پایان نامه بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن

word 2 MB 32662 282
1392 کارشناسی ارشد حقوق و فقه
قیمت قبل:۸۳,۸۰۰ تومان
قیمت با تخفیف: ۲۹,۸۵۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  •  رساله دکتری علوم قرآن و حدیث

    چکیده

    فمینیسم‏‏ به مثابه نظام فکری برآمده از انگاره اومانیسم، بازتاب مکتب های فکری مدرن غربی در بحث زنان است. فرهنگ و مبانی ارزشگذاری بسیاری از جوامع تحت تأثیر فلسفه، مذهب، سیاست، . . .تغییر یافته و عقیده به برتری مردان و در مقابل، نگاه حقارت آمیز به زنان و اجازه هر نوع خشونت و بی عدالتی علیه آنان، که در جوامع قدیمی شیوع داشت، طرفداران حقوق زن را برآن داشت تا به مبارزه با وضعیت موجود اقدام نمایند و به این ترتیب زمینه پیدایش مکاتب و نهضت های طرفدار برابری مطلق و همه جانبه زنان و مردان پدیدار گشت. حرکات و مبارزات فمینیستی در کشورهای غربی داعیه نجات و آزادی جنس زن را سرداد و فمینیسم‏‏ خواستار احیای حقوق برابر بلکه برتر زنان نسبت به مردان شد. این رساله تحت عنوان «بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم‏‏ با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن» پس از ریشه یابی علل پیدایش فمینیسم‏‏ و بیان سیر تاریخی این دیدگاه به عنوان مکتب بشری مدعی اعطای حقوق زنان، به مقایسه جایگاه زن در مکتب الهی اسلام و طرفداران حقوق زن می پردازد و میزان تطابق دو مکتب با حقوق فطری بانوان را تبیین می نماید تا مشخص شود مکتب فمینیسم‏‏ گرچه در خاستگاه های اولیه خود توانست از حقوق زنان دفاع نماید اما در بسیاری موارد هویت جنسی، نیازها، غرایز و خواسته های او را فراموش یا مسخ نمود و ارزش هر بانو را در امور فراخانوادگی و فعالیت های اجتماعی او دانست و به مرور زمان نهاد ازدواج و خانواده را به عنوان فضای ظلم و ستم بر زنان در طول تاریخ معرفی نمود. پس بیشتر تلاش های خود را در جهت متزلزل ساختن بنیادهای خانواده متمرکز ساخت تا جایی که سمت مادری را عامل اسارت زنان دانست و خواستار آزادی مطلق بانوان شد. علی رغم ادعای فمینیسم‏‏، این مرام در تمدن امروزی راهی کمتر شناخته و نامرئی برای تعدی به حقوق بانوان گشود و آسیب های جدی به شخصیت انسانی آنان وارد ساخت و به نام آزادی ایشان را در بند اسارت اجتماعی و اقتصادی بلکه شهوانی قرار داد. در حالی که نظام ربانی اسلام با حفظ هویت انسانی و جنسی زن و ارزش نهادن برای هر دو هویت، و نیز تساوی و برابری برای همه انسان ها در دو عرصه ی «معارف اعتقادی» و «کمالات اخلاقی»، مسیر رشد همسان و تعالی نامتناهی فراهم ساخت و در حوزه قوانین و مقررات فردی یا جمعی، معیار تفاوت میان زنان و مردان را اختلافات ساختار فطری و طبیعی تن و روان آنان قرار داد تا هر کدام به اهداف ویژه آفرینش خویش دست یابند و احکام را به سود مردان و به زیان زنان سامان نداد، بلکه تفاوت زنان و مردان را در انجام عمل صالح و مزین بودن به ارزش های انسانی دانست و علت تفاوت آفرینش «مرد» و همسرش «زن»، با دو ساختار طبیعی متمم، را زمینه پذیرش دو گونه ساز و کار اجتماعی مکمل قرار داد تا با تشکیل خانواده علاوه بر بقای نسل، در نیل به قرب الهی کمک کار هم باشند.

    کلید واژه ها: هویت انسانی، حقوق زن، عوامل فلسفه، سیاست، فرهنگ، مذهب، قرآن و حدیث، فمینیسم

    مقدمه

    حمد بی حد و ثناء بی پایان ذات پاکی را سزاست که از نفسی واحد مرد و زن را آفرید[1]و در حقیقت و هویت انسانی آن ها، تفاوتی قرار نداد و روح خدا را [2] تشکیل دهنده آن حقیقت، نهاد و بدن را ابزاری در اختیار روح گذاشت تا بتواند به کمالات انسانی نائل گردد. برای رسیدن آدمی به این کمالات بنابر اقتضای ربوبیتش، راهنمایی بشر را به عهده گرفت و هدایت او را از طریق فطرت[3] و ارسال رسل و انزال کتب[4] تضمین نمود و چارچوبی قانونمند را در نظام هستی استوار گرداند و آن را حدود الهی شمرد[5]و در طرح قوانین به دو معیار راستی و عدالت توجه اساسی و محوری نمود[6]و پایه و اساس آن ها را ابزارهای وجود انسان و نیازهای جامعه قرار داد.

    پاکترین درود و تحیّت بر پیامبران و برگزیدگان راه خدا و طریق هدایت بسوی معارف حقه او باد، که با ارشاد خود بشر را از ظلمتکده جهل به وادی ایمن انوار علم و دانش الهی رهبری نمودند. خاصه خاتم الانبیاء و سید المرسلین محمد بن عبد الله صلی الله علیه و آله و جانشینان او، سید الوصیین و امام المتقین و امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب و یازده فرزند امجد او که کاروان بشر را به سوی کمال و لقاء الهی رهنمون شدند و انسان را به آخرین منزل خود که مقام مقربین و صدیقین و مخلّصین است، به قرب الهی رهبری کردند.

    و سلام و درود فراوان بر دردانه نبی اکرم، ام ابیها، بنت رسول الله و خیر و کوثر جهانیان که پا به گیتی نهاد و نبوت را دختر و ولایت را همسر و امامت را مادری شایسته بود. او که فضائل انسانی اش برای جهانیان سرمشق و نمونه است و قیام و قعودش حجت بر عالمیان، او که قلم از نگارش اوصافش ناتوان و عقول از درک آن متحیر است.

    خداوند تبارک و تعالی انسان ها را آفرید و رمز فضیلت و برتری آن ها را در تقوا[7] نهاد و آن را سرمایه ای دست یافتنی توسط زن و مرد قرار داد. به واسطه رنگ، نژاد، جنسیت. . .آن ها را امتیاز نبخشید و بشر را با توجه به هویت مشترک و مختص، شرایط، تفاوت ها و امکانات، موظف به انجام اعمالی مشترک و مختص نمود و برای اصناف و گروه های مختلف قوانین و مقررات مشخصی را طرح کرد و در مقابل وظایف و اعمال مشترک، حقوقی مشترک را برای انسان ها در نظر گرفت؛ حق حیات، مساوات، آزادی، تعیین سرنوشت. . . و انسان ها را در راه کسب این حقوق مساوی قرار داد و در مقابل وظایف اختصاصی، حقوقی خاص تعیین نمود، حق سرپرستی (قیومیت)، حق همسری، حق مادری، حق فرزندی . .

    زن و مرد را در هویت انسانی همپا و همسنگ یکدیگر معرفی نمود و برای مشارکت آن ها در تصمیمات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی،. . . زمینه های لازم را فراهم آورد و بر هرکدام از این امور، آدابی خاص وضع نمود که متناسب با هویت جنسی انسان باشد تا بدین روی وظایف اختصاصی و مشترک افراد دچار خدشه و آسیب نگردد.

    انسان ها را به تشکیل زندگی مشترک امر نمود تا ضمن تداوم نسل بشر، کانون خانواده را محل و منشأ آرامش و صمیمیت، انس و الفت قرار دهد و فطرت زن را زمینه ساز مهر و مودتی آفرید تا سلامت روانی، رشد و کمال افراد خانواده بر آن استوار باشد و فرمود: «وَ مِنْ ءَایَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکمُ مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُواْ إِلَیْهَا وَ جَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّه ً وَ رَحْمَه ً  إِنَّ فىِ ذلِکَ لاَیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ»[8] همو آسایش و سکون همسر را به وجود زن میسر گرداند و فرمود: «هُوَ الَّذِى خَلَقَکُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَه ٍ وَ جَعَلَ مِنهْا زَوْجَهَا لِیَسْکُنَ إِلَیهْا. . .»[9] خداوند تبارک و تعالی از زوجین خواست تا پس از پیمان ازدواج متعهد شوند که در غم و شادی، سختی و راحتی پشتیبان و امانتدار هم بوده و حافظ اسرار یکدیگر باشند و آن تعهد را به پوشش یکدیگر تشبیه نمود و فرمود:« . . هُنَّ لِبَاسٌ لَّکُمْ وَ أَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُن‏ . . »[10]

    اما از ابتدای تاریخ در بسیاری از جوامع جنس مؤنث با فراز و نشیب های فراوانی روبرو شد. گاه همپای مردان به تأمین نیازهای زندگی پرداخت و بیشتر اوقات خود را در محیط خانه صرف تربیت کودکان، رفع نیازهای روزمره و ایجاد آرامش در خانواده نمود و جایگاهی والا اختیار نمود و گاه او را عامل هر نوع شر و گناهی دانستند که در تعقل ضعیف، کینه توز، دروغگو و حقیر است و او را موجودی بی ارزش برشمردند و از داشتن فرزند دختر شرمسار بودند و در نتیجه او را به انحاء مختلف از بین می بردند یا در صورت تولد او را در معرض فروش می گذاشتند و همچون بردگان با او رفتار می کردند. دختر تنها در زمانی می توانست به زندگی ادامه دهد که مأمور به خدمت رسانی پدران و شوهران باشد. بدین روی مردان خود را مالکان جنس مؤنث دانستند که می توانند در مملوک خود به هر نحوی که مایلند دخل و تصرف نمایند و بانوان نیز در نقش خدمتکاران خانگی و وسیله تمتع مردان مجبور بودند، زندگی ملال آور را تحمل نمایند و به نابرابری های اجتماعی راضی باشند.

    با گذشت ایام و پس از انقلاب صنعتی، نیز اوضاع برای زنان تغییر نکرد بلکه ارزش کار بر اساس ایجاد درآمد و حضور در جامعه سنجیده شد و این درک ایجاد شد که کار در محیط خانه بی ارزش بوده و در آمدی ایجاد نمی کند. از طرفی نظام تولید خانگی که با محوریت زنان فعالیت می نمود، جای خود را به نظام کارخانه ای داد. ابزارهای تولید تکامل یافت و نیاز به توانایی و قدرت بیشتر و نیروی کار آموزش دیده ی ماهر بوجود آمد. با رونق یافتن کار در کارخانه ها و نیاز به حضور بیشتر فرد در خارج از خانه، مشاغل به شکلی در آمد که لازم بود افرادی به آن بپردازند که قادر هستند تمام وقت خود را صرف آن نمایند. قدرت جسمانی کمتر زن و نیاز به صرف وقت بیشتر در محیط خانه بدلیل نقش مادری و خانه داری، شکافی بین فعالیت های زن و مرد ایجاد نمود به طوری که نیروی کار مردان جایگزین نیروی کار زنان شد و زنان قربانیان و مردان بهره وران فرآیند توسعه گردیدند. بنابراین فعالیت زنان، به صورت کار نامشهود و بدون دستمزد بود.

    تغییر در فرهنگ جامعه تحت نفوذ عوامل متعددی مانند مذهب، اجتماع، فلسفه نیز علیه زنان شتافت و آن ها را در موضع ضعف قرار داد و موجب گردید حقوق شهروندی، علم آموزی، حریت، حیات، تملک، مادری و در نهایت حقوق انسانی او از بین برود.

     عقیده به برتری مردان و در مقابل نگاه حقارت آمیز به زنان و اجازه هر نوع خشونت علیه آنان طرفداران حقوق زن را برآن داشت تا به مبارزه با وضعیت موجود اقدام نمایند. اولین فریادهای جدی فمنیستی در پایان دادن به تابعیت زنان، در قرن هفدهم، در انگلیس شنیده شد. سپس در طول 200 سال بعد، نداهای بیشتری در هم آمیخت و در فرانسه و ایالات متحده به گوش رسید. فمنیسم سازمان یافته، هم زمان با رشد سرمایه داری و تغییر و تحولات سیاسی و اقتصادی ناشی از آن ظهور کرد و حرکت منسجم زنان در قرن نوزدهم در فرانسه گسترش یافت و نام فمنیسم به خود گرفت. فمینیسم‏‏ ارزش هر فرد را در امور فراخانوادگی و فعالیت های اجتماعی او دانست و رشد شخصیت اجتماعی را در رشد استقلال مالی دید. در نتیجه تنها راه نجات زنان از ظلم و ستم را حضور در جامعه بیان نمود و از زنان خواست تحت هر شرایطی در اجتماع حاضر شوند و به فعالیت های اجتماعی بپردازند تا به برابری و تشابه کامل با مردان نائل شوند. ورود زنان در صحنه اجتماع باعث رشد اطلاعات و آگاهی های اجتماعی و سیاسی آنان گردید و آنان به این نتیجه رساند که می توانند در خارج از منزل شغل انتخاب کنند ودارای استقلال مالی باشند.

    اما حرکات مثبت و متعادل یا مبارزات زیاده خواه و آشفته سازی که در کشورهای غربی پدید آمده و داعیه نجات و آزادی جنس زن را فریاد کرده اند یا بازتاب انسانی تبعیضات و تضییقات پیشین این جوامع نسبت به نسوان بوده اند و یا در زیر چنین پوشش دلسوزانه و بشر دوستانه ای برخی خیالات آزادمندانه و تمنیات دنیاپرستانه خود را دنبال کرده اند که این امر نیاز به بررسی دقیق دارد.

    در مقابل این مکتب بشری که داعیه نجات بانوان از ظلم و ستم حاکم بر جوامع را داشت، مکتب الهی اسلام، دو هویت برای افراد قائل شد؛ هویت انسانی که پایه و اساس انسانیت و در رتبه برتر و درجه عالی تر است و مشترک بین زن و مرد می باشد. این هویت انسانی، وظایف و حقوقی مشترکی در پی دارد و هویت جنسی مختص نیز وظایف و حقوق خاصی به دنبال دارد. بدین روی در بین انسان ها از لحاظ جنسی اختلاف هایی دیده می شود که این تفاوت ها دلالتی بر تبعیض و ترجیح گروهی بر گروه دیگر نمی باشد، بلکه تبعیض و بی عدالتی زمانی هویدا می شود که موجودات خارج از جایگاه خاص و مناسب خود قرار گیرند، به صفات و ویژگی های مخصوص  آن ها توجه نشود و فعالیتی فوق یا خارج از طاقت و ابزارهایشان از آن ها خواسته شود.

    بدین روی اسلام در زمانی که برخی از جوامع تحمل وجود فیزیکی زن را نداشتند، و گاه او را همریف بردگان و کودکان می دانستند و زن را از لحاظ عقلی ناتوان بر می شمردند و بدین روی شهروند محسوب نمی کردند و حتی به جرم مؤنث بودن زنده به گورش می کردند، و حق حیات او با مرگ همسرش به اتمام می رسید و به همراه او دفنش می نمودند و در زمانی که نه تنها مالک و صاحب مالی نبود و آن چه به عنوان جهیزیه به خانه شوهر برده بود، در تعلق همسرش می بود، بلکه بعد از فوت همسر به ارثش  نیز می بردند،[11] به او ارزش و مقام والایی عطا نمود و ارزش های انسانی و جنسی او را یادآور شد[12] و هرگز به عنوان جنس دوم به او ننگریست و با اعتقاد به فرودستی زنان مبارزه نمود[13]و ارزش های اخلاقی و معنوی را جنسیت بردار ندانست.

    این رساله تحت عنوان «بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم‏‏ با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن» به بررسی موقعیت بانوان در دیدگاه های فمینیسم‏‏ به عنوان تنها مکتب بشری مدعی احیای حقوق زنان می پردازد و آن را با جایگاه زن در مکتب الهی اسلام مورد مقایسه قرار می دهد تا مشخص شود فمینیسم‏‏ تا چه حدی توانسته به احیای حقوق بانوان دست یابد و راهبردهای آن تا چه حدی مطابق با فطرت و نیازها زنانه بوده است و تلاش فمینیسم‏‏ در احیاء هویت انسانی زن، همراه با احیاء هویت جنسی و نیازهای فطری او یا فراموشی این هویت بوده است. در راهکارهای فمینیسم‏‏ موجب احیای حقوق زن گردیده یا با نام آزادی او را در بند شهوات مردان گرفتار کرده است و در مقابل اسلام تا چه اندازه به حقوق زنان توجه نموده و قوانین و دستورات آن بر پایه هویت انسانی و جنسی زن بوده است.

    این رساله در فصل اول به بیان کلیات بحث می پردازد که شامل: «مباحث مقدماتی و طرح بحث و فرضیات و سؤالات، بیان پیشینه بحث» است.

    - فصل دوم در باب بررسی جایگاه زن در مکتب فمینیسم‏‏ تدوین یافته تا ضمن تبیین علل و ریشه های پیدایش فمینیسم‏‏ خواننده را با عوامل شکل گیری این مکتب آشنا سازد و در جریان مهمترین جنبش ها و امواج اعتراض آمیز طرفداران حقوق زنان قرار دهد و پیامدهای مثبت و منفی این نهضت ها که گاه به نفع جنس زن و گاه به ضرر او بوده را ارزیابی نماید.

    - فصل سوم نویسنده به تبیین جایگاه زن در آیات قرآن کریم و روایات پرداخته و هویت انسانی و جنسی او را مورد بررسی قرار داده تا به دیدگاه اسلام در باره جایگاه مشترک بین زن و مرد و جایگاه مخصوص و ویژه بانوان دست یابد.

    در فصل چهارم به بررسی تطبیقی «جایگاه زن» در اسلام و فمینیسم‏‏ پرداخته تا بدور از هرگونه تعصب به مقایسه این دو دیدگاه بپردازد و مشخص نماید آیا فمینیسم‏‏ که داعیه جانبداری از حقوق زن را دارد، توانست شأن و شخصیت والایی برای او قائل شود و یا اسلام در روزگاری که همه عالم زن را تحقیر می کردند، مقام والای او را ستود و جایگاه ویژه او را توسط نبی اکرم صلی الله علیه و آله تبیین نمود.

    قابل ذکر است که:

    از دیدگاه طرفداران حقوق زن، فمینیسم‏‏ به دلیل عدم پاسخگویی به نیازها و درخواست های زنان و عدم توانایی در احیای تمامی حقوق بانوان دچار فراز و نشیب هایی شد. لذا با ایجاد جنبش ها و موج های متعدد که هر یک به نوعی موج قبل را مورد نقد قرار می داد و گاه تلاطم یک موج در درون خود منجر به ایجاد دیدگاه های ضد و نقیض در همان موج می گردید(مانند دیدگاه افراطی و متعادل در موج دوم) فصل دوم به دلیل بیان این فراز و نشیب ها از لحاظ حجم بیش از فصل سوم می باشد. در فصل سوم دیدگاه اسلام وجود دارد که در طول تاریخ با دگرگونی مواجه نشد و قوانین آن با گذشت ایام تغییر نیافت. بدین روی حجم کمتری را به خود اختصاص داده است.

    از طرفی این رساله به طرح مباحث حقوقی زن و پاسخ به مسائل مربوطه مانند دیه، سهم الارث، شهادت زن و . . . نمی پردازد. لذا نویسنده به حوزه فقهی اسلام در باره بانوان، علت ها و شرایط آن وارد نشده است.

    به دلیل حجم زیاد رساله، نویسنده از بیان فمینیسم‏‏ در ایران صرف نظر کرده است.

     

  • فهرست:

    چکیده ..........................................................................................................................................................1

    مقدمه.............................................................................................................................................................2

    فصل اول: کلیات و مفاهیم

    بیان مسأله.........................................................................................................................................8

    ضرورت انجام تحقیق.......................................................................................................................8

    پیشینه.............................................................................................................................................. 8

    سؤالات.............................................................................................................................................9

    فرضیه ها........................................................................................................................................10

    روش تحقیق...................................................................................................................................11

    مفاهیم............................................................................................................................................12

     

    فصل دوم:جایگاه زن درمکتب فیمنیسم

    مقدمه فصل..................................................................................................................................................20

    بخش اول: زمینه های تاریخی جهان و خاستگاه جغرافیایی پیدایش فمینیسم.........................................22

    1-جایگاه زن در مصر...................................................................................................24

    1-1- قبل از نفوذ یونانیان .......................................................................................25

                               1-2- پس از نفوذ افکار یونانیان..............................................................................27

    جایگاه زن در چین...................................................................................................28

                                2-1-پیش از انقلاب چین.......................................................................................28

                                2-2- پس از انقلاب چین......................................................................................32

    جایگاه زن در یونان..................................................................................................35

    جایگاه زن در انگلیس...............................................................................................38

      جایگاه زن در فرانسه.............................................................................................41

    بخش دوم: ریشه ها و عواما پیدایش مکتب فمنیسم................................................................................46

     مقدمه..........................................................................................................................................................46

    1- آراء و نظرات فلاسفه در باره زنان ...................................................................................................46

           1-1- دیدگاه افلاطون........................................................................................................................48

                       1-1-1-رفتار شناسی زنان از دیدگاه افلاطون................................................................... 49

                      1-1-2- دیدگاه افلاطون در باره تساوی طبیعت و استعدادهای زنان و مردان.....................54

                      1-1-3-دیدگاه افلاطون در باره نهاد خانواده.......................................................................55

           1-2- دیدگاه ارسطو...........................................................................................................................60

    1-2-1-رفتار شناسی زنان از دیدگاه ارسطو..................................................................................60

         1-2-2- دیدگاه ارسطو در باره نهاد خانواده..................................................................................63

          1-3- دیدگاه ژان ژاک روسو...............................................................................................................65

               1-3-1-رفتار شناسی زنان از دیدگاه ژان ژاک روسو....................................................................66

               1-3-2- دیدگاه روسو در باره نهاد خانواده..................................................................................74

               1-3-3- دیدگاه روسو در باره تأثیر محیط بر انسان.....................................................................74

         1-4-رفتار شناسی زنان از دیدگاه فردریش نیچه.................................................................................75

    2- عوامل فرهنگی....................................................................................................................................78

    3- عوامل اجتماعی و محیطی...................................................................................................................83

    4-عوامل حقوقی.......................................................................................................................................92

     5-عوامل اقتصادی.......................................................................................................................................97 

    6-عوامل سیاسی..........................................................................................................................................99

               6-1- بی توجهی به زنان در وضع قوانین جهانی.........................................................................100

              6-2- قرار گرفتن زنان در اقلیت جامعه سیاسی.............................................................................101

               6-3- عدم توجه به زنان در رسیدن به قدرت.................................................................................101

    7- عوامل مذهبی .......................................................................................................................................102

          7-1-زن در آئین علمای یهودی........................................................................................................103

          7-2- زن در آئین علمای مسیحی.....................................................................................................105

         7-3-زن در فرهنگ مسلمین................................................................................................................110

    بخش سوم:امواج سه گانه فمینیسم............................................................................................................111

       مقدمه ....................................................................................................................................................111

    موج اول فمینیسم  و زمینه های ظهور آن......................................................................................113

                1-1-عوامل شکل گیری موج اول.............................................................................................114

                1-2-درخواست های موج اول.................................................................................................116

                1-3- پیامدهای موج اول..........................................................................................................121

                       1-3-1-پیامدهای مثبت موج اول......................................... ................... ......................121

                       1-3-2-پیامد منفی موج اول............................................................................................124

        2- موج دوم فمینیسم و زمینه های ظهور آن.......................................................................................127

                 2-1-عوامل شکل گیری موج دوم...........................................................................................128

        2-1-1-تأثیر سرمایه داری بر موقعیت زنان ...................................................128

          2-1-2-آگاهی زنان از موقعیت فرودستشان با نگارش کتاب ها......................130

          2-1-3-تشکیل سازمان هایی در دفاع از حقوق زنان......................................131

              2-2-درخواست های موج دوم....................................................................................................132

                     نظرات گرایش معتدلتر موج دوم.........................................................................................133

         2-3-   دستاوردهای مهم موج دوم فمینیسم...............................................................................134

    2-3-1-پیامدهای مثبت موج دوم............................................................................. 134

    2-3-2-پیامد های منفی موج دوم............................................................................ 135

            2-4-نقد موج دوم.........................................................................................................................137

    3-  موج سوم فمینیسم و زمینه های ظهور آن......................................................................................... 139

            مقدمه............................................................................................................................................. 139

                 3-1-عوامل شکل گیری موج سوم......................................................................................... 140

    پیدایش تفکّر پست مدرنیسم...................................................................... 140

    نگارش کتاب هایی در تأیید بر ویژگی زنانه و ضرورت نقش مادر.............141

                             3-1-3-اعتراض به باورهای افراطی موج دوم..........................................................142

              3-2- درخواست های موج سوم.................................................................................................142

    3-3-  ویژگی موج سوم............................................................................................................................144

    3-3-1-تأکید بر تفاوت های بین زنان........................................................................144

    3-3-2-ایجاد مبانی نظری...........................................................................................144

                           3-3-3-تولید دانش زنانه............................................................................................146

    3-3-4-عدم تعمیم صفات در تمامی افراد یک جنس................................................146

    3-3-5-نگارش مردانه تاریخ......................................................................................147

    3-3-6-تعاملات زبانی...............................................................................................148

    بخش چهارم: گرایش ها و مکاتب فکری فمنیستی.........................................................................150

     مقدمه.......................................................................................................................................................150

              1-فمینیست های لیبرال/ اصلاح طلب..........................................................................................151

    1 -1- دیدگاه فمنیست لیبرال......................................................................................151

                           1-2- نظریه پردازان فمنیست لیبرال.......................................................................... 155

                          1-3-بررسی و نقد فمنیست های لیبرال...................................................................... 156

              2-فمینیست های رادیکال/انقلابی................................................................................................157

    2-1-دیدگاه فمینیست رادیکال....................................................................................158

                           2-2-نظریه پردازان فمینیست رادیکال........................................................................161

                           2-3-اهداف فمینیسم رادیکال.....................................................................................163

                          2-4- محورهای مبارزه و ابزارهای مبارزاتی فمینیسم رادیکال................................... 164

        3-فمنیست های مارکسیست.........................................................................................................170

                        3-1-دیدگاه فمینیست های مارکسیست.........................................................................170

                        3-2-نقد نظرات فمینیست مارکسیست...........................................................................172

           4- فمینیست های سوسیالیست........................................................................................................173

                      4-1-دیدگاه فمینیست های سوسیالیست...........................................................................174

                      4-2- نتایج جنبش های فمینیستی بر اساس زمان.............................................................174

    بخش پنجم: پیامدهای کلی فمینیسم........................................................................................................177

        مقدمه ..................................................................................................................................................177

         1-پیامدهای مثبت فمینیسم.................................................................................................................178

         2- پیامدهای منفی فمینیسم.................................................................................................................181

    فصل سوم:جایگاه زن از دیدگاه قرآن و روایات

         مقدمه فصل........................................................................................................................................186

    بخش اول: تساوی زن و مرد در برخورداری از مواهب تکوینی و تشریعی(هدایتی)..........................187

                1- وحدت در آفرینش و برخورداری از مواهب دنیوی...........................................................187

                2-وحدت در دعوت و برخورداری از مواهب تشریعی(هدایتی)..............................................191

    بخش دوم: جایگاه مختص رفتاری و حقوقی زن...................................................................................194

                 1-جایگاه مختص رفتاری........................................................................................................195

                       1-1- جایگاه رفتاری زن در مقابل خود...........................................................................195

                       1-2- جایگاه رفتاری زن در مقابل همسر(یا نقش آفرینی زن در عرصه خانواده)............197

                       1-3- جایگاه رفتاری زن در مقابل فرزند........................................................................ 204

                       1-4- نحوه عملکرد( یا جایگاه رفتاری ) زن در مقابل جامعه.........................................212

            2- جایگاه مختص حقوقی زن.................... ...................................................................................214

                  2-1- عملکرد مرد در مقابل همسر (حقوق زن در مقابل همسرداری)...................................214

                  2-2-عملکرد پدر در مقابل فرزند دختر.................................................................................225

                  2-3- عملکرد فرزند در مقابل مادر(حقوق مادر در قبال تولد و تربیت فرزند)......................233

                  2-4- (عملکرد یا) وظایف جامعه ی اسلامی در مقابل زن....................................................238

    بخش سوم :جایگاه متعادل اخلاقی، عملی و حقوقی زن و مرد............................................ ............241

         1- جایگاه متعادل اخلاقی..................................................................................................................241

        2-جایگاه متعادل عملی( رفتاری ) .....................................................................................................245

                2-1-اعمال متعادل فردی..........................................................................................................245

                2-2-اعمال متعادل جمعی.........................................................................................................246

       3-جایگاه متعادل حقوقی.....................................................................................................................251

             3-1-حقوق دنیوی.................................................................................. .....................................252

             3-2- حقوق اخروی.....................................................................................................................254

    بخش چهارم : نقش زن و مرد در تکامل متقابل یکدیگر.......................................................................255

      پایه گذاری خانواده....................................................................................... .........................................257

    بخش پنجم: مشارکت زنان.............................................................................................. .......................258

             1-مشارکت اجتماعی و اقتصادی زنان...........................................................................................258

            2- مشارکت سیاسی و نظامی زنان..................................................................................................270

       3 – مشارکت فرهنگی...................................................................................................................279

    فصل چهارم:مقایسه تطبیقی دو مکتب اسلام و فمینیسم نسبت به زن

    مقدمه فصل..............................................................................................................................................291

     بخش اول: هویت مختص زن ............................................................................... ...............................296

    1-مختصات جسمانی......................................................................................................298

    2- مختصات روحی .......................................................................................................300

    بخش دوم: نگاه تطبیقی به جایگاه زن در دو مکتب...............................................................................303

    1- اختلاف نگرش به هویت جنسی زن....................................................................................................304

           1-1- دیدگاه فمینیسم نسبت به هویت جنسی زن..........................................................................308

           1-2-دیدگاه اسلام نسبت به هویت جنسی زن................................................................................313

    2 - اختلاف در نوع نگرش به جنس مذکر...............................................................................................317

          2-1- نگرش فمینیسم نسبت به جنس مذکر......................................................................... ...........317

    تأکید بر تقابل و دشمنی مردان نسبت به زنان.. ...........................................................  317

    نفی موضع ضد مردانه............................................. .....................................................318

         2-2- نگرش آیات و روایات نسبت به مردان....................................................................................319

    3- اختلاف در نوع نگرش به زندگی مشترک و بنیاد خانواده............................... ...................................319

         3- 1-دیدگاه فمینیسم در نوع نگرش به تشکیل خانواده و زندگی مشترک......................................320

     3-1-1-شکست نهاد خانواده به دلیل حضور در حوزه عمومی................................................320

     3- 1-2-تأکید بر نهاد خانواده و حضور در حوزه خصوصی…...............................................322

     3- 1-3-تأکید بر نهاد خانواده همراه با برابری همسران در حوزه خصوصی و عمومی.............322

     3- 1-4-تأکید بر نهاد خانواده همراه با حضور در حوزه عمومی...............................................323

         3- 2- دیدگاه اسلام در نوع نگرش به تشکیل خانواده و زندگی مشترک..........................................323

    4 - اختلاف در نوع نگرش به نقش «مادری»............................................................................................324

        4-1- دیدگاه فمینیسم در نوع نگرش به نقش «مادری».......................................................................324

        4-2- دیدگاه اسلام در نوع نگرش به نقش «مادری»...........................................................................326

    5 - اختلاف در نوع نگرش به فعالیت های اجتماعی زن........................................ .................................328

          5-1- دیدگاه فمینیسم در نوع نگرش به فعالیت های اجتماعی زن...................................................328

          5-2-دیدگاه اسلام در نوع نگرش به فعالیت های اجتماعی زن.......................................................331

    6 - اختلاف در نوع نگرش به فعالیت های سیاسی زن.............................................................................334

           6 -1- دیدگاه فمینیسم در نوع نگرش به فعالیت های سیاسی زن...................................................334

           6-2- دیدگاه اسلام در نوع نگرش به فعالیت های سیاسی زن.............................................. ........335

    7- اختلاف در نوع نگرش به مفهوم آزادی...............................................................................................335

           7-1- دیدگاه فمینیسم در مورد آزادی......................................................................... ...................336

           7-2- دیدگاه اسلام در مورد آزادی........................................................................ ........................337

     8- قانونگذار در دو مکتب......................................................................................................................338

    یافته ها......................................................................................................................................................345

    پیوست.......................................................................................................................................................347

    کتابشناسی.................................................................................................................................................351

     

     

    منبع:

    القرآن الکریم

    نهج البلاغه گرد آورنده سید رضی  به ترجمه سید جعفر شهیدی ، انتشارات علمی و فرهنگی ، 1377؛  حسین انصاریان ، انتشارات پیام آزادی ، 1379؛  مؤسسه نهج البلاغه، قم - ایران، اول، 1414 ه‍ ق

    آغا بزرگ الطهرانی محمد محسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه ، نجف، مطبعه الغری، 1355 ق

    آلوسی محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت، داراحیاء التراث العربی

    آمدی عبدالواحد، غررالحکم و دررالکلم، 1378ق

    البخاری الجعفی، ابو عبد الله محمد بن اسماعیل بن ابراهیم بن المغیره، صحیح بخاری، دارالکتب العربیه الکبری

    ابن ابی الحدید، عبدالحمید بن هبه الله، شرح نهج البلاغه،مصر، دارالکتب العربیه الکبری

    ابن اثیر عزالدین(555-630 هجری)، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، تحقیق و تعلیق محمد ابراهیم البنا و محمد احمد عاشور، چاپ: الشعب

    ابن شهر آشوب، ابی جعفر رشید الدین محمد بن علی(588ه.ق)، مناقب آل ابی طالب، قم، مؤسسه انتشارات علامه، 1378ه.ق

    ابن حجر، احمد بن علی بن محمد بن محمد بن علی الکنانی العسقلانی الشافعی (773-852) الاصابه فی تمییز الصحابه و معه الاستیعاب فی اسماء الاصحاب، ابو عمر یوسف بن عبدالله بن محمد النمری القرطبی، مصر، داراکتب المصریه، 1358ه.ق -1939م

    ------------------، فتح الباری بشرح البخاری، شرکه مکتبه و مطبعه مصطفی البابی الحلبی، 1378ه. ق

    ابن حجاج قشیری نیسابوری ابو الحسین مسلم، صحیح مسلم، داراحیاء التراث العربی

    ابن حجر الهیثمی(807 ق)نورالدین علی بن ابی بکر، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، النشر دارالکتاب، بیروت- لبنان

    ابن حنبل، ابو عبد الله احمد بن محمد، المسند، منقحه و مصححه صدقی محمد جمیل العطار، الطبعه الثانیه 1414ق- 1994م

    ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، دار بیروت  دار صادر، بیروت،  1376 هجری، 1957 میلادی

     ابن کثیر القرشی الدمشقی، عماد الدین اسماعیل، تفسیر القرآن العظیم، دارالفکر للطباعه و التوزیع و النشر، 1400 هجری- 1980 میلادی

    ابن ماجه، محمد بن یزید، السنن، بیروت، دارالکتب العلمیه ، 1408

    ابن منظور، ابوالفضل جمال الدین محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1408 ق

    ابوالقاسم فرات بن فرات، التفسیر، مؤسسه چاپ و نشر، 1410 ق

    افندی اصبهانی عبدالله، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، تحقیق سید احمد حسینی، قم، مطبعه الخیام، 1401 ق

    بحرانی، سید هاشم الحسینی، البرهان فی تفسیر القرآن، بنیاد بعثت تهران، 1415 قمری

    التجلیل التبریزی، ابوطالب، معجم المحاسن و المساویء، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1417ق

    الترمذی ابن سوره محمد بن عیسی، الجامع الصحیح لسنن الترمذی، ناشر المکتبه الاسلامیه {بی تا}

    حسینی فیروز آبادی، مرتضی، فضایل الخمسه من الصحاح السته، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم، 1392 ه. ق

    الحرانی، حسن بن شعبه، تحف العقول، قم، انتشارات جامعه مدرسین، 1404 قمری

    الحرالعاملی ، محمد بن حسن ، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، مؤسسه آل البیت قم، 1409 قمری

    حویزی، عبد علی بن جمعه العروسی، نورالثقلین(تفسیر)، قم، مطبعه العلمیه، چاپ دوم

    الدارمی، ابو محمد عبدالله بن بهرام الدارمی، سنن الدارمی، بیروت، المکتبه العصریه ، 1429ق

    الذهبی محمد حسین، التفسیر و المفسرون، بیروت- لبنان، دارالقلم، چاپ اول

    راوندی، سعید بن عبد الله، فقه القرآن ،قم ، کتابخانه آیه الله مرعشی ،1405ق

    سجستانی، سلیمان بن اشعث بن اسحاق، سنن ابی داود، بیروت  دارالاحیا التراث العربی

    سیوطی جلال الدین عبد الرحمن بن ابی بکر،  الدر المنثور فی التفسیر الماثور، بیروت- لبنان، دارالکتب العلمیه، 1990 م

    شعیب محمد، مرآت الاولیاء، تصحیح و تحشیه و تعلیقات از غلام ناصر مروت، انتشارات مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، 1379ش

    الصدوق ابی جعفر محمد بن علی بن الحسن بن بابویه القمی، معانی الاخبار، قم، انتشارات جامعه مدرسین ، 1361 ش

    -------------،ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، قم، انتشارات شریف رضی، چاپ دوم، 1406ق

    ------------- ،عیون اخبار الرضا (ع)، ترجمه حمیدرضا مستفید و علی اکبر غفاری، اختر شمال، 1372

    ----------- کمال الدین و تمام النعمه، قم ، دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم، 1395 ق

    ----------- التوحید، تهران، مکتبه الصدوق، 1387 ق

    ­­­­­­­­­----------- علل‏الشرائع، قم، انتشارات مکتب الداوری

    -----------  الخصال، قم، انتشارات جامعه مدرسین، چاپ دوم، 1403 ق 

    صفار محمد بن حسن بن فروخ،بصائر الدرجات،قم،کتابخانه آیت الله مرعشی، چاپ دوم، 1404 ق

    طباطبائی محمدحسین،المیزان فی تفسیر القرآن، دارالکتب الاسلامیه،  چاپ سوم، 1397 ق

    الطبرانی، ابوالقاسم سلیمان بن احمد(260-360)، المعجم الکبیر، حققه و خرج احادیثه حمدی عبدالمجید السلفی، الناشر مکتبه ابن تیمیه، 1980م

    طبرسی فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت- لبنان، داراحیاء التراث العربی، 1379 ق

    الطبری، ابو جعفر محمد بن جریر، جامع البیان عن تاویل آی القرآن، بیروت- لبنان،  دارالمعرفه، چاپ دوم، 1972 م

    الطبری(الصغیر)، ابو جعفرمحمد بن جریر بن رستم (از اعلام قرن 5)، دلائل الزهراء، مؤسسه الزهراء، قم، 1415 ق

    الطوسی، ابو جعفر محمد بن حسن بن علی،  التبیان الجامع لعلوم القرآن، تحقیق احمد حبیب قصیر العاملی، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، افست از چاپ بیروت،1409 ق

    -----------------، تهذیب الاحکام، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1365 ش

    ----- ---------- ،الاستبصار فیما اختلف من الاخبار،دارالکتب الاسلامیه،چاپ سوم،1390 ق

    علوی تبریزی محمود، الحجاب و الاسلام، وقف کتابخانه آستان قدس رضوی، 1376 ق

    العیاشی، ابو النضر محمد بن مسعود(320ه .ق)، التفسیر، قم، مؤسسه البعثه، 1421ه .ق

    علی جواد، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، دارالعلم للملایین، بیروت، بی تا

    غزالی ابو حامد محمد بن محمد، احیاء علوم الدین، بیروت- لبنان، دارالمعرفه

    فخر رازی، محمد بن عمر، تفسیر مفاتیح الغیب،مصر، طبع البهیه المصریه ، 1934م

    فنسنک  الدکتور . ا . ی . مفتاح کنوز السنه ، ترجمه محمد فؤاد الباقی، مطبعه مصر، شرکه مساحصمه مصریه(بررسی شود نام شرکت صحیح است)، چاپ اول، 1934 م

    فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، الصافی فی تفسیر کلام الله، مشهد، دارالمرتضی للنشر

    ---------------------، محجه البیضاء فی تهذیب الاحیاء، قم، مؤسسه المحبین، 1426ق

    قشیری نیسابوری، ابو الحسین مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، داراحیاء التراث العربی

    القمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، قم، مؤسسه دارالکتاب، چاپ چهارم، 1426ه.ق

    کحاله، عمر رضا، اعلام النساء فی عالمی العرب و الاسلام، بیروت، مؤسسه الرساله، چاپ سوم، 1397ه. ق

    الکلینى ابو جعفر، محمد بن یعقوب، الکافی،دار الکتب الإسلامیه ، تهران - ایران، چهارم، 1407 ق

    کوفی، فرات بن فرات ، تفسیر فرات کوفی، مؤسسه چاپ و نشر، چاپ اول، 1410 ق

    گروهی از نویسندگان، اعلام الهدایه، قم، مرکز الطباعه و النشر للمجمع العالمی لاهل البیت علیهم السلام، 1422 ق

    مالک بن انس، الموطأ، به تصحیح  محمد فواد الباقی، بیروت- لبنان، دار احیاء التراث العربی

    متقی هندی، علاء الدین علی بن حسام الدین، کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، بیروت، مؤسسه الرساله طبع، 1409ق

    مجلسی محمد باقر، بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، بیروت- لبنان، مؤسسه الوفاء، 1404 ق

    مشکینی اردبیلی علی، الزواج فی الاسلام، ترجمه احمد جنتی، تهران، یاسر، 1359 ش

    معرفت محمد هادی، التمهید فی علوم القرآن، قم، چاپ دوم، انتشارات یاران، 1380ش

    مغربى، ابو حنیفه، نعمان بن محمد تمیمى، دعائم الإسلام، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، قم - ایران، دوم، 1385 ه‍ ق

    نسایی ابو عبد الرحمن، السنن، بشرح  جلال الدین السیوطی و حاشیه الامام السندی، بیروت - لبنان،‌ دار احیاء التراث العربی { بی تا }

    النمری القرطبی المالکی ابو عمر یوسف بن عبدالله بن محمد بن عبدالبر بن عاصم (363-463)،الاستیعاب فی اسماء الاصحاب، دارالکتب المصریه ، 1358ق(1939 م)

    نورى، محدث، میرزا حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، بیروت - لبنان، اول، 1408 ق

     

    کتابشناسی منابع(فارسی)

    سیری در رساله حقوق (امام سجاد علیه السلام)، سلسله گفتارهای سید محمد یثربی، انتشارات فرهنگ آفتاب، چاپ سوم، 1384ش

    کتاب مقدس(عهد عتیق و عهد جدید)ترجمه فاضل خان همدانی، ویلیام گلن-هنری مرتن، انتشارات اساطیر، 1380ش

    آبوت پاملا /کلر والاس، جامعه شناسی زنان،ترجمه منیژه نجم عراقی، نشر نی، 1380ش

    -------------، تولید دانش فمینیستی، ترجمه مریم خراسانی و حمید احمدی ، بولتن مرجع فمینسم ، انتشارات بین المللی الهدی ، 1378ش

    آدامز، لیندا، زن در آئینه استقلال، ترجمه: تهران، بیکران، 1377ش

    آکین، سوزان مولر، زن از دیدگاه فلسفه سیاسی غرب ، ترجمه ن. نوری زاده، تهران، قصیده سرا و انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، چاپ اول، 138

    آیت الله زاده حائری، محمد باقر، ازدواج و طلاق در اسلام و سایر ادیان، به اهتمام مجید حائری، بی جا، ناشر مجید حائری ، 1364ش

    احمدی حسن، بنی جمالی  شکوه السادات، روانشناسی رشد، چاپ و نشر  بنیاد، چاپ دهم، 1376ش

    استروسکایا ل. ف .تأثیر تعلیم و تربیت در شخصیت کودک، ترجمه نازلی اصغر زاده ، نشر دنیای نو، چاپ چهارم، 1381ش

    اسمایلز ساموئل، اخلاق، ترجمه محمد سعیدی، از انتشارات کتابفروشی زوار (تهران– مشهد) شرکت چاپخانه مهر

    ارسطو، سیاست، ترجمه حمید عنایت، چاپ 2، تهران، شرکت سهامی کتاب های جیبی با همکاری فرانکلین، چاپ دوم ، 1349ش

    افلاطون، جمهور، ترجمه فؤاد روحانی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش

    ------، قوانین، ترجمه محمد حسین لطفی، تهران، صفعلیشاه، 1354 ش

    ابن تراب مریم، حقوق زنان در خانواده ، دانشگاه الزهرا، 1381ش

    الابراشی محمد عطیه، جایگاه زن در اسلام، ترجمه بهجت افراز، سازمان فرهنگی سیاحتی کوثر، 1378ش

    احدی حسن ، بنی جمالی شکوه السادات، روانشناسی رشد، بنیاد، چاپ دهم، 1376ش

    احسانبخش، صادق، نقش دین در خانواده، بی جا، صادق احسانبخش، 1374ش

    اسمایلز، ساموئل، اخلاق، ترجمه محمد سعیدی از انتشارات کتابفروشی زوار ( تهران – مشهد )، شرکت چاپخانه مهر

    ارهات اوته، زنان خوب به آسمان می روند زنان بد به همه جا می رسند، ترجمه پدرام پورنگ ، تهران ، انتشارات نسل نو اندیش ، 1381ش

    استروسکایا ل. ف .تأثیر تعلیم و تربیت در شخصیت کودک، ترجمه نازلی اصغر زاده، نشر دنیای نو، چاپ چهارم، 1381ش

    اسمایلز ساموئل، اخلاق، ترجمه محمد سعیدی، انتشارات کتابفروشی زوار ( تهران – مشهد ) شرکت چاپخانه مهر

    اصفهانی عمادالدین حسین مشهور به عماد زاده، زنان پیغمبر اسلام، نشر محمد، {بی تا}

    افشار نیا علیرضا، زن و رهایی نیروهای تولید، تهران، پیشگام، 1357ش

    امین زاده محمد رضا، جایگاه اخص و ممتاز زن، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1387ش

    انصاری قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، قاهره، دارالکتاب العربی، 1387ق

    انصافپور غلامرضا، قدرت و مقام زن در ادوار تاریخ، تهران، کانون کتاب، 1346ش

    انگلس فردریک، الکساندر کولنتای، کلارا زتکین، ئولین رید، زنان در جامعه، ترجمه اصغر مهدوی زادگان، تهران، مؤسسه انتشارات نگاه، 1381ش

    انگلس، فردریک. تکامل سوسیالیسم از تخیل به علم، انتشارات مردم

    امین زاده، محمد رضا، جایگاه اخص و ممتاز زن، مرکز نشر سازمان تبلیغات اسلامی، 1372ش

    امینی ، عبدالحسین، فاطمه الزهراء ام ابیها، به کوشش حبیب چایچیان (حسان)انتشارات امیر کبیر، چاپ چهارم، 1369ش

    اولیایی مصطفی،‌ سیمای زن در قصص قرآن، اراک، وزارت ارشاد اسلامی، 1362ش

    ایزدی سیروس، بحران های زندگی زن تهران‌، انتشارات چهر، ‌1356ش

    بحر العلوم، محمد علی، زنان صدر اسلام، ترجمه محمد علی امینی، بی جا، حکمت، 1358ش

    بروجردی، اشرف، بازخوانی نقش سیاسی و اجتماعی زنان در اندیشه و سیره امام خمینی، انتشارات عروج، 1379ش

    برنشتاین، فیلیپ، زناشویی درمانی، مترجمان سید حسن پورعابدی و غلامرضا منشیء، تهران، رشد، 1380ش

    بوریسنکو،جون، جلوه های زندگی یک زن، ترجمه منیژه بهزاد، نشر توتیا، 1378ش

    بهشتی، احمد ، زنان نامدار در تاریخ اسلام، سازمان تبلیغات اسلامی، 1368ش

    پزنده، زهرا، ازدواج و حقوق و وظایف متقابل زوجین در فقه شیعه، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1370ش

    پیرویان، ویلیام، سیمای زن در جهان ( استرالیا )، تهران، ریاست جمهوری مرکز امور مشارکت زنان، برگ زیتون، 1377ش

    پیرویان، ویلیام و موقر، خداداد، سیمای زن در جهان ( تایلند )، تهران، ریاست جمهوری مرکز امور مشارکت زنان، برگ زیتون، 1377ش

    تابنده، احمد، مقدمه ای بر دیدگاه تحولی موضوع زن در قرآن، تهران، قلم، ‌1360ش

    تشکری، زهرا ، زن در نگاه روشن فکران، حوزه علمیه قم دفتر مطالعات زنان، 1381ش

    توفیق ابوعلم، فاطمه زهرا، ترجمه علی اکبر صادقی، فاروس ایران،1353ش

    فلسفه تعلیم و تربیت با همکاری دکتر علیمحمد کاردان و جمعی از دوستان، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهی(سمت)، 1372ش

    تیلا عباس، زن در آئینه تاریخ تهران، عباس تیلا ، 1371ش

    جعفری مهدی، مسند فاطمه، نشر مرضیه، 1372 ش

    جمیلی السید، سفارشات پیامبر (ص) به دختران و زنان، ترجمه و تلخیص مهدی شمس الدین، قم، دارالفکر، 1377ش

    جوادی آملی، عبد الله ، زن در آئینه جلال و جمال، قم، اسراء، 137ش

    جناتی، اشرف، تساوی زن و مرد از نگاه قرآن، انتشارات عروج، 1379ش

    جی گینات هایم، رابطه بین والدین و کودکان، ترجمه سیاوش سرتیپی، انتشارات اطلاعات، 1381ش

    حجتی محمد باقر، اسلام و تعلیم و تربیت، دفتر نشر فرهنگی اسلامی،1357ش

    حسینی طهرانی محمد حسین، ترجمه چند تن از فضلاء، رساله بدیعه در تفسیر آیه «‌الرجال قوامون علی النساء»، تهران، انتشارات حکمت، ‌1404ق

    حسینیان احمد، راز آشکار ( تحلیل روانی اجتماعی شخصیت زن )، تهران، هفت، 1380ش

    حقانی زنجانی، حسین، حقوق خانواده در اسلام، قم، دارالتبلیغ اسلامی، 1351ش

    حکیمی محمد، دفاع از حقوق زن، آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی، مدیریت فرهنگی و امور بین الملل ،چاپ سوم، 1382ش

    خامنه ای، سید محمد، مقایسه حقوق بشری و مدنی زن در اسلام و اعلامیه حقوق بشر، تهران، تک، 1368ش

    خلیلیان خلیل، زنان بزرگ در صدر اسلام، « بی جا»، انشارات نبی، 1349ش

    دوانی علی، زن در قرآن، قم « بی نا» 1362ش

    دوبووار، سیمون،جنس دوم،تهران، ترجمه قاسم صنعوی، انتشارات توس، 1360ش

    دوچ هلن، روانکاوی دختران، ترجمه ایرج پورباقر، چاپخانه کیهان، 1348ش

    دورانت، ویل، تاریخ تمدن، ترجمه ابوالقاسم طاهری، تهران شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1378ش

    -------، تاریخ تمدن، یونان باستان، ترجمه امیرحسین آریان پور، فتح الله مجتبایی، هوشنگ پیرنظر، شرکت علمی فرهنگی، چاپ ششم، 1378ش

    -----، تاریخ تمدن، ترجمه ابوطالب صارمی، ابوالقاسم پاینده، ابوالقاسم طاهری شرکت علمی فرهنگی، چاپ ششم، 1378ش

    دورتی کارنگی، آئین شوهرداری، انتشارات امیر کبیر،  1345ش  

    دیلمی احمد، آذربایجانی مسعود، اخلاق اسلامی، دفتر نشر و پخش معارف، چاپ چهارم  1380ش

    رضایی سیاوشانی، صدیقه، سیمای زن در جهان، تهران، ریاست جمهوری مرکز امور مشارکت زنان، برگ زیتون، 1377ش

    روسو، ژان ژاک، امیل یا آموزش و پرورش، ترجمه منوچهر کیا، تهران، انتشارات گنجینه، 1349ش

     ریچ دروتی، کلید های پرورش مهارت های اساسی زندگی در کودکان و نوجوانان، ترجمه اکرم قیطاسی، انتشارات صابرین، چاپ دوم، 1382ش

    ریک ویلفورد، فمینیسم، ترجمه م.قائد.بولتن مرجع

    زیبایی نژاد محمد رضا، درآمدی بر نظام شخصیت زن بر اسلام، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، چاپ سوم، 1385ش

    ژانه پیر، اخلاق، ترجمه بدرالدین کتابی، چاپ اول، واحد چاپ آموزش و پرورش، 1373ش

    سادات محمد علی، خصوصیات روح زن، تهران، نهضت زنان مسلمان، 1361ش

    ساراسوتی سوامی، توان روحی زن، ترجمه جلال موسوی نسب، تهران، فراروان، 1378ش

    ساوجی مریم، اختلاف حقوق زن و مرد در اسلام و قوانین آن، بی جا، مؤسسه مطبوعاتی علی اکبر علمی ، 1337ش

    سفیری خدیجه، جامعه شناسی اشتغال زن، تهران، تبیان، {بی تا}

    سلطانی محمد علی، فلسفه فمینیست دینی، بولتن مرجع فمینسم، انتشارات بین المللی الهدی، 1378ش

    سلطانی منظر، حضرت فاطمه (س) مظهر انسان کامل، انتشارات عروج، 1379ش

    سعداوی نوال، پیشتازان آزادی زنان در بین عرب، ترجمه مجید فروتن و رحیم مرادی، بولتن مرجع فمنیسم، انتشارات بین المللی الهدی، 1378ش

    سعدون نای، حقوق زن از آغاز تا امروز، ترجمه گیتی خورسند، تهران، کویر، 1378ش

    سید رضا ملیحه السادات، حضرت ابراهیم (ع) در منابع تفسیر و حدیث، انتشارات نباء، 1382ش

    شادلو شیده، سیمای زنان در جهان – چین، برگ زیتون، 1377ش

    شاهنده نوشین، زن در تفکر نیچه، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، 1382ش

    شفیعی سروستانی ابراهیم، گزارش هم اندیشی بررسی مسائل و مشکلات زنان؛ اولویت ها و رویکردها، تهیه و تنظیم دبیرخانه هم اندیشی، ناشر دفتر مطالعات و تحقیقات،1380 ش

    شریعتی علی و دیگران، حریت و حقوق زن در اسلام، تهران، میلاد، 1357ش

    ------ ،فاطمه فاطمه است، تهران، شبدیز، چاپ دوم، 1356ش

    شمس الدین مهدی، بانوان نمونه، قم، دارالفکر، 1376ش

    صانع پور مریم، مکنون ثریا، بررسی تاریخی منزلت زن از دیدگاه اسلام و . .، مرکز نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ چهارم، 1374ش

    صبحی صالح، نهج البلاغه

    صبور اردوبادی احمد، بهاء یک نگاه، تهران، هدی، 1366ش

    صداقت، علی اکبر، سیمای زنان فداکار صدر اسلام، قم، ناصر، 1360ش

    صدر حسن، حقوق زن در اسلام و اروپا، تهران، جاویدان، 1356ش

    طباطبائی سید محمد حسین، زن در اسلام، قم، نشر محمد ، {بی تا}

    طیب، سید عبد الحسین ، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، انتشارات اسلام، چاپ سوم، 1366 ش

    علویقی علی اکبر، زن در آئینه تاریخ، { بی جا }، 1357ش

    اصفهانی عمادالدین حسین (مشهور به عمادزاده)، زنان پیغمبر اسلام، تهران، نشر محمد، 1366 

    غروی نائینی  نهلا ، محدّثات الشیعه، تهران، دانشگاه تربیت مدرس، 1375ش

    غزالی محمد(متوفی505 )، میزان العمل( ترازوی کردار)، مصحح سلیمان دنیا، مترجم علی اکبر کسمایی، تهران، سروش، 1374ش

    فراهیدی، ابو عبد الرحمن خلیل بن احمد، العین، تحقیق دکتر مهدی مخزومی و دکتر ابراهیم سامرائی، قم، دارالهجره

    فرحزاد پوران،  زن از کتیبه تا تاریخ، تهران، زریاب، 1378ش

    فرنچ مارلین، جنگ علیه زنان، ترجمه توراندخت تمدن(مالکی)، انتشارات علمی،1373ش

    فریدمن جین، فمینیسم ، ترجمه فیروزه مهاجر، انتشارات آشیان، 1381ش

    فلسفی محمد تقی، گفتار فلسفی کودک، انتشارات نشر معارف اسلامی، 1348ش

    فهیم کرمانی مرتضی، چهره زن در آئینه تاریخ اسلام، تهران، انتشارت فجر،1353ش

    قائمی علی، نقش زنان در تاریخ عاشورا،  قم، انتشارات شفق ،‌{ بی تا }

    ------، نقش مادر در تربیت، چاپ سوم، انتشارات شفق، 1363ش

    قدیر محسن، دیدگاه های فقهی در خصوص عهد نامه محو کلیه اشکال تبعیض علیه زنان، مرکز تحقیقات فقهی قوه قضائیه، 1377ش

    قربانی، زین العابدین؛ شبستری محمد؛ حجتی کرمانی علی؛ عمید عباسعلی؛  حقانی حسین، زن و انتخابات، انتشارات طباطبایی

    قنبر پور قرجانی مصطفی، زن در اسلام، تهران، انتشارات فراهانی، بی تا 

    کاردان علیمحمد و جمعی از دوستان، فلسفه تعلیم و تربیت، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، چاپ چهارم ، 1380ش

    کاشانی ملا فتح الله، منهج الصادقین فی الزام المخالفین، کتابفروشی اسلامیه، چاپ دوم، 1344 ش

    کاویان پور، احمد، قرآن و امور خانواده، تهران، 1348

    کدیور جمیله، زن، تهران، اطلاعات، 1375ش

    کورین هوت، آیا براستی مردان از زنان برترند؟  ترجمه محمود بهزاد، تهران، انتشارات رودکی، 1361ش

    گری جان، زن، مرد، ارتباط، ترجمه مهدی قراچه داغی، نشر دایره، چاپ سوم،1381ش

    -------، مردان مریخی زنان ونوسی، ترجمه جعفر صفاری، انتشارات زرین،1381ش

    گریک ری، دائو رابطه ها، تعادلی میان زن و مرد، ترجمه ع پاشایی، تهران ،فراروان، 1371ش

    گلزاده غفوری علی، موقعیت زنان در قرآن، تهران، انتشارات فتح

    گواهی زهرا ، سیمای زن در آئینه فقه شیعه ، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی

    گوریان میشل، شگفتی دختران، ترجمه مهدی قرچه داغی، نشر نقش و نگار، 1382ش

    لمبروزو جیا، روح زن، ترجمه پری حسام شهرئیس، تهران، دانش، 1364ش

    لوبون گوستاو، تمدن اسلام و عرب، ترجمه محمد تقی فخر داعی گیلانی، تهران، علی اکبر علمی، 1334ش

    مکارم شیرازی  ناصر و عده ای از علماء، نمونه ( تفسیر )، دارالکتاب الاسلامیه، 1366 ش

    مکنزی یان و دیگران، ایدئولوژی های سیاسی، ترجمه م.قائد نشر مرکز، 1375ش

    محقق محمد باقر، حقوق مدنی زوجین در زمان زناشویی دائم از نظر قرآن، تهران، چاپخانه حیدری، 1343ش

    محقق داماد مصطفی، نکاح و انحلال آن، تهران، علوم اسلامی، 1368ش

    محلاتی ذبیح الله، ریاحین الشریعه، تهران، دارالکتب الاسلامیه ، {بی تا}

    محمودی، عباسعلی، زن در اسلام، تهران، نهضت زنان مسلمان، 1360ش

    مدنی ، جلال ، مبانی و کلیات علم حقوق، نشر همراه، چاپ چهارم، 1376ش

    مرنیسی فاطمه، زنان پرده نشین و نخبگان جوشن پوش، ترجمه ملیحه مغازه ای با مقدمه محمد کریمی زنجانی، تهران، نشر نی،1380 ش

    مشیرزاده حمیرا، از جنبش تا نظریه اجتماعی:تاریخ دو قرن فمنیسم ، غزال، 1382ش

    مصباح یزدی محمد تقی، نظریه حقوقی اسلام، سایر پدیدآورندگان محمد مهدی کریمی نیا، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1382ش

    مصباح یزدی محمد تقی، به سوی خودسازی، نگارش کریم سبحانی، مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ چهارم، 1384ش

    مصباحی، فریده، حضرت فاطمه (س) الگوی زن مسلمان، انتشارات عروج، 1379ش

    مصطفوی  جواد، مقام زن در قرآن و نهج البلاغه، انتشارات نهج البلاغه، 1368ش

    مصطفوی حسن، زناشویی از نظر قرآن مجید و احادیث معتبر در حدود و حقوق زن و مرد در اسلام، تهران، گلی(تاریخ)

    مصلح الدین  محمد، مجموعه مقالات همایش توانمند سازی زنان، مرکز امور مشارکت زنان، 1379ش

    مطهری مرتضی، نظام حقوق زن در اسلام، انتشارات صدرا، چاپ هشتم، قم، 1357ش

    - - ---------، مسأله حجاب، دانشگاه امام صادق (ع)، 1381ش

    -----------،اخلاق جنسی در اسلام و جهان غرب، قم، انتشارات صدرا، {بی تا}

    -----------،انسان در قرآن، انتشارات صدرا، چاپ بیست و ششم، 1386ش

    مطیع ناهید، دفاعی مردانه از فمینیسم، بولتن مرجع فمینسم، انتشارات بین المللی الهدی، 1378ش

    -------،فمنیسم در ایران، در جست وجویی رهیافت بومی، انتشارات بین المللی الهدی، 1378ش( بولتن مرجع )

    معتمد مهر مهدی، حمایت از زنان در برابر خشونت « سیاست جنایی انگلستا »،تهران ، برگ زیتون، 1380ش

    معصومی مسعود، احکام و روابط زن و مرد و مسائل اجتماعی آنان، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، مرکز انتشارات، 1375ش

    منصور نژاد محمد، مسأله زن، اسلام و فمنیسم، به کوشش حجت الله محمد شاهی، نشر برگ زیتون، 1381ش

    مورگان مارابل، هنر زن بودن، ترجمه صادق آ‎سوده، تهران، امید فرزانگان، 1381 ش

    --------، زن کامل، ترجمه پریسا علی نیا، انتشارات خجسته، چاپ چهارم ،1380ش

    موسوی معصومه، تاریخچه مختصر تکوین نظریه های فمنیستی، مرکز مطالعات فرهنگی – بین المللی مدیریت مطالعات اسلامی، انتشارات بین المللی الهدی، 1378ش

    مهرپور حسین، حقوق زن از منظر حقوق داخلی، مبانی فقهی و موازین بین المللی ،چاپ مؤسسه اطلاعات، 1379ش

    مهریزی مهدی، زن، قم، انشارات خرم، 1377ش

    --------، زن در اندیشه اسلامی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات، 1381ش

    میرزایی صدرالدین، زندگی و تمدن در قرون وسطی و نقش ایران در علوم مغرب زمین، تهران، اقبال، 1347ش

    میشل آندره، جنبش فمینیستی و وضعیت زنان در قرن بیستم، ترجمه هما زنجانی زاده، انتشارات بین المللی الهدی، 1378ش

    میل جان استورات، کنیزک کردن زنان، ترجمه علاء الدین طباطبائی، تهران، هرمس، 1379 ش

    میلتون، جان (1608-1674)، بهشت گمشده، ترجمه فریده مهدوی دامغانی، انتشارات تیر، 1387ش

    نقی پور ولی الله، مدیریت در اسلام،‏ مرکز مطالعات و تحقیقات مدیریت اسلامی، 1382ش

    نور حسن فتیده طاهره، حقوق زن در قرآن و عهدین، تهران، فرهنگ گستر، 1379ش

    نوری، یحیی تهران، حقوق زن در اسلام و جهان، فراهانی، 1343ش

    نیچه فریدریش، فراسوی نیک و بد، پیش درآمد فلسفه آینده، ترجمه داریوش آشوری، تهران، انتشارات مرکز ایرانی مطالعه و فرهنگ ها، 1358ش

    نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فردوسی مشهد، مجموعه مقالات اسلام و فمنیسم، 1379ش

    نیل کارن، چرا زنان تا به این حد خسته به نظر می رسند؟ ترجمه زهرا افتخاری، تهران، نسل نواندیشان، 1380ش

    ویت کین، جورجیا ، فشار روانی بر زن، ترجمه مهدی قراچه داغی، تهران، نقش و نگار ،‌1380ش

    ویلفورد ریک و دیگران، مقدمه ای بر ایدئولوژی سیاسی، ترجمه م قائد، نشر مرکز 1375ش

    ویلفورد ریک، فمینیسم ، ترجمه م قائد، انتشارات بین المللی الهدی، 1378ش

    ویلکینسن هلن، برخی واقع گرایی ها در جنبش زنان، ترجمه نوشین احمدی خراسانی، بولتن مرجع فمینسم، انتشارات بین المللی الهدی، 1378ش

    هاردکونل راین، ‌ لیبرالیسم، ترجمه منوچهر فکری ارشاد، تهران، توس، 1374ش

    هام مگی و سارا گمبل، فرهنگ نظریه های فمنیستی، ترجمه فیروزه مهاجر، فرخ قره داغی، نوشین احمدی خراسانی، نشر توسعه، 1382ش

    هرودت، تاریخ، ترجمه با مقدمه و توضیحات و حواشی از هادی هدایتی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1336{- 1341}ش

    همایونی علویه، زن مظهر خلاقیت الله، اصفهان، علویه همایونی، 1368ش

    ----------، شخصیت زن، تهران، علویه همایونی، 1369ش

    هی  لوییز، قدرت یک زن، ترجمه علی اصغر شجاعی ارانی، تهران، نقش و نگار، 1380ش

    هین دالما ، شوک ازدواج، ترجمه نفیسه معتکف، تهران البرز، 1378ش

    یتمن آنا، تجدید نظرهای فرامدرنی در سیاست، ترجمه مریم وتر، انتشارات کویر، 1381ش

    زن از دیدگاه امام خمینی، تهران، وزارت ارشاد اسلامی، 1361ش

    مقاله ها:

    فمنیسم و دانش های فمنیستی، ترجمه، تحلیل و نقد مجموعه مقالات دایره المعارف روتلیج، مترجمان:عباس یزدانی، بهروز جندقی، مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، 1382ش

    اچ . بورک، رابرت، نقش فمنیسم افراطی در افول آمریکا، کتاب نقد، شماره 17، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، ‌1379 ش

    احمد لیلا، صدر اسلام و موقعیت زن، ترجمه صدیقه شکوری راد، انتشارات بین المللی الهدی، 1378ش

    احمد خراسانی نوشین، برخی موانع ساختاری در راه مشارکت اجتماعی و اقتصادی زنان، جامعه سالم، س 50 ، شماره 23، 1374ش

     آفاری، ژانت، تأملی در تفکر اجتماعی – سیاسی زنان در انقلاب مشروطه، انتشارات بین المللی الهدی، 1378ش

    افتخاری، اصغر، قدرت و جنسیت شان اجتماعی و سیاسی زن در دیدگاه امام خمینی، کتاب نقد، شماره 17، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، ‌1379ش

     آلیسون، جک. چهار تلقی از فمنیسم، ترجمه س،امیری. بولتن مرجع، انتشارات بین المللی الهدی، 1378ش

    انوشیروانی علیرضا، اصول و نظری های فمنیسم در غرب، مجموعه مقالات اسلام و فمنیسم، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فردوسی مشهد، دفتر نشر معارف،1381ش  

    پور ارشد نادر، محمودی شهناز، مقایسه حقوق اساسی و حقوق موضوعه مربوط به زن در ایران اسلامی، مجموعه مقالات اسلام و فمنیسیم، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فردوسی مشهد، دفترنشر معارف، 1381ش

    توحیدی احمد رضا، بررسی جنبش فمنیسم در غرب و ایران، به نقل از تاریخچه مختصر تکوین نظریه های فمنیستی، مجموعه مقالات اسلام و فمنیسم، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فردوسی مشهد ،دفتر نشر معارف، 1381ش

    توحیدی نیره، بازنگری در قلمرو جنسیت، بولتن مرجع، انتشارات بین المللی الهدی، 1378ش

    حسینی سید ابراهیم، فمینیزم، علیه زنان، کتاب نقد، شماره 17، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر ،‌1379ش

    حسینی سید هادی،‌ تفاوتهای بیولوژیک زن و مرد «‌بدن، روان و هوش، کتاب نقد، شماره 17، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر ،‌1379ش

    حکمت نیا محمود، روش تحلیل و ارزیابی حقوق زنان، کتاب نقد، شماره 17، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر ،‌1379ش

    خامنه ای سید محمد، زن، خانواده و اسلام، کتاب نقد، شماره 17، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر ،‌1379ش

    دردانه فاطمه، حق «‌متفاوت» بودن، کتاب نقد، شماره 12 مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، ‌1379ش

    دواتگران مرجان، زنان، آفرینش، معنویت و عقل، کتاب نقد، شماره 12 مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، ‌1379ش

    رجبی فاطمه، زنان و فمینسم، کتاب نقد، شماره 17، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، ‌1379ش

    رشاد، علی اکبر، آسیب شناسی فمینیزم، کتاب نقد، شماره 17، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، ‌1379ش

    سادات فخر، سید علی، حجاب، ارزش یا روش؟ ، کتاب نقد، شماره 17، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر ، ‌1379

    سجادی مهدی، هویت زن از منظر مدرنیسم، پست مدرنیسم و ما بعد پست مدرنیسم، فصلنامه ریحانه شماره 3

    شباهنگ،ب . ملاحظاتی پیرامون جنبش فمنیسم ، انتشارات بین المللی الهدی، 1378ش

    شاهق حریری مهوش، ملکه های فراموش شده در اسلام و صداهای ناشنیده، مجله عالم و جامعه سال پانزدهم، شماره 118

    صدیقی مرضیه، نگاهی به روند جهانی جنبش زنان و موقعیت زن، کتاب نقد، شماره 12 مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، ‌1379ش

    فکور فاطمه،‌ پایگاه اجتماعی و سیاسی زن، کتاب نقد، شماره 12، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر ، ‌1379ش

    قنواتی جلیل، سیر تاریخی«‌حقوق زن» در قوانین موضوعه ایران، کتاب نقد، شماره 17، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، ‌1379 ش

    مطیع ناهید، جامعه پذیری جنسی مانعی برای توسعه زنان، س 30 ، شماره 190، 1373ش

    مقدسی نجمه، خشونت علیه زنان، کتاب نقد، شماره 12 مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، ‌1379ش

     نوابی نژاد شکوه، «‌خانواده معاصر» گونه شناسی و مشکلات آن، کتاب نقد، شماره 17، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، ‌1379ش

    هالوب رناته، فوکو کرامشی، فمینیسم، ترجمه محسن حکیمی، مجله جامعه سالم، شماره 22

    حقوق متقابل زنان و مردان : گفتگو با آیت الله سید محمد خامنه ای، کتاب نقد، شماره 17، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، ‌1379ش


موضوع پایان نامه بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن, نمونه پایان نامه بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن, جستجوی پایان نامه بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن, فایل Word پایان نامه بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن, دانلود پایان نامه بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن, فایل PDF پایان نامه بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن, تحقیق در مورد پایان نامه بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن, مقاله در مورد پایان نامه بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن, پروژه در مورد پایان نامه بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن, پروپوزال در مورد پایان نامه بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن, تز دکترا در مورد پایان نامه بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن, تحقیقات دانشجویی درباره پایان نامه بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن, مقالات دانشجویی درباره پایان نامه بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن, پروژه درباره پایان نامه بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن, گزارش سمینار در مورد پایان نامه بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن, پروژه دانشجویی در مورد پایان نامه بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن, تحقیق دانش آموزی در مورد پایان نامه بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن, مقاله دانش آموزی در مورد پایان نامه بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن, رساله دکترا در مورد پایان نامه بررسی تطبیقی جایگاه زن در قرآن و حدیث و فمینیسم با نگاهی به ریشه ها و سیر تاریخی آن

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته امور فرهنگی چکیده هدف این پژوهش شناسایی مولفه های فرهنگی موثر بر مدیریت کارآمد بقاع متبرکه در شهر اصفهان بود. بدین منظور مولفه های ارزش ها ، هنجارها ، اداب و رسوم ، هنر و میراث فرهنگی، باورها و مذهب مورد مطالعه قرار گرفت. این تحقیق به روش توصیفی پیمایشی عوامل فرهنگی در ابعاد ( ارزش ها، هنجار ها، هنر و میراث فرهنگی، باورها، مذهب،) ...

پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مشاوره خانواده چکیده: پژوهش حاضر، با هدف بررسی رابطه بین هوش هیجانی معلمان زن با خشونت اعمال شده علیه آنان انجام گرفت.. همچنین در ادامه از خرده مقیاس های هوش هیجانی جهت پیش بینی خشونت اعمال شده در معلمان زن استفاده شد، .به همین منظور 280 نفر از معلمان زن با روش نمونه گیری خوشه ای از بین جامعه فرهنگیان شهر بندرعباس انتخاب شدند. پس از آن به منظور جمع ...

پایان نامه تحصیلی برای دریافت درجه کارشناسی ارشد رشته مطالعات زنان گرایش زنان و خانواده چکیده مقدمه شناختِ خانواده، درگیر شدن به امور مربوط به خانواده و بررسی ابعاد، شاخه‌ها و مسائل حولُ‌وحُوش خانواده، با وجود اینکه به‌عنوانِ اولین واحد اجتماعی شناخته می‌شود، ولی دارای پیچیدگی‌های فراوانی است. به‌طوری‌که شناختِ اهمیت، تأثیرها و کارکردهای آن، بسیار مورد توجه صاحب‌نظران مسائل ...

پايان نامه جهت اخذ درجه کارشناسي ارشد ((M.A. گرايش بازرگاني 1390 زمستان چکيده : سازمان تامين اجتماعي متولي تامين پوشش بيمه اي کارگراني است که مشمول قوانين خاص بيمه اي نيستند و لذا داراي ت

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A) گرایش: تحقیق ارتباطات اجتماعی چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): فیمینیسم یکی از پدیده‏های معرفتی و اجتماعی عصر جدید است که با زمینه‏های تاریخی ویژه شکل گرفته، در سیر تکاملی خود در مغرب زمین و کشورهای اسلامی تاثیر بسیار داشته و عکس العمل‏های نظری و عملی متفاوتی را موجب شده است. مطالعه این پدیده ...

پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی-گرایش بازرگانی داخلی چکیده با توجه به توسعه فضای رقابتی میان چالش جلب رضایت مشتری و ایجاد وفاداری بیشتر، تداعی می‌کند شرکت ها و سازمان ها با توسل به استراتژی های جدید بازاریابی در جهت جلب هر چه بیشتر رضایت مشتریان شان باشند. یکی از راهبردهای نیل به این هدف، راهبرد بازاریابی رابطه مند و مدیریت ارتباط با مشتری است. موضوع کیفیت زندگی کاری و ...

پایان نامه دوره کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی گرایش مالی چکیده سند چشم انداز و سیاست های کلی حاکم برآن، سندی است که مقام معظم رهبری آن را ابلاغ و لازم التباع بودن آن را گوشزد فرموده اند به همین دلیل سندی لازم الاجراست. با توجه به آنکه کلیدی ترین هدف سند چشم انداز 1404 دستیابی به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه آسیای جنوب غربی با تاکید بر جنبش نرم افزاری و تولید علم، ...

پايان نامه جهت دريافت درجه کارشناسي ارشد در رشته مهندسي معماري بهمن 93 چکيده آنچه بايد امروزه در ارتقاء کيفيت روستاهاي کشورمان مدنظر قرار گيرد ، تعيين نوع مداخله مناسب روستايي بر اساس ويژ

پایان نامه جهت اخذ مدرک کارشناسی ارشد برنامه ریزی رفاه اجتماعی چکیده: سرمایه اجتماعی از مهمترین مفاهیم روبه رشد در علوم اجتماعی است و دامنه کاربرد آن در سایر علوم روبه افزایش است. این مفهوم بیانگر حلقه مفقوده در توسعه بشمار می رود و مانند سایر سرمایه ها مولد بوده و بستر مناسبی برای بهره برداری از سرمایه های اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی است.در دهه های اخیر ،مفهوم کیفیت زندگی برای ...

چکیده: در این تحقیق سعی شده با استفاده از روش نشانه شناسی به بررسی سکانس به سکانس چهار فیلم مورد نظر به نام‌های (زمانی برای مستی اسب ها ،آوازهای سرزمین مادری ،نیمه ماه (نیوی مانگ)،لاک پشت ها هم پرواز می کنند ) از بهمن قبادی برای دستیابی به هدف اصلی تحقیق که همان بازنمایی انگره‌های هویتی در فیلم‌های ایشون می باشد پرداخته شده است. در این تحقیق با دیدن سکانس به سکانس فیلم ها ...

ثبت سفارش