پایان نامه تاثیر سود هر سهم، Q توبین و اهرم مالی بر قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

پایان نامه تحصیلی برای اخذ کارشناسی ارشد M.A

مدیریت بازرگانی- مالی

چکیده:

مساله اصلی پژوهش در این تحقیق این است که آیا بین سود هر سهم، نسبت Q توبین و اهرم مالی با قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ارتباط معنی داری وجود دارد؟به منظور یافتن پاسخ مناسب به سوال اصلی پژوهش چهار فرضیه تدوین گردیده است. جامعه آماری تحقیق کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را در بر می گیرد. روش نمونه گیری در این تحقیق سیستماتیک است. در این تحقیق داده های جمع آوری شده مربوط به متغیرها با استفاده از تکنیک های آماری و اقتصاد سنجی مورد تجزیه و تحلیل و فرضیات نیز مورد آزمون قرار گرفتند.نتایج حاصل از آزمون فرضیه های تحقیق نشان دهنده این است که از بین متغیرهای مستقل، اهرم مالی و Q توبین رابطه معنا داری با قیمت سهام دارند با توجه به نتایج آزمون مشاهده می شود که تمامی فرضیه های فرعی نیز تایید می شوند.

1-1-   مقدمه

بورس اوراق بهادار به معنی یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکتها یا اوراق قرضه تحت ضوابط و قوانین خاصی انجام می شود و از سویی مرکزی جهت جمع آوری پس اندازها و نقدینگی بخش خصوصی به منظور تامین مالی پروژه های سرمایه گذاری بلند مدت و سرمایه گذاری در شرکت ها می باشد.لذا جلب مشارکت های مردم مستلزم شناخت میزان بازده مورد انتظار سهامداران و میزان ریسک پذیری سرمایه گذاران با توجه به میزان سرمایه و خصوصیات رفتاری افراد مختلف می باشد(حامدیان،1379).

با توجه به اینکه مهمترین هدف سرمایه گذار از سرمایه گذاری کسب منافع آتی است، بنابراین تلاش می کند تا در بهترین فرصت، سرمایه گذاری نموده و بیشترین بازده را با توجه به ریسک آن کسب نماید. همین موضوع باعث شده است که جهت بسیاری از پژوهش ها ی مالی به سمت پیش بینی قیمت یا بازده سهام در بازارهای مختلف معطوف شود( علاء، 1384)   

نسبت های مالی اطلاعات مالی مفیدی را به سرمایه گذاران و تحلیلگران ارائه می کنند، به طوریکه آنها می توانند عملکرد یک شرکت را ارزیابی کنند و بتوانند موقعیت آن را در یک بخش و در طول زمان تجزیه و تحلیل نمایند(گالیزو و سالوادر،2003).

در این فصل، ضمن ارائه بیان مساله، موضوعات مربوط به اهداف تحقیق، چارچوب نظری تحقیق، روش شناسی تحقیق، قلمرو تحقیق و تعاریف اصطلاحات و واژگان به کار رفته در تحقیق نیز شرح داده می شود.

1-2- مسأله تحقیق

بررسی عوامل تعیین کننده تغییرات قیمت سهام در دهه های اخیر از سوی پژوهشگران حسابداری و مالی بطور گسترده مورد بررسی قرار گرفته است، چرا که توسعه و بالندگی اقتصادی در هر کشوری بدون شک وابسته به رشد، توسعه و پویایی بازارهای پول و سرمایه می باشد. بویژه بازار سرمایه که تامین کننده میان مدت و بلند مدت وجوه مورد نیاز واحد های اقتصادی است.با توجه به اهمیت و گسترش روز افزون بازارهای سرمایه در تجهیز و جمع آوری سرمایه های کوچک فردی به سمت فعالیت های تولیدی،شناسایی نحوه رفتار سرمایه گذاران و متغیرهای تاثیرگذار بر قیمت سهام در این بازارها اهمیت زیادی پیدا کرده است(مرادی،1385).

برخی از افراد معتقدند که هدف اصلی شرکت های سهامی باید به حداکثر رساندن رفاه اجتماعی باشد . با وجود اینکه این هدف بسیار والاست، اما عملا امکان پذیر نیست و به همین دلیل، گروهی از افراد اعتقاد دارند که هدف شرکت های سهامی باید به حداکثر رساندن قیمت سهام باشد. از سوی دیگر، قیمت سهام یکی از اقلامی است که افراد تمایل زیادی به پیش بینی آن دارند، زیرا قیمت سهام مورد توجه استفاده کنندگان داخلی(مانند مدیران مالی و مدیران اجرایی) و استفاده کنندگان خارجی(مانند اعتبار دهندگان و سرمایه گذاران) است(ابراهیمی و سعیدی،1389).

پایه و اساس هر سرمایه گذاری، ارزشیابی صحیح و دقیق آن است. در بازار سهام نیز  ارزشیابی سهم از همین درجه اهمیت برخوردار است. عدم ارزشیابی صحیح و دقیق، سرمایه گذاران را با ریسک و خطرات زیادی روبه رو میکند و اگر بدون ارزشیابی دقیق اقدام به سرمایه گذاری کنند، با قبول ریسک بسیار بالا شاید هیچ وقت بازده متناسب با قبول این خطر را کسب نکنند. شناخت عوامل موثر بر تغییرات قیمت سهام، به انجام صحیح تر معاملات کمک می کند. تحقیقات پیشین برخی از عوامل مؤثر بر تغییرات قیمت سهام را مورد بررسی قرارداده اند و هیچیک از مطالعات به طور همزمان، تاثیر متغیرهای سود هر سهم، اهرم مالی، Q توبین را با قیمت سهام در دو حالت کل صنایع و صنایع مختلف از طریق مدل رگرسیون متغیرهای چند گانه انجام نداده اند.

در  تحقیق حاضر به بررسی رابطه ی متغیر های اصلی تحقیق(سود هر سهم، اهرم مالی، Q توبین) با قیمت سهام پرداخته و مشخص خواهیم کرد که این عوامل چقدر می توانند تغییرات قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران را توضیح دهند.

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق

اهداف تحقیق در واقع بیان کننده خلاصه ای از آنچه که بایستی با انجام پژوهش به آن دست یافته شود می باشد. هدف تحقیق در واقع پاسخگویی به یک نیاز است، نیازی که در ارتباط با سوال پژوهش ایجاد شده است(خلعتبری،1387).

در صورتیکه امکان پیش بینی تغییرات قیمت سهام  از طریق بررسی تاثیر سود هر سهم، کیوتوبین و اهرم مالی فراهم آید می توان با کاهش ریسک، بازده بیشتری بدست آورد و در نتیجه منافعی که عاید سرمایه گذاران می شود در قالب سود پرداختی، افزایش قیمت سهام و یا هر دو مورد تجلی پیدا می کند.

1-4- هدف تحقیق

نوسانات قیمت سهام در تمامی بورس ها ی اوراق بهادار امری عادی و روزمره است.قیمت سهام تحت تاثیر عوامل مختلفی اعم از درون و برون سازمانی بوده و با هر کدام به نحوی دچار نوسان و تغییرات می شود. هدف این تحقیق بررسی تاثیرات سود هر سهم، کیو توبین و اهرم مالی بر قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران است.

.

1-5- سؤال تحقیق

   هر پژوهش در واقع با قصد پاسخگویی و راه حل یابی برای یک مساله اصلی که در قالب یک پرسش ظهور کرده است، آغاز می شود. هر پژوهش برای اینکه انسجام، هدفمندی و کاربردی بودن خود را حفظ کند باید بر حل یک مساله اصلی سازماندهی شود (خاکی، 1389).

   مساله اصلی پژوهش در این تحقیق این است که آیا بین سود هر سهم، نسبت Q توبین و اهرم مالی و قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ارتباط معنی داری وجود دارد؟

با توجه به سوال فوق فرضیه های پژوهش و روش انجام تحقیق تشریح می گردد.

1-6- فرضیه­های تحقیق

فرضیه یک حدس بخردانه است که بر اساس آن پزوهشگر راه حل های احتمالی مساله را پیشنهاد می کند و به خصوص رابطه بین متغیرهای موجود را پیش بینی می کند.(خلعتبری،1387)

به منظور یافتن پاسخ مناسب به سوال اصلی پژوهش سه فرضیه تدوین گردیده است:

فرضیه 1 : بین سود هر سهم و ارزش بازار سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ارتباط معناداری وجود دارد.

فرضیه 2 : بین اهرم مالی و ارزش بازار سهام  شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ارتباط معناداری وجود دارد.

فرضیه3 :. بین فرصت های سرمایه گذاری شرکت و ارزش بازار سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ارتباط معناداری وجود دارد.

فرضیه 4 : تفاوت معناداری بین سود هر سهم، اهرم مالی و نسبت کیو توبین  در صنایع مختلف وجود دارد.

   فرضیه فرعی 4-1- تفاوت معنا داری بین سود هر سهم در صنایع مختلف وجود دارد.

   فرضیه فرعی 4-2- تفاوت معنا داری بین نسبت اهرم مالی در صنایع مختلف وجود دارد.

   فرضیه فرعی 4-3- تفاوت معنا داری بین نسبت کیو توبین در صنایع مختلف وجود دارد.

1-7- روش اجرای تحقیق

1-7-1- روش تحقیق و گردآوری داده­ها

گستره این تحقیق در سه قلمرو موضوعی، زمانی و مکانی قرار می گیرد که عبارتند از:

قلمرو موضوعی: تحقیق حاضر از لحاظ موضوعی در حوزه مدیریت مالی قرار دارد و به بررسی ارتباط سود هر سهم، اهرم مالی، Q توبین با قیمت سهام شر کت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد.

قلمرو زمانی: داده های این تحقیق از ابتدای سال 1386 تا پایان سال 1390 را شامل می شود.

 قلمرو مکانی: بازار سرمایه کشور –  مشخصا بورس اوراق بهادار تهران – است.

داده ها و اطلاعات مورد نیاز از منابع متعدد و به روش های زیر استخراج، گردآوری و طبقه بندی گردیده و در بخش های مربوطه مورد استفاده قرار گرفته است:

   الف) منابع کتابخانه ای

    ب) سامانه اطلاع رسانی و معاملاتی بورس

    ج) نرم افزارهای آماری و اقتصاد سنجی

1-7-2- جامعه آماری و نمونه تحقیق

تحقیق حاضر در حوزه مدیریت مالی قرار دارد که جامعه آماری کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را در بر می گیرد. روش نمونه گیری در این تحقیق حذفی سیستماتیک است.

تعداد نمونه محاسبه شده برای فرضیات اول الی سوم تحقیق 93 شرکت برای هر سال مالی می باشد. همچنین با توجه به وجود شرط چهارم برای فرضیه اصلی چهارم سه صنعت قطعات اتومبیل، مواد دارویی و سیمان و گچ به عنوان نمونه مورد نظر تلقی می گردد.

1-7-3- روش تجزیه وتحلیل داده­ها

در این تحقیق با توجه به اهداف تحقیق و فرضیات مطرح شده، از روش های زیر به منظور بررسی روابط بین متغیرهای مستقل و وابسته استفاده شده است:

1.

در تحقیق حاضر به منظور آزمون سه فرضیه اول از مدل رگرسیون چندگانه به شرح زیر استفاده شده است:

lnMVPSit = a0  + a1EPSit + a2BVPSit + a3DPSit+ εit

lnMVPSit = a0  + a1LEVit + a2BVPSit +a3DPSit+εit  

lnMVPSit = a0  + a1Tobins Qit + a2BVPSit +a3DPSit+εit                            

2.

  به منظور آزمون فرضیه فرعی چهارم به همراه فرضیات فرعی آن طبق شروط نمونه حاضر سه صنعت قطعات اتومبیل، مواد دارویی و سیمان و گچ انتخاب گردید و سپس به بررسی وجود تفاوت معنی دار بین اهرم مالی، سود هر سهم و نسبت Q توبین این سه صنعت پرداخته شد.

1-8- متغیرهای تحقیق

   با توجه به تجربیات مطالعات دیگران در چارچوب فرضیات تحقیق سه گروه متغیر اساسی تحقیق شامل متغیرهای مستقل، وابسته و کنترلی که برای مدل سازی و آزمون فرضیات بکار گرفته شده است، معرفی می گردد.

1-8-1- متغیرهای مستقل

    در این پژوهش متغیرهای سود هر سهم، نسبت اهرم مالی و نسبت Q توبین به عنوان متغیر مستقل می باشند.

1-8-1-1- سود هر سهم

سود هر سهم عبارتست از سود خالص پس از کسر مالیات تقسیم بر تعداد سهام شرکت (بهرام فر و مهرانی، 1383).

1-8-1-2- نسبت اهرم مالی

برای محاسبه اهرم مالی روش های گوناگونی وجود دارد که در این پژوهش ازنسبت کل بدهی به کل دارایی استفاده گردیده است (گلینی مقدم، 1388).

1-8-1-3- نسبت Q توبین

در این تحقیق از نسبت Q توبین ساده شده استفاده گردیده که از رابطه زیر قابل محاسبه می باشد:

: ارزش بازار پایان سال سهام عادی

: ارزش بازار پایان سال سهام ممتاز

: ارزش دفتری پایان سال بدهی های بلند مدت

: ارزش دفتری پایان سال بدهی های با سررسید کمتر از یکسال

: ارزش دفتری پایان سال کل  دارایی های شرکت

لازم به ذکر است چون درشرکت های پذیرفته شده در بورس تهران سهام ممتاز نداریم بنابراین متغیر PREFEVAL  از صورت کسر حذف می گردد.

1-8-2- متغیر وابسته

در این پژوهش متغیر وابسته، لگاریتم طبیعی ارزش بازار سهام می باشد (مشکی، 1390). ارزش بازار سهام، به عنوان قیمت معاملاتی سهام است.

1-8-3- متغیرهای کنترلی

متغیرهای کنترلی تحقیق حاضر موارد زیر است:

1-8-3-1- سود تقسیمی

سود تقسیمی عبارتست از آن بخش از سود هر سهم که به سهامداران پرداخت گردیده است (بهرام فر و مهرانی، 1383). به عبارت دیگر DPS  بخشی از سود پس از کسر مالیات به ازاء هر سهم است که توسط شرکت پرداخت می گردد. سود پرداختی هر سهم از تقسیم کل سود پرداختی ( مصوب مجمع عادی سالانه ) بر تعداد سهام شرکت به دست می آید. www papyrus.ir

1-8-3-2- ارزش دفتری هر سهم

ارزش دفتری از تقسیم حقوق صاحبان سهام در ترازنامه بر تعداد سهام محاسبه می گردد.

1-9- استفاده­کنندگان از نتایج تحقیق

تحلیل گران مالی و کارگزاران بورس در انجام تحلیل ها و تصمیمات مالی خود می توانند با در نظر گرفتن نتایج این تحقیق، نسبت به تخمین و برآورد وضعیت بازده سهام شرکت ها  اقدام نمایند و در نهایت پر بازده ترین سهم را با در نظر گرفتن ریسک آن شناسایی و استفاده کنند. سرمایه گذاران و دست اندرکاران بورس اوراق بهادار می توانند از یافته های تحقیق بهره مند شوند.

مقدمه

 فصل اول به بیان کلیات پژوهش اختصاص داشت. بدین صورت که پس از بیان مقدمه، مسأله پژوهش، اهمیت و ضرورت پژوهش، هدف­های پژوهش، جامعه و نمونه آماری، متغیر­های پژوهش، روش پژوهش و گردآوری داده‌ها، استفاده‌کنندگان از نتایج پژوهش و برخی از واژه‌های کلیدی تشریح شد.

در این فصل، مبانی نظری و پیشینه تحقیق تشریح می­شود. در بخش مبانی نظری، ابتدا به معرفی متغیر وابسته به تفصیل پرداخته و سپس متغیرهای مستقل و کنترل تبیین و تشریح می­شود. در ادامه، خلاصه­ای از پژوهش‌های داخلی و خارجی پیشین مرتبط با موضوع پژوهش بیان می­شود.

2-2- مبانی نظری تحقیق

متغیر وابسته:

 در این تحقیق متغیر وابسته قیمت سهام می باشد، قیمت نشان دهنده درک فروشنده و مشتری از ارزش محصول است (چه، 2008).

قیمت، عنصر قابل مشاهده محصول است که منجر به خرید یا عدم خرید محصول می شود و مستقیما بر حاشیه سود بدست آمده تاثیر می گذارد(لهمان و وینر 1997).

تعریف عملیاتی قیمت سهام برابر است با ارزش معاملاتی سهام در بورس اوراق بهادار تهران (به ریال). منظور از ارزش معاملاتی سهام، قیمتی است که سهام در بازار معامله می شود. هر سهامی در یک روز معاملاتی معمولاً با قیمت های متفاوتی خرید و فروش می شوند. اما در این تحقیق قیمت در نظر گرفته شده در واقع قیمت بسته شده هر سهم در پایان روز معاملاتی مورد نظر می باشد. این قیمت بسته شده مبنایی برای قیمت گذاری سهام در روز معاملاتی آتی سهام می باشد. قیمت بسته شده (closing) در یک روز معاملاتی، در واقع میانگین وزنی قیمت های سهام معامله شده در همان روز با تاثیر حجم مبنا می باشد.( کشت کار، 1387).

2-2-1 تاثیر عوامل مختلف بر قیمت سهام

شناخت درست قیمت سهام یکی از ابزارهای اصلی بررسی بازار سرمایه است که باید در تعیین آن نهایت دقت به عمل آید و تمامی عوامل موثر بر آن تا حد ممکن شناسایی و در محاسبات دخالت داده شود. به طور کلی عوامل موثر بر قیمت سهام را در چهار گروه زیر می توان دسته بندی کرد:

اطلاعات گذشته

اطلاعات (وضعیت) کنونی

انتظارات قابل پیش بینی

عوامل غیر قابل پیش بینی

دو عامل نخست مبتنی بر واقعیت ها و مربوط به گذشته و حال و دو عامل بعدی مربوط به آینده است. عامل سوم به کمک مدل های آماری قابل پیش بینی است، حال آنکه عوامل غیر قابل پیش بینی را نمی توان در تعیین قیمت سهام شناسایی کرد. عامل چهارم سبب می شود، قیمت ها تصادفی شود و از یک روند از پیش تعیین شده پیروی نکنند. این تصادفی بودن قیمت ها به دلیل اینکه عوامل موجد آن غیر قابل پیش بینی است سبب نوسان قیمت سهام خواهد شد و از مهمترین مراحل تعیین قیمت سهام است. میزان کارایی بازار به میزان دقت سه عامل نخست بستگی دارد و هر قدر این عوامل از دقت کمتری برخوردار باشد بازار کارایی کمتری خواهد داشت. کارایی بازار یک پدیده نسبی است و طیفی را تشکیل می دهد که از ناکارایی شروع و به کارایی  ختم می شود.

در نمودار زیر چگونگی تاثیر عوامل چهار گانه بر شمرده بر قیمت بازار سهام نشان داده شده است:

انتظارات قابل پیش بینی

عوامل غیر قابل پیش بینی

قیمت بازار

اطلاعات گذشته

اطلاعات کنونی

گذشته

آینده

حال

2-2-2 مکاتب قیمت گذاری سهام

در بورس اوراق بهادار  حساسیت های زیادی نسبت به روند قیمت وجود دارد. این امر باعث گردیده تا تحولات مرتبط با چنین پدیده ای مورد تحلیل های منظم قرار گیرد. به طور کلی دو گروه تحلیل گر در بازار وجود دارد، این دو گروه عبارتند از :

تحلیل گران تکنیکی یا چارتیست ها

 تحلیل گران اساسی یا بنیاد گراها

دیدگاه تحلیل گران تکنیکی یا چارتیست ها

چارتیست ها معتقدند که امکان محاسبه ارزش ذاتی سهام وجود ندارد. آنان بر این باورند که بازار دستخوش حالت های شبه روانی است و تاریخ همواره تکرار می شود. گرایش تاریخی الگوها در هر زمان باعث تکرار روند قیمت ها می شود. با بررسی روند گذشته می توان روند آینده را پیش بینی نمود. هدف اصلا تعیین تغییرات بلند مدت نیست، بلکه آنها به دنبال  استفاده از فرصت های کوتاه مدت می باشند. رسم نمودار و بدست آوردن روند مشهورترین ابزار مورد استفاده آنان است.

تحلیل گران اساسی یا بنیاد گراها

این گروه معتقدند هر سهم دارای ارزش ذاتی است. برای تعیین ارزش ذاتی باید به مطالعه عمیق و بنیادی بنگاه و کل اقتصاد و به اتکای تمامی اطلاعات پرداخت. آنها عقیده دارند که قیمت سهام روند خاصی ندارد و با مطالعه گرایش تاریخی نمی توان قیمت آینده را پیش بینی نمود. بازار سهام حافظه ندارد و قیمت ها به شکل تصادفی تغییر می کند. آنها چارتیست ها را فالگیران این حرفه می دانند(افشاری،1382).

2-2-3- معیارهای مورد استفاده در این پژوهش

2-2-3-1- متغیر مستقل:

متغیر مستقل یک ویژگی و خصوصیت است که بعد از انتخاب توسط محقق، در آن دخالت یا دستکاری می‌شود و مقادیری را می‌پذیرد تا تأثیرش بر روی متغیر وابسته مشاهده شود. تغییر در یک متغیر مستقل، تغییرات قانونمندی در متغیر وابسته به‌وجود می‌آورد، بنابراین در هر آزمایش تجربی، متغیر مستقل همان محرک است(خاکی، 1388). در زیر متغیرهای مستقل در این تحقیق ارائه شده اند:

2-2-3-1-1- سود هر سهم

سود هر سهم عبارتست از سود خالص پس از کسر مالیات تقسیم بر تعداد سهام شرکت (بهرام فر و مهرانی، 1383).

2-2-3-1-2- نسبت اهرم مالی

اهرم به حد و اندازه­ای که یک شرکت از طریق وام یا استقراض، تأمین­مالی نموده است، دلالت دارد. به‏عبارت دیگر، اهرم مالی بیانگر میزان هزینه­های ثابت مالی از قبیل بهره یا سود ثابت وام­ها در شرکت است(عبده تبریزی و حنیفی، 1386). یکی از مهم­ترین مقیاس­های اهرم، نسبت بدهی است که از تقسیم بدهی‏ها به دارایی­ها به­دست می­آید(بزرگ­اصل، 1385). پژوهش‏گرانی چون، کامران و همکاران[1] (2008)، جورجی و همکاران[2] (2009) و لین و مینگ[3] (2010)، در پژوهش­های خود از این نسبت به عنوان اهرم مالی استفاده کرده­اند(رستم­زاده، 1390). در این پژوهش ازنسبت بدهی به دارایی استفاده گردیده است.

2-2-3-1-3-  نسبت Q توبین

نسبت Q توبین از تقسیم ارزش بازار شرکت به ارزش جایگزینی دارایی‌ها به دست می‌آید. از آن جا که ارزش دفتری نمی تواند قابلیت اعتماد بالایی در ارزشیابی داشته باشد، می­توان برای رفع کاستی­های آن از ارزش جایگزینی دارایی‌ها استفاده کرد. بدین جهت ، ابتدا دارائی­های ثابت شرکت شامل اموال، ماشین آلات و تجهیزات آن تجدید ارزیابی می­شوند، زیرا به مرور زمان و به خصوص درشرایط تورم ارزش روز این دارائی­ها با ارزش دفتری آنها اختلاف پیدا کرده است. تجدید ارزیابی می­تواند توسط شاخص های اقتصادی بانک مرکزی و یا ارزیابی کارشناسان انجام شود. همچنین دارائی­های نامشهود مانند سرقفلی و امتیازات نیز ارزیابی می­شوند. در کنار این موارد باید برخی از دارائی­های جاری همچون بدهکاران که ذخیره مطالبات مشکوک­الوصول برای آنها ناکافی است ونیز برخی اقلام همچون ذخیره مالیاتی نیز مورد ارزیابی قرار گیرند. پس از ارزیابی این موارد و جایگزینی مقادیر آنها درترازنامه شرکت، با کسرنمودن بدهی­ها از دارائی­ها، مقدار حقوق صاحبان سهام بدست می­آید که با تقسیم این مقدار برتعداد سهام عادی، ارزش هر سهم عادی مشخص می­شود. اگر چه این روش در مقایسه با ارزش دفتری کامل­تر است ولی کاستی­هایی را نیز به همراه دارد. ازجمله آنکه دراین روش به بازدهی وسودآوری شرکت توجه چندانی نمی­شود . لازم به ذکر است که تجدید ارزیابی دارائی­ها و بدهی­ها می­تواند برمبنای ارزش معاملاتی روز آنها نیز انجام شود (جنانی، 1382).

در تئوری، نسبت Q توبین در یکی از سه حالت کلی زیر قرار می‌گیرد:

نسبت Q توبین برابر با یک؛

نسبت Q توبین بزرگتر از یک؛

نسبت Q توبین کوچک‌تر از یک

زمانی‌که نسبتQ  برابر با یک باشد، ارزش بازار شرکت با ارزش جایگزینی (در بعضی از معادله‌ها با ارزش تاریخی) دارایی‌های شرکت برابر است، لذا اطلاعات منعکس شده در صورت‌های مالی با اطلاعات واقعی در بازار برابر می‌گردد. بنابراین، تصمیم‌گیری بر اساس اطلاعات صورت‌های مالی کاملاً با واقعیت هم­خوانی و سازگاری دارد.

اما اگر نسبت Q توبین بزرگتر از یک باشد، کاملا واضح است که ارزش بازار شرکت بزرگتر از ارزش جایگزینی یا ارزش تاریخی دارایی‌های شرکت می‌باشد. در این حالت اطلاعات بازار با اطلاعات صورت‌های مالی همخوانی و سازگاری ندارد، همچنین می‌توان نتیجه‌گیری کرد که اطلاعات صورت‌های‌مالی برای تصمیم‌گیری فاقد ویژگی مربوط‌بودن است. بنابراین نسبت Q توبین با بیان این واقعیت که ارزش بازار شرکت بیشتر از ارزش جایگزینی یا تاریخی دارایی‌های شرکت است به سرمایه‌گذاران این واقعیت را اعلام می‌نماید که موسسه یا شرکت دارای فرصت‌های سرمایه‌گذاری می‌باشد. حالت سوم که نسبت Q توبین کوچکتر از یک باشد، عکس حالت قبل می‌باشد. به طور کلی می‌توان گفت، Q توبین با فرصت‌های سرمایه‌گذاری رابطه مستقیم دارد. در عمل، حتی بدون در نظر گرفتن تغییرات آماری، ارزش نرمال از طریق سرمایه‌ای کردن ارزش اجاره‌ها یا سودهای انحصاری، غیر عادی و بیشتر از مورد انتظار است (صالحی، ‌1380).

[1] Cameran et al.

[2] George

[3] Ming

Abstract

The main question in this research is whether Between earning per share, QTobin, leverage with The stock price of listed companies in Tehran Stock Exchange has a significant correlation? In order to find an appropriate answer to the main research question has been formulated four hypotheses. The population of all companies listed on the Tehran Stock Exchange. This research is systematic sampling.
The survey collected data on variables related to the use of statistical techniques and econometric analysis and Assumptions have also been tested.
The results of testing research hypothesis is illustrated Among the independent variables, financial leverage and significant relationship with stock prices are QTobin. The test results show that all sub-hypotheses are confirmed.