پایان نامه شناسایی و رتبه بندی موانع توسعه صادرات کنسرو تون ماهی و ارائه راهکارهایی برای رفع آن

پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد رشته مدیریت بازرگانی

چکیده

فرایند جهانی شدن به سرعت در جریان است و دنیای ما را به سوی یک دهکده جهانی سوق می دهد که در آن فرهنگ ها هر روز بیشتر از دیروز به سمت همگون شدن پیش می روند. این فرایندها به شرکت ها این فرصت را می دهد تا با به کارگیری روشهای جدید بازاریابی، مصرف کنندگانی در سراسر جهان داشته باشند. صادرات محصول یکی از روش های حضور در بازارهای جهانی است که در این تحقیق به آن پرداخته شده است.

پایان پذیر بودن منابع طبیعی و از جمله نفت از عواملی است که نقش صادرات غیر نفتی را پر رنگ تر می کند.  میزان صادرات ایران در بازار جهانی و منطقه ای افت قابل ملاحظه ای پیداکرده و  این در حالیست که  کشورمان در تولید و صید ماهی دارای مزیت نسبی می باشد.  مجموعه این عوامل نیازمند بررسی دقیق ومفصلی است که ضامن حضورموفق ایران در بازار منطقه شود.

تحقیق حاضر یک تحقیق توصیفی است که با هدف شناسایی و رتبه بندی موانع توسعه صادرات کنسرو تون ماهی در ایران، می کوشد راهکارهایی برای رفع این موانع ارائه دهد. در این تحقیق چهار فرضیه اصلی و هشت فرضیه فرعی مورد بررسی قرار می گیرند. در جمع آوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه بهره گرفته شده است. آزمون t استیودنت جهت بررسی قبول یا رد فرضیات و آزمون فریدمن برای رتبه بندی متغیرهای شناسایی شده به کار گرفته شده است.

یافته های تحقیق نشان می دهند که عوامل مدیریتی، شرایط تولید، سیاست های دولت و عوامل توزیع به ترتیب مهم ترین موانع توسعه صادرات این محصول محسوب می شوند. در پایان راهکارهایی جهت رفع این موانع و بهبود وضعیت موجود ارائه شده است. امید است که انجام چنین تحقیقاتی در صنایع مختلف و توجه به نتایج این تحقیقات از سوی مسئولین، نوید بخش حضور موفق صنایع کشور در بازارهای جهانی باشد.

مقدمه:

فصل اول این تحقیق، به بیان چارچوب و محدوده تحقیق اختصاص دارد. در این فصل محقق با بیان دلایل ضرورت و اهمیت موضوع تحقیق، فلسفه و هدف انجام چنین تحقیقی را بازگو می کند و فرضیاتی را که در ذهن می پروراند ارائه می نماید. بدین ترتیب سعی می کند تا خواننده را به ضرورت انجام چنین تحقیقی واقف سازد و با بیان کلیاتی از مدل به کارگرفته شده در تحقیق، مکان و زمانی که صرف تحقیق شده و ... خواننده را در جریان کار و چگونگی انجام تحقیق برای رسیدن به یک نتیجه معین، قرار دهد. این تحقیق با هدف بررسی موانع توسعه صادرات محصول تون ماهی ایران با توجه به سواحل دریایی متعددی که ایران دارد انجام شده است.در این فصل به کلیات تحقیق پرداخته خواهد شد.

مبانی نظری موضوع

پایان پذیر بودن منابع طبیعی و از جمله نفت از عواملی است که نقش صادرات غیر نفتی را پر رنگ تر می کند.  ( (Barker, A.T. and Kaynak, E. 1992   در اجرای استراتژی توسعه صادرات بخشهای مختلف اقتصادی شامل صنعت، معدن، خدمات، بهداشت، کشاورزی، مواد غذایی، و غیره.... مورد توجه قرار می گیرد.   (Garelli, Stephane. 2003)

کشور ما بدلیل داشتن سه ساحل دریایی از موقعیت قابل توجهی برای تولید و صید ماهی و فرآورده های دریایی برخوردار است . در کشور ما، ماهی به طور عمده از دریای خزر در شمال و خلیج فارس و دریای عمان درجنوب صید میشود. از جمله فرآورده های ماهی که نقش پر رنگی در زندگی مدرن امروزی دارد تون یا کنسرو ماهی است.  مصرف انواع ماهی به عنوان یکی از اقلام سبد غذایی خانوارها در کشورهای جهان متداول است. لیکن به دلیل عدم سهولت دسترسی و عادات مصرفی جوامع، کنسرو ماهی بیشتر مورد توجه قرار می گیرد. با بررسى هاى انجام شده در صنعت کنسرو، مى توان مشاهده نمودکه کشور ما استعداد صادراتى خوبى دارد.زیرا با وجود خلیج فارس، ماده اولیه عمده این محصول که ماهى تن مى باشد،  به مقدار زیاد صید مى گردد . کشورهایی از قبیل تایلند ، ویتنام و استرالیا با در دست داشتن سهم عمده بازار جهانی کنسرو ماهی در این صنعت به مزیت رقابتی رسیده اند. این کشورها با داشتن سواحل دریایی فراوان و تکنولوژی بروز برای صید، پخت و بسته بندی تون ماهی توانسته اند محصولی با کیفیت و ارزان را به بازارهای جهانی عرضه کنند. متأسفانه شاهد هستیم که تون ماهی ایران علیرغم کیفیت نسبتا برابر از قیمت بسیار بالایی نسبت به تون های این کشورها برخوردار است. مسایل و مشکلات فراوانی پیش روی صادرات محصول تون ماهی قرار دارد و شناسایی این موانع می تواند به ارائه راهکار برای برطرف کردن این موانع و افزایش سهم ایران در بازارهای جهانی منجر شود.

متاسفانه به نظر می رسد سهم ایران  در بازار منطقه اندک بوده  و از آن گذشته اخیرا در حال کوچکتر شدن سهم ایران در بازار کنسرو منطقه هستیم .

با عنایت به مسائل فوق، این تحقیق در نظر دارد موانعی که در راستای توسعه صادرات کنسرو ماهی کشورمان وجود دارد را شناسایی و برای بهبود وضعیت موجود راهکارهایی پیشنهاد نماید.

در این تحقیق ضمن بررسی سابقه تحقیقات در حیطه موانع صادراتی وحضور رقابتی پایدار، با نظر سنجی از کارشناسان و صاحبنظران این عرصه،  مجموعه موانع توسعه صادرات تون ماهی  درچهار قالب کلی زیر خلاصه  شد:

1 - شرایط تولید تون ماهی (برای بررسی عملیاتی این عامل در تحقیق متغیرهای زیر مورد بررسی قرار می گیرند:

کیفیت مواد اولیه

قیمت مواد اولیه

تکنولوژی پیشرفته و ماشین آلات 

تسهیلات ارزان بانکی

دسترسی به نیروی انسانی   ارزان)

2- سیاستهای دولت در خصوص تون ماهی (متغیرهای مورد بررسی دراین خصوص  عبارتند از:

خصوصی سازی صنعت تون ماهی

سیاستهای تشویقی صادرات

سیاست های دولت درتوسعه تجارت الکترونیک 

برگزاری نمایشگاههای تخصصی)

 3- عوامل مدیریتی صنعت تون ماهی (متغیرهای مورد بررسی در این قسمت عبارتند از:

تمایل مدیران به حضور در بازارهای جهانی

توجه به واحدهای تحقیق و توسعه

کیفیت روابط شرکتهای مرتبط در صنعت

توجه به فعالیتهای بازاریابی بین المللی)

 4 - شرایط توزیع تون ماهی (متغیرهای مورد بررسی دراین خصوص  عبارتند از:

کیفیت ناوگان حمل و نقل دریایی و زمینی

هزینه حمل و نقل

بسته بندی

تبلیغات)

بدیهی است که قالب کلی موانع شناسایی شده در این تحقیق بر اساس شرایط خاصی که صنعت کنسرو کشور در حال حاضر با آن رو به روست طرح شده است و مبنایی کاربردی دارد. در این تحقیق ما بدنبال بررسی موانع توسعه صادرات هم از دیدگاه صادر کنندگان و هم از دیدگاه غیر صادرکنندگان یا بعبارتی صادرکنندگان بالقوه می باشیم. به همین ترتیب مدل تحقیق بصورت زیر شکل می گیرد:

عوامل تولیدی

عوامل مدیریتی

سیاست های دولت

عوامل تولیدی

عوامل مدیریتی

سیاست های دولت

عوامل توزیع

عوامل داخلی از دیدگاه صادرکنندگان بالفعل

عوامل خارجی از دیدگاه صادرکنندگان بالفعل

عوامل خارجی از دیدگاه صادرکنندگان بالقوه

موانع توسعه صادرات از دیدگاه صادرکنندگان بالفعل

موانع توسعه صادرات از دیدگاه صادرکنندگان بالقوه

موانع توسعه صادرات مشترک

عوامل توزیع

عوامل داخلی از دیدگاه صادرکنندگان بالقوه

اهمیت و ضرورت تحقیق

امروزه  توجه به صادرات غیر نفتی در شکوفایی اقتصاد کشورمان بیش از پیش اهمیت یافته است. صادرات نفت اگر چه می تواند  مرهمی برای  برخی مشکلات مقطعی باشد ولی  نمی تواند  تکیه گاه مطمئن و دراز مدتی  برای جمعیت هفتاد میلیونی کشورمان محسوب شود، خصوصا در شرایطی که نرخ بالای بیکاری نیز امنیت اقتصادی و اجتماعی ما را تهدید می نماید . (اختر ، 1380)

متاسفانه عدم توجه به سایر محصولات جایگزین غیر نفتی  برای صادرات ، کشورمان را به سمتی سوق داده که  علیرغم داشتن مزایای نسبی  بیشمار  در امر تولید و صادرات خصوصا در زمینه مواد غذایی و فراورده های گوشتی فاقد مکانیزم های مناسب  جهت تطبیق ،معرفی و ارسال محصولات ایرانی به دیگر کشورها هستیم. (سهرابی،1385)

میزان صادرات ایران در بازار جهانی و منطقه ای افت قابل ملاحظه ای پیداکرده و  این در حالیست که  کشورمان در تولید و صید ماهی دارای مزیت نسبی می باشد.  مجموعه این عوامل نیازمند بررسی دقیق ومفصلی است که ضامن حضورموفق ایران در بازار منطقه شود.

یافته های این تحقیق می تواند  اطلاعات مفیدی  در جهت شناخت موانع توسعه صادرات کنسروتون ماهی کشور فراهم آورد و همینطور بررسی  دیدگاه خبرگان  و کارشناسان  صنعت کنسروتون ماهی کشور می تواند منجر به  جمع آوری اطلاعات  بیشتر در این حوزه و ارائه پیشنهادات مناسب گردد.

اهداف تحقیق

هدف اصلی تحقیق:

شناسایی مشکلات اصلی در توسعه صادرات کنسروتون ماهی 

اهداف فرعی شامل :

 رتبه بندی موانع شناسایی شده

 ارائه راهکارهایی برای بهبود وضعیت موجود   صنعت تون ماهی

ارائه راهکارهایی برای افزایش در آمد غیر نفتی از طریق توسعه صادرات غیر نفتی

سوال ها و فرضیه های تحقیق

با بررسی های انجام گرفته و استفاده  ازنظرات  کارشناسان  بویژه صاحبنظران حوزه کنسروتون ماهی موانع توسعه صادرات کنسروتون ماهی  در چهار قالب  کلی شناسایی شد و فرضیات نیز بر این مبنا شکل گرفت :

فرضیه اصلی 1: عوامل داخلی شرکت از دیدگاه صادرکنندگان بالفعل از موانع صادرات تون ماهی ایران می باشد.

فرضیه فرعی 1. وضعیت عوامل تولید در صنعت کنسروتون ماهی ایران از دیدگاه صادرکنندگان بالفعل از موانع توسعه صادرات آن می باشد.

فرضیه فرعی2: وضعیت عوامل مدیریتی صنعت کنسروتون ماهی کشور از دیدگاه صادرکنندگان بالفعل موانع توسعه صادرات آن می باشد.

فرضیه اصلی 2: عوامل خارجی شرکت از دیدگاه صادرکنندگان بالفعل از موانع صادرات تون ماهی ایران می باشد.

فرضیه فرعی 3. سیاستهای دولت در خصوص صنعت کنسروتون ماهی از دیدگاه صادرکنندگان بالفعل از موانع توسعه صادرات آن می باشد.

فرضیه فرعی 4 .وضعیت توزیع کنسروتون ماهی ایران از دیدگاه صادرکنندگان بالفعل از موانع توسعه صادرات آن می باشد.

فرضیه اصلی 3: عوامل داخلی شرکت از دیدگاه صادرکنندگان بالقوه از موانع صادرات تون ماهی ایران می باشد.

فرضیه فرعی 5. وضعیت عوامل تولید در صنعت کنسروتون ماهی ایران  از دیدگاه صادرکنندگان بالقوه از موانع توسعه صادرات آن می باشد.

فرضیه فرعی6: وضعیت عوامل مدیریتی صنعت کنسروتون ماهی کشور از دیدگاه صادرکنندگان بالقوه از موانع توسعه صادرات آن می باشد.

فرضیه اصلی 4: عوامل خارجی شرکت از دیدگاه صادرکنندگان بالقوه از موانع صادرات تون ماهی ایران می باشد.

فرضیه فرعی 7. سیاستهای دولت در خصوص صنعت کنسروتون ماهی از دیدگاه صادرکنندگان بالقوه از موانع توسعه صادرات آن می باشد.

فرضیه فرعی 8 .وضعیت توزیع کنسروتون ماهی ایران  از دیدگاه صادرکنندگان بالقوه از موانع توسعه صادرات آن می باشد.

روش انجام تحقیق

روش تحقیق از نظر ماهیت و اهداف

از لحاظ مقاصد تحقیق  این پژوهش کاربردی است و از روش توصیفی _تحلیلی برای  انجام تحقیق استفاده خواهد شد.تحقیق توصیفی شامل مجموعه روشهایی است که هدف آنها توصیف کردن شرایط یا پدیده های مورد بررسی است.(سرمد ، بازرگان،حجازی،81،1377).

روش تحقیق از نظر شیوه انجام تحقیق

روش تحقیق از نظر شیوه انجام تحقیق و جمع آوری داده ها از نوع توصیفی همبستگی و از نوع علی است.

مراحل انجام تحقیق

با استفاده از مصاحبه و مطالعات کتابخانه ای و منابع موجود پروپوزال تحقیق تدوین شد.

تدوین ادبیات موضوع

برای جمع آوری داده از تکنیک های کسب اطلاعات مصاحبه و پرسشنامه و بررسی اسناد و مدارک مربوط استفاده شد.

تجزیه و تحلیل داده ها

نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات

قلمرو تحقیق

قلمرو موضوعی تحقیق

شناسایی و رتبه بندی موانع توسعه صادرات کنسرو تون ماهی و ارائه راهکارهایی برای  رفع آن

قلمرو زمانی تحقیق

قلمرو زمانی این تحقیق سال 1390 می باشد.

قلمرو مکانی تحقیق

در این تحقیق سعی شده است که  از نظر کارشناسان  و صاحبنظران صنعت کنسروتون ماهی و  صادرات آن در سطح کارخانجات کنسروتون ماهی کشور و سازمانها و ادارات مرتبط استفاده شود .

مشکلات احتمالی در انجام تحقیق

عدم دسترسی به آمار دقیق در خصوص صادرات تون ماهی

عدم همکاری واحدهای تولید کننده تون ماهی

زمان کم برای بررسی کل جامعه آماری

محدودیت های ذاتی ابزار جمع آوری اطلاعات (پرسشنامه)

تعریف عملیاتی متغیرهای تحقیق

(Cheong, W.K. and Chong, K.W. 1998), (Garelli, Stephane. 2003), (Christensen, 2007)

عوامل تولید: منظور از عومل تولید کیفیت و کمیت عواملی می باشد که در تولید تون ماهی در کشور نقش اساسی دارند. برای بررسی عملیاتی این عامل در تحقیق متغیرهای زیر مورد بررسی قرار گرفتند:

کیفیت مواد اولیه، قیمت مواد اولیه،تکنولوژی پیشرفته و ماشین آلات،تسهیلات ارزان بانکی،دسترسی به نیروی انسانی   ارزان

سیاستهای دولت : منظوربررسی نقش تقویت کننده و یا تضعیف کننده دولت در بهبود وضعیت صنعت  و صادرات آن می باشد متغیرهای مورد بررسی دراین خصوص  عبارتند از:

خصوصی سازی صنعت تون ماهی، سیاستهای تشویقی صادرات ،سیاست های دولت درتوسعه تجارت الکترونیک  ،برگزاری نمایشگاههای تخصصی

شرایط توزیع : به نقش بهبود دهنده و یا تضعیف کننده عوامل و امکانات توزیع و حمل و نقل در توسعه صنعت و صادرات تون ماهی اشاره دارد. متغیرهای مورد بررسی دراین خصوص  عبارتند از:

کیفیت ناوگان حمل و نقل دریایی و زمینی،هزینه حمل و نقل،بسته بندی،تبلیغات

عوامل مدیریتی: این عوامل  به چگونگی سازماندهی و مدیریت شرکتهادر صنعت تون ماهی اشاره دارد و شامل موارد زیر است:

تمایل مدیران به حضور در بازارهای جهانی ،توجه به واحدهای تحقیق و توسعه ،کیفیت روابط شرکتهای مرتبط در صنعت ،توجه به فعالیتهای بازاریابی بین المللی

مقدمه

محدود بودن منابع نفتی کشور و لزوم رفع وابستگی اقتصاد کشور از صنعت نفت و صنایع وابسته امری است که مورد توجه محققان زیادی قرار گرفته است. در این راستا این تحقیق به بررسی زمینه های افزایش درآمد حاصل از صادرات غیر نفتی با توجه به رفع موانع صادراتی محصول تون ماهی بعنوان یکی از اقلام صادراتی می پردازد.به همین جهت موانع صادرات این محصول از اهداف مشخص این تحقیق می باشد. در این فصل به مرور ادبیات در این زمینه می پردازیم. این فصل شامل دو بخش است. دربخش اول مروری بر مفاهیم موانع صادرات و مزیت رقابتی خواهد شد و موانع صادراتی ارائه شده توسط محققان مورد بررسی قرار خواهد گرفت.  همچنین مدلهای مزیت رقابتی پورتر و الماس ملی و مدل استنتون و دیگر مدلها در این بخش مورد بحث قرار می گیرد. در بخش دوم مروری بر محصول تون ماهی،  روش تولید و ارقام و آمارهای مربوط به تولید ، تقاضا ، عرضه و صادرات آن ارائه شده است.

بخش اول –موانع صادراتی و مزیت رقابتی

 مروری بر نظرات محققان در مورد  موانع صادراتی

اگرچه اهمیت حضور در بازارهای بین المللی و فعالیت صادراتی بعنوان موتور محرک اقتصاد کشورها آشکار شده است،  ولی واقعیت آن است که بسیاری از کشورها علیرغم داشتن پتانسیلهای مناسب نتوانسته اند در حیطه صادرات عملکرد مناسبی داشته باشند . شناسایی موانع صادراتی و ارائه راهکار مناسب برای آنها موضوع مورد پژوهش محققان در این حیطه بوده است .

بیلکی و تزار در این حیطه تحقیقی انجام دادند و با توجه به  دیدگاه صادرکنندگان مسائل ذیل را عمده ترین موانع صادرات دانسته اند:

1- مشخص نبودن استانداردهای محصول در خارج

تولیدکنندگان، کالا و محصولات خود را برمبنای نیازهای بازار ملی خود تولید و به بازار روانه می کنند و چون خود را در محیط بسته بازار داخلی محصور می بینند و از استانداردهای محصول مورد نظر در خارج بی اطلاعند و یا تصور می کنند که مقتضیات بازار خارجی همانند بازار داخلی است، همان محصول را جهت صادرات روانه بازار خارجی می کنند و  به ایجاد تعدیل در محصول صادراتی خود جهت جذب مشتریان خارجی توجهی ندارند. عدم آگاهی از ویژگیهای کیفی مطلوب و لازم محصول در بازار خارجی نهایتا به ارائه محصولی  ناکارا و بی مشتری  خواهد انجامید.

2- دریافت درآمد فروش از مشتریان خارجی :

مبادلات تجاری در سطح داخل کشور به مراتب ساده تر و مطمئن تر از مبادلات بازرگانی خارجی است. بخاطر عواملی از قبیل فاصله جغرافیایی ،تفاوت قوانین حقوقی و تجاری کشورها ،عدم آگاهی کافی شرکتهای صادرکننده از پیشینه و حسن شهرت خریداران ،فرآیندهای پیچیده بانکی و ...دریافت درآمد ناشی از فروش کالا به  مشتریان خارجی با مشکلاتی همراه می باشد .

3- نداشتن نمایندگی های فعال در خارج از کشور

نمایندگی ها بعنوان  عوامل ایجاد ارتباطات  شرکت  با مشتریان خارجی نقش مهمی ایفا می کنند .نمایندگی برای مشتری خارجی به منزله خود شرکت است و آنها اطلاعات  بسیار ارزشمند  و مورد نیاز از مشتری را به شرکت ارائه می دهند .ضمنا نمایندگی ها مسئول انجام خدمات ویژه به مشتریان و بسیاری از فعالیتهای ترفیعی و تبلیغی هستند .نداشتن نمایندگی های فعال در بازار خارجی موجب عدم  امکان برقراری ارتباطات مناسب و آگاهی از بازار و مشتریان است .

بیلکی و تزار مجموعه عوامل فوق را به عنوان عمده ترین مشکلات بر سر راه صادر کنندگان مطرح نموده اند . Bilkey and tesar, 1971))

در پژوهش دیگری توسط الکساندریس موانع عمده بر سر راه صادرات تحت 4 عنوان  زیر خلاصه شد:

1-وجود رقابت شدید خارجی

2-فقدان دانش و اطلاعات کافی در مورد صادرات

3-درک ناکافی از رویه های پرداخت صادراتی

4-مشکلات مربوط به یافتن بازارهای صادراتی ((Alexondirdes,1971

در مقابل تحقیقات قبلی که عمدتا بر مبنای شناسایی موانع صادرات از طریق تفحص از صادر کنندگان بود، بعضی از محققین  ایراد گرفته اند و متذکر شده اند که باید دیدگاه بعضی از شرکتهایی که صادر کننده نیستند نیز  مورد توجه قرار گیرد،  شناسایی موانع صرفا با اتکا  به نظریات  صادرکنندگان بالفعل کافی نیست. اهمیت این موضوع به این دلیل است که دولت برای حل موانع صادرات باید سیاست های مختلفی را برای هر دو گروه پیش بگیرد و سیاستهای حمایتی دولت از دو گروه صادرکنندگان و غیر صادرکنندگان متفاوت است. شرکتها و سازمان ها برای ورود به صادرات مراحل ویژه ای را طی می کنندکه دولت باید در هر کدام برنامه ریزی خاصی را  مطرح سازد.

یاپارک   در سال2005  با بررسی شرکتهای غیر صادرکننده موانع صادرات آنها  به شرح زیر می داند:

1 -کمبود اطلاعات درباره صادرات

2-تماسهای محدود با بازارهای خارجی

3-مسائل و مشکلات فردی ( اعتقاد نداشتن به صادرات) (Yaprak”,2005)

  چیونگ و چانگ  با انجام تحقیقی در سال 1998 موانع غیر صادرکنندگان را به شرح زیر می دانند:

1-عدم تامین نیازهای اطلاعاتی شرکتها

2-عدم موفقیت در برقراری تماس های خارجی

3-عدم تنظیم خط مشی های مدیریتی مناسب  Chong,1998) , Cheong and  (

کدیا و شوکار در سال 2006 عمده ترین موانع صادرات شرکتهای غیر صادرکننده را شامل موارد زیر دانسته اند:

1-فقدان دانش و اطلاعات کافی در مورد بازارهای خارجی

2-رویه های صادارتی پیچیده

3- ریسک موجود در تجارت خارجی ((Kedia, and Chhokar, 2006

در پژوهش دیگری که توسط گروت و کیرشوف  در سال 2001 تحت عنوان  تجزیه تحلیل موانع صادراتی شرکتهای کوچک  انجام گرفته است، 5 عامل زیر به عنوان موانع اصلی صادرات مطرح نموده است:

1- مسائل مربوط با سیاستهای دولت

 2- پیچیدگی فنی یا رویه ای

3-تفاوت های زمینه ای

4- محدودیت های استراتژیک

5- رقابت موجود در شرکتهای داخلی (Grote and etal, 2001)

ویلسون در سال  2002عمده ترین مشکلات شرکتهای صادر کننده را در ناتوانی شرکتها در دستیابی به قیمتهای رقابتی و هزینه های بالای حمل و نقل معرفی می کنند .) (Wilson,2002

شرینگهوس و راجسون  موانع صادراتی را در دسته بندی کلی عملیاتی ،اطلاعاتی،انگیزشی و دانشی قرار داده  و شرکتهای غیر صادرکننده را نیز به 4 دسته زیر تقسیم می نمایند:

1-شرکتهای بی تفاوت

2-شرکتهای  ضعیف ( از نظر توان رقابتی )

3-شرکتهای با گرایش فعالیت داخلی 

4-کسب و کار های کوچک (Musonda et al,2001)

 کریستنز و سنتنر  در سال 1987  مهمترین موانع صادراتی صادرکنندگان را شامل موارد ذیل می دانند:

1-نداشتن نیروهای متخصص

2-مشکلات مربوط به حمایت های فنی ، خدماتی پس از فروش ، دانش کم در مورد بازار جهانی

3-مقررات سخت در مورد صادرات ، بالا بودن هزینه تأمین مالی

4-قوانین و مقررات در بازار بین المللی و شدت رقابت در بازار خارجی نوسانات نرخ ارز 

(christensn ,1987)

 دایت و کولمایر  عوامل اثر گذار بر صادرات را به موارد زیر تقسیم می کنند:

1-متغیرهای محیطی  (شامل فاصله جغرافیایی،زیربنای اقتصادی،دولت)

2-متغییرهای مربوط به شرکت (شامل ویژگیهای مدیریتی و ارتباطات و فعالیتهای بازاریابی)

3-استراتژی شرکت(شامل استراتژی محصول ،استراتژی  قیمت ،استراتژی کانال توزیع)  (Dicht,2005)

در تحقیق دیگری بارکر و کینادر سال 1992  عوامل موثر بر عملکرد صادراتی را به شرح زیر  تقسیم بندی کرده اند :

الف- عوامل ملموس (شامل :شرایط کانال توزیع ،محصول،برخورد با مشتری،تحقیق و توسعه،تکنولوژی ، مالی)