پایان نامه بررسی میزان استعداد تقبل مدیریت دانش در شرکت حمل و نقل و خدمات کانتینری در یاگسترکیش

پایان نامه جهت دریافت مدرک کارشناسی ارشد زشته مدیریت

چکیده :

در این تحقیق به بررسی میزان استعدادو تقبل  مدیریت دانش در شرکت حمل و نقل و خدمات کانتینری دریا گستر کیش پرداخته شده است. هدف اصلی این تحقیق عبارت است از: بررسی میزان استعداد شرکت دریا گستر کیش برای پیاده سازی مدیریت دانش. در این تحقیق ما به سنجش میزان استعداد شرکت دریا گستر کیش در رابطه با 5 شاخص مهم در پیاده سازی مدیریت دانش پرداخته ایم که این عوامل عبارتند از: تکنولوژی، حمایت مدیران ارشد، ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی و منابع انسانی. روش گردآوری اطلاعات این تحقیق کتابخانه ای، پرسشنامه و مصاحبه می باشد و از آزمون دو جمله ای و T تست تک نمونه ای برای بررسی فرضیات تحقیق و برای اولویت بندی عوامل موثر بر پنج متغیر ذکر شده از تست فریدمن استفاده شده است. با توجه به نتایج بدست آمده شرکت دریا گستر کیش، در زمینه تکنولوژی، حمایت مدیران ارشد و ساختار سازمانی از استعداد خوبی برخوردار می باشد و از لحاظ فرهنگ سازمانی و منابع انسانی در سطح پایینی قرار دارد، به عبارت دیگر در زمینه این متغیر ها استعداد لازم وجود ندارد.

کلید واژه ها: مدیریت دانش، شرکت دریا گستر کیش، تکنولوژی، حمایت مدیران ارشد، ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی، منابع انسانی

مقدمه

دانش نخستین منبع راهبردی برای شرکت ها در قرن 21 است.  از آنجاییکه استفاده از مدیریت دانش در سازمانها سبب کاهش هزینه ها و بهبود کیفیت، بهره وری و سودمندی سازمان می شود پژوهشگران و متخصصان تلاش می کنند دریابند، چگونه منابع دانش به صورت موثری گردآوری و مدیریت شود تا بتوان از نتایج آن بهره مند و به عنوان مزیتی رقابتی از آن استفاده کرد.

امروزه سازمان ها توجه ویژه ای به مدیریت دانش مبذول می دارند. با توجه به اینکه مدیریت دانش یک الزام رقابتی است، برای سازمانها مهم است که بدانند آیا سازمان آنها جهت پذیرش مدیریت دانش آمادگی دارد یا خیر؟

چرا که اگر پیش نیازهای ضروری پیاده سازی چنین سیستمی در سازمان وجود نداشته باشد استفاده از چنین فرایندی به جای اینکه سودآوری به همراه داشته باشد، چیزی جز پرداخت هزینه های اضافی برای سازمان به ارمغان نخواهد آورد. بنابراین یک گام اصلی و اساسی قبل از پیاده سازی سیستم مدیریت دانش و برای اینکه پیاده سازی چنین سیستمی موفقیت به دنبال داشته باشد، مطالعه و سنجش میزان آمادگی سازمان برای پذیرش چنین سیستمی است.

صل اول

کلیات تحقیق(شامل طرح تحقیق)

1-1- مقدمه   

پیشرفت وتوسعه اموری نیستند که برحسب تصادف یا اتفاق به وجود آیند.امروزه با توجه به اینکه رقابت بین شرکتها بیشتر دانش محور شده است یکی از الزامات مهم در پیشرفت سازمان ها و شرکت ها توجه به سیستم مدیریت دانش و ایجاد زیرساختها و آمادگی لازم برای پیاده سازی این سیستم می باشد.

در این تحقیق تحت عنوان " بررسی میزان استعداد و تقبل مدیریت دانش در شرکت حمل و نقل و خدمات کانتینری دریاگسترکیش " به بررسی میزان آمادگی و استعدادعوامل و شاخصهای موثر بر پیاده سازی مدیریت دانش در شرکت حمل و نقل و خدمات کانتینری دریاگسترکیش پرداخته خواهد شد. بدین منظور در این فصل تحت عنوان کلیات تحقیق به بیان مسئله، فرضیه­ها، اهداف، و روش کلی تحقیق پرداخته شده است.

1-2- بیان مسأله

مدیریت دانش سازمانی یکی از مهم ترین عوامل موفقیت شرکت ها در شرایط رقابتی و عصر اطلاعات است. در جهان امروز که تولید کالا و ارائه خدمات به شدت دانش مدار شده اند، دانش دارایی کلیدی برای کسب مزیت رقابتی به شمار می رود. در یک تعریف کلی مدیریت دانش را     می توان به عنوان مجموعه ای از فرآیندها تعریف کرد که ناظر بر خلق، اشاعه و بهره گیری از دانش است که مستلزم خلق ساختارهای سازمانی حمایتی، تسهیل روابط اعضا و استفاده از ابزارهای IT در شبکه و توزیع دانش است (محمدی فاتح،سبحانی و محمدی،1387 : 14). در واقع هدف اصلی مدیریت دانش استفاده بهینه از دانش سازمانی جهت دستیابی به اهداف سازمان می باشد. پیاده سازی مدیریت دانش رکن مهمی در مدیریت دانش می باشد و عوامل متعددی می توانند بر پیاده سازی موفق مدیریت دانش در یک سازمان تاثیرگذار باشند. نتایج تحقیقات زیادی که در این رابطه انجام گرفته نشان دهنده این است که عواملی چون فرهنگ سازمانی،تکنولوژی، رهبری ،ساختار سازمانی و منابع انسانی مهمترین عواملی هستند که اگر در سازمان آمادگی و زیر ساختهای لازم را برای پیاده سازی مدیریت دانش داشته باشند منجر به اطمینان یافتن سازمان به استقرار موفقیت آمیز مدیریت دانش و کسب یک مزیت رقابتی می گردند.

امروزه در شرکت های بزرگ وجود سیستم مدیریت دانش امری حیاتی به نظر می آید. شرکت  حمل و نقل و خدمات کانتینری دریاگسترکیش یکی از بزرگترین شرکت های خدمات دریایی خاورمیانه می باشد. از این رو بر آنیم تا در این تحقیق به" بررسی میزان استعداد و تقبل مدیریت دانش در شرکت حمل و نقل و خدمات کانتینری دریاگسترکیش " بپردازیم.

سوال اصلی تحقیق:

سوال اصلی:

آیا شرکت حمل و نقل وخدمات کانتینری دریا گستر کیش استعداد لازم برای پیاده سازی مدیریت دانش را دارد؟

سوالات فرعی :

آیا شرکت حمل و نقل وخدمات کانتینری دریا گستر کیش از لحاظ تکنولوژیکی برای پیاده سازی مدیریت دانش استعداد دارد.؟

آیا شرکت حمل و نقل وخدمات کانتینری دریا گستر کیش از لحاظ حمایت مدیران ارشد برای پیاده سازی مدیریت دانش استعداد دارد.؟

آیا شرکت حمل و نقل وخدمات کانتینری دریا گستر کیش از لحاظ منابع انسانی برای پیاده سازی مدیریت دانش استعداد دارد..؟

آیا شرکت حمل و نقل وخدمات کانتینری دریا گستر کیش از لحاظ فرهنگ سازمانی برای پیاده سازی مدیریت دانش استعداد دارد.؟

آیا شرکت حمل و نقل وخدمات کانتینری دریا گستر کیش از لحاظ ساختار سازمانی برای پیاده سازی مدیریت دانش استعداد دارد..؟

1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

مدیریت دانش، بهینه سازی دانش سازمانی به منظور دستیابی به افزایش عملکرد است و امروزه بزرگترین آرزوی سازمانها تعریف یک سیستم مدیریت دانش مناسب، پیاده سازی و اداره آن به یک روش موفق است و این امر مستلزم آمادگی لازم سازمان و محیط داخلی و بیرونی آن جهت پذیرش و استقرار موفق سیستم مدیریت دانش می باشد. از آنجایی که شرکت حمل و نقل و خدمات کانتینری دریاگسترکیش به دنبال بهبود و افزایش عملکرد خود در بندر شهید رجایی و حوزه خلیج فارس می باشد و همان طور که گفته شد پیامد استقرار مدیریت دانش افزایش عملکرد سازمان و دستیابی به اهداف سازمان می باشد این تحقیق از اهمیت و ضرورت خاصی برخوردار است.

1-4- فرضیه‌ها

فرضیه‏های تحقیق:

فرضیه 1 : شرکت حمل و نقل وخدمات کانتینری دریا گستر کیش از لحاظ تکنولوژیکی برای پیاده سازی مدیریت دانش استعداد دارد.

فرضیه 2 : شرکت حمل و نقل وخدمات کانتینری دریا گستر کیش از لحاظ حمایت مدیران ارشد برای پیاده سازی مدیریت دانش استعداد دارد.

فرضیه 3 : شرکت حمل و نقل وخدمات کانتینری دریا گستر کیش از لحاظ منابع انسانی برای پیاده سازی مدیریت دانش استعداد دارد.

.

فرضیه 4 : شرکت حمل و نقل وخدمات کانتینری دریا گستر کیش از لحاظ فرهنگ سازمانی برای پیاده سازی مدیریت دانش استعداد دارد.

فرضیه 5:  شرکت حمل و نقل وخدمات کانتینری دریا گستر کیش از لحاظ ساختار سازمانی برای پیاده سازی مدیریت دانش استعداد دارد..

1-5- اهداف تحقیق

مهمترین اهداف این تحقیق با توجه به عنوان تحقیق" بررسی میزان استعداد تقبل  مدیریت دانش در شرکت حمل و نقل و خدمات کانتینری دریا گستر کیش "عبارتند از:

هدف اصلی :

بررسی میزان استعداد تقبل شرکت حمل و نقل وخدمات کانتینری دریا گستر کیش برای پیاده سازی مدیریت دانش.

اهداف فرعی :

تعیین میزان استعداد  تکنولوژیک شرکت حمل و نقل وخدمات کانتینری دریا گستر کیش در پیاده سازی مدیریت دانش

تعیین میزان استعداد مدیران ارشد  شرکت حمل و نقل وخدمات کانتینری دریا گستر کیش در پیاده سازی مدیریت دانش

تعیین میزان استعداد  منابع انسانی شرکت حمل و نقل وخدمات کانتینری دریا گستر کیش در پیاده سازی مدیریت دانش

تعیین میزان استعداد فرهنگ سازمانی شرکت حمل و نقل وخدمات کانتینری دریا گستر کیش در پیاده سازی مدیریت دانش

تعیین استعداد  ساختار سازمانی شرکت حمل و نقل وخدمات کانتینری دریا گستر کیش در پیاده سازی مدیریت دانش

مدیران شرکت پس از اخذ گزارش نتایج این تحقیق به خوبی می­توانند از میزان استعداد هر یک از عوامل موثر بر پیاده سازی مدیریت دانش در شرکت حمل و نقل وخدمات کانتینری دریا گستر کیش آگاهی پیدا کرده و به دنبال رفع نقص و کاستی ها در هر یک از مواردی بپردازند که از آمادگی لازم برخوردار نمی باشد. و در نهایت با اطمینان به وجود آمادگی لازم در محیط درونی سازمان با ریسک پایین تری به پیاده سازی سیستم مدیریت دانش بپردازند. 

1-6- متغیرهای پژوهش

دراین تحقیق میزان استعداد تقبل مدیریت دانش در شرکت حمل و نقل و خدمات کانتینری دریا گستر کیش مورد بررسی قرار می گیرد. متغیرهای این تحقیق شامل دو دسته متغیرهای مستقل و وابسته به شرح زیر می باشد:

الف-متغیرهای مستقل :

1- تکنولوژی      2- حمایت مدیران ارشد     3- منابع انسانی       4- فرهنگ سازمانی       5- ساختار سازمانی

ب- متغیر وابسته:

استعداد شرکت دریا گستر کیش برای پیاده سازی مدیریت دانش

1-7- قلمرو پژوهش

الف-قلمرو موضوعی پژوهش:

موضوع تحقیق در حیطه مدیریت اجرایی می باشد که به موضوع " میزان استعداد تقبل مدیریت دانش در شرکت حمل و نقل و خدمات کانتینری دریا گستر کیش " می پردازد.

ب- قلمرو مکانی پژوهش:

این تحقیق در شرکت حمل و نقل وخدمات کانتینری دریا گستر کیش انجام گرفته است.

ج-قلمرو زمانی پژوهش:

این تحقیق در بازه زمانی تیرماه تا دی ماه 92انجام یافته است.

1-8- نوع  و روش تحقیق

روش تحقیق مورد استفاده در این تحقیق، از نظر گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی است.اطلاعات مرتبط با مفاهیم و تئوریهای تحقیق، از بررسی­های کتابخانه­ای و مطالعات متون فارسی و انگلیسی موجود در این زمینه و گزارشات داخلی شرکت دریا گسترکیش تامین خواهد گردید. و برای گردآوری اطلاعات در روش میدانی از پرسشنامه ومصاحبه استفاده خواهد شد که پس از توزیع بین مدیران و کارشناسان شرکت دریا گسترکیش فراهم خواهد شد.

 طبق مطالب قبلی متغیر وابسته این تحقیق میزان استعداد شرکت دریاگسترکیش برای پیاده سازی مدیریت دانش و متغیرهای مستقل تحقیق نیز در پنج دسته کلی 1- تکنولوژی 2- حمایت مدیران ارشد      3- منابع انسانی 4-فرهنگ سازمانی 5- ساختار سازمانی  قرار دارند و در قالب پرسشنامه تهیه شده به بررسی جزئی هرکدام از آنها پرداخته خواهد شد.  روش نمونه گیری نیز روش نمونه گیری تصادفی است و برای آزمون فرضیه­ها از آزمون دوجمله ای و تی تست تک نمونه ای استفاده خواهد شد.

ابزارهای گردآوری اطلاعات این تحقیق پرسشنامه و مصاحبه است که برای بررسی میزان استعداد تقبل مدیریت دانش در شرکت حمل و نقل و خدمات کانتینری دریا گستر کیش مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

پس از تنظیم یک پرسشنامه معتبر و تعیین روایی آن، اطلاعات پرسشنامه­ای مورد نیاز  از جامعه آماری مورد بررسی گردآوری شده و با استفاده از روشهای آماری مناسب همچون جداول فراوانی، نمودارها  و آزمونهای آماری مناسب ارتباط هرکدام از متغیرهای مستقل مورد بررسی با متغیر وابسته تعیین خواهد شد. برای پردازش اطلاعات کامپیوتری بدست آمده در این تحقیق از نرم­افزارهای آماری SPSS و EXCEL استفاده خواهد شد و نتایج بصورت جدول و گراف با تحلیلهای مربوطه ارائه خواهد شد.

1-9- ساختار تحقیق

همانطور که بیان شد این تحقیق به  بررسی میزان آمادگی و پذیرش مدیریت دانش در شرکت حمل و نقل و خدمات کانتینری دریا گستر کیش خواهد پرداخت. در فصل اول به بررسی مبانی و کلیات و اهداف و فرضیات مورد استفاده تحقیق پرداخته شده است. در فصل دوم تحت عنوان ادبیات و پیشینه  تحقیق به بررسی ادبیات و سوابق مرتبط با تحقیق پرداخته می شود. فصل سوم به روش شناسی تحقیق می پردازد و در فصل چهارم به تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده توسط پرسشنامه تحقیق با استفاده از روشهای ذکر شده پرداخته ایم و در نهایت در فصل پنجم تحقیق خلاصه ای از مهمترین نتایج تحقیق و نیز پیشنهادات ارائه می شود و در انتها نیز لیست مراجع تحقیق آورده می شود. 

1-10- تعریف کلمات کلیدی

1-10-1-مدیریت دانش[1]: لری پروساک[2] مدیریت دانش را چنین تعریف میکند:

مدیریت دانش تلاشی است برای شناسایی دارایی های ذهنی که در ذهن افراد مدفون شده است، سپس تبدیل آن به یک دارایی سازمانی که می تواند توسط گستره وسیعی از افراد مورد استفاده قرار گیرد، افرادی که سازمان به تصمیم گیری آنها وابسته است. (اخگر، جهانیان،1389: 24).

1-10-2- شرکت حمل و نقل و خدمات کانتینری دریا گستر کیش [3]: شرکت حمل و نقل و خدمات کانتینری دریا گستر کیش در سال 1968 میلادی تاسیس شده است. این شرکت اولین و بزرگترین پورت اپراتور ترمینال کانتینری بندر شهید رجایی می باشد و به مدد مدیریت علمی، نرم افزار ، سخت افزار و تجهیزات پیشرفته بندری و همچنین نیروی انسانی ماهر توانسته است به موقعیت منحصر به فردی در ایران و منطقه خاورمیانه دست پیدا کند.

1-10-3-تکنولوژی[4]:

دانش در سازمانهای امروزی را می توان به گونه ای چندپاره توصیف کرد. در این سازمانها حجم گسترده ای از دانش توزیع شده است چنانچه این سازمانها بتوانند داده ها را مدیریت کنند می توانند با تکنولوژی اطلاعات به طور موثر کار کنند. برای تسهیم اطلاعات در هر لحظه و هر کجا چندین نوع تکنولوزی در دسترس است. تکنولوژی سخت افزار و نرم افزار قابل حمل و نقل شبکه، ایمیل، تله کنفرانس و اینترانت بعضی از تکنولوژیهایی است که در خلق و توزیع دانش مورد استفاده قرار می گیرد. انبار دانش و ذخیره داده های بعضی از تکنولوژی ها در امر ذخیره دانش است. به طور داخلی، سیستم های مدیریت دانش در توسعه مشارکتی ذخیره اسناد و داده ها، خدمات یادگیری و جستجو برای بهترین شیوه ها اثربخش هستند. به طور خارجی، آنها برای مدیریت روابط مشتری، به دست آوردن هوش رقابتی و همکاری با شرکا مفید هستند.(دانشگر،1388)

1-10-4-حمایت مدیران ارشد[5]:

اجرای راهبردهای مدیریت دانش همانند دیگر برنامه های کلان سازمان، باید از حمایت مدیریت ارشد برخوردار باشد. گرچه پایبندی مدیران اجرایی برای گردآوری و انتقال دانش در سازمان یک امر قطعی محسوب می شود، اما حمایت مدیریت ارشد برای توسعه برنامه های مدیریت دانش الزامی است. اگر مدیریت سطح بالا از مدیریت دانش حمایت نکند، هر تلاشی در زمینه مدیریت دانش خدشه دار خواهد شد.(کثیری نژاد،1384)

1-10-5-فرهنگ سازمانی[6]:

تعاریف متعددی از فرهنگ سازمانی ارائه شده است. برای مثال فرهنگ سازمانی به عنوان ارزشهای غالب که بوسیله یک سازمان حمایت می شود توصیف شده است. در هر سازمانی الگویی از باورها، سمبل ها، شعائر، داستانها و آداب و رسوم وجود دارند که به مرور زمان بوجود آمده اند. این الگوها باعث می شوند که در خصوص اینکه سازمان چیست و چگونه اعضا باید رفتار خود را ابراز کنند، درک مشترک و یکسانی بوجود آید.(دانشگر، 1388)

1-10-6-منابع انسانی[7]:

منابع انسانی یکی از با ارزش ترین منابع در سازمان ها هستند و کلید حل مشکلات و مولفه اصلی کسب موفقیت ها محسوب می گردند. برای رسیدن به هدف های سازمان و به عبارتی دیگر کسب بهره وری مناسب نیاز به بروز رفتار مناسب از سوی کارکنان است که آن را شایستگی رفتاری می نامند. سازمانها می توانند به بهترین وجهی در استخدام و کارآموزی کارکنان سرمایه گذاری کنند. شاید در گذشته نه چندان دور بیشترین تمرکز عمدتا بر بروز رفتار تخصصی افراد بود، اما امروزه با توجه به رشد دانش و سرعت تغییرات، مجموعه ای از شایستگی های رفتاری یعنی شایستگی های: شخصیتی، اجتماعی، روش ها و تخصص از کارکنان انتظار می رود.(دانشگر، 1388)

1-10-7-ساختار سازمانی[8]:

ساختار سازمانی راه یا شیوه ای است که بوسیله آن فعالیتهای سازمانی تقسیم، ساماندهی و هماهنگ می شوند. سازمانها ساختارهایی را بوجود می آورند تا فعالیتهای عوامل انجام کار را هماهنگ کرده و اعمال اعضا را کنترل کنند.(اعرابی،1376 : 10)

[1] Knowledge management

[2] Larry Prusak

[3] Tidewater Middle East Marine Services

[4] Technology

[5] Senior management support

[6] organizational culture

[7] human resources

[8] Organizational Structure

Abstract

This research is done to evaluate the readiness of Tidewater Middle East Marine Services Company for setting up the knowledge management system. The main goal of this research is: The evaluation on readiness of Tidewater Middle East Marine Services Company for setting up the knowledge management system.In this study we measure readiness of Tidewater Middle East Marine Services Company in five key indicators for setting up the knowledge management system.

These factors include: Technology, Senior management support, organizational structure, organizational culture and human resources.

The method used in this research is based on library research, questionnaire and interview.

In this research one-sample T-test  and Binomial test is used to investigate the research hypotheses and the Friedman test is used to prioritize the effective factors on the above-mentioned five factors.

According to the results gained from the evaluation of key indicators in Tidewater Middle East Marine Services Company the level of readiness in the field of Technology, Senior management support , organizational structure is good; and about the variations of organizational culture and human resources the level of readiness is evaluated as low, in other words there is an absence in the essential readiness of these variations. 

Keywords: knowledge management, Tidewater Middle East Marine Services Company, Technology, Senior management support, organizational structure, organizational culture and human resources.