فهرست:
---------------------------------------------------------------------------------- صفحه
فصل اول: کلیات و مفاهیم
1-1-بخش اول: کلیات تحقیق-------------------------------------------------------- 2
1-1-1- بیان مسأله------------------------------------------------------------------ 2
1-1-2- سؤالات اساسی تحقیق-------------------------------------------------------- 2
1-1-3- سابقه تحقیق----------------------------------------------------------------- 3
1-1-4- فرضیه اصلی تحقیق---------------------------------------------------------- 3
1-1-5- جنبههای نوآوری تحقیق-------------------------------------------------------- 3
1-1-6- روش تحقیق------------------------------------------------------------------- 3
1-2- بخش دوم: مفاهیم-------------------------------------------------------------- 4
1-2-1- عرفان------------------------------------------------------------------------ 4
1-2-1-1- معنای لغوی--------------------------------------------------------------- 4
1-2-1-2- کاربرد مشتقات واژه «عرف» در قرآن، نهجالبلاغه و ادعیه به معنای شناخت-- 4
1-2-1-2-1- در قرآن------------------------------------------------------------------ 4
1-2-1-2-2- در نهجالبلاغه----------------------------------------------------------- 4
1-2-1-2-3- در ادعیه----------------------------------------------------------------- 5
1-2-1-3- معنای اصطلاحی----------------------------------------------------------- 5
1-2-2- سلوک----------------------------------------------------------------------- 6
1-2-2-1- معنای لغوی--------------------------------------------------------------- 6
1-2-2-2- معنای اصطلاحی----------------------------------------------------------- 6
1-2-3- سالک------------------------------------------------------------------------ 7
1-2-3-1- معنای لغوی--------------------------------------------------------------- 7
1-2-3-2- معنای اصطلاحی----------------------------------------------------------- 7
1-2-4- خواطر----------------------------------------------------------------------- 8
1-2-4-1- معنای لغوی--------------------------------------------------------------- 8
1-2-4-2- معنای اصطلاحی----------------------------------------------------------- 8
1-2-4-3- سایر اصطلاحات دارای تشابه معنایی با خواطر----------------------------- 9
فصل دوم: چیستی نفی خواطر
مقدمه------------------------------------------------------------------------------ 13
2-1- نفس و جایگاه آن در بروز خواطر------------------------------------------------ 13
2-2- خواطر و اقسام آن------------------------------------------------------------- 21
2-2-1- کیفیت خواطر--------------------------------------------------------------- 21
2-2-2- اقسام خواطر---------------------------------------------------------------- 23
2-2-2-1- تقسیم دوگانه------------------------------------------------------------ 24
2-2-2-2- تقسیم سهگانه---------------------------------------------------------- 24
2-2-2-3- تقسیم چهارگانه--------------------------------------------------------- 25
2-2-2-4- انواع پنجگانه خواطر------------------------------------------------------ 27
2-2-2-5- اقسام ششگانه خواطر--------------------------------------------------- 27
2-2-2-6- انواع هفتگانه خواطر----------------------------------------------------- 28
2-2-2-7- خواطر دهگانه------------------------------------------------------------- 28
2-3- ارتباط بروز اقسام خواطر با درجات کمالی انسان------------------------------- 29
2-4- روشهای تشخیص انواع خواطر از یکدیگر--------------------------------------- 32
2-4-1- تشخیص خواطر دوگانه------------------------------------------------------ 33
2-4-2- فرق خواطر چهارگانه-------------------------------------------------------- 36
2-5- نفی خواطر و ضرورت آن-------------------------------------------------------- 41
2-6- ضرورت نفی خواطر با نگاهی دیگر---------------------------------------------- 44
خلاصه------------------------------------------------------------------------------ 46
فصل سوم: روشهای نفی خواطر
مقدمه------------------------------------------------------------------------------ 48
3-1- روشهای نفی خواطر در عرفان اسلامی------------------------------------------ 49
3-1-1- ذکر------------------------------------------------------------------------- 50
3-1-1-1- مراتب ذکر---------------------------------------------------------------- 52
3-1-1-2- آداب و شرایط ذکر--------------------------------------------------------- 54
3-1-1-3- اذکار وارده برای نفی خواطر------------------------------------------------ 55
3-1-2- روش سید بحرالعلوم برای نفی خواطر---------------------------------------- 58
3-1-3- دل سپردن به شیخ----------------------------------------------------------- 59
3-1-4- توجه به نفس--------------------------------------------------------------- 62
3-1-5- خلوت و عزلت---------------------------------------------------------------- 67
3-1-6- مراقبه---------------------------------------------------------------------- 70
3-1-7- محبت----------------------------------------------------------------------- 72
3-1-8- سایر روشها----------------------------------------------------------------- 75
3-2- نفی خواطر در دیگر ادیان------------------------------------------------------- 76
3-2-1- ادیان ابراهیمی (غربی)------------------------------------------------------- 76
3-2-2- ادیان شرقی----------------------------------------------------------------- 77
3-2-2-1- طریقت ذن---------------------------------------------------------------- 77
3-2-2-2- یُگه----------------------------------------------------------------------- 78
3-2-2-3- آیین تائو/دائو-------------------------------------------------------------- 79
خلاصه------------------------------------------------------------------------------ 82
فصل چهارم: نتایج نفی خواطر
مقدمه------------------------------------------------------------------------------ 84
4-1- معرفت------------------------------------------------------------------------ 84
4-2- توحید------------------------------------------------------------------------- 89
4-3- کشف------------------------------------------------------------------------- 94
4-3-1- مراتب کشف---------------------------------------------------------------- 96
4-4- تفرید-------------------------------------------------------------------------- 99
4-5- جمع-------------------------------------------------------------------------- 101
4-6- حیرت------------------------------------------------------------------------- 105
4-7- حضور و غیبت----------------------------------------------------------------- 108
4-8- یقین-------------------------------------------------------------------------- 110
4-9- تجلّی-------------------------------------------------------------------------- 113
4-10- فناء------------------------------------------------------------------------- 117
خلاصه----------------------------------------------------------------------------- 121
نتیجهگیری و پیشنهادها
5-1- نتیجهگیری------------------------------------------------------------------- 123
5-2- پیشنهادها-------------------------------------------------------------------- 126
منابع و مآخذ
ندارد.
منبع:
1- ا.آدلر، جوزف، دینهای چینی، ترجمه حسن افشار، تهران، نشر مرکز، چاپ دوم، 1386
2- ابرقوهی، شمس الدین ابراهیم، مجمع البحرین، به اهتمام نجیب مایل هروی، تهران، انتشارات مولی، 1364
3-ابن ابیسعید، ابو روح لطف الله، حالات و سخنان ابوسعید ابوالخیر، مقدمه، تصحیح و توضیحات، محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران، انتشارات سخن، چاپ هشتم، 1386
4-ابن اثیرجزری، مبارک بن محمد، النهایه فی غریب الحدیث و الاثر، تصحیح محمود محمد طناحی،قم،موسسه مطبوعاتی اسماعیلیان،1367
5-ابن بابویه، محمد بن علی ، الخصال، ترجمه و شرح محمد باقر کمرهای، تهران، کتابچی، [بیتا]
6-، التوحید شیخ صدوق، ترجمه و توضیح یعقوب جعفری، قم، انتشارات نسیم کوثر، 1389
7-ابن عربی، محمد بن علی، الفتوحات المکیه (چهار جلدی)، بیروت، دار صادر، [بیتا]
8- ، الفتوحات المکیه (14 جلدی)، تحقیق عثمان یحیی، مصر، چاپ دوم، 1405قمری
9-ابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغه، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، ج 2، [بیجا]، مرکز النشر مکتب الاعلام الاسلامی، 1404 قمری
10-ابن فهد حلّی، احمد بن محمد، عده الداعی و نجاح الساعی، تصحیح و تعلیق احمد موحدی قمی، قم، دارالکتاب الاسلامی، 1410 قمری
11-، التحصین فی صفات العارفین، [بیجا]، مدرسه الامام المهدی، چاپ دوم، 1406 قمری
12-ابو نصر سراج ، عبدالله بن علی، اللمع فی التصوف، تصحیح آلن نیکلسون، ترجمه مهدی محبتی، تهران، انتشارات اساطیر، 1382
13-احدی، حسن و بنی جمالی، شکوه السادات، علم النفس از دیدگاه دانشمندان اسلامی و تطبیق آن با روانشناسی جدید، تهران، مرکز انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، چاپ دوم، 1363
14-استیس، والتر، ترنس، عرفان و فلسفه، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، تهران، سروش، چاپ ششم، 1384
15-اسفراینی، عبدالرحمن بن محمد، کاشف الاسرار، به انضمام پاسخ به چند پرسش، رساله در روش سلوک و خلوت نشینی، به اهتمام هرمان لندلت، زیر نظر مهدی محقق، تهران، انتشارات مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران- دانشگاه مک گیل، مرکز بینالمللی گفتگوی تمدنها، 1383
16-اسیری لاهیجی، شمس الدین محمد، اسرار الشهود، تصحیح و مقدمه سیدعلی آل داود، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1368
17-اکهارت، تول، نیروی حال، ترجمه مسیحا برزگر، تهران، خانه معنا، 1385
18-انصاری، عبدالله بن محمد، منازل السائرین، ترجمه و شرح روان فرهادی، تهران، انتشارات مولی، 1361
19-، طبقات الصوفیه، مقابله و تصحیح محمد سرور مولایی، تهران، انتشارات توس، 1362
20-آملی، سید حیدربن علی، المقدمات من کتاب نص النصوص، تهران، انتشارات توس، چاپ دوم، 1367
21-، جامعالاسرار و منبعالانوار، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی وزارت فرهنگ و آموزش عالی، 1368
22-آندرهیل، اِوِلین، عارفان مسیحی، ترجمه احمدرضا مؤیدی و حمید محمودیان، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، 1384
23-باباطاهر، دوبیتیهای باباطاهر عریان، تصحیح وحید دستگردی، تهران، انتشارات اسماعیلیان، 1369
24-باخرزی، یحیی بن احمد، اوراد الاحباب و فصوص الاداب، به کوشش ایرج افشار، تهران، انتشارات فرهنگ ایران زمین، 1358
25- پارسا، خواجه محمد، رساله قدسیه، مقدمه، تحشیه، تصحیح و تعلیقات ملک محمد اقبال، پاکستان، انتشارات مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، 1354
26-، فصل الخطاب، تصحیح، مقدمه و تعلیقات جلیل مسگرنژاد، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1381
27-پاشایی، ع، ذن چیست؟ قم، نشر ادیان، 1391
28- ، دائو راهی برای تفکر، برگردان و تحقیق دائوده جینگ، تهران، نشر چشمه، 1371
29-تلمسانی، سلیمان بن علی، شرح منازل السایرین، قم، انتشارات بیدار، 1371
30-تمیمی آمدی، عبدالواحدبن محمد، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، محقق و مصصح، مصطفی درایتی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1366
31-جامی، عبدالرحمن بن احمد، نقد النصوص فی شرح نقش الفصوص، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ دوم، 1370
32-، لوایح، تصحیح و تحشیه یان ریشار، تهران، اساطیر، 1373
33-جرجانی، علی بن محمد، تعریفات (فرهنگ اصطلاحات معارف اسلامی)، ترجمه حسن سید عرب، سیما نوربخش، تهران، فرزان، 1377
34-جیمز، ویلیام، تنوع تجربه دینی، ترجمه حسین کیانی، تهران، مؤسسه انتشارات حکمت، 1391
35-حافظ، شمسالدین محمد، دیوان حافظ، به کوشش سید صادق سجادی و علی بهرامیان، تهران، انتشارات فکر روز، 1379
36-حسنزاده آملی، حسن، ممد الهمم در شرح فصوص الحکم، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1378
37-حسینی طهرانی، سید محمدحسین، آیین رستگاری، با مقدمه و تصحیح سید محمد محسن حسینی طهرانی، قم، انتشارات مکتب وحی، 1432 قمری
38-، رساله لب اللباب در سیر و سلوک اولی اللباب، مشهد، انتشارات علامه طباطبایی، 1428 قمری
39-، روح مجرد، مشهد، انتشارات علامه طباطبایی، چاپ هفتم، 1423 قمری
40-، معادشناسی، جلد هفتم، مشهد، انتشارات علامه طباطبایی، 1423 قمری
41-حسینی طهرانی، سید محمدصادق، نور مجرد، مشهد، انتشارات علامه طباطبایی، 1433 قمری
42-خوارزمی، تاجالدین حسین، شرح فصوص الحکم، تهران، انتشارات مولی، چاپ دوم، 1368
43- خویی، حبیب الله بن محمد هاشم، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ترجمه حسن حسن زاده آملی و محمد باقر کمره ای، تصحیح ابراهیم میانجی، تهران، مکتب الاسلامیه،[بی تا]
44-دامادی، محمد، شرح بر مقامات اربعین یا مبانی سیر و سلوک عرفانی، تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1367
45-راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن، تصحیح صفوان عدنان داودی، بیروت، دمشق، دارالقام، دارالشامیه، 1412 قمری
46-رضایی، مهدی، مکتب جنیدیه، ریشهها و اندیشهها، تهران، انتشارات مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران، 1387
47-روزبهان بقلی، روزبهان بن ابی نصر، تقسیم الخواطر، تحقیق احمد فرید المزیدی، القاهره، دارالافاق العربیه، 2008 میلادی
48-، مشرب الارواح، هزار و یک مقام از مقامات عارفان، ترجمه و شرح قاسم میرآخوری، تهران، انتشارات آزادمهر، 1389
49-رومی قیصری، داوود بن محمود، شرح فصوص الحکم، با مقدمه، تصحیح و تعلیق سید جلالالدین آشتیانی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1375
50-ریاض، محمد، احوال و آثار و اشعار میر سیدعلی همدانی، اسلامآباد، مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، 1364
51- سنایی غزنوی، مجدود بن آدم، حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه، تصحیح و تحشیه مدرس رضوی، تهران، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1368
52-سهروردی، عمر بن محمد، عوارف المعارف، مترجم ابومنصور بن عبدالمؤمن اصفهانی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم، 1374
53- سهلگی، محمد بن علی، دفتر روشنایی از میراث عرفانی بایزید بسطامی، ترجمه محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران، انتشارات سخن، چاپ پنجم، 1388
54-شاتوک، سیبل، دین هندو، ترجمه حسن افشار، تهران، نشر مرکز، چاپ دوم، 1385
55-شایگان، داریوش، آیین هند و عرفان اسلامی، ترجمه جمشید ارجمند، تهران، نشر و پژوهش فرزان روز، چاپ سوم، 1387
56-شبستری، محمود، مجموعه آثار شیخ محمود شبستری، سعادت نامه، به اهتمام صمد موحد، تهران، کتابخانه طهوری، 1365
57-شولم، گرشوم، جریانات بزرگ در عرفان یهودی، ترجمه فریدالدین رادمهر، تهران، انتشارات نیلوفر، 1385
58-شیروانی، علی، شرح منازل السائرین، تهران، انتشارات الزهرا، 1373
59-صدر حاج سیدجوادی، احمد، دائره المعارف تشیع، جلد هفتم، تهران، نشر شهید سعید محبی، 1378
60-طباطبایی نجفی، سیدمهدی، رساله سیر و سلوک منسوب به بحرالعلوم، با مقدمه و شرح محمدحسین حسینی طهرانی، مشهد، انتشارات نور ملکوت قرآن، چاپ دهم، 1431 قمری
61-طباطبایی، سیدمحمدحسین، اسلام و انسان معاصر، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم، 1388
62-طباطبایی، محمد حسین، ، رساله الولایه، ترجمه صادق حسن زاده، قم، انتشارات بخشایش، 1381
63-طبرسی، فضل بن حسن، مشکاه الانوار فی غررالاخبار، نجف، المکتب الحیدریه، 1385 قمری
64-عبادی ،مظفر بن اردشیر، مناقب الصوفیه، مقدمه، تصحیح و تعلیق نجیب مایل هروی، تهران، انتشارات مولی، 1362
65-عثمان، عبدالکریم، روانشناسی از دیدگاه عزالی و دانشمندان اسلامی، ترجمه محمد جواد حجتی کرمانی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ پنجم، 1366
66-عراقی، ابراهیم بن بزرگمهر، کلیات عراقی، مقدمه، تصحیح و مقابله سعید نفیسی، تهران، انتشارات کتابخانه سنایی، چاپ چهارم، [بی تا]
67-عزالدین کاشانی، محمود بن علی، مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه، مقدمه، تصحیح و توضیحات عفت کرباسی، تهران، انتشارات زوّار، چاپ سوم، 1387
68-عطار نیشابوری، محمد بن ابراهیم، تذکره الاولیاء، بررسی، تصحیح، توضیحات و فهارس محمد استعلامی، تهران، انتشارات زوّار، چاپ نوزدهم، 1388
69-، دیوان، حواشی و تعلیقات از م.درویش، تهران، سازمان انتشارات جاویدان، چاپ پنجم، 1368
70-، مصیبتنامه، به اهتمام و تصحیح دکتر نورانی وصال، تهران، انتشارات زوّار، چاپ دوم، 2535 شاهنشاهی
71-، منطق الطیر، به اهتمام سید صادق گوهرین، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ بیست و چهارم، 1386
72-علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد، مصنفات فارسی، به اهتمام نجیب مایل هروی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1369
73-علی بن ابیطالب، نهجالبلاغه، ترجمه محمد دشتی، قم، انتشارات غرفه الاسلام، چاپ سوم، 1386
74-عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ پانزدهم، 1379
75-غزالی، ابوحامد، احیاء علومالدین، بیروت لبنان، دارالکتاب العربی، [بیتا]
76- غزالی، محمد بن محمد، احیاء علوم الدین، ترجمه محمد خوارزمی، [بیجا]، [بیتا]
77- غزالی، محمد بن محمد، منهاج العابدین ، ترجمه ملا حامد بیسارانی، مصحح موسی عزیزی، تهران، نشر احسان، 1390
78-فخرالدین صفی، علی بن حسین، رشحات عین الحیات، مقدمه، تصحیحات و حواشی علی اصغر معینیان، تهران، انتشارات بنیاد نیکوکاری نورعینی، 2536
79-فرغانی، سعید بن محمد ، مشارق الدراری(شرح تائیه ابن فارض)، مقدمه و تعلیقات استاد جلالالدین آشتیانی، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ دوم، 1379
80- فناری، محمد بن حمزه، مصباح الانس (شرح مفتاح الغیب)، تصحیح محمد خواجوی، تهران، انتشارات مولی، 1374
81-فورمن، رابرت کی سی، عرفان، ذهن و آگاهی، ترجمه سید عطاء انزلی، قم، انتشارات دانشگاه مفید، 1384
82-فیض کاشانی، محسن، محجه البیضاء فی تهذیب الاحیاء، تصحیح و تعلیق علیاکبر غفاری، قم، مؤسسه انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، چاپ چهارم، 1417
83-قشیری، ابوالقاسم عبدالکریم بن هوازن، رساله قشیریه، ترجمه ابوعلی حسن بن احمد عثمانی، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، تهران، انتشارات زوّار، چاپ دوم، 1388
84-قمی، شیخ عباس، مفاتیج الجنان، تصحیح و ترجمه حسین استاد ولی، تهران، محراب قلم، چاپ دوم، 1390
85-قیّم، عبدالنبی، فرهنگ معاصر عربی، فارسی، تهران، فرهنگ معاصر، 1381
86-کاشانی (قاسانی)، عبدالرزاق، شرح منازل السائرین، قم، انتشارات بیدار، 1371
87-کاشانی، عبدالرزاق، اصطلاحات الصوفیه، ترجمه و شرح محمد علی مودودلاری، به کوشش گل بابا سعیدی، تهران، انتشارات حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، 1376
88-کاکایی، قاسم، وحدت وجود به روایت ابن عربی و مایستر اکهارت، تهران، انتشارات هرمس، چاپ چهارم، 1389
89-کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، مصحح دارالحدیث، قم، دارالحدیث، 1429
90-کمال خوارزمی، حسین بن حسن، ینبوع الاسرار فی نصایح الابرار، به اهتمام مهدی درخشان، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1384
91-گیلانی، عبدالرزاق بن محمد هاشم، شرح فارسی مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه، مقدمه، تعلیقات و تصحیح سید جلالالدین محدث(ارموی)، تهران، نشر صدوق، چاپ سوم، 1366
92-لاهیجی، محمد بن یحیی، مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا برزگر خالقی، تهران، انتشارات زوّار، چاپ هشتم، 1388
93-لائوتزو، تائوتچینگ، ترجمه فرشید قهرمانی، تهران، نشر مثلث، چاپ یازدهم، 1390
94-مایر، فریتس، سنگ بناهای معارف اسلامی(منتخبی از مقالات علوم اسلامی)، جلد اول (تصوف)، ترجمه مهرآفاق بایبوردی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1388
95-مجدالدین بغدادی، محمد، تحفه البرره فی مسایل العشره، ترجمه محمد باقر ساعدی، تهران ، انتشارات منوچهری، 1368
96-مجذوب علی شاه، محمدجعفر بن صفر، ، مرآت الحق، تصحیح و تحقیق حامد ناجی اصفهانی، تهران، انتشارات حقیقت، 1383
97-مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، بحارالانوار، ج 80، تصحیح جمعی از محققان، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1403 قمری
98- مجلسی، محمدباقر بن محمد تقی، مرآه العقول فی شرح اخبار الرسول، محقق و مصحح هاشم رسولی محلاتی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1404 قمری
99-محمد بن حسن، بابا افضل کاشانی، رباعیات بابا افضل کاشانی، تصحیح سعید نفیسی، تهران، انتشارات فارابی، چاپ دوم، 1363
100-محمد بن منور، اسرار التوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران، انتشارات آگاه، چاپ سوم، 1371
101-مستملی بخاری، اسماعیل بن محمد ، شرح التعرف لمذهب التصوف، مقدمه، تصحیح و تحشیه محمد روشن، تهران، انتشارات اساطیر، 1366
102-مصفا، محمدجعفر، تفکر زائد، تهران، چاپ هفتم، 1371
103-مطهری، مرتضی، آشنایی با علوم اسلامی، جلد دوم، قم، انتشارات صدرا، چاپ پانزدهم، 1374
104-معین، محمد، فرهنگ فارسی، ج سوم، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ یازدهم، 1376
105-مکی، ابوطالب، قوت القلوب فی معامله المحبوب، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1417 قمری
106-ملکشاهی، حسن، ترجمه و شرح اشارات و تنبیهات ابنسینا، تهران، سروش، انتشارات صداوسیمای جمهوری اسلامی، 1363
107-ملکی تبریزی، جواد بن شفیع، السیر الی الله معروف به رساله لقائیه، ترجمه محمد تحریرچی، تهران، انتشارات نور فاطمه(س)، 1363
108-منسوب به امام فخرالدین رازی، یواقیت العلوم و دراری النجوم، به تصحیح محمدتقی دانشپژوه، تهران، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، 1345
109-موحدیان عطار، علی، مفهوم عرفان، قم، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، 1388
110-مولوی، جلالالدین محمد بن محمد، کلیات دیوان شمس تبریزی، به انضمام شرح حال مولوی به قلم بدیعالزمان فروزانفر، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ دهم، 1363
111-، مثنوی معنوی، به اهتمام جواد اقبال، تهران، انتشارات اقبال، چاپ سوم، 1379
112-میبدی، حسین بن معین الدین، دیوان امیرالمومنین(ع)، ترجمه و تحقیق مصطفی زمانی، قم، دار نداء الاسلام للنشر، 1411 قمری
113-نجم الدین کبری، احمد بن عمر، الاصول العشره، ترجمه و شرح عبدالغفور لاری، به اهتمام نجیب مایل هروی، تهران، انتشارات مولی، چاپ دوم، 1384
114-، السایر الحایر الواجد الی السائر الواحد الماجد، به اهتمام مسعود قاسمی، تهران، انتشارات زوّار، 1361
115-، رساله الی الهائم الخائف من لومه اللائم، تصحیح و توضیح توفیق سبحانی، تهران، سازمان انتشارات کیهان، 1364
116-نجم رازی، عبدالله بن محمد، مرصادالعباد، به اهتمام محمد امین ریاحی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ چهاردهم، 1389
117-نخشبی، ضیاءالدین، سلک السلوک، مقدمه، تصحیح، تعلیق و تحشیه غلامعلی آریا، تهران، انتشارات زوّار، 1382
118-نسفی، عزیزالدین محمد، زبده الحقایق، تصحیح، مقدمه و تعلیقات حقوردی ناصری، تهران، انتشارات طهوری، چاپ دوم، 1381
119-، کتاب الانسان الکامل، تصحیح و مقدمه ماریژان موله، ترجمه سید ضیاءالدین دهشیری، تهران، انتشارات طهوری، چاپ دهم، 1389
120- ، کشف الحقایق، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1965 میلادی
121-نویا، پل، تفسیر قرآنی و زبان عرفانی، ترجمه اسماعیل سعادت، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1373
122-واتس، آلن، طریقت ذن، ترجمه هوشمند ویژه، تهران، انتشارات کتابخانه بهجت، چاپ دوم، 1361
123-هجویری، علی بن عثمان، کشف المحجوب، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمود عابدی، تهران، سروش، چاپ چهارم، 1387
124-همدانی، عبدالصمد بن محمد