پایان نامه توان های پذیرش توریسم (شهرستان کرمانشاه)

پایان نامه مقطه کارشناسی

رشته جغرافیا

سال 1387

چکیده:

جهانگردی یکی از بزرگترین فعالیت های انسان امروزی است که می تواند تغییراتی بزرگ در سیمای زمین، فرهنگ، سیاست، اقتصاد و روش زندگی انسانها پدید آورد. اهمیت گردش و جهانگردی در فرهنگ ها و تفاهیم بین المللی سبب شده است که مجمع عمومی سازمان متحتد، روز 29 سپتامبر (5 مهرماه) هر سال را روز جهانی جهانگردی اعلام کند.

صنعت گردشگری در ایران آنچنان که باید، جایگاه واقعی خود را نیافته است. کشوری که در آمار سازمان جهانی جهانگردی از نظر توانهای توریستی در رده دهم دنیا می باشد، اما از نظر تعداد ورودی گردشگران و درآمد بدست آمده از این صنعت در رده هفتاد و پنجم و به گفته ای هشتادو پنجم دنیا قرار دارد. اگر در سطح ملی نیز بخواهیم  سنجشی داشته باشیم استان کرمانشاه پس از استان فارس از نظر توان های گردشگری در جایگاه دوم کشور قرار دارد، اما در جذب گردشگر و جهانگرد آماری که نشان دهنده شمار گردشگران وارد شده به این استان است درجایگاهی بسیار پایین تر از این قراردارد. در این پژوهش تلاش بر این بوده است،که با شناسایی توان ها و ضعف های موجود، راهکارهایی برای برطرف نمودن این ضعف ها و توانمند نمودن این صنعت با ارزش ارائه شود.

در پژوهش حاضر، فصل دوم، درباره تاریخچه صنعت جهانگردی (توریسم) و ارزش و جایگاه آن و در جهان و روندی که این صنعت در آینده  پیش می گیرد. بحث شده است. از تاثیرات این صنعت در رونق اقتصادی و اشتغال زایی در سطح جامعه و همچنین از اجزای ترکیبی و وابسته به  این صنعت  و تاثیرات منفی این صنعت سخن به میان آمده است. انواع جاذبه های جهانگردی و شیوه های بازاریابی، چگونگی آمارگیری از جهان گردان و برآورد ارزیابی بدست آمده از این صنعت از موضوعات مورد بحث این فصل می باشد، فصل سوم، پیشینه و جایگاه جهانگردی و همچنین انواع جاذبه های گردشگری، مشکلات و  تنگناهای  این صنعت در ایران را مورد بررسی قرار داده است.

فصل چهارم، که موضوع اصلی پژوهش می باشد، درباره توان های گردشگری کرمانشاه می باشد. در این فصل تاریخچه این سرزمین و جاذبه های تاریخی و فرهنگی،  باستانی و طبیعی آن بررسی شده است. فصل پنجم، تجزیه و تحلیلی از فصل های گذشته می باشد، با توجه به  آمارهای بدست آمده چگونگی نقش جهانگردی در اشتغال زایی از این صنعت گرانبها و شمار گردشگران در سالهای گذشته و حال بررسی شده است. نقاط توان و ضعف کشور و کرمانشاه نیز شناسایی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

فصل ششم، نتیجه گیری از پژوهش و درپایان پیشنهادهایی برای رونق این صنعت بسیار با ارزش و کم درد سر در سطح استان و  شهر کرمانشاه ارائه شده است. امید است که در اینده با بهبود این صنعت رو برو شویم.                                                    

پیشگفتار

جهانگردی از باارزش ترین و بزرگترین جنبش های انسان دوره کنونی است که همراه با پدید آوردن دگرگونی های شگرف در سیمای زمین، اوضاع سیاسی و اقتصادی، فرهنگی، منش و روش زندگی انسان‌ها را دگرگون می سازد. با آنکه  دگرگونی هایی بنیادی در اوضاع  اقتصادی، فرهنگی و شیوه زندگی مردم پدید می آورد.

بررسی وضعیت جاها  و سرزمین هایی که همه ساله  و در فصل های گوناگون مورد بازدید جهانگردان قرار می گیرند نشان می دهد دگرگونی هایی که از پیامد جهانگردی در آن جاها پدید می آید بسیار چشمگیر تر و بزرگتر از دگرگونی هایی است که از پدید آمدن و گسترش دیگر جنبش های اقتصادی انسان ناشی می شود. امکانات مورد نیاز جهانگردان، مانند مهمان سراها، خوراکی سراها و جاهای گردشی، که در کرانه های دریاها، جاهای کوهستانی، جنگلی و در پیرامون چشمه های  آب گرم معدنی بنا شده اند، گویای پیامد جهانگردی در دگرگون ساختن چهره زمین است.

برای آشنایی با ملت ها و فرهنگ ها، شیوه زندگی مردمان یک سرزمین، زدودن خستگی و فرسودگی بدنی و روحی، پی بردن به بزرگی  آفرینش و دریافتن  مفاهیم زیبایی شناختی، پالایش درون و خودسازی و فراگیری چگونگی زیستن، هیچ راهی بهتر از گردش و جهانگردی نیست.

جابجایی انسانها  پیامدهای فرهنگی، روحی و اقتصادی بزرگی را به دنبال دارد. جهانگردی منجر به جابجا کردن ثروت های بزرگ از جایی به جاهای دیگر جهان، به ویژه از جاهای ثروتمند به سوی جاهای فقیر یا رو به رشد می شود. آشکار است که گردش نیز مانند بسیاری از جنبش های آدمی  جنبه های خوب و بد به همراه دارد. یورش گردشگران  به کنار دریاها، رودخانه ها، شهرها و جاهای  پذیرنده جهانگردی و  به همراه آنان یورش خودروهای آلاینده زیست بوم به سوی جاهای  کوهستانی و سردسیر و خوش آب و هوا، پامال شدن سبزه زارها، شکسته شدن شاخ و برگ درختان و آسیب های ژرف بوم شناختی که جاهای جهانگرد پذیر، به خاطر پدید آوردن زیر ساخت ها و آمد وشد جهانگردان پذیرا می شوند، همگی دستاورد بد جهانگردی است.

بیشتر کشورهای رو به رشد، که دوران گذرا را سپری می کنند، با از دست دادن ارزش های سنتی و اخلاقی دست به گریبان اند. از سویی بر اثر کمبود امکانات مادی و فنی و ... مردم این کشورها به ویژه جوانان دچار گره های خود کوچک بینی هستند. از این رو، سرازیر شدن جنبه های بد و رفتار و کردار جهانگردان کشورهای پیشرفته به کشورهای رو به رشد، که  بدبختانه به سرعت و آسانی انجام می پذیرد، ویرانگری فرهنگی و اجتماعی به بار می آورد. (م. ش. 1)

فصل یک: طرح پژوهش

بیان مسئله:

گردشگری و جهانگردی از دیرباز به گونه های ویژه ای در دوران های گوناگون متفاوت بوده و یواش یواش راه تکاملی خود را پیموده است این پدیده بر بنیاد گردش و جابجایی استوار است و این نیز زاده نیازهای گوناگون اندیشه، فرهنگ، اجتماع و اقتصاد انسان است. گردشگری بیان کننده  وابستگی انسان به شناخت تازه ها و جاهای گوناگون است. در دوره کنونی  که دگرگونی دست ساخت ها و گسترش فناوری منجر شده که انسان زمان بیشتری برای گردش و سرگرمی داشته باشد رفتن به جاهای دیدنی و زیبای طبیعی و باستانی بهترین گزینه برای آرامش روان انسانها است. افزون بر این، این  صنعت می تواند در بالا بردن  اقتصاد و کاهش بیکاری یک منطقه بسیار سودمند باشد.

 همانگونه که می دانیم امروزه صنعت گردشگری می رود تا نخستین صنعت درآمدزای جهان بشود. کارهای پژوهشی در این زمینه با دادن  راهکارهای مناسب و درست  می تواند منجر به رونق اقتصادی و کاهش بیکاری و پی بردن به ارزش های یک منطقه بشود.

بیان عنوان پایان نامه:

عنوان پایان نامه (توان های پذیرش توریسم) نمونه پژوهشی درباره شهرستان کرمانشاه می باشد. مراد از این پژوهش شناسایی جاهای با ارزش چه طبیعی و چه باستانی و نیز شناساندن  آن به تمام  دنیا است. در این پژوهش کوشش بر آن است که با دادن راهکارهایی برای بالا بردن پذیرش گردشگر در شهر کرمانشاه و نقش آن در کاهش بیکاری در شهر و در پایان  افزایش توریسم و رونق اقتصادی این شهر گامی برداشته شود.

نیازها و ارزش های پژوهش:

همه ما می دانیم که امروزه صنعت گردشگری یکی  از با ارزش ترین راههای  بدست آوردن در آمد  با کمترین هزینه و آلودگی نسبت به  دیگر بخش های در آمد ملی می باشد. رونق دادن به این بخش از چند دیدگاه باارزش است. نخست همانگونه که اشاره شد  سر چشمه ای با ارزش برای بالا بردن درآمد ملی است. دیگر اینکه از این راه کشورها می توانند فرهنگ خود را به جهانیان بشناسانند و از سوی دیگر باساماندهی برنامه ریزی ها در بخش صنعت گردشگری خود به خود از درصد بیکاری کاسته می شود. زیرا اگر گردشگری رونق یابد، در استان کرمانشاه به ویژه شهر کرمانشاه که با درصد فراوانی از نیروی بیکار رو به رو می باشد می توان با سروسامان دادن به این بخش و برنامه ریزی هایی که منجر به رونق این صنعت شود شمار زیادی از نیروی  بیکار این شهر را در این بخش پذیرفت. گفته می شود که در برابر هر گردشگر خارجی که وارد ایران می شود. 10 فرصت شغلی پدید می آید. چرا ما که در این شهر با بیشترین درصد بیکاری پس از استان لرستان در کشور جایگاه دوم را،  داریم این فرصت های پیشه ای را برای  استان خود پدید نیاوریم؟

پرسش های پژوهش:

پرسش های آغاز پایان نامه که فرضیه های آن نیز بنا به  این پرسش ها طرح شده است به بیان زیر               می باشند:

آیا شهر کرمانشاه زمینه های همواری  برای گسترش و رشد  توریسم  و پذیرش توریست دارد؟

صنعت توریسم در شهر کرمانشاه  چه زمینه هایی (زمینه های گوناگون تاریخی، باستانی، فرهنگی، طبیعی، علمی و ...) برای گسترش دارد؟

 جایگاه و کارکرد شهر کرمانشاه  در توریسم کشوری چگونه است؟

صنعت توریسم در کرمانشاه، چگونه می تواند به کاهش بیکاری در این شهر کمک کند؟

فرضیه های پژوهش:

براساس پرسش هایی که درباره پژوهش بیان شد  فرضیه هایی نیز مطرح شده اند که برای رد یا پذیرش این فرضیه ها،  پژوهش کنونی انجام پذیرفته و این فرضیه ها به بیان زیر می باشند:

به نظر می رسد شهر کرمانشاه از پتانسیل های توریستی مناسبی بهره مند است.

به نظر می رسد با ساماندهی مکانها و جاهای توریستی شهر کرمانشاه و با برنامه ریزی مناسب،  بخشی از بیکاری در این شهر از بین برود. (می توان به بخشی از اشتغال زایی  مورد نیاز برای از بین بردن بیکاری دست یافت)

روش های پژوهش:

برای انجام پژوهش روش های گوناگون به کاربرده شد ه است، مانند روش های کتابخانه ای، میدانی، گردآوری داده ها، گفتگو و پردازش داده ها، در گردآوری بخش هایی از پژوهش که از منابع گوناگون بهره وری شده است، از روش کتابخانه ای بهره برده شده است.  برای بررسی پیشینه پژوهش  در کتابخانه‌ها و بهره وری از نوشته هایی گوناگون مانند کتاب، مجله، روزنامه بروشور، پایان نامه های دیگر و یا هر نوشته دیگری که در این زمینه کار شده یکی از از روش های کار پژوهشی بوده است.

بخش دیگر از کار، بررسی میدانی بوده است. جاهایی که به گونه ای می توان از آن برای پذیرش توریسم بهره برد، مانند بافت کهن شهر، یادگارهای کهن و باستانی و آثار طبیعی و گردشگری بررسی میدانی شده است، و از آنها  عکس هایی تهیه شده است. در روش دیگر نیز باز یک  سری آمار و داده‌هایی گردآوری شده که برای این گردآوری از اداره ها و سازمانهای گوناگون بهره گرفته شده است، مانند دفتر امار ایران، سازمان مدیریت ، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و حتی داده های بدست آمده از اینترنت.

روش دیگر کار پژوهشی گفتگو با کسانی  بوده که در این زمینه آگاهی و دانش داشته اند. روش دیگر که در انجام پژوهش از آن بهره گرفته شده است پردازش داده های بدست آمده است. البته ناگفته نماند داده هایی که در زمینه این پژوهش بدست امده است بخشی داده های بیانی و بخشی دیگر داده های آماری و شمارشی بوده است، که در پایان با  پردازش این داده ها دست آورده های ارزشمندی بدست آمده است.

تنگناهای پژوهش:

در انجام پژوهش تنگناها و سختی هایی در هنگام کار پدید می آیند که این پژوهش  نیز باتنگناهایی رو به  رو بود که به آنها اشاره می کنیم:

همکاری نکردن  شایسته  سازمانها و اداره ها

نبود منابع و پژوهش های کافی همانند  در این زمینه

پراکندگی  آمار و داد ه ها

نبود آمار و داده های کافی و درست در زمینه پژوهش یاد شده

کمبود تنگناهای مالی

کمبود زمان برای انجام پژوهش

منابع:

محلاتی،  صلاح الدین (1380) درآمدی بر جهانگردی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران، چاپ اول

سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمانشاه (پاییز 1383)، سالنامه آماری استان

مرادی، یوسف (تابستان 1382)، سیمای میراث فرهنگی استان کرمانشاه، انتشارات اداره کل آموزشی و تولیدات فرهنگی

قادربیگ زاده، رضا (تابستان1382) طراحی  محوطه گردشگری زیویه سقز،  پایان نامه کارشناسی ارشد گروه جغرافیا، دانشگاه بین المللی امام خمینی

مهدی آبادی، شکوفه (تابستان 1384) ارزیابی طرح های توسعه توریسم سایت  تاریخی – طبیعی بیستون و ارائه راهکارهای آن، پایان نامه کارشناسی ارشد گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد ملایر

کوپر، کریس – فلچر، جان – گیلبرت، دیوید –ون هیل، استفان (اردیبهشت 1380)، اصول و مبانی جهانگردی، ترجمه: اکبر غمخوار، انتشارات فرآباد،  چاپ اول

رضوانی، علی اصغر (اردیبهشت 1385)، جغرافیا و صنعت توریسم، انتشارات پیام نور، چاپ ششم

مرکز پژوهش و مطالعات سیاحتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،  معاونت امور سیاحتی و زیارتی، جهانگردی و توسعه

مقاله اینترنتی، گردشگری ایران، تقابل بین جهانی سازی

منشی زاده، رحمت ا... (1376)،  جهانگردی، انتشارات مسعی – چاپ اول

 اختر، مژگان (1383)، کرمانشاه، سرزمین سنگ و آب، تهیه شده در شرکت طراحان آرادنگار، چاپ اول

سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح (1380)، فرهنگ جغرافیایی شهرستان های کشور (شهرستان کرمانشاه)، چاپ اول

جوان، جعفر (زمستان 1383)، جغرافیای جمعیت ایران، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، چاپ دوم

 سازمان مدیریت برنامه ریزی استان کرمانشاه، معاونت آمار و اطلاعات (1384)، سالنامه آماری استان کرمانشاه، چاپ 1385

سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمانشاه، سرشماری نفوس و مسکن (1355، 1365، 1375، 1385)

بهرامی، فریده (1381)، مطالعات توسعه اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی استان کرمانشاه انتشارات سازمان مدیریت و برنامه ریزی گزارش پانزدهم (جهانگردی و میراث فرهنگی)

 فصلنامه عمران و بهسازی شهری (زمستان 1382)، هفت شهر، سال چهارم، شماره چهاردهم

 فصل نامه عمران و بهسازی و شهرسازی (زمستان و پاییز 1382) هفت شهر، سال چهارم، شماره دوازدهم و سیزدهم

سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمانشاه (1383)، گزارش اقتصادی- اجتماعی استان کرمانشاه، چاپ بهمن 1384

مقاله اینترنتی، مشکل گردشگری کجاست؟ (1386)، سایت گردشگری ایران

سازمان نقشه برداری کشور (1381)، اطلس گردشگری ایران، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، چاپ اول

 آدرانویچ. گ. د و ریپوسا. گ (1380)، روش های پژوهش شهری، ترجمه: سید محمود نجاتی حسینی، انتشارات سازمان شهرداری های کشور

حافظ نیا، محمدرضا (1382)، مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی انتشارات سمت، چاپ نهم

24- Managing and Marketing City Tourism – the Industry's Fastest Growth Sector، مقاله اینترنتی (1386)، ترجمه: مظفر بهمن اورامانی