پایان نامه تقابل ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا و تاثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

فهرست:

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                        صفحه

چکیده................................................................................................................................................................................ 1

مقدمه ................................................................................................................................................................................. 2

فصل اول (کلیات تحقیق) ............................................................................................................................................... 5

1-1 بیان مساله تحقیق ..................................................................................................................................................... 6

1-2 سوال تحقیق ............................................................................................................................................................. 7

1-3 فرضیه های تحقیق ................................................................................................................................................... 7

 1-4 اهمیت و ضرورت تحقیق ..................................................................................................................................... 7

1-5 اهداف تحقیق .......................................................................................................................................................... 8

1-6 جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق .................................................................................................................. 8

1-7 روش شناسی تحقیق ............................................................................................................................................... 9

 1-8 محدودیتهای تحقیق ............................................................................................................................................... 9

1-9 سازماندهی تحقیق ................................................................................................................................................... 10

فصل دوم (مبانی نظری تحقیق) ...................................................................................................................................... 11

مقدمه ................................................................................................................................................................................. 12

2-1 دیدگاه های مهم ژئوپلیتیک ..................................................................................................................................... 12

2-1-1  الفرد تایر ماهان و نظریه قدرت دریایی .......................................................................................................... 12

2-1-1-1 عوامل موثر بر قدرت دریایی از نظر آلفرد تایر ماهان ............................................................................... 13

2-1-2  هالفورد مکیندر و نظریه هارتلند ...................................................................................................................... 15

2-1-3  اسپایکمن و نظریه ریملند ................................................................................................................................ 16

2-2 جایگاه ژئوپلیتیک ایران در نظریات مذکور .......................................................................................................... 17

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                        صفحه

2-3 پیشینه تحقیق ( دیدگاهها و نظریات ) ................................................................................................................... 18

2-4 تعاریف و مفاهیم ..................................................................................................................................................... 27

2-4-1 استراتژی ............................................................................................................................................................. 27

2-4-2 مفهوم لغوی استراتژی ........................................................................................................................................ 28

2-4-3 مفهوم اصطلاحی استراتژی ................................................................................................................................ 28

2-4-4 مفهوم استراتژی .................................................................................................................................................. 28

2-4-5 انواع استراتژی .................................................................................................................................................... 29

2-4-6 مفهوم امنیت ملی و کاربرد آن در استراتژی امنیت ملی .................................................................................. 30

2-4-6-1 امنیت .............................................................................................................................................................. 31

2-4-6-2 امنیتملی .......................................................................................................................................................... 32

2-4-6-3 ابعاد امنیت ملی ............................................................................................................................................. 32

2-4-6-3-1 امنیت اقتصادی.......................................................................................................................................... 33

2-4-6-3-2 امنیت نظامی ............................................................................................................................................. 34

2-4-6-3-3 امنیت اطلاعاتی.......................................................................................................................................... 35

2-4-6-3-4 امنیت سیاسی، فرهنگی ............................................................................................................................ 35

2-4-6-3-5 امنیت اجتماعی، فرهنگی........................................................................................................................... 36

2-4-6-3-6 امنیت محیط زیست .................................................................................................................................. 36

2-5 مفهوم شناسی تحریم................................................................................................................................................ 37

2-5-1 تحریم های اقتصادی آمریکا علیه جهان............................................................................................................. 38

2-5-2 تاریخچه تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران.................................................................................. 39

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                        صفحه

2-6 روش ماتریس تحلیل .............................................................................................................................................. 43

فصل سوم (بررسی جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا ) ....................................................... 48

3-1  کلیاتی درباره ایران ................................................................................................................................................ 49

3-1-1 پرچم جمهوری اسلامی ایران ............................................................................................................................ 51

3-1-2موقعیت جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران ....................................................................................................... 51

3-1-2-1 موقعیت ریاضی............................................................................................................................................... 51

3-1-2-2 موقعیت نسبی.................................................................................................................................................. 51

3-2 وسعت جمهوری اسلامی ایران................................................................................................................................ 52

3-3 شکل کشور جمهوری اسلامی ایران ...................................................................................................................... 52

3-3-1 توپوگرافی ........................................................................................................................................................... 52

3-3-2 جمعیت ............................................................................................................................................................... 53

3-3-3 دین و مذهب ...................................................................................................................................................... 54

3-3-4 منابع کشور ......................................................................................................................................................... 54

3-3-5 حوضه های رودهای جمهوری اسلامی ایران .................................................................................................... 55

3-3-5-1 رودخانه های حوضه دریای خزر ................................................................................................................. 55

3-3-5-2 حوضه خلیج فارس و دریای عمان .............................................................................................................. 56

3-3-5-3 حوضه دریاچه ارومیه..................................................................................................................................... 56

3-3-5-4 حوضه مرکزی ............................................................................................................................................... 56

3-3-5-5 حوضه خاوری................................................................................................................................................ 56

3-4  خلیج فارس ............................................................................................................................................................ 56

3-4-1 جزایرایرانیخلیجفارس ........................................................................................................................................ 57

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                        صفحه

3-4-2 خطرنیروهاینظامیبیگانهبرایخلیجفارس .............................................................................................................. 58

3-5 نکتهجغرافیایی ......................................................................................................................................................... 58

3-6سرزمینایالات متحده آمریکا...................................................................................................................................... 60

3-6-1 پرچم و نشان ملی ایالات آمریکا ...................................................................................................................... 61

3-6-2 نشان ایالات متحده آمریکا ................................................................................................................................ 61

3-6-3 جمعیت ایالات متحده آمریکا ........................................................................................................................... 61

3-6-4جغرافیای طبیعی ایالات متحده آمریکا................................................................................................................ 62

3-7اقتصاد ایالات متحده آمریکا..................................................................................................................................... 63

3-8 آب و هوای ایالت های آمریکا................................................................................................................................ 64

3-9 اهدافاستقرارنیروهاینظامیآمریکادرمنطقه ................................................................................................................. 65

3-9-1 نیروهاوپایگاههاینظامیایالات متحده آمریکا ...................................................................................................... 66

3-9-2 نیروهایآمریکاییدراطرافمرزهایایران .................................................................................................................. 69

فصل چهارم (تجزیه و تحلیل داده ها و یافته های تحقیق) ........................................................................................... 70

مقدمه ................................................................................................................................................................................. 71

4-1 ژئوپلیتیکایرانونظامامنیتمنطقهای ............................................................................................................................. 72

4-2 نقش منطقه خلیج فارس و جمهوری اسلامی ایران در چشم انداز ژئوپلیتیک انرژی........................................... 72

4-3 جمهوری اسلامی ایرانیکبازیگرتعادلبخشوسازنده................................................................................................... 73

4-4 سابقهینقشآفرینیسازنده‌یایران .................................................................................................................................. 73

4-5 منطق تلاش ایران برای کسب نقش بیشتر ............................................................................................................ 74

4-5-1  امنیت سازی ....................................................................................................................................................... 74

4-5-2  فرصت سازی در سطح منطقه ای ..................................................................................................................... 75

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                        صفحه

4-6 آثار علائق ژئوپلیتیک در رفتار ایالات متحده امریکا نسبت به ایران ................................................................... 76

4-7خاستگاهواهدافایالات متحده آمریکا از تقابل با جمهوری اسلامی ایران............................................................... 78

4-7-1 امپریالیسم قدرت مسلط...................................................................................................................................... 78

4-7-2 پیروزی انقلاب اسلامی و تغییر ساختار قدرت................................................................................................. 79

4-8 اهداف آمریکا در جلوگیری از افزایش نقش ایران ............................................................................................... 80

4-8-1  مقابله با برنامه ی هسته ای ایران ...................................................................................................................... 80

4-8-2  مسئله ی تروریسم.............................................................................................................................................. 81

4-8-3  مقابله با حضور و نفوذ ایران در کشورهای منطقه .......................................................................................... 82

4-9 تأثیرات تقابل میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا بر امنیت ملی (ج ا ا ) ............................. 83

4-9-1  چالش‌های امنیتی ............................................................................................................................................... 83

4-9-1-1  چالش‌های نظامی .......................................................................................................................................... 83

4-9-1-2  چالش‌های سیاسی ........................................................................................................................................ 84

4-9-1-3  چالش‌های اقتصادی ..................................................................................................................................... 85

4-9-1-4  چالش‌های هویتی ......................................................................................................................................... 86

4-9-2  فرصت‌های امنیتی ............................................................................................................................................. 87

4-9-2-1  فرصت‌های ملی ............................................................................................................................................ 87

4-9-2-2  فرصت‌های منطقه‌ای ..................................................................................................................................... 88

فصل پنجم ( بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات ) ............................................................................................................ 96

مقدمه ................................................................................................................................................................................. 97

5-1 جمع بندی ................................................................................................................................................................ 97

5-2 آزمون فرضیات ....................................................................................................................................................... 99

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                        صفحه

5-3 نتیجه گیری .............................................................................................................................................................. 104

5-4 پیشنهادات ................................................................................................................................................................ 107

نابع فارسی

ابراهیمیفر،طاهره (1381). الگوهایاعتمادسازیدرمنطقهخلیجفارس،دفترمطالعاتسیاسیوبینالمللیوزارتامورخارجه.

احمدیدهکاءفریبرز- پیشگاهیفردزهرا (1391). مقدمهایبرروشهایشناختتهدیداتامنیتملیدرایران،تهران: سازمانجغرافیایینیروهایمسلح.

احمدیدهکاء،فریبرز (1392). جزوهدرسی جغرافیا و راهبرد ملی،گرمسار: دانشگاه آزاد اسلامی

ایزدی،فؤاد (1391). شبکهبررسیمسائلایراندرامریکاوسیاستهایایالاتمتحدهدرقبالجمهوریاسلامی،ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪرواﺑﻂﺧﺎرﺟﯽ،ﺳﺎلﭼﻬﺎرم،ﺷﻤﺎرهﺳﻮم،ﭘﺎﯾﯿﺰ.

اطاعت،جواد (1374). ویژگیهایژئوپلیتیکخاورمیانه،سلسلهمقالاتخاورمیانهشناسی،مهرماه،شماره4.

اطاعت،جواد (1376). ژئوپلیتیکوسیاستخارجیایران؛تهران: نشرسفیر.

الهی،همایون (1384). خلیجفارسومسائلآن،چاپهشتم،تهران: نشرقومس.

امیدوارنیا،محمدجواد (1381). امنیتدرقرنبیستویکم (دیدگاهچین)،چاپاول،تهران: دفترمطالعاتسیاسیوبینالمللی.

ایزدموسی،فاطمه (1392). تنگههرمزوامنیتملیایران،پژوهشکدهمطالعاتاستراتژیکخاورمیانه، 20 مردادماه.

بدرخانی،علی (1390). ﻧﻘﺶوﺟﺎﯾﮕﺎهژﺋﻮﭘﻠﯿﺘﯿﮏاﯾﺮاندرﻧﻈﺮﯾﻪﻫﺎیﺟﻬﺎﻧﯽژﺋﻮﭘﻠﯿﺘﯿﮏ،تهران: باغ موزه دفاع مقدس و ترویج فرهنگ مقاومت.

برزگر،کیهان (1385). تضادنقش‌ها: بررسیریشه‌هایمنازعهایرانوآمریکابعدازحوادث 11 سپتامبرفصلنامهراهبردمرکزتحقیقاتاستراتژیکمجمعشماره ۳۹.

برزگر،کیهان - قاسمی،مهدی (1392). استراتژیتهدیدوجودیاسرائیلوامنیتملیایرانفصلنامهروابطخارجی،سالپنجم،شماره 1.

برژینسکی،زبیگینو (1369). درجستجویامنیتملی،ترجمهابراهیمخلیلی،تهران: انتشاراتسفیر.

بیگدلی،علیرضا (1381). موقعیتترانزیتیجمهوریاسلامیایران،نشریهمطالعاتآسیایمرکزیوقفقاز،شماره37.

پریشان،فتحالله (1391). سیرتاریخیتحریم‌هایآمریکاعلیهجهانوایران،خبرگزاریفارس.

پژوهشوتحقیق (1383). نقششیعیاندرفراینددولتسازیعراقوتاثیرآنبرامنیتملیایران،تهران: ابرارمعاصر.

پیرسورابینسون (1392). برنامهریزیومدیریتاستراتژیک. ترجمۀسهرابخلیلیشورینی.چاپپنجم،تهران: انتشاراتیادوارهکتب.

تاجیک،محمدرضا (1385). صدایپایآیندهدههچهارموآیندههایجامعهایران،تهران: فرهنگگفتمان.

تهامی،سیدمجتبی (1382). امنیتملی،داکترینوسیاستهایدفاعیامنیتی،جلددوم،دانشگاهعالی‏دفاعملی،تهران

حافظنیا،محمدرضا (1379). مبانیمطالعاتسیاسی–اجتماعی (جلددوم). تهران: سازمانحوزههاومدارسعلمیهخارجازکشور.

حافظنیا،محمدرضا (1384). جزوهمنتشرنشدهجغرافیایسیاسیجهاناسلام،تهران: دانشگاهتربیتمدرس.

حافظنیا،محمدرضا (1381). جغرافیایسیاسیایران،تهران: سمت.

درایسدلآلاسدایر،بلیکجرالداچ (1386). جغرافیایسیاسیخاورمیانهوشمالآفریقا،ترجمهدرهمیرحیدر،چاپپنجم،تهران: انتشاراتوزارتامورخارجه.

ذوالفقاری، مهدی (1386). ژئوپولیتیکخلیجفارس؛ایرانوآمریکا (تهدیدهاوفرصتهایفرارویجمهوریاسلامی) نشریهانجمنعلمیدانشکدهمعارفاسلامیوعلوم‌سیاسیدانشگاهامامصادق علیهالسلامفصلنامهعلمی–تخصصی،شماره 15.

ربیعی،علی (1383). مطالعاتامنیتملی،تهران: مرکزچاپوانتشاراتوزارتامورخارجه.

رضایی،نیما - تقوینژاد،سیدمجتبی (1391). «ایالاتمتحدهوایراندرتقابلاستراتژیک»وباعنوانفرعی «ابزار‌هایمقابله‌ایایراندرجنگاحتمالی»،/ انتشاراتهورمزد.

رمضانی،روحالله (1380). چارچوبیتحلیلیبرایبررسیسیاستخارجیجمهوریاسلامیایران،ترجمهعلیرضاطیب،تهران : نشرنی.

روزنامهایران، 20 خرداد1381.

روزنامههمشهری (1383). مصاحبهباعلی‌اکبرصالحی (نمایندهپیشینایراندرآژانسانرژیاتمی)،همشهریدیپلماتیک،شماره 12.

زهرایی،مصطفی (1376). تحریماقتصادیازنظرتاعمل،مجلهسیاستخارجی،سالیازدهم،شماره 1.

زینالعابدین،یوسف (1383). جغرافیایسیاسیومدیریتدریاها ( باتاکیدبرمرزهایدریاییایران )،پایاننامهدورهدکتری،دانشگاهآزاداسلامیواحدعلوموتحقیقات.

سریع‌القلم،محمود (1383). درروزنامهایرانمورخ 10 و 11 مهرماه.

سیفافجهای،معصومه (1376). بحرین " کتابسبز"،تهران: دفترمطالعاتسیاسیوبینالملل.

شایان،سیاوشودیگران (1388). جغرافی 1،سالدومآموزشمتوسطه،دفتربرنامهریزیکتبدرسی،وزارتآموزشوپرورش.

صادقییارندی،سیفالهوطارمسری،مسعود (1385). فرهنگتوصیفیاصطلاحاتتجاریبینالمللوسازمانجهانیتجارت،تهران: موسسهمطالعاتوپژوهشهایبازرگانی،انتشاراتچاپونشربازرگانی.

صلحجو،علی (1386). استراتژی،نشریهامیدانقلاب،آذرماه،شماره 361 .

طاهری،معصومه (1385). موقعیتژئوپلیتیکایران،روزنامههمشهری،مردادماه.

عبداللهخانی،علی (1385). رویکردهاوطرحهایآمریکاییدربارهایران،تهران: موسسهفرهنگیمطالعاتوتحقیقاتبینالمللیابرارمعاصر.

عبدالهخانی،علی (1386). تهدیداتامنیتملی،تهران: انتشاراتپژوهشکدهمطالعاتراهبردی.

عزتی،عزتالله (1379).  ژئوپلیتیک. تهران:انتشاراتسمت.

عزتی،عزتالله (1381). «ژئوپلیتیکدرقرنبیستویکم»انتشاراتسمت.

عسکریان،حسین (1386). «کتابآمریکا8» (ویژهسیاستهاواقداماتآمریکادرقبالایران) / انتشاراتموسسهابرارمعاصرتهرانکتابمنطقهای.

عسگری،سهراب (1383) نقشوجایگاهمنطقهخلیجفارسوخاورمیانهدرژئوپلیتیکانرژی،تهران،پایگاهمجلاتتخصصینور،شماره 209 و 210.

عسگری،محمود (1379). نقدواسازانهسیاستجغرافیاییوبازخوانیژئوپلیتیکج.ا.ایران،فصلنامهمطالعاتراهبردی،شمارهسوموچهارم،شمارهمسلسل 10.

فنلوهازن،یوردیس (1375). جنگخلیجفارس،جنگیبرضداروپا،ترجمهشهروزرستگارنامدار،اطلاعاتسیاسی- اقتصادی،شماره 108-107.

فیروزی،محرمعلی (1383). تحلیلژئوپلتیکیروابطایرانوعراق،استادراهنما: دکترزهرااحمدیپور،کارشناسیارشددانشگاهتربیتمدرس،تهران،فروردینماه.

فولر، گراهام(1373). قبله عالم(ژئوپلیتیک ایران)، ترجمه عباس مخبر، تهران: نشرمرکز.

قالیباف،محمدباقر(1387). جزوهمنتشرنشدهجغرافیایسیاسیایران،تهران: گروهجغرافیایانسانیدانشکدهجغرافیا.

کاظمی، علی اصغر(1369). نقش قدرت در جامعه و روابط بین الملل، چاپ اول تهران: قومس.

کودهای،ابوالفضل- رنجبردار،مجید (1387). ﺭﻛﻮﺩﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱﺍﻳﺎﻻﺕﻣﺘﺤﺪﻩﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻭﺗﺎﺛﻴﺮﺁﻥﺑﺮﺍﻗﺘﺼﺎﺩﺟﻬﺎﻥ،ﻭﺯﺍﺭﺕﺍﻣﻮﺭﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱﻭﺩﺍﺭﺍﻳﻲﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱﻭﻛﻤﻜﻬﺎﻱﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱﻭﻓﻨﻲﺍﻳﺮﺍﻥ،ﺷﺮﻛﺖﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻳﻬﺎﻱﺧﺎﺭﺟﻲ،ﺍﺭﺩﻳﺒﻬﺸﺖﻣﺎﻩ.

لطفیان،سعیده(1390). پندارازتهدیدوسیاست­هایامنیتملیجمهوریاسلامیایرانروابطخارجیسالسوم،شماره1.

ﻟﻄﻔﻴﺎﻥ،ﺳﻌﻴﺪﻩ (1376). ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻱﻭﺭﻭﺵﻫﺎﻱﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ،تهران: ﻣﺆﺳﺴﺔﭼﺎپﻭﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕﻭﺯﺍﺭﺕﺍﻣﻮﺭﺧﺎﺭﺟﻪ.

ماندل،رابرت (1379). چهرهمتغیرامنیتملی،ترجمهپژوهشکدهمطالعاتراهبردی،چاپدوم،تهران: انتشاراتپژوهشکدهمطالعاتراهبردی.

متقیزاده،زینب (1384). جغرافیایسیاسیشیعیانمنطقهخلیجفارس،قم: موسسهشیعهشناسی.

مجتهدزاده،پیروز (1379). «دریایخزرتصویریژئوپلیتیکیازمانعیدرراههمکاریهایمنطقهای». ترجمهسیدمرتضیمیرمطهری،ماهنامهاطلاعاتسیاسی–اقتصادی. شماره 162-161.

مجتهدزاده،پیروز (1381).  جغرافیایسیاسیوسیاستجغرافیایی. سمت،تهران.

مرادپیری،هادی (1389). جغرافیاینظامیایرانوعراق،باغموزهدفاعمقدسودانشگاهجامعامامحسین(ع).

معینالدینی،جواد (1385). دگرگونیژئوپلتیکخاورمیانهوامنیتخلیجفارس،اطلاعاتسیاسی–اقتصادی 226-225،سالبیستم،شمارهنهمودهم،خردادوتیر.

مقدمفر،مهناز (1389). ایرانکانونهارتلند (موقعیتژئوپلیتیکیایران)،روزنامهرسالت،خردادماه.

مکینلایاردی،آرلیتل (1381). امنیتجهانی،رویکردهاونظریهها،مترجماصغرافتخاری،تهران: پژوهشکدهمطالعاتراهبردی.

منصوری،جواد (1390) «چالشهایایرانوآمریکا» / انتشاراتمرکزاسنادانقلاباسلامی.

موسسهتدبیراقتصاد، (1387). تحریماقتصادی،آثاروپیامدها،سیاستهاوراهکارها.

میرحیدر،دره (1371). مبانیجغرافیایسیاسی،تهران: انتشاراتسمت.

میرحیدر،دره (1377). « ژئوپلیتیک: ارائهتعریفیجدید». فصلنامهتحقیقاتجغرافیایی. سالسیزدهم،شماره 4. مشهد.

مینایی،مهدی  (1381). مقدمهایبرجغرافیاییسیاسیایران،تهران: دفترمطالعاتسیاسیوبینالمللی(وزارتامورخارجه).

نامی،محمدحسن (1389). خلیجفارسواهمیتآندرتدوینراهبردامنیتملیجمهوریاسلامیایران،فصلنامهنگاه 2- شماره 5.

نوراییمنوچهر،شفاییسعید (1385). امنیتخلیجفارسگذشته،حال،آینده،چاپاول،تهران: دانشگاهآزاداسلامیواحداسلامشهر.

واعظی،محمود (1385). ترتیباتامنیتیخلیجفارس،تهران: موسسهمطالعاتراهبردی،شماره40.

واعظی،محمود (1386). تحولاتجهانیدرعرصهانرژیوموقعیتجمهوریاسلامیایران،معاونتپژوهشهایسیاستخارجی،مرکزتحقیقاتاستراتژیک.

وب،مارکوس (1383). ایالاتمتحدهآمریکا،مترجمفاطمهشاداب،تهران: انتشاراتققنوس.

ولایتی،علیاکبر (1384) «پیشینهارتباطایرانوآمریکا» /انتشاراتکانوناندیشهجوان.

هپل، لسلی(1370). تجدید حیات ژئوپلیتیک، ترجمه دکتر دره میر حیدر، مجله اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره 48-47، مرداد و شهریور.

همراز،ویدا (1381) بررسیاهدافوعملکرداصلچهارترومن (هیئتعملیاتاقتصادیآمریکادرایران/انتشارات: وزارتامورخارجه).

یمانی،مجتبی (1377). ضرورتمطالعاتژئومورفولوژیکدراهدافنظامیوعملیاتی،مجموعهمقالاتهمایشجغرافیا: کاربردهایدفاعیوامنیتی.

منابع انگلیسی

antony h. cordsman. The middle east nd the geopolitics of energy:a graphic analays.part one. Csis. Washington dc.1999.pp:34-42.

Barzegar,(2000) “Detente in khatami ’s foreign policy and its impact on improvement of iran-saudi relations”, IMESS, p.159.

Dugin, Aleksander. (2003) http: // f27. Parsimony. Net / forum 67363 / messages / 1527. htm.

Geoffrey Kemp, Energy Superbowl, Strategic Politics and the Persian Gulf and Caspian Basin, the Nixon Center, Washington, DC, 1997.

Gove, P.B, Websters Dictionary, Merriam Webster Inc. U.S.A 1986 p.950.

Johnston R.J, TheDictionary of human Geography, Black Well, U.S.A-U.K, 1994, p.228.

Monkhouse, F.J, A dictionaryof Geography, Edward-Arnold, England, 1972 p.154.

Osullivan, Patrick, GeoPolitics, Croom Helm, Australia, 1986, p.2.

Oxford Advanced learners Dictionary,Oxford University Press, Fourth Edition, U.K, 1989,p.515.

Taylor, peter, political Geography, Long man, Third Edition, England, 1993, p.228.

İLHAN, SUAT.(2002). Avrasya Dosyası “Jeopolitik Özel” Cilt: 8. Sayı:4’s. Kış.

Akbar Hashemi – Rafsanjani(2001), Discourse Quarterly, Vol. 3, no. 2, p.13.

Karabulut, Bilal; (2005).“Strateji Jeostrateji Jeopolitik”; Ankara: Platin.

Kathleen Barden & Shelley fred. (2000). "Engaging Geopolitics" London.

Stern, Jessica (1999) Apocalypse Never, But the Threat is Real Survival, Winter.

United  states energy information administration. March 2002.

سایتها

http://020.ir.

http://en.merc.ir/default.aspx?tabid=73&ArticleId=88.

http://fa.wikipedia.org/wiki.

http://irartesh.ir/post/922.html(1392).

http://tarikhirani.ir/fa/news/4/bodyView/798/0.

http://www. Globalsecurity.org/military/library/report/1989/TLD.htm (Sept. 2003).

http://www.census.gov/popclock.

http://www.csr.ir/departments.aspx?lng=fa&abtid=07&depid=44&semid=1051.

http://www.defapress.ir/Fa/News/1941 (1392).

http://www.eia.gov/.

http://www.ensani.ir/.

http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910703000144#sthash.C3D8XMhM.dpuf(1391).

http://www.foreignaffairs.com/articles/60619/kenneth-pollack-and-ray-takeyh/taking-on-tehran(1392).

http://www.hamshahrionline.ir/details/54364.

http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1900811.

http://www.nae.edu/naehome.nsf/weblinks/CGOZ-58NLJY?OpenDocument (Sept. 2003).

http://www.noormags.com/view/fa/default.

http://www.petronet.ir/web/usa/home/-/asset_publisher/vTGvSbqhTTm5/content /id/2036710?titl.

منبع: