقالات دانشجویی درباره پایان نامه جنسیت و شهروندی در تهران مطالعه¬ی جامعه¬شناختی تفاوت¬های جنسیتی در حق به شهر , پروژه درباره پایان نامه جنسیت و شهروندی در تهران مطالعه¬ی جامعه¬شناختی تفاوت¬های جنسیتی در حق به شهر , گزارش سمینار در مورد پایان نامه جنسیت و شهروندی در تهران مطالعه¬ی جامعه¬شناختی تفاوت¬های جنسیتی در حق به شهر , پروژه دانشجویی در مورد پایان نامه جنسیت و شهروندی در تهران مطالعه¬ی جامعه¬شناختی تفاوت¬های جنسیتی در حق به شهر , تحقیق دانش آموزی در مورد پایان نامه جنسیت و شهروندی در تهران مطالعه¬ی جامعه¬شناختی تفاوت¬های جنسیتی در حق به شهر , مقاله دانش آموزی در مورد پایان نامه جنسیت و شهروندی در تهران مطالعه¬ی جامعه¬شناختی تفاوت¬های جنسیتی در حق به شهر , رساله دکترا در مورد پایان نامه جنسیت و شهروندی در تهران مطالعه¬ی جامعه¬شناختی تفاوت¬های جنسیتی در حق به شهر

پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد رشته روان­شناسی عمومی چکیده: هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین سبک های ابراز هیجان و سبک اسناد کنترل در خشونت های خانگی علیه زنان با نقش کلیشه های جنسیتی بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان مراجعه کننده به پزشکی قانونی استان البرز در شهر کرج در بهار1393 که علت مراجعه شان ضرب و شتم از سوی شوهر بود، که از این تعداد به 100 نفر پرسشنامه داده شد ...

پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته­ی روان­شناسی (M.A) گرایش: بالینی چکیده: هدف این پژوهش مقایسه سلامت روان و سازگاری زناشویی مادران کودکان اتیسم و مادران کودکان عادی 5 تا 12 سال شهر بندرعباس بوده است. این پژوهش در زمره­ی پژوهش های همبستگی و از نوع علی- مقایسه­ای بود. در این پژوهش جامعه آماری شامل کلیه مادران کودکان مبتلا به اختلال اتیسم و مادران کودکان عادی 5 تا 12 سال سطح شهر ...

پایان نامه دوره کارشناسی ارشد: رشته ی برنامه ریزی گردشگری–اکوتوریسم چکیده: از دهه 1990 رویکردهای سنتی توسعه گردشگری به چالش کشیده و با تاکید همزمان بر پیامدهای مطلوب و نامطلوب گردشگری، حرکت از گردشگری انبوه به سوی رویکرد توسعه پایدار گردشگری آغازشد. رویکرد به اکوتوریسم، به عنوان الگوی فضایی گردشگری در طبیعت، امروزه مورد توجه فراوان قرار گرفته است .علّت این توجه نه فقط به خاطر ...

پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته: مدیریت اجرایی (M.A) گرایش: برنامه ریزی استراتژیک چکیده با تغییرات سریع فناوری و افزایش رقابت پذیری در جهان کنونی نباید از نقش خطیرآموزشهای مهارتی غافل ماند. با توجه به اینکه آموزشهای کاردانش جهت تربیت نیروی انسانی ماهر و کارآمد ایجاد شده، این آموزشها می تواند راهگشای برنامه ریزیهای آینده، در جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی باشد. هدف پژوهش حاضر « بررسی ...

رساله جهت اخذ درجه دکتری Ph . D رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری چکیده : امروزه به دلیل هزینه های بالا ساخت و ساز و عدم توان اقتصادی مالکین بافت های فرسوده یکی از روش های نوسازی این بافت ،شراکت بخش های عمومی و خصوصی می باشد . در این پژوهش سعی شده است که تاثیر این نوع شراکت را در نوسازی بافت فرسوده منطقه 9 تهران بررسی نماید. جامعه آماری پژوهش (1169 پلاک )، پلاک های هستند که در ...

پايان نامه کارشناسي ارشد رشته­ اقتصاد اسلامي بهمن ماه 92 13   چکيده: اين پژوهش در پي توصيف تابع عرضه نيروي کار فرد مسلمان در فضايي است که جامعه متعهد به اجراي قواعد و قوانيني بر

پایان‌نامه تحصیلی در مقطع کارشناسی ارشد تبلیغ و ارتباطات فرهنگی چکیده پژوهش حاضر رابطه استفاده از شبکه‌های اجتماعی و هویت دینی کاربران را با هدف شناخت رابطه میان ویژگی‌های فردی کاربران و عوامل سیاسی و اجتماعی با هویت دینی آنها و در پی پاسخ به این پرسش اساسی که شبکه‌های اجتماعی مجازی چه آثار و پیامدهایی بر هویت کاربران دارند با استفاده از روش پیمایشی مورد مطالعه قرار داده است. ...

چکیده: جنگلداری اجتماعی تلاش همگانی در جهت شکل گیری جریانی از تولیدات جنگلی همراه با حفاظت و احیاء منابع جنگلی در دراز مدت برای منفعت رسانی به کل جامعه می باشد. هدف از این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر جنگلداری اجتماعی در حوزه رویشی کبیرکوه (شهرستان دره شهر) می باشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش تحقیق از نوع توصیفی و از بین تحقیقات توصیفی از نوع علی- رابطه ای می باشد. جامعه آماری ...

پايان نامه کارشناسي ارشد، رشته مديريت صنعتي، گرايش تحقيق در عمليات شهريور 1390 چکيده نحوه و چگونگي انتخاب از ديرباز موضوع بحث فلاسفه و دانشمندان بوده است، لذا حصول نتايج رضايت بخش نيازمند طي

پایان­نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته جغرافیا و برنامه­ریزی شهری فصل اول : کلیات تحقیق 1- 1- طرح مسئله گسترش شهرنشینی و رابطه آن با آسیب­های اجتماعی و اقتصادی از مشخصه­های اصلی الگوی توسعه شهری کشور در چند دهه اخیر است و رشد و توسعه شتابان و توزیع نامتعادل در دوره جدید، یکی از عوامل اصلی بروز آسیب­های اجتماعی به شمار می رود. چنانچه رشد شتابان شهرنشینی و توسعه کلان ...

ثبت سفارش