فهرست:
فصل اول: طرح پژوهش...............................................................................................................
1
1-1. بیان مسئله............................................................................................................................
2
1-2. سوأل پژوهش......................................................................................................................
3
1-3. پیشینهی پژوهش..................................................................................................................
3
1-4. حدود پژوهش......................................................................................................................
5
1-5. اهداف پژوهش....................................................................................................................
5
1-6. فصلهای پایاننامه...............................................................................................................
5
1-7. روش شناسی پژوهش..........................................................................................................
6
فصل دوم: چارچوب مفهومی........................................................................................................
7
2-1. ادبیات اجتماعی...................................................................................................................
8
2-1-1. جامعه..............................................................................................................................
11
2-1-2. اخلاق..............................................................................................................................
13
2-2. نقد و انتقاد...........................................................................................................................
15
2-2-1. ادبیات انتقادی.................................................................................................................
18
2-2-1-1. ادبیات انتقادی قبل از مشروطه...................................................................................
18
2-2-1-2. ادبیات انتقادی بعد از مشروطه....................................................................................
21
2-2-3. شیوههای انتقاد................................................................................................................
26
2-2-3-1. هجو............................................................................................................................
26
2-2-3-2. هزل............................................................................................................................
27
2-2-3-3. طنز..............................................................................................................................
28
2-2-4. شگردهای طنزپردازی......................................................................................................
29
2-2-5. درون مایههای انتقاد........................................................................................................
30
یادداشتهای فصل دوم.................................................................................................................
31
فصل سوم: قیصر امینپور..............................................................................................................
32
3-1. قیصر امینپور.......................................................................................................................
33
3-2. آثار قیصر امینپور................................................................................................................
34
3-3. اندیشهی امینپور.................................................................................................................
34
3-3-1. دوران انقلاب و دفاع مقدس...........................................................................................
36
3-3-2. بعد از دفاع مقدس...........................................................................................................
37
فصل چهارم: بررسی دیدگاههای انتقادی در اشعار قیصر امینپور..........................................
38
4. انتقادات قیصر امینپور.............................................................................................................
39
بخش اول: انتقادات اجتماعی........................................................................................................
40
4-1. انتقادات اجتماعی.................................................................................................................
41
4-1-1. انقلاب.............................................................................................................................
42
4-1-1-1. نظام پادشاهی..............................................................................................................
42
4-1-2. دفاع مقدس.....................................................................................................................
44
4-1-2-1. تجاوز دشمن به کشور................................................................................................
44
4-1-2-2. آسیب جنگ بر کودکان...............................................................................................
45
4-1-2-3. جنگ طلبی.................................................................................................................
47
4-1-2-4. مدعیان........................................................................................................................
49
4-1-2-5. عدم درک شهادت.......................................................................................................
50
4-1-3. پس از دفاع مقدس..........................................................................................................
51
4-1-3-1. انتقاد از عصر جدید....................................................................................................
52
4-1-3-1-1. تقابل بین زندگی روستایی و شهری.......................................................................
52
4-1-3-1-2. بی تفاوتی در عصر امروز.......................................................................................
62
4-1-3-2. انتقاد از بی عدالتیهای اجتماعی.................................................................................
63
4-1-3-2-1. انتقاد به رابطه و پارتی............................................................................................
63
4-1-3-3. انتقاد از بزرگسالی و عقلگرایی................................................................................
64
بخش دوم: انتقادات سیاسی..........................................................................................................
69
4-2. انتقادات سیاسی....................................................................................................................
70
4-2-1. انتقاد از عدم آزادی..........................................................................................................
70
4-2-1-1. عدم آزادی بیان...........................................................................................................
71
4-2-1-2. عدم آزادی عمل..........................................................................................................
75
4-2-2. انتقاد از جناحهای سیاسی...............................................................................................
82
بخش سوم: انتقادات فرهنگی........................................................................................................
83
4-3. انتقادات فرهنگی..................................................................................................................
84
4-3-1. انتقاد از شاعران...............................................................................................................
85
4-3-2. انتقاد از فراموشی آرمانگرایی..........................................................................................
88
بخش چهارم: انتقادات دینی- عرفانی............................................................................................
90
4-4. انتقادات دینی- عرفانی.........................................................................................................
91
4-4-1. عدم خودشناسی..............................................................................................................
92
4-4-2. وابستگیها و دلبستگیهای دنیوی...................................................................................
94
4-4-3. عدم توجه به مرگ و آخرت اندیشی...............................................................................
96
4-4-4. سطحی نگری در دین. ...................................................................................................
97
4-4-5. انتقاد به تظاهر و ریاکاری................................................................................................
99
بخش پنجم: انتقادات طنزآمیز........................................................................................................
101
4-5. انتقادات طنزآمیز...................................................................................................................
102
4-5-1. موضوعات سیاسی- اجتماعی.........................................................................................
104
4-5-1-1. عدم آزادی..................................................................................................................
104
4-5-1-2. نابه سامانیهای اجتماعی............................................................................................
106
4-5-2. موضوعات دینی..............................................................................................................
109
4-5-3. موضوعات شخصی و فردی (حدیث نفس) ..................................................................
110
فصل پنجم: نتیجه گیری................................................................................................................
113
5. نتیجه گیری...............................................................................................................................
114
نمودار.............................................................................................................................................
118
فهرست منابع و مآخذ....................................................................................................................
119
منبع:
قرآن کریم، (1381). ترجمهی الهی قمشهای، قم: انتشارات دارالثقلین.
آرینپور، یحیی،(1372).از صبا تا نیما، جلد دوم،تهران:انتشارات زوار.
آژند، یعقوب، (1383). انواع ادبی در ایران امروز، تهران: نشر قطره.
آقابخشى، على، (1374). فرهنگ علوم سیاسى، تهران: مرکز اطلاعات و مدارک علمى ایران.
آقاپور، آتنا، (1389). تحلیل طنز دهخدا، باقری خلیلی، علی اکبر، دانشکدهی علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران.
آقا گلزاده،فردوس،(1386).«تحلیل گفتمان انتقادی و ادبیات»،نشریهی ادب پژوهشی،شمارهی اول، صص 18 تا 27.
ابولقاسمی، مریم و علیهپور، شهلا، (1388). «بررسی جلوههای اندیشه در شعر قیصر امینپور»، پژوهشنامهی علوم انسانی، شمارهی 63، صص 5 تا 38.
--------------- (1389). «بررسی مضامین طنزآمیز در شعر قیصر امینپور»، پژوهشنامهی علوم انسانی، شمارهی 65، صص 5 تا 20.
اختر شهر، علی، (1388). سیاست چیست؟، تهران: انتشارات کانون اندیشهی جوان.
اسلامی، حسن، (1383). اخلاق نقد، قم: انتشارات معارف.
افروغ، عماد، (1377). فضا و نابرابری اجتماعی، ارئهی الگویی برای جدایی گزینی فضایی و تمرکز فقر، تهران: انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.
افشون، زهرا، (1390). بررسی نگرش انتقادی سنایی در مثنوی حدیقه الحقیقه، باقری خلیلی، علی اکبر، دانشکدهی علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران.
اقبال آشتیانی، عباس، (1387). کلیات عبید زاکانی، تهران: انتشارات پیک فرهنگ.
اقتصادی نیا، سایه، (1386). «مروری بر کارنامهی شعر قیصر امینپور»، نشریهی نامهی فرهنگستان، شمارهی 36، صص 139 تا 149.
اکبری، منوچهر، (1386). «این روزها که میگذرد، نگاهی به زندگی قیصر امینپور»، مجلهی کتاب ماه ادبیات، شمارهی 122، صص 63 تا 65.
امینپور، قیصر، (1363). در کوچهی آفتاب ، تهران: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
------------، (1391). مجموعه کامل اشعار، تهران: انتشارات مروارید.
-----------،(1386).دردوارهها/ (گزیده اشعار قیصر امینپور)،تهران:همشهری:سازمان تبلیغات اسلامی.
انوری، حسن، (1381). فرهنگ بزرگ سخن، تهران: انتشارات سخن.
ایرانزاده، نعمتالله،(1387).«صلح در اشعار قیصر امینپور» ،سفر در آینه:نقد و بررسی ادبیات معاصر، به کوشش عباسعلی وفایی، ،تهران:انتشارات سخن.
باباصفری،علی اصغر و طالبزاده، نوشین، (1392). «بررسی و تحلیل شکواییهی اجتماعی در شعر معاصر»، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شمارهی اول، صص 31 تا 54.
باقری خلیلی، علی اکبر و دورکی، علی اصغر، (1386). «آماجهای طنز سیاسی حالت»، فصلنامهی علمی و پژوهشی دانشگاه الزهرا، شمارهی 62، صص 102 تا 127.
باقری خلیلی، علی اکبر و کیخا، موسی، (1387). « بررسی انتقادات اخلاقی و اجتماعی در غزلیات حافظ شیرازی»، مجلهی دانشکدهی علوم انسانی دانشگاه سمنان، شمارهی 25، صص 27 تا 48.
بصیری، محمدصادق، (1388). سیر تحلیلی شعر مقاومت در ادبیات فارسی از آغاز تا عصر پهلوی، کرمان: انتشارت دانشگاه باهنر کرمان.
بنی فاطمه، حسین و حریری اکبری، محمد، (1388). «الگوسازی ساختاری رابطهی بین بیگانگی و بیتفاوتی اجتماعی»، مجلهی علوم اجتماعی دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، شمارهی دوم، صص 29 تا 59.
پیرو، آلن، (1370). فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمهی باقر روحانی، تهران: نشر موسسهی کیهان.
ترابی، علی اکبر، (1370). جامعه شناسی ادبیات، شعر نو هنری در پیوند با تکامل اجتماع، تبریز: انتشارات نوبل.
------------، (1382). جامعه شناختی ادبیات فارسی، تبریز: انتشارات فروزش.
جمال زاده، ناصر، (1382). اصطلاحات سیاسی، تهران: انتشارات پارسایان.
جوادی آملی، عبدالله، (1387). حماسه و عرفان، قم: انتشارات اسراءالقلم.
--------------، (1380). تفسیرقرآن کریم، ج3 ، تهران: انتشارات اسراء.
--------------، (1384). «آزادی بیان»، مجله پاسدار اسلام، شمارهی 283، صص 6.
جوادی، حسن، (1382). تاریخ طنز، تهران: انتشارات کاروان.
حافظ، شمس الدین محمد، (1384). حافظ شیرازی، به تصحیح بهاءالدین خرمشاهی، تهران: انتشارات دوستان.
حقانی، حسین، (1358). «تظاهر و ریاکاری»، مجلهی درسهایی از مکتب، شمارهی اول، صص 35 تا 38.
حقوقی، محمد، (1377). شعر نو از آغاز تا امروز، تهران: انتشارات ثالث.
حمیدی، محمد حسن، (1371). بیم و امید، رویکردهای سیاسی در ادبیات فارسی، تهران: انتشارات سفیر.
داد، سیما، (1378). فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: انتشارات مروارید.
درگاهی، محمود، (1377). نقد شعر در ایران، تهران: انتشارات امیرکبیر.
درگاهی، زین العابدین، (1387). «آزادی در سرودههای قیصر امینپور»، مجلهی کتاب ماه ادبیات، شمارهی 23، صص 67 تا 77.
درویش محمدی، مژگان، (1391). «انتقاد سازنده»، مجلهی رشد، شمارهی 28.
دورکیم، امیل، (1383). صور بنیانی حیات دینی، ترجمه-ی باقر پرهام، تهران: نشر مرکز.
رزمجو، حسین، (1372). انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
رستگار فسایی، منصور، (1372). انواع شعر فارسی، شیراز: انتشارات نوید.
رکنیپور، طاهره و سیادت، علی، (1392). «بررسی مفهوم از خود بیگانگی از منظر جامعهشناسی و روانشناسی»، پژوهشگاه علوم اجتماعی، شمارهی 62، صص 71 تا 82.
زرقانی، مهدی، (1384). چشم انداز شعر معاصر ایران، تهران: انتشارت شورای گسترش زبان و ادبیات فارسی.
زرینکوب، عبدالحسین (1372). شعر بی دروغ، شعر بی نقاب، تهران: انتشارات علمی.
سبزواری، حمید، (1386). «امینپور و دغدغههای شعر انقلاب»، ماهنامهی یاران، شمارهی 24، صص 83.
سجادی، ضیاءالدین، (1357). دیوان خاقانی شروانی، تهران: انتشارات زوار.
سروش، محمد، (1389). «سطحی نگری دین»، مجلهی دندانپزشکی جامعهی ایران، شمارهی چهارم، صص 200 تا 203.
سنایی غزنوی، (1362). به تصحیح مدرس رضوی، محمد تقی،. دیوان سنایی غزنوی، تهران: انتشارات کتابخانهی سنایی.
سنگری، محمدرضا، (1390). ادبیات ذفاع مقدس، تهران: نشر صریر.
شریف زاده، حکیمه السادات، (1389). نیما و هویت دینی، بابلسر: انتشارات دانشگاه مازندران.
شریفیان، مهدی، (1385). «جامعه شناسی ادبیات صوفیه»، مجلهی دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، شمارهی 47، صص 117 تا 138.
شفیعی کدکنی، محمد رضا، (1374). مفلس کیمیا فروش، تهران: انتشارات سخن
-----------------، (1383). ادوار شعر فارسی، تهران: انتشارات سخن.
-----------------، (1386). زمینه اجتماعی شعر فارسی. تهران: اختران.
شیری، قهرمان، (1390). «انتقاد صوفیان از روزگار نامناسب و مردم ناسازگار»، پژوهشنامهی فرهنگ و ادب، شمارهی 12، صص176 تا 190.
صدر، رویا، (1381). بیست سال با طنز، تهران: انتشارات هرمس.
صرفی، محمدرضا و هاشمی، رضا، (1389). «دفاع مقدس، تعهد و تحول در شعر قیصر امینپور»، نشریهی ادبیات پایداری دانشگاه ادبیات و علوم انسانی شهید باهنر کرمان، شمارهی سوم. صص 323 تا 346.
صفا،ذبیحالله،(1378).تاریخ ادبیات ایران، جلد اول و دوم، تهران:انتشارات فردوس.
صنعتی، محمد حسین، (1389). آشنایی با ادبیات دفاع مقدس، تهران: انتشارات صریر.
عبادیان، محمود، (1379). انواع ادبی، تهران: تلیغات اسلامی و حوزه هنری.
عزبدفتری، بهروز، (1363). ادبیات و بازتاب آن، تهران: انتشارات آگاه.
عفافی، ف، (1376). «شعر اجتماعی، شعار اجتماعی»، گزارش مهر، شمارهی 80.
علیزاده، ناصر و باقینژاد، عباس، (1391). «قیصر امینپور و رویکرد نوستالژیک»، مجلهی بوستان ادب دانشگاه شیراز، شمارهی دوم، صص 176 تا 204.
فاضلی، نعمت الله، (1374). «درآمدی بر جامعه شناسی هنر و ادبیات»، مجلهی فصلنامهی علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، شمارهی هفتم و هشتم، صص 107 تا 134.
فتوحی، محمود، (1387). «سه صدا، سه رنگ، سه سبک در شعر قیصر امینپور»، مجلهی ادب پژوهشی، شمارهی پنجم، صص 10 تا 30.
فنایی، ابوالقاسم، (1375). درآمدی بر فلسفه ی دین و کلام جدید، قم: انتشارات اشراق.
قصی الحسین، (1388). «سوسیولوجیه الادب»، ترجمهی مسلم اریحی، کتاب ماه علوم اجتماعی، شمارهی 19.
کاسب، عزیزالله،(1369).چشم انداز تاریخی هجو، تهران: انتشارات بهارستان.
کریچلی، سیمون، (1384). در باب طنز، ترجمهی سهیل سمی، تهران: انتشارات ققنوس.
گرجی، مصطفی، میری، افسانه، (1387). «آیین آیینه خود را ندیدن است»، مجلهی کتاب ماه ادبیات، شمارهی 23، صص 47 تا 59.
گرجی، مصطفی، (1389). «چشمها نگران آینهی تردیدند،بررسی و تحلیل حیرت و سرگردانی انسان معاصر در نگاه قیصر امینپور»، نشریهی ادب و زبان دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنرکرمان، شمارهی 28، صص 318 تا 337.
گیدنز، آنتونی، (1381). جامعه شناسی، ترجمهی منوچهر صبوری، تهران: انتشارات نشر نی.
لنگرودی، شمس، (1377). تاریخ تحلیلی شعر نو، تهران: انتشارات مرکز.
لوونتال، لئو، (1386). رویکرد انتقادی در جامعه شناسی ادبیات، ترجمهی محمدرضا شادررو، تهران: انتشارات نشر نی.
مباشری، محبوبه، (1387). سفر در آینه، «قاصد روزان ابری، جستاری در باب اندیشههای سیاسی و اجتماعی در شعر معاصر فارسی»،: نقد و بررسی ادبیات معاصر، به کوشش عباسعلی وفایی، ،تهران: انتشارات سخن.
محنایه، ریاض، (1389). «گفتاری در ادبیات جنگ و ادبیات مقاومت»،ترجمهی زهرا حق دوست راد، کتاب ماه ادبیات، شمارهی 40، صص 81 تا 82.
مدرس رضوی، محمد تقی، (1364). دیوان انوری، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
مسعودنیا، ابراهیم، (1380). «تبیین جامعه شناسی بی تفاوتی شهروندان در حیات سیاسی و اجتماعی»، مجلهی اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شمارهی167، صص 152 تا 165.
مصلح، علی اصغر، (1389). «بررسی نسبت تفکر و فرهنگ»، ماهنامهی سوره، شمارهی 46، صفحهی 205 تا 209.
مطهری، مرتضی، (1372). مجموعه آثار استاد مطهری، ج 3، تهران: انتشارات صدرا.
مظفری،آیت، (1390). جریان شناسی سیاسی ایران معاصر، تهران: پژوهشکدهی تحقیقات اسلامی.
معین، محمد، (1380). فرهنگ فارسی، تهران: انتشارات سرایش.
مکارم شیرازی، ناصر، (1383). تفسیر نمونه، جلد دوم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
--------------، (1383). تفسیر نمونه، جلد شانزدهم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
منصور، جهانگیر، (1374). دیوان صائب تبریزی، تهران: انتشارات نگاه.
موسوی گرمارودی، علی، (1380).درآمدی کوتاه بر طنز و هزل و هجو در تاریخ و تاریخ معاصر، تهران: انتشارات مطالعات تاریخ معاصر ایران.
موفقیت، (1392). دلیل سرکوب احساسات و علایقمان چیست؟، به نقل از مجلهی موفقیت، شمارهی 2527.
مولانا، حمید، (1380). ابعاد عدالت اجتماعی از دیدگاه امام علی (ع). کنگره بین المللی امام علی (ع). جلد اول تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ملکی تبریزی، میرزاجواد، (1374). اسرارالصلوه، ترجمه رضا رجب زاده، تهران: انتشارات پیام آزادی.
نجفی،ابوالحسن، (1364). وظیفه ادبیات، تهران: انتشارات کتاب زمان.
نراقی، مهدی بن ابیذر، (1377). علم اخلاق اسلامی، ترجمهی جلالالدین مجتبوی، تهران انتشارات حکمت.
نصرآبادی، حسنعلی، (1390). «نسبت عقلانیت انتقادی با اخلاق اجتماعی»، فصلنامه راهبرد، شماره 59، صص 152 تا 165.
نصری، عبدالله، (1384). فلسفهی خلقت انسان، تهران: انتشارات کانون اندیشهی جوان.
----------،(1387) ، سفر در آینه. «اندیشههای اجتماعی و سیاسی در شعر معاصر»،:نقد و بررسی ادبیات معاصر، به کوشش عباسعلی وفایی، ،تهران:انتشارات سخن.
نظرچوب، مریم، (1392). «پیوند حماسه و عرفان در اشعار قیصر امینپور»، نشریهی ادبیات پایداری دانکشدهی باهنر کرمان، شمارهی هشتم، صفحهی 222 تا 236.
نعمتی، یعقوب، (1388). مفهوم آزادی و محدودیتهای آن، به نقل از روزنامهی رسالت، شمارهی 6859.
نقیب، محمد، (1387). پارتی، رابطه و بیعدالتی در جذب نیروی کار، به نقل از روزنامهی رسالت، شمارهی4533.
وفایی، عباسعلی، (1387). درنگی بر نظریهی ادبیات متعهد و پایداری، تهران: انتشارات سخن.
همتی، عبدالصمد، (1389). طبیعت در شعر قیصر امینپور، پیروز، غلامرضا، دانشکدهی علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران.
منابع الکترونیکی، سایتها
ایزدی، محمد سعید، (1393). «حقوق شهروندی با سند ملی بازآفرینی»، پایگاه اطلاع رسانی دولت، شمارهی 24328،http://www.dolat.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=0&Id=24328.
پناهیان، علیرضا، (1391). «آیا نتیجه انتخابات با استانداردهای بین المللی در جوامع غربی جز حاکمیت صهیونیسم است؟»، به نقل از خبرگزاری فارس، http://www.farsnews.com/.
عسگری، علی، (1390). «مشکل اصلی جامعه عدم احترام به آزادی دیگران است»، به نقل از پایگاه خبری مردم سالاری، http://mardomsalari.com/template1 123805 .
فردا، (1389)، «اضطراب شایع ترین اختلال روانی شهرنشینان»، به نقل از پایگاه خبری فردا،http://www.fardanews.com/fa/news/23058.
محقق، مهدی، (1393). «قیصر شعر فروش نبود»، به نقل از پایگاه الکترونیکی ایبنا، http://www.ibna.ir/fa/doc/report/21075.
معادیخواه، عبدالمجید، (1392). «هیاهو زدگی و گفت و گو گریزی از عوامل مخرب آزادی بیان»، به نقل از پایگاه خبری شفقنا، http://www.shafaqna.com/persian /item/443 .