پایان نامه تدوین راهبردهای توسعه مقصد گردشگری با رویکرد مدل فرد.آر.دیوید مطالعه موردی شهر تهران

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت جهانگردی گرایش برنامه ریزی و توسعه

بهار

1391

چکیده

در دنیای کنونی، برنامه‌ ریزی استراتژیک به عنوان بنایی مهم برای توسعه محسوب می‌شود و لازم است که مدیران فعلی و آتی با کسب آگاهی کافی از ارکان آن بتوانند به شیوه علمی آنرا بکار ببندند. به طور کلی برنامه‌ریزی استراتژیک، تدوین برنامه‌های طولانی مدت به منظور مدیریت مؤثر بر فرصتها و تهدید‌‌های محیطی با در نظر گرفتن قوت ها و ضعف‌های داخلی می باشد. از آنجا که صنعت گردشگری به عنوان صنعتی پویا ، بخش مهمی از فعالیت های اقتصادی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را به خود اختصاص داده است ، اهمیت توجه به تدوین راهبردها برای موفقیت مقصدها دو چندان شده است.

از اینرو، در این تحقیق سعی شد با بکارگیری مدل برنامه ریزی استراتژیک فرد.آر.دیوید ، راهبردهای توسعه مقصد گردشگری شهر تهران شناسایی و اولویت بندی شود. بدین منظور با استفاده از روش دلفی در طی سه مرحله از خبرگان و متخصصان گردشگری شهر تهران در زمینه شناسایی عوامل محیط داخلی وخارجی ( فرصت ها،تهدیدها، نقاط قوت و نقاط ضعف ) و تعیین رتبه و ضریب اهمیت هر یک ، نظرسنجی شده ونتایج این نظرسنجی با استفاده از روش آماری کای دو و شاخص های فراوانی و میانگین مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. سپس با استفاده ازمدل فرد.آر.دیوید ، فرایند تدوین راهبرد طی شدکه در نهایت 8 راهبرد رقابتی به ترتیب نمره نهایی اولویت بندی شدند.

واژگان کلیدی تحقیق:

برنامه ریزی استراتژیک (Strategic Planning)، برنامه ریزی گردشگری (Tourism Planning)، مقصد (Destination)، توسعه (Development)، دلفی (Delphi)، نقاط قوت وضعف، فرصت ها و تهدیدها (SWOT)

EMAIL: SZ1360

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه

 فصل اول این پایان نامه به بیان کلیات طرح تحقیق می پردازد که با مطالعه آن مفهوم و ساختار موضوع تحت بررسی مشخص خواهد شد. در انتهای این فصل خواننده قادر خواهد بود تا اطلاعات کافی از بخش های مختلف این فصل که شامل بیان مسئله، ضرورت واهمیت تحقیق ، پیشینه تحقیق، اهداف، سوالات، روش شناسی، قلمرو تحقیق ، فرآیند انجام تحقیق، واژگان اختصاصی طرح تحقیق وموانع و محدودیت های تحقیق می باشد را بدست آورد. لازم به ذکر است که بخش های اصلی فوق در فصل های بعدی به صورت کامل تری تشریح شده است.

1-1- بیان مسئله

توسعه اقتصادی در هر کشوری نیازمند سرمایه گذاری در بخش ها و فعالیت های مختلف اقتصادی آن کشور است و بدون سرمایه گذاری در طرح های زیر بنایی و روبنایی ، نمی توان انتظار گسترش اشتغال، تولید و رفاه اقتصادی را داشت . برای تحقق این مهم ، امروزه بسیاری از کشورهای جهان ،تمایل شدیدی به جذب سرمایه های خارجی پیدا کرده اند . سرمایه گذاری در زیرساخت های گردشگری و استفاده از توان های بالقوه منطقه ای به منظور جذب گردشگر ،یکی از راه های مناسب بدین منظور است. توسعه گردشگری به عنوان مجموعه فعالیت های اقتصادی ،تاثیر بسزایی در تقویت بنیان های اقتصادی جوامع دارد(ابراهیم زاده،آقاسی زاده،108:88). آگاهی  جوامع از اینکه گردشگری منبع درآمد ارزی بسیار مناسب و قابل ملاحظه ای در اختیار اقتصاد یک کشور قرار میدهد باعث شده است که گردشگری مفهومی بسیار گسترده در ابعاد اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی پیدا کند و به عنوان یک صنعت تلقی شود(طهماسبی پاشا و مجیدی،1384).

بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد،اشتغال ،رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیربنایی می دانند که باعث تبادلات فرهنگی  نیز می شود. در حال حاضر گردشگری به عنوان گسترده ترین صنعت خدماتی جهان نامیده شده است(کاظمی1386) که منافعی از جمله افزایش GDP،ارزآوری ،ایجاد اشتغال ،افزایش درآمد های دولت،حفظ محیط زیست ،بهبود رفاه اجتماعی ،حفظ میراث فرهنگی ،تبادل فرهنگی و تقویت فرهنگ بومی را به همراه دارد.افزون بر این بسیاری از برنامه ریزان و سیاستگزاران توسعه نیز از این صنعت به عنوان رکن اصلی توسعه پایدار یاد می کنند. این مهم باعث شده است در سطح بین الملل رقابتی نزدیک و فشرده در پی افزایش بیش از پیش منافع و عواید خاص از فعالیتهای گردشگری به وجود آید. باید توجه داشت که توسعه صنعت گردشگری به ویژه برای کشورهای در حال توسعه که با معضلاتی همچون بیکاری بالا ،محدودیت منابع ارزی و اقتصاد تک محصولی مواجه اند از اهمیت بیشتری برخوردار است. با توجه به اینکه ساختار اقتصادی ایران بعد از اکتشاف و بهره برداری از منابع نفتی به شدت متکی به صادرات نفت و درامد نفتی حاصل از آن بوده است و تلاش های صورت گرفته برای خروج از این وضعیت و اتخاذ سیاست های اقتصادی غیر نفتی نتیجه چندانی در بر نداشته است ، اینک برای ایجاد توسعه ای همه جانبه و پایدار و همچنین جایگزینی منبع جدید کسب درامد به جای منابع نفتی در کشور ، توسعه صنعت گردشگری اهمیت می یابد(ابراهیم زاده و آقاسی زاده،109:88). چرا که ایران سرزمینی چهار فصل با تمدنی چند هزار ساله است(زنگی آبادی ودیگران،1:1389). اما بااین وجود هنوز نتوانسته است جایگاه واقعی خود را در دنیا بدست آورد . بر اساس امارهای ارایه شده سالانه حدود 3  میلیارد سفر انجام می شود که حدود 700 میلیون آن بین کشوری و 800 میلیون مسافرت داخلی است. از مجموعه این سفرهای بین کشوری ، سهم ایران  یک میلیون و پانصد هزار سفر یعنی حدود 2. از سهم جهانی است(پورکاظمی و رضایی،28:85).

 بررسی در خصوص وضعیت صنعت گردشگری ایران حاکی از آن است که به لحاظ سهم بخش گردشگری از تولید ناخالص داخلی ، کشور ایران در میان 174 کشور جهان رتبه 86 را به خود اختصاص داده است ، در زمینه سرمایه گذاری حوزه گردشگری در جهان رتبه 172 و در میان کشورهای خاورمیانه رتبه آخر را دارا می باشد(همان). بنابراین برای دستیابی به توسعه گردشگری ، تدوین راهبردهایی متناسب با عوامل محیطی مقصد گردشگری  ضرورت می یابد. چرا که راهبردها می توانند تعیین کنند که چه نوع گردشگری و در کجا باید توسعه یابد ، چند هتل و همچنین تسهیلات دیگر باید افزوده شود و از چه نوع باید باشند، راهبردها می توانند موارد دیگر صنعت گردشگری را نیز در نظر بگیرند(نوحه گروحسین زاده،155:88).بدین منظور در این پایان نامه به موضوع تدوین راهبردهای توسعه مقصد گردشگری با رویکرد مدل فرد.آر.دیوید ( مطالعه موردی شهر تهران) پرداخته شده است .

2-1- اهمیت و ضرورت موضوع

    مدیران در عصر فرا صنعتی و توسعه تجارت جهانی با روندها و رویدادهای ناآشنا و غافلگیر کننده ای روبرو شده اند، در عصری که آهنگ شتابنده تغییر و حضور شرکتهای فرا ملیتی با شعار "جهانی فکر کن،منطقه ای عمل کن" فضای جدیدی از تحولات و نظری های مدیریت را خلق کرده است و قواعد محیط، رقابت سنتی را در هم ریخته است.نگرانی اصلی تحلیلگران و مدیران شناخت ماهیت تغییرات و اجرای راهبرد های اثربخش برای برخورد با چالشهای نوین است ،چالشهایی که راهکارهای مبتنی بر تجربیات گذشته پاسخگوی آنها نیست(رابینسون،1387). امروزه مدیران جهت برخورد اثر بخش با اینگونه چالشها که بر توانایی سازمان مورد نظرشان برای کسب سود و توسعه فعالیتها تاثیر میگذارد فرآیند مدیریت راهبردی را مورد توجه قرار داده اند.آنها بر این باورند که فرآیند مذکور به بهینه نمودن موقعیت شرکت در محیط رقابت کمک مینماید و به مدیران این توانایی را میدهد که تغییرات و دگرگونی ها را دقیقتر پیش بینی نموده ،آمادگی سازمان را در مقابل رویدادها و رخدادهای غیر قابل انتظار داخلی و خارجی افزایش دهد(همان). در حال حاضر مهمترین دغدغه اکثر سازمان ها ، تدوین و پیاده سازی استراتژی هایی است که موفقیت و بقای آنها را در شرایط متحول و پیچیده محیطی ، تضمین نماید. برنامه ریزی استراتژیک ابزاری را در اختیار سازمان ها می گذارد تا بتوانند تدوین و اجرای استراتژی را در وجوه مختلف سازمان دنبال کنند و بر عملکرد استراتژیک خود مدیریت داشته باشند(امینی وخبازباویل 19:88).

فرایند های مدیریتی ، به لحاظ تاریخی ، از پایان جنگ جهانی دوم بسیار پیچیده تر شده است . این پیچیدگی بازتاب رشد فزاینده رقابت ، درگیری بیشتر در اقتصاد و تجارت بین المللی است. فرایند های مذکور در دهه 1970 بسیار پیشرفت کردند . مفاهیم و ابزارهایی مانند : "طرح های بلند مدت" ، "مدیریت سرمایه گذاری جدید" ، "طرح ریزی، برنامه ریزی و بودجه بندی" و" سیاست بازر گانی" مورد توجه جدی قرار گرفت که از جمع بندی وادغام همه این فرایند ها ، مدیریت راهبردی حاصل گردید(رابینسون،1387). اندیشمندان دلایل متعددی را در خصوص ضرورت اجرای مدیریت راهبردی در سازمان ها بر شمردند ازجمله موارد زیر:

v     تغییرات و تحولات جهان امروز

v     ریسک رو به افزایش خطاها

v     هزینه بالای اشتباهات

v     معضلات اقتصادی

v     کمبود منابع

v     نیاز دولت ها به افزایش منابع درامدی

v     کاهش وابستگی به درامدهای حاصل از صادرات مواد اولیه مانند نفت (اعرابی وشیرخانی،38:88).

مدیریت راهبردی از چهار عنصر تشکیل شده است: 1/ بررسی محیطی 2/ تدوین راهبرد 3/ اجرای راهبرد 4/ ارزیابی و کنترل .در بررسی محیطی هم محیط خارجی به منظور کشف فرصت ها و تهدیدها و هم محیط داخلی  به منظور کشف نقاط قوت و ضعف تحلیل می شود تا عواملی که در آینده سازمان بیشترین تاثیر را دارد شناسایی شوند به این عوامل اصطلاحا عوامل استراتژیک گویند. برای مدیریت موثر این عوامل نیاز به طراحی طرح های بلند مدتی داریم که تدوین استراتژی نامیده می شود(همان). در این پایان نامه نیز تمرکز اصلی بر دوعنصر بررسی محیطی وتدوین راهبرد از عناصرمدیریت راهبردی می باشد.  از آنجایی که صنعت گردشگری به عنوان صنعتی پویا ، بخش مهمی از فعالیت های اقتصادی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را به خود اختصاص داده است ، به طوری که بر اساس پیش بینی انجام شده ای توسط سازمان جهانی جهانگردی ، در سال 2020 ، حدود یک میلیارد و پانصد و شصت میلیون نفر به گردشگری خواهند پرداخت و درآمد های ناشی از گردشگری بین المللی در این سال به یک و نیم تریلیون دلار خواهد رسید ، مورد توجه طیف وسیعی از سیاست گذاران و برنامه ریزان نظام های سیاسی و مدیران اجرایی قرار گرفته است . از اینرو رقابت شدیدی در این میان بوجود آمده است که تاثیر تغییرات پر شتاب محیط بر آن ، اهمیت توجه به تدوین راهبردها را برای موفقیت کشورها در امر گردشگری دو چندان می کند(همان) . باشد که این پایان نامه بتواند قدمی موثر در پیشبرد صنعت گردشگری کشور داشته باشد.

3-1-  گزاره های تحقیق

1-3-1- پرسش های اصلی و فرعی

الف : سوال اصلی

1 / مهمترین راهبردهای توسعه گردشگری شهر تهران کدام اند؟

ب :سوال های فرعی

برای رسیدن به سوال اصلی سوالات فرعی زیر در نظر گرفته شده است:

نقاط قوت شهر تهران به عنوان مقصد گردشگری کدام اند؟

نقاط ضعف شهر تهران به عنوان مقصد گردشگری کدام اند؟

فرصت های محیطی شهر تهران  به عنوان  مقصد گردشگری کدام اند؟

تهدیدهای محیطی شهر تهران به عنوان  مقصد گردشگری کدام اند؟

2-1-3-  فرضیه تحقیق

مناسب ترین راهبردها برای توسعه مقصد گردشگری شهر تهران ، راهبردهای تهاجمی می باشند.

4-1- هدف های تحقیق

1/ معرفی مفاهیم نظری چارچوب جامع تدوین استراتژی

2/معرفی راهبردهای توسعه گردشگری شهر تهران

3/ شناسایی نقاط قوت،ضعف، فرصت ها و تهدیدهای شهر تهران به عنوان مقصد گردشگری

5-1 -  قلمرو تحقیق

1-5-1- قلمرو مکانی تحقیق

قلمرو مکانی تحقیق ، شهر تهران می باشد.

2-5-1-  قلمرو زمانی تحقیق

بازه یک ساله  1390

6-1- روش شناسی تحقیق

1-6-1- نوع تحقیق

تحقیق حاضر از لحاظ هدف، جزء پژوهش های توسعه ای به حساب می آید و از نظر نوع روش تحقیق، توصیفی، از نوع پیمایشی است. روش تجزیه و تحلیل نیز، توصیفی و تحلیلی می باشد

2-6-1-  روشهای گردآوری داده ها

دراین تحقیق،برای گرداوری داده ها از روش های کتابخانه ای،اسنادی و میدانی در کنار هم استفاده می شود که ابزار مطالعات میدانی، پرسشنامه و مصاحبه می باشد و مطالعات کتابخانه ای واسنادی موارد زیر را شامل می شود:

v     کتب داخلی و خارجی (E-BOOK  دانشگاه علامه طباطبایی )

v     مقالات  داخلی و خارجی

v     پایان نامه های مرتبط

v     آمار ، کتب، مقالات و پژوهش های  ارائه شده سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری در حوزه گردشگری تهران

3-6-1- روش نمونه گیری و تخمین حجم جامعه

نمونه گیری گلوله برفی مورد استفاده قرار می گیرد.

 حجم نمونه برای شناسایی عوامل استراتژیک و رتبه بندی این عوامل  40 نفر می باشد

4-6-1- روشهای تحلیل داده ها

در این پایان نامه از روش دلفی و آمار توصیفی و روش های استنباطی آمار به فراخور نیاز برای تحلیل داده ها استفاده می شود. همچنین جهت ارایه راهکارهای مدیریتی و تدوین استراتژی  مدل فرد . آر. دیوید درنظرگرفته شده است.علت گزینش این مدل علاوه برجامعیت،سهولت کاربردودقت دراستخراج نتایج حاصله ازآن بوده است(اعرابی وشیرخانی،38:88).این مدل مبتنی بر شناسایی نقاط قوت و ضعف(عوامل داخلی) و فرصت ها و تهدیدها(عوامل خارجی) می باشد. که حاصل آن به صورت جداول خلاصه تجزبه و تحلیل عوامل داخلی(IFAS)[1] و خارجی[2](EFAS)، ماتریسSOWT ،ماتریس EI ارایه می گردد.این یافته ها برای تجزیه و تحلیل نهایی بصورت جدول برنامه ریزی استراتژیک کمی (QSPM) نمایش داده می شود و نتایج نهایی به عنوان بهترین راهبردها ارایه می گردد. فرایند تدوین استراتژی در زیر نمایش داده شده است.

Abstract

Today, strategic planning for development is as important building and it is necessary that the current and future managers with sufficient knowledge of the elements of scientific method it used to be able to close. In general, strategic planning, formulation of long-term plans for the effective management of environmental opportunities and threats, strengths and weaknesses with regard to internal. Since the tourism industry as a dynamic industry, an important part of economic activity in developed and developing countries is allocated to important destinations according to the strategies for success has been doubled.
Hence, in this study was to try using a strategic planning model. R. David, tourism destination development strategies in Tehran are identified and prioritized. Thus, using the Delphi method in three steps from Tehran in the field of tourism expertise to identify factors internal and external environment (opportunities, threats, strengths and weaknesses) and determine the ranking and importance of each factor, the results of this poll Surveys using chi-square and mean abundance indices were analyzed. Then, using a model. R. David, after the strategy formulation process competitive strategy in the eight was prioritized in order of final score.

Key words:

Tourism Planning),),( Strategic Planning), (Destination), (Development),((Delphi (swot )

 منابع وماخذ

ابراهیم زاده ، عیسی ، آقاسی زاده ، عبدالله ( 1388 ) ، تحلیل عوامل مؤثر بر گسترش گردشگری در ناحیه ی ساحلی چابهار با استفاده از مدل راهبردی swot مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه ای ، سال اول ، شماره ی اول ، تابستان 1388 ، 128 -  107

اردکانی،سعید. کاربرد مفاهیم چرخه عمر گردشگری و ظرفیت تحمل پذیری در توسعه گردشگری ، فصلنامه مطالعات گردشگری، شماره 2، 1379

اعرابی ، سید محمد ، شیر خانی ، فریبا سال ( 1388 ) ، تدوین استراتژی های مناسب مالیاتی بر اساس مدل swot در اداره ی مالیات بر کالا و خدمات ، فصلنامه ی مدیریت ، سال ششم ، شماره ی 14 ، تابستان 1388

اعرابی ،سید محمد . دستنامه برنامه ریزی استراتژیک . انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی، تهران :1389

اعرابی ،سید محمد، دستنامه برنامه ریزی استراتژیک،تهران: انتشارات دفتر پزوهش های فرهنگی،1389،چاپ سوم

الوانی ، مهدی. مدیریت عمومی . نشر نی ،تهران :1386

الوانی ، سید مهدی ، پیروز بخت، معصومه،فرایند مدیریت جهانگردی، دفتر پژوهش های فرهنگی ، تهران: 1385

امیرکبیری ،علیرضا .مدیریت استراتژیک . نگاه دانش، تهران :1381

امینی ، محمد تقی ، خباز باویل ، محمد ، ( 1388 ) ، تدوین استراتژی به روش چارچوب جامع تدوین استراتژی مطالعه موردی شرکت سهند خودرو تبریز نشریه ی مدیریت بازرگانی ، دوره 1 ، شماره ی 2 ، بهار و تابستان 1388 ، ص 32 – 17

آذر،عادل. مومنی ،منصور. آمار و کاربرد آن در مدیریت ج دوم انتشارات سمت، تهران:1381

آرمسترانگ، مایکل . مدیریت استراتژیک منابع انسانی. ترجمه سید محمد اعرابی و داود ایزدی ، انتشارات دفتر پژوهشهای فرهنگی. تهران: 1381

آقازاده،هاشم . مدل های برنامه ریزی استراتژیک ،ماهنامه تدبیر، سال چهارم ،تهران :1384

پاپلی یزدی، محمد حسین ، سقایی، مهدی. گردشگری( ماهیت و مفاهیم). انتشارات سمت، تهران: 1389

پورکاظمی ، محمد حسین ، رضایی ، جواد ، بررسی کارایی صنعت گردشگری با استفاده از روش های نا پارامتری (ایران و کشورهای منطقه) پژوهشنامه اقتصادی(1385) صص301-281

پیرز،جان ای، رابینسون،ریچاردبی، مدیریت راهبردی( برنامه ریزی،اجراو کنترل) ، ترجمه دکتر سید محمود حسینی، تهران: انتشارات سمت،1387،چاپ دوم

پیرس و رابینسون ، برنامه ریزی ومدیریت استراتژیک،ترجمه سهراب خلیلی شورینی تهران : 1389

تهران: 1384

چاک.وای.گی. جهانگردی در چشم انداز جامع. ترجمه دکترعلی پارساییان و دکتر محمد اعرابی، انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی ، تهران: 1382

حافظ نیا، محمد رضا (1386) مقدمه ای  بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران: انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگا ه ها (سمت).

خورشید ، صدیقه ، رنجبر ، رضا ( 1389 ) ، تحلیل استراتژیک ، تدوین و انتخاب استراتژی مبنی بر ماتریس swot و تکنیک های تصمیم گیری چند شاخصه ی فازی ، فصلنامه ی مدیریت صنعتی دانشکده ی علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد سنندج ، سال پنجم ، شماره ی 12 ، تابستان 1389

دهخدا،علی اکبر. لغت نامه دهخدا ج2 موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران .تهران: 1372

دیوید ، فرد. آر. مدیریت استراتژیک . ،ترجمه علی پارساییان و سید محمد اعرابی، دفتر پژوهشهای فرهنگی

دیوید هانگر ،جی ویلن،توماس ال ، مبانی مدیریت استراتژیک ، ترجمه سید محمد اعرابی،داود ایزدی ، تهران:انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی،1386،چاپ سوم

رحمان سرشت، حسین، جمشید نژاد، غلامرضا، توسعه سازمان با برنامه ریزی راهبردی با تاکید بر سازمان های گردشگری ، شرکت چاپ و نشر بازرگان ، تهران:1379

رحمانی ، بیژن ، شمس ، مجید ، حاتمی فر ، ساناز ( 1389 ) ، امکان سنجی توسعه پایدار گردشگری در شهر ملایر با استفاده از مدل swot ، فصلنامه ی جغرافیا و مطالعات محیطی ، سال اول ، شماره ی 3 ، بهار 1389 ،

رحیم پور، علی .طرح پژوهشی شناسایی جاذبه ها و منابع طبیعی و اکو توریستی استان تهران ،پژوهشکده میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری کشور، 1389

رفیع زاده بقر آباد ،علا الدین ، عفتی داریانی ،محمد علی ،رونق ،مریم . مدیریت عملکرد دستگاه های اجرایی . انتشارات فرمنش، تهران: 1387

زاهدی ، شمس السادات، توسعه پایدار، انتشارات سمت، تهران: 1388

زاهدی ، شمس السادات، مبانی توریسم و اکوتوریسم پایدار، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، تهران: 1385

زاهدی ،شمس السادات ، "تحلیلی بر انواع توریسم و ارنباط آنها با یکدیگر" فصلنامه مطالعات جهانگردی،انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی ،ش1، تابستان 82، ص 11-1

زند بصیری ، مهدی ، غضنفری ، هدایت ، سپهوند ، اصغر ، فاتحی ، پرویز ، بررسی مدیریت سنتی جنگل های زاگرس با استفاده از تجزیه و تحلیل سوات  مطالعه ی موردی : حوزه ی آبخیز قلعه گل استان لرستان ، انجمن جنگل بانی ایران ، سومین همایش ملی جنگل ، مجموعه مقالات سخنرانی ، اردیبهشت 1388

زنگی آبادی ، علی ، محمدی ، جمال ، زیرک باشی ، دیبا ، ( 1385 ) ، تحلیل گردشگری داخلی شهر اصفهان ، مجله ی جغرافیا و توسعه ، سال چهارم ، شماره ی 8 ، پاییز و زمستان

سبحانی ، بهروز ( 1389 ) ، شناخت پتانسیل های گردشگری منطقه ی آبگرم سردابه در استان اردبیل با روش swot ، مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه ای ، سال اول ، شماره ی چهارم ، بهار 1389 ، ص 128 – 113

ضرغام، حمید. تهران شهری جذاب برای برنامه ریزان توسعه گردشگری. تاریخ مراجعه به سایت پاییز 1390. www.tourismscience.ir

ضرغام، حمید. راهکارهایی برای توسعه جهانگردی در جمهوری اسلامی ایران ، مجموعه مقالات نخستین همایش جهانگردی و جمهوری اسلامی ایران ، جلد1 ،1376

ضرغام، حمید. مدل برنامه ریزی استراتژیک جهانگردی ایران ،وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ،معاونت امور سیاحتی وزیارتی ، دفتر هماهنگی وهدایت طرح جامع توسعه ومدیریت جهانگردی، 1375

ضیایی، محمود، عباس پوروخانی، مفاهیم و تاریخچه توسعه پایدار ، مجموعه مقالات نشست های تخصصی سمینار توسعه پایدار گردشگری وچالش های فراروی آن در ایران "دانشگاه علامه طباطبایی ،گروه مدیریت جهانگردی 1388

طهماسبی ، پاشا ، مجیدی ، روفیا ( 1384 ) ، چشم انداز گردشگری سواحل جنوبی دریای خزر و آثار آن بر توسعه شهرها و روستاهای منطقه ( مطالعه ی موردی : شهرستان تنکابن ، مجموعه مقالات اوّلین همایش سراسری نقش صنعت گردشگری در توسعه ی استان مازندران ، تهران : انتشارات رسانش

طیبی ،سید جمال الدین و ملکی ، محمد رضا .برنامه ریزی استراتژیک ، نشر ترمه، تهران: 1382

عباسی ، محمد و مهرداد متانی (1382) .کاربرد روش های علمی تحقیق در مدیریت. تهران : انتشارات مبعث، چاپ اول.

عباسی، دیاکو، الگوی مناسب به منظور مدیریت استراتژیک مقاصد گردشگری براساس مدل های موجود( مطالعه موردی: شهرستان خرم آباد)، استاد راهنما، حمید ضرغام،مشاور، حسین رحمان سرشت، داور، محمدرضا فرزین،1388

عمید ،حسن .فرهنگ فارسی عمید. انتشارات سپهر،تهران : 1374

فرزین،محمد رضا . آسیب شناسی تعاونی های گردشگری در ایران . انتشارات وزارت تعاون، تهران: 1385

فلیک، اووه (1387) . درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه هادی جلیلی، چاپ اول ، تهران: نشر نی.

کاظمی، مهدی. مدیریت گردشگری. انتشارات سمت، تهران: 1389

کاظمی، مهدی، مدیریت گردشگری، تهران : انتشارات سمت ، 1386، چاپ دوم

لومسدن،لس. بازاریابی گردشگری ، ترجمه محمد ابراهیم گوهریان، انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی، تهران: 1380

مافی ، عزت الله ، سقایی ، مهدی ، کاربرد مدلMs-Sowt  در تحلیل مدیریت گردشگری مطالعه ی موردی : کلانشهر مشهد  ( 1386 ) ، مجله ی جغرافیا و توسعه ، شماره ی 14 ، تابستان 1388 ، ص 50 – 27

هانگر، جی.دیوید، و ویلن، توماس .ال. (1389). مبانی مدیریت استراتژیک، (ترجمه: محمد اعرابی و حمیدرضا رضوانی). تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی.

محب علی،داود ورحمان سرشت ،حسین . مدیریت استراتژیک. انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، تهران :1372

مدیرروستا،مریم .ارزیابی ظرفیت تحمل گردشگری درکه از بعد اجتماعی. پایان نامه کارشناسی ارشد.  راهنما محمدتقی رضویان. مشاور، موسی پورموسوی .رشته جغرافیای انسانی ،جغرافیا وبرنامه ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی 90-89

معین،محمد . فرهنگ فارسی . انتشارات امیرکبیر، تهران :1360

منوریان، عباس . برنامه ریزی استراتژیک برای سازمان های دولتی و غیر انتفاعی. موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی. تهران: 1386

میراب زاده اردکانی ،احسان . جاذبه های گردشگری تاریخی و طبیعی استان تهران، ناشر روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان تهران . تهران:1388

میسون، پیتر، گردشگری،اثرات،برنامه ریزی و مدیریت ، ترجمه روزبه میرزایی و پونه ترابیان، انتشارات ترمه ، تهران :1387

نوحه گر ، احمد ، حسین زاده ، محمد مهدی ( 1387 ) ،ارزیابی قابلیت های طبیعت گردی جزیره ی قشم با بهره گیری از مدل مدیریت استراتژی swot ، مجله ی جغرافیا و توسعه ، شماره ی 15 ، پاییز 1388 ، ص 172 -  151

وزارت مسکن و شهرسازی ،سند اصلی طرح راهبردی –ساختاری توسعه و عمران شهر تهران(طرح جامع تهران-1386) ، شهرداری تهران

Adler, M. &Ziglio, E. (1996), Gazing in to oracle; the Delphi method and its application to social policy and public health, London; Jessica kingsley. 

Akca Hassan. Assessment of Rural Tourism in Turkey using swot Analysis.  Journal of Applied sciences 6 (13) : 2837 – 2839 , 2006 . ISSN 1812 – 5654

Ashley ,c.(2000). The impacts of tourism on rural livelihoods: Namibia experience.

Boseman ,G.Phatak,A.(1989). Strategic management: text and cases(2nd ed). New York : John Wiley & sons.

Burkart,A.and  S. Medlik, (1981), Tourism ,past, present, and future,2nded.London : Heineman                                                                               

Burns ,p.and Holden,A. (1995). Tourism :A new perspective.London,prentice Hall.

Butler ,R.W.(1980).The concept of a tourist area cycle of evalution: implication for management of resource. Canadian Geographer.

Cooper ,chris. Fletcher ,John .wanhill ,Stephen,Gilbert ,David ,Fyall ,Alan.(2005). Tourism ,principles and practice. Third edition, England ,prenticehall.

David L.Edgell ,Maria Delmastro Allen, Ginger Smith.(2008). Tourism policy and planning: yesterday, today and tomorrow. Butterworth –heinemann.

Gunn ,clare A. Tourism planning, Rutledge,2002.

Gunn,clare A.(1993).Tourism planning , basics,concepts,cases.USA.Tylor&Francis publishing.

Holden ,A.(2000). Environmental and tourism, London ,Routlege.

Inskeep ,Edward.(1991).Tourism planning , An integrated and sustainable development approach.canada,Johnwiley & sons,Inc.

Jafari , J. (2000),Encyclopedia of tourism, London :Routledge

Kalyan Chakravarthy K , CH . Ravi kumar and Deep thi K . swot Analysis on : Medical Tourism . Conference on Tourism in India – challenges Ahead , 15 – 17 May 2008 , IIMK

Kim ,kyungmi.(2002). The effects of tourism impacts upon quality of life of resident in the community.

Kotler ,Philip,Bowen,John.T ,Makens, James C.(2006). Marketing for Hospitality and tourism. Forth edition. USA,pearson education Inc.

Kuratko ,D. Hodgetts ,M.(2009).Entrepreneurship contemporary Approach(fifth edition). Orlando florida .

Lickorish ,L.J.(1991).Roles of government and private sector in developing tourism destination.Harlow,longman.

Liu ,Juanita C.J.Sheldon and T.Var,(1987).Resident perception of the environmental impacts .Annual of tourism research.vol/14.

Maureen ,I.(2001). Strategic plan/planning strategically. Journal of perianesthesia.

Nilsson.M. Research and advice on strategic environmental assessment. Stockholm  Environment in stitute publication , 2004

Oxford advanced learners dictionary (1989). Oxford university press.

Parnell ,A.John.(1996). Strategic planning emphesis and planning satisfaction in small firms. An empirical investigation. Journal of business strategies.

Pearce ,D.G.(1989).Tourist development. London .longman .

Prideaux Bruce.(2009). Resort destination: evalution ,management and development. Oxford : Butterworth –Heinemann.

Prideaux, bruce.(2004).The resort development spectrum: the case of the gold coast. Australia , tourism Geographies.

Ritchie ,Brent J.R, Grouch, Geoffery I.(2005).The competitive destination,A sustainable tourism perspective.Reprinted(first edition:2003).USA, CABI publishing.

Ruhanen Lisa(2004).strategic planning for local tourism destination : An Analysis of tourism plans. Australia: the university of Queensland.

Sessa,A.(1983)Elements Tourism Economics, Rome: Catal

Shapley,R.Telfer,D.(2002). Tourism and development concepts and issue. Sydney : channel view publication.

Shapley,R.Telfer,D.(2008). Tourism and development in the developing world New York. Routledge.

Sharply ,R. (2006). Travel and tourism .London.SAGE publication Inc.

Simpson ,ken(2001). Strategic planning and community involvement as contributors to sustainable tourism development.

Sinaa .P.C.(1997). International Encyclopaedia of tourism management ,tourism planning, first edition.volume 7.

Skert ,B.Antonic,B.(2004).Strategic planning and small firm growth.An empirical examination, managing global transition.

Skulmoski Gregory J., Hartman Francist & krahn Jennifer (2007), Delphi method for graduate research, journal of information technology education, vol6. 

Swarbrook ,John.(2003). The development & management of visitor attraction, Butter worth-Heinemann.

Swarbrooke ,John.(1998).sustainable tourismmanagement.UK.CABIpublishing.

Terry, Bryan D. (2009) .fundamental dimensions and essential elements of exemplary country extension offices; A Delphi study, a dissertation presented for the degree doctor of philosophy, university of Florida.

Tropper , William (2006) leadership change in privately controlled businesses : a Delphi study of succession planning best practices , a dissertation presented for the degree doctor of philosophy, caplla university ; school of business and technology 

Van hove,Norbert(2005). The economics of tourism destination uk, Elsevier publishing.

Williams,s.(1998).Tourism Geography.London , Routledge.

World Commission For Future ,Oxford : Oxford University Press

www.iran.ir

www.metro.tehran.ir

www.tehran.ir

www.tourismscience.ir