پایان نامه نقش فناوری اطلاعات بر رشد حرفه ای دبیران دوره متوسطه

پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد در رشته برنامه ریزی آموزشی

چکیده:

فناوری اطلاعات علم نوظهور و رو به پیشرفتی است که سالانه شاهد حضور این علم در عرصه های مختلف و خبرهای مهم از نفوذ این علم در زندگی بشر هستیم .حضور دانش و آموزش و پرورش نیز یکی از این عرصه ها است که خالی از تاثیر فناوری اطلاعات مخصوصا کامپیوتر و اینترنت نبوده است .پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر فناوری اطلاعات و رشد حرفه ای دبیران در شهر تهران انجام شد. طرح تحقیق از نوع تحقیقات پیمایشی است و جامعه آماری شامل کلیه دبیران مشغول به تدریس در منطقه 18 می باشد و نمونه شامل 100 دبیر که به صورت خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و در تحقیق شرکت داده شدند . به منظور ارزیابی رابطه فناوری اطلاعات و رشد حرفه ای دبیران از پرسشنامه فناوری اطلاعات و آموزش که به صورت محقق ساخته بود مورد استفاده قرار گرفت این آزمون شامل چهار بخش (رشد دبیران ،رشد دانش آموزان ،شیوه آموزش و تدریس و در نهایت تعامل دبیر و دانش آموز) تهیه شد .که از روایی و پایای قابل قبول برخوردار بوده است . تحلیل نتایج داده های به دست آمده از طریق آزمون T تک نمونه ای و تحلیل واریانس یک راهه نشان داد که فناوری اطلاعات با متغیرهای آموزشی (رشد دبیران ،رشد دانش آموزان، شیوه آموزش و تدریس و در نهایت تعامل دبیر و دانش آموز) و فناوری اطلاعات از دیدگاه دبیران با هم رابطه قوی دارند . همچنین تفاوتی بین دبیران سه شاخه (ریاضی ،تجربی ،انسانی) دیده نشد و همه این دبیران بر این باور هم عقیده هستند که فناوری اطلاعات و متغیر های آموزشی با یک دیگر ارتباط دارند . امروزه تمام مدارس مخصوصا مدارس هوشمند با فناوری اطلاعات در هم آمیخته شده اند همچنین سیستم کلان آموزشی و برنامه ریزی کلان آموزشی کشور باید با درنظر گرفتن این رابطه طرح ریزی شود تا بستر مناسب برای رشد و ارتقای دبیران از طریق فناوری اطلاعات را فراهم کند .

مقدمه:

امروزه آموزش مهارتهای پایه از مرز خواندن، نوشتن، حساب کردن و استدلال کردن فراتر رفته و آموزش مهارت های فناوری اطلاعات تا قلب و هسته مرکزی بسیاری از نظام های آموزش و پرورش جهان را تشکیل داده است. ادغام فناوری اطلاعات و ارتباطات در نظام آموزشی کشور علاوه بر ملاحظات فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، ارزشی و تکنولوژی، مستلزم بسترسازی و آماده سازی دقیق و عالمانه، آگاهانه و همه جانبه نگری است. از آنجا که نهادینه کردن فناوری اطلاعات و ارتباطات در نظام آموزشی کشور گذر از مراحل انتقال ایده، ایجاد، جذب و بومی سازی و مستندسازی را طلب می کند. لذا نقش دبیران در کاربرد و استفاده از آن نقش اجتناب ناپذیری است (احمدیان راد 1386).

در هزاره سوم میلادی اطلاعات به عنوان رکن اصلی قدرت تمدنها مطرح شده است. تاریخ گواه است که انسان در مسیر تمدن خویش سه گذر اصلی را طی نموده است که هر یک از این مراحل نمایانگر قدرت تمدن در آن بوده است. در دورانی وسعت زمینها و توسعه کشاورزی، سپس کارخانه ها و صنایع، در حال حاضر نیز اطلاعات و فناوری مربوط به آن از اساسی ترین پایه های تمدن در هزاره سوم محسوب می گردند. تولید پردازش، توزیع و به کارگیری اطلاعات از مهمترین شاخصهای این تمدن است (نورایی نژاد. 1380).

گفته می شود که امروزه اطلاعات درباره چیزهای بیشتر و با سرعت، بیشتر از پیش در دسترس مردمان بیشتری قرار می گیرد (علاقه بند. 1384، ص 166). هزاره سوم با علومی همچون نانوتکنولوژی، مخابرات نوری، اقتصاد دانش، جامعه شناسی، دارایی دانش، و مدیریت دانش طلوع نموده و با خود انتظارات جدیدی را با ابعاد گوناگون به ارمغان آورده است. علاوه بر موارد مطرح شده مباحثی مانند کامپیوتر و اینترنت، جهانی شدن، (IT)، دولت الکترونیک، سازمان های مجازی، دانشگاه مجازی، و سازمان های یاد گیرنده انسان قرن بیست و یکم را با خواسته ها و انتظارات بی شمار رو به رو کرده است. هسته مرکزی پاسخگویی به این انتظارات را آموزش و پرورش جهان که موتور علم، تحقیق و فناوری است رقم می زند. با عنایت به نقش فوق، آموزش و پرورش معاصر باید نظرساز، پیشرو، جهان ساز، و شتاب دهنده برنامه درسی جدید بوده پاسخگوی نیازهای جدید هزاره سوم باشد.

هزاره سوم به زعم صاحب نظران، عصر اطلاعات و به طبع آن فناوری اطلاعات است. حرکت جوامع صنعتی به سوی جامعه اطلاعاتی سالهاست که آغاز گشته و از اوایل دهه نود به بعد شتابی فزاینده یافته است.به طوری که سرعت این حرکت در کشورهای کمتر توسعه یافته نظیر ایران نیز به خوبی حس می گردد. لزوم حرکت چابک و سریع کشورهایی نظیر ما در عرصه فناوری اطلاعات به خوبی احساس می گردد. اما لازمه هر برنامه توسعه و تحول ایجاد بستر مناسب برای جذب، گوارش و به کارگیری فناوری است.

بیان مسئله

امروزه ما درعصرتوانایی اطلاعات وارتباطات وبه کلامی درعصردانایی به سرمیبریم. فناوری های جدیدبه ویژه فناوری مربوط به عرصه اطلاعات وارتباطات زمینه تحولات سریع وغیرقابل برگشتی درجهان فراهم آورده است. این تحولات نیزدنیای جدیدراشکل داده وبه ظهوررسانده که ازقسمت های گوناگونی تشکیل شده است که دائماًدرحال تعامل بایکدیگروتأثیرپذری ازهم میباشند،این تغییرات،تحولات وتعاملات چالش هایی رادرجامعه کنونی به وجودآورده است که یکی ازاین چالش ها درزمینه آموزش وپرورش است که باعث شده است نگاهی نو به این سیستم فراهم شود. آموزش وپرورش که قراراست انسان را برای آینده آماده کند. بنابرهمین وظیفه،بایدتوانایی روبه روشدن باچالش هایی راکه تحولات کنونی رارودرروی نسل حاضرقرارمیدهد،داشته باشد. طبیعت آموزش وپرورش آنرا به مثابه یک فرایندکیف برحسب آنچه بایدباشدشرح میدهد نه آنچه هست،ازاینروماهیت آن زنده،پویا،تغییرپذیرومنعطف است وناگزیرروبه رشدوتعالی وتغییردراین میان نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات رانمیتوان نادیده گرفت که درحال حاضرتوسعه آن برای آموزش وپرورش ما بسیارحیاتی ولازم است. بی شک بیشترین تأثیرپدیدآمدن فناوری های اطلاعاتی وارتباطی برمحیط های آموزشی بوده است. برپایه نظارت کمیسیون بین المللی یونسکودربررسی مشکلات ارتباطات،یکی ازنقش هاووظایف فناوری ارتباطات واطلاعات درجامعه موضوع آموزش وپرورش است.

فناوری اطلاعات و ارتباطات به دلیل قدرت تحول پذیری و توانایی برقراری ارتباط پویا که می تواند با دانش آموزان داشته باشد، از نقش مهمی در انتقال دانش برخوردار است. لازمه دبیران برای درک چنین تغییرات مفهومی عمیق، یک دوره بلند آموزشی است و در حقیقت کلید اصلی استفاده اثربخش از فناوری به منظور پیشرفت یادگیری دانش آموزان در دستهای دبیر است به طوری که اگر دبیران درک درستی از چگونگی کاربرد اثربخش آن نداشته باشند، میلیون ها دلار سرمایه گذاری اختصاص یافته به توسعه فناوری در آموزش به هدر خواهد رفت. حال پرسش اساسی این است که با توجه به توسعه فناوری اطلاعات و استفاده دبیران از این نوع فناوری ها ، تا چه اندازه توانسته است بر رشد حرفه ای آنها تأثیرگذار باشد .

اهمیت و ضرورت پژوهش

همگام با پیشرفت روز افزون فناوری در جوامع امروزی نیاز به اطلاعات و امکان استفاده از آنها در تمام زمینه ها لازم است با توجه به پیشرفت های قرن اخیر در زمینه کامپیوتر، فناوری اطلاعات از اهمیت ویژه ای برخوردار گردیده است به طوری که قرن حاضر را قرن اطلاعات نیز نامیده اند. قرنی که در آن استفاده بهینه از اطلاعات عامل مهم توسعه و پیشرفت خواهد بود وابستگی رشد علم و اهمیت دستیابی به اطلاعات اهمیت فناوری اطلاعات را بیشتر نشان میدهد. به طوری که یکی از عوامل مهم در ارزیابی پیشرفت کشورها امکان دستیابی به اطلاعات و نحوه استفاده از آن می باشد. در این بین نقش فناوری اطلاعات در آموزش بسیار پررنگ و حیاتی میباشد. ترویج فناوری اطلاعات در آموزش از طریق کنترل نیروی فناوری اطلاعات امکان پذیر است تا مدارس به موسسات آموزشی پویا و خلاق تبدیل شوند و نگرش و توانایی یادگیری مادام العمر به طور مستقل در دانش آموزان پرورش یابد به منظور دستیابی به این اهداف برنامه آموزشی مدرسه ها مخصوصاً روش و شیوه  آموزشی و یادگیری باید تغییر کنند و این تغییر مستلزم به وجود آوردن تغییراتی در دانش و مهارت های دبیر می باشد. فناوری اطلاعات این توانایی را دارد که نه به عنوان یک ابزار بلکه به عنوان یک زمینه ساز تحول و نوآوری در کار آموزش مطرح شود. بنابراین ضروری است به موازات استفاده از فناوری اطلاعات در آموزش فرایند بستر سازی علمی و فرهنگی آن نیز به اجرا گذاشته شود که این امر با آموزش دبیران و دبیران تحقق پذیر می باشد.

اهداف پژوهش

هدف کلی :

بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بررشدحرفه ای دبیران

اهداف جزئی :

1. بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر نحوه تدریس دبیران
2. بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر نحوه تعامل دبیران با دانش آموزان
3. بررسی اولویت های دبیران در استفاده از ابزار فناوری اطلاعات.

فرضیه ها وسوال­ پژوهش

فرضیه کلی :

بین میزان استفاده از فناوری اطلاعات و رشد حرفه ای دبیران رابطه وجود دارد.

فرضیه جزئی :

1. بین میزان استفاده از فناوری اطلاعات توسط دبیران و اثر بخشی تدریس آنها رابطه وجود دارد.؟
2. بین میزان استفاده از فناوری اطلاعات توسط دبیران ونحوه تعامل آنها با دانش آموزان رابطه وجود دارد.

سوال پژوهشی

اولویت های دبیران در بهره گیری از ابزارهای فناوری اطلاعات کدامند؟

تعریف نظری و عملی مفاهیم

فناوری اطلاعات: مطالعه، طراحی، توسعه، پیاده سازی، حمایت یا مدیریت سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر رایانه به خصوص برنامه های نرم افزاری و سخت افزاری رایانه ای است.فناوری اطلاعات (IT) از دو واژه Information به معنای اطلاعات وTechnology  به معنای فناوری ترکیب یافته است. Informationیا اطلاعات عبارت است از هر چیزی که با آن سروکار داریم و ما را نسبت به حوادث، مسائل، موضوعات و امور مختلف با افراد آگاه می کند، این اطلاعات ممکن است خبری در محیط کار یا زندگی باشد ممکن است شایعه ای در جامعه باشد و یا برنامه پست الکترونیک بر روی صفحه کامپیوتر درج گردد.

دانش: عبارت است از مجموعه دانستنی هایی که بشر برای زندگی خود از آنهابهره می گیرد.

دبیر یادبیر کسی است که پیشه‌اش آموختن به دیگران باشد و «آموزش و پرورش» یا «تعلیم و تربیت» کار او به‌شمار آید.

اینترنت سامانه‌ای جهانی از شبکه‌های رایانه‌ای بهم پیوسته‌است که از پروتکل مجموعه پروتکل اینترنت برای ارتباط با یکدیگر استفاده می‌نمایند. به عبارت دیگر اینترنت، شبکه شبکه هاست که از میلیون‌ها شبکه خصوصی، عمومی، دانشگاهی، تجاری و دولتی در اندازه‌های محلی و کوچک تا جهانی و بسیار بزرگ تشکیل شده‌است که با آرایه وسیعی از فناوریهای الکترونیکی و نوری به هم متصل گشته‌اند.

استفاده از رسانه‌های مختلف، مانند صدا، عکس، ویدئو، انیمیشن، متن و... در کنار یکدیگر جهت انتقال بهتر پیام را چندرسانه‌ای گویند، که در مقابل برنامه‌های صرفاً متنی به کار می‌رود. در چنین برنامه‌هایی تا حد امکان از متن کمتر استفاده شده و بار اصلی انتقال پیام بر عهده سایر رسانه‌های تصویرییا صوتی قرار می‌گیرد.

تعاریف عملیاتی :

فناوری اطلاعات : متغیری که در ارتباط با متغیرهای آموزشی است و دیدگاه دبیران را درباره این ارتباط در 20 گویه می سنجد.

دانش : متغیری که رابطه آن را فناوری اطلاعات و ابزارهای کاربردی آن در بیست گویه سنجش می شود.

اینترنت : متغیری که ارتباط آن با رشد دبیر و سطح دانش دانش آموز در 5 گویه سنجش می شود.

چندرسانه ای : مجموع ابزار هایی که شامل تلوزیون ، پرژکتور استفاده از پاور پوینت و فیلم در کلاس را شامل می شود و آزمودنی در 5 گویه دیدگاه خود را نسبت به ارتباط این متغیر با متغیرهای آموزشی بیان
می کند .

Abstract

It is a new knowledge and thriving that we saw the important news of this knowledge in different fields and the influence of this science in human life , knowledge in different fields and the influence of this science in human life, yearly . knoledge and education domains are also one of the areas that was not empty from it infuences , especially computers and the internet .this study aims to evaluate the impact of information technology and the professional development of teachers in tehran.this study is a survey research and included all the teachers are teacher in district 18 and the sample consisted of 100 teacher that as multi-stage cluster selection and participated in the research . in order was used to evaluate the relationship between information technology and professional growth of teachers from IT questionnaire and education . this test was prepared consists of four parts (the teachers growth students develop knowledge teaching methods and the interaction between teachers and students) that was acceptable validity and reliability . analysis of data is obtained through the one-samole t test and analysis of variance showed that IT with training variables (the teachers growth students develop knowledge teaching methods and the interaction between teachers and students) and IT from the viewpoint of teachers have strong relationship together . and alsothere was no difference between the three branches teachers (math ,experimental , human) and all the teachers agree on the belief that information technology and training variables related to each other .today all schools , especially schools with intelligent IT are interwoven .the macro-learining system and macro-educationl planning must plan to with consider this relationship so perform to promote growth and provide the teachers through the information technology