پایان نامه بررسی مفهوم نماد گاو نر در صنایع دستی ایران در دوران هخامنشی

فهرست:

فرگرد یکم: کلیات تحقیق                                                                                                    1

1  -1    مقدمه                                                                                                                2

1  -2    اهداف تحقیق                                                                                                       3

1  -3    اهمیت و ضرورت تحقیق                                                                                         3

1  -4    پرسش های پژوهش                                                                                              3

1  -5    فرضیه­ها                                                                                                              4

1  -6    روش تحقیق                                                                                                        4

فرگرد دوم: گاو نر در اساطیر ایران هخامنشی                                                                             5

2  -1    آفرینش و قربانی گاو                                                                                               6

         2  -1  -1 گوشوروان                                                                                                7

         2  -1  -2 صورت فلکی ثور                                                                                        8

         2  -1  -3 گاو آسمانی                                                                                              8

2  -2    گاو مرد                                                                                                               9

2  -3    پیکرگردانی شخصیتهای اساطیری به صورت ورزا                                                            9

         2  -3  -1 میترا                                                                                                      10

         2  -3  -2 یمه، جم (جمشید)                                                                                    11

         2  -3  -3 فریدون، ثرئتونه                                                                                         12

         2  -3  -4 بهرام(ورثرغنه) و ایندرا                                                                                13

         2  -3  -5 سومه، هوم                                                                                               16

         2  -3  -6 تیشتریه (تیشتر)                                                                                       18

فرگرد سوم: مکتب اسطوره­شناسی روانشناختی یا روان­شناسی دین                                     20

3  -1    تکوین و تشکل روانی در اسطوره­شناسی روانشناختی                                                       21

3  -2    تحلیل اساطیر در اسطوره­شناسی روانشناختی                                                                22

         3  -2  -1  نظریه­ی روانشناسی تحلیلی در مکتب اسطوره­شناسی روانشناختی              23

3  -3    بن­مایه­های اساطیری از دیدگاه اسطوره­شناسی روانشناختی                                               24

         3  -3  -1 اساطیر یا توضیحات مفهوم امر متّعال                                                              25

         3  -3  -2 مفهوم ثنویت                                                                                           27

         3  -3  -3 مفهوم تثلیث                                                                                            28

         3  -3  -4 اسطوره­ی قهرمان یا آیین گذار و قربانی حیوان توتم                                            29

3  -4    نماد یا کهن­الگو از دیدگاه اسطوره­شناسی روانشناختی                                                     31

         3  -4  -1 نقش نمادها در فرایند کمال­طلبی انسان                                                          33

فرگرد چهارم: بررسی مفهوم جاودانه­ی کهن­الگوی گاو نر در اساطیر                                     36

4  -1    کهن­الگوهای نهفته در اساطیر قهرمانی جمشید و دیگر شخصیت­های مرتبط             39

         4  -1  -1 نمادهای مرتبط با مفاهیم امر متّعال و مسیر تعالی                                             40

4  -2     نمادهای مرتبط با فرایند رشد فردیت در دوران قهرمانی                                      45

         4  -2  -1 نمادهای مرتبط با مفاهیم تولّد یا گذر از جهان روح در دوره­ی ترفندباز                    46

         4  -2  -2 نمادهای مرتبط با مفاهیم ثنویت                                                                   48

         4  -2  -3 نمادهای مرتبط با مفاهیم جنگ درونی یا جهاد اکبر و تثلیث                                50

         4  -2  -4 نمادهای مرتبط با مفهوم قربانی گاو نر در دوره­ی شاخ قرمز                                   54

         4  -2  -5 نمادهای مرتبط با مفهوم وحدت در دوره­ی دوقولوها                                           62

فرگرد پنجم: بررسی مفاهیم و صورت­های کهن­الگوی ورزا در مجالس نمادین منقوش بر صنایع دستی

 هخامنشی                                                                                                                      68

5  -1    صورت واقعگرایانه                                                                                                   69

5  -2    صُوَر مرکّب                                                                                                           71

         5  -2  -1 گاو آسمانی (بالدار)                                                                                    71

         5  -2  -2 گاو آسمانی با چهره­ی انسان                                                            72

5  -3    نماد گاو جفتی (ثنویت روانی)                                                                                  74

         5  -3  -1 ارتباط نمادهای ثنویت و تثلیث                                                                     76

5  -4    گاو و نماد سه­تایی مقدس                                                                                        78

5  -5    جنگ­های قهرمان                                                                                                  84

5  -6    گاو و گندم                                                                                                           88

5  -7    گاو و دیگر نمادهای حیوانی                                                                                      89

         5  -7  -1 گاو و ماهی                                                                                              89

         5  -7  -2 گاو و شیر                                                                                                89

         5  -7  -3 گاو و گراز                                                                                    93

نتیجه­گیری                                                                                                                      95

          نتیجه گیری بر اساس متون کهن اساطیری ایران                                                  95

          نتیجه گیری بر اساس علم روانشناسی                                                                           96

منابع و مآخذ                                                                                                                    98

منبع:

کتابها

آموزگار، ژاله. 1387. زبان، فرهنگ، اسطوره، مجموعه مقالات. تهران: معین.

الیاده، میرچا. 1948. رساله در تاریخ ادیان. ترجمۀ جلال ستّاری. 1385. تهران: سروش.

الیاده، میرچا. 1987. دین­پژوهی. ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی. 1389. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

اولانسی، دیوید. بی­تا. پژوهشی نو در میتراپرستی. ترجمه­ی مریم امینی. 1387. تهران: چشمه.

باجلان فرخی، محمد حسین. 1388. در قلمرو انسان­شناسی. تهران: نشر افکار.

بهار، مهرداد. 1386 . ادیان آسیایی. تهران: نشر چشمه.

بهار، مهرداد. 1387. از اسطوره تا تاریخ. تهران: چشمه.

بهزادی، رقیه. 1384. قوم­های کهن در قفقاز، ماورای قفقاز و هلال حاصلخیز. تهران: نشر نی.

بروسیوس، ماریا. 1994. زنان هخامنشی. ترجمه­ی هایده مشایخ. 1387. تهران: هرمس.

بویس، مری. بی­تا. آیین زرتشت کهن روزگار و قدرت ماندگارش. ترجمه ی ابوالحسن تهامی. 1388 . تهران: موسسه انتشارات نگاه.

بیرلین، ج.ف . 1993. اسطوره­های موازی. ترجمه­ی عباس مخبر. 1386. تهران: نشر مرکز.

پوپ، آرتور اپهام. بی تا.  شاهکارهای هنر ایران. اقتباس و نگارش : پرویز ناتل خانلری. 1387. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

پورداود، ابراهیم. 1377 . یشتها. تهران: اساطیر.

چایلد، ویر گوردون. 1970 .آریایی ها. ترجمه ی محمد تقی فرامرزی. 1387. تهران: موسسه انتشارات نگاه.

حکمت، علی اصغر. 1387. تاریخ ادیان. تهران: پژواک کیوان.

دادور، ابوالقاسم و الهام منصوری. 1385. درآمدی بر اسطوره­ها و نمادهای ایران و هند در عهد باستان. تهران: دانشگاه الزهرا(س)، کلهر.

دوبوکور، مونیک. بی­تا. رمزهای زنده­جان. ترجمه­ی جلال ستاری. 1387. تهران:مرکز.

دهباشی، علی. 1387. نوروز، مجموعه مقالات. تهران: شرکت نشر نقد افکار.

دیمز، اورلی. 2004. تندیس­گری و شمایل نگاری در ایران پیش از اسلام. ترجمه­ی علی اکبر وحدتی. 1388. تهران: نشر ماهی.

رستگار فسایی، منصور. 1388. پیکرگردانی در اساطیر. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

زینر، رابرت چارلز. بی تا . زروان، یا، معمای زرتشتی گری. ترجمه ی تیمور قادری. 1384 . تهران: امیرکبیر.

ستاری، جلال. 1384. اسطوره در جهان عرب و اسلام. تهران: مرکز.

ستاری، جلال. 1386. مدخلی بر رمزشناسا عرفانی. تهران: مرکز.

ستاری، جلال. 1384. جهان اسطوره­شناسی(3). تهران: مرکز.

سرخوش کرتیس، وستا . بی تا. اسطوره های ایرانی. در جهان اسطوره ها(2)، ترجمه ی عباس مخبر. 1385 .تهران: نشر مرکز.

شمیسا، سیروس. 1388 . نگاهی به تاریخ و اساطیر ایران باستان؛ تقریرات مهرداد بهار. تهران: علم.

غراب، راهله. 1384. نماد خورشید در فرهنگ و ادبیات. مشهد: محقق.

فرنو، بهروز. 1384 . منشأ فرهنگ، تمدن و هنر در بین النهرین کهن. تهران: انتشارات سوره مهر.

فروید، زیگموند. 1913 . توتم و تابو. ترجمه محمد علی خنجی. 1349. ایران: نشر الکترونیکی کتابناک.

فضائلی، سودابه. 1388 . فرهنگ غرایب. تهران: افکار.

قدیانی، عباس. 1387. تاریخ ادیان و مذاهب در ایران. تهران: فرهنگ مکتوب.

قدیانی، عباس. 1387. تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران در دوره­ی آریاها و مادها. تهران: فرهنگ مکتوب.

قرشی، امان الله. 1380. ایران نامک. تهران: هرمس.

کمپبل، جوزف. 1948. قهرمان هزار چهره. ترجمه­ی شادی خسروپناه. 1389. مشهد: گل آفتاب.

کمرون، جورج گلن. 1936. ایران در سپیده دم تاریخ. ترجمه حسن انوشه. 1387. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

گرنی، الیور. 1990. هیتی­ها. ترجمه­ی رقیه بهزادی. 1388. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

گویری، سوزان. 1386. اناهیتا در اسطوده­های ایرانی. تهران: ققنوس.

لانگ، مارشال و چارلز برنی. 1971. تاریخ اقوام کوه نشین شمال غرب ایران. ترجمه­ی هوشنگ صادقی. 1386. تهران: نگاه.

لوی استراس، کلود.. 1978. اسطوره و تفکر مدرن. ترجمه­ی فاضل لاریجانی و علی جهان پولاد. 1390. فرزان روز.

مزداپور، کتایون. 1381. سروش پیر مغان. تهران:ثریا.

معصومی، غلامرضا. 1387 . مقدمه ای بر اساطیر و آیین های باستانی جهان. تهران: انتشارات سوره مهر.

معیری، هایده. 1381. مغان در تاریخ باستان. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

مقدم، محمد. 1388. جُستاری درباره­ی مهر و ناهید. 1388. تهران: هیرمند.

میت فورد، میراندا بروس. بی­تا. فرهنگ مصور نمادها و نشانه­ها در جهان. ترجمه­ی ابوالقاسم دادور و زهرا تاران. 1388. تهران: کلهر، دانشگاه الزهرا(س).

نورآقایی، آرش. 1387. عدد، نماد، اسطوره. تهران: افکار.

ورمازرن، مارتین. بی­تا. آیین میترا. ترجمه­ی بزرگ نادرزاد. 1387. تهران: چشمه.

هال، جیمز. بی تا. فرهنگ نگاره ای نمادها در هنر شرق و غرب. ترجمه ی رقیه بهزادی. 1387. تهران: فرهنگ معاصر.

هرتسفلد، ارنست امیل. 1941. ایران در شرق باستان. مترجم همایون صنعتی­زاده. 1381. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی.

هینلز، جان. 1975 . شناخت اساطیر ایران. ترجمه­ی ژاله آموزگار و احمد تفضلی. 1388 . تهران: نشر چشمه.

یونگ، کارل گوستاو. 1961. انسان و سمبولهایش. ترجمه­ی محمود سلطانیه. 1387. تهران: جامی.

یونگ، کارل گوستاو. 1960. اسطوره­ای نو،« نشانه­هایی در آسمان». ترجمه­ی جلال ستاری. 1387. تهران: مرکز.

یونگ، کارل گوستاو. 1936. «وُتان» در جهان اسطوره­شناسی(8). ترجمه­ی جلال ستاری. 1388. تهران: مرکز.

BUSENBAR, ERNEST. 1997. SYMBOLS, SEX, AND THE STARS In Popular Beliefs. San Diego, Californi: Truth Seeker, Co., Inc. and The Book Tree pub.

Cool ROOT, Margaret. 1979. THE KING AND KINGSHIP IN ACHAEMENID ART. Acta iranica, volume IX. LEIDEN: BRILL.

Gray, L. 1929. The Foundation of the Iranian Religion. Bombay.

Hoeller, Stephan. 2006. THE GNOSTIC JUNG and the Seven Sermons to the Dead. USA: The Theosophical Publishing House.

Jones, Constance A. and James D. Ryan. 2007. Encyclopedia Of Hinduism (Encyclopedia of World Religions). New York: Facts on File

MacDonell, Arthur Anthony. 2004. Vedic Mythology. Strasburg: University Press of the Pacific.

Matasovic, Ranko. 2009. A reader in comparative Indo  -european mythology. Zagreb: University of Zagreb.

Williams, George. 2001. Handbook of Hindu Mythology. Santa Barbara, California: ABC  -CLIO.

Wolpert, Stanley. 2005. Encyclopedia of India.USA: Thomson Gale, Charles Scribner's Sons

مقالات

اسفندی، اسفندیار، و فاطمه غلامی. 1386. تشریح دوگانگی نماد آتش در آیین زرتشتی. پژوهش زبان­های خارجی 38: 5  -17.

بیوار، دیوید. بی تا. مهرپرستی : دین مادهای قدیم. ترجمه علی اکبر وحدتی. 1387. دو فصلنامه باستان پژوهی 3(6): 39   -46.

دادور، ابوالقاسم، و مهتاب مبینی. 1387. بررسی تطبیقی نقش گاو در اساطیر و هنر ایران و هند. مجله مطالعات ایرانی 7(14): 116  -129.

رید، اِولین. بی تا. چالش های مادر سالاری. مترجم ایرنا محی الدین. 1381. کتاب ماه هنر (49  -50): 12  -18.

عطایی، محمدتقی. 1387. ردی از میترا در پارسی هخامنشی : بررسی نقشمایه گاو بر تکه سفالی از تخته جمشید. دو فصلنامه باستان پژوهی 3(6): 46  -55.

فکوهی، ناصر. 1379. تحلیلی ساختی از یک اسطوره سیاسی: اسطوره وای در فرهنگ ایرانی و همتایان غیر ایرانی آن. نامه علوم اجتماعی 8(16): 137  -166.

کمیلی، مختار، و منصوره آرین فر. 1387. رد پای اساطیر در داستان شیر و گاو از کلیله و دمنه. پژوهشنامه ادب غنایی 6(10): 83  -92.

محمودی، محمد علی. 1388. رد پای گاو آیین ها و باور های کهن در شعر خاقانی. پژوهشنامه ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان 7(12): 129  -158.

مختاریان، بهار. 1387. گاو برمایه، گرز گاو سر و ماه پیشانی. نامه فرهنگستان10(2 (پیاپی 38)):125  -135.

هارپر، پرودنس. بی تا. گرز گاو سر در ایران پیش از اسلام. مترجم امید ملاک بهبهانی. 1369. فرهنگ 7: 381  -402.

وحدتی، علی اکبر. 1387. ردپای ایزدمهر در باورهای دینی عصر آهن در جنوب دریای کسپی. دو فصلنامه باستان پژوهی 3(6): 27  -39.

Boyce, Mary and Jean  -Pierre Digard. 1990. “CATTLE”. Encyclopaedia Iranica. Online Edition, December 15, 1990. available at WEB ADDRESS OF THE ARTICLE.

LODRICK. DERYCK O. 2005. Symbol and Sustenance: Cattle in South Asian Culture. Center for South Asia Studies, University of California. Springer Dialectical Anthropology (2005) 29:61–84.

Maduro ,Renaldo J. and Joseph B. Wheelwright. 1992. Archetype and Archetypal Image, in Jungian Literary Criticism. ed. Richard P. Sugg, Illinois: Northwestern University Press,.

Mousavi, Ali. 2002. Persepolis in Retrospect: Histories of Discovery and Archaeological Exploration at the Ruins of Ancient Parseh. Ars Orientalis, Vol. 32, Medes and Persians: Reflections on Elusive Empires. Freer Gallery of Art, The Smithsonian Institution and Department of the History of Art, University of Michigan. pp.209  -251.

SKJÆRVØ, PRODS OKTOR. 2008. “Jamšid”. Encyclopaedia Iranica. Online Edition, June 23, 2008. available at WEB ADDRESS OF THE ARTICLE.

Shaked, Shaul. 1971. “The notions mēnōg and gētīg in the Pahlavi texts and their relation to eschatology”, Acta Orientalia 33 (1971), pp. 59  -107.

Von Der Osten, Hans Henning. 1931. The Ancient Seals from the Near East in the Metropolitan Museum: Old and Middle PersianSeals. In The Art Bulletin, Vol. 13, No. 2 (Jun., 1931), pp. 221  -241. College Art AssociationStable.

مقالات الکترونیکی

گیاهی یزدی، حمید رضا. 1389. ثور. تهران: دایره­المعارف جهان اسلام

http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=4286

(دسترسی در 25/07/1390)

منابع اینترنتی تصاویر

http://www.museum  -achemenet.college  -de  -france.fr

http://www.louvre.fr

 http://www.metmuseum.org/Works_of_Art/collection_database/ancient_near_eastern_art/search items/bull