پایان نامه بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهج البلاغه

word 199 KB 30063 150
1393 کارشناسی ارشد علوم اجتماعی و جامعه شناسی
قیمت قبل:۶۴,۴۰۰ تومان
قیمت با تخفیف: ۲۴,۶۰۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم اجتماعی گرایش جامعه شناسی 

     

    چکیده :

     از آنجا که نهج البلاغه نمایشگاه معارف حکومت امام علی (ع) و از غنی ترین و اصیل ترین متون و منابع سیاسی اسلامی شیعی محسوب می شود، نیازمند تبیین، تجزیه و تحلیل دقیق مباحث، اعم از خطبه ها، نامه ها و کلمات قصار آن حضرت می باشد. تلاش این تحقیق بر این بوده که:اولا: چارچوبی نظری از کار ویژه های اساسی دولت و حکومت براساس نظرات عالمان سیاسی، به خصوص صاحبان دیدگاه ساختاری - کارکردی، تدوین کند که نتیجه آن قالب بندی وظایف و کار ویژه ها در پنج محور عمده می باشد. ثانیا: مبانی خط مشی گذاری حکومت حضرت از جمله اهداف حکومت را اصول حاکم بر خط مشی های حکومتی، دسته بندی وظایف حکومت را، تنظیم و بررسی نماید. ثالثا: در پنج فصل، مباحث فرهنگ سازی، مشروعیت سازی، توزیع قدرت، نظم و امنیت، توزیع کالا و خدمات (تامین رفاه و آسایش) در نهج البلاغه، را مورد بررسی قرار دهد. خاتمه ی تحقیق را نتیجه گیری تشکیل می دهد که شامل شش نتیجه ی مفهومی و موضوعی از بحث می باشد.

    بیان مسأله

    امام علی، همواره به عنوان یکی از مصادیق برجسته عدل منشی در جامعه و از زبده ترین سیاستمداران مردمی در تاریخ اسلامی، مورد مطالعه دانشمندان علوم اجتماعی و سیاسی قرار گرفته است. امیر مؤمنان(ع) در روز 18 ذیالحجۀ الحرام سال 35 هجری قمری، زمام سیاسی امور را به طور رسمی در دست گرفت و در 21 رمضان سال 40 جام شهادت نوشید. مدت حکومت او چهار سال و نه ماه و سه روز بود و در این مدت، کشور پهناور اسلامی را که از شرق به رودخانه سند، از غرب به صحرای افریقا، از شمال به سرزمین قفقاز و از جنوب به خلیج عدن منتهی میگشت در سایه تدابیر نظری و عملی ارزشمند خود که کمتر جامعه ای به خود دیده است، اداره نمود است؛ « حراست از کشور » و « نگهداری قدرت » ،« پاسداری ملک » اساساَ، سیاست در لغت به معنی ولی چیزی که مهم است آشنایی با اصولی میباشد که تدبیر و پاسداری بر آن استوار باشد به نحوی که جامعه را به بهترین شکل هدایت نماید. اصول علم سیاست و حکومت داری که امام(ع) از آن پیروی میکرد همگی تحت پوشش ارزشهای اخلاقی و اصول انسانی قرار داشت و بر اساس عدل و دادگری استوار بود؛ به نحوی که در سرتاسر نهج البلاغه که آن را سیره عملی و نظری امام برشمرده اند، مدام این اصول به چشم می خورد. همان گونه که در مبانی خطبه های مذکور در این کتاب ارزشمند آمده است به طور کلی، هر نوع دگرگونی در زمامداری سیاسی جامعه از این اصول عدل در جامعه و توجه به حقوق توده های عموم سرچشمه میگرفت و امام کرارا بر این اصول تأکید میکرد و هر نوع اداره کشور را بر غیر این اصول نفی مینمود؛ بر این منوال، همان گونه که در 6 جای جای نهج البلاغه به چشم می خورد، امام به آینده و شکوفایی جامعه می اندیشید نه به بقای قدرت و حکومت سیاسی شخصی خودچه بسا ممکن است سیاستمداری از طریق مکر و خدعه و فریب مردم، قلوب و دلها را متوجه خود و در نتیجه یک نوع آرامش نسبی بر توده جامعه حکمفرما سازد، ولی از آنجا که ظاهرسازی و تزویر اثر موقت دارد و همیشه نمیتواند کار ساز باشد، امیر مؤمنان(ع) از سیاستهای مزودورانه سیاسیکاران پیوسته نقد میکرد و همانطور که در خطبه ای از نهج البلاغه آمده است، می فرمود: «. هیهات! لولا التقی لکنت أدهی العرب؛ اگر پارسایی نبود من داهیترین و زیرکترین عرب بودم » یکی از اصول سیاسی و حکومت داری امام(ع) این است که به رضایت تودهها و نوع مردم در جامعه، عنایت بیشتری مبذول مینمود و هرگاه حاکم، میان جلب دو رضایت قرار بگیرد (رضایت تودهها و به اصطلاح مردم سالاری و رضایت طبقه معینی از آن ها) حاکم باید در صدد جلب رضایت همگان باشد نه یک طبقه خاص. این خصیصه را می توان از مهم ترین وجوه جامعه شناختی در زمامداری سیاسی امام علی دانست که در نهج البلاغه نیز به کرات به آن اشاره شده است.یکی دیگر از اصول بنیادین در سیاستهای امام(ع) که در نهج البلاغه از ارکان حکومتی امام به شمارمی رود، این است که امام هرگز در اوج قدرت، ارزشهای اخلاقی را فراموش نمیکرد و هرچند همانطور که خود در خطبه هایی فرموده است حس انتقامگیری از دشمن، او را بر نادیده گرفتن این اصول وادار مینمود، ولی امام فردی نبود که تسلیم احساسات دور از منطق شود، ولو مالامال از خشم و غضب به دشمن باشد. بر این اساس، ما در این پژوهش درصدد بررسی تمامی جنبه های جامعه شناختی زمامداری سیاسی و حکومت داری امام علی هستیم که به نحوی از انحاء در نهج البلاغه به آن ها اشاره رفته است و دراین بین، در راستای این واکاوی جامعه شناسانه، به قسمت های مختلف این کتاب ارزشمند استناد می نماییم.

     

     

    1 – 2 -  اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

    به طور کلی، از دیدگاه جامعه شناسی، علم و فن سیاست عبارت است از مدیریت و توجیه و تنظیم زندگی جمعی انسان در مسیر حاجات و اهداف معقول اجتماعی. اساساَ واژه سیاست از جمله واژگانی است که تعریف ها و تأویل های گوناگونی در مقام تئوری و نظریه از آن شده است. در کتب غربی عموما سیاست را به بررسی اشکال مختلف قدرت تعریف کردهاند. این تعریف قبل از آن که یک تعریف علمی و یا مستند به مبانی علمی باشد یک تعریف مستند به تجربه و استقراست.

    قائلین به این نظریه وقتی میبینند قدرتمندان و رهبران سیاسی دنیا سیاستشان مبتنی بر قدرشان است، لذا سیاست را نحوه استفاده از قدرت تفسیر میکنند. بدین جهت مثالهایی که ذکر میکنند، بیشتر از مصادیق اقدامات رهبران سیاسی است. اما در این بین، اصول زمامداری و رهبری سیاسی امام علی به نحوی که در نج البلاغه تفسیر و تاویل شده است، حاوی مقرره های خاص و کم نظیری است که با هدف اعتلای جامعه و پروراندن ارزش های خاص جامعه شناسانه اجتماع و توده های مردمی بیان شده است و در همان مدت زمان کوتاه حکومت سیاسی امام علی نیز تا حد بسیار زیادی جنبه عملی به خود گرفت. بر این اساس، ضروری است در راستای موشکافی این اصول علمی و عملی که با دقت و ظرافت خاصی در کتاب بی بدیل نهج البلاغه در قالب سخنان و حکمت های ناب امام بیان شده است، از دیدگاه جامعه شناسی تحقیق و تدقیق گردد تا ضمن مقایسه این اصول با منشور سیاسی حال حاضر جهان، از دیدگاه علوم اجتماعی، نقدی بر لزوم استفاده از این گهرهای گرانبها در هدایت جوامع امروزی به دست آید.

     

     

    1 – 3 -  مرور ادبیات و سوابق مربوطه

    در بین برترین مقالات و پژوهش های انجام شده در خصوص حکومت و سیاست در نهج البلاغه و بررسی جامعه شناختی زمامداری سیاسی امام علی، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

    ·برزگرکلیشمی، ولی الله، تفکرات اجتماعی (دیدگاه جامعه شناسی) حضرت علی(ع) در نهج البلاغه، دانشگاه امام صادق (ع)، دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد سال 1369 پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد، استاد راهنما: یوسفیان، محمدجواد.

    ·علیزاده، حسین، نگاهی به سیاست در دانشنامه امام علی، مجله فرهنگ در دانشگاه اسلامی بهار و تابستان 1383 - شماره 21 و 22 صص 357 تا 366.

    ·فاضلی، قادر، سیاست و حکومت از دیدگاه مرحوم علامه محمد تقی جعفری در تفسیرنهج البلاغه، مجله وقف میراث جاویدان بهار و تابستان 1378 شماره 25 و 26 صص 30 تا 36.

    ·سبحانی، جعفر، اصول عملی سیاست در نهج البلاغه، مجله نهج البلاغه زمستان 1382 شماره 7 صص 25 تا 41.

    ·سبحانی، جعفر، امام علی (ع) و اصول سیاست، مجله کتاب نقد بهار 1380 شماره 18 صص 30 تا 49.

    ·دانش، موسی، سیاست و حکومت در نهج البلاغه، مجله مشکوه، 1379 ، بنیاد پژوهشهای اسلامی، ش 68 و 69 ، صص 148 تا 188.

    · جمعه زاده، سید جواد، آسیب شناسی جامعه و حکومت اسلامی در نهج البلاغه، 1386 ،102 - فصلنامه علوم سیاسی، شماره 17 و گنجینه معارف، ش 33 و 34 ، صص 118.

    ·صدیقه اسلامی نژاد، جلوه های جامعه آرمانی از منظر نهج البلاغه در بستر ساختارجامعه شناختی، مجله روابط عمومی اداره کل تبلیغات اسلامی استان گیلان، ش 32.

    · ابراهیم سراج، آسیب شناسی جامعه دینی از منظر نهج البلاغه، اندیشه برتر، ش 75 .

    در این پژوهش ها و موارد مشابه دیگر، یا به ابعاد جامعه شناسانه حکومت امام علی به طور کلی نگریسته شده است و یا به بررسی اصول سیاسی در نهج البلاغه اشاره شده است؛ در حالی که ما در پژوهش حاضر هدف بررسی همه جانبه ابعاد سیاست و حکومت در نهج البلاغه از دیدگاه جامعه شناختی را دنبال می کنیم. امری که در زمینه آن پژوهش جامعی انجام نشده است.

     

     

    1 – 4 -  جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق:

    بعضی از دانشمندان علوم اجتماعی و جامعه شناسان، برای مصور ماندن از اشکالات وارده بر تعریف سیاسی قدرت، آن را به دو بخش قدرت مادی و معنوی تقسیم میکنند تا مدیریت های فرهنگی و معنوی شامل آنچه که پژوهش هایی در زمینه اصول سیاسی مذکور در نهج البلاغه نشان داده اند را شامل شود. اما حقیقت امر این است که این مقوله ها از یکدیگر منفک نیستند و لذا ما در این تحقیق در پی بررسی اصول سیاسی و حکومت داری امام علی از دیدگاه جامعه شناسانه هستیم که در نهج البلاغه به آن اشاره شده است؛ موضوعی که پیش از این، هدف تحقیقی جامع به مثابه این قرار نگرفته است.

     

     

    1 – 5 -  اهداف مشخص :

    - بررسی اصول سیاسی و زمامداری حکومت در نهج البلاغه.

    - تجزیه و تحلیل جامعه شناختی اصول سیاسی و حکومتی امام علی در نهج البلاغه از نقطه نظر اصول علم.

    - جامعه شناسی و مقایسه آن با مبانی اجتماعی حکومت و سیاست در جوامع امروزی.

     

     

     

    1 – 6 -   سؤالات تحقیق:

    - اصول اساسی زمامداری سیاسی و حکومت از دیدگاه جامعه شناختی در نهج البلاغه چیست و راه های نیل به عملیاتی کردن آن ها در جوامع امروزی از جمله نظام سیاسی اجتماعی ایران کدامند؟

    - ارتباط بین حکومت دینی و سیاسی در سیره حکومتی امام علی چیست و تفکیک و کاربردی ساختن وجوه این امر چه تاثیری بر ابعاد جامعه شناختی جوامع امروزی و توده های مختلف اجتماع دارد؟

     

  • فهرست:

     

     

    1- صحیفه نور، ج 14، ص 224

    2- وصیت نامه الهى سیاسى امام خمینى (ره).

    3- پیام نوروزى سال 1379 مقام معظم رهبرى، حضرت آیه الله خامنه اى، روزنامه جمهورى اسلامى، 7/1/1379، ص 3.

    4- محمد معین، فرهنگ فارسى، ذیل ماده سیاست.

    5- المعجم الوسیط، ذیل ماده ساس.

    6- مجمع البحرین، ذیل ماده ساس.

    7- محمد معین، همان.

    8- شیخ عباس قمى، مفاتیح الجنان، ص 901.

    9- مجمع البحرین، ذیل ماده ساس، محدث قمى، سفینه البحار، ذیل ماده حسن.

    10- محدث قمى، سفینه البحار، ذیل ماده حسن.

    11- کلینى، اصول کافى، ج 2، ص 5.

    12- صحیفه نور، ج 5، ص 44.

    13- اءمدى، غرر الحکم و دررالکلم، ذیل ماده سیاست.

    14- فروغى، سیر حکمت در اروپا، فصل افلاطون، ج 2، ص 189.

    15- کتاب سیاست، ارسطو، چاپ پنگوئن، ص 78.

    16- ارسطو، سیاست، ص 132.

    17- حسینى، یادنامه شهید بهشتى، ص 196.

    18- صحیفه نور، ج 13، ص 216.

    19- فصلنامه علوم سیاسى، شماره 11، مؤ سسه آموزش عالى باقر العلوم، تابستان 76، ص 13.

    20- همان، ص 16 17.

    21- همان، ص 26 27.

    22- محمد تقى جعفرى، حکمت اصول سیاسى اسلام، بنیاد نهج البلاغه، ص 48.

    23- محمد تقى جعفرى، همان.

    24- اى آزادى که لفظت، خوشبخت ترین لفظها و معنایت، بدبخت ترین معانى است. اى آزادى! چه زنجیرهاى گرانبارى که به نام تو به دست و پاى انسان ها نبسته اند. علامه محمد تقى جعفرى

    25- صحیفه نور، ج 13، ص 216.

    26- همان، ج 13، ص 216.

    27- همان، ج 1، ص 65.

    28- همان، ج 2، ص 165.

    29- همان، ج 9، ص 138.

    30- امام‌خمینى، ولایت‌فقیه، موسسه‌تنظیم ونشرآثارامام خمینى قدس سره، ص 9.

    31- صحیفه نور، ج 21، ص 178.

    32- وصیت نامه الهى سیاسى امام خمینى (ره).

    33- وصیت نامه الهى سیاسى امام خمینى.

    34- علامه طباطبایى، شیعه در اسلام، ص 41.

    35- صحیفه نور، ج 20، ص 28 و 29.

    36- امام خمینى قدس، ولایت فقیه، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى قدس سره، ص 23.

    37- صحیفه نور، ج 9، ص 136.

    38- امام خمینى، همان، ص 26 و 32.

    39- صحیفه نور، ج 10، ص 30.

    40- امام خمینى قدس سره، همان، ص 32. و 66.

    41- صحیفه نور، ج 5، ص 44 و 217.

    42- نهج البلاغه، نامه 28.

    43- فلان و فلان یعنى ابابکر و عمر.

    44- ابو سفیان و فرزندانشان در روز فتح مکه تسلیم شدند که پیامبر آنها را آزاد گذاشت خطاب به آنها فرمود اذهبوا فانتم الطلقاء.

    45- علامه‌محمدتقى‌جعفرى، حکمت‌اصول‌سیاسى‌اسلام، بنیادنهج البلاغه، ص 101.

    46- نامه 10/5 نهج البلاغه معجم المفهرس

    47- حکمت 437 نهج البلاغه معجم المفهرس

    48- آمدى، غررالحکم و دررالکلم، ذیل ماده عدل.

    49- اگر عهدى بست ملزم نیست وفا کند، مى تواند عهد شکنى کند، مى تواند فریب‌دهدوعده دروغ‌بدهد چرا که هدف که اثبات حکومت باشد، وسیله را توجیه مى‌کند.

    50- تاریخ طبرى، ج 4، ص 124.

    51- علامه طباطبایى، شیعه در اسلام، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علیمه قم، ص 21.

    52- نهج البلاغه، خطبه 126.

    53- همان، خطبه 68.

    54- خطبه 200 نهج البلاغه معجم المفهرس

    55- صحیفه نور، ج 13، ص 216.

    56- نامه 53/122. نهج البلاغه معجم المفهرس

    57- محمد معین، فرهنگى فارسى ذیل ماده حکم.

    58- آقایى، على بابایى، فرهنگ علوم سیاسى، ج 1، ص 303.

    59- بهمن آقایى، علیرضا على بابایى، فرهنگ علوم سیاسى، ج 1، ص 245.

    60- همان، ص 245.

    61- غلامرضا على بابایى، فرهنگى اصطلاحات روابط بین الملل، ماده حکومت.

    62- حیدرعلى قلمداران، حکومت اسلامى، ص 6.

    63- خداوندان اندیشه سیاسى، ج 2، ص 389.

    64- نامه نهج البلاغه معجم المفهرس

    65- جمال الدین محمد خوانسارى، شرح غررالحکم و دررالکلم، ج 2، ص 604.

    66- نهج البلاغه، نامه 53.

    67- نامه 53/13. نهج البلاغه معجم المفهرس

    68- خطبه 192/23. نهج البلاغه معجم المفهرس

    69- نامه 53/8 نهج البلاغه معجم المفهرس

    70- شهید مطهرى، سیرى در نهج البلاغه، انتشارات صدرا، ص 128 127.

    71- نهج البلاغه، حکمت 332.

    72- خداوندان اندیشه سیاسى، ج 2، ص 389.

    73- ارسطو، سیاست، ترجمه احمد آرام، ص 96.

    74- خطبه 40 نهج البلاغه معحم المفهرس

    75- کنز العمال ج 5، ص 751، باب دوم از کتاب خلافت، حدیث 1286.

    76- ابن ابى شیبه المصنف، ج 15، ص 328، کتاب الجهل، حدیث 119777.

    77- کنز العمال، ج 6، ص 39، باب 1، کتاب الاماره، حدیث 4755.

    78- عبدالواحد امدى، غررالحکم و دررالکم، ج 6، ص 236، شماره 10109.

    79- علامه مجلسى، بحار الانوار، ج 72، ص 359.

    80- عبدالواحد امدى، غرر، ج 2، ص 439، حدیث 32005.

    81- علامه مجلسى، بحار الانوار، چاپ جدید (110 جلدى)، ج 6، ص 60. و همچنین: امام خمینى، شوون و اختیارات ولى فقیه، ترجمه مبحث ولایت فقیه از کتاب البیع، وزارت ارشاد اسلامى، ص 25 و 26.

    82- امام خمینى، ولایت فقیه، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، ص 17 32.

    83- شهید مطهرى، سیرى در نهج البلاغه، نشر صدرا، ص 106 105.

    84- على اکبر علیخانى، توسعه سیاسى، سازمان تبلیغات اسلامى، ص 234.

    85- خطبه 33. نهج البلاغه، معجم المفهرس

    86- ذى قار، محلى است در نزدیکى شهر بصره، که در گذشته جنگ مسلمانان با ایران نیز آنجا صورت گرفت.

    87- خطبه 3/16 نهج البلاغه معجم المفهرس

    88- خطبه 131/3. نهج البلاغه معجم المفهرس

    89- خطبه 205/3. نهج البلاغه معجم المفهرس

    90- شهید مطهرى، سیرى در نهج البلاغه، نشر صدرا، ص 128.

    91- مرحوم طبرسى، تفسیر مجمع البیان، ذیل آیه 58 سوره نساء.

    92- علامه طباطبایى، تفسیر المیزان، ذیل آیه 58 سوره نساء.

    93- نهج البلاغه، نامه 53.

    94- نهج البلاغه، نامه 50.

    95- خطبه 216 نهج البلاغه معجم المفهرس

    96- سوره 10، آیه 99

    97- خطبه 216/14 نهج البلاغه معجم المفهرس

    98- نامه 50/2. نهج البلاغه معجم المفهرس

    99- خطبه 34 نهج البلاغه معجم المفهرس

    100- حسین‌بشریه، جامعه‌شناسى‌سیاسى، چاپ‌دوم، تهران، نشرنى، ص 63. 60.

    101- مائده، 55 و 56.

    102- مائده، 3.

    103- خطبه 152/6 نهج البلاغه معجم المفهرس

    104- نهج البلاغه، خطبه 3.

    105- ابن ابى الحدید، شرح نهج البلاغه، انتشارات اسماعیلیان، ج 9، ص 306 307.

    106- نهج البلاغه، خطبه 6.

    107- مطهرى، سیرى در نهج البلاغه، انتشارات صدرا، ص 147.

    108- سید ابن طاوس، کشف المحجه، ص 180.

    109- بحرانى عوالم العلوم، ج 15. ص 319.

    110- بحرانى عوالم العلوم، ج 15، ص 226.

    111- نهج البلاغه، خطبه 3.

    112- نهج البلاغه، خطبه 205.

    113- محمد سروش محلاتى، مقاله ولایت باطنى و ولایت ظاهرى، کتاب امام خمینى، حکومت اسلامى، ناشر مؤ سسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، ص 392.

    114- خطبه 92. نهج البلاغه معجم المفهرس

    115- شکى نیست که امام على علیه السلام از طرف خدا به امامت منصوب شد و 120 هزار حاجى از سراسر بلاد اسلامى در غدیر خم به امر خدا و ابلاغ پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله با امام بیعت کردند. اما پس از 25 سال انحراف سیاسى مردم در خلافت آن سه نفر، و تغییر ارزشها، در حال اتمام حجت است که مى‌فرماید: مرا بگذارید یعنى شما تحمل حکومت عدل را ندارید.

    116- خطبه 173/1. نهج البلاغه معجم المفهرس

    117- حجهم و جمعتهم البحار.

    118- و فى البحار... کیف الحکم فى هذا و ان اول ما ینبغى.

    119- کتاب سلیم بن قیس، ص 182. و علامه مجلسى، بحار الانوار، ج 8، ص 555.

    120- آیه الله مؤمن، دین و مشاکت سیاسى، فصلنامه علمى پژوهشى علوم سیاسى، سال دوم، شماره 7، زمستان 78، ص 16 17.

    121- در کتاب امام خمینى و حکومت اسلامى، جلد دوم مقاله اى از ابن جانب در این رابطه به چاپ رسیده است.

    122- تفسیر برهان، ج 2، ص 38، تفسیر المیزان، مترجم، ج 8، ص 372.

    123- مفردات راغب، ص 66.

    124- لسان العرب، ج 8، ص 26.

    125- ممتحنه، 12.

    126- فتح، 18.

    127- فتح، 10.

    128- نور الثقلین، ج 5، ص 307.

    129- علامه طبرسى، احتجاج، ج 1، ص 41. 42.

    130- آیه‌الله‌هادى‌معرفت، ولایت‌فقیه، موسسه‌فرهنگى‌انتشاراتى التمهید، ص 86 85

    131- رسول جعفریان، تاریخ سیاسى اسلام، سیره رسول خدا (ص)، سازمان چاپ و انتشارات، ص 342.

    132- خطبه 137/4 نهج البلاغه معجم المفهرس

    133- نامه 54 نهج البلاغه معجم المفهرس

    134- نامه 6 نهج البلاغه معجم المفهرس

    135- نامه 7/3. نهج البلاغه معجم المفهرس

    136- خطبه 229 نهج البلاغه معجم المفهرس

    137- خطبه 73. نهج البلاغه معجم المفهرس

    138- چهار فرزند مروان که به خلافت رسیدند:

    1. عبدالملک مروان: حاکم مطلق العنان امت اسلامى بود.

    2. عبدالعزیز: که حاکم مصر شد.

    3. بشر بن مروان: حاکم عراق شد.

    4 محمد بن مروان که حاکم الجزیره گردید.

    139- خطبه 136 نهج البلاغه معجم المفهرس

    منبع:

    چکیده :

     از آنجا که نهج البلاغه نمایشگاه معارف حکومت امام علی (ع) و از غنی ترین و اصیل ترین متون و منابع سیاسی اسلامی شیعی محسوب می شود، نیازمند تبیین، تجزیه و تحلیل دقیق مباحث، اعم از خطبه ها، نامه ها و کلمات قصار آن حضرت می باشد. تلاش این تحقیق بر این بوده که:اولا: چارچوبی نظری از کار ویژه های اساسی دولت و حکومت براساس نظرات عالمان سیاسی، به خصوص صاحبان دیدگاه ساختاری - کارکردی، تدوین کند که نتیجه آن قالب بندی وظایف و کار ویژه ها در پنج محور عمده می باشد. ثانیا: مبانی خط مشی گذاری حکومت حضرت از جمله اهداف حکومت را اصول حاکم بر خط مشی های حکومتی، دسته بندی وظایف حکومت را، تنظیم و بررسی نماید. ثالثا: در پنج فصل، مباحث فرهنگ سازی، مشروعیت سازی، توزیع قدرت، نظم و امنیت، توزیع کالا و خدمات (تامین رفاه و آسایش) در نهج البلاغه، را مورد بررسی قرار دهد. خاتمه ی تحقیق را نتیجه گیری تشکیل می دهد که شامل شش نتیجه ی مفهومی و موضوعی از بحث می باشد.


موضوع پایان نامه بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهج البلاغه, نمونه پایان نامه بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهج البلاغه, جستجوی پایان نامه بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهج البلاغه, فایل Word پایان نامه بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهج البلاغه, دانلود پایان نامه بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهج البلاغه, فایل PDF پایان نامه بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهج البلاغه, تحقیق در مورد پایان نامه بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهج البلاغه, مقاله در مورد پایان نامه بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهج البلاغه, پروژه در مورد پایان نامه بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهج البلاغه, پروپوزال در مورد پایان نامه بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهج البلاغه, تز دکترا در مورد پایان نامه بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهج البلاغه, تحقیقات دانشجویی درباره پایان نامه بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهج البلاغه, مقالات دانشجویی درباره پایان نامه بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهج البلاغه, پروژه درباره پایان نامه بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهج البلاغه, گزارش سمینار در مورد پایان نامه بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهج البلاغه, پروژه دانشجویی در مورد پایان نامه بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهج البلاغه, تحقیق دانش آموزی در مورد پایان نامه بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهج البلاغه, مقاله دانش آموزی در مورد پایان نامه بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهج البلاغه, رساله دکترا در مورد پایان نامه بررسی جامعه شناختی ساختار و کارکرد حکومت و سیاست در نهج البلاغه

پايان نامه تحصيلي در مقطع کارشناسي ارشد در رشته مهندسي معماري اسلامينيم‌سال دوم سال تحصيلي 93 - 1392 چکيده:           موقوفات در تأسيس و تداوم

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد" M .A " رشته جغرافیای سیاسی چکیده : هدف از پژوهش حاضر بررسی ساختار جمعیتی و قومیتی در اسلامشهر و نقش آن در امنیت منطقه با تأکید بر همگرایی اقوام است . این پژوهش که با روش مروری ) اسنادی – کتابخانه ای ( انجام شده است درصدد است با بررسی ساختار جمعیتی و قومیتی در اسلامشهر به نقش این مهم در امنیت منطقه بپردازد. اسلامشهر به دلیل مجاورت با ...

پايان نامه براي دريافت درجه کارشناسي ارشد <<M.A>> گرايش: روابط بين الملل بهار1393 چکيده پژوهش حاضر، در راستاي پاسخ به يک سوال اساسي با اين عنوان است که مباني فکري، عقيدتي القا

پايان‌نامه کارشناسي ارشد رشته علوم اقتصادي مهر1393 چکيده هر چند دستيابي به توسعه اقتصادي را بايد معلول عوامل متعددي دانست اما بي ترديد يکي از مهمترين عوامل ايجاد آن را مي توان کارآفريني

پایان‌نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A )گرایش:فلسفه‌ی تعلیم و تربیت اسلامی چکیده : هدف کلی این پژوهش تبیین رویکرد تفکر انتقادی در عرصه تعلیم و تربیت و تحلیل تطبیقی مبانی آن بر مبنای آموزه های تربیت اسلامی است. بنا بر ماهیت موضوع تحقیق از روش تحقیق توصیفی– تحلیلی استفاده شده است، و منابع مورد استفاده در این پژوهش مشتمل بر قرآن کریم، نهج البلاغه و هچنین کتب تربیتی، ...

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد(M.A) گرایش : روانشناسی عمومی چکیده تحقیق حاضر به بررسی اثر بخشی هوش هیجانی در کاهش وابستگی به فیسبوک دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر تهران پرداخته است. فرضیه های تحقیق عبارتند از : 1- آموزش ارتقاء هوش هیجانی موجب کاهش وابستگی دانش آموزان دبیرستانی به فیس بوک می شود. 2- پس از گذشت1 ماه تاثیر آموزش ارتقاء هوش هیجانی بر کاهش وابستگی به فیس ...

پایان‌نامه جهت اخذ مدرک کارشناسی ارشد رشته فناوری اطلاعات چکیده: شیوه‌های تبلیغی زیادی از انبیا و پیامبران ذکرشده، آنان بر دعوت مشترک به توحید، معاد، اصول اخلاقی و ... تکیه داشته‌اند. پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام نیز، تبلیغ به‌ویژه در شکل «منبر» یکی از ابزارهای اصلی انتقال معارف اسلامی بود و در طول تاریخ تا امروز، دستخوش تحولات فراوان بوده است؛ امّا اساس و بنای آن، اصالت خود را ...

پایان‌نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد ( M.Sc. ) رشته: جغرافیا و برنامه ­ریزی شهری چکیده قرن بیستم با توجه به افزایش جمعیت شهری، تغییر­ شیوه زندگی، فاصله بین ذینعفان مدیران و برنامه­ریزان شهری ، توسعه پایدار را به عنوان یکی از مهمترین پارادایم های مدیریت شهری در سطوح مختلف مطرح کرده است . از ابعاد اصلی توسعه پایدارشهری مدیریت یکپارچه شهری، حکمروایی خوب شهری و مشارکت است. یکی از ...

پایان نامه تحصیلی در مقطع کارشناسی ارشد گرافیک گرایش ارتباط تصویری چکیده: پژوهش حاضر به بررسی­ و ­­تحلیل نقوش تصویری خانه تاریخی عطروش شیراز با هدف بازشناسی مبانی فرهنگی و زیبایی­شناختی نقاشی­های باقی­مانده از خانه عطروش شیراز می­پردازد.پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی بر پایه اسناد مکتوب و تصاویر به­جای مانده از خانه تاریخی عطروش می­باشد و همچنین از روش میدانی و کتابخانه­ای و از ...

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم حدیث گرایش نهج‌البلاغه چکیده: هدف نهایی همۀ ادیان الهی، برپایی حکومت عدل وفضیلت، درجهت ساختن جامعه‌ای نمونه است که درآن همۀ افراد مستعد وطالب حقیقت، امکان دستیابی به هدایت الهی را دارند ومسیر کمال وسعادت برای همگان گشوده است. امیرمؤمنان علی(علیه‌السلام) به عنوان رهبر بزرگ الهی، با گفتار وسیرۀ عملی خود، بهترین الگو را برای چگونگی دستیابی به حیات ...

ثبت سفارش