پایان نامه بررسی فراوانی انسداد روده ای و عوامل مؤثر بر آن در بیماران با درد شکم به بیمارستان امام حسین

پایان نامه برای دریافت درجه دکترای حرفه ای

مقدمه: با توجه به مطالعات انجام شده شیوع علل مختلف در انسداد روده در غرب و شرق کره زمین متفاوت است و یافتن علت های شایع در شاهرود که هدف این طرح تحقیقاتی است می تواند پزشک را به سمت تشخیص بهتر سوق دهد. طی مطالعاتی که انجام شد شایع ترین علت انسداد روده در برخی کشورها انسداد در پی عمل جراحی بود که سبب ایجاد چسبندگی و در نهایت انسداد روده می شود. از علل شایع دیگر می توان بهmalignancy , Herniation  اشاره کرد.

روش کار: در این مطالعه موردی (case series) 860 بیمار دچار درد شکمی مراجعه کننده  به بیمارستان امام حسین شاهرود دارای کرایتریهای ورود و خروج وارد مطالعه شدند. علائم بیماران، عوارض و علت انسداد روده بررسی گردید. نتایج به وسیله نرم افزار SPSS با کمک تستهای آماری آنالیز گردید.

نتایج: از بین 860 بیمار 130 نفر (15.1 درصد) دچار انسداد روده با طیف سنی 2 تا 89 سال و میانگین سنی این بیماران برابر با 20.11 ± 40.87 سال در یک سال بررسی شدند. شایعترین علت انسداد روده در بیماران مورد بررسی چسبندگی های پس از عمل جراحی (15.4 درصد) بوده است، دیورتیکول مکل به طور معناداری در مردان بیش از زنان باعث انسداد روده شده بود (P=0.02) ، چسبندگی در زنان بیش از مردان سبب انسداد روده شده بود (P=0.001)

نتیجه گیری: شایعترین علت انسداد روده در بین بیماران در این مطالعه چسبندگی و شایعترین علامت آن درد کرامپی شکم بود.

کلمات کلیدی: انسداد روده، درد شکم

1-1 پیشگفتار

انسداد روده بیماری شایع در جوامع بشری نیست. با وجود نبود آمار دقیق در مورد میزان شیوع انسداد روده در ایران و عوارض جدی انسداد روده از نظر گانگرن روده و نیاز به رزکسیون بخشی از روده و انجام کلوستومی (استومی) و ایجاد سندرم روده کوتاه و .... دانستن علل انسداد و توجیه علائم و همچنین بررسی علل مختلف آن و شیوع هریک از این علل اهمیت می یابد. با توجه به مطالعات انجام شده شیوع علل مختلف در انسداد روده در غرب و شرق کره زمین متفاوت است و یافتن علت های شایع در شاهرود که هدف این طرح تحقیقاتی است می تواند پزشک را به سمت تشخیص بهتر سوق دهد. طی مطالعاتی که انجام شد شایع ترین علت انسداد روده در برخی کشورها انسداد در پی عمل جراحی بود که سبب ایجاد چسبندگی و در نهایت انسداد روده می شود. از علل شایع دیگر می توان بهmalignancy , Herniation  اشاره کرد.

البته باید خاطر نشان کرد که شایع ترین علت انسداد در برخی کشورهای آسیایی Herniation بوده و بعد از آن بدخیمی و چسبندگی و نکته جالب اینکه TB رتبه چهارم را در این فهرست به خود اختصاص داده و دلیل آن هم شایع بودن این بیماری در آسیا به ویژه در ایران است. بعد اینها Intussuception , Volvulus  و بعد miscellaneous قرار گرفتند. (1) که با توجه به علل مختلف انسداد روده در نقاط جغرافیایی مختلف ذکر شده بررسی این علل در شاهرود اهمیت خود را بیشتر نشان می دهد.

1-2 اهداف

1-2-1 هدف کلی:

بررسی علل انسداد روده در شاهرود

اهداف

بررسی شیوع هریک از علل انسداد روده

بررسی شیوع انسداد روده در گروه های سنی مختلف

بررسی شیوع انسداد روده در دو جنس

1-3 کلیات

1-3-1 درد شکمی

1-3-2 ملاحظات عمومی

درد شکمی به دلیل آسیب ارگان های داخل شکمی در ساختمان های سوماتیک جدار شکم یا بیماری های خارج روده ای ایجاد می شود. درد احشایی زمانی که اعصاب داخل روده آسیب را شناسایی می کنند بدون میلین هستند و حس درد به وسیله آنها مبهم، گنگ، با شروع کند و بدون محل مشخص است. بعضی از محرک ها مانند پریستالتیسم طبیعی و عوامل شیمیایی و اسمزی مختلف این رشته ها را تا حدی فعال می کنند و باعث احساس نسبی فعالیت های طبیعی روده ای می شوند. درد احشایی بدون توجه به نوع محرک، زمانی که مدت و شدت محرک از حد آستانه فراتر رود احساس می شود. اگر آستانه درد در درجات پایین تر فعال شود تحریکات غیر دردناک به صورت ناراحتی مبهم و در موارد شدیدتر این رشته ها درد را حس می کنند. فعالیت بیش از حد سیستم حسی در شکم ممکن است عامل بعضی از دردهای شکمی مانند درد عملکردی شکمی باشد. (2)

درد سوماتیک بر خلاف درد احشایی در اثر آسیب جدار شکم ایجاد می شود. ساختمان های سوماتیک شامل پریتوئن جداری، فاشیا، عضلات و پوست جدار شکم است. برخلاف درد مبهم و بدون محل مشخص که از آسیب احشایی منشاء می گیرد، رشته های دریافت کننده حس سوماتیک میلین دار هستند و می توانند به سرعت تحریکات دردناک و کاملاً موضعی را منتقل کنند. هنگامی که فرآیندهای داخل شکمی گسترش می یابند و باعث التهاب یا آسیب به پریتوئن یا دیگرساختمان های سوماتیک می شوند، درد احشایی و بدون محل مشخص به درد سوماتیک و کاملاً موضعی تبدیل می شود. در آپاندیست حاد رشته های دریافت کننده حس احشایی در مراحل اولیه عفونت فعال می شوند. هنگامی که فرآیند التهابی گسترش یافته و پریتوئن جداری را درگیر می کند، درد حادتر شده و معمولاً در ربع تحتانی و راست شکم لوکالیزه می شود. این حالت را درد سوماتوپاریتال می نامند.

درد ارجاعی حس دردناکی در یک ناحیه از بدن است که به دور از منبع واقعی درد قرار دارد. علت فیزیولوژیک این حالت فعال شدن سلول های حسی سوماتیک در طناب نخاعی است که به علت سیگنال های شدیدی که توسط رشته های عصبی آوران احشایی به همان سطح از طناب نخاع آورده می شوند به وجود می آید.محل انتشار درد بر اساس محل آسیب احشایی قابل پیش بینی است. درد احشایی قلبی به قطعات سوماتیک T1-5 در سمت چپ همراه می شود، درد معده به ناحیه اپی گاستر و خلف استرنوم و درد کبد و پانکراس به ناحیه اپی گاستر منتشر می شود. درد کیسه صفرا اغلب به ناحیه ای در پایین اسکاپولای راست منتشر می شود. راه های سوماتیک که با اعصاب آوران احشایی روده کوچک تحریک می شوند بر نواحی در دور نافی تاثیر می گذارد و ضایعه در کولون سبب درد انتشاری در ناحیه زیر ناف می شود.

1-3-3 درد حاد شکمی

ویژگی های تمایز دهنده: درد حاد شکمی ممکن است ناشی از یک فرآیند جدی داخل شکمی مانند آپاندیست یا انسداد روده ای باشد یا اینکه منشا آن خارج از روده مانند پنومونی لوب تحتانی یا سنگ مجاری اداری باشد. همه حملات دردهای حاد شکمی نیاز به مداخله اورژانسی ندارند. آپاندیست باید در اسرع وقت رد شود. ارزیابی باید موثر، به اندازه کافی متمرکز و سریع باشد. تنها تعداد کمی از بچه هایی که با درد حاد شکمی مراجعه می کنند واقعا نیاز به جراحی اورژانس دارند. بیمارانی که نیاز به جراحی دارند باید از مواردی که می توان آنها را به صورت محافظه کارانه کنترل کرد جدا شوند. (2

Abstract

Introduction: regard to different studies incidence of intestinal obstruction is varying in different part of the world. Intestinal obstruction has a wide spectrum of causes. Notifying intestinal obstruction`s causes and epidemiology in Iran and Shahrood city would be helpful in faster and better diagnosis and treatment processing. In some researches adhesion bands, herniation and malignancy are the most common causes of obstruction.

Method: in a case series study, 860 patients regard to inclusion and exclusion criteria with abdominal pain who were referred to Imam Hosein hospital of Shahrood city were entered the study. Signs and symptoms, complication and causes were evaluated. Data was analyzed by SPSS software. 

Results: from 860 patients with abdominal pain 130 individuals (15.1%) were affected by intestinal obstruction, their age spectrum was from 2 to 89 years old and its average was 20.11 ± 40.87 years. The most common cause of intestinal obstruction was adhesion bands (15.4%). Meckel `s diverticulum was significantly more observed in male (P=0.02) and adhesion band was more common in women (P=0.001). Gall stone illus has a higher incidence in female patients (P=0.005).  

Conclusion: the most common cause of intestinal obstruction was adhesion bands and the most prevalent sign was cramps abdominal pain.

Key words: intestinal obstruction, abdominal pain, patient