فهرست:
فهرست مطالب
فصل اول: طرح و کلیات تحقیق................................................................................................................................................1
1-1- مقدمه..................................................................................................................................................................................2
2-1- بیان مسئله.........................................................................................................................................................................2
3-1- اهمیت و ضرورت موضوع................................................................................................................................................4
4-1- پرسش‌های تحقیق...........................................................................................................................................................5
5-1- فرضیه‌های تحقیق............................................................................................................................................................5
6-1- اهداف تحقیق....................................................................................................................................................................5
7-1- روش کلی تحقیق.............................................................................................................................................................5
8-1- قلمرو زمانی، جامعه و نمونه آماری...............................................................................................................................6
9-1- روش‌های گردآوری داده ها و ابزارهای مورد استفاده برای آن...............................................................................6
10-1- روش‌های تحلیل داده ها..............................................................................................................................................7
11-1- مدل تحقیق....................................................................................................................................................................7
12-1- شرح متغیرهای تحقیق................................................................................................................................................8
13-1- شرح واژه ها و اصطلاحات تحقیق...........................................................................................................................15
14-1- ساختار کلی تحقیق....................................................................................................................................................16
15-1- خلاصه فصل.................................................................................................................................................................17
فصل دوم: مبانی نظری پژوهش و مروری بر تحقیقات پیشین.......................................................................................18
1-2- مقدمه...............................................................................................................................................................................19
2-2- رتبه‌بندی.........................................................................................................................................................................19
1-2-2- تعریف رتبه‌بندی.......................................................................................................................................................................19
2-2-2- رتبه‌بندی شرکت‌ها.....................................................................................................................................................................20
3-2- شاخصهای مهم رتبه‌بندی شرکت‌ها........................................................................................................................21
4-2- مدل‌های رتبه‌بندی شرکت‌ها......................................................................................................................................22
1-4-2- تجزیه و تحلیل بنیادی........................................................................................................................................................................22
2-4-2- تحلیل پوششی داده ها.......................................................................................................................................................................25
3-4-2- روش تاکسونومی..................................................................................................................................................................................27
4-4-2- رویکردهای تصمیم‌گیری چندمعیاره...............................................................................................................................................27
1-4-4-2- تصمیم‌گیری چندشاخصه................................................................................................................................................28
2-4-4-2- فرآیند تحلیل سلسله مراتبی............................................................................................................................................28
3-4-4-2- تحلیل سلسله مراتبی فازی..............................................................................................................................................29
4-4-4-2- روش تاپسیس.....................................................................................................................................................................30
5-2- رتبه‌بندی شرکت‌ها توسط بورس...............................................................................................................................33
6-2- رتبه‌بندی شرکت‌ها در ایران.......................................................................................................................................35
1-6-2- رتبه‌بندی شرکتهای برتر بورس ایران............................................................................................................................................35
2-6-2- رتبه‌بندی شرکت‌ها از نظر کیفیت افشا و اطلاع رسانی مناسب.................................................................................................37
3-6-2- رتبه‌بندی شرکت‌ها توسط سازمان مدیریت صنعتی.....................................................................................................................37
7-2- افشای اطلاعات..............................................................................................................................................................40
1-7-2- تعریف افشاء..........................................................................................................................................................................................40
2-7-2- اهداف افشای اطلاعات........................................................................................................................................................................42
3-7-2- چه اطلاعاتی لازم است افشا شود؟..................................................................................................................................................43
4-7-2- چه میزان اطلاعات لازم است افشا شود؟.......................................................................................................................................44
8-2- اصل افشای کامل...........................................................................................................................................................45
9- 2- تئوری الزامات افشای شرکت و گزارشگری مالی...................................................................................................46
10-2-دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکتهای ثبت شده نزد سازمان بورس اوراق بهادار.......................47
1-10-2- فصل اول- تعاریف و اصطلاحات................................................................................................................................................48
2-10-2- فصل دوم- کلیات..........................................................................................................................................................................48
3-10-2- فصل سوم- موارد افشاء................................................................................................................................................................48
1-3-10-2- بخش اول: گزارش‌ها وصورت‌های مالی سالانه و میاندوره ای...................................................................................48
2-3-10-2- بخش دوم: مجامع عمومی.............................................................................................................................................48
3-3-10-2- بخش سوم: اطلاعات مهم..............................................................................................................................................49
11-2- دستورالعمل اجرایی "نحوه گزارش‌دهی دارندگان اطلاعات نهانی"...............................................................49
12-2- آیین نامه انضباطی شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس.......................................................................................50
13-2- شفافیت اطلاعات........................................................................................................................................................50
1-13-2- ماهیت شفافیت گزارشگری درمتون مالی...............................................................................................................................50
2-13-2- نقش شفافیت درگزارشگری مالی.............................................................................................................................................51
14-2- آیا شفافیت همیشه مطلوب است!؟.........................................................................................................................53
15-2- اصول گزارشگری شفاف............................................................................................................................................54
16-2- سطوح شفافیت............................................................................................................................................................55
17-2- محدودیت‌های افشای اطلاعات وافزایش شفافیت...............................................................................................58
18-2- افشای الزامی یا داوطلبانه؟.......................................................................................................................................59
19-2- افشای داوطلبانه..........................................................................................................................................................60
1-19-2-اهمیت شفافیت و افشای داوطلبانه............................................................................................................................................60
2-19-2- منافع افشای داوطلبانه اطلاعات..................................................................................................................................................60
1-2-19-2- افزایش قابلیت نقدشوندگی اوراق بهادار در بازار....................................................................................................62
2-2-19-2- کاهش هزینه سرمایه....................................................................................................................................................63
3-2-19-2-افزایش محتوای اطلاعاتی قیمت سهام.....................................................................................................................66
4-2-19-2- کاهش هزینه‌های ناشی از دعاوی حقوقی..............................................................................................................70
3-19-2- مسائل اصلی در افشای داوطلبانه..................................................................................................................................................71
4-19-2-راهبری رقابتی شرکت و افشای داوطلبانه...................................................................................................................................71
20-2-شاخصهای افشای داوطلبانه.....................................................................................................................................73
1-20-2- اقلام شاخص افشا..........................................................................................................................................................................75
21-2-استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی و نیازهای اطلاعاتی آنان...............................................................................76
22-2- پیشینه تحقیق............................................................................................................................................................78
1-22-2- تحقیقات داخلی............................................................................................................................................................................78
2-22-2- تحقیقات خارجی............................................................................................................................................................................87
23-2- جمع بندی و نتیجه‌گیری.........................................................................................................................................94
24-2- خلاصه فصل.................................................................................................................................................................96
فصل سوم: روش اجرای تحقیق..............................................................................................................................................97
1-3- مقدمه...............................................................................................................................................................................98
2-3- روش شناسی تحقیق....................................................................................................................................................98
3-3- مسئله پژوهش.............................................................................................................................................................100
4-3- فرضیه تحقیق..............................................................................................................................................................101
5-3- جامعه و نمونه آماری تحقیق....................................................................................................................................101
6-3- روش گردآوری اطلاعات............................................................................................................................................103
7-3- مدل مورد استفاده برای آزمون فرضیه‌ها...............................................................................................................103
8-3- اندازه‌گیری متغیرهای پژوهش.................................................................................................................................104
9-3- روش‌های آماری تحلیل اطلاعات............................................................................................................................109
10-3- تحلیل عاملی.............................................................................................................................................................110
1-10-3- انواع تحلیل عاملی.......................................................................................................................................................................110
2-10-3- مراحل انجام تحلیل عاملی.........................................................................................................................................................111
11-3- آزمون‌های آماری.....................................................................................................................................................111
1-11-3- آزمون معنیدار بودن اثرات فردی F لیمر ............................................................................................................................111
2-11-3- آماره هاسمن................................................................................................................................................................................112
3-11-3- آزمونt..........................................................................................................................................................................................112
4-11-3- آزمونF..........................................................................................................................................................................................113
5-11-3- ضریب تعیین..................................................................................................................................................................................113
6-11-3- فروض مدل رگرسیون خطی کلاسیک..................................................................................................................................113
7-11-3- ناهمسانی واریانس.....................................................................................................................................................................114
8-11-3- عدم خود همبستگی جملات خطا.........................................................................................................................................114
12-3- نرم افزارهای تجزیه و تحلیل.................................................................................................................................115
13-3- خلاصه فصل..............................................................................................................................................................116
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل آماری...................................................................................................................................117
1-4- مقدمه............................................................................................................................................................................118
2-4- تحلیل عاملی................................................................................................................................................................118
1-2-4- مراحل انجام تحلیل عاملی............................................................................................................................................................118
2-2-4- تحلیل عاملی شاخصهای مالی....................................................................................................................................................119
3-4- آمارتوصیفی..................................................................................................................................................................121
4-4- همبستگی بین متغیرهای پژوهش..........................................................................................................................122
5-4- آزمون نرمال بودن متغیر وابسته.............................................................................................................................123
6-4- روش‌های برآورد مدل................................................................................................................................................124
7-4- آزمون ناهمسانی واریانس..........................................................................................................................................127
8-4- آزمون نرمال بودن اجزای باقیمانده........................................................................................................................128
9-4- آزمون ناهمسانی واریانس..........................................................................................................................................130
10-4- آزمون نرمال بودن اجزای باقیمانده......................................................................................................................131
11-4- خلاصه فصل و نتیجه‌گیری....................................................................................................................................131
فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادها................................................................................................................................132
1-5- مرور و جمع بندی......................................................................................................................................................133
2-5- نتایج آزمون فرضیات..................................................................................................................................................134
3-5- محدودیت‌های ناشی از تعمیم نتایج.......................................................................................................................136
4-5- پیشنهادهای کاربردی................................................................................................................................................136
5-5- پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی............................................................................................................................137
منابع فارسی...................................................................................................................................................................................I
منابع انگلیسی.............................................................................................................................................................................IV
پیوست 1: اسامی شرکت‌ها......................................................................................................................................VIII
پیوست2: متن دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکتهای ثبت شده نزد سازمان بورس اوراق بهادار......... X
پیوست3: متن دستورالعمل اجرایی "نحوه گزارش‌دهی دارندگان اطلاعات نهانی"............................................. .XX
پیوست4 متن آیین نامه انضباطی شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس:..................... ............................................XXIV
پیوست5: شاخصهای افشای اطلاعات موسسه اس اند پی........................................................................................XXX
پیوست 6: شاخص افشای اختیاری در تحقیق در تحقیق هوافنگ و جیانگو (2007).....................................XXXVI
پیوست 7: شاخص افشای اختیاری در تحقیق سنجری 1387.........................................................................XXXVIII
پیوست 8: شاخص افشای اختیاری در تحقیق اسمعیل‌زاده مقری و شعربافی 1388...............................................XL
پیوست 9:شاخص افشای اختیاری در تحقیق حساس یگانه و پژنگ 1388............................................................XLII
پیوست 10: شاخص افشای اطلاعات در تحقیق سرف 1961...................................................................................XLIV
پیوست11: جداول آماری...................................................................................................................................................XLVI
جدول1-4، KMO و آزمون بارتلت...............................................................................................................................XLVII
جدول2-4، تحلیل واریانس شاخصهای مالی.............................................................................................................XLVII
جدول3-4،ماتریس ضرایب شاخصهای مالی در عامل های به دست آمده........................................................XLVIII
جدول4-4، آمار توصیفی متغیرهای پژوهش............................................................................................................ XLVIII
جدول5-4، همبستگی بین متغیرهای پژوهش.............................................................................................................XLIX
جدول8-4، اطلاعات مربوط به تعیین روش مورد استفاده برای فرضیه اول...........................................................XLIX
جدول9-4، مدل تصادفی برای آزمون اول..............................................................................................................................L
جدول10-4، آزمون ناهمسانی واریانس.................................................................................................................................LI
جدول11-4 نگاره، نرمال بودن اجزای باقیمانده..................................................................................................................LI
جدول12-4 اطلاعات مربوط به تعیین روش مورد استفاده برای فرضیه دوم..............................................................LII
جدول13-4 مدل Pooled برای فرضیه دوم....................................................................................................................LII
جدول14-4 آزمون ناهمسانی واریانس...............................................................................................................................LIII
جدول15-4 نگاره، نرمال بودن اجزای باقیمانده..............................................................................................................LIII
پیوست12: نمودارها............................................................................................................................................................. LIV
نمودار 1-4،نمودار نزولی مقادیر ویژه...................................................................................................................................LV
نمودار تابع انتقال....................................................................................................................................................................LVI
منبع:
منابع فارسی:
- اردبیلی، محمدحسن؛ لقمان سنجری، بررسی رابطه بین ویژگی‌های حسابداری شرکت‌ها و میزان افشای اختیاری اطلاعات مالی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی
-انواری رستمی، علی اصغر. ختن‌لو، محسن. (1385). "بررسی مقایسه ای رتبه‌بندی شرکتهای برتر براساس نسبت‌های سودآوری و شاخصهای بورس اوراق بهادار تهران". بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، شماره43، ص.ص.43-25.
-انواری رستمی، علی اصغر. حسینیان، شهامت. رضایی اصل، مرتضی. (1391). "رتبه‌بندی مالی شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه و مدل ترکیبی". تحقیقات مالی، دوره14، شماره 1، ص.ص.54-31.
-بلکویی، احمد. (1381). تئوری حسابداری (پارسائیان، مترجم). تهران. دفتر پژوهش های فرهنگی.
-بنی مهد،بهمن. محسنی شریف،محسن. (1389). "بررسی عوامل موثر بر رتبه‌بندی شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران از لحاظ کیفیت افشا و به موقع بودن". مجله حسابداری مدیریت،شماره هفتم، ص.ص.63-51.
-ثقفی،علی.ملکیان،اسفندیار. (77-1376). "جامعیت گزارش‌های سالانه و ویژگی‌های مالی شرکتهای پذیرفته‌شده در سازمان بورس اوراق‌بهادار تهران".بررسی‌های حسابداری، شماره22و23، ص.ص.7-34.
-حافظ نیا، محمدرضا. 1382. مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، چاپ هشتم، تهران، انتشارات سمت.
- حساس یگانه، یحیی. و پژنگ، سحر. (1388)، رابطه ویژگی‌های شرکت با میزان افشای اختیاری، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی(ره).
- حساس یگانه، یحیی. و صادقی، حسین. (1391)، رابطه سطح افشای اختیاری اطلاعات و هزینه حقوق صاحبان سهام، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی(ره).
-حسنی، محمد. بشیر حسینی، سید محمد. (1389). "بررسی رابطه سطح افشای اطلاعات حسابداری و نوسانات قیمت سهام در شرکتهای بورس تهران". پژوهشنامه اقتصاد کسب و کار، شماره دوم، ص.ص.84-75.
-خاکی، غلامرضا. 1390. روش تحقیق با رویکرد پایان نامه نویسی. تهران، نشر بازتاب.
-دلاور، علی. 1385، مبانی نظری و علمی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، تهران، انتشارات رشد، چاپ پنجم.
-سازمان حسابرسی، مصوبات کمیته حسابرسی عملیاتی. (1380). "آشنایی با حسابرسی عملیاتی". حسابرس، شماره10، ص.ص.102-96.
-سجادی،حسین. زراءنژاد، منصور. جعفری،علیرضا. (1388). "ویژگی‌های غیر‌مالی موثر بر کیفیت گزارشگری مالی در شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران". بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، شماره57، ص.ص. 68-51.
-سرمد، ز؛ بازرگان،ع؛ حجازی، ا. (1388). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری.
-شباهنگ، ر. (1381). تئوری حسابداری (جلد1)، تهران، انتشارات مرکز تحقیقات حسابداری و حسابرسی.
-صمدی گرگانی، م. (1389). تبیین ارتباط بین شفافیت گزارشگری با گزارشگری مالیاتی. پایان نامه دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران.
-طاهری، م. (1389). شفافیت، مشکلات و راهکارها، مجموعه مقالات چهارمین همایش سراسری سالانه دانشجویان حسابداری ایران.
-علوی، محمد. (1390). اصول 7گانه گزارشگری شفاف در اطلاعات مالی/www.accpress.com/news/1390/07بازیابی از www.accpress.com
-قلی زاده، محمدحسن. طراحی مدل رتبه‌بندی شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از تحلیل پوششی داده ها. دانشگاه تهران، رساله دکترا، 1383.
-قلی زاده، محمدحسن. ابراهیم پور ازبری، مصطفی. 1388. "طراحی مدل رتبه‌بندی شرکتهای پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از تحلیل پوششی داده ها. مورد: صنعت موارد غذایی و آشامیدنی". پژوهشنامه اقتصادی، شماره5.
-کُهلر، ا. (1387). فرهنگ اصطلاحات حسابداری (جلالی، مترجم). انتشارات گسترش علوم پایه.
-گجراتی دامور. 1386. مبانی اقتصاد سنجی، ترجمه حمید ابریشمی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم.
-مهرانی،ساسان. مهرانی،کاوه. کرمی، غلامرضا. (1383). "استفاده از اطلاعات تاریخی مالی و غیر‌مالی جهت تفکیک شرکتهای موفق از ناموفق".بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، شماره 38، ص.ص.92-77.
-مهرانی،کاوه. تحریری،آرش. (1390). "رتبه‌بندی شرکت‌هابر‌اساس شاخصهای مالی و بررسی رابطه آن با بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران". دو ماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه شاهد، شماره50، ص.ص.70-51.
-مهرگان،محمدرضا. 1383. ارزیابی عملکرد سازمانها، تهران. انتشارات دانشگاه تهران.
-نوروش،ایرج.ذاکری،حامد.سلامی،حامد.(1389). "رتبه‌بندی شاخصهای سنجش شرکتهای موفق(ارائه رویکردی در انتخاب روش تصمیم‌گیری چندشاخصه مناسب)".توسعه کارآفرینی،شماره هفتم، ص.ص. 163-141.
- نوری فرد، یداله ، (1377)، "اطلاعاتحسابداریوافشادرگزارش‌هایمالیشرکت‌هادرایران"، دانشگاه دهلی.
-هندریکسن، الدون اس. ون بردا، مایکل اف. "تئوری‌های حسابداری". ترجمه پارسائیان، علی. انتشارات ترمه. جلد دوم. سال1386. ص.ص. 543-526.
منابع انگلیسی
-Ahmed, K., and Courtis, J. K. (1999). “ Association between Corporate Characteristics and Disclosure Levels in Annual Reports: A MetaAnalysis”. British Accounting Review, Volume 31, No. 1, pp: 35-61.
-Anginer, D., Warburton, A. J., and Yildzhan, C. ( 2011).” Corporate Reputation and Cost of Debt”. Working paper, The World Bank, Syracuse University, and University of Michigan.
-Botoson, C.A. (1997), “Disclosure level and cost of equity capital”, The Accounting Review. Vol.72, pp. 323-349.
-Bulow, J., and Rogoff, K. (1989).” Sovereign Debt: Is to forgive to forget?”. American Economic Review,Volume 79, No.1, pp: 43-50
-Cao, Y., Cassel, C.A., Myers , L.A., and Omer, T.C. (2013a).” Does Company reputation Matter for Voluntary Disclosure Quality? Evidence from Management Earnings Forecasts”. Working paper, The Chinese University of Hong Kong, University of Arkansas, University of Arkansas, University of Nebraska-Lincoln.
-Cao, Y., Myers, J. N., Myers, L. A., and Omer, T. C. (2013b).” Company Reputation and the Cost of Capital”. Working paper, The Chinese University of Hong Kong, University of Arkansas, and University of Nebraska-Lincoln.
-Cao, Y., Myers, L. A., and Omer, T. C. (2012). Does Company Reputation Matter for Financial Reporting Quality? Evidence from restatements. Contemporary Accounting Research, Volume 29,No.3, pp: 956-990.
-Cravens, K. S., and Oliver, E. G. (2006). Employees: “The key Link to Corporate Reputation Management”. Business Horizons, Volume 49, No. 4, pp: 293-302
-Diamond, D.W. (1991).” Monitoring and Reputation: The Choice between Bank Loans and Directly Placed Debt”.Journal of Political Economy, Volume 99, No.4, pp: 689-721.
-Diamond, D.W. (1989). “Reputation Acquisition in Debt Markets”. Journal of Political Economy, Volume 97, No.4, pp: 828-862.
-Flanagan, D. J., and O’Shaughnessy, K. C. (2005). “The Effect of Layoffs on Firm Reputation”. Journal of Management, Volumet 31, No.3, pp: 445-463.
-Fomburn, C.J., and Shanley, M. (1990).” What’s in a name? Reputation Building and Corporate Strategy”. The Academy of Management Journal, Volume33, No.2, pp: 233-258.
-Gomes, A. (2000). ” Going public without governance: Managerial Reputation Effects”. Journal of Finance, Volume 55, No.2, pp: 615-646.
-Graham, J., C. Harvey, and S. Rajgopal, 2005. “The Economic Implications of Corporate Financial Reporting”. Journal of Accounting and Economics,40, pp3-73.
-Ho, S. , & Wong, K. (2001). A study of the relationship between corporate governance structures and the extent of voluntary disclosure. Journal of International Accounting. 10(2), 139-156.
-John, K., and Nachman, D.C. (1985).” Risky Debt, Investment Incentives, and Reputation in a Sequential Equilibrium”. The Journal of Finance, Volume 40, No. 3, pp: 863-878
-Lanbert, R., C.Leuz and R. Verrechia,2007a, Accounting Information, Disclosure and the cost of capital. Journal of Accounting Research 45(2007), 385-420.
-Lanbert, R., C.Leuz and R. Verrechia,2007b,“Information Asymmetry, Information Precision and the cost of capital”. Working paper, Whoton School and University of Chicago.
-Mohanram, P. ( 2004). “Separating Winners from Losers among Low Book-to-Market Stock Using Financial Statements Analysis”. Review of accounting studies, Volume 10, pp: 133-170.
-Piotroski, J. ( 2000).” Value investing: The Use of Historical Financial Statement Information to Separate Winners from Losers”, Journal of Accounting Research, Volume 38, pp: 1-41.
-Roberts, P. W., and Dowling, G. R. (2002).” Company Reputation and Sustained Superior Financial Performance”. Strategic Management Journal, Volume 23, No.12, pp: 1077-1093.
-Siegel, J. (2005).” Can Foreign Firms Bond Themselves Effectively by Renting U.S. Securities Laws?”. Journal of Financial Economics, Volume 75, No.2, pp: 319-359
-Singhvi, Desai.(1971), “ An emprical analysis of the quality of corporate financial disclosure”.
- Wallace. R.S.O., Naser,K and Mora, A. (1994), “ The relationship between the comprehensiveness of corporate annual reports and firm characteristics in Spain”.
-Weigelt, K., and Camerer, C. (1988).” Reputation and Corporate Strartegy: A Review of Recent Theory and Applications”. Strategic Management Journal, Volume9, No.5, pp: 443-454.
-Wilson, R. (1985).” Reputation in Games and Markets. In Game-Theoretic Models of Bargaining”. New York: Cambridge University Press.
Milgrom, P. and Roberts, J. (1982). “Predation, Reputation, and Entry Deterrence”. Journal of Economics Theory, Volume 27, pp: 280-312
-Nguyen P. ( 2003). Fundamental Analysis and Stock Returns : Japan 1993-2003, WBP in Financial Integrator, Published in www.ssrn.com