پایان نامه تحلیل نقش ژئوپلیتیک تمبر در مناسبات سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

گروه تحصیلات تکمیلی جغرافیا

جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد « M . A »

چکیده

نقش بسزای تمبر، در حمل و نقل مرسولات پستی، چه در داخل کشورها و چه برای ارسال آنها به کشورهای جهان، برکسی پوشیده نیست؛ که با توجّه به قرارگرفتن آن در جغرافیای سیاسی کشورها، اهمیّت بیشتری پیدا می کند. وکشورها، می توانند با استفاده از آن، علاوه بر ارسال مرسولات پستی و دیگر خدمات پستی، فرهنگ و تمدّن و جاذبه های دیگر کشور خود را به کشورهای جهان، بشناسانند؛ در این راستا، کشور ما، که از اوّلین بنیان گذاران پست در جهان می باشد، می تواند با استفاده از تمبر، این سفیران بی نام و نشان، کم هزینه و کوچک، فرهنگ و تمدّن ایران و جاذبه های گردشگری و مذهبی کشورمان را به دیگر کشورها بشناسانند؛ و همین طور می تواند، اهداف عالی انقلاب اسلامی، که همان، ترویج دین اسلام، آزادی، استقلال طلبی کشورهای وابسته به دولت های استعمارگر، ظلم ستیزی، عدالت خواهی و دفاع از حقوق مظلومان می باشد، را در مناسبات سیاست خارجی خود، با کشورهای جهان، قرار دهد.

این تحقیق، به منظور تحلیل و بررسی نقش ژئوپلیتیک تمبر در مناسبات سیاست خارجی ایران، با استفاده از روش تجزیه و تحلیل منطقی و بر اساس شیوه استقرایی و قیاسی و گردآوری اطّلاعات از طریق روش، کتابخانه ای، صورت گرفته است.

لذا، ضمن تجزیه و تحلیل، اهداف ذیل را مدّنظر قرار داده است:

1- تبیین عوامل تأثیرگذار تمبر، بر ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران؛

2- ارائه الگوی مناسب استفاده از تمبرهای خاص، برای ارسال نامه به سایر کشورها، جهت تأثیرگذاری بیشتر؛

3- تحلیل چشم انداز ژئوپلیتیک تمبر، بر روابط ایران و سایر کشورها.

لذا، در جهت نیل به اهداف فوق، سؤال زیر مطرح است:

نقش تمبر، در مناسبات ژئوپلیتیک سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، کدامند؟

در پاسخ به این سؤال، فرضیه های زیر مطرح شدند:

1- تمبر، می تواند نماد هویّت ملّی کشورها محسوب شود.

2- تمبر، می تواند مناسبات سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، را با سایر کشورها تبیین کند.

با توجّه به یافته های مورد نظر در تحقیق، حاکی از آن است که کشور جمهوری اسلامی ایران، می تواند با استفاده از ظرفیّت های تاریخی، فرهنگی،مذهبی و اجتماعی کشورمان و شناساندن آن به دیگر کشورهای جهان، از طریق نشر و انتشار تمبرهای مشترک، هرچه بیشتر و بهتر در راستای اهداف عالی کشورمان، برای صادرکردن انقلاب اسلامی و شناساندن ابعاد گوناگون آن و همین طور، فرهنگ و تمدّن ناب ایرانی- اسلامی بهره ببرد، که تاکنون کوشش های فراوانی در این راستا، انجام شده است، که در آینده ای نه چندان دور، تمبرهای ایرانی، در سراسر جهان، انتشار و مورد استفاده ی کشورها قرار خواهد گرفت.          

واژگان کلیدی: ژئوپلیتیک، تمبر، سیاست، سیاست خارجی، مناسبات سیاست خارجی ایران، ایران.

مقدّمه

تمبر، بازگوکننده هویّت ملّی و عاملی تعیین کننده در برقراری ارتباط اجتماعی و فرهنگی بین ملل مختلف جهان است. تمبر، تلفیقی از هنر، دانش، آئین و رسوم وبالاخره سیر تحوّلات و تطورات تاریخی یک ملّت است.پیدایش کشورها و مناسبات آنها در جهان، به واسطه ی تمبر، قابل بررسی است؛ چراکه، تمبر می تواند هویّت ملّی، رابطه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و ... کشورها را در دوره های مختلف تاریخ، نشان دهد. در حالی که، همواره نقشه سیاسی جهان، در حال تغییر و تحوّل است؛ یعنی، تعدادی از کشورها، تجزیه یا ادغام می گردند و جغرافیای جدید جهان را به وجود می آورند؛ امّا، به واسطه ی مطالعه تمبر، می توان حتّی موقعیّت جغرافیایی و ژئوپلیتیک کشورها را در زمان های مختلف مورد تحلیل قرار داد.

چرا که، اکثر مناسبات ژئوپلیتیک کشورها، به واسطه ی تمبر مشترک با تمبرهای خاصّی، مشخّص می شود. و این تمبرها، در موزه های باستانی، بهترین وسیله ی تحلیل ژئوپلیتیک کشورها تلقّی می گردد. در عین حال، اهمیّت جایگاه تمبر، در ژئوپلیتیک کشورها، هنوز ناشناخته است؛ لذا، موضوع پایان نامه ی حاضر، می تواند به عنوان یک موضوع جدید در جغرافیای سیاسی، تلقّی گردد.

بیان مسأله

امروزه تأثیر چاپ تمبر، بر مناسبات بین کشورهای مختلف، بر هیچ کس پوشیده نیست؛ زیرا، به تنهایی سفیران فرهنگی بدون مرز با مأموریّت صلح و دوستی محسوب می شوند. کشورهای مختلف جهان، به خصوص کشورهای پیشرفته، از این وسیله برای گسترش و نفوذ معنوی خود و تأثیرگذاری بیشتر بر سایر کشورها از آن بهره جویی می کنند. کشور ما هم می تواند با استفاده از این وسیله به ظاهرکوچک و کم هزینه، تأثیر زیادی بر مردم کشورهای دیگر بگذارد. نگاهی گذرا بر میزان هزینه هایی که جهت گسترش و شناساندن فرهنگ ایران و ایرانی و اهداف انقلاب دربردارد و مقایسه آن با هزینه ی چاپ تمبر، این حقیقت را روشن می کندکه چاپ تمبر، هزینه ای ندارد و بسیار آسان به تأثیرگذاری بر مناطقی که درمی نوردد،  می پردازد.

کشور ما،که اوّلین پایه گذار پست در چهان بود، چرا نباید از این وسیله ی کم هزینه و پرتأثیر برای پیشبرد اهداف خود بهره جویی کند؟

کشورهایی که در فلات ایران، قرار دارند و از دیرباز پیوندهای عمیق و ناگسستنی با فرهنگ ایران و اسلام دارند، چرا نباید از این طریق بیشتر و بهتر با کشور ما، آشنا شوند؟

چاپ تمبرهای مشترک، به راحتی (حدّاقل هزینه) می تواند بسیاری از اهداف کشورها برای گسترش فرهنگ را جامع عمل بپوشاند، که چاپ تمبر، دیدار حیدر علی اف با رهبر معظم انقلاب، در کشور آذربایجان و استقبال آن کشور در خیرد آن و نایابی این تمبر، از انتخاب درست مسئولین پست ایران، حکایت می کند. البتّه،  نمونه های بسیار دیگری وجود دارند که عقلایی بودن استفاده از این ابزار را مشخّص می نماید.

1-2- سؤال تحقیق

نقش تمبر، در مناسبات ژئوپلیتیک سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، کدامند؟

1-3- فرضیه های تحقیق

1- تمبر، می تواند نماد هویّت ملّی کشورها، محسوب شود.

2- تمبر، می تواند مناسبات ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران، را با سایر کشورها، تبیین کند.

1-4- اهداف تحقیق

1- تبیین عوامل تأثیرگذار تمبر، بر ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران.

2- ارائه الگوی مناسب استفاده از تمبرهای خاصّی، برای ارسال نامه به سایر کشورها، جهت تأثیرگذاری بیشتر.

1-5- ضرورت و سوابق تحقیق

براساس تحقیقاتی که شرکت پست جمهوری اسلامی ایران، انجام داد؛ به این نتیجه رسید که، چاپ تمبر مشترک، می تواند تأثیر بسیار زیادی ورای مرزهای سیاسی کشور، داشته باشد. به همین دلیل، تمبر مشترک، با دیگر کشورها، از سال 1381 در دستور کار شرکت پست جموری اسلامی ایران، قرار گرفت؛ که سالانه حدّاقل یک و حدّاکثر دو مورد تمبر مشترک، در برنامه انتشار تمبرهای یادبود کشورمان، قرار دارد. و وزارتخانه هایی مانند: امورخارجه، فرهنگ و ارشاد اسلامی، ارتباطات و فنّاوری اطّلاعات، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در انتخاب موضوع دخالت دارد.

شرکت پست جمهوری اسلامی ایران، مطالعات زیادی در این زمینه انجام داده است. این تحقیق در راستای آشنایی بیشتر و اهمیّت موضوع و استفاده ی بهینه برای تمبر، می باشد.

1-6- روش تحقیق

نوع روش تحقیق تاریخی وبااستفاده از اسناد  ومقالات موجود در مجله های علمی وسایت های معتبر و مصاحبه با برخی افراد کاردان انجام شده است .

1-6-1- روش گردآوری اطّلاعات

روش گردآوری اطّلاعات، به صورت کتابخانه ای و از طریق فیش برداری از کتب مختلف است.

1-7- ابزارگردآوری اطّلاعات

بانک های اطلاعاتی شرکت پست - اینترنت

1-8- روش تجزیه و تحلیل اطّلاعات

روش منطقی براساس شیوه استقرایی وغیاثی

1-9- محدودیّت ها و تنگناهای تحقیق

برای هر فعالیّت علمی و پژوهشی یک سری محدودیّت هایی وجود دارد که این تحقیق نیز عاری از آن نیز نیست از جمله آن می توان عدم وجود منابع تخصّصی کافی در کتابخانه های مختلف اشاره نمود. ازعمده ترین محدودیّت ها، درتحقیق حاضر، عدم دسترسی به اطّلاعات وتحقیقات صورت گرفته در این زمینه می باشد، به این دلیل که بیشتر مطالعات وتحقیقات وتألیفات در زمینه ی سیاسی، اجتماعی وتاریخی بوده و تاکنون کمتر با چنین عنوانی کار تحقیقاتی صورت گرفته است.

1-10- سازماندهی پژوهشی

پایان نامه حاضر، براساس پنج فصل زیر تدوین شده است ودر هر فصل سعی شده است قسمتی از اهداف موردنظر توضیح داده شود:

فصل اوّل: چهارچوب تحقیق که به بیان مسأله، سؤال، فرضیه ها، ضرورت، اهداف، ... مربوط به روش و شیوه تحقیق پرداخته شده است.

فصل دوّم: تحت عنوان مبانی نظری تحقیق به صورت کلّی به مفهوم جغرافیای سیاسی ونظریه های مهم آن پرداخته شده است.

فصل سوّم: به مشخّصات تمبر و جغرافیای سیاسی ایران پرداخته شده است.

فصل چهارم: به یافته های تحقیق پرداخته شده است.

فصل پنجم: به نتیجه گیری و ارزیابی فرضیه ها اشاره شده است.

1-11- هدف کار بردی و بهره وری تحقیق

این رساله برای آشنایی دانش پژوهان در عرصه سیاسی– جغرافیایی وکارشناسان و برنامه ریزان امور سیاسی بر مبنای نقش تمبر، به عنوان سفیر و پیام آور صلح و دوستی با دیگرکشورها مفید خواهد بود و همچنین، در راستای اهداف عالی شرکت پست جمهوری اسلامی ایران، است.

1-12- تعریف واژگان کلیدی

1-12-1- ژئوپلیتیک

 این واژه، ابتدا در سال 1899میلادی توسّط دانشمند سیاسی سوئد به نام رودولف کیلن وضع شد و به بخشی از معلومات حاصله ناشی از ارتباط بین جغرافیا و سیاست اطلاق شد. تعریفی که اکنون می توانیم از ژئوپلیتیک ارائه دهیم عبارت است از: درک واقعیّت های محیط جغرافیایی به منظور دستیابی به قدرت، به نحوی که بتوان در بالاترین سطح وارد بازی جهانی شد و منافع ملّی و حیات ملّی را حفظ کرد: به عبارت دیگر ژئوپلیتیک، عبارت است از علم کشف روابط محیط جغرافیایی و تأثیر آن بر سرنوشت سیاسی ملل(عزّتی، 1382: 70).

1-12-2- تمبر

تمبر، قطعه کاغذکوچک بهاداری است که به شکل ها، اندازه ها، رنگ های گوناگون، با کادر و حاشیّه، با چسب و دندانه و یا بدون این دو، به مناسبت های ویژه، به تعداد معیّن، از سوی ادارات پست چاپ می گردد.

1-12-3- سیاست

تعاریف سیاست از نظر لغوی و در لغت فارسی عبارت است از:

سیاست: یعنی، حکم ‌راندن بر رعیّت و اداره‌کردن امور مملکت، یعنی، سیاست کردن و حکومت‌کردن، یعنی،

مجازات‌کردن و تنبیه‌کردن، یعنی، روش و شیوه، یعنی، سیاست فاضله یا امامت، یعنی، سیاست مدنیه که علمی از اقسام حکمت عملی است.

سیاست: یعنی، اصلاح امور خلق و اداره کردن کارهای مملکت، مراقبت از امورداخلی و خارجی کشور، رعیّت داری، مردم داری، پلیتک (عقوبت و مجازات).

سیاست: یعنی، ریاست کردن، یعنی، عدالت و داوری، یعنی، اداره‌ی امور داخلی و خارجی کشور، یعنی، طریقه‌ی اداره‌کردن افراد و اصحاب و یاران و نزدیکان، یعنی، یکی از اقسام حکمت عملی است.

واژه‌ی سیاست در لغت به معانی:

1- پاس داشتن ملک؛ 2- حفاظت و حراست؛ 3- حکم‌راندن بر رعیّت؛ 4- رعیّت‌ داری‌کردن؛ 5- حکومت؛

6- ریاست؛ 7- داوری.

سیاست: یعنی، فن و تکنیک(علوی،  1386: 24).

سیاست، عبارت است از: همّت گماشتن به اصلاح مردم با ارشاد و هدایت آنان به راهی که در دنیا و آخرت موجب رهایی و نجاتشان گردد.

سیاست، عبارت است از: خودآگاهی انسان نسبت به محیط و جامعه و سرنوشت مشترک و زندگی مشترک خود و جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند و به آن وابسته است.

سیاست: در یک کلام باید گفت که سیاست عبارت است از: انتخاب روش ها(بخشایشی، 1387: 100).

1-12-4- سیاست خارجی

«سیاست خارجی»، عبارت است از : خطّ مشی و روشی که دولت در برخورد با امور و مسایل خارج از کشور برای حفظ حاکمیّت و دفاع از موجودیّت و [تعقیب و تحصیل] منافع خود اتّخاذ می کند(منصوری، 13: 11).

1-12-5- مناسبات سیاست خارجی ایران

مناسبات سیاست خارجی ایران، براساس معرّفی فرهنگ و تمدّن ایران و ترویج دین اسلام و شناساندن ابعادگسترده انقلاب اسلامی از جمله: استقلال، آزادی، ظلم ستیزی، عدالت خواهی و دفاع از حقوق مظلومان و انتظار موعود است.

1-12-6- ایران

ایران، با نام رسمی جمهوری اسلامی ایران، کشوری در جنوب غربی آسیا و در منطقه خاور میانه با 1,648,195 کیلومتر مربع وسعت (هفدهم در جهان) و بر پایۀ سرشماری سال 1390  دارای حدود 76,091,000  نفر جمعیّت است. پایتخت، بزرگترین شهر و مرکز سیاسی  ایران،  تهران است. ایران، از شمال با جمهوری آذر بایجان، ارمنستان و ترکمنستان، از شرق با افغانستان و پاکستان و از غرب با ترکیه و عراق همسایه است و همچنین، از شمال به دریای خزر و از جنوب به خلیج فارس و دریای عمان محدود       می شود (سایت ویکی پدیا).

مفهوم جغرافیای سیاسی

دانشی است کهن و دارای قدمت که عمر آن برابر با تاریخ تشکیل اوّلین مجتمع های انسانی می باشد. یعنی، زمانی که انسان براساس نیازهای خاصّ خود، اقدام به تصمیم گیری کرد و اثر آن تصمیم گیری موجب پیدایش روستاها، شهرها و به ویژه،کشورها شد، جغرافیای سیاسی پا به عرصه گذاشت. از رؤسای قبیله گرفته تا فرمانده هان و پادشاهان به خصوص دانشمندان در اداره کنترل امورات خود بدون  آن که از مفهوم جغرافیای سیاسی استفاده کنند، در حل و فصل مسایل مختلف زمان خود مانند: مسایل نظامی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و ... از دانش جغرافیای سیاسی بهره می جسته اند(زین العابدین، 1386: 12).

2-1-1- تعریف جغرافیای سیاسی

جغرافیای سیاسی، به عنوان یک دانش کثرت گرا، از تنوّع و گستردگی موضوع برخوردار است و                زمینه ی وسیعی برای پژوهش فراهم می کند. ظهور جغرافیای سیاسی به صورت یک شاخه ی منسجم جغرافیای انسانی، از پدیده های قرن بیستم است. به طوری که در حال حاضر به صورت یک رشته ی مستقل از علم جغرافیا مطرح شده، ارسطو اوّلین کسی بود که با شکل دهی یک «دولت ایده آل» ریشه ای عمیق برای برخی مفاهیم جغرافیای سیاسی به وجود آورد( مینایی، 1381: 5).

به طور کلّی علم جغرافیای سیاسی چهار دوره را پشت سر گذاشته است که عبارتند از:

دوره اوّل: رابطه ی میان عوامل طبیعی و رفتار سیاسی انسان به طور مجرّد.

دوره دوّم: اتّخاذ خطّ مشی سیاسی کشورها بر اساس جغرافیای طبیعی.

دوره سوّم: مطالعه ی جغرافیایی نواحی متشکّل سیاسی با توجّه به مسایل بین المللی آن ها و سایر مسایل سیاسی بین المللی.

دوره چهارم: مطالعه ی جغرافیای سیاسی در محدوده ی فراملی در سطح منطقه و در سطح جهانی.
(مینایی، 1381: 12). 

در جغرافیای سیاسی، تأثیر انسان در مواردی چون موقعیّت ها، مرزها، سرزمین ها، ملّت ها و منطقه ها مطالعه می شود. در برخوردی کلّی، می توان جغرافیای سیاسی را عبارت از: «مطالعه ی اثرگذاری تصمیمات سیاسی صاحبان قدرت در محیط جغرافیایی دانست»؛ مانند: تقسیمات سیاسی کشور و مرزسازی های سیاسی روی صحنه جغرافیایی. جغرافیای سیاسی از نقش آفرینی های سیاسی– محیطی در چهار چوب «کشور» سخن دارد(مجتهد زاده، 1381: 20).

2-1-2- ماهیّت و قلمرو جغرافیای سیاسی

جغرافیای سیاسی به عنوان شاخه ای از جغرافیای انسانی طیّ دو دهه ی اخیر با توجّه به مکتب های جدید فکری و بهره گیری از روش های علمی، جایگاهی مهم در میان علوم یافته است.کمک جغرافیدانان سیاسی به پیشبرد مطالعات علوم اجتماعی، به ویژه رشته های علوم سیاسی و روابط بین الملل، از دو جهت قابل توجّه است: یکی با بررسی تأثیرات عوامل متغیّر فضایی، نظیر مکان، موقعیّت، چهره زمین، فرهنگ و شیوه های فرهنگی ادراک و تصمیم گیری بر استقرار حکومت ها و روابط میان آن ها و دیگری با بررسی نحوه اثرگذاری عوامل سیاسی، نظیر قدرت، قلمرو خواهی، ترس و درگیری، بر محیط زیست و چشم انداز جغرافیایی. فراتر از آن جغرافیدانان  مطالعات خود را  در مقیاس های  مختلف  محلّی، ملّی و جهانی انجام می دهند که از این جهت نیز، عملکردی متمایز از همکاران خود در سایر علوم اجتماعی دارند(میرحیدر، 1381: 3).

2-1-3- پیشینه ی مطالعات در زمینه ی جغرافیای سیاسی

ظهور جغرافیای سیاسی به صورت یک شاخه ی منسجم جغرافیای انسانی از پدیده های قرن بیستم است. البتّه این بدان معنا نیست که در گذشته فیلسوفان و نویسندگان بزرگ به تأثیرات متقابل سیاست– در مظاهر گوناگونش– و محیط فیزیکی توجّهی نداشته اند. از نوشته های هرودوت، افلاطون، ارسطو، منتسکیو، هردر و هگل چنین برمی آید که این نویسندگان، مشاهدات جغرافیایی– سیاسی خود را بدون آگاهی از وجود چنین شاخه ی مستقلی تحت عنوان جغرافیای انسانی به رشته ی تحریر در آورده اند. در میان متقدّمان، ارسطو به ویژه با شکل دهی یک «حکومت ایده آل»، ریشه ای عمیق برای برخی مفاهیم جغرافیای سیاسی به وجود آورد. وی معتقد بودکه در یک کشور مستقل ایده آل و نمونه، نسبت بین جمعیّت و وسعت قلمرو وکیفیّت آن ها مهم است؛ همچنین برای پایتخت شدن یک شهر، شرایطی لازم می دانست. وی درباره ی ترکیب ارتش و نیروی دریایی، چگونگی مرزها و سایر عوامل بحث کرده، در تمام این بحث ها به ماهیّت محیط فیزیکی به ویژه آب و هوا، به عنوان یک عامل تعیین کننده اشاره دارد.گرچه امروزه رهیافت جبرگرایانه ی محیطی ارسطو طرفداری ندارد، بسیاری از اندیشه های وی به صورت، مفاهیم اساسی جغرافیای سیاسی در آمده است(میرحیدر، 1381: 4 - 3). سه قرن پس از ارسطو، «استرابو» [1] جغرافیدان یونانی– رومی،کتابی در هفده جلد نوشت که در واقع توصیفی از جهان شناخته شده ی آن روز بود.گرچه استرابو سنّت ارسطو را دنبال می کرد، بخش قابل ملاحظه ای از اطّلاعاتش محصول مشاهدات شخصی بود. در ظاهر، این کتاب برای استفاده ی روزمرّه ی سربازان، مدیران و سیّاحان نوشته شده بود، ولی در عمل به عوامل لازم برای اداره ی یک واحد متشکّل سیاسی وسیع مانند امپراطوری روم توجّه کرده بود. استرابو نیز همانند ارسطو با تمایلات شدید ملّی گرایانه ی خود بر این باور بود که میهن او(یونان) بهترین آب و هوا و در نتیجه بهترین شیوه ی حکومتی را دارد(میرحیدر، 1381: 4). در قرون وسطی، علم و دانشوری در اروپا تحت الشّعاع مذهب قرار گرفت؛ در حالی که در جهان اسلام، جغرافیا در بین بازرگانان، مورّخان، جهانگردان و فیلسوفان مسلمان رواج یافت. ابن خلدون، مورّخ، فیلسوف و جامعه شناس مسلمان، از نویسندگانی بود که پس از سفرهای طولانی، درکتابی که قرن چهاردهم میلادی در شرح احوال خود نگاشت، نظریّه ی معروف خود را درباره ی قبیله و شهر(دو واحد سیاسی قدرتمند زمان) ارائه داد و به نقش محیط طبیعی این واحد ها به عنوان عاملی تعیین کننده اشاره کرد. بررسی های ابن خلدون درباره ی ماهیّت واحدهای سیاسی، به پدید آمدن نظریه ای درباره ی پیدایش و سقوط حکومت و ماهیّت چرخشی آن انجامید. طبق این نظریه، حکومت از قانون طبیعی رشد، بلوغ و انقراض پیروی می کند و اگر ضعف اخلاق و فساد حاصل از قدرت باعث کوتاهی عمر آن نشود، پنج مرحله را می گذراند. این مراحل عبارتند از:

1- مرحله پیدایش یا دوران ظفر؛

2- دوران استبداد یا انحصار قدرت؛

3- دوران تجمّل و فراغت؛

4- دوران خرسندی؛

5- مرحله اسراف و تبذیر که باعث انحطاط و اضمحلال حکومت می شود.

نویسندگان فرانسوی، قرن های شانزدهم و هفدهم دنباله رو سنّت ارسطو بودند؛ برای مثال، منتسکیو به نقش ناهمواری و آب و هوا در تعیین نظام های حکومتی توجّه داشته است. در اواخر قرن نوزدهم، «کارل ریتر»[2] در برلین نظریه ی رشد حکومت را مشابه آنچه ابن خلدون در پنج قرن پیش از آن ارائه کرده بود مطرح کرد؛ با این تفاوت که آن را قابل قیاس با موجود زنده می دانست. به همین دلیل، نظریه ی وی را نظریه ی ارگانیسم(موجود زنده) می نامند.گرچه ریتر در مقایسه با پیشینیان خود علمی تر فکر می کرد؛ هنوز دیدگاه جبری و قوم محوری داشت.کتاب جغرافیای عمومی تطبیقی وی از یک نظر نخستین تلاش واقعی برای الگوسازی در جغرافیای سیاسی است(میرحیدر،  1381: 5). دوره ی جدید تحوّل در جغرافیای سیاسی با «فریدریک راتزل»[3] آلمانی (1844– 1904) آغاز می شود. راتزل به دلیل ارائه ی مفاهیم و متدولوژی جدید در جغرافیای سیاسی، پدر این دانش شناخته شده است.کتاب جغرافیای سیاسی راتزل، نخستین کتابی است که به رشته ی تحریر در آمده است، هرچند حاوی بسیاری از کارهای گذشتگان است. راتزل از جهتی دیگر بنیان گذار ژئوپلیتیک نیز محسوب می شود؛گرچه خود این اصطلاح را به کار نبرده است. وی در زمره ی جغرافیدانانی است که به داروینیسم اجتماعی اعتقاد داشتند. او در کتابش (1897) به دو عامل وسعت و موقعیّت جغرافیایی اشاره کرده، معتقد بود که وسعت خاک یک کشور نشان دهنده قدرت سیاسی و نفوذ فرهنگی حکومت آن است. هر قدر خاک کشوری وسیع تر باشد، قدرت سیاسی و تمدّن آن کشور گسترده تر خواهد بود؛ بنابراین، مردم یک کشور باید از نیازهای فضایی خود آگاه باشند و در تأمین آن بکوشند. به نظر او، با توجّه به نظریه ی رشد حکومت ها (نظریه ارگانیسم) مرزهای بین المللی نمی توانند دائمی باشند، بلکه فقط به طور موقّت تعیین کننده اوضاع در نزاع فضایی حکومت ها محسوب می شوند(میرحیدر، 1357: 14) . وی می گفت اگر کشورهای کوچک به اندازه ی حمعیّت خود فضای کافی نداشته باشند و درصدد توسعه ی اراضی برنیایند، نابودی آن ها حتمی است. راتزل پس از عامل وسعت به عامل موقعیّت جغرافیایی و تأثیر آن در سیاست حکومت ها اهمیّت می داد؛ یعنی، موقعیّت یک کشور در مجاورت یک حکومت قوی یا ضعیف، اهمیّت راهبردی دارد. او از این بحث نتیجه می گرفت که در کشمکش بر سر قدرت، حکومت های بزرگ پیروز شده،کشورهای کوچک را ضمیمه ی خاک خود می کنند. این وضع تا آنجا ادامه می یابد که سرانجام جهان شامل چند ابر قدرت با سرزمین های وسیع خواهد شد. روشن است که این دیدگاه راتزل با ایجاد انگیزه ی امپریالیستی، دولت مردان را به تشکیل امپراطوری تشویق می کرده است. توجّه به نظریه ی ارگانیسم و توصیه ی تلویحی راتزل برای کسب فضای حیاتی در اتّخاذ سیاست تهاجمی آلمان نازی که منجر به جنگ جهانی دوّم شد بی تأثیر نبوده است. امروزه منطقی نبودن این نظریه حتّی برای کشورهای امپریالیستی هم مسلّم شده ونظریاتی که بعدها طرفداران متعصّب راتزل،مانند «کیلن»[4] ارائه کرده اند مردود شناخته شده  است(میرحیدر، 1381: 6).

تجربه نشان داده است که بسیاری از کشورهای کوچک، نه تنها طیّ قرن ها موجودیّت خود را به صورت یک کشور مستقل حفظ کرده اند و به تمامیّت ارضی آن ها لطمه ای وارد نشده است، بلکه از نظر اقتصادی هم (مثل کشور سوئیس) در شمار کشورهای پیشرفته ی صنعتی قرار گرفته اند. به اهمیّت نظریه ی راتزل باید بیشتر از نظر تحرّکی که در اندیشه ی سایر جغرافیدانان و سیاستمداران به وجود آورد، توجّه کرد(میرحیدر، 1381: 7). همگام با رشد ژئوپلیتیک، دوره ی تمرکز در زمینه مطالعه ی واحدهای متشکل سیاسی، به ویژه در سطح کشور آغاز می شود و اغلب جغرافیدانان برجسته ی قرن بیستم شهرت خود را مدیون مطالعه در این زمینه می دانند. برای مثال، «بومن»[5] به مطالعه مسائل عملی جغرافیای سیاسی کشوری، منطقه ای و جهانی پرداخت، «ویتلسی»[6] با اتّخاذ یک رهیافت تاریخی چگونگی پیدایش و موجودیّت حکومت ها را مطمح نظر قرار داد و سرانجام،  «هارتشورن» و «جونز» با ارائه ی دو نظریه ی پایه در جغرافیای سیاسی شهرت یافته اند؛ نظریه ی هارتشورن به بررسی کارکرد[7]  حکومت و نظریه ی جونز به میدان متّحد[8]  معروف است(میرحیدر، 1381: 8).

1- Strabo

1- Karel Ritter

2- Friedrich Ratzel

1- Rudolf  Kejellen   

1- Bowman

Abstract

The greatest stamps on mail forwarding , either within the country or to send them to the world , not secret , which according to its position in the political geography of the country is more important . Countries, they can use it in addition to sending postal mail and other services , culture and other attractions to the world , to introduce , in this context , our country , the founders of the first post in the world If you can use the stamps , the ambassadors nameless , low cost and small attractions and culture of Iran and other countries to introduce our religion , and so can goals of the Islamic Revolution that the promotion of religion , freedom , independence colonial states government , anti -oppression , justice and the rights of the oppressed is, in its foreign policy relations with other countries , said.                                                                  

This study aimed to analyze the role of geopolitical relations stamp on Iranian foreign policy, using techniques based on inductive and deductive logic analysis and the method of data collection, the library has been made. 

Therefore, the analysis has considered the following objectives:                          1- Factors affecting the stamp, the geopolitics of the Islamic Republic of Iran; 2- provide a good model to use special stamps to send letters to other countries  for greater impact

  3- Analysis of stamps geopolitical perspective, the relations between Iran and        other countries. Therefore, in order to achieve the above objectives, the following question is    posed:                                                                                                                  

Stamp's role in Iran's foreign policy relations, geopolitics, what?

The answers to these questions, the following hypotheses were proposed:

1- stamps, can be regarded as a symbol of national identity.

2- Stamps, Iran's foreign policy to be appropriate, with other countries to explain.                                                                                                           

According to the findings of the study suggest that the Islamic Republic could use the capacity of historical, cultural, religious and social identity of our country and the rest of the world, through the publication and dissemination of a common Stamps , more and more toward the good of the country, known for its various dimensions as well as the export of the Islamic Revolution, Iranian pure culture - take advantage of that so much effort in this direction has been done, the next not very long ago, Iranian stamps, worldwide distribution, and will be used by the states.                                                                                            

Keywords: geopolitics, stamps, politics, foreign policy, foreign relations, Iran.      

2- Whittlesey

3- functional approach

4- unified field theory