پایان نامه بررسی بارشناختی بیرونی آموزش به شیوۀ چند رسانه ایِ مبتنی بر الگوی طراحی آموزشی مریل

فهرست:

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                              صفحه

فصل اول: کلیات

مقدمه .................................................................................................................................................................................2

 بیان مسأله........................................................................................................................................................................3

اهمیت و ضرورت...............................................................................................................................................................5

هدف.....................................................................................................................................................................................6

سوال....................................................................................................................................................................................6

فرضیه..................................................................................................................................................................................6

تعریف مفاهیم....................................................................................................................................................................7

تعریف های مفهومی.........................................................................................................................................................7

 تعریف های عملیاتی.......................................................................................................................................................7

فصل دوم: ادبیات پژوهش

بخش اول) مبانی نظری

چند مفهوم بنیادی...........................................................................................................................................................9

آموزش.................................................................................................................................................................................9

تدریس................................................................................................................................................................................9

یادگیری...........................................................................................................................................................................10

طراحی آموزشی..............................................................................................................................................................11

نظریه های یادگیری......................................................................................................................................................12

رفتارگرایی.......................................................................................................................................................................12

طراحی آموزشی رفتارگرایانه........................................................................................................................................13

شناخت گرایی.................................................................................................................................................................14

طراحی آموزشی شناخت گرایانه.................................................................................................................................15

ساختن گرایی..................................................................................................................................................................16

طراحی آموزشی ساختن گرایانه.................................................................................................................................17            

ارتباط گرایی...................................................................................................................................................................19

اصول ارتباط گرایی در طراحی آموزشی...................................................................................................................20

الگوی طراحی آموزشی مریل.......................................................................................................................................20

نظریه نمایش اجزاء........................................................................................................................................................22

اهداف یا انواع عملکرد از نظر مریل............................................................................................................................23

عناصر محتوا در دیدگاه مریل.....................................................................................................................................25

ماتریس هدف- محتوا....................................................................................................................................................26

عناصر یا اجزاء آموزش از نظر مریل...........................................................................................................................27

انواع ارائه..........................................................................................................................................................................29

انواع ارائه اولیه................................................................................................................................................................30

انواع ارائه ثانویه...............................................................................................................................................................32

قواعد طراحی در نظریه نمایش اجزاء.........................................................................................................................36

مراحل طراحی آموزشی بر اساس الگوی مریل........................................................................................................39

معماری شناختی انسان................................................................................................................................................43

نظریۀ پردازش اطلاعات................................................................................................................................................44

نظام حافظه.....................................................................................................................................................................44

اصول پردازش اطلاعات.................................................................................................................................................50

اصل ذخیرۀ اطلاعات.................................................................................................................................51

اصل اقتباس و سازماندهی مجدد...........................................................................................................52

اصل تکوین تصادفی..................................................................................................................................55

اصل تغییرات محدود................................................................................................................................56

اصل ارتباط و سازماندهی محیطی........................................................................................................57

نظریه بارشناختی...........................................................................................................................................................58

بارشناختی...................................................................................................................................................................... 59

بارشناختی درونی...........................................................................................................................................................61

بار شناختی بیرونی.........................................................................................................................................................62

بار شناختی مطلوب.......................................................................................................................................................64

تعامل بین عناصری........................................................................................................................................................66

اثرات بارشناختی............................................................................................................................................................68

اثر هدف- آزاد.................................................................................................................................................................68

اثر مثال های کارشده....................................................................................................................................................70

اثر تقسیم توجه..............................................................................................................................................................71

اثر مجراهای حسی.........................................................................................................................................................72

اثر پرهیز از زیاده کاری.................................................................................................................................................73

اثر معکوس خبرگی........................................................................................................................................................74

اثر کاهش تدریجی راهنمایی.......................................................................................................................................75

اثر تصور و خود- تفسیری............................................................................................................................................76

اثر تعامل پذیری عناصر................................................................................................................................................77

چندرسانه ای آموزشی..................................................................................................................................................78

عناصر نظام های چند رسانه ای ................................................................................................................................80

مزایای چند رسانه ای آموزشی...................................................................................................................................83

مدیریت بارهای شناختی در چندرسانه ای های آموزشی.....................................................................................86

نظریه شناختی چندرسانه ای......................................................................................................................................86

اصول چند رسانه ای آموزشی مایر.............................................................................................................................89

اصل چندرسانه ای....................................................................................................................................89

اصل مجاورت مکانی..................................................................................................................................89

اصل مجاورت زمانی..................................................................................................................................89

اصل انسجام................................................................................................................................................90

اصل مجراهای حسی................................................................................................................................90

اصل پرهیز از زیاده کاری........................................................................................................................90

اصل تفاوت های فردی.............................................................................................................................90

بار شناختی و طراحی چندرسانه ای آموزشی..........................................................................................................91

الف) اصولی برای کاهش بار شناختی بیرونی...........................................................................................................92

1- اصل انسجام.......................................................................................................................................................93

2- اصل پرهیز از زیاده کاری................................................................................................................................94

3- اصل علامت دهی..............................................................................................................................................95

4- اصل مجاورت مکانی.........................................................................................................................................95

5- اصل مجاورت زمانی..........................................................................................................................................96

ب) اصولی برای مدیریت بار شناختی درونی.....................................................................................................96

1- اصل قطعه بندی...............................................................................................................................................97

2- اصل پیش نیاز آموزش....................................................................................................................................98

3- اصل مجراهای حسی........................................................................................................................................98

ج) اصولی برای افزایش بارشناختی مطلوب......................................................................................................98

1- اصل چند رسانه ای..........................................................................................................................................99

2- اصل شخصی سازی.......................................................................................................................................100

3- اصل بازخورد...................................................................................................................................................100

4- اصل تأمل و تفکر...........................................................................................................................................101

بخش دوم) پیشینه پژوهش

 پیشینه پژوهش خارجی...........................................................................................................................................101

پیشینه پژوهش داخلی..............................................................................................................................................103

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

 طرح کلی.....................................................................................................................................................................106

جامعه آماری................................................................................................................................................................106

نمونه آماری و روش نمونه گیری.............................................................................................................................106

ابزار اندازه گیری یا روش جمع آوری داده ها ی پژوهش..................................................................................106

روایی و پایایی..............................................................................................................................................................107

روش اجرای پژوهش...................................................................................................................................................107

روش تحلیل یافته ها..................................................................................................................................................107

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه.............................................................................................................................................................................109

آمار توصیفی پژوهش..................................................................................................................................................109

آمار استنباطی پژوهش..............................................................................................................................................110

فصل پنجم: خلاصه، بحث و نتیجه گیری

مقدمه.............................................................................................................................................................................112

پیشنهادها.....................................................................................................................................................................113

محدودیت ....................................................................................................................................................................113

منابع..............................................................................................................................................114

پیوست..........................................................................................................................................122

طرح درس....................................................................................................................................................................122

پرسشنامه بار شناختی بیرونی..................................................................................................................................136

نمونه های اسلاید چند رسانه ای.............................................................................................................................137

چکیده انگلیسی...........................................................................................................................................................140

فهرست جداول

جدول 2-2. انواع بار شناختی و ویژگی های آن.....................................................................................................65

جدول 4-1. توصیف نمونه آماری پژوهش.............................................................................................................108

جدول 4-2. نتایج به دست آمده در دو گروه کنترل و آزمایش در آزمون بار شناختی .............................108

جدول 4-3. نتایج آزمون تی مستقل برای فرضیه پژوهش................................................................................110

فهرست شکل ها

شکل 2-1. ماتریس هدف محتوا................................................................................................................................25

شکل 2-2. انواع ارائه اولیه...........................................................................................................................................30

شکل 2-3. نظریه شناختی یادگیری چند رسانه ای..............................................................................................88

منبع:

منابع

فارسی

امیرتیموری، محمد حسن (1386)، یاددهی-یادگیری برنامه ای، تهران: انتشارات اساطیر.

امیرتیموری، محمد حسن (1390)، طراحی پیام های آموزشی، تهران: سمت.

بیابانگرد، اسماعیل (1390)، روان شناسی تربیتی، تهران: ویرایش.

حسینی غنچه، سید سالار (1391)، اصول سیستم های چند رسانه ای، تهران: ناقوس.

دیناروند، حسن (1390)، طراحی آموزشی برای اثربخشی تدریس، تهران: آییژ.

رضوی، عباس (1386)، مباحث نوین در فناوری آموزشی، اهواز: دانشگاه شهید چمران.

        ریچی، ریتاسی، کلاین، جیمز دی، ترسی، مونیکا دبلیو (1391)، دانش پایۀ طراحی آموزشی، ترجمه حسین زنگنه و الهه ولایتی، تهران: آوای نور.

زنگنه، حسین (1391)، مبانی نظری و عملی تکنولوژی آموزشی، تهران: آوای نور.

سیف، علی اکبر (1389)، روان شناسی پرورشی نوین (روان شناسی یادگیری و آموزش)، تهران: دوران.

شعبانی، حسن (1386)، روش ها و فنون تدریس، تهران: سمت.

فتحی آذر، اسکندر (1387)، روش ها و فنون تدریس، تبریز: دانشگاه تبریز.

فردانش، هاشم (1386)، مبانی نظری تکنولوژی آموزشی (ویراست سوم)، تهران: سمت.

فردانش، هاشم (1388)، مبانی نظری تکنولوژی آموزشی (ویراست چهارم)، تهران: سمت.

فردانش، هاشم (1392)، مبانی و رویکردهای طراحی آموزشی، تهران: سمت.

کالیوگا، اسلاوا (1391)، بار شناختی و طراحی آموزشی، ترجمه محمد حسن امیرتیموری، سونیا موسی رمضانی، الهه ولایتی، تهران: آوای نور.

       کدیور، پروین (1387)، روان شناسی تربیتی، تهران: سمت.

    کرمی، زهره، عطاران، محمد (1385). بررسی تأثیر ساخت چند رسانه ای توسط دانش آموزان در میزان یادگیری آن ها در درس علوم (پایه                                پنجم). فصلنامه مطالعات برنامه درسی، سال اول، شماره 2.

     لوی، اریه (1386)، مبانی برنامه ریزی آموزشی، ترجمه فریده مشایخ، تهران: مدرسه.

    مایر، ریچارد (1387)، یادگیری چند رسانه ای، ترجمه مهسا موسوی، تهران: موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی، (نشر اثر به زبان اصلی 2001).

     موریسون، گری آر، روس، استیون ام، کمپ، جرالد ای (1387)، طراحی آموزشی اثربخش، ترجمه غلامحسین رحیمی دوست، اهواز: دانشگاه شهید چمران

   موسی رمضانی، سونیا (1390)، تأثیر آموزش چند رسانه ای و سخنرانی بر انگیزش پیشرفت تحصیلی و خود تنظیمی دانش آموزان از راه دور، نشریۀ علمی پژوهشی فناوری آموزشی، سال ششم، جلد 6، شمارۀ 1، پاییز.

    موسی رمضانی، سونیا، کنعانی، اسماعیل، ولایتی، الهه (1392)، بررسی تأثیر کنترل بار شناختی وارده بر حافظه بر میزان یادگیری و یادداری دستور زبان انگلیسی، اندیشه های نوین تربیتی، دورۀ 9، شمارۀ 1.

    میلر، جی پی (1389)، نظریه های برنامه درسی، ترجمه محمود مهرمحمدی، تهران: سمت.

    محبوبی، طاهر، زارع، حسین، سرمدی، محمد رضا، فردنش، هاشم و فیضی، آوات (1391) تأثیر رعایت اصول طراحی آموزشی بر بار شناختی موضوعات یادگیری در محیط های یادگیری چند رسانه ای. فصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی. سال 3، شماره 6، پاییز و زمستان 1391، ص: 46-29.

    ملکیان، فرامرز، آخوندی، آذر (1389)، تأثیر چند رسانه ای آموزشی در درمان اختلال املاء دانش آموزان ویژه یادگیری شهر کرمانشاه در سال            تحصیلی 87-86. فصلنامه اندیشه های تازه در علوم تربیتی، سال ششم، شماره اول،162-145.

   نوروزی، داریوش (1371)، طراحی آموزشی چیست؟، مجموعه مقالات اولین سمینار تخصصی آموزش از راه دور، تهران: دانشگاه پیام نور.

   نوروزی، داریوش، رضوی، عباس (1390)، مبانی طراحی آموزشی، تهران: سمت.

   نوروزی، داریوش، احمد زاده بیانی، احمد، آقا براتی، نجمی (1390)، تأثیر آموزش چند رسانه ای بر میزان یادگیری و یادداری درس ریاضی دانش            آموزان پسر در خود مانده، فصلنامه روان شناسی افراد استثنایی، شماره 4، سال اول. ص 51-23.

  زارعی زوارکی، اسماعیل، غریبی، فرزانه (1391)، تأثیر آموزش چند رسانه ای بر میزان یادگیری و یادداری ریاضی دانش آموزان دختر کم توان ذهنی           پایۀ چهارم شهر اراک، فصلنامه روان شناسی افراد استثنایی، سال دوم، شمارۀ 5، ص 19-1.

انگلیسی

Atkinson, R. C., & Shiffrin, R. M. (1968). Human memory: A proposed system   and its control processes. In J. T. Spence & K. W. Spence (Eds.), The  psychology of learning and motivation (Vol. 2, pp. 89–195).  Oxford/England: Academic.

Baddeley, A. (1986). Working memory. New York: Oxford University Press.

Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs: Prentice-Hall.

Bartlett, F. C. (1932). Remembering: A study in experimental and social psychology. Oxford/ England: Macmillan.

Bednar, A. K., Cunningham, D., Duffy, T. M., & Perry, J. D. (1992). Theory into practice: How do we link? In T. M. Duffy & d. H. Jonassen (Eds), Constructivism and the technology of instruction: A conversation (pp. 17-34). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, publishers.

Bruner, J. s. (1990). Acts of meaning. Cambridge, MA: Harvard University press.            

Brünken, R., Plass, J. L., & Leutner, D. (2004). Assessment of cognitive load in multimedia learning with dual-task methodology: Auditory load and modality effects. Instructional Science, 32, 115-132.

Chandler, P., & Sweller, J. (1991). Cognitive load theory and the format of instruction. Cognition and Instruction, 8, 293–332.

Chandler, p., & sweller, J. (1996). Cognitive load while learning to use a computer program. Applied cognitive psychology, 10, 1-20.

Chi, M. T. H., de Leeuw, N., Chiu, M.-H., & LaVancher, C. (1994). Eliciting self- explanations improves understanding. Cognitive Science, 18, 439–477.

Cook, A. E. , Zheng, R. Z. , & Blaz, J. W. (2009). Measurement of cognitive load during multimedia learning activities. In R. Z. Zheng (Ed. ), Cognitive effects of multimedia learning (pp. 34-50). Hershey, PA: Information Science References (IGI) .

Cowan, N. (2001). The magical number 4 in short-term memory: A  reconsideration of  mental storage capacity. The Behavioral and Brain  Sciences, 24, 87–185.

Dick, W., & Carey, J. O. (2009). The systematic design of instruction (7 ed). Upper Saddle River, NJ: Merrill.             

Downes, Stephen. (2006). Learning networks and connective knowledge, Retrieved February 20,2009 fromhttp://it.coe. Uga.eddu/itforum/paper92/paper92.Html.

Ericsson, K. A., & Charness, N. (1994). Expert performance: Its structure and  acquisition. The American         Psychologist, 49, 725–747.

Ericsson, K. A., Krampe, R. T., & Tesch-Römer, C. (1993). The role of  deliberate practice in the acquisition of expert performance. Psychological Review, 100, 363406.

Gabrys,G., Weiner, A., & Lesgold, A. (1993). Learning by problem solving in a coached apprenticeship system. In M. Rabinowitz (Ed.), cognitive science foundations of instruction (pp. 119-147). Hillsdale, NJ: Erlbaum.  

Gagne, R. M. (1962). The Acquisition of Knowledge. Psychological Review, 69, 355- 365.

Hofstetter, F.T. (2001), Multimedia literacy, McGraw- Hill.

Jonassen, D. (1991). Evaluating Constructivistic Learning. Educational Technology,    31(9), 28-33.

Kalyuga, S. (2009). Cognitive load factors in instructional design for advanced learners. New York, NY: Nova Science Publishers, Inc .

Mayer, R. E. (1989a). Models for understanding. Review of  Educational Research, 59,43- 64.

Mayer, R. E. (1997). Multimedia learning: Are we asking the right questions? Educational psychology, 32,1-19.

Mayer, R. E. (2001). Should there be a three-strikes rule against pure discovery    learning? The case for guided methods of instruction. The American                     Psychologist, 59, 14–19.

Mayer, R. E. (Ed.). (2005). Cambridge handbook of multimedia learning. New York: Cambridge University Press.

Mayer, R. E., & Anderson, R. B. (1992). The instructive animation: Helping students build connections between words and pictures in multimedia learning. Journal of  Educational Psychology, 84, 444–452.

Mayer, R. E., & Moreno, R. (2003). Nine ways to reduce cognitive load in multimedia learning. Educational Psychologist, 38, 43–52.

Mayer, R. E., & Sims, V. K. (1994). For whom is a picture worth a thousand  words? Extensions of a dual-coding theory of multimedia learning. Journal of  Educational Psychology, 86, 389–401.

Mayer, R., & Gallini, l. (1990). When is an illustration worth ten thousand words? Journal of Educational psychology, 82, 715-726.

Mayer. R, Moreno. R, Boire.m & Vagge. Sh (1999). Maximizing constructivist learning from multimedia communications by minimizing cognitive load. Journal of educational psychology. Vol.91,No.4,p638-643.

Meadow, A., Parnes, S. J., & Reese, H. (1959). Influence of brainstorming   instructions and problem sequence on a creative problem solving test. The   Journal of Applied Psychology, 43, 413–416.

Miller, G. A. (1956). The magical number seven, plus or minus two: Some limits on our capacity for processing information. Psychological Review, 63, 81–97.

Moreno, R. (2005). Instructional technology: Promise and pitfalls. In L.  PytlikZillig, M. Bodvarsson, & R. Bruning (Eds.), Technology-based  education: Bringing researchers and practitioners together (pp. 1–19). Greenwich, CT: Information Age Publishing.

Moreno, R. (2006).When worked examples don’t work: Is cognitive load  theory at an impasse? Learning and Instruction, 16, 170–181.

Moreno, R. (2009). Learning from animated classroom exemplars: The case for guiding student teachers’ observations with metacognitive prompts. Journal of  Educational Research and Evaluation, 15(5), 487–501.

Moreno, R., Mayer, R. E., Spires, H. A., & Lester, J. C. (2001). The case for  social agency in computer-based teaching: Do students learn more deeply when they interact with animated pedagogical agents? Cognition and Instruction, 19, 177–213.

Moreno, R.,&Mayer, R. E. (2007). Interactive multimodal learning environments. Educational Psychology Review, 19, 309–326.

Morrison, G. R., Ross, S. M., Kemp, J. E. (2004). Designing Effective Instruction. 6th Edition American: Psychological Association

Mousavi, S. Y. , Low, R. , & Sweller, J. (1995). Reducing cognitive load by mixing  auditory and visual presentation modes. Journal of Educational Psychology, 87, 319-334 .

Osborn, A. F. (1953). Applied imagination. New York: Scribners.

Paas, F. G. W. C., & van Merriënboer, J. J. G. (1994). Variability of worked  examples and transfer of geometrical problem-solving skills: A cognitive-load  approach. Journal of Educational Psychology, 86, 122–133.

Paas, F., Renkl, A., & Sweller, J. (2003). Cognitive load theory and instructional  design:  Recent developments. Educational Psychologist, 38, 1–4.

Perkins, D. N. (1992). Technology meets constructivism: Do they make a marriage?  In T. M. Duffy & D. H. jonassen (Eds), Constructivism and the technology of instruction: A conversation (pp. 45-55). Mahwah: NJ: Lawrence Erlbaum Associates  publishers, Inc.

Peterson, L., & Peterson, M. J. (1959). Short-term retention of individual verbal items. Journal of Experimental Psychology, 58, 193–198.

Piskurich, G. M. (2006). Rapid instructional design: Learning ID fast and right (2 ed).    San Francisco: Pfeiffer.

Plass, J. L., Moreno, R, Brunken, R (2010). Cognitive load theory. New York:   University cambrige.

Reigeluth, C. M. (1983). Instructional design: What is it? In C. M. Reigeluth (Ed.), Instructional design and models: An overview of their current status (pp. 3-36). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbuaum Associates, publishers.

Siemens, George & Tittenberger, peter (2009). Handbook of Emerging Technologies     for Learning, University of Manitoba, Available at: http://www.elearnspace.org/Articles/connectivism-self-amused.htm.

Siemens, George (2004). Eportfolios, Retrieved March 7, 2010 from http://www.elearnspace.org/Articles/eportfolios.htm.

Siemens, George (2005). Connectivism: Learning as network-creation, Retrieved  April16, 2010 from http://www.elearnspace.ord/Articles/networks.htm.

Silvern, L. C. (1964). Designing Instructional Systems. Los Angeles: Education and Training Consultants.

Smit, p. L., & Ragan, T. J. (2005). Instructional design (3 ed). Hoboken, NJ: & Sons, Inc.

Sweller, J. (1989). Cognitive technology: procedures for facilitating learning and problem solving in mathematics and science. Journal of  Educational psychology, 81, 457-  466.                 

Sweller, J. (1993). Some cognitive processes and their consequences for the organization and presentation of information. Australian Journal of psychology, 45, 1-8.              

Sweller, J. (1994). Cognitive load theory, learning difficulty and instructional design. Learning and Instruction, 4, 295-312.

Sweller, J. (1999). Instructional design in technical areas. Camberwell: ACER   Press.

Sweller, J. (2003). Evolution of human cognitive architecture. In B. Ross (Ed.), The psychology of learning and Motivation, vol. 43 (pp.215-266). Sandiego:  Academic press.           

Sweller, J. (2004). Instructional design consequences of an analogy between evolution by natural selection and human cognitive architecture. Instructional Science, 32, 9–31.

Sweller, J., & Chandler, P. (1994). Why some material is difficult to learn.  Cognition and Instruction, 12, 185–233.

Sweller, J., Ayres, P., Kalyuga, S. (2011). Cognitive Load Theory. New York:   Springer.

Sweller, J., chandler, p., Tierney, p., & cooper, M. (1990). Cognitive load and selective attention as factors in the structuring of technical material. Journal of Experimental  psychology: General, 119, 176- 192.             

Sweller, J., van Merriënboer, J. J. G., & Paas, F. G. W. C. (1998). Cognitive  architecture and instructional design. Educational Psychology Review, 10, 251–   296.

Sweller, J., van Merriënboer, J. J. G., & Paas, F. G. W. C. (1998). Cognitive  architecture and instructional design. Educational Psychology Review, 10, 251–  296.

Sweller, J.,van merrienboer, J., & paas, f. (1998). Cognitive architecture and Instructional design. Educational psychology Review, 10, 251- 296.       

Sweller, l. & Levin, M. (1982). Effects of goal specificity on means-ends analaysis and learning. Journal of Experimental psychology: learning, memory, and   cognition, 8, 463-474.             

Sweller, l. (1988). Cognitive load during problem solving: Effects on learning. Cognitive  science, 12, 257-285.

Tarmizi, R. A., & Sweller, J. (1988). Guidance during mathematical problem solving.  Journal    of Educational Psychology, 80, 424–436.

Tarmizi, R., & Sweller, J. (1988). Guidance during mathematical problem solving. Journal  of Educational psychology, 80, 424-436.    

Tindall-ford, s., chandler, p., & sweller, J. (1997). When to sensory modes are better than one. Journal of  Experimental Psychology: applied, 3, 257-287.                                                                         

Wittrock, M. C. (1989). Generative processes of comprehension. Educational  Psychologist, 24, 345–376.