پایان نامه تحصیلی در مقطع کارشناسی ارشد تبلیغ و ارتباطات فرهنگی
چکیده
بررسی شیوه پرداخت رسانه های رقیب به اخبار روز -در روز 18 تیر که تاریخ سیاسی رخدادهای اپوزیسیون در ایران رقم خورد و روز 9 مهر که زمان برگزاری کنفرانس فلسطین با حضور کشورهای اسلامی به عنوان آرمان انقلاب اسلامی و جهان اسلام بود- موضوع این پژوهش است. هدف این کار بررسی «تفاوت» در «بازنمایی» رویدادها با روش تحلیل شیوه پردازش اخبار، بررسی دروازه بانی و روایت خبر، روش های اقناع تبلیغ و پوشش خبری و معنای حاصل از آن و در نهایت شیوه معناسازی از رویدادها در دو رسانه رقیب است. این امر به کمک مقولاتی که از نظریه بازنمایی استخراج شد – که سوالات پژوهش نیز هست- میسر شد؛ در مجموع این فرایند به کدهایی انجامید که منجر به دسترسی به یافته های پژوهش شد.لازم به ذکر است که یافته های این پژوهش منحصر به 4 بولتن است و قابل تعمیم نیست.
واژگان کلیدی
نشانه شناسی، بازنمایی در رسانه، تحلیل ژورنالیستی خبر، شبکه های خبری فارسی زبان، معناسازی، تاکتیک های پوشش خبری و اقناع و تبلیغ
1مقدمه
عصر ارتباطات دنیایی از شگفتی را برای مردم به ارمغان آورد. تجربه مجازی واقعیات، سرعت دریافت اطلاعات و اخبار، تفریحات بیهزینه در منزل با استفاده از تخیل رسانهای و ... همه تغییر اساسی در سبک زندگی افراد ایجاد کرد. اگر پیش از این ویژگیهای جسمانی برای کشاورزی، جنگ ...، ابزار قدرت محسوب میشد اکنون اطلاعات و اخبار، اقتصاد و قدرت جدیدی را شکل دادهاند که قدرت و اقتصاد دانایی نامیده شده است.
تردیدی در این واقعیت نمیتوان داشت که جهان درحالت خیز تازهای به سمت یک تحول دوران ساز است. جانمایه این تحول در حوزه اطلاع رسانی و دانایی استقرار یافته است.
همان‌طور که خون مهمترین عنصر حیات انسان است اطلاعات نیز خون جامعه اطلاعاتی محسوب میشود چون در جهانهستی همه چیز در حال تغییر و تحول است.
کارشناسان جامعه اطلاعاتی را جامعهای میدانند که در آن ارتباطات، عامل انتقالدهنده واقعی برای ایجاد تغییر و تحول در هر فرد به منظور دستیابی عملی به اطلاعات است.
مچلوپ[1]بنیانگذار تخصصی سازی مطالعه جامعه اطلاعاتی، کوشید با مقیاس های آماری به قلمرو صنایع اطلاعاتی گام بگذارد. او پنج گروه صنعتی عمده را مشخص کرد که «رسانه های ارتباطی» از آن جمله اند. (وبستر،1383،29)
1-2 بیان مسئله
«قدرت» از نظر برتراند راسل به معنای «ایجاد اثرات مورد نظر» است و ماکس وبر آن را «تحمیل اراده خود بر رفتار دیگران» تعریف می کند. با شکل گیری رسانه ها از قرن 18 ، رسانه ها هم از ساخت قدرت تاثیر گرفتند و هم بر آن تاثیر گذاشتند. بازیگران در عرصه بین الملل برای کنترل رفتار و اعمال جوامع (ساختن و مدیریت افکار عمومی) از تاثیرات رسانه ها بهره میبرند. (محمدی، مسعود، 1389، 8)
اکنون با برداشته شدن مرزهای سیاسی از طریق رسانهها، مدعیان قدرت برای به حداکثر رساندن قدرت خود، جهت ایمن ساختن آن در مقابل مخالفان از رسانهها برای به دست گرفتن افکار عمومی جهان استفاده می کنند.
اکنون هم صاحبان دولتی رسانه در ایران و هم مالکان بیبیسی به این امر آگاهی دارند و هر یک بر اساس شرایط خود برای موفقیت در این جنگ رسانه ای تلاش می کنند. در این میان رسانهای موفق است که ادبیات رسانه را به خوبی بشناسد و از تکنیکهای لازم برای اقناع و ترغیب بهره گیری کند تا بتواند در شکل دادن افکار عمومی موثر باشد. گرچه دسترسی به بیبیسی در ایران غیر قانونی است اما به گفته جواد آرین منش نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در حال حاضر 5/4 میلیون گیرنده و دیش ماهوارههای غیر مجاز در کشورمان فعال است و در حال حاضر سه هزار شبکه ماهواره ای در داخل ایران با آنتنهای معمولی قابل دریافت است.[2]
اکنون رسانه ها به عنوان یک نهاد اجتماعی در درون منطق ذهنی افراد رسوخ کردهاند و شیوه زندگی مصرف کنندگان رسانهها را شکل میدهند. بازنماییهای رسانهای از واقعیت، واقعیت جدیدی برای مصرف کنندگان رسانهها میسازند. منظور از بازنمایی، فرایند ثبت ایدهها، دانش یا پیامها به شکل فیزیکی است.(دانسی[3]، 87، 20).
رسانه ها مهمترین منبع دسترسی به دنیای اطلاعات هستند. اگرچه اطلاعات عمدتا جنبه عامه پسند دارد اما مهم این است که انحصار اطلاعاتی شکسته شده است. این شکست انحصار ، گذر از مرزهای سیاسی را هم شامل می شود و «تکثر اطلاعاتی» به معنای کامل تحقق یافته است.
در این شرایط تکثر رسانهای و تکثر اطلاعاتی، مخاطب سوژهای فعال است که میتواند متن[4] را به نحو دیگر قرائت و مصرف کند. سوژه در برخورد با متن و به هنگام مصرف آن، متن دیگری تولید میکند که از آن به تولید در حین مصرف یاد میشود.(کاظمی، 87، 184)
اکنون اخبار[5] به عنوان ژانر اساسی در تلویزیون مطرح است و اساسا یک گونه جدید از واقعیتسازی را در اخبار با استفاده از تصویر ایجاد کرده است. برنامه خبری صرفا جمع بندی وقایع روز نیست بلکه مانند هر متن رسانهای، محصولی ارگانیک است. در نتیجه قالب و برنامهریزی برنامههای خبری گرایش به تغییر سریع دارد تا ماهیت متغیر خود اخبار را منعکس سازد. ( سلبی[6]، کاودری،80، 161)
برنامهخبری مانند هر متن رسانه ای، نتیجه انتخاب و سازه است. پس اخبار «پنجره ای رو به جهان نیست». گرچه شاید به نظر برسد که وقایع روز را بیطرفانه بیان میکند این یکی از همان اسطورههایی است که برنامه های خبری میخواهند درباره خود بسازند: این که صرفا توضیحاتی ساده و عینی از واقعیت هستند. چنین اسطورهای در کنار موضوعهای مهم دیگری قرار میگیرند پس وظیفه شما ... باید «اسطورهزدایی» از برنامههای خبری باشد.(همان، 162)
حال اگر رسانه مورد اعتماد مخاطبان باشد، مخاطبان آن را واقعیت قلمداد میکنند. اگر نه، دست به «مقاومت نشانه شناختی» زده و تفسیر جدیدی از آن ارائه میدهند. فیسک معتقد است که نخبگان فکری و روشنفکران که دارای قدرت نشانه‌شناختی (semiotic power) هستند، معانی مورد نظر خود را در آثار فرهنگی و هنری میسازند؛ امّا آیا مخاطبان معمولی نیز همان معنایی را درک میکنند که مورد نظر نخبگان فکری است؟ به نظر فیسک،آنچه در عمل اتفاق می‌افتد نوعی مقاومت نشانه‌شناختی مخاطبان غیرنخبه است که بر اساس نظریه‌ی مخاطب فعال و مقاومت نشان دادن آنان در برابر معانی نخبه ساخته، صورت میگیرد. به نظر فیسک، مقاومت نشانه‌شناختی به حمایت از مردم در زندگی روزمره منجر میشود و به آنان کمک میکند تا در برابر نوعی انقیاد (subjugation)مقاومت کنند.( کوثری،1384)
اعتماد، راز بقای یک رسانه در این دنیای متکثر رسانه ای است. چنانچه در دراز مدت اعتماد مخاطبان مخدوش شود «اثر بومرنگ»[7] ایجاد شده و دیگر برای مخاطب، باور پذیر نیست. واژه Boomerang به‌معنای چوب خمیده‌ای است که پس از پرت شدن به‌سوی پرتاب‌کننده برمی‌گردد. تأثیر بومرنگی را می‌توان تغییر گرایشی در جهت عکس آنچه که منظور فاعل بوده و یا به‌زبانی دیگر، تأثیری که به جانب خود فاعل برمی‌گردد، بیان کرد...گیرنده پیام، به‌صور گوناگونی امکان می‌یابد که بر فرستنده تأثیر بگذارد و این تأثیر بازگشتی را می‌توان عمل وارونه یا بومرنگ یا انگ نامید.(سیروس نجف آبادی)
طبق نظریه‌ی انگ، زمانی‌که فرد یا وسیله ارتباطی، انگ یا نشانی نامطلوب بر پیشانی یافت، از آستانه اعتماد فرو می‌افتد و تمامی محتوای آن با نیشخند و یا خشم مخاطب مواجه میشود. در اکثر موارد، چنین وسیله ارتباطی به‌جهت کاهش سریع و چشم‌گیر مشتریان خود، دچار خلأ نسبی میشود و کسانی که بدان گوش فرا میدهند، از جانب دیگران فاقد ارزش اجتماعی به‌حساب می‌آیند. فرایندهای اثر بومرنگ، بازخورد و اثر بازگشت منفی، عوامل پیدایی نشان نامطلوب یا انگ، در وسایل ارتباطی خواهد بود. (ساروخانی،1384،103)
از طرفی تلویزیون ویژگیهای خاصی دارد که به اخبار ویژگیهای خاصی میبخشد. تلویزیون، از تصویر بهره میگیرد. دیدن، باورپذیری را تسهیل میکند و واقعیت را ملموس میکند. اگر همین تصویر خبری آشکارا با سانسور همراه باشد این معنای ضمنی را به همراه دارد که رسانه دروغ میگوید چون مخاطب ظرفیت پذیرش واقعیت تام و تمام را ندارد یا واقعیت، منافع صاحبان رسانه را به خطر میاندازد و ... پس اعتماد مخاطب نسبت به رسانه سلب میشود.
تلویزیون ایجاد کننده فرهنگ پاپ و از بین برنده حرمتهای خاص سنتی است. اکنون مقامات رده اول با تمام ویژگیهای مادی، نقاط قوت و ضعف و ... دائم مورد ارزیابی هستند و مانند گذشته نظیر امپراطوران و فرمانروایان از منظر عام مخفی نیستند و حرمت و کاریزمای سابق را ندارند لذا به راحتی در قالب برنامههای خبری و انتقادی مورد نقد قرار می گیرند.
تصویر عامل مهم در باورپذیری در مخاطب است. امّا اهمیت و ویژگی ممتاز اخبار تلویزیونی در یک ویژگی فیزیولوژیکی در انسان است: «براساس بررسی‌های انجام گرفته، 80 درصد اطلاعات یک فرد از طریق چشم و بقیه از طریق گوش و سایر حواس دریافت میشود.» (عباسی،1388، 20)
اخبار تلویزیونی زندگی را برای مخاطب در یک زمینه و بافت[8] خاص معنادار میکند. تلویزیون به عنوان رسانه ابزاری برای اعمال قدرت صاحبان رسانه ها و اهرمی تاثیر گذار بر افکارعمومی است. منافع مادی و معنوی صاحبان رسانه ها، ملاک شکل دهی به زاویه نگاه رسانه در بازنمایی رویدادهاست. در مقوله خبر که موضوع مورد بحث است تکنیکهای نگارش، تاکتیکهای پوشش خبری، اقناع و تبلیغ و نیز تصویرسازی به کار گرفته میشوند تا اسطوره خبری مدنظر رسانه ها را بسازند و روایتی خاص از رویداد ارائه دهند تا رویکرد کلان خود را نسبت به جهان در مخاطب نهادینه کنند. اما نمیتوان فراموش کرد که مخاطب، منفعل نیست و با تلویزیون مواجه است که امتیازات زیادی در مقوله خبر نسبت به سایر رسانه ها دارد، دست به گزینش و مقاومت نشانه شناختی می زند.
کار این پژوهش اسطوره زدایی از کار خبری در رسانه تلویزیون در دو نگاه رقیب است.
1-3ضرورت و اهمیت پژوهش
اکنون با شبکههای ماهوارهای روبرو هستیم که برنامههای خود را از طریق دستگاه تلویزیون پخش میکنند. ایران تنها کشوری است در دنیا که هنوز رویکرد خاصی را از میان رویکردهای چندگانه اتخاذ شده در مقابل ماهواره، اتخاذ نکردهاست و صرفاً در مقابل این جریان قوی ایستاده است. بر اساس آمار ارائه شده توسط سید رضا صالحی در همایش «بررسی اهداف پیدا و پنهان شبکههای فارسی زبان»، ارزیابی آماری از مصرف رسانهای مردم از شبکههای تلویزیونی بین 21 تا 75 درصد بوده است که گرچه از نظر ایشان هیچ یک متقن نیست چراکه سنجش قابل اعتمادی به لحاظ روشی و از نظر خودسانسوری مخاطبان وجود ندارد اما همه حاکی از آن است که به عنوان یک رسانه گرچه بهطور غیر رسمی، رقیب هژمونی رسانهای در ایران مطرح است.
محمد سلطانی فر طی آماری که در این همایش ارائه داد 90 ماهواره و 7 هزار شبکه تلویزیونی ماهوارهای در جهان مشغول به فعالیت هستند که بین 30 تا 35 ماهواره با 3000 تا 3500 شبکه در ایران قابل دریافت هستند. مجموعا 55 شبکه فارسی زبان در حال فعالیت هستند و چند شبکه فارسی زبان نظیر CNN فارسی و یورونیوز فارسی در راه هستند. [9]
بر اساس آماری که بنیهاشمی در این نشست ارائه نمود میانگین تماشای شبکههای فارسی زبان 5/2 ساعت در روز است که 48 درصد این زمان به به فیلم ها و سریال های ایرانی و 62 درصد به تماشای سایر برنامهها میگذرد.[10]
شاید دلیل استقبال مردم از ماهواره را بتوان چنین خلاصه کرد: ارزانی دستگاه( به دلیل عدم پیش بینی مالیات برای دارندگان دستگاه)، عدم پرداخت حق اشتراک برای شبکه ها (به دلیل استفاده قاچاقی از این سیستم در ایران)، پرداخت هزینه اندک و دستیابی به دنیای گسترده رسانه ای (که نتیجه دو عامل قبلی است) و نیز عدم ارضای نیازهای سرگرمی، خبری، آموزشی و ... توسط رسانه داخلی باشد.
تنها واکنشی که رسانه ملی به اقبال مردم به رسانههای خارجی نشان داده است اول سیاه نمایی و تبلیغات سیاه از شیوه خبررسانی شبکه هاست و بعد هزینه میلیاردی برای ایجاد استودیویی شبیه استودیو بی بی سی فارسی در مجموعه خبری ساعت 14.
اکنون در این پژوهش برآنم تا جنبههای تکنیکی و شیوههای انتخاب، پردازش و گزارش اخبار، تصاویر و ... را بررسی نموده و با دستیابی به شیوههای حاکم بر شکل دهی اخبار، خبر نویسی و تکنیکهای اقناع و تبلیغ به کشف شیوه معناسازیها در بازنمایی[11] رویدادها در دو شبکه دست یابم. اخبار شصت دقیقه بیبیسی و اخبار 20:30 هر دو ار جذابترین بولتنهای دو شبکه هستند. لذا این دو بولتن برای تحلیل انتخاب شدهاند.
1-4 اهداف پژوهش
هدف اصلی: دستیابی به شیوههای معناسازی در دو شبکه
هدف فرعی: بررسی تکنیکهای ژورنالیستی، تاکتیکهای پوشش خبری و شیوه اقناع و تبلیغ
1-5 سوألات کلیدی پژوهش
با توجه به ادبیات و چارچوب نظری ، همچنین ماهیت اکتشافی این پژوهش، پرسشهایی برای آن در نظر گرفته شده تا طی فرآیند تحقیق به آنها پاسخ داده شود :
1-5-1 سوالات مرتبط با شیوه معناسازی:
چه کسانی برجسته و چه کسانی به حاشیه رانده میشوند؟ چه اشخاص و رویدادهایی گزینش، عرضه، باز تولید و صورت‌بندی میشوند و چه مواردی به حاشیه رانده میشوند؟
موارد تنش‌ها و رویدادهای مشترک و البته در موارد خاص دیگر چه تفاسیر مرجعی از واقعیات اجتماعی ارائه میشود؟
چگونه از زبان از طریق فرایند توصیف، مفهوم‌سازی و جایگزین سازی در صورت‌بندی اجتماعی برای معناسازی بهره گرفته شده است؟
چگونه در فرایند کلیشه‌سازی از طریق تقلیل دادن، ذاتی کردن، آشنا کردن و تثبیت تفاوت‌ها، بهنجار و نکبت‌بار در نابرابری قدرت استفاده میشود و در چه مواردی کلیشه شکنی در رسانه اتفاق می‌افتد؟
رسانه چگونه به بازنمایی واقعیات از طریق ارائه تصویر غلط [از طریق بی‌توجهی به حضور مؤثر گروه، پررنگ کردن حضور یک گروه]، نمایش محدود و ثابت و پایدار گروهی خاص و مشروعیت‌زدایی می‌پردازد؟
چگونه رسانه از طریق عمل ضمنی نشانه‌ها به نظامی معنایی در بازنمایی واقعیات می‌رسد؟ و گاهی چگونه رویکرد ایدئولوژیک رسانه به جهان مشخص میشود و این که رسانه چگونه در برانگیختن معنا از نمادسازی بهره میگیرد؟
1-5-2 سوالات مرتبط با تحلیل ژورنالیستی خبر:
چه مدت زمانی به خبر اختصاص داده شده و از نظر تقدم و تاخر در کجای بولتن قرار دارد( ترتیب ارائه)؟
از چه سبک نگارش، عناصر و ارزشهای خبری، تیتر و لید استفادهشدهاست؟
نوع خبر چیست؟(نرم یا سخت خبر بودن، منبع، ژانر، جهت گیری و ...)
ویژگی خبر و گزارههای اصلی خبر چیست؟
ویراستاری خبر چگونه است؟
از چه تاکتیکهای پوشش خبری، چه تکنیکهای اقناع و تبلیغ، شیوه عملی تبلیغ و اصول ضد تبلیغ استفادهکردهاست؟
1-6 روش پژوهش
در این پژوهش از دو روش تحلیل ژورنالیستی و نشانه شناسی[12] بهره گرفتهشدهاست زیرا متن مورد تحلیل شامل زبان شفاهی و تصویر خبری است.
1-6-1 تحلیل ژورنالیستی
برای تحلیل متن خبر از تحلیل ژورنالیستی استفادهشدهاست که بر اساس آن تمام اجزای خبرتحلیل میشود و به پرسشها پاسخ داده میشود تا به اولویتهای رسانه در پردازش خبر در 4 بولتن مورد تحلیل برسیم. البته پردازش متن در کنار شیوههای معناسازی به کمک پژوهشگر در تحلیل رویکرد کلان رسانه در بازنمایی خواهدآمد.
1-6-2 نشانهشناسی
«نشانهشناسی شکلی از ساختارگرایی است چون بحث میکند، که نمیتوان جهان را در چارچوب خود شناخت، مگر از راه ساختارهای مفهومی و زبانی و فرهنگمان ... برای ساختارگرا وظیفه عبارت است از کشف ساختارهای مفهومی که فرهنگ‌های مختلف از طریق آن به درک و فهم خود سازمان می‌دهد. (فیسک[13]، 1386، 169)
از نظر فیسک تحلیل نشانه شناختی بر یک رشته روابط ساختاری تکیه میکند که پیام به چیزی دلالت میکند. (همان، 64)
به طورکلی فرایند ارسال و دریافت نشانه به شکل زیر است:
پیام
رمزگان (وسیله انتقال)
مرجع (موضوع یا چیزی که درباره (شی سخن گفته میشود)
رسانه
فرستنده
رسانه
گیرنده
1
(گیرو، 1383، 19)
مدل شماره 1-1
در این فراگرد 3 نکته مهم است:
1- نشانه[14]: ... نشانه از ساخته‌های انسان است و تنها در چارچوبی که مردم از آنها استفاده میکنند، فهمیده میشود.
2- رمزها[15] یا نظام‌هایی که نشانه‌ها در آن سامان داده میشود. این مطالعه، شیوه‌هایی را که انواع رمزها بسط داده است تا نیازهای جامعه یا فرهنگ را برآورد یا مجراهای ارتباطی در دسترس برای انتقالشان را به کار بگیرد، شامل میشود.
3- فرهنگی که این رمزها و نشانه‌ها درون آن عمل میکند. (فیسک، 1386، 64)
نشانه محرکی ... است که تصویر ذهنی آن در ذهن ما با تصویر ذهنی محرکی دیگر تداعی میشود. کارکرد محرک نخست برانگیختن محرک دوم با هدف برقراری ارتباط است.» (گیرو، 1383، 39)
«نشانه همواره با قصدی دائر بر انتقال معنا همراه است... این قصد میتواند کاملاً ناآگاهانه باشد.» (همان، 40)
«همه نشانه‌ها دو جنبه دارد: یک دال و یک مدلول، به علاوه یک شیوه دلالت که همانا رابطه میان دال و مدول است.» (گیرو، 1383، 41)
دال[16] تصویر نشانه است چنان که تصورش می‌کنیم؛ نشانه‌هایی بر کاغذ یا اصواتی در هوا؛ دال همان قدر فرآورده فرهنگی خاص است که مدلول.
مدلول[17] مفهومی ذهنی است که دال به آن اشاره میکند. مفهوم ذهنی به طور گسترده‌ای برای همه اعضای فرهنگی واحد که به زبان واحد گفتگو میکنند مشترک است.
طبق این الگو، مدلولها مفاهیمی ذهنی هستند که ما برای تقسیم واقعیت و طبقه‌بندی آن را به کار می‌بریم.
مردم سازنده مدلولها هستند، یعنی به وسیله فرهنگ یا خرده فرهنگی که به آن تعلق دارد تعیّن می‌یابد. آنها پاره‌ای از نظام زبان شناختی یا نشانه شناختی‌اند که اعضای آن فرهنگ برای ارتباط با یکدیگر به کارش میگیرند. (فیسک، 1386، 72- 69)
رابطه میان دال و مدلول قراردادی است و حاصل توافق کاربران است. این قرارداد مدارج و مراتبی دارد یعنی میزان قوت، فراگیری و محدودکنندگی آن میتواند کم یا زیاد باشد. نشانه تک معنا دقیق‌تر از نشانه چند معناست. دلالت صریح عینی، نشانه تصریحی و نشانه آگاهانه به ترتیب دقیق‌تر از دلالت ضمنی ذهنی، نشانه تلویحی و نشانه غیرآگاهانه است. با ابهام قرارداد، ارزش نشانه به تناسب کاربران گوناگون آن، تنوعات بیشتری به خود می‌بیند و هرچه قرارداد فراگیرتر و دقیق‌تر باشد، نشانه رمز پرداخته‌تر است. (گیرو، 1383، 43-41)
معنا
«فرهنگ‌های لغت دو تعریف از واژه معنا به دست میدهند: یکی «مفهومی که یک نشانه بیان‌گر آن است.» و دیگری «مفهومی که موضوع یک فکر میتواند به آن ارجاع دهد». معنا نوعی رابطه است، و این رابطه هر معنایی را در دل معنایی جدید می‌نهد.» (همان، 62، 63)
«معنا[18] از راه رابطه یک نشانه با نشانه دیگر بهتر وصف میشود تا رابطه آن نشانه با واقعیت بیرونی این رابطه نشانه با [نشانه‌های] دیگر نظام را سوسور ارزش می‌خواند. از نظر سوسور ارزش چیزی است که در وهله اول معنا را تعیین میکند... . معنا روندی فعال است. نشانه شناسان افعالی چون آفریدن[19]، تولید [20]و مذاکره[21] را در اشاره به این سه فرایند به کار میبرند. (همان، 72)
فرستنده هنگام ارسال پیام فراوانی فرمول‌بندی پیام خود در اختیار دارد، لذا گزینش [وچینش] نشانه‌ها، کنشی معنادار است که از آن تحت عنوان محورهای همنشینی و جانشینی یاد میشود. کار این دو، سازماندهی نشانه‌ها است.
همنشینی[22]: «همنشینی پیامی است که نشانه‌های برگزیده در آن گرد آمده است.» (همان، 86)
جانشینی[23]: «جانشینی رشته‌ای از نشانه‌هاست که یکی از آنها باید برگزیده شود.» (همان،86)
1-7جامعه آماری
بولتنهای خبری 20:30 و شصت دقیقه در تاریخهای18 تیر که تاریخ ویژه ای در تاریخ سیاسی ایران است و 9 مهر که زمان وقوع رویداد خاصی در ایران(کنفرانس فلسطین در تهران) است.
* در این پژوهش هر واحد معنادار، یک خبر کامل از یک بولتن خبری فرض شده است.
1-8 شیوه نمونه گیری و حجم نمونه
از هر شبکه دو بولتن خبری ،که یک مورد درتاریخی که به لحاظ سیاسی ویژه است یعنی 18 تیر و دیگری در یک روز عادی که رویداد ویژه ای اتفاق افتاده است یعنی 9 مهر ، مورد تحلیل قرار خواهد گرفت.
1-9 شیوههای تجزیه و تحلیل داده ها
در این پژوهش داده‌ها در سه سطح تحلیل میشوند:
1- در سطح اول «واحد تحلیل» یعنی هر خبر، به لحاظ تکنیکهای خبری و فنون اقناعی و تبلیغی مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهند گرفت تا یک نمای کلی، هرچند غیرقابل تعمیم از اخبار دو شبکه بدست آید. مثلاً استفاده زیاد از یک ارزش خبری یا عنصر خبری، رویکرد کلی خبر نویسی را مشخص میکند و اینکه آیا اصولاً تکنیک‌ها منطبق با اصول آکادمیک است یا خیر؟ جنبه دومی است که در این مرحله پاسخ داده میشود. نتایج این سطح در سطح دوم و سوم مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
2- در سطح دوم متن در دو حوزه زبان شفاهی و تصویر مورد تحلیل نشانه شناختی قرار خواهد گرفت و با توجه به اطلاعات مرحله اول، رمزها، رمزگشایی خواهد شد.
3-در سطح سوم با توجه به یافته‌ها به روشهای معنا سازیهای حاکم در دو رسانه خواهیم رسید.
در مراحل اول و دوم اخبار تک به تک بررسی خواهند شد امّا در مرحله سوم کل اخبار تحلیل شده، یک جا مورد تحلیل قرارخواهند گرفت.
[1].Fritz Machlup
[2]http://www.asriran.com/fa/pages/?cid=57758
[3] . Marcel danesi
[4].Text
[5] .News
[6] . Keith selby & Ron Cowdery
[7] . Boomerang Effect
[8] .Context
[9].http://www.reporter.ir/archives/89/3/006363.php
[10].http://www.reporter.ir/archives/89/3/006363.php
[11] . Representation
[12] .Semiology
[13] . John Fiske
[14] .Sign
[15] .Code
[16] . Denote
[17] .Connote
[18] .Meaning
[19] .creat
[20] .generate
[21] .negotaite
[22].Syntagmatic
[23] . Paradigms
Abstract
This study aims to investigate the way that rival media address the news of the day – 9 July when political history of opposition events started and 1 October which is the date of holding Palestine conference with the attendance of Islamic countries under title of Islamic revolution ideals and Islamic world. This work is going to investigate the “difference” of “representation” of events by analyzing news process method, investigate news goalkeeping and narration, advertisement persuasion and news coverage methods and meaning of them, and finally the way of meaning-creation from events in 2 rival media. This was possible by help of issues derived from representation theory; totally, this process leads to the codes that made the finding of the research. It should be noted that the findings of the research are limited to 4 bulletins and are not expandable.