پایان نامه جهت دریافت درجه دکترای دندانپزشکی
چکیده:
مقدمه:مشکلات دهانی و دندانی یکی از مشکلات بالقوه تهدید کننده ی حیات در بیماران تحت شیمی درمانی مبتلا به دیسکرازی های خونی است.این مطالعه به منظور بررسی یک راهکار جدید جهت ارتقا بهداشت در این افراد طراحی شده است.
روش اجرا: ما در این کارآزمایی بالینی یک سویه کور دو گروه 16 نفری از بیماران مبتلا به بدخیمی های خونی بستری در بیمارستان امام رضا(ع) را به طور تصادفی انتخاب کرده و اثرات آبفشانهای فوق لثه ای و گاز استریل مرطوب را بر روی شاخص بهداشت دهان با استفاده از گاز استریل مرطوب به تنهایی (پروتکل رایج در بیمارستان ) در مدت 3 هفته مقایسه نمودیم.
نتایج : میانگین شاخص دبری(DI-S) در مدت زمان مطالعه در گروه مورد 59.78% نسبت به گروه شاهد،کاهش داشته است ولی میانگین شاخص جرم(CI-S) در هیچ کدام از گروه ها در این مدت تفاوتی با شاخص جرم در روز اول معاینه نداشته است.با توجه به این دو شاخص،شاخص کل بهداشت دهان (OHI-S=Oral Health Index-Simplified) در گروه مورد،در روز اول معاینه،37.5% خوب،56.25% متوسط و 6.25% ضعیف بوده است و بعد از 3 هفته به 100% خوب ارتقا پیدا کرده است. در گروه شاهد شاخص بهداشت دهان در روز اول معاینه،56.25% خوب،37025% متوسط و 6.25% ضعیف بوده است و بعد از 3 هفته به 18.75%خوب، 75%متوسط و 6.25%ضعیفتغییر پیدا کرده است.بروز موکوزیت نیز در گروه مورد 0% و در گروه شاهد 31.25%بوده است.
نتیجه گیری و پیشنهادات:با توجه به یافته های آماری و کلینیکی ،آبفشان فوق لثه ای می تواند در کاهش چشمگیر شاخص دبری و بهبود شاخص بهداشت دهانی و حفظ آن در طی مدت درمان بیماری موثر بوده و به دلیل خطر کمتر آن نسبت به مسواک و از طرفی سهولت بیشتر کاربرد آن توسط بیمار یا پرستاران، می تواند به عنوان پروتکل استاندارد در بیمارستانها در مورد این افراد اجرا شود.
کلمات کلیدی:آبفشان فوق لثه ای،لوسمی،دیسکرازی خونی،شاخص بهداشت دهان(OHI
مقدمه
1- 2 لوسمی
تعریف : لوسمی نوعی سرطان خون است که به صورت بخشی از ناهنجاری ها با عنوان "نئوپلاسم های هماتولوژیک" طبقه بندی می گردد.(1)و گونه ای از بدخیمی در مشتقات سلول های بنیادی خون ساز است که ناشی از تکثیر یک کلون از سلولهای خونساز غیر نرمال که در آنها تمایز،تنظیم و مرگ برنامه ریزی شده سلولی(آپوپتوزیس)مختل شده است،می باشد. این سلول های بدخیم ابتدا در مغز استخوان پرولیفره شده و سپس به خون محیطی فرد مبتلا وارد می شوند. مشکلات زمانی ایجاد می شود که سلول های لوسمیک جای سلول های دفاعی طبیعی و پیش ساز اریتروسیت ها را اشغال می نماید.
علت لوسمی در اکثر موارد ناشناخته است و عوامل متعددی که شانس ابتلا به بیماری را افزایش می دهند به خوبی اثبات نشده اند، از جمله عوامل ژنتیکی که در برخی موارد لوسمی ایفای نقش می کنند. تعدادی از این عوامل عبارتند از :
اختلالات ژنتیکی مثل سندروم داون، کلاین فلتر و آنمی فانکونی
تابش اشعه به میزان بیشتر از GY 1
لوسمی حاد بدنبال استفاده از داروی فنیل بوتازون (مربوط به آرتریت) و آنتی بیوتیک کلرامفنیکل اتفاق افتاده است (2)
اما سهم کلی عوامل محیطی در ابتلا به لوسمی کمتر از 5% است. (1)
طبق آمارهای سال 2007،لوسمی در ایالات متحده تقریبا 3% از سرطان ها را تشکیل داده و 4% از موارد مرگ ناشی از سرطان نیز مربوط به این بیماری است. (2)احتمال ابتلای مردان نسبت به زنان اندکی بیشتر است. هنوز در ایران آمار دقیقی از موارد این بیماری وجود ندارد.
لوسمی را بر اساس سیر بالینی به دو نوع حاد و مزمن و بر اساس منشأ هیستوژنیک واولین رده سلول خونسازی که تحت تاثیر قرار گرفته(میلوئید یا لنفوئید) به دو نوع میلوئید و لنفوسیتیک (یا لنفوبلاستیک) تقسیم بندی می کنند(2)، در نتیجه 4 نوع لوسمی داریم :
1-2-1 لوسمی حاد : افزایش سریع در تعداد سلول های خونی نابالغ. تجمع این سلول ها، مغز استخوان را از تولید سلول های سالم خونی ناتوان می سازد. درمان فوری این نوع لوسمی به علت گسترش سریع و تجمع سلول های بدخیم و متاستاز آنها به سایر ارگان های بدن ضروری است. این نوع لوسمی بیشترین نوع لوسمی در کودکان است.
لوسمی مزمن : تولید زیاد سلول های سفید خونی غیرطبیعی اما نسبتا بالغ. پیشرفت آن ماه ها یا سال ها به طول می انجامد و اغلب در بزرگسالان اتفاق می افتد.
لوسمی لنفوسیتیک : در این تقسیم بندی، تغییرات بدخیمی در بخشی از مغز استخوان اتفاق می افتد که قرار است سلول های لنفوسیت را بسازند و اغلب این تغییرات زیر گروه مشخصی از لنفوسیت ها یعنی B-cellها را درگیر می کنند.
لوسمی میلوسیتیک : در این تقسیم بندی، تغییرات بدخیمی در بخشی از مغز استخوان اتفاق می افتد که قرار است گلبول های قرمز خون (RBC) و پلاکت ها را بسازند.
Introduction:Oral and dental problems are one of the potentially fatal problems in patients suffering from blood dyscrasia that are involved with chemo and radaition therapy.The goal of this study is to assess a new approach to increase the hygiene level in these patients.
Methods and Materials: in this random clinical trial we have selected 32 Imam Reza hospital patients,suffering from blood dyscrasia,to study the effects of supra-gingival irrigators in Oral Hygine Index Simplified(OHI-S) compared with the use of humid sterile gauze(common protocol in hospital) in 3 weeks.
Result:the Debris Index Simplified(DI-S) has 59.78% reduction in case group compared to control group but Calculus Index Simplified(CI-S) doesn't have any difference in these 3 weeks.according to these 2 indices:in case group,OHI-S was 37.5% good,56.25% fair and 6.25% poor in the first day examined but 100% good in the last follow up. and in control group: OHI-S was 56.25% good,37.5% fair and 6.25% poor in the first day examined but only 18.75% good in the last follow up. 75% was fair and 6.25% was poor.
Conclusion:According to statistical and clinical results,supragingival irrigation can decrease DI-S and increase OHI-S significantly and preserve the oral hygeine in these patients in the period of hospitalization and because of it's safety that is more than tooth brushing and it's easy application for patients and nurses,it can be used as a standard protocol in hospitals.
Key words:oral irrigator,leukemia,blood dyscrasia,Oral Health Index Simplified (OHI-S