فهرست:
چکیده ...................................................................................................................................................... 1
فصل اول : کلّیات
مقدمۀ تحقیق ................................................................................................................................................2
1-2- بیان مسئله ..................................................................................................................................................4
1-3- سوالات تحقیق................................................................................................................................................6
1-4-پیشینه تحقیق ................................................................................................................................................6
1-5-اهداف وضرورت تحقیق..................................................................................................................................7
1-6- فرضیه های تحقیق .......................................................................................................................................7
1-7- روش تحقیق....................................................................................................................................................7
1-8- تعاریف واژه های تحقیق...............................................................................................................................7
1-9- حدود و قلمروتحقیق ....................................................................................................................................8
فصل دوم : موضوع تحقیق
2-سیرپیشگویی .....................................................................................................................................................10
2-1- علم ستاره شناسی ونقش ان در حوادث.................................................................................................12
الف) اخترشناسی تفألی ........................................................................................................................................13
ب) اخترشناسی زایچه ایی ..................................................................................................................................13
2-2- پیش بینی و پیشگویی ..............................................................................................................................16
2-2-1- پیشگویی سیبولایی ..............................................................................................................................17
2-2-2-پیشگویی هیستاسپ ............................................................................................................................17
2-2-3- پیشگویی گشتاسپ ..............................................................................................................................17
2-2-4- پیشگویی جاماسپ ...............................................................................................................................17
2-2-5- پیشگویی نوستراداموس .......................................................................................................................19
2-3- پیشینه فال...................................................................................................................................................20
2-3-1- فال نیک...................................................................................................................................................22
2-3-1-1- راه های رهایی از فال بد..................................................................................................................24
2-3-2- تنوّع فال در باور اجتماعی ..................................................................................................................25
2-3-2-1- فال حافظ...........................................................................................................................................30
2-4- طالع................................................................................................................................................................36
2-4-1- پیشینۀطالع بینی ................................................................................................................................ 37
2-4-2-انواع طالع بینی .......................................................................................................................................38
2-4-2-1- طالع بینی خورشیدی .....................................................................................................................38
2-4-2-2-طالع بینی چینی ...............................................................................................................................38
2-4-3- تأثیر صور فلکی و بروج بر سرنوشت..................................................................................................39
2-4-4-ابزار طالع بینی ........................................................................................................................................42
2-5- بخت .............................................................................................................................................................44
2-6- استخاره ........................................................................................................................................................45
2-6-1- انواع استخاره ..........................................................................................................................................47
2-6-1- 1- نماز استخاره ذات الرقاع.................................................................................................................47
2-6-1-2- استخاره تسبیح..................................................................................................................................48
2-6-1-3- استخاره به قرآن ...............................................................................................................................48
2-7- فال و استخاره از نظر سایر ادیان.............................................................................................................49
2-7-1- فال نیک و استخاره در اسلام..............................................................................................................50
2-8- امثال و حِکمِ فال واستخاره ......................................................................................................................53
فصل سوم: حوزۀ تحقیق
3- شرح و احوال و آثار شاعران برجسته ..........................................................................................................55
3-1- رودکی سمرقندی .......................................................................................................................................56
3-1-1- سبک رودکی ..........................................................................................................................................56
3-1-2- آثار رودکی .............................................................................................................................................57
3-2- فردوسی طوسی...........................................................................................................................................58
3-2-1- سبک فردوسی در شاهنامه .................................................................................................................58
3-2-2- تأثیر کواکب در اندیشه فردوسی .......................................................................................................58
3-3- ناصر خسرو قبادیانی ..................................................................................................................................60
3-3-1 -سبک و شیوه ی سخن ناصر خسرو ..................................................................................................61
3-3-2 –نجوم و ناصر خسرو ..............................................................................................................................62
3-3-3- آثار علمی و ادبی حکیم قبادیانی ......................................................................................................62
3-4- سنائی غزنوی ..............................................................................................................................................63
3-4-1- سبک سنائی ...........................................................................................................................................63
3-4-2- آثار حکیم سنائی ...................................................................................................................................64
3-5- خاقانی شروانی ............................................................................................................................................65
3-5-1-سبک وشیوۀ سخن خاقانی ...................................................................................................................66
3-5-2- آثار خاقانی ..............................................................................................................................................66
3-6-حکیم نظامی گنجوی...................................................................................................................................66
3-6-1- سبک نظامی ...........................................................................................................................................67
3-6-2-آثار نظامی ................................................................................................................................................68
3- 7- مولانا ............................................................................................................................................................68
3-7-1- سبک مولانا..............................................................................................................................................69
3-2-7-2- آثار مولانا.............................................................................................................................................69
3-8- سعدی شیرازی ...........................................................................................................................................70
3-8-1-سبک سعدی ...........................................................................................................................................71
3-8-2- آثار سعدی ..............................................................................................................................................71
3-9- نَزاری قُهستانی ...........................................................................................................................................72
3-9-1-آثار نَزاری...................................................................................................................................................72
3-10-حافظ شیرازی ...........................................................................................................................................73
3-10-1- سبک شعری حافظ ...........................................................................................................................73
3-11- جامی .........................................................................................................................................................75
3-11-1- سبک جامی .........................................................................................................................................76
3-11-2- آثار جامی ...........................................................................................................................................76
3-12- محتشم کاشانی .......................................................................................................................................77
3-12-1- شیوۀ سخن محتشم ..........................................................................................................................77
3-12-2- آثار محتشم .........................................................................................................................................78
3-13- وحشی بافقی ............................................................................................................................................78
3-13-1-سبک وشیوۀ سخن وحشی.................................................................................................................79
3-13-2-آثار وحشی ............................................................................................................................................79
3-14- بیدل دهلوی ............................................................................................................................................80
3-14-1- سبک دهلوی ......................................................................................................................................80
3-14-2- آثار دهلوی ..........................................................................................................................................81
3-15- قآآنی ..........................................................................................................................................................81
3-15-1- سبک وبیان قآآنی ..............................................................................................................................82
3-15-2- آثار قآآنی .............................................................................................................................................82
3-16- ملک الشعرای بهار ...................................................................................................................................83
3-16-1- سبک شعر ی بهار ..............................................................................................................................83
3-16-2- ویژگی های شعری پارسی در دوره ی مشروطه ..........................................................................84
3-16-3- آثار ملک شعرای بهار ........................................................................................................................84
3-17- شهریار .......................................................................................................................................................84
3-17-1- آثار شهریار ..........................................................................................................................................85
3-18- فریدون مشیری .......................................................................................................................................85
3-18-1- سبک مشیری .....................................................................................................................................86
3-18-2- آثار مشیری .........................................................................................................................................86
3- 19 –نادر نادر پور.............................................................................................................................................87
3-19-1- سبک نادرپور .......................................................................................................................................87
3-19-2- آثار نادر پور .........................................................................................................................................88
فصل چهارم : داده های تحقیق
4-تجلّی فال واستخاره در شعر فارسی .............................................................................................................89
4-1- خاستگاه فال و استخاره ............................................................................................................................91
4-2- پیشگویی، اولین گام تفأل........................................................................................................................92
4-2-1- عوامل پیشگویی.....................................................................................................................................93
4 -2-2- ستاره شناسی ، نماد پیشگویی..........................................................................................................94
4-3-شیوه های پیشگویی باعلم ستاره شناسی.............................................................................................99
4-3-1- اختر شناسی تفألی.................................................................................................................................99
4-3-2-اختر شناسی زایچه ایی ( طالع بینی ) ...............................................................................................101
4-4- بخت ...........................................................................................................................................................112
4-5- مُروا و مُرغوا در اشعار .............................................................................................................................115
4-6- اقسام فال درشعر .....................................................................................................................................117
4-6-1-فال های روزهای هفته.........................................................................................................................117
4-6-2- فال زدن به تولّد و مرگ.....................................................................................................................118
4-6-3- فال زدن به جانداران ( جغد ، کلاغ، کرم وشتر)...............................................................................................121
4-6-4- فال های اشیاء..........................................................................................................................................................123
4-6-4-1 فال آینه....................................................................................................................................................................125
4-6-4-2 فال شانه....................................................................................................................................................................126
4-6-4-3 فال نخود...................................................................................................................................................................126
4-6-4-4 فال خاک یا ماسه.................................................................................................................................................126
4-6-4-5 فال نامه.....................................................................................................................................................................127
4-6-1-5-سایر فال ها ( فال گل ، شعله یا آتش ، حباب ) .......................................................................................... 127
4-7- تأکید شاعران برفال نیک.......................................................................................................................129
4-8- فال های پُر کاربرد در اشعار .................................................................................................................133
4-8-1- فال مُصحف یا «استخاره »...............................................................................................................133
4-8-1-1- فال تسبیح.......................................................................................................................................137
4-8-2- «فال حافظ » ......................................................................................................................................138
4-8-3- فال اعضای صورت ............................................................................................................................140
4-8-3-1- فال چهره ......................................................................................................................................140
4-8-3-2- فال « چشم و گوش»....................................................................................................................144
4-8-3-3- فال « اشک» ................................................................................................................................145
4-8- 4- فال دست یا کف بینی .....................................................................................................................145
4-8- 5- طالع بینی ...........................................................................................................................................146
4-9-فال و استخاره در اندیشۀ شاعران .........................................................................................................149
فصل پنجم : نتیجه
5- نتیجه گیری ..................................................................................................................................................154
منابع........................................................................................................................................................................157
منبع:
- قرآنمجید. مترجم:الهی قمشهای
- ابن شهرآشوب مازندرانى، محمد بن على (1279). مناقب آل أبی طالب(ع)، ج1، قم:علامه، چاپ اول؛
- الهی قمشهای، مهدی (1382). راهنمای استخاره با قرآن، مترجم غلامرضا نوعی، تهران: ویدا، چاپ چهارم؛
- امامی، نصرالله (1378). استاد شاعران رودکی، تهران : جامی ،چاپ چهارم؛
- انوری، اوحدین ( 1376). دیوان انوری، با مقدمۀ سعید نفیسی، تهران : انتشارات نگاه ، چاپ اول؛
- اهور، پرویز (1372). کلک خیال انگیز، تهران: اساطیر، چاپ سوم؛
-آذر نوش، آذرتاش (1316). فرهنگ معاصر عربی به فارسی ، تهران: نشر نی، چاپ دوم؛
- بام، لوریا ( 1378). اسرارپیشگویی و ستاره شناسی سال 2000، مترجم،گیسو ناصری، تهران : انتشارات قصّه گو، چاپ اول؛
- براون، ادوارد (1339 ).«از سعدی تاجامی» ،ترجمه علی اصغر حکمت، تهران :ابن سینا،چاپ دوم ؛
- بهار،محمد تقی ( ملک الشعرا ) ( 1380 ). دیوان اشعار، تهران: انتشارات توس، چاپ دوم؛
- بهار، مهرداد (1362). پزوهشی در اساطیر ایران، تهران : توس ،چاپ اول؛
- ________( 1376). پژوهشی در اساطیر،تهران : آگاه، چاپ دوم؛
-________ ( 1369). بُندهِشن ایرانی، تهران : توس؛
- بویس، مری (1376). تاریخ کیش زرتشت،ج اول، ترجمه همایون صنعتی زاده، تهران :توس ،چاپ دوم؛
- بیدل دهلوی، ابوالمعالی (1371). دیوان بیدل دهلوی، مصحح : خال محمد خسته - استاد خلیلی، با به اهتمام حسین آهی تهران: فروغی، چاپ سوم؛
- بیرونی، ابوریحان (1316). التفهیم لاوائل الصناعه التنجیم ، تصحیح جلال همایی ، تهران : مجلس؛
- تنوخی، قاضی ابوعلی محسن (1354 ). فَرَجِ بعد از شدّت، ج1، مترجم حسین بن اسعد دهستانی، با مقابله و تصحیح دکتر اسماعیل حاکمی، تهران : نیلوفر، چاپ دوم؛
- حافظ، خواجه شمس الدّین محمد .(1379). دیوان حافظ شیرازی، با مقدمۀ علی دشتی، تهران: جاویدان، چاپ پنجم ؛
- ____________ (1384). دیوان حافظ، ازروی نسخۀمحمدقزوینی و قاسم غنی،تهران : سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد،چاپ سوم ؛
- حقوقی، محمد (1377). شعر نو از آغازتا امروز ( 1370- 1301)، تهران: نشر ثالث؛
- حلبی، علی اصغر ( 1378). سی قصیده از ناصر خسرو، تهران : پیام نور؛
- خاقانی شروانی، افضل الدّین (1374). دیوانخاقانی شروانی، به کوشش ضیاءالدین سجادی ، تهران: انتشارات زوّار، چاپ پنجم؛
- خرمشاهی، بهاء الدین (1368).حافظ نامه ، ج1،تهران : انتشارات علمی وفرهنگی، چاپ اول؛
- دلسول، پائولا(بیتا). طالع بینی چینی، ترجمۀ شهرین، تهران : نشر خاتون، چاپ اول؛
- دلیری مالوانی، ابراهیم( 1376). تاریخ ادبیات ایران (2جلدی)، قم: میر، چاپ اوّل؛
-_____________ (1381) . سبک شناسی نثر ونظم پارسی، تهران: مؤلف؛
- دهخدا، علیاکبر ( 1330 ). لغت نامه دهخدا، زیرنظر دکتر محمد معین،ج10،تهران: انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ اول؛
-___________ (1386). امثال و حکم ، ج دوم ، تهران : مو سسه انتشارات امیرکبیر، چ چهارم ؛
- راغب اصفهانی، حسین بن محمد ( 1412). مفردات ألفاظ القرآن، ج 12،بیروت : دار القلم ،چاپ اول؛
- رضا بیگی، مریم ( 1387). جادو ،حیوانات و پیش بینی هادرشاهنامه فردوسی، تهران : انتشارات دانشگاه ازاد واحد کرمانشاه، چاپ اول؛
- رضی، هاشم ( 1379). حکمت خسروانی(حکمت اشراق و عرفان اززرتشت تا سهروردی)، تهران: بهجت ،چاپ اول؛
- __________ ( 1381).آیین مهر پژوهش هایی درتاریخ آیین رازآمیزمیترایی درشرق وغرب ازآغاز تا امروز،جلداول، تهران :بهجت؛
- روح الامینی، محمود( 1378 ).آیین ها و جشن هایکهن در ایران امروز،تهران:آگاه، چاپ دوم ؛
- رودکی، جعفر بن محمّد (1380).« دیوان شعر رودکی» ،پژوهش، تصحیح وشرح جعفرشعار، تهران: نشرقطره،چاپ دوم؛
-________________( 1958م) .«ابوعبدالله رودکی و آثار منظوم رودکی»، عبدالغنی میرزایف، استالین آباد: نشریات دولتی تاجیکستان؛
- زرّینکوب، عبدالحُسین ( 1376). آشنایی با نقد ادبی، تهران : انتشارات سخن، چاپ چهارم ؛
- ____________( الف1384). جشن های آب، تهران : بهجت، چاپ سوم؛
-____________(ب 1384). جشن های آتش ، تهران: بهجت ، چاپ سوم ؛
- زمخشرى، محمود بنعمر ( 1417). الفائق فی غریب الحدیث، ج3، بیروت : دارالکتب العلمیه، چاپ اول؛
- _______________ (1407). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج 3، بیروت : دار الکتاب العربی، چاپ سوم؛
- زمردی، حمیرا (1382) . نقد تطبیقی ادیان و اساطیر در شاهنامۀفردوسی، خمسه نظامی ومنطق الطیر، انتشارات زوّار، چاپ اول ؛
- ژیران، ف ( 1375).فرهنگ اساطیر آشور و بابل، ترجمه: ابوالقاسم اسماعیل پور، تهران: انتشارات فکر روز؛
- سارتر، ژان پل( بی تا). ادبیات چیست ؟، ترجمۀ ابوالحسن نجفی - مصطفی رحیمی، تهران : کتاب زمان، چاپ اول؛
- سرّامی، قدمعلی ( 1378). ازرنگ گل تارنج خار: شکل شناسی داستانهای شاهنامه، تهران :علمی فرهنگی، چ سوم ؛
- سعد سلمان، مسعود ( 1362).دیوان مسعود سعد سلمان، تهران : انتشارات گُلشاهی چاپ اول؛ .
-سعدی شیرازی، مصلح بن عبدالله ( 1363) . کلیات سعدی، به اهتمام محمد علی فروغی، تهران : امیر کبیر، چاپچهارم؛
-____________(1374).بوستان،ازروی نسخۀ محمد علی فروغی، جلد دوم، تهران، ققنوس،چاپ ششم ؛
-___________ ( 1374). گلستان، تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، تهران:خوارزمی ، چ چهارم ؛
-___________ (1373) .دیوان غزلیاتاستادسخن سعدی، جلد دوم، بهکوشش خلیل خطیب رهبر،تهران : مهتاب ،چاپ هشتم؛
- سلیگمان،گورت ( 1377). تاریخ جادوگری، ترجمه ایرج گلسرخی، تهران: آگاه؛
-سنائیغزنوی،ابوالمجدمُجدودبنآدم(1377).حدیقهالحقیقهوشریعهالطریقه، تصحیح وتحشیهمدرسرضوی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران؛
- ___________________(1362). دیوان اشعار سنایی،تهران :انتشارات دانشگاه تهران؛
- سوفیا، (1385) . تعبیر فال قهوه، مترجم :محمد حسن نعیمی ، تهران : نواندیش، چاپ هشتم؛
-شاکر،کمالمصطفی(1386).ترجمهخلاصهتفسیرالمیزان(علامهطباطبایی)،ج3،مترجم: فاطمه مشایخ( زیر نظر استاد احمد سیّاح )،تهران :انتشارات اسلام؛
- شاملو، احمد ( 1372)، هوایتازه، تهران : انتشارات نگاه –انتشارات زمانه، چاپ هشتم؛-
- شریفی، محمّد (1387). فرهنگ ادبیات فارسی، تهران : فرهنگ نشرنو – انتشارات معین، چاپ دوم ؛
- شفیعیکدکنی، محمدرضا (1388). تازیانه های سلوک: نقد وبررسیچندقصیده ازحکیم سنایی، تهران: آگاه، چاپ دهم ؛
- شمس لنگرودی، محمد ( 1381).تاریخ تحلیلی شعرنو، جلد دوم، تهران: نشرمرکز، چاپ سوم؛
- شمیسا، سیروس (1373) . سبک شناسی 2( رشته ادبیات فارسی)، دانشگاه پیام نور، چاپ دوم؛
-__________ ( 1375). سبک شناسی شعر، تهران : انتشارات فردوس؛
-__________ ( 1388). نقد ادبی، تهران : نشر میترا ، چاپ سوم؛
- شوکت بخاری، خواجه محمد حسن ( 1383). دیوان شوکت بخاری، مصحح سیروس شمیسا، تهران : فردوس؛
- شهریار، محمد حسین ( 1384) . سرود اشعار، تهران : انتشارات سخن، چاپ اول ؛
- شهلایی مقدم، محسن (1372). حماسه های شاهنامه فردوسی، تهران: گوتنبرگ؛
- صبوحی، شاطرعباس .(1391).دیوان اشعار شاطرعباس صبوحی، تهران:علم،چاپ سوم؛
- صفا، ذبیح الله (1373) . تاریخ ادبیات ایران ، ج4،تهران : فردوس ،چاپ دهم ؛
-_______ ( الف 1378). تاریخ ادبیات در ایران، ج2و3و4، تهران : فردوس ،چاپ چهاردهم؛
-_______ ( ب1378) .تاریخ ادبیات ایران ،تلخیص از دکتر محمد ترابی ، ج4، تهران : فردوس، چاپ اول
-________( 1383) . حماسه سرایی در ایران ، تهران : فردوس؛
- طباطبایی، سید محمد حسین(1417ق).المیزان فی تفسیرالقران،ج19،قم: انتشارات اسلامی ،چاپ پنجم؛
- طبرسى، حسن بن فضل (1412 ق). مکارم الأخلاق،ج12، قم: شریف رضى ،چاپ چهارم؛
- عبید زاکانی، عبیدالله ( 1391) .متن کامل موش وگربه به انضمام گزیده رساله دلگشا ، عشاقنامه / گزیده صد پند / غزلیات ، تصحیح و جمع آوری مهسا براتی ، تهران : انتشارات مژگان، چاپ دوم ؛
- عسکری، منصوره (1381). راهیان شعرنو،تهران: ساحل
- عطار نیشابوری، فریدالدین غزلیات(1390). عطار نیشابوری، بامقدمه علی اکبر دهخدا، تهران : انتشارات آبان ، چاپ اول ؛
- عمادی وصبح روان (1379). طالع بینی خورشیدی، تهران : آگاه؛:
- غزنی، سرافراز ( 1363 ). سیر اختران در دیوان حافظ . تهران : امیر کبیر
فردوسی، ابوالقاسم،(1375). شاهنامه فردوسی، براساس نسخ معتبر جهان، تصحیح محمد عباسی، تهران: فخررازی، چاپ پنجم؛
-__________ ( 1378). شاهنامه فردوسی، بر اساس نسخه معتبر چاپ مسکو، مقدمه : دکتر محمد جعفر یاحقی، مشهد : سخن گستر؛ چاپ دوم
- قدیانى، عباس ( 1387). فرهنگ جامع تاریخ ایران، ج 2، تهران:انتشارات آرون، چاپ ششم؛
- قمی، شیخ عباس(1386 ).کلیات مفاتیح الجنان ،ترجمه مهدی الهی قمشهای، تهران: جمهور ،چاپ چهارم؛
- ک.ادی، ساموئیل (1347). آئین شهریاری درشرق، ترجمۀ فریدون بدرهای ، تهران: بنگاه ترجمه ونشرکتاب؛
- کاشانی، محتشم (کماالدّین) (1380). هفت دیوان محتشم کاشانی، مقدمه، تصحیح و تعلیقات: دکتر عبدالحسین نوایی و مهدی صدری، جلد 1و2،تهران : میراث مکتوب، چاپ اول؛
-کزازی،میرجلال الدّین .(1386). نامۀ باستان، ج3وتهران: سمت؛
-کلیله ودمنه (بی تا). با مقابله چاپ آقای عبدالعظیم قریب و تطبیق چندین نسخه معتبر چاپی و خطی، تهران : انتشارات آریافر؛
- کلینی، محمد بن یعقوب ( 1407). الکافی، ج4، محقق ومصحح، علی اکبر غفاری، محمدآخوندی، تهران : دارالکتب الاسلامیه چاپ چهارم؛
-گوهرین، صادق ( 1362). فرهنگ لغات مثنوی : تهران: زوّار؛
- محقق ، مهدی ( 1386). شرح سی قصیده از حکیم ناصر خسرو قبادیانی ، تهران : توس ، چاپ پانزدهم ؛
- محمد حسن بن باقر(1362).جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج12، محقق و مصحح: قوچانى، عباس، آخوندى، على، بیروت:داراحیاءالتراث العربیه؛
- مشیری ، فریدون ( 1374).گزینۀ اشعار ، تهران : مروارید ،چاپ دهم ؛
- __________ (1384). آسمانی تر از نام خورشید ( گزیده اشعار ) ج دوم ، تهران ، ثالث ، چ اول؛
- مصفا، ابوالفضل، ( 1366). فرهنگ اصطلاحات نجومی تهران : دفتر مطالعات فرهنگی و تحیقات؛
- معین، محمّد (2536 شاهنشاهی). فرهنگ فارسی معین،جلداول ، تهران : امیر کبیر ، چاپ سوم؛
- ________(1357). فرهنگ فارسی معین، جلددوم، تهران: امیر کبیر، چاپ سوم؛
- ________ (1358). فرهنگ فارسی معین ، تهران : امیر کبیر ، چاپ سوم ، جلد ششم؛
-_________(1375).حافظ شیرین سخن ، بکوشش مهدخت معین ، تهران: صدای معاصر، چاپ سوم؛
- مقدم،کاظم (1383). استخاره با قرآن، قم : نشر محدث، چاپ اول ؛
- مکارم شیرازى، ناصر ( 1374ش).تفسیر نمونه، ج 12، تهران : دار الکتب الإسلامیه ، چاپ اول؛
- مولانا، جلال الدین محمد ( 1366).کلیّات شمس تبریزی، به اهتمام بدیع الزمان فروزانفر،تهران: سپهر،چاپ یازدهم ،
-________________ ( 1374). مثنوی معنوی ، مطابق نسخۀ تصحیح شدۀ رینولد نیکلسن ، تهران : انتشارات علمی و نشرِعلم ، چاپ ششم ؛
- میتون، ژاکلین و سیمون ( 1365). کاوشی در ستاره شناسی،ترجمه: محسن مدیر شانه چی، تهران : آستان قدس؛
- نادرپور ، نادر (الف1348) . مجموعۀشعر چشمها و دستها ، تهران : انتشارات مُروارید، چاپ سوم؛
- _______ (ب1348). مجموعۀ اشعار سرمۀ خورشید، تهران : انتشارات مروارید ، چاپ دوم ؛
- نزاری قهستانی، سعدالدین(1371). دیوان حکیم نزاری قهستانی ، به اهتمام مظاهر مصفا ، ، تهران : انتشارات علمی ، چ اول ،
- ناس، جان(1354). تاریخ جامع ادیان ازآغاز تا امروز، ترجمۀ علی اصغر حکمت، تهران : فرانکلین،چاپ سوم؛
- ناصر خسر، ابو معین (1363). جامع الحکمتین ، به اهتمام پرفسور هنری کُربین و دکتر محمد معین ،تهران : گلشن ، چ دوم
-_____________( 1372)، دیوان اشعار، بضمیمۀ مشتمل برروشنائی نامه، سعادت نامه قصائدو مقطعات، به شرح حال ناصرخسرو و بقلم تقی زاده، به اهتمام و تصحیح مجتبی مینوی، تهران : دنیایکتاب، چاپ سوم ؛
- نظامیگنجوی، الیاس بن یوسف (1334). مخزن الاسرار، به اهتمام حسن وحید دستگردی، تهران: ابن سینا؛
- ____________________ ( 1378).کلیّات نظامی گنجوی ( دوجلدی )، تهران : انتشارات نگین ، چاپ سوم؛
-.نهج الفصاحه (مجموعه کلمات قصارحضرت رسول (ص).(1356). مترجم:ابوالقاسم پاینده، ج1و2، تهران: جاویدان، چ یازدهم؛
- واتسون، لیال (1369). فوق طبیعت، ترجمه: احمد ارژمند – شهریار بحرانی، تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ سوم ؛
- وارینگ، فیلیپ(1371). فرهنگ خرافه، تهران
- وحشی بافقی، کمال الدین ویا شمس الدین محمد(1376). کلیات دیوان وحشی بافقی ( به انضمام کشف الاسرار غزلیات ، به تنظیم حسن مخابر ، ج دوم ، تهران : نشر نامک؛
- هُجویری، ابوالحسن علی بن عثمان ( 1389). کشفُ المَحجوب ، با مقدمه دکتر محمود عابدی ، تهران : سروش ، چاپ پنجم؛
- هروی، حسینعلی(1375).شرح غزل های حافظ، باکوشش زهراشادمان، تهران: نشرسیمرغ،چاپ چهارم؛