پایان نامه اولویت‎ بندی تاثیر ابزار های تبلیغات اینترنتی بر جذب گردشگران اروپایی به کشور از دید گردشگران

پایان‎نامه کارشناسی‎ارشد رشته مدیریت جهانگردی گرایش بازاریابی

تابستان

1390

چکیده

ایران از بازار جهانی صنعت گردشگری، به عنوان بزرگترین صنعت رو به رشد دنیا، سهم بسیار ناچیزی دارد. اینترنت، به دلیل مزایا و توانمندی‎های ویژه‎ای که دارد بهترین کانال ارتباطی برای جذب گردشگران خارجی به کشور دانسته می‎شود؛ از این‎رو در پژوهش حاضر، تاثیر ابزارهای تبلیغات اینترنتی را، با استفاده از مدل لاویج و استاینر، بر جذب گردشگران اروپایی به کشور مورد ارزیابی قرار دادیم. با استفاده از روش نمونه‎گیری در دسترس در توزیع پرسشنامه‎ها، به تعداد 150 پرسشنامه‎ بازگشتی را مورد تحلیل قرار دادیم و در نهایت، استنباط شد که تبلیغات اینترنتی گردشگری ایران، بر جذب گردشگران اروپایی به کشور تاثیر چندانی ندارد. در پایان، پیشنهاد شد برنامه‎های تبلیغاتی گردشگری کشور به دست افرادی متخصص و با تجربه مورد بازبینی و اصلاح قرار گیرد و به طور مداوم ارزیابی شود.

واژگان کلیدی: تبلیغات، اینترنت، گردشگری، ارزیابی، ایران

Keywords: advertising, internet, tourism, measurement, Iran

فصل اول

طرح و کلیات  تحقیق

مقدمه

تبلیغات، یکی از ابزارهای بازاریابی برای رشد و توسعه‎ی هر صنعتی از جمله صنعت گردشگری است. در صنایع گردشگری و اوقات فراغت، تبلیغات ابزاری کلیدی است چرا که مصرف‎کنندگان بالقوه باید تصمیمات خریدشان را بر مبنای تصاویر ذهنی خویش از محصولات اتخاذ کنند زیرا به طور فیزیکی قادر به تجربه‎ی آن‎ها قبل از مصرف نیستند. در نتیجه تبلیغات، متغیری حیاتی در آمیخته‎ی بازاریابی گردشگری و اوقات فراغت می‎باشد و دامنه‎ی وسیعی از فعالیت‎ها و عوامل را در بر می‎گیرد. (مورگان و پریچارد، 2000)

پژوهش پیش رو با عنوان "اولویت‎بندی تاثیر ابزار‎های تبلیغات اینترنتی بر جذب گردشگران اروپایی به کشور (از دید گردشگران)" انجام شده‎است، و در مروری بر ادبیات گذشته، تنها دو پژوهش مرتبط با موضوع در ایران یافت شد. این پژوهش‎ها در ارتباط با تبلیغات، به طور کلی، در گردشگری بوده و هیچ پژوهشی در ارتباط با تبلیغات اینترنتی در حوزه‎ی گردشگری یافت نشد.

در سال 1374، علی ملکی تحقیقی با عنوان "تاثیر تبلیغات در جذب جهانگردان خارجی به کشور از دیدگاه جهانگردان" را انجام داده است. در این تحقیق  که از روش پیمایشی استفاده شده، به بررسی بوجه‎های تبلیغاتی کشورها، بررسی وضعیت تبلیغات در شرکت‎های خدمات سیاحتی نمونه، بررسی برنامه پنج ساله اول توسعه و در آخر مقایسه اهداف برنامه و عملکرد افزایش تعداد جهانگردان پرداخته شده‎است (ملکی، 1374). در نتایج نیز بیشتر به اهمیت گردشگری در عصر حاضر تاکید شده و در مورد توسعه‎ی آن پیشنهاد‎هایی کلی مانند توسعه و تقویت برنامه‎های تبلیغاتی برای معرفی ایران داده شده‎است.

تحقیقی دیگر در سال 1381 با عنوان "تاثیر تبلیغات بر جذب گردشگران بین‎المللی به شهر اصفهان از دید گردشگران"، توسط رضا اکبری انجام شد که به بررسی تاثیر ابزار تبلیغاتی استفاده‎شده در شهر اصفهان پرداخته است. در این تحقیق نیز از روش پیمایشی استفاده شد و در آخر به این نتیجه رسیده است که هیچ کدام از ابزارهای تبلیغاتی استفاده‎شده تاثیری در جذب گردشگران خارجی نداشته است و کتاب راهنما به عنوان موثرترین ابزار تبلیغاتی و بعد از آن به ترتیب، تبلیغات اینترنتی، تلویزیون، بروشور، و روزنامه قرار می‎گیرند. (اکبری، 1381)

روش کلی این تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی (با استفاده از پرسشنامه) می‎باشد. بر مبنای هدف پژوهش، مدل لاویج و استاینر انتخاب شد که که شکل جدیدتر و توسعه یافته تر از مدل معروف آیدا (AIDA) می‎باشد. این مدل دارای سه مرحله و 6 متغیر می‎باشد که در شکل 1-1 مشاهده می‎کنید.

سوالات در قالب طیف 5 گزینه‎ای لیکرت طراحی شد و به زبان انگلیسی ترجمه شد. از آن جایی که حجم نمونه‎ی پژوهش، 150 تعیین شد، بنابراین پرسشنامه‎ها را توزیع کردیم تا به تعداد 150 پرسشنامه‎ی تکمیل‎شده و صحیح (بدون اشکال) دست یافتیم. لازم به ذکر است، روش نمونه‎گیری انتخاب شده، نمونه‎گیری در دسترس است که یکی از روش‎های نمونه‎گیری غیرتصادفی می‎باشد. برای تجزیه و تحلیل داده‎ها از نرم افزار SPSS کمک گرفته شد و از آزمون‎های t استیودنت تک نمونه‎ای و آزمون فریدمن برای تحلیل آمار استنباطی استفاده شد. در نهایت، فرض اصلی پژوهش که مربوط به تاثیر تبلیغات اینترنتی گردشگری ایران بر جذب گردشگران اروپایی به کشور بود رد شد؛ به عبارتی، استنباط شد که تبلیغات اینترنتی گردشگری ایران، بر جذب گردشگران اروپایی به کشور تاثیری ندارد. این امر، به احتمال زیاد به دلیل ضعف در تبلیغات گردشگری ایران، به خصوص از طریق شبکه‎ی ارتباط جهانی (رسانه‎ی نوین اینترنت)، می‎باشد که مورد بحث قرار گرفته و در نهایت پیشنهاداتی ارایه شده‎است.

1-1- بیان مساله

سهم ایران از بازار جهانی صنعت گردشگری، به عنوان بزرگترین صنعت رو به رشد دنیا، بسیار ناچیز می‎باشد. از 919 میلیون گردشگر ورودی و 939 میلیارد دلار (آمریکا) عایدی جهان از گردشگری بین‎المللی در سال 2008، سهم ایران تنها 034/2 میلیون گردشگر ورودی و 908/1 میلیون دلار عایدی از طرف سازمان جهانی گردشگری (WTO) اعلام شده‎است (سازمان جهانی گردشگری، 2010). این در حالی است که به هیچ عنوان با میزان برخورداری ایران از منابع تاریخی، فرهنگی و طبیعی همخوانی ندارد (شکیبایی، 1384). باید خاطر نشان کرد که بر اساس گزارش سازمان جهانی جهانگردی، ایران رتبه دهم جاذبه‎های باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبه‎های طبیعی را در جهان دارا است و یکی از امن‎ترین کشورهای منطقه و جهان از لحاظ امنیت برای گردشگران خارجی است (ویکی‎پدیا، 1390).

 در چشم‎انداز بیست ساله ایران پیش‎بینی‎شده که تا سال 2020، کشور ایران به رقم سالانه بیست میلیون گردشگر خارجی در سال دست خواهد یافت. مسلما برای جذب 20 میلیون گردشگر خارجی در سال، ایران به عنوان یک مقصد گردشگری باید از مدیریت بازاریابی مطلوبی برخوردار باشد. در میان تمام وظایف مدیریت بازاریابی، یکی از مهمترین وظایف متصدی گردشگری، توسعه یا حفظ تصویر ذهنی از مقصد مطابق و هماهنگ با خواست گروه‎های بازدیدکننده مورد نظر می‎باشد (لامزدن، 1992، ترجمه تاج‎زاده‎نمین، 1387). موفقیت یک مقصد تا حد زیادی وابسته به تصویر آن می‎باشد. رویکردی که درایجاد آگاهی و تصویر مقصد اتخاذ می‎شود، در رقابت و جذابیت نهایی مقصد سرنوشت‎ساز می‎باشد.

از طرفی دیگر، فعالیت‎های ترفیعی و تبلیغات، پارامترهای اساسی برای معرفی یک مقصد گردشگری می‎باشند و در ایجاد آگاهی و تصویر مقصد بسیار نقش دارند؛ تبلیغات یکی از پر کاربردترین ابزار ارتباطات بازاریابی در گردشگری می‎باشد، عمدتا بدین دلیل که محصول یا خدمت گردشگری ناملموس می‎باشد (میدلتون و کلارک، 2001). این محصول و خدمت اغلب بر پایه‎ی تصاویر واقعی یا ادراکی گردشگری و مقصد استوار می‎باشد. آن چه در گردشگری قابل توجه است، اندازه‎ی کلان تبلیغاتی است که هزینه می‎شود. بنابراین یکی از مسایل بسیار مهم در قلمرو تبلیغات، ارزیابی تبلیغات است و یکی از مراحل اصلی در چرخه‎ی تبلیغات می‎باشد (مورگان و پریچارد، 2000).

از این رو، در پژوهش حال حاضر به ارزیابی ابزار‎های تبلیغات اینترنتی گردشگری ایران بر جذب گردشگران اروپایی ورودی به کشور از دید آن‎ها پرداختیم. 5 ابزار یا روش تبلیغات اینترنتی معمول مورد استفاده را (که عبارتند از بنر‎های تبلیغاتی، پنجره‎های پاپ- اوت، تبلیغات متنی، تبلیغات ویدئویی و تبلیغات ایمیل) با استفاده از مدل معروف لاویج و استاینر که در حقیقت شکل جدیدتر و توسعه یافته تر از مدل آیدا (AIDA) می‎باشد، مورد بررسی قرار دادیم.

1-2- اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق

مقصد‎های گردشگری و همچنین شرکت‎ها و سازمان‎های مختلف در حوزه‎ی گردشگری، هر ساله وقت و هزینه‎ی زیادی را صرف تبلیغات خود می‎کنند تا از این طریق به مشتریان بیشتری دست یابند. یکی از مسایل بسیار مهم در قلمرو تبلیغات، ارزیابی آن است. به عبارتی میزان موفقیت ما را در ساخت برنامه‎های تبلیغاتی که بودجه زیادی جهت آن‎ها صرف کرده‎ایم، مشخص می‎کند؛ بدون ارزیابی تبلیغات، تقریبا هیچ تضمینی در موثر بودن تبلیغات انجام‎شده وجود ندارد و می‎توان گفت حداقل بخش قابل ملاحظه‎ای از بودجه‎های تبلیغات به هدر می‎روند.

ارزیابی در تبلیغات بسیار حایز اهمیت است، نه تنها بدین دلیل که آن چه را یک فعالیت تبلیغاتی به دست آورده، تعیین می‎کند بلکه به خاطر این که ارزیابی تبلیغات، رهنمود‎هایی را نیز در مورد چگونگی بهبود و توسعه‎ی فعالیت‎های تبلیغاتی آتی فراهم می‎کند. از این رو با ارزیابی تبلیغات می‎توانیم به ضعف‎های خود پی برده و کوشش کنیم در آینده آن‎ها را برطرف کرده و تبلیغات خود را بهبود دهیم. با ارتقای تبلیغات در حقیقت آگاهی و تصویر گردشگران احتمالی را از ایران به عنوان یک مقصد گردشگری بهبود می‎دهیم و گردشگران بیشتری را می‎توانیم جذب ‎کنیم.

1-3- اهداف تحقیق

ابزار‎های تبلیغاتی گردشگری ایران تا چه اندازه بر جذب گردشگران اروپایی به کشور تاثیر دارد و همچنین اولویت‎بندی تاثیر این ابزار‎ها.

1-4- سوالات تحقیق

سوال اصلی

ابزارهای تبلیغات اینترنتی تا چه اندازه بر جذب گردشگران اروپایی به کشور تاثیر می‎گذارد و همچنین رتبه‎بندی آن‎ها به چه صورت است؟

سوالات فرعی   

ابزارهای تبلیغات اینترنتی گردشگری ایران تا چه اندازه موجب آگاهی گردشگران اروپایی نسبت به این کشور به عنوان یک مقصد گردشگری می‎شود؟

ابزارهای تبلیغات اینترنتی گردشگری ایران تا چه اندازه موجب افزایش دانش گردشگران اروپایی نسبت به این کشور به عنوان یک مقصد گردشگری می‎شود؟

ابزارهای تبلیغات اینترنتی گردشگری ایران تا چه اندازه توجه گردشگران اروپایی را به خود جلب می‎کند؟

ابزارهای تبلیغات اینترنتی گردشگری ایران تا چه اندازه موجب می‎شود تا گردشگران اروپایی، این کشور را نسبت به سایر مقاصد گردشگری ترجیح دهند؟

ابزارهای تبلیغات اینترنتی گردشگری ایران تا چه اندازه گردشگران اروپایی را نسبت به انتخاب این کشور به عنوان مقصد گردشگری خود، قانع می‎کند؟

ابزارهای تبلیغات اینترنتی گردشگری ایران تا چه اندازه سبب می‎شود تا گردشگران اروپایی در نهایت این کشور را به عنوان مقصد گردشگری خود انتخاب کنند؟

رتبه‎بندی ابزار‎های تبلیغات اینترنتی گردشگری ایران به چه صورت است؟

1-5- شرح واژه‎ها و اصطلاحات تحقیق

تبلیغات: « هر شکلی از ارتباطات غیرشخصی در مورد یک سازمان، محصول، خدمت یا ایده توسط یک حامی مشخص که برای آن هزینه پرداخت شود. » (بلچ و بلچ، 2004، 57)

تبلیغات اینترنتی: اشلوز و دیگران (1999) تبلیغات اینترنتی را این گونه تعریف می‎کنند: « هر نوع محتوا و مضمون تجاری موجود در اینترنت که شرکت‎ها برای آگاه کردن مصرف‎کنندگان در مورد کالاها و خدمات خود طراحی می‎کنند. » (نیاکان لاهیجی، 1387، 61)

گردشگری: « به عمل فردی که به مسافرت می‎رود و در آن مکان که خارج از محیط زندگی وی است برای مدتی کمتر از یک سال جهت تفریح، تجارت و دیگر هدف‎ها اقامت نماید، جهانگردی گفته می‎شود. » (گی، 1933، ص 22)

گردشگر: « گردشگر یا بازدید‎کننده‎ی یک شبه کسی است که حداقل یک شب در یک اقامتگاه عمومی یا خصوصی در محل مورد بازدید به سر برد. » (گی، 1933، ص 22)

Abstract

Iran receives an insignificant portion of the global market of tourism industry, recognized as the world's greatest flourishing industry. Internet, for its peculiar advantages and potentials, is regarded as the best communication channel to attract international tourists to the country; hence, in this research we measured the impacts of online advertising on attracting European tourists to the country, using Lavidge & Steiner Model. Employing available sampling method, we analyzed 150 returned questionnaires and eventually it is inferred that Iran tourism online advertising has insignificant influence on attracting European tourists to the country. In the end, we suggested to revise, upgrade, and continuously evaluate Iran tourism advertising plans with the help of experienced professionals.

Keywords: advertising, internet, tourism, measurement, Iran

منابع فارسی

آتش‎پور، حمید، و امین جنتیان، سمیرا. (1382). روانشناسی رفتار مصرف‎کننده، تهران: انتشارات روزآمد.

آذر، عادلی، و ‌مومنی، منصور. (1380). ‌آمار و کاربرد آن در مدیریت. جلد دوم، تهران: سمت.

آفاق لرستانی، عبدالله. (1377). کانون‎های آگهی در چهل سال پیش. مجله رسانه، سال نهم، 4.

اربابی، علی محمد. (1350). تبلیغات تجاری. (چاپ دوم). تهران: انتشارات دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی.

اکبرپور، تقی. (1390). پیش‎بینی تقاضای گردشگری ورودی به ایران (رویکرد شبکه‎های عصبی- فازی). پایان‎نامه کارشناسی‎ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.

اکبری، رضا. (1381). تاثیر تبلیغات بر جذب گردشگران بین‎المللی به شهر اصفهان از دیدگاه گردشگران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.

بازرگان هرندی، عباس، سرمدی، زهره، و حجازی، الهه. (1382). روش‎های تحقیق در علوم رفتاری. (چاپ اول)، تهران: انتشارات آگاه.

بختایی، امیر، و گلچین‎فر، شادی. (1385). مراحل تدوین یک طرح و برنامه تبلیغاتی، ماهنامه تدبیر، 171.

پراتکانیس، آنتونی، و آرونسون، الیوت. (1385). عصر تبلیغات (ترجمه کاووس سید امامی و محمدصادق عباسی). تهران: انتشارات سروش.

پورکریمی، جواد. (1381). تبلیغات رسانه‎ای و تغییر نگرش مخاطبان؛ رویکردی روانشناختی بر تبلیغات، فصلنامه پژوهش و سنجش صدا و سیما، تهران: انتشارات سروش.

تبلیغات تجاری در اینترنت. (1384). http://www.tabliq.com.

تبلیغات در نقطه خرید. (1384). http://www.advertisingjournal.com.

سلیمانی، سمیرا. (1390). تاثیر تبلیغات اینترنتی بر تصویر ذهنی گردشگران از مقصد. پایان‎نامه کارشناسی‎ارشد. علامه طباطبایی.

شکیبایی، علی‎رضا. (1384). سهم ایران از درآمد جهانی صنعت گردشگری بسیار ناچیز است. روزنامه ایران. http://www.aftabir.com.

کاتلر، فیلیپ. (1385). ده گناه مرگبار بازاریابی: علایم و راه‎حل‎ها (ترجمه عبدالحمید ابراهیمی و هرمز مهرانی). تهران: انتشارات همای دانش.

کاتلر، فیلیپ، و آرمسترانگ، گری. (1383). اصول بازاریابی (ترجمه علی پارساییان). (ویرایش هشتم). تهران: نشر آیلار.

گلچینفر، شادی، و بختایی، امیر. (1385). رفتار مصرف‎کننده. ماهنامه تدبیر، سال هفدهم، 174.

گی، چاک وای. (1997). جهانگردی در چشم‎اندازی جامع. (ترجمه علی پارساییان و سید محمد اعرابی، 1386). تهران: دفتر پژوهش‎های فرهنگی.

حنفی‎زاده، پیام، و بهبودی، مهدی. (1388). تبلیغات اینترنتی: رهیافت جدید ترفیع. تهران: انتشارات ترمه.

روستا، احمد، ونوس، داور، و ابراهیمی، عبدالحمید. (1381). مدیریت بازاریابی. (چاپ ششم). تهران: سمت.

عمیدی، علی. (1378). نظریه نمونه‎گیری و کاربردهای آن. جلد اول. تهران: مرکز نشر دانشگاهی‌.

صدقیانی، جمشید، و ابراهیمی، ایرج. (1381). ‌تحلیل آماری پیشرفته. تهران: نشرهوای تازه.

عمیدی، علی. (1378). نظریه نمونه‎گیری و کاربردهای آن. جلد اول. تهران: مرکز نشر دانشگاهی‌.

فطوره‎چی، یاسمن. (1388). ارزی‍اب‍ی‌ اث‍رب‍خ‍ش‍ی‌ ت‍ب‍ل‍ی‍غ‍ات‌ م‍ح‍ی‍طی‌ ش‍رک‍ت‌ خ‍دم‍ات‌ ارت‍ب‍اطی‌ ای‍ران‍س‍ل‌ از دی‍دگ‍اه‌ م‍س‍اف‍ری‍ن‌ م‍ت‍روی‌ ش‍ه‍ر ت‍ه‍ران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.

لامزدن، لس. (1992). بازاریابی گردشگری. (ترجمه ابوالفضل تاج ‎زاده‎ نمین، 1387). تهران: دانشگاه پیام‎نور.

مجتهدی، پرویز. (1372). مارکتینگ و مارکتینگ بین‎المللی، تهران: انتشارات شیرین.

محبیان، علی‎رضا. (1381). تاثیر تبلیغات بازرگانی بر رفتار مصرف‎کنندگان در صنایع الکترونیک ایران (شرکت صا ایران). پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.

محمدیان، محمود. (1379). مدیریت تبلیغات (از دید بازاریابی). (چاپ اول). تهران: انتشارات حروفیه.

محمدیان، محمود. (1388). مدیریت تبلیغات (از دید بازاریابی). (چاپ چهارم). تهران: انتشارات حروفیه.

محمدیان، محمود، و آقاجان، عباس. (1381). آسیب شناسی تبلیغات در ایران (به شیوه تعاملی). (چاپ اول). تهران: انتشارات حروفیه.

ملکی، علی. (1374). تاثیر تبلیغات در جذب جهانگردان خارجی به کشور از دیدگاه جهانگردان. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.

منصورفر، کریم. (1372). تعیین حجم نمونه. فصنامه‌ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران. جلد دوم. شماره سوم (6)

منصوری‎مؤید، فرشته. (1383). ارزش‍ی‍اب‍ی‌ اث‍رب‍خ‍ش‍ی‌ آگ‍ه‍ی‌‎های ب‍ازرگ‍ان‍ی‌ م‍رب‍وط ب‍ه‌ خ‍دم‍ات‌ ب‍ان‍ک‍ی‌ ب‍ان‍ک‌ م‍س‍ک‍ن‌. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.

نیاکان لاهیجی، نازیلا. (1387). ارزیابی‌ اث‍ر ت‍ب‍ل‍ی‍غ‍ات‌ ای‍ن‍ت‍رن‍تی ب‍ر رف‍تار م‍ص‍رف‌‎کننده‌ (ک‍الا و خ‍دم‍ات‌ رایانه‌ ای‌). پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.

ویکی‎پدیا. (1390). گردشگری در ایران. دانش‎نامه آزاد ویکی‎پدیا. http://www.fa.wikipedia.org.

36.یگانه‎دوست، محمدرضا. (1387). زیستن در این بمباران خوشایند. مجله فیلم، 13.

منابع لاتین

Aaker, David, Rajeev, Barta, & Myers, John G. (1999). Advertising management, London: Prentice-Hall International.

Belch, George E., & Belch, Michael A. (1998). Advertising & promotion. Irwin: Homewood, 4th ed.

Belch, George E., & Belch, Michael A. (2002). Advertising and promotion: an integrated marketing communications perspective, 5th ed., New Delhi: McGraw-Hill.

Belch, George E., & Belch, Michael A. (2004). Advertising and promotion: an integrated marketing communications perspective. McGraw-Hill, 6th ed.

Facts about newspapers. (2002). http://www.naa.org.

Hawkins, dell & Best Rajer J. (2006). Consumer behavior. McGraw-Hill.

Interactive Advertising Bureau (IAB). (2004). Glossary of Interactive Advertising Terms v.2.0, http://www.iab.net.

Interactive Advertising Bureau (IAB). (2011). IAB Internet Advertising Revenue Report. 2010 Full Year Results. http:://www.pwc.com.

Kalish, David. (1988). Supermarket sweepstakes: marketing and media decisions. http://www.ssrn.com.

Kameya, Alison, & Zmija, Katherine. (2002). what makes online advertising effective?. Michigan State University.

Kotler, Philip. (2000). Marketing management: analysis, planning, implementation & control. Prentice Hall, 10th ed.

Kotler, Philip. (2003). Marketing insights from A to Z; 80 Concepts Every Manager Needs to Know. John Wiley & Sonss Inc., 1st ed.

Kotler, Philip, & Armstrong, Gary. (1996). Principles of marketing, Prentice hall, 7th ed.

Lavidge, Robert, & Steiner, Gary. (1961). A model for predictive measurements of advertising effectiveness, Journal of Marketing, October, 59-62.

Middleton, V. (2001). Marketing in travel and tourism. (3rd ed.). Butterworth-Heinemann.

Morgan, N., & Pritchard, A. (2000). Advertising in tourism and leisure, Butterworth-Heinemann.

Nelson, Michelle R., & Paek, Hye-Jin. (2007). A content analysis of advertising in a global magazine across seven countries; Implications for global advertising strategies. International Marketing Review. Vol. 24, No. 1.

Ogilvy, David. (2002). How to build an advertising agency. Advertising Age.

Online Video Glossary. (2009). www.videobloom.com.

Rodgers, Shelly, & Thorson, Esther. (2000). The interactive model: how users perceive and process online ads. Journal of Interactive Advertising. Vol. 1, No. 1, pp. 42-61.

Russel, Thomos J., & Lane, Ronald W. (1999). Kleppner’s advertising procedure. Prentice Hall, 14th ed.

Solomon, Michael R. (1999). Consumer behavior. Prentice Hall, 4th ed.

Tai, Hsuan-Ting, & Chang, Shao-Shiun. (2005). The causal model of internet advertising effectiveness. Asia Pacific Management Review. No. 10(1), 78-92.

The Magazine handbook. (1999). New York. http://www.srn.com.

UNWTO. (2010). World tourism barometer. V. 8., No. 3. http://www.unwto.org.

Verhoef, Peter C., Hoekstra, Janny C., & Aalst, Marcel Van. (2007). The effectiveness of direct response radio commercials; Results of a field experiment in the Netherlands. http://www.mcbup.com/research_registers/mkt.asp

Wells, William, & Burnet, Johan. (2002). Advertising principles and practice. New Delhi: Prentice hall of India, 5th ed.