پایان نامه تأثیر مدیریت سود فزاینده و مدیریت سود کاهنده بر کیفیت سود

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد(M.A)

رشته حسابداری

چکیده پایان نامه( شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج بدست آمده‌ ):

انتظار بر این است که سود خالص،نتیجه عملکرد یک واحد اقتصادی را برای یک دوره مالی نشان دهد.اما مدیریت به واسطه داشتن انگیزه های مختلف اقدام به مدیریت سود(فزاینده یا کاهنده) می کند و این احتمال وجود دارد که این اقدام باعث کاهش کیفیت سود گردد. کاهش کیفیت سود به این معناست که سود خالص گزارش شده متفاوت از نتیجه عملکرد واحد اقتصادی است. هدف تحقیق حاضر بررسی کیفیت سود شرکت هایی است که با مدیریت سود فزاینده یا مدیریت سود کاهنده مواجه شده اند.جامعه آماری این تحقیق شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1385تا1390 بوده است که به روش حذف سیستماتیک تعداد115 شرکت به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند.در این تحقیق تأثیر مدیریت سود فزاینده و کاهنده به تفکیک، بر چهار ویژگی سود، شامل کیفیت اقلام تعهدی،پایداری، قابلیت پیش بینی و همواربودن مورد بررسی قرار می گیرد.به منظور آزمون فرضیه ها، مقادیر چهار ویژگی سود و اقلام تعهدی اختیاری(به عنوان نماینده مدیریت سود) اندازه گیری و در برآورد مدل های رگرسیونی چند متغیره، به روش پانل دیتا استفاده شده است.

نتایج به دست آمده نشان می دهد که مدیریت سود فزاینده،کیفیت سود شرکت ها را در دو سطح کیفیت اقلام تعهدی و قابلیت پیش بینی کاهش می دهد و مدیریت سود کاهنده، کیفیت سود شرکت ها را در دو سطح مذکور افزایش می دهد. همچنین میان مدیریت سود(فزاینده و کاهنده) و کیفیت سود در دو سطح پایداری و همواربودن سود اثر معناداری مشاهده نگردید.

هدف اولیه گزارش های مالی حل نمودن مشکل عدم تقارن اطلاعاتی است. به بیان بهتر هدف گزارشگری مالی، فراهم آوردن اطلاعاتی است که سرمایه گذاران، بستانکاران و سایر استفاده کنندگان را در اتخاذ تصمیمات اقتصادی یاری رساند. کمیته تدوین استانداردهای حسابداری ایران بیان می کند که صورتهای مالی اصلی ترین ابزار گزارش گری اطلاعات مالی به افراد خارج از واحد انتفاعی است و اطلاعات مالی فراهم شده توسط سیستم حسابداری تنها هنگامی می تواند در فرایند تصمیم گیری های اقتصادی استفاده کنندگان مفید واقع شده و مورد استفاده قرار گیرد که از حداقل استانداردهایی برخوردار باشد. این استانداردهای دستوری تحت عنوان "خصوصیات کیفی" اطلاعات حسابداری بیان می شوند و می توانند بر میزان سودمندی اطلاعات بیفزایند.

از طرفی در امور اقتصادی استفاده کنندگان، همواره برای تصمیم گیری و انجام تحلیل های خود به اطلاعات دقیق و قابل اتکایی نیازمندند و طبیعتاً فقدان اطلاعات مناسب و مربوط، موجب اخلال در تصمیم گیری آنان می شود. ارقام و گزارشهای مالی، بخش مهمی از داده ها و اطلاعات مورد نیاز این فرایند محسوب می شوند.(دستگیر و همکاران،1391)

 صورت سود و زیان، یکی از صورتهای مالی اساسی است که این هدف را برآورده می سازد. محصول صورت سود و زیان، سود خالص است و یکی از اطلاعات مالی بسیار مهمی است که توسط سرمایه گذاران و سایر استفاده کنندگان صورتهای مالی استفاده می گردد.

ولی باید به این نکته توجه شود که سود به عنوان مهمترین منبع اطلاعاتی، امکان دارد منعکس کننده عملکرد واقعی شرکتها و مدیریت آنان نباشد, زیرا به دلیل قابلیت انعطاف ذاتی استانداردهای حسابداری، تفسیر و به کارگیری روش های حسابداری در بسیاری از موارد تابع قضاوت و اعمال نظر مدیران می شود اما اهداف مدیریت با سهامداران هماهنگ نیست (نظریه نمایندگی) بنابراین امکان دستکاری و "مدیریت سود" وجود دارد. این کار با نزدیک کردن سود گزارش شده به میزان سود مورد نظر انجام می شود. به همین علت، علاوه بر کمیت سود، باید به کیفیت آن نیز توجه شود.

1-2 بیان مسأله تحقیق :

پیش از انقلاب صنعتی ، تئوری سنتی "مالک،مدیر" حاکم بود.به عبارتی مدیریت شرکت را، مالک آن عهده دار بود. اما پس از ظهور انقلاب صنعتی و بزرگتر شدن شرکتها و همچنین تخصصی شدن کارها و از آن جمله مدیریت، موضوع تفکیک مالکیت از مدیریت و تئوری نمایندگی به وقوع پیوست. در واقع جدایی مالکیت سهام و کنترل مدیریت بر عملیات شرکت می تواند باعث ایجاد تضاد منافع شود.

در متون مدیریت مالی مهمترین وظیفه مدیران، حداکثر نمودن ثروت مالکان ذکر شده است که این مهم از طریق افزایش سود خالص، افزایش قیمت سهام و کاهش ریسک صورت می گیرد.اما الگوی به حداکثر رساندن ثروت مالکان توسط الگوی به حداکثر رساندن ثروت مدیران به چالش کشیده می شود. به بیان بهتر مدیران سعی در حداکثر نمودن منافع خود دارند که لزوما همسو و همسان با منافع مالکان نیست.(احمد پور و همکاران،1390)

باید توجه داشت که افراد در جامعه به طور ذاتی درصدد افزایش منافع شخصی خود بوده و مدیران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و علاقمندند در راستای حداکثر نمودن منافع شخصی، رفاه اجتماعی و تثبیت موقعیت شغلی خود، تصویر مطلوبی از وضعیت مالی واحد تجاری به سهامداران و سایر افراد ذینفع ارائه نمایند.(تقوی و همکاران،1389)

انعطاف موجود در استانداردهای حسابداری به مدیران این اجازه را می دهد که در گزارشگری مالی به منظور انتقال اطلاعات، تشخیص و قضاوت شخصی خود را اعمال نماید که وجود این اختیار و در نتیجه اعمال قضاوت توسط مدیران در فرایند گزارشگری مالی به "مدیریت سود" شهرت یافته است.

مطالعات فراوانی در سالهای اخیر پیرامون مدیریت سود انجام گرفته است. در خصوص این موضوع سوالاتی از این دست به ذهن خطور می کند که آیا مدیریت سود بالذات امری تقبیح شده است یاخیر؟

آیا می توان مدیریت بر سود را به طور کلی امری متقلبانه محسوب نمود که موجب گمراه کردن استفاده کنندگان از صورتهای مالی می شود؟

شواهد تجربی این موضوع را رد می کند که مدیریت سود در فرایند گزارشگری مالی را بالذات نوعی تقلب محسوب کنیم.

گای و همکاران(1996) "فرض اندازه گیری عملکرد" را مطرح کرده اند که بر اساس آن مدیران با استفاده از مدیریت سود تلاش می کنند اثر رویدادهای اقتصادی جاری را در سودهای گزارش شده جاری به دقت منعکس کنند. در مقابل آنها "فرض مدیریت فرصت طلبانه اقلام تعهدی" را تعریف کرده اند که بر اساس آن مدیران با بکارگیری مدیریت سود، صحت و دقت گزارشگری سود را کاهش می دهند.(بهار مقدم و همکاران1389)

کریستی و زیمزمن(1994) "اقدامات مدیریتی کارا" را مطرح و آن را به این شکل تعریف می کنند که این اقدامات ثروت طرفین قرارداد، شامل سهامداران، وام دهندگان و مدیران را افزایش می دهد. در مقابل آنها "اقدامات مدیریتی فرصت طلبانه" را به صورت اقداماتی تعریف می کنند که بر اساس آن، مدیران به جای افزایش ثروت تمامی طرفین قرارداد، فقط ثروت خود را افزایش می دهند.(همان منبع)

بهار مقدم و همکاران(1389) به بررسی رابطه اقلام تعهدی اختیاری به عنوان شاخص مدیریت سود و سود آوری آتی با استفاده از سه متغیر جریانهای وجه نقد عملیاتی آتی، سود خالص عاری از اقلام تعهدی اختیاری آتی و تغییر در درآمدهای آتی می بردازند و به این نتیجه می رسند که در بورس اوراق بهادار تهران مدیریت سود به کارایی گرایش دارد.

تقوی و همکاران(1389) رابطه بین هزینه های نمایندگی و ارزش شرکت را با مدیریت سود مورد مطالعه قرار می دهند و به این نتیجه می رسند که مدیریت سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در جهت منافع شرکت نبوده و مدیران این شرکتها از مدیریت سود در جهت منافع شخصی خود استفاده می کنند. 

بنابراین"مدیریت سود" به خودی خود نباید امری مذموم تلقی گردد بلکه با توجه به نیت مدیریت از دستکاری آخرین رقم صورت سود و زیان، می توان مدیریت بر سود را به دو نوع "فرصت طلبانه" و "سودمند" تقسیم بندی نمود.

از طرفی سود به عنوان محصول نهایی حسابداری همواره برای مقاصد مختلفی نظیر ارزشگذاری سهام، ارزیابی عملکرد مدیریت شرکتها و مواردی از این دست مورد توجه بوده است.

اما از این نکته نیز نباید غافل شد که سود به عنوان مهمترین منبع اطلاعاتی، امکان دارد منعکس کننده عملکرد واقعی شرکتها و مدیریت آنان نباشد زیرا همان گونه که پیشتر بیان شد به جهت وجود قابلیت انعطاف ذاتی استانداردهای حسابداری، تفسیر و بکارگیری روشهای حسابداری در بسیاری از موارد تابع قضاوت و اعمال نظر مدیران می شود. به همین علت باید علاوه بر کمیت سود، کیفیت آن نیز مورد توجه قرار گیرد. 

در ایران، اعتمادی و همکارن(1391) به بررسی چگونگی تاثیر مدیریت سود بر کیفیت سود پرداخته اند.آنها اقلام تعهدی اختیاری را به عنوان نماینده مدیریت سود انتخاب و تأثیر آن را بر چهار ویژگی کیفیت سود(کیفیت اقلام تعهدی، پایداری، قابلیت پیش بینی، هموار بودن)مورد مطالعه قرار دادند و در نهایت به این نتیجه رسیدند که مدیریت سود، کیفیت سود را کاهش می دهد.

در این تحقیق ما ابتدا مدیریت سود را به فزاینده و کاهنده تفکیک نموده و سپس تاثیر هر کدام را بر روی کیفیت سود مورد مطالعه قرار می دهیم.

1-3 اهمیت موضوع تحقیق و انگیزه انتخاب آن:

یکی از اهداف اساسی وضع استاندادهای حسابداری این است که به استفاده کنندگان از صورتهای مالی اطمینان قابل ملاحظه ای بدهد تا آنها بتوانند با اتکا بر اطلاعات انتشار یافته تصمیمات نسبتا مربوط و صحیحی اتخاذ نمایند. سود به عنوان مهمترین محصول سیستم اطلاعاتی حسابداری نقش بسیار مهمی در جهت دهی به تصمیمات استفاده کنندگان از صورتهای مالی دارد. لذا تحلیل گران مالی علاوه بر کمیت سود به کیفیت آن نیز توجه دارند چرا که  این احتمال وجود دارد که مدیران در جهت منافع شخصی خود و با استفاده از انعطاف های موجود در استانداردهای حسابداری سود را به گونه ای گزارش نمایند که با هدف تامین منافع عمومی استفاده کنندگان مغایرت داشته باشد.

مدیران از انجام مدیریت سود دارای انگیزه های متفاوتی می باشند، انگیزه پاداش، انگیزه سیاسی، انگیزه مالیاتی، تغییر مدیریت و...

که هر مدیر مبتنی بر انگیزه انجام مدیریت سود ممکن است دست به مدیریت سود فزاینده و کاهنده بزند. به عنوان مثال اگر انگیزه دریافت پاداش بیشتر مد نظر مدیر باشد طبیعی است که سود را در جهت بیشینه نشان دادن آن مدیریت میکند و یا اگر هدف کاهش مالیات پرداختنی باشد، سود در جهت کمینه مدیریت خواهد شد 

تاکنون تحقیقی در ایران پیرامون تاثیر مدیریت سود به صورت تفکیک شده (فزاینده-کاهنده) بر کیفیت سود انجام نگرفته است. لذا از آنجا که ممکن است تاثیر هر کدام از آنها بر کیفیت سود نتایج متفاوتی داشته یاشد که در فرایند تصمیم گیری استفاده کنندگان از صورتهای مالی مفید واقع شود، ما را بر آن داشت تا به بررسی این موضوع بپردازیم.

1-4 هدف تحقیق:

سود دارای محتوای اطلاعاتی است و یکی از اقلامی است که مورد توجه طیف وسیعی از استفاده کنندگان صورتهای مالی قرار می گیرد. انتظار بر این است که سود خالص نتیجه عملکرد یک واحد اقتصادی را برای یک دوره مالی نشان دهد.

اما مدیریت، به واسطه داشتن انگیزه های مختلف اقدام به مدیریت سود می کند و این احتمال وجود دارد که این اقدام باعث کاهش کیفیت سود گردد. کاهش کیفیت سود به این معناست که سود خالص گزارش شده متفاوت از نتیجه عملکرد واحد اقتصادی است. بنابراین طبیعی است که در چنین شرایطی از محتوای اطلاعاتی سود کاسته می شود و استفاده کنندگان نیز کمتر می توانند در مدلهای تصمیم گیری خود به این عنصر مهم صورتهای مالی اتکاء کنند.

هدف تحقیق حاضر بررسی کیفیت سود شرکتهایی است که با مدیریت سود فزاینده یا مدیریت سود کاهنده مواجه شده اند تا نتایج آن برای استفاده کنندگان از صورتهای مالی مفید واقع شود. 

1-5 فرضیه های تحقیق:

در راستای مطالب بیان شده دو فرضیه اصلی و هر کدام از فرضیات اصلی به چهار فرضیه فرعی به شکل ذیل تبیین می گردد.

1-5-1) مدیریت سود فزاینده کیفیت سود شرکتها را کاهش می دهد.

1-5-1-1) مدیریت سود فزاینده ویژگی کیفیت اقلام تعهدی سود شرکتها را کاهش می دهد.

1-5-1-2) مدیریت سود فزاینده ویژگی پایداری سود شرکتها را کاهش می دهد.

1-5-1-3) مدیریت سود فزاینده ویژگی قابلیت پیش بینی سود شرکتها را کاهش می دهد.

1-5-1-4) مدیریت سود فزاینده ویژگی هموار بودن سود شرکتها را کاهش می دهد.

1-5-2)  مدیریت سود کاهنده کیفیت سود شرکتها را کاهش می دهد.

1-5-2-1) مدیریت سود کاهنده ویژگی کیفیت اقلام تعهدی سود شرکتها را کاهش می دهد.

1-5-2-2) مدیریت سود کاهنده ویژگی پایداری سود شرکتها را کاهش می دهد.

1-5-2-3) مدیریت سود کاهنده ویژگی قابلیت پیش بینی سود شرکتها را کاهش می دهد.

1-5-2-4) مدیریت سود کاهنده ویژگی هموار بودن سود شرکتها را کاهش می دهد.

1-6 روش تحقیق:

روش تحقیق با توجه به هدف کاربردی است و از نوع همبستگی چند متغیره است. اطلاعات مورد نیاز از صورتهای مالی اساسی شرکتها استخراج می شود. این اطلاعات از طریق سازمان بورس اوراق بهادار تهران جمع آوری خواهد شد.

1-6-1 قلمرو تحقیق:

مکانی

از آنجایی که شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران مشمول مقررات خاص سازمان بورس می باشند، انتظار می رود اطلاعات تهیه شده از سوی این شرکتها، از انسجام، قابلیت اعتماد، و کیفیت بالاتری برخوردار باشند. لذا جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشند که شرایط مندرج در برآورد نمونه را کسب نمایند.

زمانی

شرکتهایی که از ابتدای سال 85 تا 90 در بورس فعال بوده و دارای شرایط ذیل باشند.

شرکت باید قبل از سال 1385 در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده  و تا پایان سال1390 در بورس فعال باشد.

شرکت طی سال های 1385 تا 1390 تغییر سال مالی نداده باشد و سال مالی آن به پایان اسفند ماه منتهی شود.

شرکت در گروه شرکت های هلدینگ، سرمایه گذاری و یا واسطه گری مالی نباشد.

اطلاعات مورد نیاز شرکت در دسترس باشد.

1-7 تعریف واژگان کلیدی:

1-7-1 مدیریت سود: فرایندی که مدیریت در راستای رسیدن سود واقعی به سود مورد انتظارانجام می دهد.

1-7-2 کیفیت سود: به توانایی سود گزارش شده در انعکاس عایدات واقعی، مفید بودن در پیش بینی سود های آتی و همچنین به ثبات، پایداری و عدم نوسان پذیری سود گزارش شده اشاره دارد. (ایزدی نیا و رسائیان،1390)

1-7-3 اقلام تعهدی: تفاوت بین سود حسابداری شرکت و جریان وجوه نقد حاصل از عملیات، که به دو بخش تقسیم می شود.

1-7-3-1) اقلام تعهدی اختیاری: عبارت است از اقلام تعهدی که مدیریت می تواند کنترل هایی روی آنها اعمال کند.

1-7-3-2) اقلام تعهدی غیر اختیاری: عبارت

مقدمه:

گزارشهای مالی، از مهمترین فرآورده های سیستم حسابداری است که از اهداف عمده آن، فراهم آوردن اطلاعات لازم برای ارزیابی عملکرد و توانایی سودآوری بنگاه اقتصادی است.(اعتمادی و همکاران،1390)

یکی از اقلامی که در گزارشهای مالی(صورت سود و زیان) تهیه می شود سود خالص است که کاربردهای متفاوتی دارد. معمولا سود به عنوان مبنایی برای محاسبه مالیات، عاملی برای تدوین سیاستهای تقسیم سود و راهنمایی برای سرمایه گذاری و تصمیم گیری و بالاخره عاملی برای پیش بینی به شمار می آید.

از طرفی آنچه که در شرکتهای بزرگ می بینیم، ساختار مالکیت گسترده و تعداد زیادی سهامدار است که لاجرم، تفکیک مالکیت از مدیریت را در پی خواهد داشت، و از آنجایی که غالب سهامداران، سهامداران جزء محسوب می شوند، توانایی اعمال کنترل موثر بر مدیران را نخواهند داشت.

بنابراین این امکان بالقوه برای مدیران وجود دارد تا حداقل بخشی از ثروت گروه های درون سازمانی را به سمت خود منتقل کنند. زیرا اولاً مدیران به اطلاعاتی دسترسی دارند که سایر افراد حداقل به بخشی از آن دسترسی نخواهند داشت و ثانیاً به دلیل تهیه و ارسال بخشی از اطلاعات، از جمله اطلاعات مالی توسط مدیران، این امکان برای آنها به وجود آمده تا بتوانند در جهت منافع خود اطلاعات مذکور را تغییر دهند.(اسدی و همکاران،1390)

 از طرفی اصول پذیرفته شده حسابداری و مبنای تعهدی، به مدیران اجازه می دهد که در گزارشگری مالی به منظور انتقال اطلاعات، تشخیص و قضاوت خود را اعمال کنند. اعمال قضاوت توسط مدیران و اختیارات آنان در فرایند گزارشگری مالی به "مدیریت سود" شهرت یافته است.به عبارتی محاسبه سود خالص بنگاه اقتصادی متاثر از روشها و برآوردهای حسابداری است و بدین لحاظ امکان "دستکاری سود" توسط مدیریت وجود دارد.

این امر موجب آن شده  که "سود واقعی" بنگاه از "سود گزارش شده" در صورتهای مالی متفاوت باشد و از آنجایی که سود خالص از مهمترین اطلاعات مالی است که در تصمیمات اقتصادی ذینفعان کاربرد گسترده ای دارد و همچنین با توجه به حساسیت و ابعاد گسترده کاربرد سود، دقت در ابعاد مختلف و بررسی دیدگاه های گوناگونی که در محاسبه و اراِئه سود وجود دارد ضروری به نظر می رسد.یکی از ابعاد مهم سود،کیفیت سود است.کیفیت سود جنبه بسیار مهمی از سود حسابداری را نشان می دهد، زیرا سودهای با کیفیت کم می تواند باعث اعطای نادرست اعتبار از سوی اعتبار دهندگان، و نیز تخصیص غیر بهینه منابع به طرح هایی با بازدهی غیر واقعی و در نتیجه کاهش رشد اقتصادی گردد.

بنابراین می بایست علاوه بر کمیت سود به کیفیت آن نیز توجه نمود. این پژوهش بر آن است تا با تفکیک مدیریت سود به "فزاینده و کاهنده" تاثیر آن را بر کیفیت سود مورد بررسی قرار دهد، تا در فرایند تصمیم گیری استفاده کنندگان از صورتهای مالی مفید واقع شود.

2-2 تئوری نمایندگی:

پیش از انقلاب صنعتی ، تئوری سنتی"مالک،مدیر"حاکم بود.به عبارتی مدیریت شرکت را، مالک آن عهده دار بود. اما پس از ظهور انقلاب صنعتی و بزرگتر شدن شرکتها و همچنین تخصصی شدن کارها و از آن جمله مدیریت، موضوع تفکیک مالکیت از مدیریت و تئوری نمایندگی به وقوع پیوست. بنابراین گروهی که دارای منابع مالی بودند گردهم جمع شدند و اداره شرکت را به اشخاصی که دارای مهارت های خاص مدیریت بودند سپردند.

جنسن و مکلینگ(1976) مبانی تئوری نمایندگی را مطرح نمودند. بر این اساس، مدیران کارگزار و سهامداران کارگمار تعریف می شوند. تصمیم گیریهای روزمره مربوط به شرکت از طرف مالکان به مدیران تفویض می شود و مدیران باید به عنوان نمایندگان مالکان  تصمیماتی در جهت افزایش ارزش شرکت و ثروت سهامداران اتخاذ نمایند. مطابق این تئوری یک واحد تجاری مجموعه ای از قراردادهاست که بین گروههای ذینفع منعقد می شود و روابط بین ذینفعان بر اساس قراردادهای نوشته یا نانوشته شکل می گیرد اما مشکل نمایندگی از جایی آغاز می گردد که تصمیمات مدیران لزوما در جهت منافع مالکان آن نباشد به عبارتی مدیران تصمیماتی را اتخاذ نمایند که در آن فقط منافع شخصی مدیر لحاظ شده باشد نه منافع همه ذینفعان، در واقع جدایی مالکیت سهام و کنترل مدیریت بر عملیات شرکت باعث ایجاد تضاد منافع می شود.

تئوری مزبور پیش بینی می کند که بین ذینفعان دخیل در یک واحد تجاری به سبب پیروی از منافع شخصی، تضاد منافع وجود دارد. مدیران،سهام داران،اعتباردهندگان،دولت و... از جمله این ذینفعان به شمار می روند. به عنوان مثال، بنابر تئوری نمایندگی همواره بین سهامداران واعتباردهندگان نوعی تضاد منافع وجود دارد. این تضاد از آنجا سرچشمه می گیرد که اولا هر یک از این ذینفعان دارای مطلوبیت ها، اطلاعات و تعهدات متفاوتی با یکدیگر هستند(واتس؛2002) و ثانیا در حالیکه اعتباردهندگان دارای حقوق ثابتی نسبت به خالص دارایی های واحد تجاری هستند، سهام داران حق نامحدودی نسبت به باقیمانده خالص داراییها دارند. (جنسن و مکلینگ1976) (ابراهیمی کردلر و همکارن،1387)

بر اساس تئوری قرارداد، هر واحد تجاری قراردادهای مختلفی میان اشخاص مختلف تنظیم نموده و با آنها در ارتباط است. با توجه به اندازه و بزرگی واحد تجاری تعداد افراد درگیر در این قراردادها، ممکن است کم یا زیاد باشند.آنچه که در همه قراردادها برای همه افراد مشترک می باشد، آن است که هر شخص برای تامین منابع، تعهدی نسبت به واحد تجاری دارد و در مقابل نیز، حق و حقوقی از منافع آن واحد خواهد داشت. واحد تجاری را می توان مجموعه ای از قراردادها میان سهامداران، مدیران، کارکنان، فروشندگان، مشتریان، دولت و اعتبار دهندگان فرض نمود. هر یک از گروه ها، قراردادی جدا با شرکت دارند، سهامداران و اعتبار دهندگان منابع مالی مورد نیاز واحد تجاری را تامین می کنند و در عوض بازده مورد انتظار خود را می خواهند. مدیران و کارکنان مهارت خود را به شرکت عرضه می کنند و انتظار جبران آن را از طریق حقوق و پاداش دارند. فروشندگان مواد اولیه و یا تجهیزات را به شرکت می فروشند و در عوض انتظار دریافت وجه آن را دارند. مشتریان در ازای خرید کالاها و یا خدمات به واحد های تجاری پول پرداخت و یا تعهد پرداخت را تقبل می کنند. همچنین دولت در ازای دریافت مالیات، خدمات عمومی را به شرکت ارائه می دهد.  

سهامداران

اعتبار دهندگان                                                                                      جامعه

واحد تجاری

مشتریان                                                                                                         دولت

فروشندگان                                               کارکنان(مدیر)

واحد تجاری به عنوان مجموعه ای از قراردادها

در مدل قراردادی مذکور، فرض می شود که اشخاص درگیر قرارداد، همه به دنبال منافع شخصی خود هستند. بنابراین همکاری آنها با واحد تجاری تا زمانی ادامه خواهد داشت که برای آنها منفعتی وجود داشته باشد. سازمانی موفق است که در فرایند تنظیم قرارداد به اشخاص طرف قرارداد خود منافع لازم را برساند.                                                                                                                 

اگر حقوق کارمندان در یک واحد تجاری بیشتر از واحد های تجاری دیگر باشد، در آن صورت اشتغال او سودمند و مفید است. همچنین این موضوع در مورد سهامداران، اعتباردهندگان، مدیران و سایر اشخاص طرف قرارداد نیز صدق می کند. اگر واحد تجاری منابعی را که از اشخاص طرف قرارداد خود دریافت می کند، به گونه ای به کار گیرد که ارزشی بیش از ارزش منابع به کار گرفته شده به دست آورد، در آن صورت منابع اشخاص طرف قرارداد خود را احتمالا تامین نموده و این موضوع باعث می شود که آنها قرارداد خود را با واحد تجاری فسخ ننمایند. ( دکتر بهمن بنی مهد، تئوری حسابداری،)                

2-2-1مشکلات نمایندگی:

اولین مشکل مربوط به نمایندگی، وجود تضاد منافع بین سهامدار و مدیر است. یعنی سهامدار به دنبال رسیدن به بالاترین مرحله ارزش سرمایه گذاری است و مدیر هم به دنبال افزایش ثروت خود می باشد؛ بنابراین، این احتمال وجود دارد که مدیر، با تصمیماتی که اتخاذ می کند در راستای منافع سهامدار عمل ننماید و منافع شخصی را بر منافع سهامداران برتری دهد. اختلاس و فساد مالی مدیر و خارج ساختن منافع سهامدار از شرکت، نمونه های افراطی از این تضاد منافع می باشد. دومین مشکل نمایندگی، مربوط به ناتوانی سهامدار، در ملاحظه اقدام و عملیات مدیر است(جنسن1998؛هلمسترام1979) سهامدار نمی تواند اقدامات مدیر را به طور روزانه دنبال کند تا مطمئن شود که آیا تصمیم گیریهای مدیر، منطبق با منافع سهامدار است یا خیر؛ بنابراین،سهامدار فاقد اطلاعات لازم در خصوص عملیات مدیر است. این حالت را در اصطلاح تئوری نمایندگی"عدم تقارن اطلاعات" می نامند. در این صورت اگر از طرف سهامدار روشی جهت کنترل عملیات مدیر به وجود نیاید، فقط مدیر می داند که آیا در راستای منافع سهامدار گام برداشته است یا خیر؛از طرف دیگر،مدیر، نسبت به اقداماتی که در سازمان باید صورت گیرد،بیشتر از سهامدار اطلاع اجرایی دارد. این اطلاع اضافی مدیر، در تئوری نمایندگی "اطلاعات خصوصی" نامیده می شود. وجود اطلاعات خصوصی، به عدم تقارن اطلاعات بین سهامدار و مالک می افزاید.(نمازی،1384)

2-3 مروری بر مفهوم بنیادی سود و اهمیت آن :  

سود حسابداری، از آنجایی که شاخصی برای اندازه گیری عملکرد مدیریت ، معیاری برای اعطای تسهیلات،توسط اعتبار دهندگان و همچنین مبنایی برای پرداخت بازده به سهامداران و پرداخت مالیات محسوب می شود از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بنابراین چگونگی اندازه گیری و گزارشگری آن می تواند به طور مستقیم بر تصمیم گیری استفاده کنندگان از صورتهای مالی اثر گذار باشد.

شاید نخستین هدف سیستم حسابداری در موسسات تجاری اندازه گیری سود است. سود یکی از مفاهیمی است که احتمال می رود از اقتصاد به عاریه گرفته شده باشد. سود از نظر اقتصاد دانانی چون آدام اسمیت و هیکس به عنوان مبالغی است که شخص می تواند برداشت نماید، مشروط بر اینکه وضعیت مالی در پایان دوره به همان خوبی اول دوره حفظ شود. سود حسابداری بر مبنای فرض تعهدی و در چارچوب اصول پذیرفته شده حسابداری اندازه گیری می شود. هرچند تعریف جامع و مانع از سود حسابداری ارائه نشده است اما عموماً وقتی صحبت از سود حسابداری می شود، منظور تفاوت بین درآمدهای تحقق یافته و هزینه های انجام شده در طی یک دوره معین باشد.(ابریشم چی،مرضیه،1389)

سود از نظر برخی نظریه پردازان حسابداری مثل هندریکسون در سطوح مختلف، ساختاری،تفسیری و رفتاری مورد توجه قرار می گیرد. در سطح ساختاری، معمولاً حسابداران اصول و قواعدی را پذیرفتند که گاه ممکن است با پدیده های جهان واقعی و یا تأثیرات رفتاری آن کمتر در ارتباط باشد. در این سطح روشهای اندازه گیری و شناسایی سود مورد توجه قرار می گیرد و در شرایط مختلف بر اساس قواعد تعیین شده عمل می گردد برای تعریف سود در سطح تفسیری، روی مفاهیم اقتصادی، نظیر "رفاه" و "ثروت" تأکید شده است. و سود به عنوان معیاری برای سنجش کارایی مدیریت استفاده می شود. مفهوم سود در سطح رفتاری، به فرایند های تصمیم گیری سرمایه گذاران و اعتباردهندگان، عکس العمل قیمت اوراق بهادار در بازار بورس و واکنش حسابداران مربوط می شود.(خلیل زاده،1381)

          The effect of Incremental earnings management and reducing earnings management on earnings quality

Abstract:

It is expected that the net income result for the financial period shows an economic unit . , But due to management actions have different incentives to earnings management  ( decresing or incremental ) and possibility reduces quality of earnings . Reduce quality of earnings means that the net income result of the economic unit are reported differently . The purpose of this study earnings quality companies that earnings management increased or earnings management reducing faced . The population of listed companies in Tehran Stock Exchange during the period 1385 to 1390 has been the method of systematic elimination of 115 companies as samples were selected . , in this study the effect of incremental earnings management and decresing , for four beneficiaries, including accruals quality , persistence , predictability, smooth be examined for test research hypothesis, values ​​, and items of interest in four properties discretionary accruals ( as a proxy for earnings management ) to measure and estimated multivariable regression models , panel data techniques are used.
Also, decreasing the incremental earnings management the quality of corporate profits in two-level accruals and predict. decreasing earnings management the quality of corporate profits in the two-level increase. Also the earnings management (incremental and decreasing)and earnings quality  in two levels of persist and smooth of earnings No significant effects were observed .
Keywords: discretionary accruals , earnings quality , incremental earnings management, decreasing earnings management