پایان نامه گرافیک تلویزیونی و تبیین شاخصه های اثرگذاری در مخاطب تلویزیون

پایان نامه تحصیلی مقطع کارشناسی ارشد رشته ارتباط تصویری

فصل اول

مقدمه

بشر از ابتدای تکامل تا به امروزه فراز و نشیب های فراوانی را در جهت پیمودن مسیر پیشرفت و دستیابی به زندگی بهتر از پیش چشم خود گذرانیده است. یکی از این چالش ها نیاز به ارتباط و ثبت تفکرات خود برای انتقال به دیگران بوده است. نبود ابزارهای کارآمد و فقدان زبان مشترک ، در این راه موانع اصلی وی در نیل به هدف به شمار می رفت. کم کم و با توسعه همه جانبه نوع بشر و ایجاد تمدن های یکجا نشینی و به دنبال آن ارتباط و تجارت میان جوامع بشری این نیاز شدیدتر شد و به پیدایش خط انجامید. اما خط نیز به دلیل قراردادی بودن قواعد نتوانست خلا پیش روی وی را پرکند،لذا نیاز به زبان مشترک کماکان از دغدغه های اصلی بود.

درنهایت بشر به چیزی پناه برد که از سالیان دور و در اعصار مختلف همراه نیاکان وی بوده و نسل به نسل با بشر تکامل پیدا کرده بود، و آن چیزی نبود جز " تصویر" .

تصویرگری و نقاشی از زمان انسانهای نخستین و در دوران عصر حجر برای مقاصد مختلف مورد استفاده ی بشر قرار می گرفت . علایم تصویری در طی اعصار و قرون همواره  به همراه بشر بوده و با او تکامل پیدا کردند. در نتیجه از آنها خط و علایم قراردادی مذهبی و فرهنگی و.... ابداع شد و تا امروزه همواره به عنوان زبانی بی واسطه و قابل فهم در سراسر دنیا مطرح بوده است. در نتیجه تصمیم گرفتیم به کنکاشی در استفاده از این زبان مشترک که امروزه دانش گرافیک نیز از آن انشعاب یافته بپردازیم و آن را در یکی درگر از دستاوردهای تکنولوژیک یعنی تلویزیون بررسی نماییم. البته گستردگی امر و فراهم نبودن همه ی امکانات لازم باعث می شود که نتیجه ی کاملاً دلخواه حاصل نشود که ان شا ا.. سعی دارم در آینده با راهنمایی اساتید گرامی در برطرف شدن نواقص و مشکلات آن، اثری ماندگار و درخور این سرزمین ارایه دهم.

1-1 بیان مسئله

امروزه حضور گرافیک در عرصه های رسانه ای بسیار متفاوت وچشمگیر است،از آنجاکه تلویزیون نیز به یکی از پرمخاطب ترین رسانه ها دردنیا تبدیل شده است،بی شک طراحی گرافیک می تواند بادرنظرگرفتن فرهنگ جوامع و شناخت جامعه شناسی هرملت تاثیری دوچندان برای پیام رسانی داشته باشد. لذا تاثیرگذاری واثربخشی آن در رسانه ی تلویزیون برهیچ کس پوشیده نیست.لذا تبیین وبیان شاخصه های اثرگذاری برمخاطبین تلویزیونی با در نظر گرفتن مبانی و اصول علمی گرافیک منظری است که دراین رساله سعی می شود بدان، برای رسیدن به مطالبی کاربردی جهت ارتقاء این هنر (گرافیک تلویزیونی) دست یابیم.

2-1پرسش های این پژوهش

پرسش(1) : چگونه گرافیک تلویزیونی می تواند تاثیرمفاهیم بیان شده در رسانه ها را بیشترکند؟

پرسش(2) : مبانی اصلی گرافیک تلویزیونی ازچه چیزی تشکیل شده است؟

3-1فرضیه های این پژوهش

 (فرضیه 1): به نظر می رسد با شناخت عمیق تر گرافیک تلویزیونی ورابطه آن با فرهنگ مخاطبین خاص تاثیرمطالب ارائه شده بیشتر نهادیه می شود.

( فرضیه 2): با توجه به عناصر گرافیکی قابل رویت در تلویزیون شاید بتوان به این نتیجه رسید که نقش رنگ ، متیف و سایر عناصربصری با رسانه ی تلویزیون گونه ای دیگر از رسانه باشد.

4-1روش انجام این پژوهش

مشاهده – کتابخانه ای – فیش برداری- مصاحبه با صاحب نظران

در این رساله بر اساس تحلیل محتوایی صورت می گیرد، یعنی با بررسی نقش عناصر بصری در هنرهای تجسمی و کاربرد آنها در شکل دهی یک اثر تلویزیونی سعی در بدست آوردن واکنش بیننده به آن و دستیابی به مدل صحیحی برای خلق آثار بهتر داریم،  بدان منظور که پس از تبیین مفاهیم اثرگذاری در گرافیک تلویزیونی و شناخت عناصر مهم آن وتجزیه و تحلیل آثاری در این زمینه می توان درنهایت به نتایجی دست پیداکرد که در خلق آثارعملی مورد استفاده قرارگیرند

5-1پژوهش های پیشین در این خصوص

مک کویل،دنیس-ترجمه: پرویز اجلالی (1382). درآمدی بر نظریه ی ارتباط جمعی، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاداسلامی

دادگران،سیدمحمد(1388). افکارعمومی و معیارهای سنجش آن، انتشارات مروارید

دکتر محسنیان راد، (1378) ارتباط شناسی ،سروش

پایان نامه ها

صادقی، مهدی-(1379) . تحلیل شیوه های کاربری گرافیک در تلویزیون ایران. تهران، دانشگاه تربیت مدرس

کنگرانی فراهانی، اعظم(1391). بررسی کاربرد گرافیک خبری درسیمای جمهوری اسلامی ایران. تهران ، دانشکده صدا وسیما

بسکابادی،مونس(1389). بررسی قابلیت های بیانی هنرچند رسانه ای،تهران ،  دانشگاه تربیت مدرس

جعفری،فرشته (1391). استفاده از برنامه های شبکه تلویزیونی ماهواره ای وتاثیر در دگرگونی باورهای دینی دختران تهران ، تهران ،دانشکده صداوسیما

باقری، عبدالعلی(1375). گرافیک تلویزیون

پنابادی،اعظم(1375). تلویزیون ماهواره ای و اثرات آن بر فرد و جامعه، تهران،  دانشکده ی علوم دانشگاه تهران

حبیبی، مهدی(1377) . بررسی نقش گرافیک در عنوان بندی سینما و تلویزیون،تهران،دانشگاه تربیت مدرس

6-1معرفی جامعه ی آماری

با توجه به اینکه رسانه ی تلویزیون یک رسانه ی عمومی است و همه ی افراد را تحت پوشش خود قرار می دهد طیف جامعه ی آماری ما نیز به صورت گسترده از بین افراد متفاوت از نظر سن و جنس و تحصیلات و شغل انتخاب شد، لیکن با توجه به اینکه نسل جوان امروزه بیشتر از هر قشری در معرض برنامه ها ی تلویزیونی و الگوپذیری و اثرپذیری هستند سعی شد بیشتر مصاحبه شوندگان از میان همین افراد انتخاب و مورد پرسش قرار گیرند. تعداد افراد جامعه ی مورد نظر 50 نفر انتخاب شدند. لازم به ذکر است در فصل سوم رساله به طور دقیق تری در خصوص این جامعه آماری مطالبی را به نظرتان خواهیم رسانید.

7-1محدودیت های این پژوهش

با توجه به کمبود منابع چاپی فارسی و اختصاصی در مورد گرافیک تلویزیونی و وجود بعد مسافت از شهرستان، همچنین مشکلاتی که در خصوص توضیح بخش پژوهشی به پرسش شوندگان بود همچنین نبودن موقعیت کافی برای مصاحبه عواملی بودند که مشکلاتی را در این خصوص ایجاد نمودند.

فصل دوم

گرافیک

1-2 ( تاریخچه)

ارتباط بصری در وسیع ترین معنای خود پیشینه ای طولانی دارد. زمانی که انسان اولیه برای یافتن غذا به شکار می رفت و ردپای شکار را در غبار تشخیص می داد به یک علامت گرافیکی نگاه می کرد. چشم خیال او خود حیوان را می دید. آثار گرافیکی می توانند علامت هایی مانند حروف الفبا باشند یا قسمتی از نظام نشانه ای دیگر مانند علائم جاده ای را تشکیل دهد. مجموع این علائم ( مانند خطوط یک طرح یا ترام های یک عکس ) تصورات را شکل می دهد. طراحی گرافیک با ایجاد یا برگزیدن نشانه ها و آرایش آنها روی یک سطح برای بیان یک اندیشه است[1].( هولیس ، ریچارد ، تاریخچه طراحی گرافیک 1386)

از قرن بیستم گرافیک خود را متمایز از سایر بخش های هنر تجسمی نمود. در بهبوهه رشد صنعت و تکنولوژی، دولت ها به فکر افزایش دامنه نفوذ خود بودند و صنایع مختلف هم به عنوان بازویی قدرتمند در ید سیاست مداران و اعیان به شمار می رفتند. گرچه این کشمکش های اقتصادی  در دنیای سرمایه داری با وقوع جنگ جهانی اول کند شد و درحوزه های سیاسی و ایدئولوژیک حلول پیدا کرد، اما از تاثیر گرافیک به عنوان ابزاری قوی در جهت نیل به این اهداف کم نشد. این رشته به عنوان تخصصی که دارای دو بعد هنری و تبلیغی بود توانست به سرعت جای خود را پیدا کند. تاسیس مدرسه هنر و معماری باوهاوس  روحی نو به این رشته دمید.

2-2عناصر بصری

1-2-2نقطه

   نقطه ساده ترین و تجزیه ناپذیرترین عنصر در ارتباط بصری است. طبیعی ترین و معمول ترین شکلی که می توان برای نقطه قائل شد گرد بودن است. ( داندیس.دونیس، مبادی سواد بصری، چاپ هفتم ، ص 70)

 در هنر تجسمی وقتی از نقطه نام برده می‌شود،‌ منظور چیزی است که دارای رنگ، تیرگی یا روشنی، اندازه و گاهی جرم باشد و در عین حال ملموس و قابل دیدن است. از این نظر در ظاهر تشابهی میان این مفهوم از نقطه با آنچه که در ریاضیات به نقطه گفته می‌شود، وجود ندارد، زیرا در ریاضیات نقطه موضوعی ذهنی است که در فضا یا بر صفحه متصور است، بدون اینکه قابل دیدن و لمس شدن باشد. اما این مفهوم ذهنی وقتی بخواهند نشان داده شود با استفاده از یک ابزار اثرگذار مشخص می‌شود که در این صورت تبدیل به یک نقطه بصری خواهد شد. مثل نشان دادن مرکز یک دایره، یا محل تقاطع دو پاره خط. نقطه‌ی تجسمی ممکن است به وسیله یک ابزار اثر گذار به وجود آید مثل اثر یک مداد یا قلم مو یا فشار و ضربه‌ی چیزی سخت به روی یک سطح یا مثل یک لکه روشن برسطح تیره وبالعکس. شکل 2-2

نقطه انواع مخلتف همچون گرد، سه گوش، چهار گوش، چند ضلعی و … دارد. نکته دیگر درباره نقطه نسبی بودن آن است. بدین معنا که یک دایره کوچک در یک کادر بزرگ نقطه محسوب می‌شود ولی همان دایره وقتی در یک کادر متناسب و محاط با خودش قرار گیرد به «سطح» تبدیل می‌شود. اگر تعداد نقاط در کنار یکدیگر زیاد باشد و با فواصل مختلف از هم درون یک کادر قرار بگیرند قابلیت تبدیل شدن به تصویر را دارند ( همان ، ص 72) . همچنین اگر جرم آنها نیز با یکدیگر متفائت باشد با چینش خاص می توان به یک تصویر بصری دست پیدا کرد. شکل1-2

2-2-2 خط:

   اگر نقطه در یکی از جهات (طول، عرض و یا ارتفاع) حرکت کند خط را تشکیل می دهد.

در هنرهای بصری خط به خاطر ماهیت خاصش، دارای توان و انرژی بسیار است.( همان ص 73)

در زندگی روزمره و طبیعت خط حضور چشمگیری دارد. به تعبیر دیگر ما به طور روزمره با خط و جلوه‌های گوناگون آن زندگی می‌کنیم. در این زمینه می‌توان مثال‌های متفاوتی ذکر کرد؛ نقوش خطی روی لباس‌ها و روی فرش زیر پایمان، ردیف صندلی‌ها درسالن امتحانات، خطوط آجرهای چیده شده و در امتداد هم دیواره‌ها و …. تنوع مثال‌ها و نمونه‌ها به خودی خود نشان می دهد که منظور از خط تجسمی، معنایی نسبی از خط است و آن نشان دادن یک حرکت ممتد و پیوسته بر سطح یا در فضاست. شکل 3-2 مثلاً یک قطار در حال حرکت از فاصله‌ای دور به صورت یک  خط ممتد دیده می‌شود. در حالی که وقتی با قطار مسافرت می کنیم و در داخل آن هستیم دیگر این برداشت بصری را نداریم. بنابراین تشخیص و تجسم خط بصری مشروط است به این که در چه وسعتی، با چه فاصله‌ای و از کدام زاویه دید عناصر بصری را در یک ترکیب تجسسی قرار دهیم. خط در هنر مهم ترین عنصر طراحی است ، این عنصر در هنر و طراحی رمز و نشانه نیست که به جای چیز دیگری قرار گرفته باشد ، بلکه خود مستقیماً حاوی اطلاعات بصری لازم درباره ی پدیده ی مورد نظر است ، که هرگونه عناصر بصری غیر لازم را از آن جدا کرده و به صورت ساده و روشن تر آشکار می کند. ( همان ، ص 74)

خط که از امتداد نقطه ها در یک جهت حاصل می‌شود انواع گوناگونی دارد:

خط «مستقیم» که عمودی یا افقی است. خط عمودی مملو از انرژی بصری است در عوض خط افقی ساکن است و تداعی کننده سکوت، رکود و خاموشی.

خط «اریب» نوع دیگری است که نامتعادل است و چشمان مخاطب هر لحظه انتظار دارد که سقوط کند یا به اوج برسد. خط «شکسته» پرتحرک است و پر انرژی. همانگونه که دستان ما از لمس کردن تیغه چاقو یا اره احساس درد و انزجار می‌کنند چشمان ما هم از دیدن خطوط شکسته احساس درد و خستگی پیدا می کنند.

(تصاویر در فایل اصلی موجود است )

Abstract

This thesis is a comprehensive study of cognitive and television graphics and indicators of impact on the audience
The aim of visual graphic elements to produce television deals.
  Research to achieve practical and effective ways for graphic designers to design a beautiful and lasting impact.
The research method in library and field research, data collection,
  Conducted a poll of the audience and the final conclusions have been used to obtain the necessary information.

The presence of TV in everyday life as a useful tool
And the role of graphic design as an art applied with a large audience can understand the cultures and societies to make effective use of the media program.